Ton Goossens schreef boek over oorlog
'Poort tot informatie' gaat op slot
Van ons hoor je geen
politieke uitspraken
i>erittï*e
Preuts
Lingerie
streek woensdag 12 mei 1993 ,A
rijdag valt het doek voor filiaal Zuid van Terneuzense bibliotheek
Nederland bang voor Belgische annexatie Zeeuwsch-Vlaanderen
Genootschap Nederland-Israël
GENT - Steeds meer organisaties bieden de Vlaamse jonge
ren de mogelijkheid een jaartje naar school te gaan in het
buitenland. Op dezelfde manier komen ook heel ivat buiten
landse jongeren naar Vlaanderen. De bekende uitwisselings
organisatie 'Younger years and travel-dayshield een enquê
te onder buitenlandse studenten die voor een aantal maan
den in Gent verblijven en kwam daarbij tot opmerkelijke ont
dekkingen. Malu Jesus Freyrora HSi komt uit Recife en is na
het het voltooien van haar universitaire studie naar België
gekomen om Nederlands. Frans en Engels te leren. Het valt
haar op dat de Vlamingen veel minder kinderen hebben dan
de Brazilianen en dat ze veel minder vaak bij elkaar op be
zoek gaan. Freyrora: Wat de meeste bevreemding wekt is
echter dat de Vlamingen zo preuts zijn. Mijn eerste carnaval
in België ivas reuze gezellig, maar een spannende gebeurte
nis was het zeker niet. Ook miin Belgische vriendje is nogal
schuchter, hij moet voortdurend ivorden aangemoedigd."
Graham Sutherland uit Schotlajid verblijft voor vier maan
den bij de familie van Slembroeck in Oostakker. Ook hij vindt
de Belgen nogal timide: Sutherland: „Met een tieiital Vla
mingen maak ik deel uit van een studenten-voetbalelftal. Het
is een hele gezellige club. Maar het valt me loei op dat zeker
veertig procent na een xoedstnjd liet onder de douche gaat
omdat ze niet door hun clubgenoten in adamskostuum gezien
ivillen worden. Een beetje vreemd is dat wel, maar gelukkig
zie ik ook veel positieve zaken hier in Vlaanderen. In Oostak
ker mogen we tenminste praten tijdens het eten of televisie
kijken. Ik vind dat een hele opluchting. In Schotland ivordt
namelijk van de kinderen verwacht dat ze zwijgen als hun
ouders naar de tv staren en ook op de zondagen hebben de
ouderen liever datje de hele dag je mond houdt."
WETTEREN - De streek Wetteren-Schellebeke staat bekend
als één van de meest vooraanstaande plantencentra in
Vlaanderen. De regio valt echter ook op door de nadrukkelij
ke aanwezigheid van lingeriebedrijven. Dat damesonder
goed in Wetteren-Schellebeke veel om het lijf heeft blijkt wel
uit het feit dat van de totale Belgische produktie meer dan 75
procent uit deze regio afkomstig is. De opmars van Wette
ren-Schellebeke als het Vlaamse centrum van damesonder
goed begon eind vorige eeuw. De grote bedrijven die dames-
corsetten vervaardigden waren aanvankelijk in Brussel ge
vestigd, maar begonnen geleidelijk aan naar arbeidskrach
ten op het platteland uit te kijken omdat die veel goedkoper
waren. Eén van de gevolgen was de oprichting van de corset-
school van de nonnetjes van Massemen in Wetteren-Schelle
beke. De corsetschool groeide uit tot de belangrijkste bron
van inkomsten voor veel huishoudens in de regio. Over de
kwaliteit van het ondergoed waren veel Vlaamse dames zeer
te spreken, zodat het geld aan alle kanten binnenstroomde.
Nieuwe bedrijven schoten als paddestoelen uit de grond. De
concurrentie in de branche is daardoor erg groot geworden
en een aantal ondernemingen probeert zich daarom te onder
scheiden door steeds mooier, luxueuzer en pikanter onder
goed aan te bieden. De decente corsettenbranche in Wette
ren-Schellebeke van het eind van de vorige eeuw is dus gro
tendeels geëvalueerd tot een pikante lingerie-industrie en
dat is iets wat de brave nonnetjes uit Massemen honderd jaar
geleden waarschijnlijk niet hadden kunnen vermoeden.
van onze verslaggever
Hans Heijt
AXEL - De afdeling Zeeuwsch-
Vlaanderen van het Genoot
schap Nederland-Israël her
denkt op dinsdag 18 mei in cul
tureel centrum De Halle in Axel
het 20-jarige bestaan van de
vereniging en het 45-jarige jubi
leum van de staat Israël. De Is
raëlische volksdansgroep Hava
Naquila en de muziekgroep 'Sa
lomon Klezmorim' treden tij
dens deze bijeenkomst op en
verder houdt onder meer voor
zitter D. Dolman van het Ge
nootschap een toespraak.
Het Zeeuws-Vlaamse afdelings
lid H. D. van den Berg beklem
toont dat de oprichting van de
afdeling Zeeuwsch-Vlaanderen
van het Genootschap in 1973
voor een groot deel te danken
was aan de hervormde predi
kant ds P. Pennings uit Axel.
Van den Berg: „Pennings kende
niet alleen een christelijk theolo
gische verbondenheid met Is
raël- Hij was zich ook met hart
en ziel bewust van het grote ma
teriële en geestelijke belang van
een Joods tehuis in Eretz Israel.
Verder hebben we in die oprich
tingsfase veel praktische steun
gehad van het toenmalige
hoofdbestuurslid mevrouw
Kohnstamm. Zij adviseerde ons
bijvoorbeeld een schrijfmachine
aan te schaffen en een afdelings
secretaris aan te stellen."
Voorzitter mevrouw A. Gardien
van de afdeling Zeeuwsch-
Vlaanderen legt uit dat het Ge
nootschap Nederland-Israel de
culturele betrokkenheid met Is
raël wil beklemtonen en zich
niet politiek-maatschappelijk of
religieus profileert. Gardien: „Je
kan je natuurlijk nooit helemaal
aan de politieke situatie ont
trekken. Maar als Genootschap
doen we geen politieke uitspra
ken, omdat je dan altijd*gedwon
gen wordt partij te kiezen. Met
onze activiteiten willen we voor
al aandacht schenken aan de
Joodse kunst, filosofie en andere
culturele uitingen."
Van den Berg legt uit dat de cul
turele betrokkenheid met het
Jodendom zo belangrijk is om
dat de Joodse cultuur van in
vloed is geweest, en nog steeds
is, op de Nederlandse maat
schappij. Van den Berg: „Je
hoeft alleen maar te denken aan
onze grondwet. Die is mede ge
baseerd op de tien geboden. Een
ander voorbeeld is het verander
de denken over ecologie. In één
van de boeken van Mozes wordt
dat ecologisch denken al aan de
orde gesteld."
De Zeeuws-Vlaamse afdeling
vanhetGenootschap Nederland-
Israël heeft ongeveer vijftig le
den. Niet alleen joden en christe
nen zijn lid van het Genoot
schap. Ook buitenkerkelijken
voelen zich thuis bij de afdeling.
Gardien: „Voor onze leden hou
den we elk jaar vijf lezingen over
uiteenlopende onderwerpen als
schilderkunst, tempelbouw en
Joodse feestdagen. Verder orga
niseren we zo nu en dan een ex
cursie. Zo zijn we bijvoorbeeld in
maart van dit jaar met een grote
groep leden en belangstellenden
naar het diamantmuseum en de
Hollandse synagoge in Antwer
pen geweest."
Secretaris mevrouw I. de Rooij
van de afdeling Zeeuwsch-
Vlaanderen geeft aan dat het
Genootschap zich echter niet al
leen tot culturele activiteiten
beperkt. De Rooij: „Het toege
nomen racisme en anti-semitis-
me baart ook ons zorgen. Het
landelijke Genootschap heeft
zich dan ook aangesloten bij het
Appel tegen vreemdelingen
haat."
Afdelingsvoorzitter Gardien
laat weten dat ze alle vertrou
wen heeft in de toekomst van het
Genootschap omdat het solida-
riteitsbesef onder de leden zeer
groot is. Gardien: „Probleem is
alleen dat we niet zoveel jonge
leden hebben. Misschien komt
dat door de huidige politieke
ontwikkelingen in het Midden-
Oosten. Israël heeft daardoor
niet zoveel goodwill onder de
jeugd. Twintig jaar geleden was
dat heel anders. Toen stond het
merendeel van de Nederlanders
achter Israël. Ik hoop en ver
wacht echter dat de vredesbe
sprekingen over het Midden-
Oosten in Washington tot posi
tieve resultaten zullen leiden en
wellicht kan dat ertoe bijdragen
dat Israël op een positievere ma
nier in het nieuws komt."
Tijdens de feestelijke bijeen
komst in De Halle op 18 mei blik
ken de verschillende sprekers
niet alleen terug op het 45-jarige
bestaan van de staat Israël en de
twintigste verjaardag van het
Genootschap. Ook de toekomst
verwachtingen voor het Midden-
Oosten en de afdeling Zeeuwsch-
Vlaanderen van het Genoot
schap komen aan de orde in de
toespraken van de landelijke
voorzitter D. Dolman en de voor-
zitter^van de Nederlandse Ver
eniging van oud-politieke ge
vangenen, P. J. G. Molthoff.
Verder demonstreert de volks
dansgroep Hava Naquila uit Vo
gelwaarde Israëlische volksdan
sen en speelt het ensemble Salo
mon Klezmorim traditionele
jiddische volksmuziek. Ook zijn
er boekenstands van onder meer
Kerk en Israël en de internatio
nale Joodse vrouwenorganisatie
Wizo. De bijeenkomst in De Hal
le begint om 19.30 uur.
j van onze verslaggever
Marcel Modde
ida
AARDENBURG - West-
1Zeeuwsch-Vlaanderen, 28 sep-
Su tember 1938. Het zojuist afge-
zwaaide tweede bataljon van
het veertiende Regiment In-
fanterie (11-14 R.I.) wordt op-
nieuw in militaire dienst ge-
M roepen en belast met de grens-
bewaking in de streek. Ze krij-
1gen de opdracht verschillende
strategische punten af te zet-
len. Ter voorkoming dat 'de
Mof het in zijn hoofd haalt
vanuit het zuiden Nederland
'UI binnen te trekken, zo is hun
I j overtuiging. Een jaar later is
de troepensterkte in het
Hij Zeeuws-Vlaamse kustgebied
uitgegegroeid tot zo'n duizend
•p*. "ïan. Slechts de militaire top
Y_ 's op de hoogte van de werke-
üjke reden van de tactische sa-
mentrekking: de dreiging van
jS een Belgische inval,
cc 1)6 Belgische lust naar het Ne-
derlandse stukje Vlaanderen
heeft volgens Ton Goossens
11943) in belangrijke mate de
oorlogsbeleving van de inwo
ners uit de grensstreek beïn
vloed. De vroege mobilisatie,
Mn tijdelijke 'bezetting' door
Franse troepen en - na het uit
breken van de oorlog - ook de
uiteindelijk aanwezigheid van
Belgische verdedigers, was er
volgens Goossens de oorzaak
van dat veel West-Zeeuws-Vla
mingen in het begin zelfs 'blij'
waren met de komst van de
r Duitsers.
..Ze werden, zeker tot eind
'940, als een soort bevrijder ge-
Jen- De mensen dachten dat
oe oorlog eindelijk zou zijn af-
int p'open en dat de rust weer zou
terugkeren. De Duitsers waren
jjsdlsciplineerd, beleefd en
hulpvaardig. Zeker in vergelij-
)0l wng met de Nederlandse,
Franse en Belgische soldaten",
aldus Goossens.
I) Vragen
Hij formuleert zijn conclusie
°j wat voorzichtig, maar twijfelt
uni Üfl aa-n de Juistheid van zijn
II ^''"dingen. Zes jaar achter-
1 sn speurde Goossens in ne-
§ontien Nederlandse, twee Bel-
■j, twee Franse, één En-
s^la en in vier Duitse archieven
"aar antwoorden op vragen
waarmee hij als kleine jongen
;J,de oorlog en later als logis-
X j militair staflid in Deventer
-as blijven lopen. Zijn gegraaf
net verleden resulteerde in
\l J®,opmerkelijk boek. met als
nte]; 'West-Zeeuws-Vlaande-
1939-1946, deel 1 Inval en
uüttingHet405pagina'stel-
;nde werk werd eind april in
Franse troepen in Zeeland. Uit
de aantekeningen van militair
attaché luitenant-kolonel D.
van Voorts Evekink in Parijs,
blijkt dat Winkelman met de
generaal M. Gamelin overeen
kwam dat Zeeland zou worden
versterkt met zes Franse divi
sies. 'Waarvan één Zeeuwsch-
Vlaanderen zal bezetten, opdat
de Belgen daar wegblijven', zo
meldt het stuk. Uit het feit dat
er uiteindelijk twee divisies in
de grenstreek werden gestatio
neerd, leidt Goossens af dat de
Belgische dreiging zeer serieus
werd genomen.
De Fransen lieten weldra hun
invloed over het gebied gelden.
In meerdere gevallen kwam
het tot schietpartijen (zonder
fatale afloop) met de aanwezige
Nederlandse soldaten. De
schermutselingen vonden in
hoofdzaak hun oorsprong in
het feit dat de Fransen hun
hoofd op hol lieten brengen
door de gelijkenis van Neder
landse en Duitse uniformen.
De Nederlandse troepen moes
ten op last van de Franse bevel
hebbers het veld mimen, waar
na de Galliërs zowel bestuur
lijk als militair de touwtjes vol
ledig in handen kregen in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen. Bij de
uiteindelijke Duitse aanval
werden de Fransen ingezet op
andere fronten en kregen de
Belgen alsnog de ondankbare
taak Zeeuwsch-Vlaanderen te
gen de Duitse opmars te bezet
ten. De overmacht was te groot
en de Wehrmacht kon het ge
bied zonder al te veel proble
men innemen.
Goossens gebruikt deze voor
geschiedenis als bouwsteen om
vele onbeantwoorde vragen
over het hoe en waarom van
het verloop van de Duitse be
zetting op een rijtje te zetten.
Het is volgens hem onder meer
een niet weg te cijferen achter
grond die de grote NSB-aan-
hang in Zeeuwsch-Vlaanderen
mede verklaart. In de hoogtij
dagen kende de nationaal-so-
cialistische beweging in de
streek een groei van zevenhon
derd procent, tegen een gemid
deld landelijk percentage van
twintig procent.
De geboren Aardenburger is in
middels begonnen met de voor
bereidingen voor een tweede
boek. Het vervolg zal met name
gaan over de bevrijding en de
wederopbouw van het kustge
bied. Wanneer het werk uit
komt. durft hij nog niet te zeg
gen. „Het merendeel van het
materiaal heb ik al verzameld.
Zeg maar over een paar jaar. Ik
ga eerst even een tijdje niets
doen. Even bijkomen."
van onze verslaggever
Wout Bareman
as TERNEUZEN - Vrijdag valt
voor het filiaal Zuid van de
ie- Stichting Openbare Biblio-
:rj ibeek in Terneuzen definitief
iÜ het doek. Tot begin 1979 bood
het gebouw aan de Diepen-
'beekstraat nog onderdak aan
itei je hoofdbibliotheek. Na verhui-
ting van de hoofdvestiging naar
het gloednieuwe gebouw op het
éi 'Java', begin 1979, werd het ge-
r bouw door verhuurder Rouw
jut BV aangepast aan de wensen
van het bibliotheekbestuur. In
november bracht 'filiaalhoud
ster' Margreet de Puy via de
leespen haar eerste 'klant' in
leé het computerbestand van het fi-
lat liaal in Zuid.
nS Na ruim dertien jaar verricht
;ja Margreet de Puy vrijdag 14 mei
;rr om klokslag kwart voor vijf deze
handeling in Terneuzen-Zuid
rij voor het laatst. Daarna trekt ze
de deur definitief achter zich
dichten verliest de grootste wijk
van Terneuzen (12.000 inwoners)
een uiterst belangrijke voorzie
ning. De filiaalbeheerster ver
huist met pijn in het hart, samen
met een enorme boekenvoor-
raad naar de hoofdvestiging aan
de Oostkolk in de binnenstad.
Jkben hier direct na de opening
van het filiaal gestart. In al die
igf; |aren heb ik ontzettend veel
ni] mensen leren kennen. Mensen
aan wie je je door het veelvuldig
contact gaat hechten. Ik vrees
dat die band na vrijdag met ve
en len voor goed wordt verbroken,
tgj En dat doet echt pijn. De wijk
ie kenmerkt zich door een groot
ij .aantal oudere bewoners in Zuid-
Er polder en veel jonge gezinnen
njj met kinderen in de wijken Zel-
denrust en Sint Annapolder. Het
ajn vooral die oudere mensen en
ni jonge kinderen die ik niet zo
r maar naai- de vestiging in de bin-
rg; nenstad zie komen. Daarvoor is
5^ de afctand toch te groot en bo-
K rendien door het verkeer, zeker
voor kleine kinderen, veel te ge-
vaarlijk."
Leeg tasje
Het zijn ook vooral de ouderen
die het volgens Marleen de Puy
'agmoeilijk hebben met het op-
if:-doeken van de bibliotheek in
'hunwijk. „Je merkt het aan hun
j, reacties. Zoals: 'wat doe je me
noutoch aan meid, het enige wat
ik nog heb en waar ik van kan
.1 gemeten wordt me nu ook nog
'7; ontnomen.' En voor alleenstaan
den die niet zo best meer ter
dance in het nieuw te bouwen
welzijnscentrum van de buurt
vereniging. Maar nu het ge
meentebestuur het beleid ten
aanzien van deze sociale voor
zieningen danig heeft gekort
wiekt en het centrum van de
prioriteitenlijst heeft geschrapt
verviel ook dit doekje voor het
bloeden."
Doodzonde
Spenkelink verwacht met de
sluiting van het filiaal en het
ontbreken van een alternatief
een duidelijke wijziging in het
leespatroon van Scheldestad.
„Helaas moet gevreesd worden
dat een groot aantal ouderen en
jonge kinderen nu zullen afha
ken. Doodzonde, zeker omdat
het lezen als een belangrijk punt
in de ontwikkeling van kinderen
wordt gezien. Ook blijft men
hierdoor van veel informatie ver
stoken. Want het zijn natuurlijk
niet alleen romans, maar ook
veel wetenschappelijke boeken
en tijdschriften die men hier kan
inzien of lenen."
Voor voorzitter Ruud Maes van
de buurtvereniging blijft de slui
ting van het filiaal onbegrijpe
lijk. De vereniging streed een
aantal jaren voor het behoud
van de bibliotheek in hun wijk,
maar tevergeefs. Hoewel Maes
zich er terdege van bewust is dat
het hier een beslissing betreft
van het bibliotheekbestuur,
gaat volgens hem ook het ge
meentebestuur niet vrijuit. „De
basis van alles ligt in het besluit
van het gemeentebestuur tot de
bouw van de nieuwe hoofdvesti
ging op het 'Java', terwijl juist de
uitbreiding van de stad in zuide
lijke richting plaats vond. Ik be
schouw het een beetje als voorlo
per op het plan Steenen Beer. En
nu proberen het gemeentebe
stuur en het bibliotheekbestuur
elkaar de zwarte Piet toe te
schuiven. En de inwoners van
Zuid zijn daar de dupe van."
Maes en de zijnen blijven zich
daartegen verzetten. „Let wel.
wij zijn niet tegen een verdere
ontwikkeling van de binnen
stad, maar dat mag niet ten kos
te gaan van de leefbaarheid van
het overgrote deel van de inwo
ners van de stad. Met het plan
Steenen Beer zijn vele miljoenen
gemoeid. Hier sluit men een ba
sisvoorziening voor 12.000 inwo
ners, voor een tekort van een
ton. Amper acht procent van het
subsidiebedrag dat men de bi
bliotheek toestopt. Onbegrijpe
lijk."
Het Nederlandse bataljon van het veertiende Regiment Infanterie dat voor de grensbewaking in Zeeuwsch-Vlaanderen moest zor-
gen' foto Oscar van Beest
been zijn. is dat ook zo. Zeker als
ze geen familie of kennissen in de
buurt hebben."
Het gelijk van De Puy wordt
maandagmiddag al snel beves
tigd als een bejaarde abonnee
zijn boeken in komt leveren, met
de vraag of hij nog nieuwe boe
ken kan lenen. Als de beheerster
hem antwoordt dat hij inder
daad nog boeken kan meene
men, maar die dan wel moet in
leveren op de hoofdvestiging
verdwijnt hij hoofdschuddend
met het lege tasje naar buiten.
Zijn mening over de heren op het
gemeentehuis, die hem zijn ver
zetje op zijn oude dag zomaar
ontnemen, steekt hij niet onder
stoelen of banken. „De overheid
heeft de mond vol over bezuini
gen, daarom moet dat ding hier
dicht. Terwijl ze zelf niets inleve
ren. Hier in Terneuzen op het
stadhuis zorgen ze alleen goed
voor zich zelf. De belasting gaat
omhoog en wat krijg je er voor
terug? Niets, nee de sociale voor
zieningen worden steeds verder
afgebroken. Daar heb ik nu heel
mijn leven voor gesjouwd en be
taald. Schande..."
De sluiting is niet alleen voor de
ze bejaarde een onbegrijpelijke
zaak. maar eigenlijk voor alle be
zoekers die middag. Begrijpelijk
gezien de geschiedenis rond de
bieb in hun wijk. Bij de opening
was het bestuur nog optimis
tisch gestemd over de toekomst
van het filiaal in Zuid. In het ge
bouw aan de Diepenbrockstraat
hadden de lezers keuze uit 13.000
boeken, waarvan 5.000 kinder
boeken. De komende jaren zou
het boekenbestand, tenminste
als er geld voor was. worden uit
gebreid tot 20.000 boeken. Er
werd ook rekening gehouden
met uitbreiding van het gebouw.
Het boekenbestand is in de loop
der jaren daadwerkelijk uitge
breid. De groei van wijk en de
daarmee gepaard gaande toene
mende belangstelling voor de bi
bliotheek in Zuid, maakte dit
noodzakelijk. Tot een uitbrei
ding is het echter nooit geko
men. 'Mismanagement' (volgens
Ruud Maes van wijkvereniging
Hof Zeldenrust Sint Annapol
der) in de jaren tachtig bracht
het bestuur in de problemen. En
toen het gemeentebestuur van
Terneuzen besloot het jaarlijks
subsidiebedrag van 1.484.000
gulden te bevriezen, moest er
drastisch worden bezuinigd.
Erfenis
Hans Spenkelink. twee jaar gele
den als direkteur van de biblio
theek in Terneuzen begonnen en
opgescheept met een vervelende
erfenis, is niet gelukkig met de
sluiting van het filiaal aan de
Diepenbrockstraat. „Het is ont
zettend jammer dat een basis
voorziening in een wijk als deze
moet verdwijnen. De biblio
theek is de toegangspoort tot in
formatie. Het is tevens een ont
moetingscentrum voor veel in
woners van een stad, dorp, of zo
als hier de wijk. Ik denk dat dit al
voldoende aangeeft in welke be
langrijke mate dit filiaal bij
draagt aan de leefbaarheid in
Terneuzen Zuid. Maar helaas,
hoe jammer ook. het kan niet an
ders."
„Het bestuur ziet heus wel in dat
dit voor deze wijk een ingrijpen
de beslissing betekent. Er wo
nen nu zo'n twaalfduizend men
sen - een dorp op zich zou je het
zelfs kunnen noemen - en het
einde van de groei is nog lang
niet in zicht. Men is daarom be
slist niet over één nacht ijs ge
gaan. Voor dit besluit is geno
men is er zelfs door middel van
de kaasschaafmethode al aan
zienlijk bezuinigd. Verdere toe
passing van deze methode, om
sluiting van dit filiaal te voorko
men, was echter niet gewenst.
Wil je de dienstverlening in de
overige vestigingen op een aan
vaardbaar peil houden, dan is
sluiting van het filiaal in Zuid de
enige oplossing."
Spenkelink kan wel begrip op
brengen voor de onvrede onder
zijn 'klantenbestand'. „De bi
bliotheek heeft in de loop der ja
ren zijn bestaanrecht duidelijk
bewezen. De absolute top haal
den we in 1982. Toen werden er
ruim honderdduizend boeken
uitgeleend. Maar ook in 1992
schoven er nog bijna 57.000 ex
emplaren over de toonbank. Dat
geeft aan dat er wel degelijk be
hoefte is aan deze voorziening.
Er is nog gedacht aan een depan-
De receptie van het filiaal Zuid van de Terneuzense bibliotheek is vrijdag voor het laatst in bedrijf. foto Oscar van Beest
Aardenburg officieel gepresen
teerd. Van de duizend gedrukte
exemplaren (in eigen beheer
uitgegeven) is inmiddels meer
dan de helft verkocht.
Anthonius Bruno Jozef Goos
sens werd in 1943 in Aarden
burg geboren. Nog in de oorlog
verhuisde de familie naar de
Biezenstraat in Eede. Daar
maakte hij bewust de ellende
rond de bevrijding en de weder
opbouw mee. „De vernielingen
die zijn aangericht in dat laat
ste oorlogsjaar, de rotzooi die
nog lange tijd daarna is blijven
liggen, hebben een geweldige
indruk op me gemaakt. We
woonden destijds in een groot
huis. Aan de voorkant waren
drie kamers. Na een bombarde
ment stonden er van één van
die kamers alleen nog maar een
paar bouwvallige muren over
eind. Het huis werd gerepa
reerd, behalve die ene kamer.
Dat heeft er zo tot 1956 bijge
staan. Zonder dak en vol met
gaten. Het geld was op. De ste
nen zijn stukje bij beetje dienst
gaan doen als verhoging van de
oprit. Uiteindelijk is het ver
trek maar afgebroken en heb
ben we er een stuk tuin van ge
maakt."
Goossens besteedt ruim een
kwart van zijn boek aan de
vooroorlogse periode en de uit
eindelijke opmars van Duitse
troepen in Zeeuwsch-Vlaande
ren. De dreiging van een Belgi
sche annexatie is volgens hem
van wezenlijk belang geweest.
De Belgen waren nog altijd ver
bolgen over het feit dat ze in de
Eerste Wereldoorlog geen ge-
biedswinst hadden geboekt.
Ter compensatie van de grote
verliezen maakten ze daarom
(tevergeefs) aanspraak op 'hun
grondsdeel' dat ze na de losma
king van Nederland in 1839
door de neus was geboord.
Eind jaren dertig vlamde de
Belgische belangstelling voor
met name West-Zeeuwsch-
Vlaanderen weer op. Officieel
heette het om de kustverdedi
gingslinie tot aan Breskens
door te trekken. Het Neder
landse opperbevel had echter
weinig trek om de Belgen bin
nen te laten, temeer omdat er
gegronde aanwijzingen heston
en dat de zuiderburen (die in de
aanloop naar de Tweede We
reldoorlog te kennen hadden
gegeven neutraal te willen blij
ven) het gebied alsnog wilden
inlijven. Een duizend man ster
ke Nederlandse troepemnacht
werd ingeschakeld om een
eventuele inlijving te voorko
men.
Dreiging
Generaal H. G. Winkelman
nam geen enkel risico. Goos
sens stuitte in de archieven op
een stuk waaruit blijkt dat de
opperbevelhebber 23 maart
1940 contact op nam met zijn
Franse collega's, met het ver
zoek om steun, omdat Neder
land als geheel niet te verdedi
gen viel tegen een mogelijke
Duitse inval. Het plan behelste
eveneens de aanwezigheid van
De auteur van het boek West-Zeeuws-Vlaanderen 1939-1946 Ton
Goossens. foto Oscar van Beest
