Ingenieur niet zelfstandig genoeg
PZC
Mammoettransport
Gebakken lucht
verkoopt niet
Aandelenkoersen
stijgen gestaag
financiën en economie
Bedrijfsleven zeer kritisch over opleidingsniveau
Deelbelang in Wegener
in buitenlandse handen
ING vergist zich in levensduur
AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS
SI
Po
VRIJDAG 16 APRIL 1993
DEN HAAG (ANP) - Aan Neder
landse universiteiten afgestu
deerde ingenieurs kunnen on
voldoende zelfstandig werken.
Ook zijn ze niet goed in staat bij
het oplossen van een probleem
gebruik te maken van verschil
lende kennisgebieden.
Dat blijkt uit een enquete die de
Raad van Centrale Onderne
mingsorganisaties hield onder
twintig grote bedrijven zoals
AKZO. Fokker. Hoogovens en
DSM. De resultaten zijn donder
dag gepresenteerd. De RCO con
cludeert dat sommige studies in
houdelijk moeten veranderen,
terwijl het bij andere onont
koombaar is de duur te verlen
gen tot vijfjaar.
Aan de hand van de resultaten
van de enquete wil de RCO een
discussie aangaan met de tech
nische universiteiten, om te zien
welke studies aangepast moeten
worden. Ook met de minister
van Onderwijs wil RCO verder
praten, omdat die toestemming
zal moeten geven voor een lan
gere cursusduur.
Volgens VNO-voorzitter Rin-
nooy Kan. die het rapport pre
senteerde. uitte het bedrijfsle
ven nooit eerder zo onomwon
den kritiek op de gevolgen van
de invoering van de twee fasen-
structuur.
APELDOORN (ANP) - Het pak
ket Wegener-certificaten dat de
Friesch-Gronings Drentse Pers
(FGDP) heeft afgestoten, is
overgenomen door institutio
nele beleggers in Groot-Brit-
tannië, Schotland en de Ver
enigde Staten, zo heeft directie
voorzitter C. P. J. Appeldoorn
van Wegener donderdag beves
tigd.
„Wij vinden het geen slechte
zaak als buitenlandse institutio
nele beleggers Wegener ontdek
ken", aldus Appeldoorn. Met de
verkoop van het. belang van 8,7
procent in het krantenconcern is
een bedrag van 36 miljoen ge
moeid.
Aanleiding voor de verkoop
door de FGDP zijn de investe
ringen die bij de noordelijke uit
gever op stapel staan. Zowel het
Nieuwsblad van het Noorden als -
de Leeuwarder Courant, beide
uitgaven van de FGDP. betrekt
in oktober van dit jaar een nieuw
gebouw. Tevens krijgen de twee
dagbladen elk de beschikking
over een nieuwe pers.
Het totale bedrag dat met deze
investering is gemoeid, komt uit
op ongeveer 180 miljoen, zo
verklaarde H. Aberson. direc
teur van de FGDP. Dat bedrag
legt de FGDP voor een belang
rijk deel zelf op tafel. Om de
hoogte van de benodigde bank
leningen zo laag mogelijk te hou
den. is nu het pakket Wegener
verkocht.
AMSTERDAM (ANP) - De Inter
nationale Nederlanden Groep
(ING) heeft zich verkeken op de
gemiddelde levensduur van Ne
derlanders. Die is langer dan de
bank-verzekeraar bij de afslui
ting van levensverzekeringen
tot op heden veronderstelde.
Ook blijkt de schadelast van in
het bijzonder natuurrampen
zwaarder dan was verwacht. Al
met al ziet ING (onder meer Na-
tionale-Nederlanden. ING Bank
en Postbank) zich door deze ont
wikkelingen genoodzaakt dit
jaar maai- liefst f2,5 miljard te re
serveren.
Van de f 2,5 miljard zal „een
groot deel" worden uitgetrok
ken voor het opzetten van een
interne reassurantievoorzie
ning. Zo'n pool is bittere nood
zaak omdat het. afgezien van de
premie, onmogelijk is sommige
risico's te herverzekeren.
„Een jaar geleden dachten we
nog dat de orkaan Hugo een
zware storm was. Intussen zijn
er alweer twee stormen geweest
die nog meer schade hebben
aangericht."
ING behaalde in 1992 een netto
winst van f 1.68 miljard tegen f
1,57 miljard het jaar ervoor, een
stijging met 6,5 procent.
Duidelijk bleek dat de onderne
mers vooral problemen hebben
met de beperking van de afstu
deeropdracht. Daarin leerden de
studenten namelijk alles wat ze
tot dan toe bestudeerd hadden
tegelijk en in samenhang in
praktijk te brengen. Bovendien
leerden ze er zelfstandig werken
en „functioneren in een inge
nieursomgeving". Juist die vaar
digheden missen de tegenwoor
dige ingenieurs.
De klachten waren niet alleen te
horen bij de grote bedrijven,
maar juist ook bij de kleine en
middelgrote. Daar wordt nog
het meest een beroep gedaan op
vaardigheden als zelfstandig
heid, omdat zulke bedrijven
meestal maar weinig acade
misch geschoolde ingenieurs in
dienst hebben.
Uit de enquete blijkt dat de be
drijven geen voorstander zijn
van het idee van de Adviesraad
voor Wetenschap en Techniek
om een tweejarige vervolgoplei
ding verplicht te stellen voor wie
de ingenieurstitel wil dragen. De
eerste fase moet een goede oplei
ding zijn, die op zichzelf voldoen
de is om als ingenieur te werken,
zo vonden de ondervraagden.
Voorzichtig
Rinnooy Kan benadrukte dat de
ondernemersorganisaties zich
zeer voorzichtig willen opstellen
als het gaat om verlenging van
de cursusduur. Zij waren het im
mers zelf die in de jaren zeventig
het hardst aandrongen op ver
korting van de studieduur tot
vier jaar. „Daar zijn we in prin
cipe nog steeds voor", aldus Rin
nooy Kan. „Alleen blijkt nu dat
er in zeer uitzonderlijke geval
len, vooral de construerende
vakken aan de technische uni
versiteiten. problemen ont
staan. Daar moet je dan over
kunnen praten."
Volgens Rinnooy Kan hoeft een
extra jaar voor een zeer beperkt
aantal.studies niet veel geld te
kosten. Hij vindt namelijk dat
door de maatregel de gemiddel
de tijd dat studenten met hun
opleiding bezig zijn niet moet
stijgen: wie straks een opleiding
van vijf jaar gaat volgen moet
die dan ook echt in vijf jaar af
maken. „De studenten mogen
ook best wat harder werken", zo
vindt hij.
Het Koninklijk Instituut van In
genieurs (KIvI) heeft de regering
intussen geadviseerd de cursus
duur voor universitaire inge
nieursopleidingen te verlengen
tot vijfjaar.
LEIDEN - Een 72 meter hoge destillatiekolom wordt in Leiden voor transport naar Europoort
op pontons geladen. Een zijde van de kolom ligt al op een ponton, de andere zijde moet op de
ponton rechts geladen worden. Het transport naar Arco-Chemie in Europoort moet over rivie
ren plaatsvinden omdat vervoer over de weg werd verboden. Het stalen gevaarte weegt 142.000
kilo en heeft een diameter van 4 tot 6,5 meter. foto ANP
Koersen Koersen
Binnenl. aandelen hoofdfondsen
ABN Amro 55.00
ABN Amro A.in F. 85.70
ABN Amro L.Gr.F. 173.40
ABN Amro Obl.Gr.f. 103.70
Aegon 83.20
Ah old
54,80
85,70
173,50
103.70
Bols Wes. C.
CSM eert.
Dordtsche Petr.
DSM
Fokker eert.
Gist-Broc eert.
Heineken
Heineken Hold.
Hoogovens nrc
Hunter Douglas
Int.Ned.Gr c.
KLM
Kon KNP BT
Kon Olie
Nedlloyd
Oce-v.d Gr.
Pakhoed cert-
Philips
Polygram
Postb Beleggf
RG Florente F
Rodamco
Rolinco
Rorenio
Stork
Unilever cert.
Van Ommeren nrc
V'er.Bezit VNU
Wolters-KIuwer
29.80
162,00
29.90
206.70
38.30
116.00
93.40
154,80
228.80
73,50
43,90
61,20
150,40
88,40
136,80
13,50
44.30
190,40
168,60
29.40
29.40
30.10
162.20
124.50
108,50
54.90
107.30
85.40
34.70
207.00
38.10
118.20
94.20
102.00b
99.80
10120
99,40
116.00
84.50
97.25
99.10
Banken, handel industrie
9»ABN Amro K80 108.00
9» ABN Amro K79
9 ABN Amro 74
9 ABN Amro ecu 85
7' ABN Amro 86
6'BMH 87-94
13 Ceehom 71-97
7'Hoogov. 85
7 Hunter D 86-96
6'INB bb 85
9 Innovest 84-94
6' Innov. 86-96
6' j NedWatBnk 86
6'. Postbank 87
6 Postbank 88-96
7». PTT 90-97
7'. PTT 89-99
6 Schiphol 66-96
14 SHV Hold 81-93
10.4 SHV 72-12
10.4 SHV 73-13
9 SHV 91 -06a
4 Staal Bank.86-98
7 Stork 69
Converteerbare obligaties
8"AIR 85-00 95.00
5 Enraf-Non. 86 82.40
6 Hoogovens 85 95.00
5 Hoop Eff.b.87 95.70
6'*j Rolinco 67 89.90
8'4 Volker 78 100.00
Binnenlandse aandelen
Aalberts Ind 48.10
ABN AmroHld.prf, 6,68
ABN
AmroHld.dlv'93 53,50
ACF-Holdtng c. 42,50
Aegon dlv'92 82,00
Ahrend Groep c. 79,50
Asd Options Tr.
Asd. Rubber
102.50b
100 00
101.00
99.40
86,70
97.25
99,10
85.00
97.50
104.40
104.00
116.50
11600
91.50
98.90
104.50
103.50
97.70
116.50
116,00
110.80
91.50
Ant. Verfl.
Atag Hold, cert
Athlon Groep nrc
AuMnd.R'dam
BAM Oroep
Batenburg
Begemann Groep
Belindo
Blydenst -Will.
Boer Boekh. Kon
Boer De Winkelb
Boskalis pref.
Braat Beheer
Breevast
Buhrmann-T.c.
Burgman-Heybroek
Calve-Dellt pref
Calve-Delft eert
Clndu Intern.
Claunindo
Content Beheer
Credit LBN
Crown v.G eert.
CSM
Delft Instrum.
Dorp-Groep
Draka Holding
Econosto
EMBA
Eriks Holding
Flexovit Int
Frans Maas eert.
Fuero McClelland
10.20
2.201
390,00
117.00b
153.00
122,50
51,50
285,50
27.10
23.90
76.80
51.00
87.50
28.20
28.20
28.50
9,20
29.20
1700.00
825.00
1290.00
103.50
280.50b
22.50
l61.60
19.10
39.80
25.50
20.70
121.00
82.00
53.00a
55.00a
285.50
28,50
22.90
825.00
1290.00
103.50
282.00b
23.00
28.00
114.00
61.00
19.00
38.50d
25,60
20.70
Gamma Holding
Gamma pref
Garearelli fl
Getronics
Geveke
Giessen-de N.
Goudsmit
Orolsch
GTI-Holdlng
Hagemeyer
HAL Trust B
HAL Trust Unit
HBO
Hes Beheer c
Hoek's Mach.
Holl Sea S.
Holl Ind. Ml]
Hoop Efl.bank
Hunter D.pref.
IHC Caland
Internat,Muell
Kas-Associatie
Kempen Co
Kiene Holding
Kondor Wessels
KBB
Kon. Sphinx
Koppelpoort
Krasnapolsky
Landré Gl.
Macintosh
Maxwell Petr.
Moeara Enim
M Enim OB-cert.
Moolen Holding
Mulder Boskoop
Multihouse
Naeff
NAGRON
Nat. Inv Bank
NBM-Amstelland
NEDAP
NKF Holding
Ned.PartMlj
Ned.Springst
Norit
Nutricla GB
Nutrlcia VB
Nijv -Ten Cate
Omnium Europe
OPG eert.
Oreo Bank eert.
OTRA
Pallhe
philips div'93
Pirelli Tyre
Polynorm
Porcel Fles
Randstad
Reesink
Samas Groep
Sarakreek
Schuitema
Schuttersveld
Smit Intern.
St.Bankiers c
Stad Rotterdam c
Telegraaf De
Textielgr.Twente
Tulip Computers
Tw Kabel Holding
Ubblnk
Union
Vereenigde Olas
Verto eert,
Volker Ste vin
Volmac
Vredesteln
VRG-Groep
Wegener
West Invest F
West Inv.F wb
Wolters Kluwer
Beleggingsinstcllingd
ABN Amro Aand F
ABN Amro Albefo
ABN Amro Amer F.
ABN Amro Eur. F.
ABN Amro FarEF
ABN Amro Neth.F
ABN Amro rent dlv
Aegon Aandelenf
Aegon Spaarplus
Aldollar BFII
Alg.Fondsenbez.
Alliance Fund
Amro North Am. F
Amvnbel
Asian Tigers F.
Asian Select. F
Ausl.ro Hung. F.
Beleg.f Ned.
Bemco RenlSel.
Bever Holding
CLN Obl Dlv F
CLN Obl.Waardef
Delta Lloyd Inv
DP America Gr.F
EGF Inveslm
EMF Rentefonds
Eng-Holl.Bel Tl
Envir.Growth F
Esmeralda part.
Eur.Ass. Trust
EMS Growth Fund
EMS Income Fund
EMSOffsh Fund
EOE Index Fnd
Euro Growth Fund
Euro Spain Fund
Far East Sel F.
Gim Global
Groelgarant
Holland Fund
HoU. Eur. Fund
86.80
5.80
12,00
37.60
15,00
160,20
30,00
202,00
178,00
152.20
13,80
13,70
231.00
10,80
59,90
0,30
32.10
119,20
63.50
40.70
8,70
91.00
33,80
83,20
59,00
399,00
194,50
43,00
44,90
135.00
1306.00
17150.00
29.50
45.00b
202,00
178,00
152,20
13,80
13.801
232,00
11,00
60,50b
116,00
03,80
40.50
194.40
43.00
45.70
135.00
1321.00
17150.00
29.40
49.50
76,20
10,20
38 20
117,50
49,20
7100,00
17,50
131.00
137,50
75,50
274.00
26.00
25 80
11.60
134.00
130.00
50,10
83,00
32,20
13,60
1705,00
30,00
24.40
16.00
43.50
111,00
79.00
10.10
147,90
63.00
46,00
504,00
16,50
58,50
10,30
15,10
25,40
78,30
8,00
85,00
56.20
76,00
10.20
38.50
116.50
49.20
7100.00
19.70
133.00
138.00
76.50
42,50
87.00
275.00
27.00
25,30
11.20
135.00
125.00a
50,00
82.80
35.20
13,50
1705.00
30 00
24,60
16,20
43.80
116.50
78.50
10.10
148.50
67.00b
46.00
507.00
16,50
59.20
19,40
15,30
79,00
85,80
51,90
70,80
74,30
63,10
05,20
157,30
37,90
5,30e
30,30
233,50
10,00
69,20
103.50
74.70
73.50
4.10
35.60
123 50
82.50
11.50
84,30
52.00
70.20
74.10
63,90
94,90
157,30
38,10
5,30b
30,30
232 50
10,00
70.00
101.90
102.60
343.00
46.80
34.90
6.90
103 50
101.90
102.60
347.00
47.00
7.70
Optiebeurs
50.00
52.50
55,00
52,50
150.00
155,00
150.00
320.00
325.00
315,00
320.00
325 00
315.00
320.00
325 00
310,00
315.00
350,00
27,50
47,50
55,00
27,50
27,50
106.00
22.50
25.00
25,00
150,00
155.00
160,00
160,00
570.00
580.00
570.00
Index European Option Exchange. 323.30. o
HoU Obl Fonds
Holl Pac. Fund
HoU. Sel.Fonds
ING Bnk Dutch Fnd
ING Bnk Geld Fnd
ING Bnk Glob Fund
ING Bnk ObUg.Fnd
ING Bnk Spaard.F.
ING Bnk Rentegr F
ING Bnk Vaste.Fnd
Innovest
Interbonds
Inlereffekt 500
Intereffekt wt
Invests part
IS Himal Fund fl
Jade Fonds
Japan Fund
Jap.Ind.Alpha F.
Jap.Sect.Rat.Yen
Korea Pac.Tr fl
Leveraged Cap
Llqulrent
".Capital F.fl
Mees ObLDlv F.
Mexico Income F
MK Int. Ventures
Mondibel
Nat.Res.Fund
Nedufo A
Nedufo B
Nevas
Nevas 17 cumpref
Asia Fund
Nomura Want F.
Obam. Belegg.
OAMF Rentefonds
Orange Fund
Pac.Dimensions
Pac.Prop 8ec.F.
Plerson Rente
Postb.Aand.f.
Postb OblX
Postb. Verm.gr.f.
Rentalenl Bel.
Rentolaal NV
RO America F.
RG Divlrenl F.
RG Europe F.
RG Pacific F.
RG SP Groen
RG SP Blauw
RG SP Geel
Rodin Prop.fi
Rolinco cum.p
Schrod Int.Pr.F
Sci/Tech fl
Suez Liq. Grf
Technology Fund
Tokyo Pac.Hold.
Trans Eur.Fund
Transpac.F
Uni-Invesl
Unlco Inv Fund
Unlfonds DM
Waard.Ned
13520
112,50
91.50
4820
104.83
126.80
31.90
61.10
516.00
23.40
68 7(
11.20
119.50
13.50
14.80
21.20
93,20
31,20
123,20
52,10
51.40
59,60
164,70
38.10
135.40
113.00
91.70
48.50
57 83
47.80
37.80
104,86
126.90
32.00
61.30
516.00
23,00
6920
11.30
119.80
14.10
10.00
76.60
67.50
131.00e
130.00
14,80
21,20
94.00
31,60
123.50
52.10
51.40
59.70
58.50
54.80
84,00
90.00
27,00
13,50
191.10
17.00
230,00
58.60
54,80
84,00
90,50
27,00
13,30
191,20
17.00
225.20
33020
21.20
77,20
st Ned
V1B NV
VSB Mix Fund
VSB Obl Grf 10!
VSB Rente Fonds 1 li
WBO Intern. 7:
Wereldhave NV 9:
Yen Value Fund 71
ZOM Florida F.fl 2-
ik. aandelen
Alb Fisher
Alcatel Alslhom
Allied Sign.Ind.
Brands
Amer. Expres
Amer.Tel.dr Tel.
Amerltech
Amprovest Cap.
Amprovest Inc.
Asarco Inc
Atlantic Richf
Aus.Cons.Inv Afi
Austria Gl.Inv.
BAT Industries
48.60
103.00
58,40
57,00
653 00
64 80
30 50
29 00
59.80
77.50
13.20
181.00
21.00 21.30
125.90 124.30
0.25
1072.00 1072.00
29.30
58.30
77,70
Bell Atlantic
Bell South
Bethlehem Steel
Boeing Comp
CDL Hotels Int.
Centocor
Chevron Corp.
Chrysler
Chiltem Cap.
Citicorp.
Coastal Corp
Colgate-Palm
Comp. Task Gr.fl
Daehan Korean fl
Daiei Yen
Dai-Ichi Yen
Daiwa Sec Yen
Dow Chemical
Du Pont
Eastman Kodak
Exxon Corp
First Pac HKfl
Fluor Corp.
Ford Motor
Foster's Brew.
Gaia Hedge II fl
Gen. Electric
Gen. Motors
Gillette
Goodyear
Grace Co
Hitachi yen
Honeywell
Intern, Flavor
ITT Corp.
Kleinw.Benson fi
Litton Ind.
Lockheed
Maklta Corp.Yen
Matsushita El.
Minn.Min Man.
Ml tsub Electric
Mitsui Yen
Mobil Oil
Morgan Co, H
NEC Corp Yen
Nynex
Occ Petr Corp
Pacific Telesls
P.& O. fl
Pepsico
Perkin Foods 11
Philip Morris C.
Phillips Petr.
Polaroid
Quaker Oats
Reed Int. fl
Ricoh Comp
St.Gobin Ffr
Sanyo Elec. Yen
Saralee
Schlumberger
Scott Newc.
Sears Roebuck
Sekisui H. Yen
Sony Yen
Southw. Bell
Suzuki Yen
Tandy Corp
Texas Instrum
TIP Europe
Toshiba Corp
Union Carbide
Union Pacific
Unisys
USX Marathon fl
US West
Westinghouse
Woolworlh
Xerox Corp.
54.30
55,50
17,20
30.30
26.70
62.00
7.30
6.70
0.01
1920.00
131000
50 00
50.50
54,80
69.00
1.12
1,00
232,00
92,60
30,80
57,00
78,00
30.80
750,00
33.50
40,30
114,20
62.50
80,60
4684.00
57,50
63,50
1000,00
1300,00
110,50
500,00
500,00
71.00
72.30
836.00
89,50
23.10
48,10
5,50
40,00
31,20
28,10
64,00
325.00
26,50
03.70
4,30
53.B0
1270.00
119.20
77.80
56.60
0,37
606,00
18.30
63,50
13.00
19.70
42.80
15.20
30.50
79.40
54.20
55,50
17,20
36.80
1260.00
50,00
50.50
55.00
70.00
30.80
33.50
49.50
115,20
63,20
81,20
71.00
71.50
075,00
90,00
22.70a
49.10
30.50
28.30
Certificaten Amerika
AMAX Inc 28.10
Am. Home Prod. 11150
ATT Nedam 101.00
Atlantic Rlchf 223.00
Boeing Corp. 64,50
0.37
722.00
18.40
65.50
13.20
19.70
43.00d
15.20
30.60
81.20
101.50
218.00
64.50
Canadian Pacif.
Chevron Corp.
Chrysler
Citicorp
Colgate-Palm
Dow Chemical
Dupont
Eastman Kodak
Exxon Corp.
Fluor Corp.
Gen Electric
Gen Motors
Gillette
GTE
Inco
IBM
Int. Flavors
ITT Corp.
Kroger
Lockheed
Minn.Min.& Man.
PepsiCo
Philip Morris
Phillips Pen-
Polaroid
Procter G.
.Quaker Oats
Schlumberger
Sears Roebuck
Shell Canada
Tandy Corp
Texas Instrum.
Union Pacific
Unisys Corp.
USX Marathon
Vanty Corp
Westinghouse
Woolworlh
Xerox Corp.
Certificaten overig
Deutsche Bank
Dresdner Bank
Hitachi 1500)
Hoechst
Nestle
Siemens
Warrants
Int.Ned Groep
Kon. KNP \vflrr.'89
Stad R'dam
102.00
61.50
38.00
69.00
91.50
50.00
45,61
86.40
112 00
llO.OOd
91.50
50.00
50,50
112,80
200,00
66,70
91.00
51.00
45,60
23,00
51.00
142,00
1170,00 1170,00
Bredero aand.
Bredero cert.
llBredero81/93
Euroacliv. Zw.fr.
HCS Techn
HCS Tech 88
Homburg cert.
LTV Corp
Nederh. 68-78
Parallelmarkt
Atanheri
ABF
Austria Global
Biogrond Belegg.
Comm Obl.F.l
Comm.Obl.F.2
Comm.OblF.3
De Drie Electr.
Delta LLDollarf.
Delta Lloyd ECU
Delia Lloyd Mix
Delta Lloyd Rent
Dico Intern
DOCdata
Dutch T8ke Ov.T
E&L Belegg.1
E&L Belegg.2
E&L Belegg 3
E&L Belegg 4
E&L Kap.Rente F
Free Rcc Sh.
Gelderse Pap.
German City Est
Gouda Vuurvast
Helvoet Holding
•t off. genoteerd)
28.30
118,50
1072,00
10,50
67.10
65.20
64.00
73.20
77,90
112.00
79.90
115,50
15.70
47.30
25,80
48.00
29.00
0.02a
40.00
118.50
1072,00
10.50
98.40
97.80
98.70
11.10
68.70
62.30
67.20
65.30
64.00
2.80
38.10
73.50
78.00
112.00
80.20
115.50
16,00
48.20
25.50
48,00
29,00
Holland Col.
47,00
47.00
gaf am dollar liq.
3,291
3.321
Inter/View Eur.
4,20
gaf jap. yen liq.
2,001
3.030
Kilhne--Heitz
29,10
29.10
gaf dm liquiditeit
3,271
3.264
Management Share
3,20
3,20
gaf global managed
4.780
4,823
Neways
4,80
4.90
gimcgfius dlr)
1603.73
Ohra Aand.F
55,10
55.30
gim gref
747.35
747.35
Ohra Liq.GrF
51,80
51.80
gim wbo b.b.
3821,20
3821,29
Ohra Obl Df
55,50
55.50
holl dlr f
60,10
50,00
Ohra Obl.Grl
53,90
54,00
hol).groen rente
56,80
Ohra Onr.G.F,
58,70
59.30
holl.int.rente
59,25
59,30
Ohra Totaal F
55,40
55,60
holl.stall.rek
104,26
104,28
Pan Pac. Winkel
10,30
hooge huys aand
11,55
11,61
Simac Techniek
12,10
12.30
hooge huys aand nl
11,15
11,15
Suez Gr.Fund
51.40
51.50
hooge huys oblig
12,20
12,21
Weina
41.00
hooge huys vastg
9,45
0.72
Wereldhave
4:30
hooge huys totaal
11.06
11,18
wr,ur
52,10
53.10
hooge huys optim
11,71
11.75
Parallel top-lö
hooge huys vastr
12,60
12.69
Bergh. Pap,
31.20
31,60
hooge huys deposi
11,91
11.91
Besouw. van
30,00
30,00
immocorp (dml
82,75
82,75
Elico Kim
35,60
35.30
Inca futures fund
103.56
103.56
Groenendijk
26,00
26,20
iniereff-futures fl
53,07
53.07
Grontmlj
49,00
3.90
int.aand-fonds
578,79
582,62
LCI Comput.Gr.
3,90
kb capital fund a
9.345
9 352
Mclle, van nrc
62 80
62,60
kb capital fund b
14,375
14.386
Nedcon Groep
66 70
67.00
kb high int fcap
24.629
24.569
Nedschroef
53,60
54.00
kb high Int f.div
17,226
17,185
Ordina Beheer
14,50
14.40
kb income fund dlv
1.523
1,525
P C Groep
81.00
8100
kb lux fund'a'
503.24
503,48
Pie Medical
4.20
4.10
kb lux fiind'b'
672,98
673,30
Sligro Beheer
66.00
66.00
kb lux obli-fr frf
2195.37
2197.75
Vilenzo
20,00
25.30
kb rente guldenr.a
1068.83
1073.47
Weweler
16,90
17.50
kb rents guldenr b
1068,87
1073.47
Afgifteprijzen funds (Ncd.i
kb sir cur .fcap
27.066
27.085
aaigf-bef
2182.00
2182.00
kbstr.curfdiv
24,402
24.419
aaigf-nlg
109.16
109.19
Inn emerg mf dm
1034,88
1034,88
aaigf-usd
5184
51.84
lfm emerg.mf fl
1030.91
1030,91
aand belegg pool
204 30
204.53
limako fl pool
39.17
39.17
abcilheodgilissi
53.52
53.52
limakof&fpool
35,87
35,87
abn amro obl.fonds
181,67
181.88
limako stock ind
52.32
52,32
aepex bel. fonds
15.88
15.96
mediterr.f ecu
9.91
6,91
ah vaste klant.f
58.65
58 42
mees japan fonds
73,69
74.78
amev aandelenf
23.13
23,30
mees obl rente f
104,92
106.17
amev vastgoedfonds
19.46
19 55
mees uiterboei
93,21
93.57
amev rentefonds
25.63
25 65
meesguldensfonds
1125.67
1125,80
amev deposllofonds
23.46
23 46
mees aud fonds
966.24
amev mixfonds
23.64
23:75
mees esb fonds
100.61
1010,00
amro aand.comb
299.97
30091
mees gbp fonds
964.72
965.75
amro obl comb.
189.83
190.18
mees usd fonds
1004.47
1008.00
athena ltd fl
10.49
10.49
1046.61
1045,40
belegg f. vd7
2226
22.30
mees dutch tr fd
1103.00
1103.13
bemco aus.wa
84.70
85.00
mint guar.ned
22.25
22,25
bemco dynbeh.
66 50
6550
mint ltdius dlr)
47.57
47,57
bemco Jap wo
51.30
54.30
nn rente fonds
1372
13.72
bemco rendem.
106 40
107.10
nn intrente fds
13.85
13,84
curr man.fnd nlg
1054 04
1054.25
nn aand. fonds
13.40
13.44
curr man.fnd bfr
103.596
103,617
11.78
11,85
curr.man.fnd mix
103.699
103.720
nn vastg fonds
9.08
9,11
dl top 20 fonds nl
14222
143.02
nn obl.plus fonds
11.13
11,13
dl netto groelfonds
102.38
obliflex mul
14.24
14,24
eagle green sl
1.388
1.388
oblig.beleg.pool
G2.22
62,25
eagle bluest
1.194
1,191
oblirenta C3p.
30.145
30,172
eagle purple sl
1.556
1,559
oblirenta div.
22.084
22.103
eagle orange st
0.908
0,904
optimix
362.80
363,78
eagle red st
1.092
1.086
pierspectief
70,31
eagle st dep
1.445
1.445
profirent obl f.DM
1287,50
1287.80
eagle ned obl
1387
1,392
prudential g.d.
108.9413
108.9615
eagle japan obl
1,169
1,161
prudential s.d
106,4772
10G.4955
eagle europ obl
1.275
1,279
reaal-beheer
12,64
eBglc usa obl
1.230
1,225
reaal-vastgoed
8,30
eagle u.k obl
1,130
1.129
reaal-obligatie
14,30
14,29
eagle nederland
1 699
reaal-aandeel
11,03
11,07
eagle Japan
0.684
o]e7i
reaal-protect
12,58
12,59
eagle europa
1,088
1,071
reaal-garant
12,38
12,38
eagle n.amerika
1,073
1,073
84,65
84.73
eagle engeland
1,124
reaal-12002
60,87
61,08
1,017
1,051
reaal-t2007
42,92
42,80
eagle milieu
1,225
1.224
reaal-t2012
30,64
30,53
557,00
557,85
reaal-12017
21,88
ecu fund b
937,06
939,39
reaal-t2022
10,22
10,23
emi.neth.Ind,plus a
557,62
rg money plus nlg
106,33
106,34
emi.neth.ind.plU8b
557,62
rg money plus dem
104,76
104,78
equlfiex usa
14,74
14,74
rg money plus usd
101,45
101,46
e 1 vgf vastr.
35,47
35,48
rg money plus sfr
102,43
102.44
e 1 vgf depos
24,55
24,55
111,11
111.31
e 1 vgf akt b.
47.80
47,89
royal obligatie
12,99
13,04
e 1 vr. valuta
23,05
23,05
royal aandelen
14,56
e 1 vgf komb.
20,67
20,72
royal combinatie
13,44
e 1 vgf vastg.
15,12
15.31
royal europees
12,64
12,72
e 1 fl vastr.
14,62
14,61
royal Intern.
9,13
9,10
e 1 vgf fn. set
18,94
18.99
royal deposito
12 45
12,45
e 1 vgf ell bh
15.16
royal garantie
11,75
11,75
e lvgf robeco
14.38
14:36
royal austr.dlr.
11,73
11,70
e 1 vgf gr.gar
12,41
12.50
royal amer dir.
11.51
11,34
euro fut.fund usd,
5.53
5,53
royal brits pond
11.61
11,04
euromix gr.iLfri
2089
2690
scandin.guar. fl
989,37
989,37
euromix dlv.iLfD
2264
2075
sns obl.groelfonds
54,13
54,13
fidelity americafl
1.496
1.497
sns obi.dividendf
58.38
58.39
fidelity europe DM
2.614
2.635
sun alliance depos
114,65
114,65
fidelity japan Yen
146.7
146.2
sun alliance oblig
178.00
178,00
fidelity se asiall
1.847
1.696
sun alliance vastg
85,24
85,24
fidelity asenn 11
12 06
12,06
sun alliance aand.
94,13
04,13
fidelity franco FF
71,73
71,89
sun alliance paras
11G79
116,79
fidelity germany DM
14.31
14,32
100.10
100.10
fidelity hongkongfl
26.33
27.55
unifonds
31.20
31.35
fidelity Iberia Pis
977.4
985.5
10.6!
10.61
fidelity Italy Lir
9.944
9.985
van eck world inc
9.93
9 91
fidelity inaluysiafi
15,55
15.89
vpv strategisch
53.35
53.35
fidelity nordlc Skr
72.27
71.78
vpv int. geldmrkl
58.20
58.20
fidelity singaporfi
14.91
15.03
Stemmingsindex
15/04
109.60
fidelity thailandfi
16.49
16.49
algemeen
10920
fidelity uk Stg
0.726
0,727
internation
103.30
103.60
Od.ouropebond ECU
11.38
11.35
lokaal
110,20
110,70
139.G0
fid.int'l bond fl
1.082
1.079
fln.instell
138,80
fid yen bond Yen
1.682
1.693
niel-financ
104,90
105.40
fid usdollarbond fl
5.939
5,953
industrie
107 10
107 80
fid sterl bond Stg
(1,273
0,274
(ransp'opsl
79 50
79 50
gaf engelse aand
3.939
4,017
Rendementen obliga
gaf amerlk. aand.
4.503
4,510
14/04
15/04
652
gaf Japanse aand.
gaf pacific basin
2.104
4.382
4403
staatsleningen
gaf europesc aand.
gaf eng.pond obl.
3.689
2.887
3.693
2.890
-looptijd 3-5 jr
looptijd 5-8 jr
6.22
6,22
641
gaf am dollar obl.
4.067
4.109
5 langstlopende
6.84
6,84
gaf jap.yen oblig
3.118
3.164
bankleningen
6.63
663
gaf dm obligaties
3.405
3.400
supra-nationaal
6 49
6,66
gaf europese obli.
4.726
4.720
pandbrieven
6.06
gaf eng pond liq.
2.635
2.643
kapitaal-oblig
7,09
7.00
SrigiHe
Van tijd tot tijd zijn er van die
ideeën die beleggers van de
ene op de andere dag het hoofd
op hol brengen. Zo heerst er
sinds vrijdag 2 april op Wall
Street paniek over de vraag of
de zegetocht van de bekende
merknamen definitief voorbij is.
Aanleidmg voor alle tumult ivas
de bekendmaking van Philip
Morris de prijs van Marlboro-si-
garetten in Amerika met onmid
dellijke ingang 20 procent te ver
lagen. Het gevolg was dat Philip
Morris in één dag 23 procent in
ivaarde zakte.
Voor veel beleggers is dat op
zich al een ramp, want Philip
Morris is met een marktkapitali-
satie van ruim 70 miljard dollar
(gemeten vóór de koersval) één
van de belangrijkste, zo niet het
allerbelangrijkste Amerikaanse
aandeel. Maar dat niet alleen, in
de dagen daarop sleepte Philip
Morris de bijna even populaire
aandelen als Colgate-Palmo
live, Heinz, Procter Gamble
onder andere bekend van Pam
pers), Pepsico. Campbell Soup
(onder andere bekend van Andy
Warhol) en Coca-Cola in zijn val
mee omlaag.
Wat is er aan de hand? Waarom
zijn deze consumentenaandelen
opeens uit de gratie? En vooral,
is hier sprake van een typisch
Amerikaanse gekte? Of moeten
wij nu ook voor vergelijkbare
Europese aandelen zoals Unile
ver vrezen?
Het probleem in Amerika is dat
de consument steeds minder be
reid is een hoge prijs te betalen
voor een aantrekkelijk imago.
Marlboro is daarvan het beste
voorbeeld. Tien jaar lang kon
Philip Morris in Amerika de
prijs van een pakje Marlboro's
met bijna 10 procent per jaar
verhogen zonder dat de verkoop
afnam. Die uitzonderlijke situa
tie is nu voorbij.
Door de onverwacht grote popu
lariteit van goedkope rivalen
tot 69 dollarcent voor een exclu
sief bij BP tankstations te verkij-
gen pakje Highivays) had Philip
Morris geen andere keuze dan
de prijs van een pakje Marlbo
ro's te verlagen. Steeds minder
Amerikanen hebben het twee
tot driedubbele (2,20 dollar) over
voor 20 sigaretten plus een fikse
portie gebakken lucht.
Met de prijsverlaging bij Marl
boro is volgens beleggers onom
stotelijk komen vast te staan dat
steeds meer Amerikanen de du
re merkartikelen in de steek la
ten. Als de consument Liever
goedkope sigaretten heeft, zo re
deneert de belegger, wat houdt
hem dan tegen om niet ook over
te stappen op merkloze tandpas
ta, onbekende cornflakes, was-
poeder of tomaten uit blik?
Deze vrees is niet helemaal on
gegrond. Alhoewel er nauwe
lijks harde cijfers voorhanden
zijn, blijkt uit incidentele gege-
(eve:
uint
deni
bet v
lossii
V
vil
vens dat de Amerikaanse c
ment de laatste jaren inderjL^
veel prijsbewuster is gewon erP;
Over de verklaring zijn d( [fn?«
leerden het nog niet eens. S
migen ivijten het aan de e«
mische recessie waardoorIet
gezinnen zich geen dure men uint
tikelen meer kunnen verot i^e
ven. Er wordt ook wel beict «n 1
dat de verminderde mer\ [end
trouw een reactie is op de c
daad van de jaren tachtig,
Deze theorie gaat voor klei '0od
misschien wel op; wie op [0UCj
hoogte is van de laatste m neer
weet dat het tegenwoordige joor
chique is om er juist niet c/ii jt j£
uit te zien. Erger nog, de ei werk
trendsetter verkiest
merkloze spijkerbroek
een Levi's 501. Toch lijkt miji 'fe'(
verandering in tijdgeest
moeizaam van toepassing
keuze van een zakje gedrohi
bechamelsaus of een pakje
pieren zakdoekjes.
Volgens een derde theorie, 'V
de bekende merken slacht^ |I§
van hun eigen succes. De con
ment heeft in de jaren toeI i'EEl
toen het hem voor de loindg, [ract
kwaliteit leren waarderen. I ren li
waren aanvankelijk dedrleno
dere A-merken. Inmiddels ii lozen
in staat kwaliteit te herken ichel
zonder dat er een merk opslt ichei
De vraag is echter of de pan lis-1
van de afgelopen week toch' la'
ivat overtrokken ivas. Hetieke
bleem zit 'm vooral bij proi folgi
ten waarvan de prijs in geent gesel
houding staat met de kwalik januf
zoals bijvoorbeeld Marlbon
garetten. Er zijn echter nop bet
noeg A-merken waarvan buis\
kwaliteit wel degelijk uitslt pni
boven de rest, zoals Pamp>. lami
luiers en de scheermesje m
lette. Los van dit alles stool
goede positie van merkm
buiten Amerika niet ter dis: let
sie. Met name in de snel gm pern
de markten in het Verre Oo? voor
en in Latijns Amerika gam
dure ivhisky, de Marlboro en
Colgate nog steeds grif uan
hand.
blik
Niemand zal ontkennen dale
in Europa de voorkeur voor,Kn
re merken afneemt. Toch sail
met de Etiropese consumed Bi
aandelen zoals Unilever s
vaart niet lopen. In Europa
het prijsverschil tussen A- es
merken niet zo groot als ink
rika. Een bedrijf als Unite
heeft, in tegenstelling tol
Amerikaanse concurrenten,
prijzen niet tot in het absui
verhoogd. Gemiddeld moi
Unilever een winst van 3 pm
op haar artikelen, [/ztoc/ilti
naar boven is het ijs mei
winstmarge van 12,5 pm
Dat is nog zeer bescheiden
vergelijking met de winstnwp
van soms meer dan 45"'n diet'
lip Morris de laatste jaren to
sommige van zijn artikelen in
de te vragen.
IC
AMSTERDAM (ANP) - De aan
delenkoersen op de Amster
damse effectenbeurs zijn don
derdag opnieuw gestegen.
Evenals op woensdag stonden
ook nu weer de uitgevers volop
in de belangstelling. Elsevier
boekte slechts een winstje van
twee dubbeltjes op 136,80,
maar Wolters Kluwer steeg
Wisselmarkt
Op 15 april 12.00 uur golden bij GWK/CDK-
Bank de volgende wisselkoersen;
14/04
amerlk dollar
antill gulden
belg.ft-ank ilOOi
canad. dollar
deense kroon HOOi
duitse mark (100)
engelse pond
franse frank (100)
grleksedr (100)
hongk.doIlardOO)
iersc pond
ital.llrei 10,000)
jap.yen (10 000)
nwzeel.dollar
noorse kroon (100)
oostschill, (100)
Portugese
spaanse pes (100)
suifn gulden
zweedse kr 100)
zwlts.frank (100)
100)
1.2840
5.4605
1,4100
29.3000
112,3850
23,0500
2,7475
11,6200
156,4700
1,2110
1,5605
0,9970
24,1500
122,6000
2,1875
15/04
1.7970
1.0040
1.2910
5.4590
1 4240
20,3000
112,3750
2.7775
33.2200
0.8240
23.2500
2.7400
11,6300
158,4500
0,9685
8,5000
15,9680
1,2100
Bankpapier
Van 15 april (17.00 uur) lot 1G april 1993 (tot
17 00 uun hanteert het GWK de volgende ad-
vleskoersen voor het Inwisselen resp aankopen
van buitenlands geld:
Bmerlk.dollar 1,730 1.850
austrdollar 1,23 1.35
belg.frank (100) 5.29 5.59
canad.dollar 1.360 1.480
deense kroon (100) 27.75 30.25
dullsc mark HOOi 109,80 113.80
engelse pond 2 64 2.89
finse mark 1100) 30.50 33,00
franse frank (100) 31,60 34.35
grieksedr (100) 0.72 0,92
ierse pond 2.59 2.84
ital.lire ilO.OOOi 10.50 12.20
jap.yen) 10 0001 154.00 160.00
noorse kroon ilOOi 24 90 27.40
oost schill (100) 15.66 16.19
port.escudo il 001 1.12 130
spaanse pes. tlOOi 1.45 1,63
itirkse lira HOOi 0.0150 0 0240
zweedse kr (100) 22.65 25,15
ZWItS fr (100) 120.00 124.50
Goud en zilver
Ainsterdam - Prijzen van gisteren 14.00 uur:
Goud onbewerkt 19.340-19.940. vorige 19.080-
19.680. bewerkt 21.540 laten vorige 21.280 laten,
zilver onbewerkt 190-260. vonge 185-255 be
werkt 300 laten, vorige 300 laten.
tachtig cent tot 94,20 ter»
VNU f2,20 duurder werd
118,20.
Naast de uitgevers stonden»
een flink aantal cyclische foc --:W
sen in de schijnwerpers.
staal- en aluminiumconcd
Hoogovens klom zes dubbelt
tot 29,40, de Rotterdamse pr
ducentvanraambekledingHi:
ter Douglas ging eenzelfde b {]n
drag omhoog naar 47, ten;
het machinebouwconcem St«
twee kwartjes hoger noteerdec
34,70 en het chemieconcfl
DSM 1,10 aantrok tot 88,4? w
„Het publiek koopt moment* °a":
alles," verklaarde een handelm 0llif
de gestaag oplopende koers* Deni
van de laatste dagen. De CBi
koersindex klom 0,5 punt
het record van 222,3 punten D "ale
EOE-index noteerde 1,47 hop P"bli
op 323,30. De totale omzet J
Beursplein 5 kwam uit op dj
3,2 miljard, waarvan ƒ868
joen in aandelen.
Bij de internationals vielen i' met
stijgingen echter mee. Allt* mees
Akzo noteerde ƒ1,50 hoger oj Het
154,80. Unilever steeg 1.20t» milie
207,90, terwijl Koninklijke0» neme
niet meer dan twee dubbelt]* "het z
meer waard werd op ƒ1621
KLM bleef op 29,40 staan en Pk'
lips moest zelfs zestig cent I"
leveren op 25,40.
De vriendelijke stemming
Beursplein 5 werd voor een ds
bepaald door vraag van de opw
beurs, vooruitlopend op de MP
ratie van de april-series op
dag, al voegde een handel»
hieraan toe dat een groot d»
zal worden doorgerold W»
Ook een gebrek aan stukWj
deed de prijs van de aande-c
oplopen, terwijl de iets hog& Tord
dollarkoers eveneens meespM
de. De invloed vanuit het buit"-'
land bestond uit hogere indo
op de beurzen van ToStJ1
Frankfurt en Londen. De iet^
gere opening van Wall St^
had op Beursplein 5 nauwellj
effect.
