Sprankje hoop Franse socialisten
'T
ZONNETJE
IN HUIS?
PZC
I
Politieke partijen bezorgd over eigen toekomst
PI
PZC
Als je wilt, kun je
voor het zeggen
het straks
hebben-
opinie en achtergrond
Val van rode bolwerk in Noordfranse Lille erg pijnlijk
De psyche van een kin
VRIJDAG 26 MAART 1993
van onze correspondent
in Parijs
Hans Gertsen
Hoop doet leven. In het kan
toor van de eens zo mach
tige Fédération du Nord van de
Parti Socialiste in Lille vertelt
een secretaresse aan een vijftal
collega's rond de koffieauto-
maat dat haar tandarts zondag
op de socialistische kandidaat
gaat stemmen. „Hij heeft in de
eerste ronde niet gestemd, maar
gaat nu toch omdat hij een vier
vijfde meerderheid van rechts
in het parlement teveel van het
goede vindt".
De tandarts van de secretaresse
is het sprankje hoop waar de so
cialisten in Lille en omgeving
dringend behoefte aan hebben.
Iedereen blijkt wel een paar ken
nissen te hebben die zondag als
nog naar de stembus gaan om te
voorkomen dat de socialisten
vrijwel helemaal uit de Assem-
blée Nationale weggevaagd wor
den. De dramatische oproepen
van de socialisten tot een 'alge
hele mobilisatie' lijken indruk te
maken in Lille. Op zijn minst in
het partijbureau.
De verpletterende nederlaag die
de socialisten vorige week tij
dens de eerste ronde van de par
lementsverkiezingen hebben ge
leden. heeft de Fédération du
Nord niet gespaard. Integen
deel; in hun oude bolwerk heb
ben de socialisten zelfs nog iets
meer verloren dan elders. Bij de
verkiezingen van 1988 scoorden
de socialisten nog ruim 35 pro
cent in Lille, Roubaix en Tour-
coing en omgeving. Dit keer nog
geen 18 procent, terwijl de partij
landelijk ruim 19 procent van de
stemmen haalde.
De gevolgen zijn dramatisch.
Tot nu toe had de PS 14 van de
24 parlementszetels waar de re
gio goed voor is in handen. Van
die 14 zetels houden de socialis
ten er hooguit 6 of 7 over, zo
schat men op het partijbureau.
Volgens Dominique Serra. poli
tiek redacteur van de lokale
krant Le Voix du Nord, is dat
nog een erg optimistische schat
ting. Hij gaat er van uit dat de
socialisten hooguit 5. maar eer
der 3 zetels zullen overhouden in
het noorden. Daarmee lijkt het
rode bolwerk definitief gesloopt.
Het noorden valt in handen van
de rechtse oppositie die er sinds
de Tweede Wereldoorlog een rol
op het tweede of zelfs derde plan
heeft gespeeld.
De val van het rode bolwerk is
bijzonder pijnlijk voor de Franse
socialisten. In het oude indus
triebekken (textiel, mijnbouw
en staalindustrie) is het Franse
socialisme zo ongeveer geboren.
In Lille spreekt men nog altijd
met bewondering over histori
sche figuren als Roger Salengro.
de legendarische burgemeester
die in 1936 een van de leiders van
het Volksfront werd. de eerste
linkse regering in de Franse ge
schiedenis. De regio heëft het
Franse socialisme veel meer gro
te zonen geleverd. De laatste in
de rij is Pierre Mauroy, burge
meester van Lille, oud-premier,
oud-voorzitter van de PS, sena
tor en sinds vorig jaar de opvol
ger van Willy Brandt als voorzit
ter van de Socialistische Inter
nationale.
Mobilisatie?
Hoe erg de partij er anno 1993
aan toe is, blijkt wellicht nog het
beste uit het verkiezingsresul
taat dat afgelopen zondag in het
eerste kiesdistrict (Lille cen
trum) behaald is. Sinds de Twee
de Wereldoorlog behaalden de
socialisten er zonder uitzonde
ring al in de eerste ronde meer
dan 50 procent van de stemmen.
Het kiesdistrict van Pierre Mau
roy gold als de parel in de socia
listische kroon. Mauroy stelde
zich dit keer niet kandidaat en
zijn opvolger haalde er amper 25
procent van de stemmen. De
kans is groot dat hij zondag
wordt verslagen door een kandi
daat van rechts, tenzij de socia
listen er alsnog in slagen een wa
re mobilisatie van progressieve
kiezers teweeg te brengen.
De dramatische nederlaag van
de socialisten in Lille is volgens
Dominique Serra niet alleen het
gevolg van de landelijke ma
laise. „De kiezers hebben de so
cialisten hier dubbel gestraft.
Ten eerste voor het slechte be
leid van de regering in Parijs,
vanwege de drie miljoen werklo
zen en vanwege de financiële
schandalen op landelijk niveau.
Ten tweede vanwege de lokale
balans die niet bepaald beter is."
Het noorden van Frankrijk heeft
zijn portie van de mondiale eco
nomische crisis meer dan gekre
gen. De drie traditionele indus-
tietakken zijn vrijwel geheel ver
dwenen. Vervangende werkgele
genheid is er nauwelijks voor in
de plaats gekomen. De werk
loosheid in Lille en omgeving
ligt met veertien procent ver bo
ven het landelijk gemiddelde (10
procent) met uitschieters tot bo
ven de 20 procent in steden als
Roubaix en Tourcoing. Steden
die bovendien grote populaties
immigranten kennen.
De industrie is weg, maar de vele
duizenden Turken. Marokkanen
en Algerijnen die in het verleden
door de industie als goedkope
arbeidskrachten zijn aangetrok
ken. zijn gebleven. De aanwezig
heid van grote aantallen verpau
perde. slecht geïntegreerde im
migranten vormt een vrucht
bare voedingsbodem voor het
neo-fascistische Front National
dat in het noorden steeds meer
voet aan de grond krijgt. Een
deel van de traditionele aan
hang van de Noordfranse socia
listen en communisten is zonder
al te veel problemen direct over
gestapt naar de partij van Jean-
Marie Le Pen. zo blijkt uit analy
ses van verkiezingsresultaten.
Smoesje
Het verval van het rode bolwerk
rond Lille is al enkele jaren gele
den al begonnen. Paradoxaal ge
noeg lijkt het feit dat links in
1981 landelijk aan de macht
kwam. de socialisten in het noor
den geen goed gedaan te heb
ben. Een paradox die volgens
journalist Dominique Serra een
voudig te verklaren is. „Tot 1981
konden de lokale socialisten
zich altijd verschuilen achter
het argument dat de problemen
veroorzaakt werden door de
rechtse regering. Sinds de socia
listen ook in Parijs aan de macht
zijn gekomen, kan dat smoesje
niet meer gebruikt worden".
Het laatste beetje krediet heb
ben de socialisten in het noor-
Een foto uit 1986 met een voorspellende lading voor de uitslag van de Franse verkiezingen: moeten de kopstukken van destijds (vlnr)
president Mitterrand, socialist, Chirac, conservatief en Giscard d'Estaing, liberaal, opnieuw met elkaar samenwonen onder één dak?
foto EPA
den, in navolging van hun broe
ders in Parijs, verspeeld in een
reeks financiële schandalen.
Een plaatselijke krant onthulde
enkele maanden geleden dat een
tiental prominente socialisten
jarenlang voor vette bedragen
op de loonlijst stonden van een
regionale culturele stichting.
Zonder daar ooit tegenpresta
ties in de vorm van arbeid voor
te verrichten in de meeste geval
len.
Ondanks de de politieke aard
verschuiving van afgelopen zon
dag lijkt de regionale partijtop
de moed nog niet geheel verlo
ren te hebben. „De situatie is
ernstig, maar niet hopeloos", zo
meent Gilles Pargneaux, alge
meen bestuurslid van de Fédé
ration du Nord. Ondanks de in
drukwekkende hoeveelheid
krantenknipsels op zijn bureau
die vrijwel zonder uitzondering
gewag maken van daverende ne
derlagen van partijgenoten,
meent hij dat de PS de dreun
van 21 maart wel weer te boven
komt. „Rechts mag dan wel een
enorme meerderheid in het par
lement krijgen, oplossingen
voor de grote problemen van het
land hebben ze ook niet", zo is
zijn overtuiging.
Gekrakeel
Pargneaux verwacht bovendien
dat er al heel snel groot gekra
keel uitbreekt binnen de rechtse
oppositie. Dat speelt de socialis
ten alleen maar in de kaart. De
regionale partijbestuurder heeft
zijn hoop gevestigd op Michel
Rocard's 'Big Bang'; het idee om
de huidige, in diskrediet geraak
te partij op te heffen om plaats te
maken voor een nieuwe, pro
gressieve volksbeweging. „Met
de vernieuwing van de partij
moeten we op 29 maart al begin
nen. Links is nog steeds in staat
om een meerderheid te halen in
dit land, als we onze krachten
maar weten te bundelen".
Zover is het echter nog lang niet.
De PS moet zondag eerst maar
eens de schade zien te beperken.
„Als we de kiezers die uit teleur
stelling in de eerste ronde niet
zijn gaan stemmen niet weten te
mobiliseren, houden we nog
geen zestig zetels in het parle
ment over", zo rekent Parg
neaux voor. Hij gelooft echter
dat de oude achterban ondertus
sen wel wakker is geschud. „Met
een algehele mobilisatie halen
we misschien nog wel honderd
zetels". Hij lijkt het zelf te gelo
ven.
door Wilfred Scholten
Als je wilt, kun je het straks
voor het zeggen hebben. De
kleurenadvertentie, vier pagi
na's in de NCRV-gids, laat er
geen misverstand over bestaan.
'Wie denkt dat hij geen invloed
kan uitoefenen op het politieke
gebeuren in zijn woonplaats, re
gio of Nederland, vergist zich.
Want het tegendeel is waar'.
Onder een grote foto van de
nieuwe vergaderzaal van de
Tweede Kamer komt de aap uit
de mouw. 'Maar dan moet men
natuurlijk wel lid worden van de
partij die al invloed heeft. Het
CDA is zo'n partij'. Om te eindi
gen met: 'Word lid van de partij
die beslist'.
„Ach. we wilden eens wat anders
proberen", verklaart een CDA-
voorlichter de opmerkelijke ad
vertentie. De nood is dan ook
hoog. Het CDA heeft nog maar
115.000 leden. Twee jaar geleden
waren dat er 10.000 meer. De
christen-democraten onder
scheiden zich in dit ledenver
loop trouwens niet van de an
dere partijen. Bij de PvdA is de
toestand nog treuriger. Van de
122.000 leden van vijftien jaar ge
leden, zijn er nu nog maai' 75.000
over.
Het aantal leden van de WD
daalt ook nog steeds en komt op
56.000 uit. In de hoogtijdagen
van Wiegel en Nijpels hadden de
liberalen bijna twee maal zoveel
leden. D66 is de enige positieve
uitzondering. Dat is niet
vreemd, want de partij had nau
welijks leden. Momenteel zijn er
14.000 Democraten.
Dat het slecht gaat met de poli
tieke partijen weten ze zelf maar
al te goed. Om die reden hebben
de wetenschappelijke instituten
van de vier grote partijen de
koppen bij elkaar gestoken. On
der de titel 'Partijen uit de tijd?'
wordt vandaag (vrijdag) een stu
diedag gehouden. Politici en we
tenschappers zullen op die
vraag het antwoord proberen te
zoeken en zich tevens afvragen
of met de neergang van partijen
ook de democratie meegesleurd
wordt.
Schakel
In het ideaalbeeld van de demo
cratie is de politieke partij im
mers de plaats waar ideeën ge
vormd worden. Daar vindt het
levendige debat plaats, waar
verschillende belangen tegen
elkaar worden afgewogen opdat
een evenwichtig standpunt ont
staat. De partijen zorgen boven
dien voor de noodzakelijke se
lectie van volksvertegenwoordi
gers. Tussen burger en bestuur
is de partij een onmisbare scha
kel.
In de dagelijkse praktijk blijkt
het iets 'anders te liggen. Wie het
waagt lid te worden van een poli
tiek partij dient over veel moed
en doorzettingsvermogen te be
schikken. Uit de zelfanalyse van
de in malaise verkerende PvdA
blijkt dat de partij een naar bin
nen gerichte bureaucratische or
ganisatie is, waai- het politieke
debat vervangen is door organi
satorisch geneuzel en vergader
tijgers en carrièrejagers het heft
in handen hebben.
In andere partijen is het niet veel
beter. Het CDA wordt strak van
uit de top geleid, waarbij elk dis
sident geluid in de kiem ge
smoord wordt. Binnen de WD
wordt wel gedebatteerd, maar
hoofdzakelijk over personen.
D66'ers houden van inspraak en
discussie, maar komen eigenlijk
alleen maar naar congressen om
naar Van Mierlo te luisteren.
Dat er iets schort aan de aan-
trekkelijkheid van politieke par
tijen en niet aan de politieke in
teresse in het algemeen, blijkt
uit het feit dat de belangstelling
voor politieke vraagstukken on
verminderd groot blijft. Teke
nend is dat 'one issue'-bewegin-
gen als Greenpeace en Amnesty
International nog steeds op gro
te steun kunnen rekenen. En in
spraakavonden over concrete
onderwerpen die mensen direct
raken, zoals de Betuwelijn of een
gemeentelijke herindeling, wor
den massaal bezocht.
Daarnaast is er een opleving te
zien van bewegingen, die los van
de partijen de politiek willen
vernieuwen. Zo is er de 'Club van
Schiermonnikoog', een gezel
schap geslaagde zakenmensen
die niettemin iets missen. Inspi
ratie puttend op het Waddenei
land willen zij niet minder dan
een 'totaal andere manier van
denken' om de problemen in de
samenleving aan te pakken.
Wat bij alle bewegingen gemeen
schappelijk is. is de afkeer van
de bestaande politieke partijen.
De Club v&n Schier haakt daar
bij aan wat door velen als een
van de hoofdredenen voor het
verval van de politieke partijen
wordt aangemerkt: de indivi
dualisering.
Advertentie
OOK DAARVOORKUNTU
TERECHT BIJ DE OPEL DEALER.
Dc voordelen van een zonnedak in de auto zijn natuur
lijk bekend. Minder bekend wellicht is het feit dat u
daarvoor perfect terecht kunt bij de Opel dealer. Deze
werkt uitsluitend met topklasse kwaliteit en bouwt
uiterst vakkundig in. Met garantie. En verrassend voor
delig. Daar word je toch meteen 'n stuk vrolijker van?
DE OPEL DEALER. BETAALBAAR BETERO
Ouders die hun kinderen re
gelmatig pesten en afbek
ken, blijken als jongeren vaak al
te zijn opgevallen door het pes
ten en afbekken van leeftijdge
noten. Volivassenen die af en toe
op hun partner meppen, blijken
ook als tieners met hun handen
al vaak huis te hebben gehou
den. Hoe lastiger iemand als
kind is, hoe groter de kans dat
hij of zij als jong-volwassene een
alcohol- of drugverslaafde
wordt. Kortom, veel van wat we
als volivassenen onszelf en an
deren aandoen, lijkt zich al
vroeg aan te kondigen. Dit on
omstotelijke feit blijkt voor veel
mensen, vooral voor zogenaam
de 'sociaal bevlogen' criminolo
gen, maar moeilijk te pruimen.
De reden laat zich raden.
Een van de meest rampzalige
misvattingen in lopende 'hete'
debatten, zoals die over crimine
le jongeren en over de rol van
psychische factoren bij ziekten
als kanker, is het idee dat het
toebedelen van een rol aan per
soonlijkheid of psyche gelijk
staat aan het uitdelen van
schuld. Ik kom zeer regelmatig
artsen, patiënten en gewone
mensen tegen die geloven dat als
iets 'psychisch' is, dat zoveel wil
zeggen als: er is eigenijk niks
aan de hand, het is aanstellerij,
het is gewoon je eigen schuld dat
je aan bepaalde klachten lijdt.
Die beschuldiging zou volkomen
juist zijn als we allemaal onze ei
gen psyche in elkaar hadden ge
knutseld en het design naar har
telust zouden kunnen verande
ren als het niet bevalt.
Schuld
Ik kom de laatste tijd ook regel
matig criminologen en zelfs hoge
politieambtenaren tegen die be
loeren dat praten over de rol van
persoonlijkheid bij het ontstaan
van crimineel gedrag 'onmaat
schappelijk' is. Het zou erop
neerkomen datje criminele jon
geren er zelf de schuld van geeft
dat ze zo geworden zijn. Die be
schuldiging zou volkomen juist
zijn als die jongeren hun eigen
persoonlijkheid in elkaar had
den gezet en met enige moeite
best een andere constructie had
den kunnen verzinnen.
In werkelijkheid klopt van beide
beschuldigingen geen hout. We
hebben onze eigen persoonlijk
heid of psyche niet uitgevonden
en niet geschapen. We zijn er
door erfelijkheid en milieu een
voudig mee opgescheept. We
kunnen er daarom ook niet naar
hartelust veranderingen in aan
brengen. Sterker nog, er is ver
moedelijk niks zo moeilijk te ver
anderen als onze persoonlijk
heidsstructuur. Het is vele ma
len gemakkelijker o m je uiterlijk
of je huis te verbomven, van
werk te veranderen, of een
maatschappelijke revolutie op
touw te zetten dan om je per
soonlijkheid om te gooien. Dat is
ivaarschijnlijk ook de reden dat
ive met zijn allen op een haast
manische manier voortdurend
allerlei dingen 'buiten' aan het
regelen zijn, en het moeilijkere
en veel frusterender 'binnen
werk' proberen te ontlopen.
Kampementen
Uit het debat over Lubbers' kam
pementen wordt dat heel duide
lijk. Ik zal de laatste zijn om te
ontkennen dat een strenge, dui
delijke en rechtvaardige aan
pak van criminele jongeren
overigensbij voorkeur niet in
kampe-wat-dan-ook), gecombi
neerd met het verhogen van hun
maatschappelijke kansen door
ze werk te bieden, een effect kan
hebben. Maar zoals de psycho
loog Wagenaar drie jaar gele
den al in een artikel met de titel
'Is Criminaliteit te Genezen?'
schreef, valt op grond van het
beschikbare wetenschappelijke
onderzoek niet te verwachten
dat het effect van zulke 'buiten-
'maatregelen groot zal zijn: een
vermindering van herhaling
van criminele activiteiten met
zo'n 10 procent.
De befaamde Britse onder\ f
ker David Farrington schrijft
een artikel getiteld 'The Ch
lenge of Teenage Antisocial
liaviour' (de uitdaging van ar,
sociaal gedrag bij tieners)
volgende maand verschij
„Het is plausibel om te stel
dat- crimineel en antisociaal d10
drag het gevolg is van de wij; n, 1
werking tussen een indiv,:el I
(met een bepaalde mate vam snj
tisociale persoonlijkheidsstr #vi
tuur) en de omgeving die cn<n n
nele 'gelegenheden' biedti
precies hetzelfde milieu zul ne
sommige mensen zich vakerc S1
mineel gedragen dan ander,
en omgekeerd zal dezelfde j ;,ei
soon vaker in de ene dan in Se(
andere situatie crimineel
drag vertonen". !§e
Erfelijk
Hoe extremer de antisocii lt01
persoonlijkheidstructuur
(jong)vohvassen leeftijd, f
groter het scala aan situai --r
inclusief gevangenissen, ka
pementen en de iverkpl
ivaarin de persoon in kwei
crimineel gedrag vertoont kt"
hoe groter het assortiment o 'I
criminele gedragingen dat hi;
zij ten toon spreidt. Bepaal
'buiten'maatregelen, zoals m at
bieden, iverken vooral bij die n.v
nen bij wie het antisociale p uil
soonlijkheidsprofiel niet al teb
treem is. Maar om er voor te a
gen dat dit, voor een deel erfd llul
bepaalde persoonlijkheidsp act
fiel niet extreem wordt, moetek<
we er vroeg bij zijn. Farringi)lbl
legt uit hoe dat zou kunnen.
De kans op mislukken op ®P
middelbare school is bij 'ank
dale' tieners betrekkelijk gro.e r
ze spijbelen vaak, trekken a Jl c
weinig aan van allerlei (scha
iregelsraken vaak in conft e's'
denkwijzer
lep
I M M I I I IT
met leerkrachten en andere
wassenen, denken weinig of
na over de gevolgen op langt
termijn van hun gedrag. Als
inderdaad mislukken op scftcjen
versterkt dat op zijn beurt
de neiging tot antisodaal èpd
drag. Een belangrijke ingreep rek
dus voorkomen dat zulke tien laa
op school falen. jeke
Impulsiviteit
Uit verscheidene ondereoeljesei
blijkt dat je daar het beste
heel vroeg mee kunt beginn
Spoor de 'antisociale' kindei ;n
al op 3- of 4-jarige leeftijd op
het kinderdagverblijf of eeroor
groepen basisschool bij vo
beeld), laat ze dan al deélnerr li
aan een specifiek program
om hun intellectuele ontn
ling te stimuleren, hun impul
viteit in te dammen (leer ze 'i
denk'vaardigheden),
schoolhouding te bevorderen
betrek hun ouders via wekell
se contacten bij wat er gebed
Hou dat ongeveer tiveejaar
Wat je dan zult zien is dat de
kinderen a) het op de middelt
re school beter doen; b) een m
der antisociale persoonll
heidsprofiel als (jong) volwas
ne hebben en; c) (veel) mins
delinqueent gedrag zullen uerfi n,
nen.
Het voorbeeld is een goede ill
stratie van een 'wijsheid' in
psychologie die zich met
vroegtijdige preventie van (oi
wikkelings)problemen beii
houdt: 'Hoe langer je wacht, k
geringer je macht. Hoe eerdei
begint, hoe meer je wint'
Tegen dit licht gehouden is e
conclusie glashelder: een
menleving die pas maatregel
gaat nemen als 'antisociale' K 'ac
deren delinquente jongeren
geworden, komt zonder mant
ren zelf voor die diagnose
aanmerking.
ent
rit
Pvd A-senator dr. J. Th. J. van den Berg, voorzitter van de studiedag
over politieke partijen. fotoGPD
„Van een politieke partij als ve
hikel voor verandering ben ik
het laatste jaar afgestapt", zei
initiatiefnemer Jurriaan Kamp
bij de oprichting van zijn Club.
„In de geïndividualiseerde sa
menleving waarin iedereen in de
supermarkt zijn eigen bood-
sehappenkar vollaadt, kim je
nooit meer als politieke partij
een programma maken waar
mee je iedereen verenigt. Het
liefst wil de burger zijn eigen pro
gramma samenstellen door van
alles wat over te nemen".
Die eigenwijsheid van de kiezer
stuit op het eenheidsdenken in
de politieke partijen, waar dis
cussie (onrust!) slecht voor de
opiniepeilingen is en dus taboe
wordt verklaard. „Dat aanvaar
den kiezers niet meer", zegt
PvdA-senator dr. J. Th. J. van
den Berg. voorzitter van de stu
diedag over politieke partijen.
„Als ze lid worden is dat met de
eis dat partijen dan ook een
beetje naar hen moeten luiste
ren. Die eenheidsdrang gaat
daar recht tegen in".
Toch is Van den Berg optimis
tisch. Voor politieke partijen is
ondanks het huidige verval, ze
ker nog wel toekomst. De poli
tieke partij zal echter wel van
karakter veranderen. „Het zal,
denk ik, een kleinere partij zijn,
met weinig leden en zonder een
hechte politieke doctrine. De
volksvertegenwoordigers zullen
bovendien niet alleen gerecru-
teerd worden uit de eigen ge
lederen. Ook buitenstaanders
zullen gevraagd moeten worden.
Maar nee, echt bang dat partijen
zullen verdwijnen ben ik niet".
u
redactie
mmi n 11111 m
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Hoofdredactie: M. P. Dieleman. algemeen hoofdredacteur:
C. van der Maas. hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek, adjunct-hoofdredacteur.
Eindredactie: K. Cijsouw en J. D. van Scheijen.
Bureauredactie provincie: R. Bosboom:
M. E. Ernens-Abrahamse: B. Goudswaard: P. C. de Jonge;
M. T. O. van der Vleuten: I. D. A. M. Russel;
J. P. van de Sande; J P. Verbeek.
Redactie binnen- en buitenland: M. S. van Reems (chef);
G. J. Kers; J. P. H. Noot; C. J. Schets: W. P. Staat.
Redactie bijlagen: A. L. Kroon (chef): J. van Damme;
F. P. J. Doeleman; J. A. M. Tabbers; A. Zevenbergen.
Sportredactie: J. M. van den Berg (chef); J. F. D. Bakker;
E. L. Ramakers: R. Thannhauser; T. J. van den Velde.
Vormgeving: A. A. Adriaanse: N. Geelhoed: A. F. Schreurs;
W. M. J. Verstuyf.
Systeembeheer: C W M. Keunmg.
Nieuwsdienst: A. J. Snel (chef).
Algemeen verslaggevers (Vlissingen): M. Antonisse (plv. chef
nieuwsdienst): J. C. M. Cats: A. M. van der Jagt: B. Jansen;
H. O. Postma: M. J. Schrier; M. van Zuilen (Den Haag).
Regio Bevelanden/Tholen (Goes): W. J. van Dam (chef).
F. B. Balkenende: M. A. de Jongh; L. J. Meinardi:
M. E. Woudenberg.
Regio Schouwen-Duiveland (Zierikzee): M. van Houten (chef);
A. W. C Mullink; I M. Dekker.
Regio Walcheren (Vlissingen): A. A. van der Sluis (chef);
Y. Hoekstra. N. J. C. Kluijtmans (Ondernemend Zeeland);
E. J. Rozendaal: C. M. J. Sondervan; H van der Werf.
Regio Zeeuwsch-Vlaanderen (Terneuzen): W. A. Bareman (chef)
C. A. M. van Gremberghe; J. J. Heijt. R. E. A. Hoonhorst;
M- Modde.
Correspondenten Gemeenschappelijke Persdienst (GPD):
A. Knol (Brussel): P. de Vries (Brussel);
H. B. Hoogendijk (Berlijn); J. W. M. Gertsen (Parijs);
C. van Zweeden (Londen); R. Hellinga (Boedapest),
A. Bloemendaal (Tel Aviv), E. J. A. van der Linden (Rome):
S- van Rijn (Willemstad); J. A. Geleijnse (Moskou).
D. R. M. de Wit (Madrid);
J. A. M. de Bruijn (Washington): F J. M. van der Houdt (Nairobi):
P. G. W. van Nuijsenburg (Johannesburg).
W. Bunschoten (Paramaribo).
