Trefpunt van culturen
Voettochten door Noorse bergen
Malta
Nederlander begeleidt
avontuurlijke wandelaars
ANWB
brengt
gids over
vakantie
bij boer
Sterren
vlaggen
en cijfers
PZC
ZATERDAG 13 MAART 1993
vrije tijd
In een vaderlands tv-spotje wordt
regelmatig een stoere bouwvakker
de grond ingeheid. Arbeidsveiligheid
die met rake klappen onder de
aandacht wordt gebracht; de
zorgzame samenleving van Postbus
51. Op Malta gebeurt dat anders.
Midden op een drukke rijweg staat
een robuuste hoogwerker niet zonder
risico's z'n hoogstandje te verrichten
en laat langssnellende
automobilisten troostvol met grote
letters op de carrosserie weten: Life
is heaven-Thanks God. Hier lijkt
Paulus de taak van Postbus 51 te
hebben overgenomen.
Verwonderlijk? Toch niet. De apostel
spoelde er immers aan na een
schipbreuk en stichtte er een
gemeente.
Malta beroemt er zich op hoogstper
soonlijk door Paulus te zijn geker
stend. Zoiets moet zijn sporen wel nala
ten. Zoals er zoveel sporen uit het verle
den op het eiland zijn. Eeuwenlang fun
geerde Malta als een soort checkpoint
Charley in de Middellandse Zee. Doorlaat
post annex regelpunt voor politieke-,
commerciële- en strategische belangen.
Trefpunt dus ook van uiteenlopende cul
turen.
Het heeft op Malta een bijzonder histo
risch keurmerk gezet dat het eiland een
heel eigen vakantiecharme verleent. On
danks een zeer aangenaam, zonnig kli
maat en de prachtige zee rondom is dat
niet de charme van loom luieren en brui
nen op paradijslijke stranden. Afgezien
van het feit dat die stranden nu ook weer
niet zo idyllisch zijn, Malta is een eiland
om rond te kijken. Een fijne bestemming
voor één, twee weken vakantie.
Wie er al niet langs zijn geweest in de loop
der eeuwen. Natuurlijk de Romeinen. La
ter Arabieren. Maar het begon pas echt in
teressant te worden met de komst van de
Johannieters, een geestelijke ridderorde
die de zaken van het christendom diende
te beschermen. Voor de kruisridders was
dat vooral strijd tegen de islam. Na van
Rhodos te zijn verdreven werd de strijd
vanaf Malta gevoerd. Vandaar dat er ook
wel van Maltezer ridders wordt gespro
ken. Op Malta moesten ze al snel alles in
hoge staat van weerbaarheid brengen om
zich de islam van het lijf te houden. Het
lukte uiteindelijk na verbitterde gevech
ten.
De Barakka Gardens bieden een betover
end uitzicht op de oude havens van Valet-
ta, de hoofdstad. Je kijkt neer op eeuwen
van roerige historie. Op de versterkingen
die de ridders lieten bouwen. Op French
Creek, de haven waar Napoleon, op weg
naar Egypte, aankwam. Hij brak er de
macht van de soevereine ridders. Ook het
Franse gezag ging ten onder. Britse heer
schappij volgde.
Residentie
In Barakka Gardens ontmoet je ook de
namen van Lord Byron en Walter Scott.
Natuurlijk toefden ze hier. Evenals Ein
stein. Hij was een van de oprichters van de
universiteit. Dichtbij op een pleintje staat
de residentie, het huis waar enkele jaren
geleden Bush en Gorbatsjov hun letterlijk
stormachtige ontmoeting hadden en waar
De deur van de residentie, waar enkele jaren geleden Bush en Gorbatsjov en eerder
Churchill en Roosevelt door gingen.
Blue Grotto, één van de mooiste plekjes aan de rotskust van het eiland in de Middel
landse Zee.
eerder, tijdens de Tweede Wereldoorlog
(Malta was toen ten prooi gevallen aan
zware Duitse bombardementen) Chur
chill en Roosevelt met elkaar overlegden
alvorens af te reizen naar Jalta voor hun
belangrijke ontmoeting met Stalin.
Verderop in een van de oude straatjes
blijkt het ministerie van buitenlandse za
ken onderdak te hebben gevonden in het
pand waar Napoleon in de zomer van 1798
bijna een week verbleef.
Italiaanse zwier, alom aanwezig, is te dan
ken aan de de kruisridders. De Armoury
met zijn mooie gobelins is zo'n glorieuze
herinnering. Hoogtepunt is wel de co-ka-
thedraal St.-John. Het was de kerk van de
ridders. Uitwendig geen spectaculair
bouwwerk, van binnen echter van indruk
wekkende schoonheid. Meer dan 400 rid
ders hebben er onder marmer een laatste
rustplaats gekregen. Bijna overal op Mal
ta heeft de Johannieter Orde een waarde
vol erfgoed achter gelaten.
Maar ook het Britse bewind is niet onop
gemerkt aan het eiland voorbij gegaan.
Vleugjes typische Britse sfeer ontmoet je
nog steeds in borden, links rijdend ver
keer, de bekende rode brievenbussen en
de dito telefooncellen. En met de Engelse
taal red je het bij de vriendelijke bevol
king bijna overal probleemloos.
Vroegere Britse centra zijn terug te vin
den in het schilderachtige Vittoriosa. His
torische plaats met knusse, oude straatjes
en pleinen en bezienswaardige kerken en
musea. Het is een van de stadjes rond Va-
letta en de havens, samengeklonterd tot
één werk- en woonconglomeraat. Met veel
gezellige drukte.
Wie het eiland doorkruist -bussen zorgen
er voor zeer acceptabel en goedkoop open
baar vervoer- ontdekt een schitterende
rotskust met mooie baaien. Blue Grotto is
beslist een must. Trouwens ook de prehis
torische tempel Hagar Qim. Malta telt
meer dan dertig van die oude tempelres
tanten. Ver voor Paulus moet het een cen
trum van devotie zijn geweest, al weet
men nog steeds niet het fijne over de oor
sprong. Nog een schoonheid: het antieke
vestingstadje Mdina, eens de hoofdstad
van het eiland, met het aangrenzende Ra
bat. Opeens dwaal je weer in vervlogen tij
den.
Mixture
Omdat Malta dichtbevolkt is, kun je er
het best, buiten de tijd van de grote vakan-
tiedrukte heen. Dan is ook dé tempera
tuur doorgaans het aangenaamst en ge
niet je het meest van het eiland, waar de
samenleving heel plezierig de rommelige
oriëntaalse trekjes voorziet van een ze
kere romaanse zwier en herkenbare wes
terse verworvenheden. Een mixture, die
Malta tot een aangename vakantiebe
stemming maakt.
Overigens niet compleet zonder een be
zoek aan Grozo, een aanzienlijk rustiger,
stiller eiland dat nog in redelijk originele
staat is gebleven. Het telt een dorpje waar
de bevolking de sleutel gewoon in het slot
van voordeur laat zitten: vanzelfsprekend
blijk van gastvrijheid en vertrouwen...
Nog wel. Toerisme heeft hier al vaste voet
en lijkt zich onverbiddelijk verder te ont
wikkelen. In elk geval hebben beoefe
naars van de duiksport het eiland als een
onderwater paradijsje ontdekt. Het wordt
er al drukker. Dat merkje vooral in Victo
ria. ook weer zo'n mooi, historisch stadje,
waar je je zoveelste duik in een boeiend
verleden kunt maken.
Chris van Twisk
Ferdinand Postma (19) uit Oentsjerk heeft er zin in. Deze zomer, in juli en
augustus, zal hij Nederlandse groepen begeleiden op voettochten door een deel
van de Noorse bergen. Om zoveel mogelijk 'klanten' te krijgen, plaatste hij
advertenties in een paar Nederlandse bladen.
De belangstelling valt niet tegen, al moet nog worden afgewacht hoeveel
ontvangers van het informatiepakket zich ook werkelijk voor een voettocht zullen
opgeven. Ferdinand is optimistisch: er is sprake van een groeiende belangstelling
voor actieve vakanties en steeds meer Nederlanders weten Noorwegen te vinden.
De jonge gids is enthousiast over
Noorwegen, het land van zijn moe
der: „Ik denk, dat ik er mijn leven lang
zal blijven wonen." Begin februari was
hij even met vakantie bij zijn ouders,
„maar overmorgen ga ik weer naar
huis." „Naar huis" betekent voor hem:
naar de Leirskole Brennabu. een natuur-
centrum waar leerlingen van de zesde
klas van lagere scholen uit de (wijde) om
geving verplicht een week doorbrengen
om 'natuurvaardigheden' te leren.
Instructeur
Ferdinand is instructeur op Brennabu.
Hij is daartoe bevoegd, want hij sloot in
Noorwegen met goed gevolg een oplei
ding af, die het beste vertaald kan wor
den met 'leer van de natuur'. Daarbij had
hij veel steun aan de Nederlands-Noorse
opvoeding die hij in het ouderlijk gezin
genoot.
De een week durende voettochten zijn
georganiseerd door de Leirskole, die ook
het uitgangspunt zal zijn. De school ligt
niet ver van het vliegveld Fagemes. zo'n
200 kilometer noordwest van Oslo in het
gebied Valdres, een dikke honderd kilo
meter westelijk van Lillehammer. In het
hart van Zuid-Noorwegen dus, vrij ge
makkelijk te bereiken met de auto of per
openbaar vervoer, afgezien van de af
stand en de veren tussen Nederland en
Noorwegen. Maar voor wie wil vliegen,
tellen die niet.
De afstanden tijdens de zes dagen tellen
de tocht door midden- en hooggebergte
variëren van tien tot twintig kilometer,
al zit er wel wat soepelheid in. Daarover
wordt met de groep overlegd. Er worden
geen bijzondere eisen aan de conditie
van de deelnemers gesteld, al zal men
natuurlijk tot het maken van een flinke
wandeling in staat moeten zijn.
Ferdinand
Postma, op bezoek
bij zijn ouders in
Nederland, heeft
zijn
wandelschoenen
gereed voor de
bergtochten in
Noorwegen,
foto Wietze
Landman.
Vorig jaar werd een voettocht gehouden
met een groep Duitsers, die tot tevreden
heid aan beide kanten leidde. De leeftijd
sopbouw in die groep? Elf tot vijfenvijf
tigjaar. Ferdinand: „Leeftijd is helemaal
niet belangrijk. We lopen een rustig tem
po en pauzeren regelmatig. Eigenlijk is
het voor iedereen te doen."
Er zit voldoende avontuur in de tochten.
Zo wordt overnacht in een zomerboerde-
rij of in berghutten. Een zomerboerderij
is een soort berghotel, waarin ook een
bedrijf met koeien is gevestigd. In geen
van de ovemachtingsplaatsen is water
leiding of elektriciteit. Het water moet in
emmers worden gehaald. Maar je kunt er
goed eten en, wat heel belangrijk is, Fer
dinand staat in voor de kwaliteit van de
bedden.
Een ander avontuur is het oversteken
van een meertje in een kano. Af en toe
moet een berg worden overwonnen. De
hoogste top ligt op 1750 meter hoogte,
maar ook vanaf lagere bergen kunnen de
deelnemers van prachtige vergezichten
genieten. Een tocht gaat door als er zich
acht deelnemers melden, bij twaalf wan
delaars is de groep 'vol'.
Pieter Koene de Jong
De wandeltochten van Brennabu Leirskole
zullen worden gehouden in de weken van 5 tot
en met 12 en 19 tot en met 26 juli en van 9 tot en
met 16 augustus De kosten zijn f 995,- (voor
kinderen en jongeren tot zestien jaar 895.-).
De ANWB heeft weer
een indrukwekkende
stapel gidsen
geproduceerd voor
vakantiegangers die - al
dan niet op de bonnefooi -
hun eigen accommodatie
willen regelen. Gidsen
voor kampeerders, voor
huurders van een
vakantiehuisje of
appartement en voor
hotelgasten. Nederland
kan er weer op uit.
Op campinggebied pro
duceert de Toeristen
bond al jarenlang drie dik
ke gidsen: Campings Ne
derland en de twee interna
tionale gidsen Campings 1
(voor België, Luxemburg,
Groot-Brittannië, Ierland,
Frankrijk, Spanje en Portu
gal) en Campings 2 (voor de
rest van Europa met uitzon
dering van de vroegere Sov
jetunie, Roemenië, Bulga
rije en de brandhaarden in
het voormalige Joegosla
vië).
Nieuw voor de kampeerder
is de gids Kleine Campings
met minicampings. kam-
peerboeren en andere klein
schalige campings in Ne
derland, België en Frank
rijk. In het hoofdstuk Ne
derland neemt Zeeland een
belangrijke plaats in: van
de 220 vermeldingen, slaan
er 90 op Zeeland. Dit grote
Zeeuwse aandeel heeft te
maken met het feit dat de
meeste kampeerboeren in
Zeeland zijn aangesloten
bij de Vekabo, die van harte
heeft meegewerkt dan de
totstandkoming van de
gids.
De andere kampeerboeren-
organisatie in Nederland,
de Stichting Vrije Recrea
tie, heeft zich steeds tegen
de uitgave van een ANWB-
minicampinggids verzet en
de bij haar aangesloten
kampeerboeren - die over
wegend buiten Zeeland zijn
te vinden - ontraden mee te
doen.
Hotels
De ANWB heeft de hotels
over vier gidsen verdeeld:
Hotels 1 met Frankrijk, Bel
gië en Luxemburg, Hotels 2
met Duitsland en Oosten
rijk, Hotels 3 met Zwitser
land en Italië en Hotels 4
met Spanje en Portugal. De
gids Bungalows, vakantie
huisjes en appartementen
bestrijkt Nederland. België
en Duitsland.
Zoals gebruikelijk in dit
soort gidsen worden de ac
commodaties aan de hand
van symbolen beschreven.
Bij een camping of bunga
lowpark met een beetje
voorzieningen staat al
gauw een woud van teken
tjes. die duiden op de aan
wezigheid van een autowas
plaats, een manege, een dis
cotheek, een waterglïjbaan
of een Nederlands spreken
de receptionist. Ook zijn de
gidsen voorzien van een
classificatiesysteem.
De campinggids Nederland
vermeldt sterren voor de
kwaliteit en onderhoud van
het sanitair en vlaggen voor
andere voorzieningen. Bij
de bungalows en apparte
menten zegt het aantal
sterren iets over grootte, in
deling en uitrusting van de
wbning. Sanitair en voor
zieningen van buitenlandse
campings worden met cij
fers beoordeeld. Bovendien
kunnen veel campings en
hotels bogen op een ANWB-
erkenning, die erop duidt
dat inspecteurs van de Toe
ristenbond de kwaliteit in
het oog houden.
Al die sterren, vlaggen en
erkenningen zijn betrekke
lijk. In het hoogseizoen zijn
alle campings in de popu
laire vakantiegebieden van
Europa lawaaierig, kennen
wachttijden bij de douches
en rekenen veel te hoge prij
zen in de kampwinkels. Het
enige wat dan nog telt is een
mooi uitzicht.
Ben Jansen
