Beroepsmilitair vreest missies in den vreemde Van luiereczeem tot hartklepafwijking PZC Nederlandse krijgsmacht in rep en roer reportage 23 W^"' v rv'K^v v v.-. dip*. ";v - Amerikaans standaardwerk gezin en gezondheid vertaald ZATERDAG 13 MAART 1993 Sterven voor Koningin en Vaderland. Het kan de uiterste consequentie zijn van een baan bij de Nederlandse krijgsmacht. De ruim 51.000 beroepsmilitairen hebben er ooit allemaal gretig voor getekend. Dat ze zichzelf daarmee ook tot 'schietschijf maakten van 'de eerste de beste puber met een machinegeweer in de hand' - daar had het gros van hen niet op gerekend. Na de val van het Sovjetimperium tel len de NAVO-landen het Vredesdivi- dend. Het mes kan in de Nederlandse krijgsmacht. De dienstplicht vervalt. Maar voor de beroepsmilitair begint het soldatenleven nu pas echt. Gewend aan het vredige bestaan onder de paraplu van het afschrikkingsevenwicht, heeft die nu de keus uit twee kwaden: ontslag nemen of een gerede kans in verafgelegen, vaak bizarre burgeroorlogen verzeild te raken. De 'nieuwe wereldorde' eist troepen die snel, en overal inzetbaar zijn, om onder VN-vlag brandhaarden te helpen blussen. Zoals in voormalig Joegoslavië, waar bin nenkort mogelijk 50.000 tot 100.000 mili tairen nodig zijn om 'vrede' af te dwingen. Moet Nederland aan dat soort acties mee doen. ook wanneer het vrijwel vast staat dat eigen beroepsmilitairen daarbij ge dood worden of gewond raken? Ja, zegt de politiek. Ja, zegt ook driekwart- van de be volking. Als de dienstplichtigen, zolang die er nog zijn, maar buiten schot blijven. Die 'nieuwe taakstelling' heeft de krijgs macht in rep en roer gebracht. Nu het ernst wordt, schrikt menig beroepsmili tair terug. Het merendeel van die oude hap, zo meldde de grootste vakbond voor militair personeel afgelopen week, gruwt van die VN-taken. Dertig procent van het beroepskader is niet eens bereid om mee te doen. Dat betekent, zoals de zaken er nu voor staan, ontslag. Sokken De Nederlandse beroepsmilitair als het prototype van de held op sokken? Nee, zegt sergeant eerste klas L. Hennekam, die als één van de weinigen openlijk zijn onvrede durft spuien. „Als het gaat om de internationale vrede en veiügheid, dan ben ik bereid mijn leven te geven. Daar heb ik volledig bewust voor getekend. Maar sneuvelen in een ordinaire burger oorlog? Over mijn lijk. Nee, daar pas ik voor." Geen veiliger oord dan achter de kazerne poort. Zo luidde de afgelopen decennia de stille wapenspreuk van de Koninklijke Landmacht. Wilde je levenslange rust en financiële zekerheid, dan werd je beroeps militair. Alleen een aanval vanuit het Warschaupact kon die lieve vrede storen. Maar dat was louter theorie. De nucleaire afschrikking garandeerde vrede. En mocht daar ooit iets mee mis gaan, dan was je als soldaat te velde misschien niet eens minder onveilig dan thuis weggedo ken onder de trap. De krijgsmacht als wijkplaats in de jungle van de burgermaatschappij? Als daar iets van waai- is, dan is die weelde nu voorbij. Afgelopen jaar constateerde voorzitter B. Snoep van de Algemene Federatie van Mi litair Personeel (AFMP): „Was de beroeps militair gewend om met zijn pakje brood achterop de fiets naar de kazerne te gaan in de zekerheid dat hij 's avonds wel Veer thuis zou zijn, nu bestaat de gerede moge lijkheid dat hij dezelfde dag in het vlieg tuig zit naar een verre bestemming om daar de vrede te handhaven, dan wel deze af te dwingen." En: „Speelde de militair vroeger dat er op hem geschoten werd, in de genoemde verre bestemmingen zal dat mogelijk echt gebeuren." Oorlogoering Nederlandse militairen krijgen instructie over landmijnen in Zagreb. sie is ze liever kwijt, dan rijk. Maar goede afvloeiingsregelingen zijn niet in zicht. Het ministerie vindt de kwestie te deli caat om er in dit stadium op te reageren. En verwijst naar de opstelling van de rege ringsfracties in de Tweede Kamer: be roepsmilitairen hebben de nieuwe taken maar te accepteren; zo niet, dan melden ze zich maar als werklozen bij het arbeidsbu reau Defensie is veel meer geïnteresseerd in het werven van gegadigden voor de Luchtmobiele Brigade, het nieuw land- macht-onderdeel dat precies op de nieuwe taken is toegesneden. De eerste lichting Rode Baretten, zoals de brigadisten worden genoemd, is inmid dels opgeleid. Defensie meldt trots dat de animo voor dit nieuwe krijgsmachtonder deel groot is. Dat mag ook wel. want er wordt al een jaar geldverslindend reclame voor gemaakt. De campagne („Belangrijk werk. de tijd van je leven.") moet ook dui delijk maken hoeveel aantrekkingskracht het leger uitoefent op laaggeschoolde jon geren. Na de afschaffing van de dienst plicht wil de krijgsmacht jaarlijks zo'n tienduizend jongeren werven, die tekenen voor een periode van twee tot acht jaar. Vredesmissies Onder de vlag van de Verenigde Naties voerden Nederlandse militairen door de decennia heen al vele vredesmissies uit. Zo vochten beginjaren vijftig4.000 Neder landse soldaten in Korea. Van hen sneu velden er 120. En beginjaren tachtig ope reerden er 8.000 in Libanon. Toen vielen acht doden, voornamelijk door verkeers ongevallen. per ongeluk afgaande gewe ren of exploderende mijnen. Dat had geen pijnlijke discussies tot gevolg over de zin van dergelijke operaties. Dat dit nu wel gebeurt, komt volgens sergeant Henne kam. onder meer ook omdat de VN de laatste jaren op steeds meer plaatsen te gelijk probeert te interveniëren, terwijl strijdende partijen zich daar soms niets van aantrekken. Hennekam. gelegerd in de Kromhoutka zerne te Utrecht, is één van de weinige be roepsmilitairen die dat openlijk aan de kaak stelt. „Het is een heel mooi streven om op de hele wereld alle mensenrechten te waarborgen, de kloof tussen arm en rijk te dichten en op te komen voor een goed milieu, maar daar moet iedereen dan wel aan meewerken. Je moet het wel willen en kunnen." Veiligheid Koninklijke Landmacht, waar de nieuwe taken het diepst ingrijpen, klinkt gemor. De landmacht wordt in de loop van de ko mendejaren tot minder dan de helft terug gebracht. Een aantal van de beroepsmili tairen zal mogelijk overtollig blijken. Zij die overblijven moeten sneller, beter be wapend en overal inzetbaar zijn. De be trokkenen vrezen dat ze vroeg of laat wel haast allemaal in aanmerking komen voor missies in den vreemde. Dat is niet wat de meesten zich, toen ze tekenden, van hun baan hadden voorgesteld. Vol gens de AFMP, die zich baseert op een steekproef onder 1100 leden, kan zestig procent van het beroepskader zich niet in de nieuwe taken herkennen. Het gaat daarbij vooral om mensen in de leeftijd van 30 tot 50 jaar. AFMP-woordvoerder M. van der Maas: „Die mensen zijn destijds, in de jaren zes tig en zeventig, het leger binnengehaald vanuit een heel ander perspectief. Ze zijn opgeleid toen door Europa nog een ijzeren gordijn liep, met daarachter een vijand die onze vrijheden bedreigde. Ze zijn niet in dienst gekomen om in de hele wereld te worden ingezet. Hun leven is daar niet op ingericht. Ze voelen er niets voor om ver weg van hun gezin politie-agent te gaan spelen in een dorp met het risico door een 14-jarige straatterrorist dóór het hoofd te worden geschoten". „Anderen vrezen dat ze als VN-soldaat te weinig bevoegdheden hebben, dat ze machteloos moeten toezien hoe de ene partij de andere afslacht. Dan kun je die mensen wel dwingen toch naar zo'n land te gaan, maar dat is niet verstandig. Want de mensen die je erheen stuurt moeten er wel in geloven. Als je als militair niet ge motiveerd bent, dan wordt je sneller bang. en maak je eerder fouten. Dat kan men senlevens kosten." Als het aan de AFMP ligt krijgen alle 51.000 beroepsmilitairen straks de moge lijkheid om zich als gewetensbezwaarde aan te melden. Dit om een ieder de kans te geven de dienst zonder financiële schade te verlaten. Defensie zou moeten bemid delen bij het zoeken van een baan in de burgermaatschappij of een lucratieve wachtgeldregeling in het leven roepen. Maar het ministerie peinst daar nog niet over. Gedemotiveerde beroepssoldaten. Defen Hij erkent dat gewapend ingrijpen in VN- verband soms nodig kan zijn om de inter nationale vrede en veiligheid te waarbor gen („Dan sta ik in de voorste linies."), maar vindt dat hij als militair niets te zoe ken heeft in een gebied als voormalig Joe goslavië. „Moslims, noch Serven. noch Kroaten hebben een boodschap aan de VN. Het is verschrikkelijk wat daar ge beurt. maar iedere militaire inmenging kan daar alleen maar tot verder escaleren leiden. Ik zal me daar niet voor lenen." De voorzitter van de Nederlandse officie ren Vereniging, kolonel buiten dienst N. Stuiver, noemt alle bedenkingen tegen de VN-missies een zwaktebod, maar kan er heel goed inkomen dat er weinig vertrou wen is in de effectiviteit van de VN-be- sluitvorming. Hij benadrukt dat er wel de gelijk oog is voor de veiligheid van VN- troepen. „Wordt het te gevaarlijk, dan trekt de VN zich terug." Het aantal slacht offers is tot dusver minimaal. Henk Postma- Nu het Sovjetimperium is ingestort, en het communisme overal op de knieën ligt, wenst de Nederlandse politiek - en de pu blieke opinie - geen leger meer dat rustend waakt. Er zijn nieuwe taken: crisisbeheer sing, vredeshandhaving en humanitaire hulpverlening onder de vlag van de Ver enigde Naties. In de praktijk kunnen die het karakter van oorlogvoering krijgen. Dat is wat anders dan jarenlang droog oe fenen op de Noordduitse laagvlakte, trai nen in het beveiligen van bosranden of manoeuvreren op de hei. Het zit de AFMP niet lekker. Vooral bij de De 'nieuwe wereldorde' eist troepen die snel, en overal inzetbaar zijn, om onder VN-vlag brandhaarden te Oorlogvoering is wat anders dan jarenlang droog oefenen op de Noordduitse laagvlakte, trainen in het helpen blussen. fotoGPD beveiligen van bosranden of manoeuvreren op de hei. fotoANP In Nederland verschijnt volgende maand een nieuwe medische uitgave voor de consument onder de titel Gezin en Gezondheid'. De uitgave is een vertaling en bewerking van het standaardwerk van de gerenommeerde Mayo Clinic in de Verenigde Staten en onderscheidt zich van andere naslagwerken op dit gebied door de uitgebreide aandacht die wordt besteed aan gezond leven en preventie. Gezondheidszorg is in de eerste plaats eigen zorg. Die filosofie ligt ten grondslag aan de Mayo Clinic. Dit ziekenhuis, dat momenteel tweede staat op de ranglijst van beste medische cen tra in de VS, hanteert daarbij drie uit gangspunten. Leef gezond, ken uw eigen lichaam en ga zorgvuldig om met klach ten. De patiënt moet dan wel goed zijn geïnformeerd. Daarom heeft de kliniek een uitgebreid voorlichtingsprogramma opgezet, waarvan het Mayo Clinic Fa mily Health Book een onderdeel is. Gezin en Gezondheid bevat uitgebreide informatie over meer dan duizend ziek ten en afwijkingen; van luiereczeem tot hartklepafwijking. Dat geldt ook voor de maatregelen, die men zelf kan nemen en de onderzoeksmogelijkheden die de arts heeft. Het moderne handboek is aan de Neder landse en Belgische situatie aangepast door een dertigtal deskundigen, onder leiding van prof. dr. J. W. van Ree, hoog leraar huisartsgeneeskunde aan de Rijksuniversiteit Limburg en prof. dr. R. de Smet, emeritus hoogleraar huisarts geneeskunde aan de Universiteit van Gent. Bovendien hebben vele vooraan staande organisaties op het gebied van de gezondheidszorg in ons land hun me dewerking aan de Nederlandse editie ge geven. Hoogleraar Van Ree: „Ik heb meege werkt aan dit boek in de overtuiging, dat er ook in Nederland behoefte bestaat aan objectieve en diepgaande informatie over ziek zijn en gezond leven. Velen ma ken zich terecht zorgen over de kosten van de gezondheidszorg in ons land. De ze bedragen inmiddels ruim 3.500 gulden per persoon per jaar en nemen nog steeds toe. Voor de consument ligt er een direct belang om de stijging van deze kosten te beperken. Gezin en Gezondheid speelt daar mijn inziens goed op in door uitge breide aandacht te besteden aan preven tie en gezond leven. Bovendien wordt de levensfasen, van tienerleeftijd tot het ouder worden, maar bevat ook informa tie over zwangerschap en geboorte. Daarna volgt een hoofdstuk over milieu en gezondheid. EHBO en veiügheid. Het zelfzorg aangemoedigd. In het boek wordt echter duidelijk aangegeven waar zelfzorg ophoudt en professionele hulp gewenst is". Adviezen Het ruim 1500 pagina's tellende naslag werk bestaat uit vijf delen. Het eerste deel is gewijd aan adviezen over proble men, die kunnen ontstaan in verschillen derde deel geeft aan hoe gezond te blij ven; goede voeding, fit blijven en het om gaan met stress en verslavende midde len. Vervolgens wordt een compleet overzicht gegeven van ziekten en afwij kingen. Elk onderwerp begint met een opsom ming van de klachten en verschijnselen, gevolgd door een beschrijving van de ziekte, het stellen van de diagnose, de ernst van de aandoening, de preventie en de modernste behandelingsmethoden. Het laatste deel beschrijft het stelsel van gezondheidszorg in ons land. moderne medicijnen, stervensbegeleiding en het voorkomen van en omgaan met bijvoor beeld kanker. Het boek sluit af met een uitleg van medische onderzoeken, een uitgebreide geneesmiddelengids en een alfabetisch register. Bestseller Naast een volledige atlas in vier kleuren van de menselijke anatomie bevat Gezin en Gezondheid vijfhonderd speciaal ont wikkelde tekeningen, die bijvoorbeeld aangeven hoe een maagonderzoek wordt verricht, hoe een baarmoeder eruit ziet en hoe ons gehoor werkt. Meer dan hon derd kleurenfoto's geven een goed beeld van afwijkingen aan organen en verschil lende huidziekten. Van een milde hui daandoening zoals wratten tot een chro nische huidziekte als psoriasis. De Mayo Clinic, die de basis vormt van dit standaardwerk, is zo'n honderd jaar geleden opgericht. Nu is kliniek één van de grootste particuliere non-profit kli nieken ter wereld en wordt zij jaarüjks bezocht door 300.000 patiënten uit de he le wereld Het merendeel van de behan delingen heeft poliklinisch plaats. In de Verenigde Staten, waar het Family Health Book in 1990 op de markt ver scheen, is deze uitgave een bestseller. Er zijn inmiddels bijna één miljoen exem plaren verkocht en het staat nummer één op de lijst van de meest verkochte medische handboeken. De Nederlandse consument kan bij de boekhandel een modelexemplaar van Gezin en Gezondheid inzien en nu nog in schrijven tegen de speciale prijs van 145 gulden. In april verschijnt het boek, uit gegeven door Uitgeverij Cambium, waarna de prijs wordt verhoogd tot 160 gulden. Rob Hirdes

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1993 | | pagina 23