Vaart achter kleinschalige
warmte/kracht-koppeling
1 p7r voolanrl
Jans in zicht
rhemapark
Neeltje
'Gouden' afscheid voorzitter BNMO
erontwaardiging
=ver terugvorderen
eld kinderopvang
Twee overvallen op
benzinestations in
Middelburg mislukt
Recherche benadert
cafébezoekers over
moord in Terneuzen
Cultureel Gekleurd
in teken van Afrika
Ongemak
elta Expo en Delta Park gaan samenwerken
Deltan voor op schema met milieuvriendelijke projecten
van onze verslaggeefster
GOES - Delta Nutsbedrijven
loopt met de exploitatie van
energiebesparende, klein
schalige installaties voor
warmte/kracht-koppeling ver
voor op het eigen schema. Dit
jaar komen er in Zeeland tien
kleine installaties bij met een
gezamenlijk vermogen van
3,5 megawatt. In totaal wordt
er dan op deze manier 7 mega
watt geproduceerd. Deltan
had gedacht pas in 1995 op 6
megawatt te zitten. In Zee
land wordt warmte-kracht/
koppeling nog niet toegepast
in grote industrieën.
Warmte/kracht-koppeling
wordt aangemerkt als een mi
lieuvriendelijke vorm van
energieproduktie. De warmte
die vrijkomt bij het opwekken
van electricteit. wordt niet ge
loosd via afvalwater of schoor
steen, maar benut door de ver
bruiker, die er bijvoorbeeld
zijn zwembad, kas, flat of zie
kenhuis mee kan verwarmen.
M. C. Bierens en P. C. Bou-
man. directieleden van respec
tievelijk de Stichting Psychia
trische Zorgvoorzieningen
Zeeland (PZZ) en de Stichting
Oosterscheldeziekenhuizen.
stelden zaterdagmorgen de
tiende installatie in Zeeland in
gebruik. Deze werkt voor
beide instellingen en staat er
precies tussen in.
Na een proef is Deltan vorig
jaar begonnen met de warmte
/kracht-koppeling. Momen
teel wordt er op deze manier
3,5 megawatt geproduceerd.
Ing H. L. van Dinther. coördi
nator milieuprojecten van
Deltan, verwacht dat dit jaar
nog tien kleine installaties in
gebruik kunnen worden geno
men. De hinderwetvergun
ning voor een centrale bij Ter
Valke in Goes is bijvoorbeeld
net binnen, en Van Dinther
heeft goede hoop dat binnen
enkele weken ook toestem
ming wordt gegeven voor een
installatie bij het streekzie
kenhuis in Vlissingen.
In totaal zijn de installaties
dan goed voor 7 megawatt.
Dat is al een megawatt meer
dan Del tan voor 1995 in ge
dachten had. Deltan heeft zich
ten doel gesteld in het jaar
2000 13,5 megawatt op deze
manier te produceren.
Rendabel
Dat de ontwikkeling veel snel
ler gaat dan gedacht, dankt
Deltan volgens Van Dinther
aan het feit dat er bij zijn be
drijf gewerkt wordt in kleine
groepjes: „De lijnen zijn kort,
en de beslissingen snel." Di
recteur ir P. Stoter geeft
voorts als verklaring voor het
succes, dat de warmte/kracht
koppeling economisch zeer
rendabel is, en tegelijkertijd
goed voor het milieu. „Als die
twee samen gaan, dan loopt
het goed."
Deltan is eigenaar van klein
schalige installaties, zoals die
in Goes. Bij grootschalige in
stallaties voor grote indus
trieën - Deltan is bijvoorbeeld
in gesprek met Dow Chemical
- is de investering te groot. Be
doeling is in zo'n geval een
nieuwe BV op te richten, met
Deltan en een bedrijf- of meer
dere - als participant. In elke
opzet staat rentabiliteit voor
op, aldus Stoter. Het geld
moet op een 'redelijke termijn'
worden terugverdiend.
De onderstreepte zaterdag
het belang van de 'groene
technologie', die in zijn ogen
de overgang moet bewerkstel
ligen naar een milieu-vriende
lijke economie.
Dek noemde warmte/kracht
koppeling een uitstekende
manier van energiebesparing,
omdat tot 30 procent op de
brandstof kan worden be
spaard. Hij verheelde overi
gens niet. dat de 3,5 megawatt
in vergelijking met bijvoor
beeld de kerncentrale in Bor-
sele (400 megawatt) een gerin
ge hoeveelheid is, maar ook in
dit geval geldt: alle kleine
beetjes helpen.
MIDDELBURG - De Axelaar
P. Paree, die vanaf 1952 de
voorzittershamer van de
Bond van Nederlandse Mili
taire Oorlogs- en Dienst-
slachtoffers (BNMO) afdeling
Zeeland heeft gehanteerd,
heeft zaterdagmorgen bij zijn
afscheid tijdens de jaarverga
dering in Middelburg de gou
den speld, één van de hoogste
onderscheidingen van de
bond, ontvangen. Landelijk
voorzitter N. Smit reikte de
onderscheiding uit.
Paree wilde de vergadering
het liefst leiden zoals altijd, tot
zijn opvolger J. J. Dorst uit
Zierikzee was gekozen. De bij
eenkomst was al bijzonder ge
noeg. De BNMO, afdeling Zee
land, verwelkomde haar
nieuwe beschermheer, tradi
tiegetrouw de commissaris
der koningin. Drs W. T. van
Gelder nam met plezier de
vlag van zijn voorganger dr C.
Boertien over. Hij had wel ge
aarzeld. „Aan de gevoelens die
u binden, heb ik geen deel; dat
zijn uw eigen, individuele ge
voelens, waarvoor u steun
zoekt onder elkaar." Van Gel
der had de uitnodiging toch
aanvaard, want 'bescherm
heer zijn van een organisatie
als de BNMO is een hele eer'.
„Eigenlijk zou uw organisatie
er niet moeten zijn", tekende
Van Gelder nog aan, „maar
het is goed dat die er is." Hij
had tevoren in zijn toespraak
verwezen naar de twee brand
haarden in de wereld, Cam
bodja en Joegoslavië, waar
ook Nederlandse militairen
actief zijn. „De risico's voor
militairen zijn niet kleiner ge
worden", constateerde hij. „in
tegendeel. Dat is geen vrolijke,
maar een heel reële conclu
sie." Paree reageerde direct.
„We hopen geen nieuwe leden
te krijgen, maar als de rottig
heid uitbreekt, staan we
klaar."
De Zeeuws-Vlaming heeft zelf
na de oorlog in Nederlands-In-
dië gevochten. Hij heeft veer
tigjaar klaar gestaan voor me
deslachtoffers in Zeeland en
later ook in het hoofdbestuur
van de BNMO. Landelijk voor
zitter Smit prees hem voor zijn
recht-toe recht-aan-instelling.
„Niet altijd aardig, wel heel
alert." Paree, die afscheid nam
als lid van verdienste, keek op
zijn horloge. „Ik heb het met
veel plezier gedaan", sprak hij
kort, „maar ik moet als voor
zitter wel de tijd in de gaten
houden."
M. C. Bierens, directielid van de Stichting Psychiatrische Zorgvoorzieningen Zeeland (PZZ) (links) en zijn collega P. C. Bouman
van de Stichting Oosterscheldeziekenhuizen (midden), stelden zaterdagmorgen onder het toeziend oog van Deltan-voorzitter en
gedeputeerde ing A. M. Dek (rechts), de tiende warmte/krachtkoppelingsinstallatie in Zeeland in gebruik. foto Willem Mieras
Landelijk BNMO-voorzitter N. J. C. Smit (r) speldt de scheidend voorzitter van de afdeling Zeeland, P. Paree, de gouden bondsspeld
op. foto Lex de Meester
volle. t "ra
Bil?
aan;
ssi
onze verslaggeefster
PDELBURG - Het ministe-
van WVC gaat in totaal 30
joen gulden terugvorderen
gemeenten die in 1990 niet
hele budget voor de uitbrei-
ig van kinderopvang hebben
emaakt. In 1990 begon WVC
ir het eerst met het stimule-
van kinderopvang door het
ichikbaar stellen van subsi-
De gemeenten moesten aan
v eind van 1990 een bepaald
ntal kindplaatsen gereali-
irrl 1 - nnn «3 n
rd hebben. Als nog aan de
apitein beboet
,S! mr oliespoor
n onze verslaggeefster
SSINGEN - Het Cyprioti-
'ie zeeschip Seabulk heeft
lagmorgen een oliespoor
ongeveer 500 meter achter
gelaten op de Rede van
Jingen. Leden van de Ko-
nklijke Marechausse merkten
vervuiling op tijdens een pa-
•uille in het Ankergebied. Bij
lere inspectie bleek de olie
,j.®rastig te zijn van het zee-
tac' ^aar voor anker lag.
taoek door Marechaussee
Rijkspolitie leerde dat de be-
Nüng van de bulkcarrier be
was het hoofddek te spoelen
t buitenboordwater. Het dek
s bevuild met restanten van
lading ijzererts en hydraulie-
he. die daar bij réparatiewerk-
Ifllipmheden terecht was geko-
in.
officier van justitie in Middel-
zai ig bood de Griekse kapitein
aitë het schip een schikkings-
de i irstelvan 1500 gulden aan. De
leePsagent te Vlissingen stel-
=cn borg voor de betaling van
eigö bedrag.
garet oorzaak
binnenbrandje
^IEZEE - De Zierikzeese
cmp ?nöweer is zondagmorgen
i Ir voor ee binnen-
•L een woning aan de
5c f s*raat- Er was een siga-
«issen de kussens van de
Ik Stallen. Die had daar-
linr; lrf.V'am gevat. De schade
3 5 perkt tot het bankstel,
jj u^cht van vrijdag op zater-
randde de woonkamer van
rakantiewoning aan de
j.ihj.-ftew'eg in Haamstede uit.
(Wc i ^0U(^t er rekening mee
„i5 sprake was van brand-
mg. Er was ook ingebro-
huisvesting van kinderdagver
blijven gebouwd werd, telde
die uitgave niet mee.
Caroline Mobach van de Stich
ting Overleg Kindercentra Zee
land (SOKZ) reageert veront
waardigd op het bericht. „In
Zeeland zijn ook gemeenten die
in 1990 geen kans hebben gezien
om honderd procent van de
beoogde uitbreiding te halen.
Wel is iedereen toen enthousiast
begonnen. Van de totale uitbrei
ding hebben we inmiddels bijna
de helft gehaald. Zeeland loopt
ongeveer gelijk op met andere
plattelandsprovincies als Gro
ningen en Drenthe. Als je ziet
wat er nog in de pijplijn zit, dan
zal het weinig schelen of we ha
len de uitbreiding van 1025 kind
plaatsen wel in 1995."
Jeugdhulp
WVC is van plan het terug te vor
deren bedrag in de begroting
voorjeugdhulpverlening te stor
ten. Daar heeft het ministerie
nog wat tekorten te dekken. Niet
alleen bij de SOKZ is daarover
verontwaardiging gerezen, ook
de vier grote gemeenten hebben
woedend gereageerd. Overal in
Nederland, ook in Zeeland, zijn
de gemeenten ervan uitgegaan
dat het geld dat in 1990 over was
in de verdere ontwikkeling van
kinderopvang kon worden ge
stopt. Nagenoeg alle gemeenten
hebben het al uitgegeven of ge
reserveerd voor de uitbreiding.
Volgens WVC is het heel nor
maal dat geoormerkte midde
len, die niet zijn gebruikt, terug
vloeien in de schatkist. Hele
maal staat het ministerie daar
niet meer achter, want de rege
ling is inmiddels veranderd: geld
dat gemeenten in de huisvesting
stoppen, telt nu wel mee.
Bedrijven
De SOKZ richt zich in het stre
ven om het aantal kindplaatsen
drastisch uit te breiden, de ko
mende tijd op het midden- en
kleinbedrijf. De subsidie van
WVC is bij lange na niet voldoen
de om er 1045 plaatsen uit te be
talen. Daarvoor moet het be
drijfsleven ook betalen. De afge
lopenjaren lag het accent van de
uitbreiding op kinderdagverblij
ven en gastouderprojecten.
Sinds kort is er de buitenschool
se opvang bijgekomen. Volgens
Caroline Mobach pleit dit soort
acties van WVC eens te meer
voor intergemeentelijke samen
werking, zoals die bijvoorbeeld
op de Bevelanden gestalte heeft
gekregen. „Als de ene gemeente
dan geen kans ziet het geld op
tijd te besteden, kun je het door
sluizen naar een andere, die te
kort komt."
oofdl
foorj
Nor
it"
hééft'
nen,:
JELTJE JANS - Delta Expo
Delta Park gaan proberen
gezamenlijk ondernemings-
liet* in op te zetten voor een the-
tPTvPark waarbij de huidige ac
te iteiten van Delta Expo op
n te eitje Jans worden uitgebreid.
darmee Ijjkt een eind te z'jn
iomen aan een lange voorge-
n't iedenis van onderling wan-
uwen. De komst van een the-
park op Neeltje Jans ver-
erde geruime tijd in een im-
se. Er rees van allerlei kan-
verzet tegen de komst van
pretpark en grootschalige
blijfsrecreatie. Ook binnen
ivinciale steten en de raad
L commissarissen van de NV
hph eitje Jans (aandeelhouders:
provincie en de gemeente
ere)bestonden daar menings-
schillen over.
besturen van beide stichtin-
(Delta Expo en Delta Park)
.■ren hun plannen op een
Tjlvse. uitgevoerd door het Ne-
eb'i lands Research Instituut
,r Recreatie en Toerisme, in
ik nenwerking met NRIT Con-
fancy en Troost Interum Ma-
j! jement. Het NRIT stelt dat
;en een geïntegreerde aanpak
er; i succes kan leiden. De onder-
DKn ikers stellen de maximale in-
°P 23 mihoen gulden.
[ditinvesteringsbedrag is het
korï mapark zelfstandig exploita-
maximale bezoekersaantal
jerekend op 575.000 per jaar.
dergelijke hoge aantallen te
en moet echter méér dan 23
joen worden geïnvesteerd,
onderzoekers gaan ervan uit
daarvoor bijkomende mid-
kll len gevonden zullen worden.
IJJ ide stichtingsbesturen zijn
de conclusie gekomen dat
jr het themapark op Neeltje
is aanvankelijk bescheiden
bities moeten gelden. Voor
i april verwachten de bestu-
een besluit te kunnen nemen
J* er de vorm en omvang van de
jN bouw van Delta Expo.
ig jaar deed de Vlissingse
gemeester J.C.Th, van der
if een bemiddelingspoging
Een Delta Expo en Delta
Een van de geschilpunten
len Delta Expo en Delta
k was de maximaal haalbaar
chte investering. Delta Expo
igtej mde destijds een investering
Le Hz
vani j®r
i-
ik
nnze verslaggever
van 21 miljoen gulden de grens
en Delta Park durfde wel tot 36,5
miljoen te gaan. In het eerste ge
val zou de toegangsprijs voor
een volwassene op 15,- komen,
in het tweede op 20,-.
Ondanks de verschillen in op
vattingen lijken Delta Expo en
Delta Park tot elkaar veroor
deeld. De eerste heeft een sterke
positie door de bezoekersaantal
len die nu de attractie op Neeltje
Jans bezoeken. De tweede heeft
een samenwerkingsovereen
komst met de beheersmaat-
schappij Neeltje Jans. Die zou
moeten leiden tot de komst van
een thema- of attractiepark en
de bouw van een hotel en recrea
tiebungalows.
De stichting World Fish Centre
Neeltje Jans was de drijvende
kracht achter de oprichting van
de bv Maricultuur, waarvan een
belangrijke bijdrage wordt ver
wacht aan de ontwikkeling van
nieuwe activiteiten in de visserij
en de schelpdierencultuur. De
belangstelling van het bedrijfs
leven voor dit maricultuurcen-
trum is tot nu toe tegengevallen.
Als toekomstige gebruikers van
het maricultuurcentrum werden
gezien de Dienst Getijdewate
ren van Rijkswaterstaat, het
Delta Instituut voor Hydrobio-
logisch Onderzoek en de univer
siteiten van Gent en Wagenin-
gen Ook het Rijks Instuut- voor
Visserij Onderzoek werd ge
noemd. Delta Expo nam vorig
jaar zomer de bv Maricultuur
over, die op Neeltje Jans een de
monstratieproject exploiteert
over mossel- en oesterkweek in
hangcultures en de kweek van
forel in zout water.
Delta Park had plannen in de
richting van een aqua-bio-at-
tractiepark op Neeltje Jans. De
stichting Delta Park bestaat uit
de Internationale Nederlanden
Groep, brouwerij Heineken, in-
genieuwrs- en adviseursbureau
Dwars, Hederik en Verhey en de
exploitatiemaatschappij Pijler
66 die thans de horecavoorzie-
ningen op Neeltje Jans uitbaat.
Delta Expo exploiteert al een
tentoonstelling over de Delta
werken en Nederland Waterland
op de bovenste verdiepingen
van het bedieningsgebouw van
de stormvloedkering Ooster-
schelde. Die expositie is hard
aan renovatie en uitbreiding toe.
MAANDAG 8 MAART 1993
van onze verslaggever
MIDDELBURG-Twee overval
len op benzinestations in Mid
delburg zijn zaterdagavond
mislukt. De daders gebruikten
een neppistool. De pompbedien
den van een station aan zowel
de Statenlaan als de Rotter-
damsekaai onderkenden dat.
waarna de overvallers vlucht
ten.
Het pompstation aan de Staten
laan was zaterdagavond om zes
uur als eerste aan de beurt. Een
vrij lange jongeman van 25 a 30
jaar stapte de zaak binnen. Ter
vermomming droeg hij een
groene sjaal voor zijn mond. Hij
eiste geld, met het 'pistool' in de
aanslag. Al snel ontdekte de
pompbediende dat hij werd be
dreigd met een neppistool De
dader sloeg op de vlucht. Hij is
de Magistraatwijk ingerend.
Nog geen uur later kwam een
vrouw het benzinestation aan de
Rotterdamsekaai binnen. Zij
had zich vermomd met een sjaal
en een muts en richtte een vuur
wapen op de vrouwelijke pomp
bediende. Die pakte het pistool
van de overvalster af. toen zij zag
dat dat niet echt was. De pomp
bediende gaf haar nog enkele ra
ke klappen, waarna de dader
zich vliegensvlug uit de voeten
maakte.
van onze verslaggever
TERNEUZEN - Het recherche
team dat de moord op de 24-ja-
rige P. J. Rietbergen uit Hoek
onderzoekt heeft zich afgelopen
weekeinde op het uitgaansle
ven in de binnenstad van Ter-
neuzen geconcentreerd. Vol
gens onderzoeksleider adju
dant H. Schuit hebben de ge
sprekken met cafébezoekers
verschillende nieuwe aanwij
zingen opgeleverd.
Het slachtoffer raakte vorige
week zondag dodelijk gewond
bij een schietpartij in de Dijk-
straat. Rechercheurs van de po
litie in de Scheldestad benader
den afgelopen weekeinde tal van
'uitgaanders' met de vraag of
hen de bewuste zondag iets on
gewoons was opgevallen. „De
gesprekken hebben geresul
teerd in extra informatie, dat het
onderzoek mogelijk weer wat
verder kan helpen", aldus
Schuit.
De politie tast overigens nog
steeds in het duister over de
identiteit van de voorvluchtige
dader en het motief van de brute
actie. Schuit sluit niet uit dat er
drugs in het spel zijn. Het buurt
onderzoek is inmiddels uitge
breid tot de Grenulaan en direc
te omgeving.
Rietbergen werd zaterdag onder
grote belangstelling in Terneu
zen begraven. Onder de aanwe
zigen bevonden zich ook leden
van het rechercheteam. „Dat is
gebruikelijk bij dit soort zaken."
Schuit kon zondagavond nog
niet zeggen of de observatie
bruikbare aanwijzingen hebben
opgeleverd, die kunnen leiden
tot de aanhouding van de dader.
Terneuzenaar
met messteken
in ziekenhuis
van onze verslaggever
TERNEUZEN - Bij een steek
partij in de binnenstad van Ter-
neuzen is zondagmiddag een 23-
jarige inwoner van de Schelde
stad gewond geraakt. Het
slachtoffer is met messteken
aan hoofd, been en hand overge
bracht naar streekziekenhuis
De Honte. Hij verkeerde zon
dagavond niet in levensgevaar.
De nog onbekende dader is
voortvluchtig.
De politie van Terneuzen trol
het slachtoffer na een melding
omstreeks half vijf hevig bloe
dend aan op de stoep tussen de
Dijkstraat en de Korte Kerk
straat. Uit verklaringen van ge
tuigen blijkt dat de twee moge
lijk ruzie hebben gehad, wat uit
eindelijk ontaarde in een steek
partij, aldus een politiewoord
voerder.
De precieze achtergrond van het
handgemeen en de identiteit
van de dader waren gisteravond
nog onbekend.
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Het zevende
Festival Cultureel Gekleurd
staat dit jaar in het teken van
Afrika ten zuiden van de Sa
hara. Het festival brengt een rij
ke schakering aan niet-wester
se en allochtone activiteiten
H. Eversdijk
spreekt over
veiligheid
GRIJPSKERKE - CDA-Eerste
Kamerlid drs H. Eversdijk
houdt maandag 22 maart in
Grijpskerke een inleiding over
de actuele (veiligheids)politiek.
De senator spreekt daar op uit
nodiging van het regionaal
CDA-verband Walcheren.
Aan de lezing van Eversdijk gaat
een besloten huishoudelijke ver
gadering vooraf, waarin onder
meer nieuwe bestuursleden van
verschillende CDA-afdelingen
op Walcheren worden gekozen of
herkozen. Het openbaai' gedeel
te met de inleiding door de CDA-
parlementariër begint om 20.15
uur. De bijeenkomst vindt
plaats in het dorpshuis van
Grijpskerke aan de Kerkring 1.
voor het voetlicht. Zang, dans
en muziek uit Afrika voeren de
boventoon naast film, lezingen,
exposities en allochtone po
diumkunsten.
Minister Hedy d'Ancona van
WVC opent het festival op zon
dag 28 maart in de Schouwburg
in Roosendaal. Bij deze opening
is ook een afgevaardigde van de
Minister van Cultuur van Kame
roen aanwezig, alsmede de heer
A. Mbia, president van het Ca-
meroonian Centre of the Inter
national Theatre Institute in
Yaoundé, Kameroen.
Bij de opening verzorgt Francis
Bebey, schrijver, dichter en zan
ger uit Kameroen een optreden.
Daarna zijn er optredens van de
Zuidafrikaanse zangeres Busdi
Mhlongo en haar band Twasa.
het Nationaal Ballet van Kame
roen. Willem Jansen met zijn
afrikit en een modeshow met
kleding uit Kameroen.
Het festival duurt tot en met 19
april en wordt gehouden in de
provincies Noord-Brabant, Zee
land en Antwerpen. Naast de be
treffende provincies en het Mi
nisterie van WVC is er steun van
de EG en verscheidene gemeen
ten. In Zeeland zijn dit Borsele,
Goes. Middelburg, Oostburg,
Terneuzen, Westerschouwen en
de Culturele Raad Vlissingen.
zeeuwse almanak
llllllllillllllTTT
Even dachten wij dat ome
technische man vaktaal be
zigde toen hij sprak over
'een spinals oorzaak van
ongemak. Maar dit keer
ivas hij niet vervallen in de
geheimtaal van de compu
terdeskundigen.
Het ivas dus een echte spin.
Dit kleine ivonderlijke dier
tje was in de schotel gekro
pen waarmee de krant fo
to's uit de ruimte plukt. En
zodra het daar heen en weer
kroop, stoorde het de ont
vangst uit de satelliet.
Ome man weet, onder het
uiten van onbegrijpelijke
kreten, allerlei storingen te
venverken, maar met hel
achtpotertje had hij meer
moeite.
Met een variant op een oude
leus: als 't spinnetje het ivil.
staat het geavanceerde sa-
tellietwerk stil.