wordt in tweeën gesplitst
Met de schrik vrij
d
Vrouwelijke moordenaar grijpt
zelden meer naar gif als wapen
ij sen vraagt aan
-le geestelijkheid
nederig vergeving'
Schadevergoeding
slachtoffer niet
meer gelimiteerd
In beslag genomen wapens
binnen- en buitenland
erzelfstandiging voor aanvullende programma's
het weer
twr in zeeland
restant
winter
kolLEKTIE
Aantal ongevallen met
vuurwerk verdubbeld
SMOG
Verband tussen roken en
oogafwijking gevonden
DONDERDAG 28 JANUARI 1993
M I I I I I II Ffffl
LVERSUM (ANP) - De NOS
■j agramma-organisatie wordt
i splitst in twee bedrijven,
artoe besloot het bestuuur
ensdag in grote meerder-
id. De aanvullende taken van
NOS worden verzelfstandigd
krijgen de naam NOS-aan-
llend. Ook hebben de omroe-
n een akkoord bereikt over de
j
introductie van besturen per te
levisienet en krijgt het alge
meen bestuur van de publieke
omroep een andere samenstel
ling.
De verzelfstandiging slaat op al
le NOS-programma's op Neder
land 3. met uitzondering van het
Journaal. Den Haag Vandaag,
Studio Sport en de nationale- en
1ERMOND (ANP) - Mgr dr J.
M. Gijsen, die zaterdag on-
rwacht aftrad als bisschop
n Roermond, heeft de pries-
rs en diakens in het bisdom
ederig vergeving" gevraagd
tor alle uitspraken of beslui-
n die „U wellicht geïrriteerd
zelfs geërgerd hebben." Hij
lopt dat de priesters en dia-
ins niet twijfelen aan zijn op-
chte bedoelingen de waar-
;id te dienen en het werkelijk
lede na te streven,
ingetwijfeld zal ik voor en na
oorden gesproken hebben of
■sluiten genomen die U niet -
jdelijk - kon plaatsen, die U
ellicht geïrriteerd of zelfs geër-
■rd hebben. Of ook had U een -
ider - woord of besluit ver
acht dat uitbleef en stelde U
t teleur", erkent de bisschop in
:n brief aan de priesters en dia-
:ns, die hij schreef op de dag
tn zijn vertrek.
ifegen jaar voor
<jveduwe Hoxha
IRANA (AFP) - Nexhmije
dijoxha, weduwe van de stichter
het communistische Alba-
Enver Hoxha, die het land
bet harde hand regeerde van
16 tot zijn dood in 1985, is
boensdag veroordeeld tot ne
llen jaar gevangenisstraf we
gens „verkwisting van staats-
elden".
|ïet vonnis werd rechtstreeks
orgelezen voor Radio Tirana,
fej het bepalen van de straf hield
Je rechter rekening met de leef
tijd <72) en de gezondsheidstoe-
^jtand van de verdachte,
tcj
De bisschop zegt dat hij het
ambt had aanvaard „niet omdat
ik dit ooit zocht te zijn of omdat
ik dacht dat ik er zo geschikt toe
was - integendeel maar omdat
de Heer die ons verenigt mij er
via de Kerk en haar Opperher
der toe bestemde." Het bis
schopsambt was voor Gijsen
vaak meer een last dan een
vreugde, maar hij heeft de last
willen dragen „voor U. met U.
ten bate van hen die ons van
Godswege zijn toevertrouwd."
Gijsen beschouwde zich altijd
als „mond en hand van Hem die
woorden van wijsheid en gaven
van genezing en kracht
schenkt." In niets heeft hij zich
willen sparen, waarvan het feit
dat zijn lichamelijke krachten
nu tekort schieten, als bewijs
mag dienen.
De afgetreden bisschop, die door
zijn uitspraken en besluiten vol
gens velen de verdeeldheid bin
nen de Rooms-Katholieke Kerk
van Limburg heeft vergroot,
roept de priesters en diakens op
tot eensgezindheid. „Moge er
van nu af geen 'Gijsianen' en an
deren meer zijn, maai- alleen nog
dienaren van de Ene Christus'.
Wanneer ieder zich hiervoor
open stelt, zie ik de toekomst
van 'ons' bisdom met vertrou
wen tegemoet", schrijft Gijsen.
Hij roept de priesters en diakens
op zijn opvolger vertrouwen en
medewerking te schenken.
Met geen woord rept Gijsen over
de circa 50 pastoraal werk(st)ers,
die zonder goedkeuring van het
bisdom, maar met medewerking
van ordes en congregaties en ve
le particulieren in Limburg ac
tief zijn. De leken krijgen even
min aandacht.
internationale evenementen.
Verder verhuizen de jeugdpro
gramma's als Sesamstraat en
Het Klokhuis naar het derde
net. De medewerkers van deze
programma's krijgen een eigen
directie en worden onderge
bracht in een aparte stichting.
Deze stichting zal door een dooi
de Kroon te benoemen bestuur
worden geleid.
De afsplitsing maakt volgens
het NOS-bestuur de weg vrij
voor verder samenwerking tus
sen NOS, VPRO en VARA. Voor
het eerst kan de NOS zelfstandig
opereren. Volgens NOS-voorzit-
ter De Jong maakt de voorge
stelde constructie 'NOS-aanvul-
lend' dan ook tot een volwaar
dige netpartner.
Het NOS-bestuur verbindt wel
vier voorwaarden aan de nieuwe
opzet. Van splitsing kan pas
sprake zijn als de bespelers van
het derde net het eens kunnen
worden over een gezamenlijk
net-concept. Verder moeten de
betrokken omroepen bereid zijn
op termijn vanuit één gebouw te
werken, moeten ondersteunen
de diensten worden samenge
voegd en dient op programma
tisch terrein te worden samenge
werkt waar dat mogelijk is.
Daarbij geldt wel dat de identi
teit van de programma's en de
onafhankelijkheid van NOS-
aanvullend niet mag worden
aangetast.- De samenwerking
moet volgens De Jong worden
vastgelegd in een contract dat
onomkeerbaar is.
Tegen
De afsplitsing van NOS-aanvul-
lend heeft met de instemming
van alle betrokkenen. Twee van
de vier Kroonleden in het NOS-
bestuur zijn tegen de afsplitsing.
Ook voorzitter De Jong erkent
dat deze keuze niet zijn eerste
voorkeur had. Verder betreurt
Ed van Westerloo, directeur
NOS-televisie, de afsplitsing.
Naar zijn mening kan de verzelf
standiging tal van negatieve ge
volgen hebben voor het thans
goed functionerende bedrijf.
Van Westerloo vindt hierbij de
ondernemingsraad aan zijn zij
de.
Volgens De Jong is er geen spra
ke van „sloop van de NOS". Zo
wel voor NOS-aanvullend als de
overige programma's moeten
evenveel zendtijd en middelen
beschikbaar blijven als nu. De
NOS heeft momenteel in zend
tijd de omvang van twee A-om-
roepen.
Het centrale omroepbestuur on
dergaat ook wijzigingen. Naast
de nu al aanwezige voorzitter, de
vier kroonleden en de acht verte
genwoordigers van de A-omroe
pen, wordt het met twee leden
uitgebreid. Voor het eerst krij
gen de zendgemachtigden zon
der leden, zoals IKON, HOS en
RVU, één zetel in het algemeen
bestuur.
Ook het dagelijks bestuur krijgt
een nieuwe invulling. De hoogst
operationele leiding in het pu
blieke bestel komt in handen
van een vijfmanschap. Naast de
NOS-voorzitter zal dat bestuur
bestaan uit een vertegenwoordi
ger van de radio en drie verte
genwoordigers van de televisie
netten.
De bespelers van het eerste net
iAVRO. KRO en NCRV), en wel
licht ook het derde net i NOS-
aanvullend. VPRO en VARAi.
zullen in de toekomst veel hech
ter samenwerken dan de bespe
lers van Nederland 2 iEO. Vero
nica en TROS). De EO krijgt van
het NOS-bestuur alle ruimte de
eigen identiteit in stand te hou
den.
EDE - Een met 28 koeien geladen Duitse vrachtwagen-combinatie kantelde woensdag op de A-12 tussen Veenendaal en Ede. De
truck sloeg daarbij over de kop. Wonder boven wonder kwamen chauffeur en lading, op een rund na. met de schrik vrij. De bestuur
der was vermoedelijk in slaap gevallen. foto A. C. Locker/ANP
KË <•>- 1 /'.'.'„vlwi'sv). aSJtCiHjSS S
>EN HAAG (ANP) - De wetswij
ziging die het mogelijk maakt
Ndat slachtoffers van een mis
drijf de geleden schade onbe
op de dader kunnen ver
in het strafproces tegen
treedt op 1 april in wer
king in de arrondissementen
d)ordrecht en Den Bosch. Op 1
1995 moet de wet zijn inge
voerd in het hele land. Het mi
van justitie heeft dat
Vvoensdag bekendgemaakt.
^De wetswijziging is eind vorig
door het parlement goedge
Slachtoffers van een mis
drijf zijn door de wijziging niet
danger gebonden aan de maxi-
^Imurnbedragen van 1.500 gulden
de rechtbank en 600 gulden
de kantonrechter die nu gel
Voor hogere bedragen was
:5een civiele procedure nodig.
%let slachtoffer moet in de nieu
we regeling wel relatief eenvou-
idig kunnen bewijzen dat hij
schade heeft geleden. Hij heeft
ook de mogelijkheid om zijn vor
dering te splitsen: het deel dat
eenvoudig te bewijzen is kan hij
indienen bij de strafrechter, het
minder eenvoudige deel kan hij
indienen bij de civiele rechter.
Het slachtoffer is niet meer ver
plicht op de rechtzitting te ver
schijnen. maar kan volstaan met
het indienen van een zogenoemd
voegingsformulier.
Wordt iemand veroordeeld voor
een strafbaar feit, dan kan de
rechter bepalen dat de dader een
schadevergoeding aan de staat
moet betalen als hij aansprake
lijk wordt geacht voor de scha
de. De staat keert dat bedrag
dan uit aan het slachtoffer. De
rechter kan ook bepalen dat een
dader een bepaald bedrag be
taalt aan een algemeen fonds
voor hulp aan slachtoffers, als
het betrokken slachtoffer geen
prijs stelt op schadevergoeding.
MOSKOU - Russische meisjes tonen de pers twee machinegeweren die in beslag zijn genomen
door agenten van het ministerie van veiligheid, de vervanger van de vroeger geheime dienst
KGB. De geweren zijn te zien op een tentoonstelling in Moskou van een zeer groot aantal wa
pens en vals geld. Het gaat om materiaal dat het afgelopen jaar in beslag werd genomen.
foto EPA
Advertentiei
Blouses JW.-
voor
Truien J-8?,-
voor
Rokken J235.-
voor
Pakken é9?,-
voor
en natuurlijk nog veel meer
modieuze koopjes
1 ESZETtl
modeadviasburcau
bon chic bongenre
Bereikbaar Loskade 9
van maandag 4331 HV Middelburg
t/m zaterdag tel. 01180-35047/23246
AMSTERDAM (ANP) - Het
aantal ongevallen met
vuurwerk rond de jaarwis
seling 1992-1993 is in verge
lijking met het jaar daar
voor verdubbeld. Ongeveer
1900 mensen moesten in zie
kenhuizen aan hun verwon
dingen worden behandeld.
Dat heeft de stichting Con
sument en Veiligheid
woensdag bekendgemaakt.
Een duidelijke oorzaak kan
de stichting niet noemen.
De cijfers staan haaks op
eerdere berichten, waarin
werd gesteld dat er minder
vuurwerkongevallen had
den plaatsgevonden. Er is
wel sprake van een daling in
het aantal ernstige letselge-
vallen. De meeste slachtof
fers i98,4 procent) konden
het ziekenhuis verlaten na
behandeling op de EHRO-af-
deling of door een specialist.
De meeste ongelukken, 21.4
procent .overkwamen kinde
ren van 5 tot 9 jaar oud en
van 10 tot 14 jaar oud (31 pro
cent,). In 93 procent van de
ongevallen ging het om jon
gens of mannen.
Het merendeel van de ver
wondingen werd veroor
zaakt door vuurwerk dat in
de hand afging. In vergelij
king met vorig jaar verdub
belde het aantal mensen dat
gewond raakte aan handen
en vingers; 41,2 procent. Let
sel aan oren en vooral ogen
kwam dit jaar veel minder
voor.
De omzet in de verkoop van
vuurwerk via de officiële ka
nalen steeg van 40 miljoen
gulden in 1991 naar 44 mil
joen in het afgelopen jaar. De
stichting schat dat de illega
le verkoop de omvang heeft
van een kwart van de officië
le.
De sterke daling van ernsti
ge letselgevallen is mogelijk
toe te schrijven aan de ma
nier waarop de voorlichting
plaatsvond. De NOS zond
vlak voor de jaarwisseling de
documentaire „Een rustige
jaarwisseling" uit, waarin
uitgebreid werd ingegaan op
de oorzaken en gevolgen van
ernstige verwondingen. Kin
deren tussen de 6 en 12 jaar
oud waardeerden de uitzen
ding met een 8.
Jongeren boven de 13 gaven
de documentaire een royale
7.
Dossieronderzoek Pieter Baan Centrum
Vandaag
Een rug van hogedruk die gis
teravond voor vrijwel windstil
weer zorgde ligt vandaag ten
oosten van ons land. Een warm-
tefront dat gisteren op de Britse
Eilanden regen en motregen
bracht komt vandaag juist over
het zuidwesten van ons land
vrijwel stil te liggen. Uit de bijbe
horende bewolking valt af cn toe
regen of motregen. Het ziet er
niet naar uit dat de hele zachte
lucht waarin het gisteren in het
westen van Engeland 10 d 11
graden werd Zeeland weet te be
reiken. Wel zal het bij een tijde
lijk naar jvest draaiende wind
zo'n 7 graden worden. Uiteinde
lijk wordt de aanval van de
zachte lucht afgeslagcji en
krimpt de westelijke wind van
avond weer via zuid tiaar zuid
oost. De komende dagen blijven
de luchtdrukverschillen over
West-Europa vrij klein, zodat
het in ieder geval vrij rustig iveer
blijft.
Nautisch bericht
wind: zuidelijk 2 tot 3. in het
zuidelijk deel van het kustdis
trict mogelijk westelijk 4: zicht:
overwegend matig, tempera
tuur kustwater: 6 graden: afwij
king waterstanden: geen afwij
king van betekenis: maximum
golfhoogte monding Scheldes:
ongeveer een halve meter.
ZON EN MAAN
29 januari
Zon op 08.23 onder 17.18
Maan op 10.10
Vooruitzichten
Voor vrijdag: Tussen een hoge-
drukgebied dat zich inmiddels
boven Zuid-Scandinavië heeft
gevormd en een lagedrüktuitlo-
per over de Britse Eilanden
wordt de wind zuidoostelijk.
Restanten van fronten zorgen
voor veel beivolking en plaatse
lijk valt nog wat regen. De tem
peratuur varieert tussen 2 gra
den 's nachts en 6 graden over
dag.
Voor zaterdag tot en met maan
dag: De luchtdrukverschillen
blijven klein Over het algemeen
is het bewolkt, de kans op mist
neemt toe. De temperatuur
wordt overdag 5 graden, maar
de bewolking voorkomt een flin
ke tempera!uursdaling in de
nacht.
Hoog water
Donderdag 28 januari
Vlissingen 05 08 215 17.25 207
Temeuzen 05.27 240 17 45 231
Bath 06.27 286 18 43 280
Roompot-buiten 0505 163 17.25 159
Zicrikzee 06.40 159 18 55 155
Yerseke 06.40 166 19.05 163
Philipsdam-West 06.45 168 19.10 166
uur cm uur cm
Vrijdag 29 januari
Vlissingen 05.40 204 17.58 196
Terneuzen 05.57 228 18.15 219
Bath 06.58 272 19 13 266
Roompot-buiten 05 45 154 18 00 150
Zicrikzee 07.05 152 19 30 149
Yerseke 07 05 159 19.35 156
Phihpsdam-West 07.10 161 19 40 158
Laag water
Donderdag 28 jan
Vlissingen
11.36
191
23
25
163
Terneuzen
12.01
200
23
56
173
Bath
00.28
201
12
58
220
Roompot-buiten
11 20
147
23
30
117
Zierikzee
00.20
121
12
50
152
Yerseke
00 20
127
12
50
157
Philipsdam-West
00 25
130
12
45
159
uur
cm
cm
Vrijdag 29 januari
Vlissingen
11 56
184
23
55
161
Terneuzen
1222
193
Bath
00 56
197
13
25
212
Roompot-buiten
11.55
145
Zicrikzee
00,45
121
13
15
148
Yerseke
00.50
126
13
10
154
Philipsdam-West
00.55
129
13
10
157
(metingen van gistermiddag)
Maximale
I Ozon-concentratie
regionaal
meetstation
<120: geen smog
120-180geringe smog
180-240: matige smog
240-360: ernstige smog
PZC/ Bmn: M4P/TUVM
VERWACHTING VOOR VANDAAG:
Noord-Ned.: geen smog
Midden-Ned.: geen smog
Zuidoost-Ned.: geen smog
Zuidwest-Ned.: geen smog
en in europa
ITT
I I I M I I I
door Erik Hagelstein
NIJMEGEN - De wijdverbreide
gedachte dat vrouwelijke
moordenaars hun slachtoffers
bij voorkeur door vergiftiging
om het leven brengen klopt niet
met de feiten. De gifmengster is
uit de tijd, zo mag worden ge
concludeerd na een dossieron
derzoek in het Pieter Baan Cen
trum in Utrecht.
Van de 28 pleegsters van levens
delicten die in de periode van
1987 tot en met 1991 in het PBC
werden onderzocht maakten er
slechts twee gebruik van gif om
hun slachtoffer te doden. Het
mes. de verwurging en de ver
stikking zijn methoden die in de
praktijk veel vaker worden ge
hanteerd.
Deze feiten presenteerden mr Si-
mone Gooren en mr drs Wilma
van den Berg van de psychiatri
sche observatiekliniek voor het
gevangeniswezen gisteren in de
Katholieke Universiteit Nijme
gen. Daar werd de eerste van
vier bijeenkomsten over moor
denaars gehouden, waarin dit
maal de vrouw centraal stond.
Overigens komen bepaald niet
alle plegers van levensdelicten
in het PBC terecht. Dat gebeurt
alleen als de rechter een multi
disciplinair onderzoek naar de
geestestoestand van de ver
dachte vordert. Uit de criminali
teitscijfers blijkt dat jaarlijks ge
middeld ongeveer dertig men
sen door een vrouwenhand om
het leven worden gebracht, En
dat terwijl liefst zevenhonderd
mannen zich elk jaar schuldig
maken aan moord of doodslag.
Bekenden
Opvallend is dat het Pieter Baan
Centrum bij vrouwelijke ver-
AMSTERDAM (RTR/ANP) - Onderzoekers van het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam hebben een verband vastgesteld tus
sen roken en de ziekte van Graves, die ouder meer struma en oogaf
wijkingen kan veroorzaken.
Het onderzoek is uitgevoerd door de endocrinologen prof dr W. Wier-
singa en dr M. Prummel. Er waren 650 mensen bij betrokken. Roken
blijkt vooral het risico te vergroten op het verergeren of ontstaan van
de oogafwijkingen die met de ziekte van Graves gepaard kunnen
gaan.
Verrassend noemen Prummel en Wiersinga het dat ze geen enkel
verband konden vinden tussen het aantal jaren dat de patiënten
hadden gerookt of het aantal sigaretten per dag en de ernst van de
oogziekte.
Ze vermoeden daarom dat roken een van de factoren is die ervoor
zorgt dat mensen die er al een erfelijke aanleg voor hebben de ziekte
van Graves ook werkelijk krijgen. Dit zou kunnen betekenen dat
familieleden van patiënten met de ziekte van Graves door met roken
te stoppen kunnen voorkomen dat ook zij deze ziekte krijgen.
dachten veel minder vaak aan
de rechter adviseert om het zwa
re middel van TBS met dwang
verpleging toe te passen dan bij
mannen. Dat heeft volgens de ju
risten van het PBC onder meer
te maken met het risico voor her
haling. Vrouwen brengen zelden
een wildvreemde om het leven,
maar relatief vaak hun eigen
kinderen (tien van de 28 onder
zochte gevallen), (ex-)partners of
familieleden. Bovendien worden
deze feiten nogal eens gepleegd
onder zeer specifieke omstan
digheden. zoals het uit de weg
ruimen van een gewelddadige
partner na een langdurige lij
densweg.
Tevens is gebleken dat vrouwen
die voor moord of doodslag voor
de rechter moeten verschijnen
gemiddeld een zwaardere cel
straf (50 maanden) krijgen dan
hun mannelijke lotgenoten (38i
Dat is des te opvallender omdat
bij minder ernstige feiten juist
milder wordt gestraft als de da
der een vrouw is. Nederland
heeft ongeveer 300 gevangenis
cellen beschikbaar voor vrou
wen, terwijl mannelijke crimine
len kunnen beschikken over
7300 plaatsen.
Vooruitzichten
Weersvooruitzichten geldig tot
en met vrijdag:
Britse Eilanden: Bewolkt, don
derdag in Ierland en Schotland
af en toe wat regen of motregen,
vrijdag droog. Maxima 7 tot 10
graden.
Duitsland: Tamelijk veel bewol
king en in het westen lichte re
gen of sneeuw. In het oosten
droog. Maxima rond of iets bo
ven het vriespunt; in de nacht
meest lichte vorst, maar vooral
in Beieren tijdens opklaringen
kans op strenge vorSt.
Canarische Eilanden: Donder
dag vooral aan de zuidkusten
eerst nog zonnig. Vrijdag maar
af en toe de zon en kans op een
bui. Middagtemperatuur onge
veer 20 graden.
Frankrijk: Vrij veel bewolking
en in het oosten van tijd tot tijd
wat regen of motregen, in de ho
ger gelegen gebieden sneeuw.
Vrijdag op de meeste plaatsen
droog. Maxima van 4 graden in
de Vogezen tot 13 aan Riviera, 's
Nachts plaatselijk lichte vorst.
Spanje: Droog Vrijdag vooral
aan de zuidelijke costa's wolken
velden en kans op een buitje.
Middagtemperaturen aan de
costa's noord van Valencia rond
14 graden, bij Alicante en Ma
laga circa 19 graden.
Portugal: Donderdag nog zon en
droog, vrijdag vooral in de Al-
garve meer bewolking en kans
op een regen- of onweersbui. Ma
xima dalend naar ongeveer 15
graden.
Zwitserland en Oostenrijk:
Eerst nog bewolkt en vooral aan
de noord- en westzijde van de Al
pen sneeuwval. Vrijdag vrijwel
droog en vooral aan de zuidzijde
regelmatig zon.Temperaturen
op 2000 meter van min 6 in de
westelijke Alpen tot min 10 In
Oostenrijk.
Italië: In het zuiden regelmatig
zon en droog Maxima in de Po-
vlakte rond 7 graden, in de om-
geving van Rome circa 12 en
op
Sicilië ongeveer 16 graden.
Amsterdam
zwaar bew.
°c
4
Aberdeen
regen
3
Athene
zwaar bew
12
Barcelona
licht bew
7
Berlijn
sneeuwbui
0
Budapest
onbewolkt
-1
Bordeaux
zwaar bew
9
Brussel
zwaar bew
6
Cyprus
zwaar bew.
15
Dublin
zwaar bew
10
Frankfurt
regenbui
3
Genève
regen
3
Helsinki
zwaar bew.
-13
Innsbruck
zwaar bew.
3
Istanbul
licht bew
5
Klagenfurt
onbewolkt
7
Kopenhagen
onbewolkt
-2
Las Palmas
zwaar bew.
18
Lissabon
licht bew
13
Locarno
onbewolkt
10
Londen
regen
9
Luxemburg
zwaar bew
4
Madrid
licht bew
8
Malaga
licht bew
14
Mallorca
onbewolkt
10
Malta
licht bew.
13
Moskou
sneeuw
-7
München
zwaar bew.
3
Nice
half bew.
11
Oslo
half bew.
-1
Parijs
motregen
10
Praag
licht bew.
-6
Rome
licht bew
9
Stockholm
onbewolkt
-6
Warschau
licht bew
-4
Wenen
zwaar bew
-1
Zurich
zwaarbew
4
