HfiiCilUE ZEEUWSE COURAI
Vlogelijk zestig doden ramp Faro
Met brandwonden rillend in de kou
J E Wl LT TOCH ZO VROEG
MOGELIJK HET HUIS UIT?
y\
Gevaarlijke valwind
KH@r
CIRCUS
AHOY*
23 DEC - 3 JAN.
)orz.aak neerstorten DC-10 Martinair nog niet duidelijk
Wolkenvelden, droog
Wolkenvelden, ook enkele opklarin
gen en droog. De ivind is zwak tot ma
tig tussen noordelijke en oostelijke
richtingen. Temperatuur 2 graden.
35e jaargang no. 302
insdag 22 december 1992
SCHIPHOL - De heer A. Bouwense uit Goes fotografeerde het ver
ongelukte toestel van Martinair 24 augustus van dit jaar op de
luchthaven Schiphol.
Een gewonde wordt na aankomst in Lissabon uit een helikopter getild.
Pagina 5:
Onzekerheid beheerst opvangcentrum
Vierde ramp voor Identificatieteam
Airbus als vliegend hospitaal
DC-10 had matige reputatie
door Hedwig Heeren
FARO „Wij moesten uit het
achterruim van het vliegtuig
springen om ons leven te red
den. zo'n drie meter naar bene
den. De glijbanen waren al ver
brand". Het echtpaar Harms uit
Maassluis zit in het Ibis-hotel in
Faro achter een overvolle as
bak. Mevrouw Harms maakt
zich zorgen over de toestand
van haar ouders. Zij zag haar
zwaargewonde moeder voor het
laatst op de schouders van haar
man in de wanorde na de eva
cuatie uit het vliegtuig. Alle
vier moesten uit het vliegtuig
springen. Haar moeder raakte
daarbij ernstig gewond aan
haar voet.
De hulpverlening die direct na
het ongeluk op gang kwam. was
volgens de passagiers die gister
middag laat een onderkomen
vonden in de drie hotels in Faro
„van goede wil, maar weinig effi
ciënt". Veel passagiers ont
vluchten de televisiecamera's en
journalisten in de ontvangst
ruimte van de hotels en blijven
op hun kamer. Anderen zijn
dicht bij de balies te vinden in de
hoop meer te horen over het lot
van familie en vrienden. Het in
pyjama geklede echtpaar
Harms wil op dat moment alleen
maar weten hoe het met vader
en moeder gaat. het echtpaar
Van Beurden uit Oud-Beijer-
land. „Onze enige zorg op dit
moment is om te weten hoe het
met hen is", zegt een hevig geë
motioneerde mevrouw Harms.
Haar moeder scheurde bij de
sprong uit het vliegtuig een voet
en probeerde zo goed en zo
kwaad als het kon weg te komen
van het brandende toestel.
„Toen ik zag wat er met haar
was. heb ik haar op de rug geno
men en ben weggerend, we wa
ren nog maar zo'n 300 meter weg
toen het toestel ontplofte. Mijn
schoonmoeder is later met een
ambulance naar het ziekenhuis
gebracht. Daarna heb ik haar
niet meer gezien. Mijn schoonva
der is ook in het ziekenhuis; hij is
hartpatiënt en heeft medicijnen
nodig", zegt Harms. „Ik weet
niet of ze in Faro zijn of in Lissa
bon".
Schort
Achter de ontvangstbalie in het
Ibis-hotel hebben twee Neder
landse vrouwen het heft in han
den genomen en staan bellende
landgenoten te woord. Tijd voor
het geven van informatie aan de
pers hebben ze niet. „Het is een
chaos", zegt een van hen. „we
hebben twee lijsten met namen
en ik weet niet wie hier wel is en
wie niet is".
In het Eva-hotel zitten Rob So-
temann. Petra Bakker en hun
dochtertje van anderhalf, uit
Amsterdam. De stiefvader van
Rob. de heer Steenis uit Ping-
jum in Friesland, ligt in het zie
kenhuis in Faro met gebroken
ribben. Zijn vrouw is zonder ern
stige verwondingen uit het vlieg
tuig gekomen.
De beide families zaten in het
midden van de verongelukte DC
-10. op de plek waar het toestel in
tweeen brak. Rob herinnert zich
dat iedereen in dat deel van het
toestel voorover uit het vliegtuig
viel. met de stoelen waar ze inge
snoerd zaten op de rug. ..Nader
hand zag ik mensen uit alle hoe
ken en gaten van het vliegtuig
komen, zelfs uit de cockpit",
zegt hij.
Zijn familie zag kans van het toe
stel weg te vluchten voordat het
ontplofte. Daarna was het
ploeteren in de regen en de kou.
door de modder, richting ont
vangsthal in de verte. „Ik heb
het schort van een serveerster
afgetrokken om mijn dochtertje
in te wikkelen en daarna mijn
gevoelens gelucht tegen de
chauffeur van een geparkeerde
touringcar buiten het vlieg
veld". vertelt Rob. „Mensen
stonden met brandwonden in de
kou buiten te huiveren en op
busjes te wachten en daar stond
die bus. helemaal leeg".
Na wat moeilijkheden en in eer
ste instantie een onwillige
chauffeur, was het tenslotte deze
bus die de eerste groep naar het
ziekenhuis in Faro bracht.
„Daar was het nogal chaotisch.
AMSTERDAM (ANP) - Het onderzoek naar de oorzaak van
de vliegramp richt zich voor een belangrijk deel op het weer
bij Faro maandagmorgen. Meteoroloog P.J. van Haren van
Meteoconsult noemt het weer dat toen heerste „typisch bij
een ongeluk als dit behorend".
Dat weer werd rond de tijd van de ramp bepaald door een uit
het zuidwesten afkomstig buiensysteem. Aan de oostgrens
van het systeem ontwikkelde zich een zogenoemd „gust-
front". Uit een „gustfront" gutst vaak koude lucht naar bene
den in een zogenaamde „downburst" of „microburst". De di
recteur van de luchthaven van Faro zegt dat hij het vliegtuig
zag neerstorten vlak voor het zou landen. Dat zou. meent Van
Haren, kunnen zijn veroorzaakt doordat de DC-10 tijdens de
daling in die neerwaarts stromende lucht terecht is gekomen.
maar artsen en verpleegkundi
gen wisten snel prioriteiten te
stellen", zegt Rob. Voor zijn
dochtertje waren er snel droge
kleren, luiers en een fles. „De
identificatie van de passagiers
was een ramp. Totaal geen sys
teem en al met al heeft dat uren
geduurd"
Slangetje
Steenis. die de eerste weken niet
vervoerd mag worden, ligt in
middels op zaal. „maar daar ge
beurt alles nogal ongecontro
leerd". zegt Rob. Van de ene zus
ter mag hij drinken en van de an
dere zuster maar een beetje en
dan is er wel weer iemand die het
slangetje dat hij nodig heeft,
weggooit zodat er geïmprovi
seerd moet worden".
„Het is net alsof je naar een film
kijkt en je er niet echt bij hoort",
zegt Rob Sötemann uit Amster
dam. Hartverwarmend is de soli
dariteit tussen de in de drie ho
tels ondergebrachte passagiers.
Wat de een niet kan regelen, re
gelt de ander en mensen die bij
na alles kwijt zijn, vinden toch
nog iets om te delen.
Wat vooral gedeeld wordt, zijn
de verschrikkelijke herinnerin
gen. De periode vlak voor de lan
ding - „Het leek wel alsof die
vlieger zijn eerste landing maak
te. zo onrustig was het vliegtuig"
- en de periode vlak nadat een
kerstvakantie in een vuurbal
uiteen was gespat.
van onze correspondent
PARIJS - De economische re
cessie laat ook de Parijse amu
sementswereld niet ongemoeid.
Liefhebbers van schaars ge
klede danwel gevederde dames
en pikante balletten zullen het
voortaan moeten doen zonder
de Folies-Bergère.
De beroemdste music-hall van
Parijs heeft afgelopen weekend,
bijna 125 jaar na de opening, de
poorten gesloten. Het (voorlo
pige?) einde van een legende. De
directie van een van de bekend
ste uitgaansgelegenheden van
de Franse hoofdstad wil de Fo
lies eind volgend jaar heropenen
na een ingrijpende renovatie, zo
heet het. In de Parijse amuse
mentswereld betwijfelt men ech
ter ernstig of de Folies-Bergère
ooit weer open gaat.
Het publiek loopt steeds minder
warm voor het soort vermaak
waar de Folies-Bergère beroemd
mee geworden is. De afgelopen
jaren trok de music-hall hooguit
800 betalende bezoekers (op
1600 zitplaatsen) per avond. On
danks de gepeperde toegangs-
en consumptieprijzen (van 50 tot
200 gulden per plaats) is dat te
weinig om de 200 personeelsle
den en artiesten te kunnen beta
len.
De Folies-Bergère opende in
1869 de deuren en verwierf we
reldroem. In de eerste helft van
deze eeuw maakten artiesten als
Mistinguett. Maurice Chevalier.
Charles Trenet en vooral Jose
phine Baker, de Folies tot de
tempel van het lichte en pikante
amusement.
Dat alles is voorbij. De Folies-
Bergère is een mythe die wel
licht definitief tot het verleden
behoort
iAdvertentiei
Zwart suède bootee
met imit. vachtgarnering
Maten 36-42.
Normaal 59.95
Bristolprijs 45 -
MIDDELBURG Markt 45
(naast de N.M.B.)
in ïén nadering
st* lartinair-gezagvoeder H. W.
?on an Staveren heeft maandag-
eljnichtend met de DC-10 Anthony
uys niet meer dan één nade-
ng uitgevoerd op de luchtha-
D en van het Portugese Faro. Dat
!gt de voorzitter van de Vereni-
hng van Nederlandse Verkeers-
i"Dl liegers, B. Baksteen, die maan-
lagavond met Van Staveren
eeft gesproken.
at het vliegtuig tijdens de eer-
7-8 nadering is verongelukt on-
beri fersteunt de veronderstelling,
Idus Baksteen, dat de beman-
ling is verrast door een plotse-
veranderende weerssitua-
e. Maandag is meermalen in de
nedia het bericht verspreid dat
iet vliegtuig al meerdere pogin-
"en had ondernomen om te lan-
en voordat het verongelukte.
*7.7; folgens Baksteen is dat onjuist.
Df iovendien, zegt Baksteen, hoeft
lok de waarneming van passa-
jers dat het vliegtuig tijdens de
ïadering van de landingsbaan
ifwisselend steeg en daalde
eenszins te wijzen op proble-
nen met de daling. Volgens de
er plaatse voorgeschreven na-
leringsprocedure moeten vlieg-
uigen stapsgewijs dalen. Er
Kordt dan afwisselend gedaald
(n weer een stuk horizontaal ge
vlogen. Passagiers voelen dat
als dalen en stijgen.
Gebroken
Het vliegtuig schoot na de lan
ding nog ruim honderd meter
door en brak daarna bij de vleu
gels in tweeen. De neus kwam te
gen de landingsrichting in naast
de baan terecht, de rest van de
romp er haaks tegenaan. De
meeste dodelijke slachtoffers
vielen in het midden van het toe
stel.
Een groot deel van de passagiers
kon het brandende vliegtuig op
ogen kracht verlaten. Direct na
het ongeval kwam de reddings
operatie op gang. Ambulances
roden af en aan. wegen in de om
geving van het vliegveld werden
afgesloten om het vervoer van
gewonden naar ziekenhuizen
snel mogelijk te maken. Zwaar
gewonden werden met helikop
ters en een vrachtvliegtuig van
de Portugese luchtmacht ver
voerd.
Kerstreis
De chartervlucht MP 495 zat vrij
vol met 327 passagiers, onder
wie twaalf kinderen en acht ba
by's. Het vliegtuig vertrok rond
05.35 uur naar Faro. De passa
giers hadden een kerstreis ge
boekt bij een van de volgende
roisbureaus: Rent-a-Casa, Hot
Portugal. NBBS, SudTours,
Wolf Reizen en Zonnetours. Via
Martinair waren twee vliegtui
gen gecharterd. Een Boeing 767
roet 271 mensen landde vlak
voordat het ongeluk om half ne
gen gebeurde.
Gezagvoerder Charbon van de
Doeing zag de DC-10 landen. Hij
vertelde later vlammen te heb
ben gezien bij de linkervleugel.
w, an onze correspondenten
tek
Da ARO Bij het ongeluk met de DC-10 van Marti-
>n' air op het vliegveld van Faro in Portugal zijn
jft isteren zeker 52 mensen om het leven gekomen.
;r worden nog acht inzittenden vermist, onder
teg [ie twee stewardessen. Martinair houdt er reke-
ing mee dat het dodental kan oplopen tot zestig,
twi 9 maakte de luchtvaartmaatschappij gister-
f vond laat bekend. Het toestel had 327 passa-
iers en dertien bemanningsleden aan boord.
Brandweerlieden en reddingswerkers bij de geblakerde staartmo-
tor van de DC-10. fotoEPA
Veerboot
De bouw van de nieuwe
PSD-veerboot Koningin
Beatrix bij de Schelde
Groep in Vlissingen ligt
op schema. Maandagmid
dag mochten personeels
leden van de PSD een
kijkje nemen bij de dub
beldekker in
aanbouw op het
Scheldeterrein.
Opgestapt
Jan 't Gilde is met onmid
dellijke ingang gestopt bij
de voetbalvereniging
AZVV De Axelse club
raakt daardoor
zijn trainer en 1
voorzitter kwijt I
Radio en televisie: 2;
Binnen- en buiten
land: 3, 5 en 7; Opinie:
4; Financieel: 9; Pro
vincie: 11, 13 en 15;
Sport: 16 en 17
Folies-Bergère
in Parijs moet
deuren sluiten
3Ub rliggen nog enige tientallen ge-
,H(fonden in verschillende zieken-
uizen. De aard van de verwon-
ngen loopt uiteen. Enkele
yaargewonden zijn overge-
racht naar ziekenhuizen in Lis-
voiibon en een brandwondencen-
um in Coimbra (MiddemPor-
igal). Sommige gewonden zij zo
oorferminkt dat hun identiteit niet
i5 Dn worden vastgesteld. Vrijwel
,u He passagiers hebben de Neder-
ndse nationaliteit; er waren
wee Portugezen aan boord,
e oorzaak van de ramp is nog
'jlteeds niet duidelijk. Het toestel
vermoedelijk door een sterke
Daljwmd in moeilijkheden geko-
en. Ooggetuigen verklaren dat
e DC-10 twee keer probeerde de
iding in te zetten, maar de ge-
agvoerder die met een shock in
en ziekenhuis ligt. heeft dit te-
pngesproken. Bij de landing
wam het met een vleugel op de
mdingsbaan terecht, waarna
;n motor vlam vatte. Het is niet
itgesloten dat het vliegtuig een
harde landing heeft gemaakt,
■aama het door het landingsge-
u aftel is gezakt. De beide zwarte
rlif ozen die helderheid moeten
Jetj rengen in de oorzaak van de
g{ amp. zijn inmiddels gevonden,
tra! e zijn door brand beschadigd,
00[ ïaar nog wel voor onderzoek
ruikbaar, aldus Martinair.
De Luchtvaart Meteorologische
dienst in Portugal had 's mor
gens gewaarschuwd voor on
weer, ijsvorming en zware turbu
lentie. De piloot was op de hoog
te van deze waarschuwing.
Volgens Martinair kunnen
slechte weersomstandigheden
nooit alleen de oorzaak van de
ramp zijn geweest. „Het weer
was niet echt slecht, wat buiig",
aldus woordvoerder U. Buys.
„Er was geen extreme wind op
het niveau waarop het vliegtuig
vloog. Wel hoger, maar slecht
weer kan nooit alleen de oorzaak
zijn geweest. Er moet meer aan
de hand zijn".
Martinair vliegt met drie DC-10-
vliegtuigen die zo'n 17 jaar oud
zijn. De toestellen zijn onlangs
nog technisch gekeurd in ver
band met verkoop aan Defensie,
die ze wil inzetten voor de Lucht
mobiele Brigade.
Het vliegveld van Faro is gister
avond weer opengegaan. De
brokstukken van de DC-10 zijn
van de baan verwijderd. De
luchthaven, die onlangs een in
grijpende modernisering heeft
ondergaan, staat bekend als
goed geoutilleerd.
