Naar permanent cultuur-debat 399.- Pronk loopt op eieren in Paramaribo Floris Bouma drong door tot Zuid-Afrika's staatsgeheimen Zeeland is niet gebaat bij weer nieuwe nutsfusie VIDEO-STUNT 300.- PRIJSDOORBRAAK! opinie en achtergrond Bezorgde werkgroep is uit op meer drukte [Canon De betere kijk. De betere kijk. van onze corrrespondent Wim Bunschoten Minister Pronk loopt tijdens zijn bezoek aan Suriname op eieren. De onrust wegens het 'vertrek' van legerleider Desi Bouterse is misschien een inte ressant onderwerp, maar zeker met geschikt voor een gesprek. De minister zwijgt. Want het is niet Bouterse, maar de econo mie die hem naar Suriname heeft gebracht. Wel zegt Pronk dat van een nieuwe, intensieve relatie tussen Nederland en Suriname alleen sprake kan zijn als er uitzicht is op verbetering van democratie en rechtsstaat. Zo is dat ook af gesproken bij ondertekening van het Raamverdrag. dat in ju ni in Den Haag werd bezegeld. Een concrete reactie op het aan gekondigde aftreden van leger leider Bouterse wil Pronk niet geven op de laatste dag van zijn bezoek. Het ligt gevoelig, die 'de fensie-politiek Het doel van Pron ks reis is de be spreking van het structureel aanpassingprogramma (SAP), een plan om de Surinaamse eco nomie er weer bovenop te hel pen. „Dat het plan nu door de Assemblee is goedgekeurd en uitgevoerd kan worden is op zich al een belangrijke politieke doorbraak", zegt Pronk, kort na het officiële diner in hotel Tora- rica. De fontein bruist. Onder het rie ten parasolletje naast het zwem bad geeft de minister een eerste indruk over het SAP. „Het is een serieus programma. We hebben er heel lang op gewacht. De wil is er denk ik om het echt goed uit te voeren". De oppositie stemde massaal te gen het SAP Die partijen vin den dat het plan te weinig zeker heid biedt dat Suriname inder daad uit het dal omhoog klimt. Bovendien zouden de sociaal zwakkeren de dupe worden van de ingrijpende economische maatregelen. De regering Vene- tiaan houdt vol dat dat niet ge beurt. Het pakket maatregelen houdt onder meer een officiële devaluatie van de Surinaamse gulden in. legalisering van de zwarte markt, privatisering van staatsbedrijven, betere belastin ginning en afvloeiing van over tollige ambtenaren. Sinds de onafhankelijkheid in 1975 tot aan de 'decembermoor den' in 1982 (bevriezing ontwik kelingsgelden) heeft Suriname weinig tastbaars met de Neder landse financiële steun gedaan. Het SAP zoals dat nu op tafel ligt, is grotendeels een kopie van het pakket maatregelen die ad viseurs van de EG voor Suri name hebben opgesteld Advertentie Goes - Ganzepoort straat 9 - Tel. 01100 - 11512 3b zeeuws spoor jn I I I II I I I FTTf DONDERDAG 26 NOVEMBER 1992 Wim Hofman, „een knuppel in het Zeeuwse hoenderhok." foto Lex de Meester van onze redacteur Rinus Antonisse Zeelands dagelijks provincie bestuur neemt voorlopig geen standpunt in over fusie van de zuidelijke energiebedrijven. Een zinvol besluit. Provinciale staten doen er verstandig aan het te volgen. Er zijn volop on duidelijkheden. De directies van de vier bedrijven maken ver dacht veel haast met samenwer king, uitmondend in één onder neming. Heel wat beweringen worden niet door feiten ge schraagd. Van meet af aan heb ben de plannen voor fusie iets krampachtigs gehad. Weinig overtuigende argumenten, alsof de échte redenen niet hardop ge zegd (mogen) worden. Waar het natuurlijk allemaal om draait is de macht in energie- land. Met name de directie van de Provinciale Noordbrabantse Energie-Maatschappij (PNEM) is erop uit eerste viool te spelen; in elk geval in de drie zuidelijke provincies, maar het liefst in het hele land. Daarom is fusie van PNEM, Delta Nutsbedrijven (Deltani, Maatschappij voor Elektriciteit en Gas Limburg (MEGA Limburg) en Elektrici- teits-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ) zo drin gend gewenst. Want: in het getal der onderdanen ligt de heerlijk heid des konings. Drie distributiebedrijven en één produktiemaatschappij (eigen dom van en volledig gecontro leerd door de drie distributiebe drijven) moeten samengaan. Dat is in feite de klqk terugdraai en. De Elektriciteitswet van 1989 bepaalt juist dat produktie en distributie van stroom ge scheiden dienen te zijn. Daarom ook heeft destijds het Zeeuwse energiebedrijf PZEM de produk- tietak nolens volens afgestoten naar EPZ. Er zijn nu vier pro- duktiebedrijven: EPZ in het zuiden, EZH in Zuid-Holland, UNA in Noord-Holland en Utrecht en EPON in de rest van het land. Ze worden geacht sa men zaken te doen in de Samen werkende Elektriciteits-Pro- duktiebedrijven (SEP). Onderonsje Het zit de directeuren van de produktie- en distributiebedrij ven niet lekker dat de SEP veel invloed heeft. De vier produktie- bedrijven hebben inmiddels een onderonsje geregeld: het Over legorgaan van de Produktiesec- tor (OPS). Ze proberen daarmee de SEP uit te hollen. Ook hier is het de dans om de macht die telt en niet het belang van bedrijfsle ven en burger. De Elektriciteits wet had meteen moeten bepa len: één nationaal produktiebe- drijf. te controleren door de Tweede Kamer. Dat kan alsnog. Dan zijn de heren directeuren van de distributiebedrijven met een hun macht over de produk tie kwijt. Het lijkt aardig, vier produktie- bedrijven in Nederland. In Euro pees verband stelt het niets voor. De totale produktiecapaci- teit in Nederland bedraagt slechts 6% van die in de EG. De vier afzonderlijke produktiebe- drijven hebben geen invloed op het energiebeleid in de EG. Bun deling van de produktie is ook gewenst met het oog op de plan nen voor liberalisering van de Europese elektriciteitssector. Vooralsnog zijn de voorstellen van de Europese Commissie hiertoe afgewezen, maai- er komt ongetwijfeld een aangepaste richtlijn. Hoe dan ook: deelname van EPZ aan de fusiëbesprekin- gen in het zuiden is geen goede zaak. Komt er geen nationaal produk- tiebedrijf - de nutsbedrijven zul len zich daar met hand en tand tegen verzetten - dan is dat nog geen ramp. EPZ blijft gewoon EPZ. Wel is het dan nuttig de band met de moederbedrijven wat losser te maken. Dat is ook een wens van de Europese Com missie Die gaat uit van het zoge naamde 'unbundling': produk tie, transport en distributie die nen zoveel mogelijk gescheiden te zijn. Overigens moet een zelf standig EPZ wel rekening hou den met meer concurrentie, ze ker als een vrije markt-model door de EG wordt ingevoerd. Volwassen Uit oogpunt, van distributie is fu sie tussen PNEM. Deltan en ME GA Limburg overbodig. De be drijven zijn elk voor zich volwas sen genoeg om zelfstandig een gezond bestaan te kunnen lei den. De verzorgingsgebieden lig gen vast; onderlinge concurren tie hoeft er niet te zijn. Voor Del ta Nutsbedrijven wordt als be langrijk argument voor samen werking opgevoerd: de scheve verhouding tussen kleinverbrui- Advertentiei heb jij verloren? Niet één in 12 jaar. Blijkt dat vorig jaar al leen in Soweto 50 mannen om het leven zijn gekomen. Dan realiseer je je dat je in Neder land met luxe-problemen te maken hebt'". Hij heeft het gevoel dat de Zuidafrikaanse collega's hem wel accepteren. „Ik zou niet gelukkig zijn. als ze mij de hele dag op de vingers keken. Maar hier beseffen ze dat ze jaren in een isolement hebben gezeten. Dat merk je bijvoorbeeld aan hun apparatuur, die is vaak verouderd. Ze zijn enorm nieuwsgierig naar wat er in an dere landen gebeurt". Een Engelse deskundige heeft naar aanleiding van het onder zoek naar het bloedbad in het woonoord Boipatong. waar in juni 39 mensen zijn afgeslacht, een vernietigend oordeel over de werkwijze van de politie ge veld. „Die kritiek betrof vooral het forensische onderzoek (onder zoek van de moordwapens, red.) en de recherchemetho den. Daaruit bleek hoe ver ze achterliepen. Hier gebruiken ze pas twee jaar computers voor het rechechewerk", aldus Bouma. „Wij zitten hier vooral om te kijken of de politie rede lijk werk aflevert. Ik ben er nu wel achter, dat onze maatsta ven hier niet opgaan. De pro blemen zijn zo veel groter, de cultuur is zo anders. Je kunt het niet met elkaar vergelij ken". Garantie De Goldstone-commissie heeft inmiddels zoveel over hoop gehaald dat ze met name door het leger wordt gewan trouwd als een indringer met te veel macht. De politie staat positiever tegenover Gold- stone, denkt Bouma. „De top beseft dat 'Goldstone' een garantie-instituut is. Als Goldstone in een kwestie uit spraak doet, wordt dat niet be twist. De commissie heeft nu negen gevallen van geweld on derzocht en daarbij veel onzin, over de rol van de politie bij voorbeeld. doorgeprikt. Ze be seffen dus dat het nodig is". Bouma denkt niet dat de ge vestigde orde een serieuze be dreiging voor de commissie is. Het gevaar komt volgens hem uit een ander hoek. „We moe ten oppassen dat de commis sie niet verbureaucratiseert Als het Goldstone boven het hoofd groeit, is dat het einde van zijn commissie". Hoechst? Nergens voor nodig Voor een deel zorgen de sup grootverbruikers momenteel i Delta Nutsbedrijven voor 1 dekken van de kosten. Die d( - king kan niet van het ene op i dere jaar verdwijnen. Er zal e afbouwregeling getroffen ruig ten worden met het produkt bedrijf, waardoor Delta NutstS drijven langzaam kan groeien naar de positie van distributiebedrijf zonder gn I risico's en 'gevaarlijke' klantf En mét een fikse reserve, c stootjes op te vangen en dui fc zame energiemogelijkheden ontwikkelen. Het volgen vant ze weg betekent dat. opniei een argument voor fusie verv len is. Beslotenheid Het allerbelangrijkste argume dat pleit tégen een fusie n PNEM en MEGA Limburg isl gebrek aan democratische c( V trole. Vanouds worden in Noo -Brabant en Limburg de zak bij voorkeur in beslotenheid H regeld. Zo is de mentaliteit int ei ze provincies nu eenmaal, s aandeelhoudersvergaderinger van de nutsbedrijven zijn er n w openbaar. In Zeeland wél. e moet dat niet overdreven w den: de gemeentelijke aande li houders bekokstoven alles L dens besloten vooroverli t Dankzij de provincie is er opt i lijke democratische controle I> kan de burger de handel en wi del van 'zijn' nutsbedrijf volgf Bij een fusie kan zo'n contn vergeten worden. Zie de ga 1 van zaken met EPZ. Via Z lands staten was er in het vei r den een behoorlijke controle 'a de stroomproduktie. Er w ook in het openbaar over van)1 dachten gewisseld. Daarvan v tegenwoordig nauwelijks mi0 sprake. EPZ geeft een jaarvr( slag uit en dat is alles. Het belt jj van het produktiebedrijf wo: b in alle stilte bepaald en uit)ei voerd. Slechts bij toeval kunn fragmenten van dat beleid mocratisch getoetst worden. een fusie van de distributie!?l drijven zal het dezelfde weg gaan. Immers: de bestuurscultuur Noord-Brabant en Limburg niet open. Dat willen ze di 1 graag zo houden: wat niet wc wat niet deert. Zeeland zal neigd zijn zich hiernaar te vi j gen. Dat gebeurde toch ook de Euregio Scheldemond: o dat de cultuur in Vlaandei geen rekening houdt met m< dige burgers en een open t stuur, moet Zeeland de i gangspunten in deze inlever en maar hopen dat opvattings geleidelijk zullen verander Controle op tarieven, dienstv i lening, spreiding van werkgf genheid. investeringen en sa 11 ring van het milieu kan geve* lijk vergeten worden. In een verleden gaven de staten de erD' trole op het nutsbedrijf uit hi s den; daar zijn ze in 1925 haas 1 van teruggekomen. Uiteraard kunnen de nutsbed ven best samenwerken. Eet zonder de zelfstandigheid op geven. Voor bepaalde projeci ci kunnen aparte vennootscb B pen gevormd worden (daar; ze bij de PNEM gek op, al zijn! dan wel besloten vennootscb K pent. Dat is al gebeurd bij de! g Afvalverbrandingsorganisatic 1 Zuid-Nederland. Onderzo 1 naar duurzame energie kan o gezamenlijk gebeuren en zo is 1 nog wel het een en ander. Vod a dient te staan dat de bedrij' zoveel mogelijk zichzelf mod blijven. Dat is zonder gech» neer mogelijk. van onze verslaggever Henk Postma MIDDELBURG „Kunst van buiten Zeeland is allicht beter dan de produkten van eigen bo dem. Waarom zelf nog wat pres teren? Het zou toch maar ver geefse moeite zijn." De opris ping. afkomstig van een werk groep die de afgelopen maan den spontaan tot leven kwam, verspreidt een cynisch geurtje, dat nadrukkelijk om aandacht vraagt. De zeven leden van de werkgroep, behorend tot de smaakmakers van Zeelands ar tistieke wereldje, zijn bezorgd. De manier waarop overheden en instellingen met kunst en cultuur omspringen, veroor zaakt hier en daar zure gezich ten. Maar het debat daarover is op sterven na dood. Alle reden, vindt de werkgroep, om drukte te maken. Enig cynisme, of - zo men wil: ironie - kan dan geen kwaad. Zomaar een vraag. Moet de Zeeuwse overheid de import van steeds meer (dure) kunstactivi teiten blijven subsidiëren, lou ter om de indruk te wekken dat dit gewest het karakter heeft van een cultuur-paradijs9 Of wordt het niet weer eens tijd aansluiting te zoeken bij artis- van onze correspondent in Johannesburg Peter van Nuijsenburg Hij was nog geen drie we ken in Zuid-Afrika, toen hij verzeild raakte in het groot ste politieke schandaal sinds president F.W. de Klerk in sep tember 1989 aan het bewind kwam. Kolonel B.F. ('Floris') Bouma (49). districtscommandant van de Rijkspolitie in Amster dam, maakte deel uit van de groep politiemannen die op woensdag 11 november een in val deed in de burelen van de Militaire Inlichtinggndiens (MI) in Pretoria. Ze waren op zoek naar gegevens over wa pensmokkel uit Mozambique en stuitten op politiek dyna miet. De MI had, zo bleek uit vijf in beslag genomen dossiers, in mei 1989 een twee-voudige moordenaar. ex-politieman Ferdi Barnard, in dienst geno men om via een netwerk van hoeren, drugshandelaren en eigenaars van louche drank holen het ANC-leger Umkhon- to we Sizwe (Speer der Natie) in diskrediet te brengen. Dat was in strijd met de verze kering van De Klerk, dat der gelijke acties van het pro gramma waren afgevoerd. De onthullingen waren een ramp voor de president: zijn geloof waardigheid was aan flarden. „Het was een krankzinnige er varing, echt knettergek", al dus Bouma. „Toen de zaak verleden week maandag in de openbaarheid werd gebracht, heb ik het thuisfront opgebeld en gezegd, kijk vanavond naar de tv, want er wordt hier ge schiedenis gemaakt". Zijn aanwezigheid bij de inval was niet alleen uniek, maar ook omstreden. Het hele appa raat. inclusief minister Louw (defensie), brieste van woede. Hier was een buitenlander doorgedrongen tot het hart van de inlichtingendienst, waar talloze staatsgeheimen liggen opgeslagen. Dat mocht nooit, maar dan ook nooit weer voorkomen. En er werd gezinspeeld op 'passende maatregelen'. Onpartijdig Hij is één van de vijf waarne mers die de EG naar Zuid-Afri ka heeft gezonden ter onder steuning van het werk van de commissie-Goldstone. Deze commissie onder leiding van rechter Richard Goldstone kers (20%) en (80%) in de stroomsector. Zeeuwse nutsbedrijf is kwelC baar en raakt in problemen neer één of meer grote wegvallen. Op zich een juister [e denering, uitgaande van de dige situatie. Het is zeer de vraag of PNEM i MEGA staan te trappelen ri r co's van Deltan mee te gaan dr gen. Wanneer ze dat zonder me g( doen, dan zijn die gevaren ni ?i zo groot als wordt voorgestel 'p Afgezien daarvan moet in het; gemeen een distributiebedi niet meer opgezadeld word met de lusten en lasten van gr J te klanten. De supergrootvf n bruikers kunnen veel bel rechtstreeks zaken doen meth (nationale) produktiebedr Waarom moet Deltan nog e >v schakel zijn tussen EPZ/SEP ej bijvoorbeeld Pechiney verricht het onderzoek naar de oorzaken van het geweld in de zwarte woonoorden. De commissie bestaat nu ruim een jaar en is door de kwaliteit en de onpartijdigheid van haar onderzoeken een begrip geworden. Goldstone zelf is een monument van onkreuk baarheid. terwijl de politie mannen van de commissie de 'Untouchables' worden ge noemd, naar de legendarische FBI-agenten die in de jaren dertig in de VS de mafia de oorlog hadden verklaard. Wat heeft een Nederlandse po litieman. die zijn gezin daar voor in Bussum moest achter laten, bewogen om voor min stens een halfjaar een Untou chable te worden? „Ik word door de reorganisatie van de politie overbodig. Per 1 januari 1994 wordt mijn dis trict opgeheven. Maar ik was na 15 jaar in Amsterdam ook toe aan iets anders. Zuid-Afri ka is uiterst interessant. Ik kan hier goed werk doen met mijn managementservaring. want daar hebben ze weinig kaas van gegeten Dit was. kortom, een buitenkans, al denkt mijn gezin daar anders over". Bouma was voor zijn vertrek 'gebriefd' door het ministerie van buitenlandse zaken, de Zuidafrikaanse ambassade in Den Haag, de ANC-vertegen- woordiger in Amsterdam, de anti-apartheidsbeweging en de politiebond. Maar de Zuid afrikaanse werkelijkheid ver rast hem, een maand na aan komst, nog elke dag. „Er gebeurt hier zoveel, er is zoveel in beweging, dat het bij na niet bij te houden is Het is zo complex. Als je denkt datje enig idee krijgt hoe het in el kaar zit, gebeurt er iets dat je weer op het verkeerde been zet. En de problemen zijn hier niet te vergelijken met wat we in Nederland meemaken. In Amsterdam hadden we laatst een 'taxi-oorlogDat ging om vergunningen. Een blauw oog. dat was ongeveer de ernstigste verwonding. Hier is het een echte oorlog, waarbij .doden vallen". „Een ander voorbeeld. We wa ren op bezoek bij de politie in Soweto. Er waren net twee col lega's uit de trein gegooid. Ze vroegen me hoeveel mannen tieke opvattingen en ideeen die in eigen provincie leven? De kwestie is hoognodig aan beant woording toe. Maar er is straks niemand meer die een verlos send woord kan spreken Komende maand wordt de Zeeuwse Culturele Raad opge doekt Daarmee vërdwijnt een openbaar orgaan, waarbinnen vele tientallen kenners en geïn teresseerden belangeloos de vin ger aan de pols van de culturele actualiteit hielden. De Zeeuwse politiek vindt het niet langer 'doelmatig' een dergelijk advies orgaan in stand te houden. En inmiddels heeft de politiek ook zichzelf monddood gemaakt. Af gelopen maandag blokkëerden de staten de behandeling van het provinciaal kunstenplan 'Met Cultuur in Zee'. VVD, CDA, SGP en RPF/GPV willen eerst over bezuinigingen praten. De brui „Over inhoudelijke aspecten wordt nauwelijks nog gespro ken. Je hoort alleen dat in toene mende mate bezuinigd wordt. Bovendien zie je dat ambtena ren steeds meer de dienst uitma ken. Het gevolg is dat mensen, die initiatieven namen en be trokkenheid toonden, er de brui aan geven", zegt de Vlissingse schrijver-kunstenaar Wim Hof man. Hij is één van de zeven werkgroepleden, die knuppels willen gooien in Zeelands cultu rele hoenderhok. Met lede ogen zag hij de afgelopen maanden aan hoe de Zeeuwse Culturele Raad werd ontmanteld. Zijn part-time staffunctie bij die raad kwam in het gedrang. Hofman heeft inmiddels goede hoop dat 'het culturele veld' zich niet zomaar opzij laat duwen. „Er hangt iets in de lucht. Steeds meer mensen blijken erover te willen discussieren." Zijn werk groep heeft inmiddels de toon gezet. Eerste activiteit is de or ganisatie van het H. W. A. Koch- debat. dat aanstaande vrijdag plaatsvindt in de Kloveniers doelen te Middelburg. Identiteit Met dit openbaar debat, dat de 'culturele identiteit' van Zee land tot onderwerp heeft, wordt de scheidende directeur van de' Zeeuwse Culturele Raad uitge luid. Het Dies le Due Quintet zorgt voor muziek en Zeeuwse beeldende kunstenaars richten een expositie in onder het motto 'His Masters Choise'. De werk-, groep heeft de afgelopen maan den uitputtend over de aanpak gesproken. Behalve Wim Hof man maken er deel van uit: Ad van 't Veer (Nieuwe Muziek). Gusta Korteweg (Nieuwe Mu ziek). Nico Out (Kunstzinnige Vorming), Ineke Sinke (Kunst uitleen). Bob Pingen (beeldend kunstenaar) en Flip Feij (Om roep Zeeland). Het H. W. A. Koch-debat krijgt vrijdag tal van plaagstoten te verwerken. Zoals deze: „In Zee land ben je beter af als boekhou der bij de schouwburg, dan als danser of acteur." En: „Je kunt beter bibliothecaris zijn dan au teur. beter museummedewerker dan beeldejnd kunstenaar. Nog beter is het kunstambtenaar te worden." Het kostte de werk groep weinig moeite cultuur-ge deputeerde Greet de Vries-Hom- mes voor het debat te strikken. Andere deelnemers zijn Ton Brandenbarg. Henk Scholten. Paul de Nooijer. Jan Wolff en Henk Koch. Pittige reacties uit het publiek worden op prijs ge steld De club van zeven wil le ven in de brouwerij. Omroep De groep kreeg inmiddels al wel een kleine teleurstelling te in casseren. De betrokkenheid van Flip Feij (Omroep Zeeland) bood aanvankelijk uitzicht op een rechtstreekse radio-uitzen ding van het debat. Maar Feij is daar op teruggekomen. Zijn om roep zendt volgende week nog wel een samenvatting uit. Maar voor Ad van 't Veer (Nieuwe Mu ziek) is een deel van de lol er af. Hij vindt dat de regionale radio de functie van cultureel medium onvoldoende waar maakt. Van 't Veer deed de omroep al enige malen 'interessante' program ma-voorstellen. Maar daarop werd tut dusver afhoudend ge reageerd. Het is één van de rede nen waarom de initiatiefgroep in de loop van het komend jaar een debat op touw zal zetten over de culturele functie van de Zeeuw se media. Maar eerst komen enkele andere heikele discussie-onderwerpen aan bod. Zo wordt op 29 januari een debat gewijd aan het thema: 'Kunst als toeristische attrac tie'. Hofman: „Men probeert de toeristenindustrie op te krikken door culturele evenementen te organiseren. Wonderlijk dat te gelijk bezuinigd wordt op cultu rele initiatieven van de eigen be volking." Zelfverzekerd stellen de werkgroepleden vast dat aan debatten over dat soort kwesties grote behoefte is. Gusta Korte weg: „Er wordt al wel veel over gesproken. Maar altijd in kleine kring. En dat zet geen zoden aan de dijk." Floris Bouma, Nederlandse 'untouchable' in Zuid-Afrika. foto ANP CANON UC10 Compacte lichtgewicht Video 8 camcorder 8x zoom Vanaf 3 lux Gewicht 580 gram Inclusief draadloze afstandsbediening Filmpostprijs: of de helft van de Goes - Ganzepoortstraat 9 - Tel. 01100 - 11512 FUJI FZ-3000 Fantastische autofocus compact-camera met zeer groot zoombereik: 38-115 mm Met zelfdenkende flitser en motor-transpoort Volautomatisch, dus voor iedereen eenvoudig te bedienen Zeer veel mogelijkheden* Inclusief lithium batterij. Normale prijs: 799,- Filmpost- prijs: Accessoirepakket Camera tas, polsriem en extra flitser 49,-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1992 | | pagina 4