Ik werk niet voor kinderen PZC l 1 M Geen goed geld naar kwaad geld gooien Antiek in Delft en Amsterdam Peter Spier Literaire lezingen kunst cultuur 19 v VRIJDAG 9 OKTOBER 1992 Zijn nieuwste boek Circus is in de Verenigde Staten net van de persen gerold. Auteur Peter Spier heeft er een promotietrip langs de West Coast opzitten. Twee weken lang, 24 keer in het vliegtuig, urenlange autoritten, breakfast-shows, 6200 handtekeningen. „Wedden dat later alleen de boeken waarin mijn handtekening niet staat iets waard zijn? Mensen vragen nogal eens: plaats, datum en handtekening graag. Soms weet ik dan echt niet in welke stad ik op dat moment ben." Peter Spier. De uitputtende rondreis is de 65 -jarige auteur niet aan te zien. Goed gehumeurd, een vriendelijk woord voor iedereen in zijn omge ving, geduldig met handtekening jagers, alle tijd voor ruimhartige interviews. Deze en volgende week is hij één van de speerpunten van de kinderboekenweek in Neder land. Zijn prentenboekje Vader mag ik mee? over de Nederlandse Redding Maatschappij kan tegen een gereduceerd bedrag worden aangeschaft. Afgelopen week was hij even in Middelburg om het be gin van de kinderboekenweek luis ter bij te zetten. „Je kan nee zeggen tegen een pro- motietoemee. Maar je verkoopt er boeken mee. En het is ook leuk om mensen te zien. Het lukt niet altijd, nee. Vorige week zat ik Seattle, in een groot warenhuis, dat veel te veel van mijn boeken had inge kocht. Ze hadden me tussen het damesondergoed gezet. Ik zat daar voor gek achter een heel groot bu reau en verkocht geen boek. Alleen maar moeders die hun kinderen meesleurden: Néé, je krijgt geen boek vandaag. Tegen sluitingstijd kwam er een ouder echtpaar. Ein delijk, een paar serieuze liefheb bers, dacht ik. Ze vroegen me hoe veel het bureau moest kosten." Peter Spier heeft inmiddels een vijftig titels achter zijn naam. Het debuut De koe die in het ivater viel in 1958 bracht hem meteen wereld faam. Sinds die tijd bouwt hij aan een eigenzinnig oeuvre. Met vallen en opstaan. Een boek als In de zooi- ken - over kinderen die in wolken allerlei fantastische figuren ont dekken - deed het alleen goed in Japan en een werkje in het kader van twee eeuwen Amerikaanse grondwet in 1987 flopte op alle fronten. „Dat is geen probleem", zegt de schrijver, „mislukkingen Yi -• j 'j 1 - rj r| - I Ï$|J 'iisék i ft*. tic... t I foto Ruben Oreel - •- I i Tekeningen van Peter Spier uit Mensen, mensen wat een mensen (boven) en De koe die in het water viel. zijn goed voor de ziel." Anderzijds scoorde Spier wereldwijd met De ark van Noach (1977) en Mensen, mensen wat een mensen! 1980). Peter Spier is Amerikaan, hij woont sinds 1951 in de Verenigde Staten. Momenteel heeft hij zijn thuis in het landelijke Shoreham op Long Island. 135 kilometer oostelijk van New York. Zijn wor tels liggen in Nederland: Geboren in Amsterdam en opgegroeid in Broek in Waterland. De Rijksaca demie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam en vier jaar marine vormden hem in zijn jonge jaren. Leermeester Belangrijker echter dan die scho ling was de invloed van zijn vader Jo Spier, in zijn tijd bekend illu strator en journalist. Het succes- boek Mensen, mensen zoat een mensen! is aan hem opgedragen: 'Jo Spier, 1900-1978, Vriend. Vader en Leermeester'. „Mijn vader heeft me praktisch alles geleerd. Het te kenen was heel belangrijk, als er een vliegtuig neerstortte dan ging hij er heen om een tekening van de ravage te maken, hij werkte sneller dan de toenmalige fotografen. Hij heeft me altijd goede raad gege ven. Niet dat hij me in een richting dwong, maar toen ik serieus aan stalten maakte om het vak in te gaan, heeft hij me zeker aangemoe digd." Peter vertrok beginjaren vijftig op aanraden van een bevriende Ame rikaanse ambassadeur met zijn va der voor een verkenningsreis naar de Verenigde Staten, om te zien of daar wat te verdienen viel. Na twee maanden kwamen ze in Houston Texas terecht, waar Elsevier een kantoor had. In Nederland had Pe ter als correspondent voor dat blad gewerkt en ook in Amerika bleken zijn diensten welkom. Dat correspondentschap betekende definitieve vestiging in het land van de onbegrensde mogelijkhe den. Een nieuw leven, met 150 dol lar op zak, want meer was volgens de deviezenbepalingen niet toege staan. „Die overstap was voor mij belang rijk. In Nederland zou ik nooit uit de schaduw van mijn vader zijn ge komen. In Amerika had ik daarvan geen last, niemand kende me. Ik heb me willens en wetens op de jeugdliteratuur toegelegd, om maar iets anders te doen dan mijn vader." Voor hij zich volledig op kinderboeken toelegde illustreer de hij tientallen boeken van an dere auteurs. Werk waarvan hij zich niet veel herinnert. „Een ver haal over een huwelijksreis, de man kwam op een ijsschots te recht, dat soort dingen." Toerist Spier voelt zich Amerikaan. Ge trouwd met een Amerikaanse, zijn dochter doceert economie op de Harvard University, zijn zoon is of ficier van justitie in New York. „Mensen vragen me dikwijls naai de verschillen tussen Nederland en Amerika. Die zijn er voor mij niet. Ik woon daar op het platteland, ik schrijf en teken, dat is alles. Ik kom minstens één keer per jaar naar Nederland, als ik de kinderboeken beurs in Bologna bezoek. Hier ben ik een toerist, die toevallig de taal beheerst en de weg kent Maar ik heb geen eigen vierkante meter in dit land. Ik schrijf mijn boeken in het Engels. Toch zegt mijn vrouw me dat ik in mijn dromen nog altijd Nederlands praat." Amerika loste de toekomstver wachtingen in. Een enquete van de New York Times maakte hem een paar jaar geleden duidelijk dat hij in de States tot een selecte groep van tweehonderd auteurs behoort - afgezien van de roman- en non fictie schrijvers - die van zijn werk kan leven. „Natuurlijk heb ik ge boft dat ik iets maak wat aan spreekt. En het is meegenomen dat ik me niet hoef vast te zetten op één genre. In Amerika zeggen ze: Variety is the spice of life." Spier publiceerde prentenboeken en geïllustreerde verhalen, soms puur amusement zoals Waf zullen ze blij zijn over kinderen die het ou derlij k huis een verfbeurt geven, dikwijls ook met een educatief tin tje. In meerdere boeken zijn ach terin tekeningen te vinden voor wie gedetailleerde informatie wil over het onderwerp. „Ik wil niet al leen amuseren, maar ook leren. In dat verband vind ik het jammer dat achterin de boekenweekuit- gave niet alle tekst is meegenomen die ik had gepland. Het is toch aar dig om wat te vernemen over de ge schiedenis van de reddingmaat schappij. over de aantallen men sen die uit het water zijn gehaald. Alles wat extra is juich ik toe." Pietje Passend in het beeld van de Ameri kaanse droom is Spier volledig zelfstandig. Hij verzorgt zelf de contracten met de uitgevers. Een nuchtere, zakelijke instelling is een vereiste. Lachend verhaalt hij over de onderhandelingen met zware bonzen van grote concerns. Vanuit de optimistische gedachte dat in een week van tien dagen aan ieder een toch zeker wel een boek te verkopen moet zijn, wordt tijdens de Kinderboeken week het hooggeeerd publiek van harte welkom geheten bij lezingen, met een bal lonnetje op speurtocht uitgestuurd, aan tafel genodigd bij schrijvers en blij ge maakt met een haastig gekrabbelde hand tekening. In de lijst met al die en nog veel meer leesbevorderende activiteiten treft men dit jaar ook twee speciale uitgaven aan van twee Zeeuwse boekhandels. jeugdboek f I II I II I I FFfTF Toen Hubert Jacobs, leraar aan de inter nationale school in Taipeh, drie jaar gele den op vakantie in Nederland was, kwam hij in Axel bij Joke en Roby Bellemans te recht. Van het ene glaasje kwam het an dere en voordat de fles leeg was kwam de uitnodiging in Taiwan een serie lezingen over Nederlandse kinderboekillustratra- ties te komen geven. Tijdens zijn verblijf daar liep de eigenaar van Zeelands enige kinderboekwinkel tegen het verschijnsel op dat in het buitenland opgroeiende Ne derlandse kinderen onze spreekwoorden en gezegden nauwelijks begrijpen, omdat ze zelden in contact komen met die min of meer archaïsche levenswijsheden. Ook Bob van Dam, directeur van de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB), kende het probleem en vroeg Roby Bellemans en Peter le Noble van de educa tieve dienst van Shell iets te bedenken dat behalve leuk ook mooi geïllustreerd en educatief verantwoord moest zijn. Afgelopen woensdag werd in Den Haag het Spreekzooorden—kwartet gepresenteerd. De 32 kaarten (7,5 X 11,5 cm) hebben per kwartet een trefwoord gemeen en werden geïllustreerd door Joep Bertrams. Friso Henstra. Margriet Heymans. Wim Hof man, The Tjong Khing en Sylvia Weve. Re- né van Halderen, Alice Hoogstad, Gertie Jaquet, Anka Kresse, Georgien Overwater en Gitte Spee namen ieder een of twee kaarten voor hun rekening. Variatie in tekenstijlen en illustratietech nieken maken het 'Spreekwoorden— kwartet' tot een originele, prentenboek achtige uitgave die, meer nog dan tot spe len, uitnodigt tot kijken en beter kijken. Wie geboeid geraakt is door de fraaie plaatjes in een beeldformaat van 6 X 6,5 cm zal een verrassende veelzijdigheid ont dekken in de mogelijkheden een spreek woord te verbeelden. Sommige tekenin getjes zijn een nauwkeurige vertaling van een uitdrukking, andere laten de letterlij ke hetekenis samenvallen met de over drachtelijke, of zijn absurde fantasietjes die soms buitengewoon geheimzinnig (Joep Bertrams) of als beeld zo sterk zijn (Wim Hofman) dat ze op zichzelf kunnen staan. Tovenaar De tovenaar van Spiegelland is de vierde kinderboekenweekuitgave van boekhan del De Koperen Tuin in Goes. Schrijfster Johanna Kruit mocht in deze krant (23 september) ter gelegenheid van de presen tatie van het boek (25 september) voor haar beurt praten en omschreef haar ver haal bij tekstjes en tekeningetjes van 62 kinderen als een uniek boek, een kwalifica tie waarmee ze een voorschotje nam op wat anderen ervan moeten vinden. IA 2 Men nwet geen slapende honden akker maken 3 Oude honden leert meh moeilijk pootje geven 4 mallende honden bijten niet Illustratie Friso Henstra In een loeiende storm leiden twee kinderen schipbreuk voor de kust van een land waar alles omgekeerd is. Tijdens een rondvlucht boven Spiegelland met een zekere Okin Klot als gids krijgt het meisje te horen dat de tövernaar het land al jaren in een ijzeren greep houdt „Okin Klot moet verdwijnen en jij moet me helpen", fluisterde Eilen. „Kom we gaan naar mijn broer./Die bouwt in 't geheim aan een wonderma- chine./Daarmee draaien wij strakjes die rotzak een loer." Voordat de schrijfster de tiran per raket naar de maan stuurt lost ze echter eerst nog het probleem op van het leger honden dat Okin Klot beschermt, ('kijk maar eens eventjes goed om je heen...die grijnzende honden lusten verschrikkelijk graag men senbeen.') „RaanevotRaanevot kermden de honden.'..Raanevot...kauw gom. dan komt alles goed./Wij zijn maar betoverd, we zullen geen kwaad doen./ maar stop eerst wat kauwgom in onze snoet." Het verhaal in 90 strofen van 4 regels loopt regelmatig vast in poezelig gestuntel waarna het weer enigszins op gang getrok ken wordt in ratelende zinnen langs versle ten beeldspraak die weinig regels verder soms al een cliché van zichzelf wordt. Voor de bijna 2000 basisschoolkinderen, die voor de zomervakantie onder school tijd hun ziel en zaligheid legden in een reactie op de basistekst van Johanna Kruit, moet het een teleurstelling zijn te zien wat de schrijfster, de vormgeefster en de illustator met dat werk gedaan hebben in dit boekje, dat dankzij subsidie van de Provincie Zeeland met een kromtrekkend maar zilverkleurig kartonnetje versierd kon worden. Voor zo'n manier van leesbevordering waarschuwt het 'Spreekwoorden-kwartet' met 'Men moet geen goed geld naar kwaad geld gooien'. In de bloemrijke taal van de straat betekent dat: Lulligheid troef, hier verkoopt men toverballen, papier hier. pa- pie. Jan Smeekens Het spreekwoorden-kwartet Diverse illustrato ren; Boekhandel-Galerij Bellemans, Axel; f 12.50 Johanna Kruit De tovenaar van Spiegelland. Uitgeverij De Koperen Tuin, Goes; 36 pag f9.95 „Pietje Spier aan de tafel met al die directeuren en managers, maar ik weet wat ik wil. In zo'n boekje gaat goed veel geld zitten. 400.000 dollar voor het in de winkel ligt. Dat be drag geeft een uitgever niet voor mijn blauwe oogjes. Ik kèn mijn vak: zaken doen, een goed produkt maken dat verkocht moet wor den." „Momenteel werk ik aan boeken over de dood en over de Gelijkenis sen in het Nieuwe Testament. Heel informatief. De Gelijkenissen zijn zo prachtig, ze maken deel uit van onze cultuur. De blinde die de blin de leidt, iets valt in goede aarde, door het oog van de naald kruipen: we grijpen veel terug op de Gelijke nissen zonder dat we ons dat be wust zijn." „Ik werk niet voor kinderen. Als ik dat wel zou doen, dan zou ik kin derachtige boeken afleveren. Nee, ik ben alleen voor mezelf bezig. Dat is eerlijk, niet arrogant zoals sommigen zeggen. Aan een kinder boek komt geen kind te pas voor het gelezen wordt. Dat moment is belangrijk. Literaire prijzen, loven de recensies zeggen allemaal niets. Als een kind een boek openslaat en het zegt even later "jasses, bah', dan is het boek dood." Spier heeft desondanks indruk wekkende literaire prijzen ver gaard. De Medaillon for distinguis hed service to children's literature in 1984 voor zijn gehele oeuvre is de meest tot de verbeelding spreken de. „Ach. ik ben wel vereerd met een onderscheiding. Maar weetje, prijzen worden toegekend door co mités. Je kent het grapje over die kameel? Dat is een paard ontwor pen door een comité." Jan van Damme Peter Spier, Vader, mag ik mee? CPNB. f3,95. De boeken van Peter Spier ver schijnen bij Lemniscaat. Er heerst al enige tijd een malaise in de kunsthandel. Het is te zien op veilingen, waar de opbrengsten meestal tegenvallen en veel onverkocht blijft. Het is ook te merken op de antiekbeurzen van dit najaar waar het aanbod nogal teleurstellend blijkt te zijn. Zelfs de meest prestigieuze eve nementen lijden er onder dat velen hun topstukken in afwach ting van betere tijden vasthouden. Zo kon deze keer de Parijse Biën nale des Antiquaires die op 4 okto ber werd afgesloten niet bijzonder imponeren Grote uitzondering was het fabelachtige aanbod van kunst uit China met wat er op dit gebied her en der te zien was zou een prachtig museum gevuld kunnen worden. Maar verder moest het uitstekende restaurant het bezoek voor menigeen redden. Elke dag werd het menu door een andere befaamde Franse kok ver zorgd, bij mijn bezoek was de beurt aan de gebroeders Troisgros. Zo'n attractie moesten helaas al de Nederlandse antiekbeurzen mis sen. We hebben drie beurzen die in ternationaal meetellen. Vér voor aan staat de beurs van Maastricht die elk voorjaar wordt gehouden. Verder zijn de 'Oude kunst- en an tiekbeurs' te Delft en de 'PAN' te Amsterdam van belang. In 'Delft' kan men van 10 tot en met 18 okto ber terecht, de 'PAN' loopt van 17 tot en met 25 oktober De malaise in de kunsthandel heeft uiteraard ook op deze twee beurzen sporen nagelaten Het ef fect wordt nog versterkt door de onderlinge concurrentie. Uit beide evenementen zou één mooie ten toonstelling zijn samen te stellen, voor twee locaties is er eenvoudig te weinig. In Delft kan men op een traditie van 44 jaar bogen Maar daarbij dient aangetekend dat het verloop groot is. Het aantal deelne mers is zo beperkt geworden dat men zich probeert te troosten met de leus 'klein maar fijn'. In Amster dam is men trots op het feit dat er liefst 85 deelnemers zijn, waaron der een aantal Delft-gangers uit het verleden. Hierbij moet men be denken dat de gemiddelde kwali teit niet bepaald hoog is. vooral de stands met moderne kunst ken merken zich door méér van hetzelf de. Geen avontuur Het verzamelgebied dat in het ver leden voor nieuws zorgde, was de oude schilderkunst. Op de 'Bien- Zilveren deksel-bokaal, Lod. XVI -stijl, gegraveerd met het wapen van Zeeland, familiewapens en Latijnse inscripties; hoogte 28 cm. nale' bleek al dat de markt erg dun was geworden. Als je van 17e- eeuwse Nederlanders alleen een niet al te best werk van Judith Leyster. een jongensportret door Jan Lievens, en een vruchtenstille ven uit 1662 van de Middelburgse meester Laurens Craen kunt note ren, heb je geen bijster avontuurlij ke dag gehad. Maar uit Delft en Amsterdam valt er op dit terrein nog minder te melden. Nog maar twee specialisten laten zich in Delft zien, op de 'PAN' moet men het met dne zaken stellen. Meer recente schilderkunst kan dit gebrek slechts zeer ten dele ver hullen In 'Delft' heeft men een re delijk aanbod schilderkunst uit de 19e eeuw, in totaal worden liefst acht werken van de maker van stadsgezichten Cornelis Springer getoond. Daaronder bij Wim de Boer een uit 1858 daterende blik op de Markt te Zierikzee. Bij 'Hof Ga lerie' is Jan Toorops schilderij Café Mille Colonnes te zien. Interessant omdat dit het ontmoetingspunt van 'Les XX' was, de Belgische kunstenaarsgroep waartoe Toor- op een tijdlang heeft behoord. Na men die men zowel in Delft als in Amsterdam tegenkomt zfjn die van Jan Sluyters en Leo Gestel. Op de PAN toont Loek Brons boven dien twee schilderijen van Kees van Dongen Tot de meest bezienswaardige stands in Amsterdam behoren ze ker 'De Blauwe olifant' met een in drukwekkende collectie sculptu ren uit het verre oosten en Jan Dir- ven. Bij de laatste zijn een Madon na uit Ulm van omstreeks 1500, een beeld van de heilige Rochus dat aan Arnt van Tricht wordt toege schreven én een Umbrische Sedes Sapientiae uit het eind van de 12e eeuw te bewonderen Daksteun Ook naar Delft heeft men belang wekkende dingen meegebracht. Men blijft uitblinken in traditio nele verzamelgebieden als juwe len. meubels, zilver en porcelein. Altijd van hoge kwaliteit is de kunst uit Azie bij Aalderink, ter wijl Paul Rutten een fraaie, om streeks vierhonderd jaar oude dak- steun uit Kathmandu heelt in de vorm van een Lokhesvara. Mieke Zilverberg heeft zich in archeolo gie gespecialiseerd en toont onder meer een mooi Egyptisch bronsje van de godin Neith. Jan Morsink heeft een bijzonder, Russisch Po- krov-ikoon uit de 17e eeuw. Terwijl 'Forum' een Brabants getijden boek uit omstreeks 1450 toont met 17 miniaturen, gesigneerd door een tot nu toe onbekende kunste naar Antonis Utenbroec. Van Aalst heeft een Nederlandse spiegellijst uit omstreeks 1670 Sommigen zijn geneigd het snij- werk aan grote beeldhouwers als Rombout Verhulst of Artus Quelli- nus toe te schrijven Een mooie lijst, een belangrijke lijst. Maar het zegt veel over de toestand op de antiekbeurzen dat we ons vroeger konden bezighouden met een oud schilderij en nu de aandacht moe ten richten op een oude lijst. Hans Warren Oude Kunst- en Antiekbeurs - Stede lijk Museum Het Prinsenhof. Delft -10 tot en met 18 oktober - maandag tlm vrijdag: van 13 00 tot 22 00 uur - zater dag en zondag van 11 00 tot 17 00 uur - Toegangsprijs 10 gulden. Na 18 00 uur 5 gulden, inclusief een presentatie van 'Het Koninklijk Penningkabinet' PAN Hollandhal, RAI, Amsterdam - 17 tot en met 25 oktober - maandag tot en met vrijdag van 11 00 tot 20 00 uur - zaterdag en zondag, van 11.00 tot 18.00 uur Toegangsprijs 20 gulden De Stichting Literaire Activi teiten Zeeland iSLAZ) be steedt dit lezingenseizoen extra aandacht aan biografieën, het the ma van de Boekenweek 1993. Dins dag 15 december is Michel van der Plas de eerste in de reeks biogra fen. die in Middelburg voor het voetlicht treedt. Van der Plas schreef een biografie van Guido Gezelle, die in 1991 werd genomi neerd voor de AKO-literatuur- prijs. De bijna 65-jarige auteur had in 1963 zijn prozadebuut met Uil het rijke Roomse leven Later schreef hij over onder anderen Godfried Bomans. Frédéric Bastet heeft zich verdiept in leven en werk van Louis Coupe rus. In 1980 bundelde hij beschou wingen in Een zuil in de mist. in 1987 publiceerde hij een ortivang- Michel van der Plas. rijke biografie en vong jaar zag De wereld van Louis Couperus het licht. Dinsdag 19 januari 1993 ver telt hij over zijn werk. Een maand later. 16 februari, is Jan Fontijn aan de beurt. Twee jaar geleden verscheen het eerste deel van zijn biografie van Frede- nk Van Eeden. Het is de bedoeling dat in maart nog een vierde bio graaf aan zal treden, wie dat zal worden is nog niet bekend. Voor de biografencyclus begint opent Nelleke Noordervliet vol gende week dinsdag (13 oktober. 20 uur in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg) het lezingensei- zoen van de SLAZ. Zij debuteerde in 1987 met het fictieve dagboek van Everdine van Wijnbergen, de eerste echtgenote van Multatuli. Twee jaar later verscheen Mille- morti, een roman over een Neder landse kunsthistorica die verwik keld raakt in Zwitserse dorpstwis- ten. Eind vorig jaar volgde de his torische roman Het oog van de en gel. Schilder-schrijver Armando is dinsdag 10 november van de partij. Hij publiceerde ondermeer het au tobiografische boek De straat en het struikgezvas (1988) Marcel Mo- ring Het grote verlangen. 1992) staat dinsdag 10 april 1993 als hek- kesluiter van het lezingenseizoen gepland. Onder de titel Lurv op zondag wordt ook kinderboekenauteurs een podium geboden. Midas Dek kers is zondag 11 oktober de eerste schrijver in de Kloveniersdoelen in Middelburg. Verder staan op het programma: Paul Biegel il5 nov.i. Jacques Vriens (13 dec.). Joke van Leeuwen (24 jan.). Mensje van Keu len 14 feb.Lydia Rood (28 maart In de zogenaamde Aula-serie in de Zeeuwse Bibliotheek komen aan bod: dr W. Drees (27 okt.), dr H M. Kuitert. 124 nov i. dr J. Zwemer (8 dec.): in februari en april: S. Ley- desdorff en G Koolschijn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1992 | | pagina 19