De muziek werkt toch wel
Binnen wacht
een kopje thee
Blues Brothers
op het toneel
Floris Arntzenius
fSKBÊÊf
j f2 kunst cultuur
Ze lijken er weliswaar niet
helemaal op, maar ze gedragen
zich wel hetzelfde als de Blues
Brothers. In de nieuwe musical The
Blues Brothers vertolken de twee
Engelse zangers/acteurs Mark White
(als Jake) en Simon John Foster (als
Ellwood) het illustere Amerikaanse
blues- en soulzangersduo. Na een
geslaagde tournee door Groot-
Brittannië en Ierland zal de musical
van 12 oktober tot en met 1
november ook in verschillende
theaters in Nederland en België te
zien zijn. De musical gaat op 12
oktober in Het Luxor Theater in
Rotterdam in première.
Dat ze zich hetzelfde gedragen als de
Blues Brothers bleek tijdens hun
aankomst in Nederland vorige week. Ze
werden als wereldsterren ontvangen en ze
gaven geroutineerd het ene interview na
het andere. Op de tweede dag moesten ze
naar de tv-studio in Aalsmeer voor het
programma 'Hitbingo', waarvoor zij een
nummer uit de musical moesten opne
men. Dat begon meteen goed. Mark Wight
en Simon John Foster kwamen te laat.
Wight, ongeschoren en met een uitdruk
king op zijn gezicht alsof het de avond er
voor weer erg laat was geworden, vroeg bij
aankomst in de studio onmiddellijk naar
bier. Nadat ze een interview en een foto
sessie achter de rug hadden, moesten ze
naar de kleedkamer om zich voor te berei
den. Wight moest echter eerst sigaretten
halen. Even later toen Foster al omge
kleed was. bleek Wight spoorloos verdwe
nen. Wat bleek: op zijn weg terug was
Wight ergens gaan zitten en in slaap ge
vallen.
De Blues Brothers musical is inmiddels
aan zijn tweede theaterseizoen begonnen.
In het eerste seizoen deden twee andere
acteurs aan deze produktie mee: Con O'N
eill en Warwick Evans. De musical ging op
12 augustus 1991 in première op het Lon-
dense West End. Daarna trok het gezel
schap naar Glasgow, Lincoln en Dublin.
De tour bleek een succes. Dit seizoen start
de Europese tour.
Film
Volgens de Engelse acteurs Wight en Fos
ter is het met deze musical niet de bedoe-
De musical: eerbetoon aan de Blues Brothers.
foto Impresariaat Jacques Senf
ling om de hele film van de Blues Brothers
na te spelen. Foster: „De musical is een
eerbetoon aan de Blues Brothers. We pro
beren hun humor - al is het maar voor een
klein gedeelte - over te brengen op de
mensen." Wight zegt dat het niet eens mo
gelijk is om alles na te doen: „Universal
Studios heeft de auteursrechten op de
film. We mogen dus niet zomaar scènes
daaruit gebruiken. We hebben er als het
ware een soortgelijk verhaal van ge
maakt." Wight en Foster worden begeleid
door een zesmansband en een achter
grondkoortje. The Bluettes, bestaande uit
een zangeres en twee zangers.
Wight: „We spelen net zoals in de film twee
mensen die op de vlucht zijn voor de poli
tie. Voordat de voorstelling begint, rijdt er
buiten in de nabijheid van het theater een
politiewagen rond. Vanuit de auto deelt
een agent pamfletten aan de bezoekers uit
met daarop de foto's van the Blues Bro
thers. Daaronder staat dan 'wanted'."
Dialogen
„We spelen wel zowat alle nummers uit de
film. Daar komen ook nog een eens een
aantal songs van de LP's Briefcase full of
blues en Made in America bij. Tussen de
nummers door komen dialogen voor.
Sommige dialogen duren drie minuten,
niet echt lang dus. maar het komt ook
voor dat we aan het eind van een nummer
meteen doorgaan naar het volgende. Ik
vind in de musical de muziek het belang
rijkste, niet het dansen of de verhaallijn.
Je zou desnoods de hele verhaallijn en alle
dialogen kunnen schrappen, de muziek al
Wanneer de groep toch herenigd is, ko
men ze moeilijk aan de bak. Nog een pro
bleem is de politie, die de broers van het
begin tot aan het eind blijft achtervolgen.
The Blues Brothers werd een van de popu
lairste cultfilms ooit gemaakt. Belushi en
Aykroyd maakten daarna verscheidene
toernees in Amerika. Binnen korte tijd
hadden zij vier platina platen op hun
naam staan In 1982 echter overleed Be
lushi.
Repertoire
Het repertoire van de Blues Brothers be
staat vooral uit rock 'n' roll, blues en soul,
maar er zitten ook elementen in van coun
try and western zoals 'Rawhide' en 'Stand
by your man' van Dolly Parton. Veel num
mers werden bekende top-40 hits. zoals de
grootste successen 'Gimme some lovin"
en 'Everybody needs somebody'. Maar ze
speelden ook covers zoals ondermeer
'Minnie the Moocher' van Cab Callöway
en 'Under the boardwalk' van The Drif
ters.
Mark Wight vertelt dat het idee voor de
musical twee jaar geleden is ontstaan bij
Tony McCormick. muzikaal leider en sa
xofonist. „McCormick speelde in juli 1991
met een band in een café in Brighton. Op
dat zelfde moment deed hij ergens anders
ook een theatershow 'The Bloodbrothers'.
McCormick heeft twee acteurs uit die
show (Con O'Neill en Warwick Evans) ge
vraagd in zijn band te komen zingen. Dat
deden ze. Het tweetal stelde voor num
mers te gaan spelen van The Blues Bro
thers. Elke keer als de band optrad, lag
het hele café plat, McCormick heeft zich
toen afgevraagd of er niet meer met de
muziek gedaan kon worden. Vervolgens
heeft hij regisseur David Leiand erbij ge
haald. De regisseur schreef de verhaallijn.
Er werden meer nummers in het reper
toire opgenomen en in een mum van tijd
was de musical klaar en de première in au
gustus vorig jaar in het Whitehall Theatre
in Londen een feit."
Voorbereiding
leen werkt toch wel. Maar dan zouden we
een ordinaire coverband zijn. Omdat het
een theatervoorstelling is. hebben we er
juist dansscènes, rook en lichteffecten aan
toegevoegd. De musical zit er zo'n beetje
tussenin: het is geen concert, maar ook
geen echte theatervoorstelling."
Simon John Foster (27) komt uit Roches
ter. Hij heeft voordat hij met de musical
begon nooit geacteerd of gedanst. Hier
voor is hij negen jaar brandweerman ge
weest. Wel heeft hij ruim acht jaar in aller
lei bands gezongen. Mark Wight (36) komt
uit Londen en is sinds jaar en dag acteur.
Op zijn vierde begon hij met dansen. Later
volgde hij lessen in acteren en zingen.
Belushi
The Blues Brothers zijn ontstaan uit de
Amerikaanse tv-serie Saterdag Night Li
ve die in 1978 begon. Daarin waren de twee
acteurs en zangers John Belushi en Dan
Aykroyd te zien als de broers Jake en Ell
wood Blues. De tv-serie is uitgegroeid tot
een zeer komische muziekfilm die in 1980
verscheen. Belushi en Aykroyd spelen
daarin twee voormalige topmuzikanten
uit een eens succesvolle band. Jake heeft
'het licht gezien' en is vastbesloten geld in
te zamelen voor een weeshuis. Om aan dat
geld te komen moeten 'the good old times
weer aanbreken. De zin 'We're putting the
band together' is inmiddels een legendari
sche uitspraak geworden. De bandhereni
ging gaat niet van een leien dakje: het
blijkt niet eenvoudig om alle bandleden
over te halen. De een is inmiddels ge
trouwd. de ander heeft een eigen zaak.
In het nieuwe seizoen hebben Wight en
Foster in Lincoln en Dublin al 34 voorstel
lingen gegeven in maar liefst 28 dagpn.
(Wight is er overigens later bijgekomen:
hij verving vanaf juni 1992 de acteur Brian
Hibbard. die ook enkele maanden heeft
meegedaan aan de musical). De voorbe
reidingen met de cast hebben maar twee
weken geduurd, zegt Whight. En dat ter
wijl de acteurs (zang)teksten uit hun
hoofd moesten leren en de choreografie
tot in de puntjes moesten uitwerken. Si
mon Foster: „Het dansgedeelte is op zich
zelf niet zo moeilijk. Wat Belushi en Ay
kroyd klaarspelen is niet opzienbarend.
Het komt meer aan op de nauwkeurige af
werking." Wight, beaamt dit en voegt er
aan toe: „Ik doe bij Simon een 'flip-over'
over zijn rug. Als je dat niet goed repe
teert. dan gebeuren er ongelukken."
Handboeien
De Engelse acteurs menen dat de Blues
Brothers nog lang niet 'uit' zijn. Foster:
„Laatst zat er in Lincoln een stel precies in
het midden van de zaal De man was nog
beter verkleed dan ik! Hij had zelfs hand
boeien om en had zichzelf vastgeketend
aan zijn zwarte attachékoffer. Naast hem
zat een vrouw verkleed als die non uit de
film. Ze bleven de hele show zo zitten.
Zoiets is overigens geen uitzondering.
Overal waar we spelen zie je de hoeden, de
zonnebrillen en de zwarte jassen weer op
duiken. De leeftijd speelt geen rol: in de
zaal zitten mensen variërend van zes tot
zestig jaar. Er zijn nog steeds veel fans. De
film wordt nog steeds gedraaid. LP's wor
den ook nu nog massaal verkocht, evenals
de video's."
Arno Hagemans
The Blues Brothers spelen van 12 oktober tot en
met 1 november in de volgende theaters: Luxor
Theater Rotterdam (12 en 13 okt.), De Nieuwe
Buitensociëteit Zwolle (15 okt.). De Koninklijke
Schouwburg Den Haag <17 en 18 okt.). Cultureel
Centrum Amstelveen <19 okt.). Schouwburg Am-
phion Doetinchem (21 okt). De Maaspoort Venlo
<23 okt.i. Casino Kursaal Oostende <24 okt.).
Stadsschouwburg Groningen (25 okt i. De Jaar
beurs Utrecht (26 okt.i. De Kunstmin Dordrecht
(28 okt i. Stadsschouwburg Velsen IJmuiden (29
okt Cultureel Centrum De Vest Alkmaar (30
okt.), Koningin Elisabeth Zaal Antwerpen (31
okt.). Stadsschouwburg Sittard (1 nov.)
Ooit heeft de Haagse schilder Floris Arntzenius gezegd: „Ik wou dat het morgen
grijs weer was." Wie zijn gecombineerde overzichtstentoonstelling in het Haags
Historisch Museum en kunsthandel Van Voorst van Beest bekijkt, begrijpt deze
opmerkelijke voorkeur meteen. Arntzenius (1864-1925) stond op de top van zijn
kunnen als hij grauwe wolkenluchten en natgeregende straten schilderde.
De kunstenaar werd geboren in Soe-
rabaja op Java, waar zijn vader offi
cier in het Nederlands-Indische leger
was. Omstreeks 1875 stuurden zijn ou
ders hem naar Nederland, waar hij na de
middelbare school ging studeren aan de
Rijksacademie in Amsterdam. Hij
maakte er kennis met George Hendrik
Breitner en Isaac Israels, de schilders die
grote bekendheid zouden verwerven met
hun levendige impressies van de hoofd
stad en haar bewoners.
Arntzenius kon in artistiek opzicht ech
ter niet uit de voeten met de veelheid aan
indrukken waarmee Amsterdam hem
confronteerde. Hij verhuisde in 1892 naar
zijn moeder in Den Haag en zou de stad
nooit meer voor een andere woonplaats
verruilen.
De residentie inspireerde hem tot opval
lend veel doeken waarop mensen zich
onder paraplu's of optornend tegen de
wind naar hun bestemming haasten. Hij
gaf deze taferelen een grote charme door
de subtiele schakeringen van witte, grij
ze, gele en bruine tinten. Het regent en
waait weliswaar, maar vast niemand
vindt dat vervelend. Het slechte weer
heeft eerder iets gezelligs en straks thuis
wachten een kopje thee en een koekje.
Spuistraat
De schilder had een begrijpelijke voor
keur voor lokaties in wat ook nu nog het
meest aantrekkelijke deel van Den Haag
is. Hij schilderde impressies van het sta
tige Mauritshuis. de Korte Vijverberg
toen er nog een tramlijn liep. de Lange
Poten, de Denneweg, het Noordeinde, de
Veerkade en het Buitenhof. Vooral de
Spuistraat, ook nu nog een drukke win
kelstraat, was een veelgevraagd tableau
bij zijn kopers. Op veel van deze straatta
ferelen vinden we de kunstenaar zelf te
rug als keurige heer met bolhoed. Zo
heeft Arntzenius als erfenis een sfeervol
le indruk nagelaten van een al lang ver
dwenen Den Haag. Wie zin heeft daar
over melancholiek te worden, komt op
deze expositie ruim aan zijn trekken.
De schilder is door de kunsthistorici tot
laatbloeier van de Haagse School be
stempeld. de groep schilders die zich tus
sen ongeveer 1870 en 1890 toelegde op
een realistische weergave van interieur
en landschap. De Marissen, Bosboom,
Roelofs, Weissenbruch, Mauve en Jozef
Israëls werden de meest bekende verte
genwoordigers van deze stijl. Zij streef
den de weergave van een onbedorven na
tuurlijkheid na en het sprak vanzelf dat
zij daarvoor niet in de stad terecht kon
den.
Arntzenius had een andere instelling en
genoot juist van de schilderkunstige mo
gelijkheden van het stadse leven. We ko
men bij hem dan ook niet de bekende geï
dealiseerde Haagse School-beelden van
eenvoudige boeren, vissers of mijmeren
de koeien tegen. Zijn schilderij van het
arme invalide meisje dat in de Haagse
Passage lucifers verkoopt, is wars van el
ke sentimentaliteit en doet eerder den
ken aan het werk van Engelse sociaal
realisten uit de jaren zestig.
Strandtaferelen
De kunstenaar trouwde in 1900 met zijn
overbuurmeisje de schilderes Lide Door
man. Ze kregen vier dochters met wie ze
geregeld naar het Scheveningse strand
gingen. Deze tochtjes inspireerden Arnt
zenius tot strandtafereeltjes die het werk
van de Franse impressionisten in herin-
Floris Arntzenius, Haagsche Straat, aquarel.
nering brengen. Arntzenius toverde van
zijn palet hetzelfde feest van licht waar
de impressionisten zulke meesters in wa
ren.
Hij heeft ons verder veel liefdevolle por
tretten nagelaten, uitgevoerd in olieverf
of aquarel. Zijn vrouw en kinderen dien
den vaak als model en we kunnen zien
dat hij een toegewijde man en vader
moet zijn geweest. Daarnaast putte hij
geregeld inspiratie uit het sociëteitsle
ven in Pulchri.
Arntzenius heeft altijd zijn eigen koers
gevaren. Hij week daar ook niet van af
toen de schilderkunst zich in het eerste
kwart van deze eeuw ingrijpend ver
nieuwde met stromingen als cubisme en
fciturisme. „Volgens deze tijd is mijn
kunstrichting niet de goede", consta
teerde hij eens. Volgens de overlevering
was dit ironisch bedoeld en ging hij in het
geheel niet gebukt onder zijn eigen „ge
brek" aan vernieuwingsdrang.
Dolf Welling stelt in zijn recent versche
nen monografie over Arntzenius: „Als hij
wel was gaan pointilleren of cubiseren.
dan waren wij met zijn nalatenschap niet
beter af geweest: integendeel waar
schijnlijk." De getoonde kwaliteit op de
ze expositie toont aan dat Arntzenius in
derdaad een verstandige keus heeft ge
maakt.
Franpoise Ledeboer
Overzichtstentoonstelling Floris Arntzenius.
Haags Historisch Museum iKorte Vijverberg
7) en kunsthandel Van Voorst van Beest 'Laan
van Meerdervoort 5a. Den Haagi. tot en met 15
november. Openingstijden museum: dinsdag
tot en met vrijdag 11 tot 17 uur. zaterdag en
zondag 12 tot 17 uur. Kunsthandel vrijdag, zo
terdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur en vol
gens afspraak
Publicatie: Floris Arntzenius door DolJ Wel
ling. 300 pag. met 170 afbeeldingen in kleur.
f95.
Simon John Foster (links) en Mark White als de Blues Brothers.
foto Roland de Bruin
