Eerste servicebureau patiënten
patiënten
Service
Bureau
Schotse bevrijder even
terug in Kleverskerke
Besturen doe je samen
in plattelandsgemeente
Zeeuws dialect in het Vestzaktheater
Tentoonstelling over
het boek dat
blijft
provincie
10
Ziekenhuis Walcheren heeft Zeeuwse primeur
lezers schrijven
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1992
van onze verslaggeefster
VLISSINGEN - Dr J. A. E. van
der Feen, voormalig voorzitter
van het Ziekenfonds Midden- en
Noord-Zeeland en bestuurslid
van de CZ-groep, heeft dinsdag
het Patiënten Service Bureau
van het Ziekenhuis Walcheren
in Vlissingen geopend. Het Pa-
tiénten Service Bureau is het
eerste in Zeeland dat beschikt
over een volledig geautomati-
seeerd informatiesysteem.
In het patiëntenrecht is vastge
legd dat de patiënt atijd recht
heeft op relevante informatie.
Niet alleen behandelende artsen
zijn daarvoor verantwoordelijk
Kunstenaars
in Domburg
belicht
OOSTKAPELLE - De workshop
Kunstenaars in Domburg houdt
vandaag (woensdag) en donder
dag in het kader van Zeeland
Cultuur Maand een aantal acti
viteiten in Oostkapelle. Dom
burg en Middelburg.
Vanavond geeft Jacqueline van
Paaschen in studiecentrum
Oranjezon aan de Schoolstraat
in Oostkapelle de lezing 'Kun
stenaars in Domburg - de wor
ding van abstracte kunst.' De
aanvang is om 20 uur.
Donderdagmorgen om 9 uur
wordt, eveneens in het studie
centrum. de film 'Zeeuws Licht'
vertoond. Aansluitend is er een
wandeling door Domburg. Me
vrouw Hester van den Donk
geeft donderdagmiddag om 14
uur in het Zeeuws Museum in
Middelburg een toelichting op
de daar aanwezige kunstwerken
van de schilders Toorop, Mon
driaan en Van Heemskerk.
Videofilm
over vrouwen
in techniek
MIDDELBURG - Het Regio
naal Educatief Centrum Wal
cheren en de provincie Zeeland
presenteren de videofilm 'Wie de
overall past, trekke hem aan.'
De film heeft als thema herintre
dende vrouwen die kiezen voor
een technisch beroep. De film
wordt vrijdag vertoond in de
filmzaal van het provinciehuis.
De aanvang is 15.30 uur.
maar ook instellingen als het zie
kenhuis. Bij patiënten, die
steeds mondiger worden, ont
staat ook een grote behoefte aan
die informatie, die niettemin
soms moeilijk voor een leek toe
gankelijk is.
Bij de bouw van het ziekenhuis
in Vlissingen werd al snel de be
hoefte gevoeld aan een Patiën
ten Service Bureau. De zieken
huisdirectie voelde zich ge
steund door het Ziekenfonds
Midden- en Noord-Zeeland, dat
zich als sponsor meldde. De kap
salon, die oorspronkelijk in de
centrale hal voorzien was. moest
wijken en het bureau kon wor
den ingericht.
Patiënten, hulpverleners en be-
Directeur patiëntenzorg van het Ziekenhuis Walcheren, mevrouw R. de Groot, en dr J. A. E. van der Feen bij de ingang van het Patiënten
Service Bureau in het ziekenhuis te Vlissingen. foto Oscar van Beest
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Liefhebbers van het Zeeuws dialect kunnen
vrijdagavond in het Vlissingse Vestzaktheater hun hart opha
len. Vier Zeeuwse verhalenvertellers lezen voor in dialect. Zij
zingen ook bekende en minder bekende liederen, uiteraard in
dialect.
De verhalenvertellers komen uit bijna heel Zeeland, uit
Zeeuwsch-Vlaanderen, Walcheren en Schouwen-Duiveland. De
vier zijn mevrouw Schippers-Le Bleu uit Breskens, mevrouw Jo-
ziasse-Theune uit Serooskerke, de heer Leijdekkers uit Zierikzee
en mevrouw Vos uit Burgh-Haamstede. De avond in het Vestzak
theater staat onder leiding van twee dialectkenners bij uitstek.
mevrouw A. F. van de Zande en de heer A. Francke, respectieve
lijk voorzitter en wetenschappelijk medewerker van de Zeeuwse
Vereniging voor Dialectonderzoek. Zij geven een toelichting over
het dialect.
Het initiatief tot de dialect-avond is genomen door de openbare
bibliotheek van Vlissingen. Die heeft de bijeenkomst in het Vest
zaktheater op touw gezet in samenwerking met enkele leden van
de Zeeuwse Vereniging voor Dialectonderzoek. De activiteit, die
de naam 'k Ebbe je wat te zehhen' heeft meegekregen, begint om
20.00 uur. De openbare bibliotheek van Vlissingen heeft speciaal
ter gelegenheid van de dialect-avond een overzicht van uitleen
bare Zeeuwse streekliteratuur samengesteld. De lijst omvat bij
na 140 publicaties.
langstellenden kunnen in het
bureau terecht voor alle infor
matie die direct of zijdelings met
het ziekenhuis te maken heeft.
Wie meer wil weten over een
ziektebeeld, over ziekenhuispro
cedures, patiëntenverenigingen
of over hoe je een klacht moet in
dienen. kan in het bureau wor
den geholpen. Het bureau be
handelt geen klachten, maar
wijst wel de weg. Als klanten bij
het bureau niet geholpen kun
nen worden, krijgen ze in ieder
geval het adres van de organisa
tie of instelling die hen wel ver
der op weg helpt.
Het nieuwe Patiënten Service
Bureau heeft daarnaast nog een
belanrijke functie. Alle contac
ten worden geregistreerd. Be
leidsmakers kunnen in de toe
komst rekening houden met on
duidelijkheden en onvolkomen
heden in voorlichting en organi
satie. die door de klanten van
het bureau worden gesigna
leerd.
Postcodeloterij
sponsort project
salamanders
van onze Haagse redactrice
DEN HAAG - De in opspraak ge
raakte Postcodeloterij is spon
sor van een project voor kamsa-
lamanders van de stichting
Landschapsverzorging in Zee
land.
Staatssecretaris Gabor van na
tuurbeheer draagt dit project in
het Meerjarenprogramma Na
tuur en Landschap aan als voor
beeld van natuursponsoring,
dat overigens steeds meer in op
komst is. Verder meldt de
staatssecretaris dat zijn depar
tement bij zo'n 70 projecten op
het gebied van Regionaal Inte
graal Waterbeheer (REGIWA) is
betrokken. Zeeland telt zeven
projecten. Zo wordt de verdro
ging in de Schouwse duinen en
het duingebied Oranjezon be
streden. In de Flaauwers-inla-
gen en de Zwaakse Kreekrest is
een project gestart om de eutro
fiëring tegen te gaan. Bij het Vo-
gelfort-Campen worden milieu
vriendelijke oevers aangelegd.
Projecten voor integraal water
beheer worden uitgevoerd in
Voorland Nummer Een en Ca-
nisvliet.
mm
van onze verslaggever
KLEVERSKERKE - „Naar Kle
verskerke toe liep een ruige
weg. Meer een strook los zand
eigenlijk. Aan de toren van het
dorp wapperde de witte vlag.
De Duitsers wilden zich overge
ven. Maar aan de ingang van het
dorp was het doodstil. Ik ver
trouwde het niet. Er moest iets
mis zijn." James W. Carnegie
(73) is voor acht dagen terug in
Zeeland, in de dorpen die hij
mee heeft helpen bevrijden.
Zijn verhaal over de inname
van Kleverskerke is bloedstol
lend.
Hij vervolgt: „De stilte werd
plotseling verbroken door een
stem uit de deuropening van een
klein huis aan de noordzijde van
de straat. Een kleine, wat oudere
vrouw kwam ons tegemoet, met
veel gebaren en veel woorden. Ze
probeerde ons iets te vertellen.
Het moest iets met de weg te ma
ken hebben. Ze bukte en schepte
met haar handen wat zand weg.
James W. Carnegie: terug in Kleverskerke.
foto Oscar van Beest
Daar, een tiental centimeters
onder het wegoppervlak, legde
ze een Teller-mijn bloot, één van
de dodelijkste Duitse landmij
nen."
De oude dame wees vervolgens
negentien landmijnen aan die in
de weg van Kleverskerke ver
borgen lagen. Zodoende kon het
peloton van het zevende batal
jon The Cameronians ongedeerd
het dorpje aan het Kanaal door
Walcheren binnentrekken. Car
negie: „Als de mijnen niet waren
aangewezen, hadden we niet zo
snel kunnen optrekken naar
Veere. We verwachtten dat daar
de slag om Walcheren uiteinde
lijk zou worden uitgevochten.
Het was duidelijk de bedoeling
van de Duitsers om ons bij Kle
verskerke op te houden."
Memoires
Carnegie is niet te stuiten wan
neer hij eenmaal over zijn bele
venissen in de oorlog begint te
vertellen. In april van dit jaar
schreef hij zijn belevenissen op
in een boekje, getiteld 'The ser
geant sang'. Voor het grootste
gedeelte zijn deze memoires ge
baseerd op zijn dagboekaante
keningen uit 1944 „Op 5 novem
ber trokken we Kleverskerke
binnen. Dat was mijn verjaar
dag, ik werd zesentwintig. Maar
ik herinnerde mij dat pas om
tien uur 's avonds."
Carnegie is terug in Kleversker
ke om meer te weten te komen
over de oude vrouw die hem en
zijn peloton destijds heeft gehol
pen. Bij J. L. Kasse. één van de
oudste bewoners van het dorp.
probeert hij meer over haar te
weten te komen. Maar ook Kas
se kan hem niet helpen: „Ikzelf
was met mijn vrouw en kinderen
naar Amemuiden gevlucht, zo
als zoveel Kleverskerkers. En
hier zaten weer een heleboel
vluchtelingen uit het onder wa
ter gezette Middelburg. Dus mis
schien was die vrouw geen in
woonster van Kleverskerke."
Bij het dorpskerkje, vertelt Car
negie. werden alle uitgegraven
mijnen verzameld. De soldaten
stapelden ze op tegen de heg.
Ongelukkigerwijze stootte een
van hen echter tegen de stapel
aan, waardoor alle mijnen ont
ploften. Dat kostte twee Schot
ten het leven.
Carnegie woont in Zuid-Schot
land, in een dorpje bij Dumfryes.
„Het werk dat ik in de oorlog ge
daan heb. is het belangrijkste
dat er in mijn leven is voorgeval
len. Ik heb het zo goed mogelijk
proberen te doen. Toch heb ik
me nadien vaak schuldig ge
voeld over beslissingen die ik
moest nemen. Na de oorlog was
ik lange tijd depressief Dat was
mijn eigen kleine oorlog."
Burgemeester E. J. Hoogendijk-van Duijn: ...trots op het vertrouwen...
foto Willem Mieras
van onze verslaggever
KORTGENE - Spijt? De
vraag verrast haar merk
baar. Nee. dingen waar ze
achteraf echt spijt van heeft,
zijn er niet. „Natuurlijk, de
persoonlijke insteek had op
enig moment misschien an
ders gekund, maar het bestu
ren van een plattelandsge
meente is toch iets wat je sa
men doet, een continu proces
waarin je constant kunt bij
sturen."
Het compromismodel staat
hoog in het vaandel van de
vertrekkende burgemeester
van Kortgene. Het politieke
proces in de gemeente wordt
volgens haar gekenmerkt
door respect voor eikaars
standpunten. „Een positieve,
kritische. constructieve
raad." Bovendien lopen de
politieke overtuigingen mis
schien uiteen, voor alle raads
leden staat toch het belang
van de gemeente voorop. „De
verbouwing van de gymzaal,
tja, dat willen we allemaal
graag."
Edith J. Hoogendijk-van
Duijn verruilt binnenkort het
burgemeesterschap van
Kortgene (3600 inwoners)
voor dat van Lochem (19.000
inwoners). Een grote sprong
voorwaarts? Hoogendijk zegt
met klem dat het 'beslist on
zin' is dat ze het niet meer
naar haar zin zou hebben op
Noord-Beveland. De mogelij
ke samenvoeging met de ge
meente Wissenkerke had
haar zelfs het burgemeester
schap van heel Noord-Beve
land kunnen opleveren. Maar
de uitdaging van een nieuw
gebied lokte blijkbaar toch.
„Ik heb heel bewust gesollici
teerd." Ze noemt zonder aar
zelen een aantal dingen die
haar trekken in de nieuwe ge
meente: de aanwezigheid van
industrie, de centrumfunctie
die Lochem vervult voor de
omgeving, de kastelen, de
schakering van het land
schap.
Noord-Beveland ligt haar
echter na aan het hart. „We
hebben hier echt gewóónd."
De afstand tussen de bestuur
ders en de burgers is in Kort
gene uiterst kort en dat bete
kent in de opvattingen van
Hoogendijk dat er voor be
stuurlijke arrogantie nauwe
lijks plaats is. „We doen het
samen, dat is gewoon onze
maat." Natuurlijk is het niet
altijd koek en ei. Een keertje
met de deuren slaan, vindt de
burgemeester niet erg. „Daar
moet je ook niet bang voor
zijn. Als het goed is, is het de
volgende morgen weer over."
Hoe tevreden Hoogendijk ook
terugblikt, in haar zittingspe
riode moest Kortgene enkele
onverkwikkelijke affaires
meemaken. De vestiging van
een camping in de Paarde-
kuup bij Colijnsplaat bijvoor
beeld is een kwestie die in
tweede helft van de jaren
tachtig heel wat stof deed op
waaien. Camping Orisant
kwam er, tegen de zin van na
tuurbeschermers en de pro
vincie in. De gemeente Kort
gene gaf de betrokken onder
nemer alle ruimte en trotseer
de de storm van protest. Hoo
gendijk staat nog steeds ach
ter de aanpak die de gemeen
te toen heeft gekozen. „Op dit
moment gaat het beter met
Colijn, maar destijds moest er
iets gebeuren, ook in de sfeer
van een stuk vertering. En -
zo zeg ik het dan maar - ik was
ingehuurd om dat element
naar voren te brengen."
Kortgene liet rapporten op
stellen om te staven dat het
bewuste deel van de Paarde-
kuup best gebruikt kon wor
den als camping zonder dat
het natuurlijk evenwicht ver
stoord zou raken. En hield
voet bij stuk. „Ik ben blij dat
toen de ruggen recht zijn ge
bleven". zegt de burgemees
ter. Ook een hooglopend con
flict tussen de watersportver
eniging en de gemeente ver
hitte de gemoederen. Over
het vertrek van wethouder G.
Kraaijeveld. die eerder dit
jaar vertrok nadat er kritiek
was gekomen op zijn voortva
rende wijze van besturen, is ze
kort. „Een bedrijfsongeval,
dat is niet structureel."
Haar afscheid heeft Hoogen
dijk al heel wat reacties opge
leverd van mensen die het
jammer vinden dat ze ver
trekt. Ze is trots op het ver
trouwen dat ze blijkbaar ge
noot. Het zijn complimenten
die ze anders niet in ont
vangst had kunnen nemen:
„Wat dat betreft is het ook wel
eens goed om weg te gaan."
Eén van de vitrines op de bijbeltentoonstelling in de Nieuwe Kerk
in Middelburg toont enkele relikwieën. foto OscarvanBees
van onze
MIDDELBURG - De bijbel is
het boek dat blijft. Daarom
heeft de reizende tentoonstel
ling van het Nederlands Bijbel
genootschap de naam 'het boek
dat blijft' meegekregen. Dins
dagavond werd de expositie
over belangrijke boek in de
Wandelkerk in Middelburg offi
cieel geopend. Oud-commissa
ris van de koningin dr C. Boer-
tien gaf het startsein met het in
schakelen van de verlichting
van de panelen waarop de ge
schiedenis van de bijbel uit de
doeken wordt gedaan.
'Het boek dat blijft', werd naar
Middelburg gehaald door de
plaatselijke afdeling van het Ne
derlands Bijbelgenootschap. In
middels zijn 56 scholen in Mid
delburg en Vlissingen aange
schreven om de tentoonstelling
in groepen te komen bezoeken,
waarvan er 11 hebben gerea
geerd. Daarnaast kan iedereen
met belangstelling de expositie
in de kerk onder de Lange Jan
bezoeken.
„We hebben de expositie hier
heen gehaald om de belangstel
ling voor de bijbel te verlevendi
gen. Veel mensen hebben wel
een bijbel in huis. maar denken
dat het een saai boek is. Voor
mensen die de inhoud al kennen
is het een mogelijkheid om de
kennis op te frissen", legt domi
nee M. de Boer, voorzitter van de
afdeling uit.
Panelen
Op verschillende panelen wordt
de inhoud van de bijbel en het
ontstaan van het boek belicht,
geïllustreerd met foto's en teke
ningen. Zo krijgt de bezoeker
een beeld van de slavernij van de
Joden in Egypte, hun woestijn-
tocht, het begin van de Joodse
eredienst, de ontwikkeling van
het volk Israël en de boodschap
der profeten. Het tweede deel
van de tentoonstelling gaat over
het verhaal van Jezus en zijn
profeten. Via de geschiedenis
van de apostel Paulus en de
Openbaring van Johannes loopt
de tentoonstelling over in de ge
schiedenis van het boek de bij
bel en het werk van het Bijbelge
nootschap.
Alhoewel er veel te bekijken
valt, waaronder vitrines met
voorwerpen als een maquette en
schrijfrollen, is 'Het boek dat
blijft' niet echt geschikt voor
Speurtocht langs
de laagwaterlijn
DOMBURG - De afdeling Wal
cheren van de Koninklijke Ne
derlandse Natuurhistorische
Vereniging houdt zaterdag een
speurtocht langs de laagwater
lijn van het strand tussen Dom
burg en Westkapelle. Het strand
is ter plaatse rijk aan fossielen
en schelpen van miljoenen jaren,
zo meldt de KNNV. De excursie
begint op het parkeerterrein bij
de golflinks in Domburg. De
aanvang is om 13 uur.
zeer jonge kinderen. Wel zijner
speciale lesboekjes voor <jj
schoolgaande jeugd. De ten-,
toonstelling blijft tot en met
donderdag 24 september in Mid
delburg. De openingstijden zij;
van 9.30 tot 17.15 uur en van
18.45 tot 21.00 uur, op zaterdy
van 10.00 tot 17.00 uur.
DISK praat over
omschakeling in
oorlogsindustrie
TERNEUZEN - De werkgroep
Dienst in de Industriële Samen
leving vanwege de Kerken
(DISK) West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren houdt woensdag 23 sep
tember een thema-avond over
de omschakeling van militaire
naar civiele produktie. Land
bouwtrekkers in plaats van
tanks, zo luidt het parool vande
werkgroep.
De thema-avond richt zich voor
al op de defensie-portefeuille
van de Koninklijke Schelde
Groep in Vlissingen. Tijdens de
discussie wordt ingegaan op de
wijze waarop iedereen
DISK kan meewerken aan de zo
geheten conversie van de mili
taire industrie, de consequen
ties voor het personeel van deze
bedrijfstak en het aandeel van
de kerken in het geheel.
Het forum bestaat onder meer
uit industriepastor Jan Schel-
fers en David de Leeuw van de
ondernemingsraad van de
Scheldegroep. De bijeenkomst
begint om 20.00 uur en wordt ge
houden in het het gebouw van de
hervormde gemeente in Oi
burg aan het Kerkplein.
Kindermiddag
kynologenclub
WILHELMINADORI' - De Kj
nologenclub Zeeland begint za
terdag het nieuwe seizoen o)
het eigen terrein bij Wilhelmi-
nadorp met een activiteiten
middag voor kinderen en
honden.
De kinderen - niet ouder dan li
jaar - en hun honden zijn wel
kom om 13.00 uur. Vrijwilligers
van de kynologenclub Zeeland
leren de kinderen door middel
van allerlei spelletjes hun hon
den beter kennen en
De deelnemers, de kinderen en
de honden, krijgen na afloop een
verrassing mee.
Het terrein van de kynologen
club Zeeland bij Wilhelmina-
dorp bevindt zich aan de weg
langs het Goese havenkanaal
richting Goese Sas.
Ruilbeurs
modeltreinen
'S-HEER HENDRIKSKINDE
REN - De 'Zeeuwse Trein Mo
delruilbeurs' houdt
voor de achtste keer een ruil
beurs in het dorpshuis in 's-Hee
-Hendrikskinderen. De deuren
zijn geopend van 10.00 uur
16.00 uur.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reac
ties op in de PZC verschenen berichten, artike
len of commentaren. Niet voor open brieven,
gedichten en dergelijke. Anonieme inzendingen
of stukken zonder duidelijke opgave van adres
en woonplaats worden niet in behandeling geno
men. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250
woorden. De redactie behoudt zich het recht
voor inzendingen te bekorten. Over geweigerde
brieven kan niet worden gecorrespondeerd.
111111111111111 ii i n r
Para-Norma en
de berichtgeving
Met stijgende verbazing en
groeiende ergenis heb ik de be
richtgeving in uw krant gevolgd
rond de Para-Norma-manifesta-
tie in Goes op 5 en 6 september
j.l. Deze manifestaie is door uw
krant op zo'n eenzijdige manier
belicht, dat de niet-geinformeer-
de lezer een volstrekt vertekend
beeld kreeg van wat zich dat
weekend in en buiten de Zee
landhallen afspeelde. Wie niet
beter wist, zou warempel bijna
gaan geloven, dat de duivel in
hoogst eigen persoon daar rond
waarde om de Zeeuwen de stui
pen op het lijf te jagen.
Als klap op de vuurpijl ver
scheen vrijdag j.l. in uw rubriek
Te gast het persoonlijk relaas
van drs Martie Dieperink. Ieder
een mag (gelukkig) denken en
geloven wat hij wil, maar als
krant draagt u de verantwoordt-
lijkheid hoor en wederhoor toe
te passen. U zou vele PZC-le®**
(mijzelf incluis) een groot ple»
doen door in dezelfde rubn"
eens iemand uit het spiritui
kamp aan het woord te laten, a-1
de opmerkingen van rnevrou
Dieperink in een ruimer
kan plaatsen.
Nu. anno 1992. is toch zeU
PZC voldoende ontwikkel^
geemancipeerd om er met ntf-
als vanzelfsprekend vanuit
gaan, dat de geschriften uk i
Bijbel de enige maatstaf VJ
voor ons denken en geloven I
Als kind krijg je de waarSC I
wing uit de buurt van het wa
te blijven, omdat je anderS^|
verdrinken. Maar kinderenflB
den groot en wij kunnen als® I
sen toch inmiddels
zwemmen om zelf op onderzo-"
uit te gaan? _j
GerdittW
Prins Hendrikstraat*'
km,
