Touwtrekken om Poolse werkers
voerilen belasten relatie Japan-Rusland
Bewoners willen niet weg
PZC
Beroepsmilitairen moeten langer dienen
S|W'«
tl 1 ëtf'"
-iSy.g fm
Acteur Van Dreelen
(70) overleden
Studie: huisarts is
taboe bij bijna helft
aanvragers aidstest
Italiaanse premier
vraagt volmachten
VS telt dertig miljoen
ondervoede mensen
binnen- en buitenland
Buitenlanders binnen via maas in wet Rechter buigt zich over affaire
r*
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1992
IS HAAG (GPD) - De Rotter-
rechter zal zich dit jaar
buigen over een zaak die
or ongeveer 400 buitenlandse
rknemers in ons land en voor
werkgevers die ze in dienst
- bbengrote gevolgen kan heb-
- n-Lesman en Partners in Lek
werk, met bureaus in Hoorn
bet Westland, heeft het afge-
«njaarzo'n 400 buitenlandse
- ïknemers -voornamelijk Po
naar ons land gehaald. Vol-
5 Lesman als medevennoten
zijn bedrijf: volgens het
ënbaar Ministerie en de mi-
"^ies van Justitie en Sociale
i Cn Werkgelegenheid ge-
als illegale buitenlandse
ïknemers.
a tRotterdamse Openbaar Mi-
[ene heeft besloten Lesman
vervolgen: de dagvaarding
eet nog worden uitgebracht,
arbij zal de Officier van Justi-
de rechter moeten bewijzen
Lesman volgens Nederlands
btniet kan spreken over me-
rennoten. omdat ze geen
rkelijke deelgenoten in zijn
jrijf zijn. Ze worden door Les-
alleen naar ons land ge
ld om in de tuinbouw tewerk
rorden gesteld.
de Rotterdamse rechter in
i uitspraak het eens is met de
klachten en Lesman veroor-
It, zijn de gevolgen voor 400
ry en en hun werkgevers groot.
- n worden dan aange-
ESZETH
icdeadvi&sbiireau
J »n chic bon genre
NAJAARSSHOW
Zondag 13 sept.
aanvang 14.30 uur
Maandag 14 sept.
aanvang 20.00 uur
Toegang gratis
Reserveren gewenst.
boor Loskade 9
ifroandog 4331 HV Middelburg
zoteidag lel 01180-35047/23246
merkt als illegale buitenlandse
werknemers en zullen worden
opgespoord en het land uitgezet.
De tuinders bij wie ze werkzaam
zijn geweest zullen naar ver
wachting worden vervolgd en
voor het in dienst hebben van
een illegale buitenlandse werk
nemer een boete opgelegd krij
gen van 2000 tot 4000 gulden. Bo
vendien zal justitie deze werkge
vers waarschijnlijk aansprake
lijk stellen voor het niet inhou
den en afdragen van belastingen
en sociale lasten.
Mocht de Rotterdamse rechter
van mening zijn dat Lesman niet
heeft gehandeld in strijd met de
Wet Buitenlandse Werknemers,
dan zit het ministerie van Justi
tie met een groot probleem.
..Dan zal het voor ons zaak zijn
de eventueel geconstateerde ga
ten in de wet te dichten. Dat zou
wel enkele jaren kunnen duren.
Vooralsnog gaan we er van uit.
dat we in onze stellingame door
de Rotterdamse rechter worden
gesteund", aldus een woord
voerder. Justitie heeft deze zaak
niet alleen bekeken. Ook Sociale
Zaken en Werkgelegenheid is er
bij betrokken.
Naam
Lesman en Partners hebben nog
niet zo lang geleden de naam
van hun bedrijf veranderd in
„Uitzendbureau West Fries
land". Zelf zegt het bedrijf in een
aantal in het Westland verschij
nende nieuwsbladen dat de
werkzaamheden die door de me
de-vennoten moeten worden
verricht zijn aangenomen op ba
sis van manuren. „Dit is voor de
klanten (werkgevers) een veilig
idee omdat de continuïteit en
kwaliteit hierdoor wordt ge
waarborgd".
Werkgevers kunnen op project
basis personeel, „allemaal mede
-vennoten" inhuren. „In de prak
tijk betekent een en ander dat U
geen sociale lasten en verzeke
ring behoeft af te dragen. Heeft
U geen werk meer dan bent U
ook geen salaris verschuldigd,
omdat het personeel niet in vast
dienstverband bij u gewerkt
heeft". In een wervende tekst
legt Lesman en Partners uit dat
de Polen geen verblijfsvergun
ning nodig hebben „Ook visum
plicht komt voor de mensen met
de Poolse nationaliteit niet meer
aan de orde".
„De Wet Buitenlandse Werkne
mers is op de vennoten van een
vennootschap onder firma niet
van toepassing omdat er geen
arbeidsverhouding bestaat",
schrijft het bureau. En dan jui
chend: Hoewel justitie aanvan
kelijk pogingen ondernam voor
dit soort praktijken een stokje te
steken, kreeg zij nul op het re
kest, Uit schriftelijke bevestigin
gen van zowel de belasting
dienst. advocaten, verzekerings
maatschappijen en bedrijfsve-
rengingen blijkt dat Lesman en
Partners een honderd procent
legale en betrouwbare onderne
ming is. Dit werd onderstreept
door het directoraat voor de ar
beidsvoorziening van het Minis
terie van Sociale Zaken en Werk
gelegenheid'.
Deze laatste opmerking zal Les
man wel eens behoorlijk kunnen
opbreken. Een van de zaken die
hem waarschijnlijk ten laste
worden gelegd is valsheid in ge
schrifte. Justitie zegt over bewij
zen te beschikken dat Lesman
de brief van de Dienst Inspectie
Arbeidsverhoudingen van het
ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid heeft vervalst.
Over de vervolging öp dit punt
zegt het Rotterdamse openbaar
ministerie: „Dat zou best eens
kunnen".
Wilmink (midden) draagt het commando over aan Couzy (geheel links).
foto Frans Vanderlinde ANP
DEN HAAG (ANP) - De Koninklijke Landmacht is in de huidige
en ook in de tot nog toe geplande samenstelling onvoldoende in
staat tegemoet te komen aan de nieuwe eisen die vredesopera
ties stellen. Dat vraagt een groter aantal beroepsmilitairen dat
voor een aantal jaren wil dienen. Anders zou er toe moeten wor
den overgegaan dienstplichtigen verplicht uit te zenden.
Dat zei de scheidende bevelhebber der landstrijdkrachten, luite
nant-generaal M.J. Wilmink, donderdag in Den Haag bij de be
velsoverdracht aan zijn opvolger luitenant-generaal H.A. Couzy.
Wilmink gaat ervan uit dat de missies die in het verleden uitzon
derlijk waren, tot het gewone werk van de krijgsmacht gaan ho
ren.
Wilmink wordt in het Duitse Heidelberg commandant van Land-
cent, het nieuw te vormen NAVO-commando over de geallieerde
landstrijdkrachten in Centraal-Europa.
5 EN HAAG (ANP) - De hoop
lal de Russische president Bo-
sJcltsin tijdens zijn voorge-
11 omen bezoek zondag aan To-
o het territoriale conflict
r; «erde Koerilen zou oplossen,
- fas al niet hooggespannen.
aar met de afgelasting van
-njn reis heeft Jeltsin bij voor-
haat toegegeven aan de druk
an de conservatieven die van
psgave van de vier eiland-
sniets willen weten.
tbs
1 Japanse premier Kiichi
iyazawa kreeg woensdag van
1,11 dtsm te horen dat de reis
erd afgeblazen wegens ver-
iheidene binnenlandse pro-
amen. Miyazawa verwacht
1 Erdoor geen verandering in
t Japans-Russische betrek
ken. „Rusland heeft te ma-
611 met bepaalde omstandig-
<fen. dus laten we geduldig
i'r «achten", aldus de premier.
sar een functionaris van het
fê imsterie van buitenlandse
«en in Tokyo toonde zich
t9 Mw optimistisch: „Het af-
td ssten van het bezoek zal de
■f: «nationale geloofwaardig-
van de Russische presi-
iö ntondermijnen."
De conservatieve media jui
chen de annulering van Jelt-
sins reis toe. terwijl de hervor-
mingsgezinden in de verdedi
ging zijn gedrongen. „Tegen
standers van teruggave in de
Veiligheidsraad hebben beslis
sende stappen genomen", stelt
de Komsomolskaja Pravda. De
liberale minister Andrej Kozy-
rev van buitenlandse zaken
haalde zich enkele weken gele
den al de toorn van de conser
vatieven in het parlement op
de hals, toen hij voorstelde om
twee van de vier eilanden aan
Japan terug te geven. „Het is
onmogelijk de eilanden terug
te geven, net zo goed als het on
mogelijk is ze te houden", al-
reden voor zijn afzegging
c mde Jeltsin 'binnenlandse
®lemen'. Tokyo ziet dit als
leken dat de macht van de
lent afneemt en die van
ervatieven groeiende is.
m heette het dat Jelt-
oensdag was teruggeflo-
door de Russische Veilig-
"3ad. een conservatieve
luwregering" die van
3 Compromis over de Koeri-
j.' pil weten.
Inbeslaggenomen vaartuigen van Japanse vissers op het eiland Shikotan.
foto Alexander Litskin/AP
dus het liberale dagblad Neza-
visimaja Gazeta.
De afgelopen dagen waren in
beide landen vaker geluiden
opgegaan om maar van het be
zoek af te zien. omdat de afgelo
pen dagen geen der partijen
maar één millimeter aan de an
der wilde toegeven. „Verwacht
van ons geen teruggave van de
eilanden tijdens mijn bezoek",
waarschuwde Jeltsin in een tv-
debat dat in Tokyo werd uitge
zonden. Minister Michio Wata-
nabe van buitenlandse zaken
diende hem van repliek: „We
kunnen niet enorme bedragen
geld van de belastingbetalers
uitgeven voor Rusland zolang
de illegale bezetting van de ei
landen voortduurt".
De woordvoerder van de pre
mier benadrukte donderdag
dat de regering in Tokyo haar
standpunt over de Koerilen
niet zal wijzigen, nu Jeltsins
reis niet doorgaat. Bovendien
zal de uitbetaling van honderd
miljoen dollar aan reeds toege
zegde humanitaire hulp aan
Rusland nog langer op zich la
ten wachten, evenals 700 mil
joen dollar aan exportkrediet
garanties. zo is van regerings
zijde vernomen.
Behalve Rusland zullen ook
Japanse zakenlieden een finan
ciële strop lijden door de afge
lasting van het bezoek. Het
Ana Hotel bij Tokyo loopt een
reservering van 380 kamers
voor Jeltsin en zijn gevolg mis,
terwijl het staatsbanket van
keizer Akihito voor zijn Russi
sche gast en 170 anderen is af
gelast.
vier eilandjes ten noorden
«pan. die het Sovjetleger
r net eind van de Tweede
innam, staan
1 in de moeizame be-
pn tussen de twee lan-
v'Okyo staat erop dat Rus-
Qe eilanden teruggeeft
31 er sprake kan zijn van
JrPse Japanse finan-
Ui u aan Fius'and. Maar
4 had eerder verklaard
n stap voor hem poli-
ezelfmoord betekent.
(lang
f nationalistische krin-
ii h. ie 1 Russische parle-
staat yeel verzet tegen
ffijke overdracht, van
Vaito aan JaPan- De con-
i even zeggen dat de Koe-
n^1 "nationaal belang"
enaive puur nationahs-
ano on°°k een economisch
|kp 7 Procent van de Rus-
at: t,Hp„'fer'J is afhankelijk
iden 3urenr°ndomdezeei-
is j]jn "et nabijgelegen Sa-
ITURUP (AP) - Pas dit jaar
zijn de Koerilen opengelegd
voor het toerisme. Tijdens de
Koude Oorlog was dat ondenk
baar. want in het gebied krui
sen veel onderzeeërs met kern
wapens. Nog steeds is bijna de
helft van de 45.000 Russen op
de Koerilen militair. Veel bui
tenlanders zijn er nog niet.
want er is een speciale pas no
dig om de eilanden te mogen
bezoeken en de reis er naar toe
duurt lang.
Maar Anatoly Samoljoek (35)
wil op het eiland Iturup blijven.
„Ik was 20 toen ik hier kwam.
Mijn kinderen zijn hier gebo
ren. Ik ga niet weg. of ik moet in
de loop van een geweer kijken".
Hij verwoordt de gevoelens van
veel eilandbewoners, die vre
zen dat ze onzekere tijden tege
moet gaan als ze bij Japan zou
den worden gevoegd
Iturup en de andere omstreden
eilanden werden in 1945 be
stormd door het Sovjet-leger.
In de twee jaar daarna werden
alle 16.000 Japanse inwoners
verdreven. Zij werden door
Stalin vervangen door Russen,
die vaak onder dwang van dui
zenden kilometers ver werden
gehaald. De Sovjetpropagan
da bestreed decennia lang de
Japanse claim op de eilanden.
„Tot twee jaar geleden had ik
er geen idee van dat ik op land
woon dat door anderen wordt
opgeëist", zegt Samoljoek.
Op Iturup zijn ook nu nog res
ten van het Japanse verleden
te zien, zoals bunkers en een
landingsbaan. De Sovjet-rege
ring vond het blijkbaar geen
prioriteit om iets aan het vlieg
veld te doen. want nog steeds
wordt de startbaan, toepasse
lijk Stormvogel genoemd, ge
bruikt. Dat betekent een onge
regelde dienstregeling, want
door de eeuwige mist in het ge
bied is er soms dagen geen
vliegverkeer mogelijk.
Bonkig
Behalve op de legerbasis zijn er
op Iturup geen verharde we
gen. Van Stormvogel naar Koe-
rilsk, een afstand van vijf kilo
meter. is het met een jeep een
uur rijden over bonkige wegen.
Koerilsk is het belangrijkste
vissersdorp. De 8.000 inwoners
hebben een school en een zie
kenhuis. maar geen restau
rants. Wel is er een bar en een
„gastenhuis", waar behalve
vulkaanexperts en gestrande
piloten ook talloze kakkerlak
ken thuis zijn. Hoewel de visin-
dustrie stabiel is. is Iturup er
nooit rijk van geworden. Veel
vissers houden er thuis dan ook
wat pluimvee en een melkkoe
op na.
Gennady Simonov. hoofdre
dacteur van de plaatselijke
krant Het Rode Baken, zegt
dat sommige inwoners hopen
op een economische impuls als
het eiland bij Japan zou wor
den gevoegd. Enkelen hopen
volgens hem stilletjes dat Ja
pan hun een uitreispremie zal
geven van duizenden guldens
als zij naar het Russische
vasteland vertrekken. Simo
nov benadrukt echter dat de
grote meerderheid van de Itu-
rupers op het eiland wil blijven,
omdat velen vrezen dat zij on
der de Japanners tweederangs
burgers zouden worden,
CAP DAGDE (ANP) - De acteur
John van Dreelen is, naar eerst
nu bekend is geworden, op vrij
dag 4 september overleden in
zijn woonplaats Cap d'Agde aan
de Franse kust. De in Amster
dam geboren Van Dreelen werd
zeventig jaar.
De acteur was internationaal ac
tief en bracht een deel van zijn
werkzame leven door in Holly
wood. Hij werd geen echte ster.
maar hij verdiende zijn brood en
meestal ook rijkelijk belegd.
Vooral voor rollen van nazi's
werd hij. dank zij zijn accent,
vaak gevraagd Volgens eigen
zeggen had elke studio op een
bepaald moment zelfs een Wehr-
macht-uniform in zijn maat han
gen. Verder viel hij op door zijn
„gentleman-achtige" verschij
ning en charme.
John van Dreelen heette in
werkelijkheid Jacques Theo
dore van Drielen Gimberg. Hij
was de zoon van de illustere
Haagse acteur en regisseur
Louis Gimberg. Meteen na de
middelbare school kwam hij bij
het Residentie Tooneel. waar hij
in 1941 debuteerde in De Gele
Nachtegaal. Acht jaar later nam
hij min of meer afscheid van het
Nederlandse toneel. Pas in de ja
ren zestig werd hij in Nederland
zelf bekend, doorzijn vertolking
van Henri van der Welcke in de
tv-serie De Boeken der Kleine
Zielen naar Louis Couperus, met
naast zich Ellen Vogel als Con
stance.
Van Dreelen vertrok in 1949 op
uitnodiging van de toen al we-
reldbefaamde Laurence Olivier
naar Londen, waar hij meewerk
te aan hoorspelen en engage
menten kreeg bij theatergezel
schappen. In die jaren maakte
hij ook zijn filmdebuut. Hij
speelde met onder anderen in
Monte Carlo Baby en In enkele
Duitse films.
In 1957 maakte hij de overstap
naar de Verenigde Staten Daar
werd hij gevraagd voor films als
Topaz (Hitchcock) en rollen in
televisieseries als Charley's An
gels. The Six Million Dollar Man
en in de jaren tachtig -als bis
schop- in Dynasty
Van Dreelen was tot zeer recent
actief, onlangs werkte hij nog in
Duitsland. De acteur was ver
schillende keren getrouwd, laat
stelijk met een jonge Filippijnse.
Archiefopname uit 1973 va
John van Dreelen.
UTRECHT (ANP) - De wens dat
de huisarts niet op de hoogte
komt van de uilslag van een aid
stest is voor veel aanvragers
van zo'n test een belangrijke re
den om daarvoor naar een GG
GD of een kliniek voor ge
slachtsziekten te gaan. Van een
groep van 326 mensen die zijn
ondervraagd over hun motie
ven voor een test, zei iets min
der dan de helft (42 procent) om
die reden niet naar de huisarts
te zijn gestapt. De gedachte dat
de familie via de huisarts op de
hoogte zou komen, weerhield 32
procent ervan de huisarts in te
schakelen. Elf procent achtte de
huisarts niet deskundig genoeg.
Een en ander blijkt uit een on
derzoek van de Rijksuniversiteit
Utrecht. De twee vakgroepen
Homostudies en Algemene Ge
zondheidszorg en Epidemiolo
gie presenteerden donderdag de
resultaten op een studiedag in
Utrecht over HI V-test verzoe
ken. Ook blijkt dat de groep
mensen die zich laat testen de
mografisch gezien duidelijk een
bijzondere groep vormen, verge
leken met de algemene bevol
king. Zo zijn ze hoger opgeleid en
houden ze er vrijere seksuele op
vattingen op na.
Iemand laat meestal een HIV-
test doen ter geruststelling. De
helft van de groep vraagt om een
test omdat zij een nieuwe part
ner hebben. Van de mensen met
een vaste partner is die partner
in ruim driekwart van de geval
len op de hoogte van de test aan
vraag. Mocht, de test uitwijzen
dat de persoon sero-positief is.
dan zullen de meeste dat wel ver
tellen aan hun partner. Het me
rendeel zou een losse partner
echter niet op de hoogte bren
gen.
van onze correspondent
ROME - De Italiaanse premier
Giuliano Amato wil van het
parlement speciale volmachten
om de financiële en economi
sche crisis het hoofd te kunnen
bieden. In de komende 3 jaar wil
hij de mogelijkheid hebben om,
zonder raadpleging van de
volksvertegenwoordiging, over
te kunnen gaan tot bezuini
gingsoperaties en de invoering
van nieuwe belastingen.
In het plan van Amato is een
hoofdrol weggelegd voor de pre
sident van de Italiaanse Bank.
Azeglio Ciampi. Hij moet beoor
delen wanneer er sprake is van
een crisis die het regeren bij de
creet rechtvaardigt. Ciampi. die
al maanden in de weer is om de
zwakke lire te behoeden voor
een devaluatie en die pleit voor
een sanering van de sterk toege
nomen overheids-financien. was
woensdag aanwezig bij het over
leg van het Italiaanse kabinet
Premier Amato zei dat zijn plan
is geïnspireerd op het Duitse
model, dat al 20 jaar bestaat en
dat voorziet in speciale bevoegd
heden van de bondskanselier tn
geval van een economische cri
sis. Tot nu toe is in Duitsland
echter nog nooit gebruik ge
maakt van deze mogelijkheid
Alleen in Belgie werd. in 1981.
een soortgelijke wet toegepast
Het Italiaanse kabinet heeft
woensdag nog een aantal andere
maatregelen voorgesteld om de
crisis te kunnen bezweren. Om
de wijdverbreide belastingont
duiking tegen te kunnen gaan.
wordt de 'inkomensmeter' inge
voerd. Op basis van het bezit
wordt vastgesteld wat het inko
men moet zijn van de belasting
betaler. De fiscus zou zo kunnen
zien of dat bedrag overeenkomt
met dat wat wordt opgegeven.
BOSTON (AFP) - Bijna 30 mil
joen Amerikanen, op de totale
bevolking van ruim 250 mil
joen, eten door hun financiële
omstandigheden onvoldoende
of onvoldoende voedzaam om
hun honger te stillen. Het zijn er
bijna tien miljoen meer dan in
de jaren tachtig. Dit staat in een
onderzoek van de universiteit
van Boston dat woensdag werd
gepubliceerd.
Het onderzoek, dat werd ver
richt op verzoek van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardig
den. geeft aan dat honger vooral
bestaat in de grote binnenste
den. maar zich de afgelopen ja
ren heeft uitgestrekt tot het
platteland in de VS. „Wij con
stateren een toenemende ar
moede en afnemende inkom
sten". verklaarde de directeur
van het onderzoekscentrum van
de Tufts-universiteit van Boston
over de studie. Deze toestand
kan leiden tot een leer-achter-
stand bij de allerjongsten, meer
ziekten bij ouderen en vermin
derde produktiviteit bij werkne
mers. aldus directeur Larry
Brown.
In 1985 sloeg een onderzoeks
team onder leiding van Brown
alarm over chronische onder
voeding bij ruim 20 miljoen
Amerikanen. Bij dat vorige on
derzoek werd ondervoeding ge
definieerd als een toestand
waarin de gezondheid van een
individu wordt bedreigd door te
kort aan voeding die voldoende
voedende stoffen bevat
Brown, die zich baseerde op drie
verschillende berekeningsme
thoden, zei dat 12 tot 18 miljard
gulden extra nodig is voor het
uitdelen van voedselbonnen
Iran en China
werken samen op
nucleair gebied
PEKING (DPA) - China en Iran
hebben donderdag tijdens een
bezoek van de Iraanse president
Akbar Hashemi Rafsanjani aan
Peking overeenstemming be
reikt over nucleaire samenwer
king. Dat heeft de Chinese
staatsradio bericht.
De Chinese premier Li Peng wil.
aldus de radio, met Iran samen
werken op het gebied van vreed
zaam gebruik van kernenergie.
Beide landen zullen hierover
binnenkort een overeenkomst
ondertekenen. China overweegt
Iran een reactor te leveren van
300 Megawatt, aldus Li Peng.
Rafsanjani zei dat zijn land be
reid is inspectieteams van het
Internationale Atoomenergie
Agentschap (IAEA) toe te laten.
Eerder heeft China berichten in
de Amerikaanse pers tegenge
sproken dat Peking Teheran zou
helpen met de ontwikkeling van
een eigen kernwapen.