Thuislanden erfenis van Apartheid
Paranormaal vanuit bijbels perspectief
PZC
Echtscheiding
opinie en achtergrond
Nu arena's van de machtsstrijd tussen Pretoria en het ANC
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1992
van onze correspondent
in Johannesburg
Peter van Nuijsenburg
De slachting in Ciskei heeft
de wereld opnieuw gecon
fronteerd met een van de vele
rampzalige gevolgen van de
apartheid in Zuid-Afrika, het
thuislandenbeleid. De 10 thuis
landen, vier 'onafhankelijke' en
zes 'zelfstandige', zijn een erfe
nis uit hel tijdperk van de Grote
Apartheid.
Hendrik Verwoerd, de geestelij
ke vader van het systeem, had
aan het eind van de jaren vijftig
bedacht dat de inheemse volke
ren zich het best in een eigen
staat konden ontplooien. De Zu
lu's kregen een thuisland in
Kwazulu, de Tswana's in Bopu-
thatswana enzovoorts. De Xho-
sa's mochten zelfs in twee sta
ten. Ciskei en Transkei, hun cul
tuur en tradities in stand hou
den.
Er schijnen inderdaad mensen
te hebben bestaan d'ie het een
nobel initiatief vonden. De prak
tijk was anders. De thuislanden
werden, te vaak om van toeval te
kunnen spreken, gesitueerd in
de onvruchtbaarste delen van
het land. Bij het trekken van de
grenzen werd behalve met etni
citeit vooral rekening gehouden
met de blanke belangen, zoals
de aanwezigheid van bodem
schatten. Sommige thuislan-
De thuislanden van Zuid-Afrika
Sedert 1936 probeert Zuid-Afrika de zwarte bevolking te bewegen om
naar hun "geboortegronden" terug te keren. Dft leidde in de jaren zestig tot
het tot stand komen van de thuislanden en vanaf 1976 tot de
onafhankelijke thuislanden.
ZUID-AFRIKA
DE THUISLANDEN
I POLITIEK
In 1976 werd Transkei
als eerste tot onafhankelijk
thuisland verklaard.
Bophuthatswana, Venda
en Ciskei volgden in 1981
Buiten Zuid-Afrika worden
deze thuislanden niet
officieel erkend.
I BEVOLKING
Minstens 14 miljoen van
de 28 miljoen zwarten in
Zuid-Afrika wonen in de
thuislanden
I OPPERVLAKTE
De thuislanden beslaan
ongeveer 13 van hel
Zuidalrikaans grondgebied
den, Boputhatswana bijvoor
beeld, zijn daarom niet meer dan
een verzameling enclaves, die
omringd zijn door Zuid-Afrika.
Transkei was in 1976 het eerste
thuisland dat formeel onafhan
kelijk werd. Later volgden Bop
huthatswana (1977). Venda
(1979) en Ciskei (1981). De vier
werden in de wandeling de
TBVC-staten genoemd.
De andere zes, KwaZulu, Le-
bowa. Gazankulu, KaNgwane,
KwaNdebele en QwaQwa. kozen
voor zelfbestuur in plaats van
onafhankelijkheid. De TBVC-
staten werden, behalve door
Zuid-Afrika. door niemand er
kend.
Potentaten
De ontwikkeling in de meeste
thuislanden was desastreus. De
meeste regeringsleiders ontpop
ten zich al snel tot potentaten
die in de eerste plaats geintere-
seerd waren in de door Pretoria
gevulde staatsruif. De straatar
me bevolking mocht soms de
kruimels hebben.
Oppositie werd en wordt niet ge
duld. maar de ijzeren vuist heeft
nergens de gewenste stabiliteit
gebracht. Alle TBVC-staten zijn
het toneel geweest van een of
meer staatsgrepen of pogingen
daartoe. De laatste poging mis
lukte vorige week in Transkei.
Sinds de legalisering van het
ANC in februari 1990 zijn de
thuislanden arena's voor de
machtsstrijd tussen Pretoria en
het ANC geworden. Het ANC.
dat de thuislanden nooit heeft
erkend, probeerde twee jaar ge
leden via 'massale actie' de on
rust in verschillende thuislan
den. onder meer Ciskei, Kwa
Zulu en Boputhatswana, aan te
wakkeren. Dit wordt beschouwd
als een van de belangrijkste oor
zaken van het huidige, bloedige
conflict met Inkatha. de bewe
ging van chief Buthelezi. die in
KwaZulu zijn thuisbasis heeft.
Oupa Gqozo, de dictator van
Ciskei, kwam op in maart 1990
op deze golf van protest aan de
macht. Hij werd door het ANC
ingehaald als een bevrijder. Nu
is hij met president Lucas Man-
gope van Boputatswana de on-
verzoenlijkste vijand van het
ANC. terwijl de generaals in
Transkei en Venda belangrijke
bondgenoten zijn geworden.
onderhandelingen over een
nieuw politiek bestel begonnen,
bleek het opdoeken van de
thuislanden en hun herinlijving
in Zuid-Afrika een van de groot
ste problemen te zijn.
Boputhatswana verzette zich te
gen de vage beginsel-overeen
komst die de inlijving regelde.
Gqozo ging wel akkoord, maar
behield zich het recht voor de
overeenkomst op te zeggen als
de nieuwe Grondwet hem niet
beviel.
Na het bloedbad in Boipatong.
waar in juni 39 mensen zijn afge
slacht, is het politieke land
schap volledig veranderd. De
onderhandelingen werden door
het ANC afgebroken en de
machtsstrijd tussen de regering
en het ANC laaide op als nooit te
voren. De bondgenoten in de
thuislanden zijn pionnen in deze
strijd. De regering vormde op
basis van steun voor federalis
me. een anti-ANC-front met on
der andere KwaZulu en Ciskei.
Binnen het ANC kregen de aan
hangers van de harde lijn de
overhand. Zij willen via stakin
gen. demonstraties en protest
marsen de bondgenoten van
Pretoria ten val brengen om de
positie van president De Klerk
te ondermijnen. In Ciskei werd
deze strategie voor het eerst in
de praktijk gebracht.
Het is gezien de tragedie van
maandag niet waarschijnlijk dat
het ANC het zelfde recept ook in
KwaZulu en Boputhatswana zal
toe passen. Pogingen om de lei
ders van deze thuislanden te
wippen, zullen onherroepelijk
leiden tot nog meer bloedvergie
ten en men mag hopen dat zelfs
de meest koppige hardliners dat
niet voor hun rekening willen ne
men.
Onderhandelen
Ook zij zullen op den duur moe
ten inzien dat onderhandelen
over een nieuw bestel, waarin de
thuislanden deel uitmaken van
het nieuwe Zuid-Afrika, de enige
realistische optie is.
Aan de onderhandelingstafel
kan de weg vrij gemaakt worden
voor het houden van vrije ver
kiezingen. Dan kan worden vast
gesteld hoeveel of. waarschijnlij
ker. hoe weinig steun de poten
taten in de thuislanden hebben.
Maar na de gebeurtenissen van
deze week is de onderhande
lingstafel verder weg dan ooit.
Opdoeken
Toen in december vorig jaar met
de Conferentie voor een Demo
cratisch Zuid-Afrika (Codesai de
Brigade-generaal Oupa Gqozo, leider van de harde hand in het thuisland Ciskei, zet zijn bril recht als
hij vragen beantwoordt van journalisten over het bloedbad bij de demonstratie van hel ANC.
foto Greg Maronivich/AP
door drs. Martie Dieperink
Christenen hebben gewaar
schuwd tegen de Para-nor-
ma- manifestatie in Goes. De
reden van de waarschuwing
zal niet iedereen duidelijk
zijn. Het zou een kwestie van
onwetendheid kunnen zijn
met de betreffende materie.
Wat mensen niet kennen, wij
zen ze af.
Nu. laat ik dan beginnen te ver
tellen. dat ik een grondig on
derzoek heb verricht op het ge
bied van de parapsychologie.
Zo heb ik de colleges gevolgd
van professor Tenhaeff. de pa
rapsycholoog. heb ik veel boe
ken gelezen over astrologie, ta
rot. magnetisme enzovoorts. In
India maakte ik mee dat yogi's
wonderen kunnen doen. En ik
dacht: wonderen komen toch
van God? Laten we daarom
eerst vaststellen, dat ook wij
als christenen geloven in de
realiteit van de paranormale
verschijnselen. Wij geloven dat
die krachten bestaan. Ik heb
zelf ervaren dat een paranor
male genezer kracht kon over
dragen. Wij menen dus niet dat
het om bedrog gaat van kwak
zalvers. maar nemen de mani
festaties serieus.
Toch heb ik ervaren - en velen
met mij - dat ik door me hier
mee in te laten niet gelukkig
werd. integendeel, ik zakte
steeds verder weg in duisternis.
Ik kon niet begrijpen waarom.
Geestelijk inzicht in deze ma
terie ontving ik pas door het ge
lovig lezen van de Bijbel. De
wetenschap signaleert dat de
krachten bestaan en hoe ze
werken. De Bijbel leert ons om
welke krachten het gaat.
Verboden
In het Oude Testament worden
occulte praktijken verboden.
„Wanneer gij gekomen zijt in
het land dat de Here, uw God.
geven zal. dan zult gij niet leren
doen naar de gruwelen van die
volken. Onder u zal er niemand
worden aangetroffen die zijn
zoon of zijn dochter door het
vuur doet gaan. die waarzegge
rij pleegt, geen wichelaar, uit
legger van voortekenen of tove
naar. geen bezweerder, nie
mand die de geest van een dode
of een waarzeggende geest on
dervraagt of die de doden raad
pleegt. Want ieder die deze din
gen doet. is de Here een gruwel
en terwille van deze gruwelen
drijft de Here, uw God. hen
voor u weg" iDeut. 18 9-13).
Deze occulte praktijken be
staan nog steeds. Alleen de be
naming is anders. Een wiche
laar heet nu astroloog. Tove
naars en bezweerders heten nu
paragnosten en magnetiseurs.
Affiches van de Para Norma-manifestatie niet een bijbeltekst beplakt.
Toverij wordt ons aangeboden
als yoga of een andere paranor
male geneeswijze.
In het Nieuwe Testament is dit
verbod nog van kracht en geldt
dus ook voor ons. In Handelin
gen 18 19 lezen we namelijk
dat de toverboeken worden
verbrand. Dan vragen we ons
af. waarom. Deed Jezus zelf
geen wonderen
Ja. maar de Bijbel leert ons
ook. dat er twee soorten won
deren zijn. Er zijn ten eerste
wonderen van God. „En Ste-
phanus. vol van genade en
kracht, deed wonderen en gro
te tekenen onder het volk"
(Hand. 6 9). Maar ten tweede
zijn er ook bedrieglijke wonde
ren van de boze. de satan.
..Daarentegen is diens komst
naar de werking des satans met
allerlei krachten, tekenen en
bedrieglijke wonderen.." il
Thess 2 8). Met andere woor
den: de Bijbel erkent de reali
teit van de boze. de tegenstan
der van God. Niet alleen God
bestaat met zijn engelen, maar
ook de satan met zijn demo
nen. Alleen dan kunnen we ver
klaren. waarom mensen beze
ten kunnen raken, zodat ze
geen controle meer over zich
zelf hebben. Dan kunnen we
pas de oorsprong vah het
kwaad in de wereld verstaan.
Gewoonlijk zullen we gelukkig
geen kwade geesten om ons
heen ervaren, maar we kunnen
wel contact met deze geestes
wereld krijgen door in een be
paalde gevoelige bewustzijns
toestand te geraken, zoals in
trance of hypnose. Ons eigen
bewustzijn treedt dan terug en
we worden een open vat voor
machten en krachten, die ons
kunnen beïnvloeden. Dan krij
gen we paranormale gaven.
De bron
Daarom hebben we de bron
van de manifestaties te onder
zoeken. We kunnen nog over
wegen of het bij genezende
kracht om een natuurlijke
scheppingskracht gaat. Maal
ais we gaan bestuderen wat er
gebeurde toen de uitvinder van
het magnetisme, Mesmer, pa-
tienten ging behandelen, bleek
het gebeuren niet zo natuurlijk
te zijn. Want tijdens of na de be
handeling bleken de patiënten
vaak in trance te geraken.
De Leidse psychiater en hoog
leraar Van den Berg, vertelt de
merkwaardige geschiedenis
van de magnetiseur, markies
Puységur. Deze had een boom
gemagnetiseerd en onder de
samengestroomde genezing-
zoekende patiënten die de
boom aanraakten was ook zijn
onderhorige boer Victor. Deze
foto PieterHonhoff
voelde zich direct merkwaar
dig. Hij zag een boom. die hem
veranderde. Een macht. Hij
was door die macht in een*an
dere toestand. Victor was in
trance. Hij wist opeens meer
dan normaal was.
We moeten ons dus afvragen
uit welke bovennatuurlijke
bron de manifestaties voortko
men. uit God of uit de satan.
Men zal nu denken: hoe weetje
dan datje door trance, als je je
geest open en ontvankelijk
weet te maken, in contact
komt niet met God. maar met
de boze0 Een paragnost als
Croiset meende toch dat hij
zijn gave van God had ontvan
gen.
Als we de werking van satan
willen herkennen, moeten we
weten wie hij is. Hij is een ge
vallen engel, een geschapen
wezen, hij heeft zijn kracht dus
van God ontvangen. Maar hij
heeft die kracht veduisterd.
Omdat hij kracht aanwendt,
die hij van God heeft gekregen.
kan hij de wonderen van God
imiteren. Omdat satan de aap
van God is, kunnen zijn wonde
ren ook mooi lijken, alsof ze
van God zijn. Maar omdat hij in
wezen op onze vernieling uit is,
heeft zijn kracht tevens een
duistere kant.
De vruchten
Als het om de kracht van satan
gaat, zal die dus altijd een dub
bele werking hebben. We wor
den eerst wel genezen, maar we
hebben een prijs te betalen. Er
wordt ons schade gedaan, li
chamelijk en/of geestelijk. Je
zus heeft gezegd: „Aan de
vruchten kent men de boom".
Zo maakte ik zelf mee. dat het
na een behandeling eerst beter
met me ging, maar een tijd la
ter begon de ellende opnieuw
en werd het erger dan in het be
gin. Als ik vrede ervoer, kwam
er daarna spanning.
Veel mensen heb ik gesproken,
die mijn ervaring deelden. Dan
herken je eenzelfde patroon.
Wanneer je met paranormale
krachten in contact komt, lijkt
het eerst beter met je te gaan.
Je hoofdpijn is bijvoorbeeld
over. Maar later komt de
klacht terug, en er kunnen psy
chische klachten ontstaan zo
als depressiviteit en zelfs zelf
moordneigingen.
Voor wie op deze manier ge
bonden is geraakt, is er geluk
kig een uitweg. Er zijn ook won
deren van God. De Bijbel leert
ons hoe we werkelijk kunnen
genezen en voor de eeuwigheid
behouden kunnen worden. Wa
re genezing geschiedt door Je
zus Christus. Hij heeft door zijn
dood aan het kruis de machten
en krachten overwonnen en
onttroond. En zo predikte Pe
trus, toen een verlamde gene
zen was in de naam van Jezus:
„Dan moet aan u allen bekend
zijn. dat door de naam van Je
zus Christus, de Nazoreeër. die
gij gekruisigd hebt, maar die
God heeft opgewekt uit de do
den. dat door die naam deze
hier gezond voor u staat. En de
behoudenis is in niemand an
ders. want er is ook onder de
hemel geen andere naam aan
de mensen gegeven, waardoor
wij moeten behouden worden"
(Hand. 4 12).
Laten we daarom ons heil niet
zoeken in de paranorma beurs,
maar in het Evangelie van Je
zus Christus.
iDrs Martie Dieperink is theo!u(/c.
schrijfster en docente secten en
stromingen aan een Bijbelschool
Haar bijdrage op deze pagina is be
doeld als een nadere uiteenzetting
van wat het protest uit reformatori
sche kring tegen de Farci Norma-
manifcstatie in Goes heeft bewo
gen i
/n de periode 1850-'60 vonden
er in ons land in totaal 15
echtscheidingen plaats. In de
periode 1980-'90 waren het ruim
20.000 di maal zoveel: meer dan
300.000. Dat komt neer op bijna
30 procent van alle in die jaren
gesloten huwelijken. Behalve de
600.000 iex-1partners waren bij
die scheidingen ook nog eens
zo 'n 400.000 minderjarige kinde
ren betrokken.
Daarmee is het plaatje overi
gens bepaald niet compleet,
want de ingrijpende effecten van
scheiding doen zich voelen tot
ver builen het directe gezin: bij
uitwonendemeerderjarige
kinderen, tschooniouders. en
broers, zussen en vrienden van
de ex-gehuwden.
Echtscheiding is een soort rela
tionele watersnoodrampdie
miljoenen mensen ontheemt, uit
elkaar jaagt en een dikke laag
slib van verwarring, pijn. ver
driet. ontgoocheling, woede, vij
andigheid. depressie en rouw
achterlaat. Een laag. waarvan
de verwijdering vaak. jaren en
soms een heel leven kost.
Waarom scheiden mensenHet
lijkt op het eerste gezicht logisch
om dat aan henzelf te vragen.
Onderzoekers die dat hebben ge
daan. hebben vastgesteld dat er
iets merkwaardigs is met de ant
woorden die veel mensen geven.
Mensen met relatieproblemen
hebben meestal de neiging op dc
persoonlijke loer le gaan. dat
wil zeggen de schuld eerst en
vooral of bij zichzelf of hun part
ner Le zoeken.
'Wat is er mis met mij?' of 'Wat
heb ik verkeerd gedaan?of'Hoe
heb ik hel eigenlijk zo lang met
zo n figuur uitgehouden?' Deze
neiging wordt in de psychologie
wel de 'elementaire toeschrij-
vingsfout' genoemd. Het is
tvaak i een fout omdat meer ge
wicht of schuld aan personen
wordt toegeschreven^dan reëel
is. Menselijk gedrag, en dus ook
gedrag in relaties, wordt voor
een groter deel bepaald door si
tuaties. omstandigheden of pro
cessen van buitenaf dan door
persoonlijke eigenschappen.
Twee voorbeelden. Partners die
's avonds laat mei elkaar over
hun relatieproblemen gaan pra
ten. lopen een groter risico dal
het gesprek uit de hand loopt
dan partners die daarvoor een
'minder moe' tijdstip kiezen. Een
relatie die voornamelijk beslaat
uit twee drukke banen, de op
voeding van kinderen en een
tijdsindeling waarin alles vlug
vlug moet en nauwelijks ruimte
is voor regelmatig ontspannen
bijpraten, 'ouwehoeren' en het
uitwisselen van tederheden,
draagt de kiemen van zijn eigen
einde in zich.
Als zo'n relatie niet echt gewel
dig (meen is. komt er vaak een
moment dat een van de partners
zich begint af te vragen: 'wil ik
dit nog wel?' of 'waarom zou ik
hier eigenlijk mee doorgaan als
ik toch alleen maar...?' Pro
bleem is alleen dat wanneer ie
mand over een relatie begint te
denken als iets voor zichzelf in
plaats van als iets voor twee
mensen, dan wordt vaak al snel
duidelijk dat er een heleboel na
delen en ongelijkheden aan zit
ten.
Een van de meest voorkomende
ongelijkheden in man-vrouw-re
laties is het feit dat vrouwen
meestal meer energie en zorg
steken in de relatie en hoe die
zich ontwikkelt dan mannen. Ze
zijn zich meer bewust van even
tuele gevaarlijke of ontiorich-
tende onderstromen, ze zijn
meer bezig met dc mogelijkf
dat de relatie afloopt en hei*,
meer behoefte naar het
houden van een intense re|^
dialoog. Kortom, ze zijn
waakzamer'.
Het is daarom niet venm^
lijk dat vrouwen veel vakere EN
mannen degenen zijn die ha»
tiatief nemen om een relais,
beëindigen. Zoals Steve fi ie»'
het ui zijn boek 'The Psycho -. »e
of Personal Relationship?^1
mooi zegt: vrouwen doener;
ger over om 'in love' le
maar ze vallen er ook eer/- ffl
'out'. gds
Team
Als je een relatie ziet o
team. waarin ieder zijn eigr.-fc11
richten en vaardigheden run
brengt, dan is het eigenlijkdc ugei
van veel mannen dat ze nielk
ter gebruik maken van heil
lent van hun vrouw als 'refej
monitor'. In plaats vanor.
persoonlijke toer te gaan er
af te doen als 'gezeur', emo,
neel gedoe'. 'moeilijkdoenen;h\
'heb je haar weer', zou een hu II
ding van erkenning, van 'jij kf
blijkbaar beter dan ik in te,
pakken van zulke signalen (Tfl
eens een belangrijk relation^
cament kunnen blijken.
Maar er is meer. Relaties. U{
ben, min of meer los van dep
sonen die ze vormen, hunc
wetmatigheden. De statis [NH
laat dal duidelijk zien. In, jg(
land ligt de gemiddelde let:. ,pjg}
bij huwelijksluiting tegemè, aj
dig voor mannen zo rond A gjien.
jaar en voor vrouwen mn. rabai
jaar. De gemiddelde leefli$\ iSee
echtscheiding ligt voor te: mal
precies tien jaar later, bij® t?elin
38 jaar. Dit feit. dal een ré: (te
groot aantal huwelijken naz
8 tot 10 jaar op de rotsenloop. r
ook in andere landen m ,mj
sleld, zoals dc Verenigde Sta:
en Groot-Brittannic (Lam, Ijpi
Charles zijn m 1981 gelromt
Waarom is dal zo? Een imt inp
meest waarschijnlijke vciti r
ringen is. dat dc partners dn EN H.
de levensfase arriveren diers, di
tegenwoordig midlifc-ensa jiien
middagcrisis noemen. Op c mdig
punt in hun leven beginnen: oktobi
mensen te voelen dat ze i |um
jeugd echt achter zich hef ij in
gelaten, en krijgen in dc ge or lag
dat ze op het gebied van iccrh nsen
carrière niet veel spannends ordat
nieuws te verwachten hebt, jol d
De vraag 'is dit nou zo'n be msl r
alles wal hel lcve.it mij le bm brekt
heeft' begint op te spcla tNed
strekt zich ook uil lol de part: at ven
relatie. Zoals een van mijn; itmm
tiëntes hel formuleerde: J eland
vraag waar het mij mi omga erheen
is: wil ik dc laatste dertig ojw den ki
tig jaar van mijn leven de n aar
gaan mei een relatie diet gseisei
hartstikke slecht is. maar
niet echt wat ik me eruoili
voor had gesteld of niet?"
Blijkbaar is het zo. dat veel 1 v
sen zich in deze levensfase oi' r\
hooglijk voelen met hun p ^11
soonlijke plaats op het tem
neel en dal. ze dit existentiële 1
behagen ventileren op dcwAl*
'gemakkelijke' plaats: hun
welijk. of partnerrelatie.
Hertrouwen Ih.v
De statistiek laat nog ie/s and f"euu 1
zien. Ruim tweederde m ivoorz
mensen die gescheiden stjuir'recm;
trouwt of begint een vaste pi»6' ni
lierrelatie, vaak binnen een,a
of twee na de scheiding, j
Maar oefening baart lang
altijd kunst. want. de krcflSl
van die 'tweede' relaties u*
middeld niet beter took
slechten dan die van eersten,
ties. Wel is de kans c
king bij tweede relaties grof
..Dc wereld breekt ieder»
schreef Ernest Hemingway
naderhand zijn velen sterken
de plaats van de breuk". Den j
liteit is dat sommigen dal i
zijn en anderen niet. En dam
blijf ik voelen voor een Sr
naai RelatiebeleidsPlan i0
p dat te
Kilter
gistere
i
TTrr
redactie
I 111 111111 111 l'l
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Hoofdredactie: M. P. Dieleman, algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas. hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek, adjunct-hoofdredacteur.
Eindredactie: K Cijsouw en J. D. van Scheijen.
Bureauredactie provincie: F. P. J. Doeleman:
M. E. Ernens-Abrahamse: B. Goudswaard: P. C. de Jonge;
M. T. O. van der Vleuten; I. D. A. M. Russel;
J. P. van de Sande: J. P. Verbeek.
Redactie binnen- en buitenland: M. S. van Reems (chef).
G. J. Kers; J P. H. Noot; C. J. Schets; W. P. Staat.
Redactie bijlagen: A. L. Kroon (chef); J. van Damme;
J A. M. Tabbers; A. Zevenbergen.
Sportredactie: J. M. van den Berg (chef). J. F. D. Bakker;
J. M Gommeren; E. L. Ramakers; R. Thannhauser;
T. J. van den Velde
Vormgeving: A. A. Adriaanse; N Geelhoed; A. F. Schreurs,
W. M. J. Verstuyf.
Nieuwsdienst: A J. Snel (chef)
Algemeen verslaggevers (Vlissingen): M. Antonisse (plv. chef
nieuwsdienst); J C. M. Cats; A. M. van der Jagt; B. Jansen;
H. O Postma; M J. Schrier; M van Zuilen (Den Haag).
Regio Bevelanden/Tholen (Goes): W J van Dam (chef);
F B Balkenende; M. A de Jongh; L. J. Meinardi;
M. E. Woudenberg
Regio Schouwen-Duiveland (Zierikzee): M van Houten (chefi
A. W. C. Mullink; J. Versluis.
Regio Walcheren (Vlissingen): A. A. van der Sluis (chef);
Y Hoekstra: N. J. C. Kluijtmans (Ondernemend Zeeland):
E J. Rozendaal: C M. J Sondervan; H. van der Werf.
Regio Zeeuwsch-Vlaanderen (Terneuzen): W. A. Bareman c'= j
C. A. M van Gremberghe. J J. Heijt: R. E A Hoonhorst;
M. Modde.
Correspondenten Gemeenschappelijke Persdienst (GPD):
J. A. M de Bruijn (Brussel); P de Vries (Brussel);
H B. Hoogendijk (Berlijn): J. W M. Gertsen (Parijs):
C. van Zweeden (Londen); R Hellinga (Boedapest).
A Bloemendaal (Tel Aviv); E J A. van der Linden (Rome).
S. van Rijn (Willemstad); J. A. Geleijnse (Moskou);
D. R. M de Wit (Madrid), E. Fennema (Tokyo);
H M Dam (Washington). F. J M. van der Houdt (Nairobi);
P G. W. van Nuijsenburg (Johannesburg)
nieuw»
pist it
DERDE
n
<Ji3AV S
-«ssje
Tel:0
NVtawei
