Conferentie Joegoslavië te vroeg
Zelfs op het toilet
is het niet rustig...
PZC
Pronk wil meer geld vrijmaken
voor Somalia en VN-vredestaken
Boeken 'Maastricht'
als warme broodjes
over Franse toonbank
Konrad Raiser leidt
Wereldraad Kerker
;r
1
VN wil onderzoek
naar hedendaagse
vormen racisme
opinie en achtergrond
Geen van hoofdrolspelers heeft belang bij stopzetting oorlog
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1992
van onze correspondente
in Oost-Europa
Runa Hellinga
Het is te vroeg voor een vredesconferentie
over Joegoslavië. Dat mag wat cynisch klin
ken. maar wel beschouwd heeft geen van de Joe
goslavische hoofdrolspelers die elkaar deze week
in Londen aan de onderhandelingstafel ontmoe
ten, op dit moment belang bij stopzetting van de
oorlog.
De Bosniërs hebben te veel verloren om nu een
staakt-het-vuren te willen. Voortzetting van de
oorlog mag een hel zijn voor de burgers, de inwo
ners van Gorazde. Sarajevo. Bihac of een van de
vele andere belegerde plaatsen mogen nog zozeer
gebaat zijn met een wapenstilstand, voor Bosnië
als staat is stopzetting van de oorlog op dit mo
ment onaanvaardbaar
Wat dat zou betekenen, hebben de Bosniërs kun
nen zien in het naburige Kroatië, waar de door Ser
viërs veroverde gebieden (Krajinai onder supervi
sie van de vredestroepen van de Verenigde Naties
zijn geplaatst. Op zijn best kun je zeggen dat de
situatie in de Kroatische Krajina sindsdien bevro
ren is: de Serviërs hebben er minder te zeggen dan
vroeger, maar de Kroatische regering heeft geen
enkel gezag teruggekregen. Van een terugkeer van
Kroatische vluchtelingen naar de regio is geen
sprake.
De Bosniërs verzetten zich met hand en tand tegen
alles wat naar een dergelijke oplossing riekt. Presi
dent Izetbegovic wil eigenlijk maar onder één
voorwaarde onderhandelen: als de Serviërs bereid
zijn te praten over herstel van het centraal gezag in
Bosnië en als ze willen meewerken aan de terug
keer van alle vluchtelingen. Zolang dat onbe
spreekbaar is, is er van Bosnische zijde geen be
reidheid tot onderhandelen te verwachten.
Een wapenstilstand volgens Kroatisch model zou
betekenen dat de regering in Sarajevo zich erbij
moet neerleggen lange tijd het gezag in zeventig
procent van het land kwijt te zijn. Want zo groot is
het gebied dat op dit moment door de Serviërs
wordt bezet.
Dat is meer gebied dan waar ze oorspronkelijk aan
spraak op maakten, toen in het kader van de EG-
vredesconferentie in Lissabon over de verdeling
van Bosnië in etnische kantons werd gesproken.
Toen claimden de Serviers teenderde van de Bos
nische bevolking) 60 procent van het totale territo
rium. Hun leider Radovan Karadzic heeft aan de
vooravond van de vredesconferentie al grootmoe
dig aangekondigd dat hij bereid is bepaalde gebie
den weer af te staan.
Maar dat betekent niet dat de Serviers alle mili
taire doelen die ze zich gesteld hadden, al hebben
bereikt. Waar het de Bosnische Serviers om gaat.
waar het ook Belgrado om gaat. is de vorming van
een aaneengesloten, ethnisch zuivere verbindings-
strook tussen Servie, Montenegro en de veroverde
gebieden in Kroatië.
De opzet is simpel: te zijner tijd sluiten de Serviers
in Kroatië en Bosnië zich 'spontaan' bij het nieuwe
Joegoslavië aan en is Groot-Servië alsnog gereali
seerd. Belgrado kan zijn handen in onschuld was
sen: als de Kroatische en de Bosnische Serviers
zelf om aansluiting vragen, wie is president Milose
vic dan om zich tegen hun wens te verzetten?
Maar zover is het nog niet. Er zijn in de veroverde
regio's nog steeds plaatsen waar de moslims stand
houden. Zoals in de al maanden belegerde stad Go
razde. ooit het centrum van een voornamelijk door
moslims bewoonde streek, nu een laatste bolwerk
tegen de Servisering. Dat geldt ook voor Jacje in
Midden-Bosnie en voor de moslim-enclave rond de
stad Bihac in het noordwesten.
Onvoorbereid
Er tekent zich langzaam een wijziging af van de
militaire krachtsverhoudingen in Bosnië, en inci
denten kunnen voor de Serviërs een reden worden
om over een echt staakt-het-vuren te willen pra
ten. Supervisie van de VN in de veroverde gebie
den is voor hen nog altijd aantrekkelijker dan ver
lies van territorium.
De Bosniërs zijn de oorlog volkomen onvoorbereid
en ook grotendeels onbewapend ingegaan. Inmid
dels zijn ze beter getraind en in ek geval zo goed
bewapend dat ze zich in Sarajevo bijvoorbeeld wa
gen aan een tegenoffensief.
Bovendien hebben de Serviërs rekening te houden
met een derde factor in Bosnië: de Kroaten. Zowel
in het noorden bij de stad Derventa als in het
zuiden, bij Trebinje, worden ze geconfronteerd met
tegenoffensieven van Kroatische regeringstroe
pen. Met name Derventa is voor beide partijen zeer
belangrijk. Als de Kroaten die stad echt in handen
krijgen, dan is de hele Servische corridor doorbro
ken.
De Kroaten hebben er alle belang bij die verbin-
dingsstrook tussen de Krajina en rest-Joegoslavië
door te knippen. Als de Serviers een aaneengeslo
ten regio in Bosnië vast in handen hebben, kan van
daaruit de Krajina weer bewapend en bevoorraad
worden.
En dan ontstaat een problematische pat-stelling:
geeft de VN het gezag in de regio terug agn Zagreb,
dan zullen de Serviers zich daar gewapend tegen
verzetten.
En krijgen de Serviers zelf het gezag, dan is dat
voor Kroatië niet acceptabel.
van onze verslaggever
in Sarajevo
Cees van der Laan
Granaten mogen elk mo
ment van de dag neerko
men. sluipschutters mogen ac
tief zijn, maar men heeft in Sa
rajevo wel één wens: tijdens
het bezoek aan het toilet moet
het rustig zijn. „Het is de
meest oncomfortabele positie
die je je maar kunt indenken
als je moet wegrennen. Geluk
kig is het mij nog niet overko
men", vertelt Amira, een in
woonster van Sarajevo.
Het overkomt mij wel. Rond
een uur of half vier bezoek ik
mijn toilet op de vijfde verdie
ping van het Holiday Inn; een
van de weinige nog functione
rende hotels in de hoofdstad
van Bosnië-Hercegovina. Op
de bovenste verdieping ont
ploft een granaat. Snel hijs ik
m'n broek op, maar het is al te
laat. Aan de zuidzijde van het
hotel slaat op de zesde verdie
ping met een enorme klap een
mortiergranaat van 105 mm in
de muur. Ramen sneuvelen,
glazen wanden worden ver
splinterd, brokstukken beton
vliegen in het rond.
Ik snel de gang op. m'n scherf-
vrije-vest vergeet ik in de
haast. Op de gang is alles in
stof gehuld. Op de tast zoek ik
de'weg naar de meest veiligste
nooduitgang, als op de vijfde
verdieping met een donderend
geraas weer een granaat in
slaat.
In de tot schuilkelder omge
bouwde disco, inclusief ma
trassen, is het zenuwachtig rus
tig. Hotelpersoneel, journalis
ten en toevallig aanwezige Bos
niërs roken nerveus de ene si
garet na de andere. Iemand zet
de installatie aan. Er is echter
iets duidelijk mis met het Holi
day Inn. Althans met de stil
zwijgende overeenkomst
(waarover niemand iets wil zeg
gen) tussen de directie, de Ver
enigde Naties, het Bosnische
leger en het Servische leger om
het hotel niet in de gevechts
handelingen te betrekken.
De VN heeft er belang bij dat
het hotel blijft functioneren
Voor 1000 dollar per dag wordt
hier het eten van de blauwhel
men in de koelcellen bewaard.
De Bosnische regering en de le
gertop willen graag zo nu en
dan goed kunnen eten en drin
ken. Dus die zullen ook wel van
het hotel afblijven. Blijven de
Serviërs over. De directie moet
het voedsel voor de hotelgas
ten volgens de geruchten be
trekken van de VN en van de
welig tierende mafia in Sara
jevo. De tentakels van de mafia
spreiden zich uit tot hoogge-
plaatsten in de Bosnische en
Servische regering. Zo heeft, de
plaatselijke 'warlord' en held
commandant Juka regelmatig
contact met zijn vriend die aan
Kinderen spelen oorlogje legen hel decor van uitgebrande gebouwen in de straten van
Sarajevo. fotoEPA.
Servische zijde vecht. „Zou de
directie soms wat achter zijn
met het betalen van de reke
ning?", was de eerste reactie
van iemand in het hotel.
Of zou het een vergelding zijn
voor het Bosnische offensief bij
Ilidza, circa tien kilometer van
Sarajevo? Sinds de conferentie
in Londen over de toekomst
van het voormalige Joegosla
vië met rasse schreden nader
bij komt. wordt er feller'ge
vochten dan ooit.
Het zijn overpeinzingen in de
schuilkelder waar je nooit een
antwoord op krijgt. Twee uur
later ben ik weer in.de lobby.
Niemand is gedood of gewond.
Schoonmaakpersoneel dweilt
de vloer. Al het puin is opge
ruimd, waterleiding en electri-
citeit. (van de eigen generator)
zijn weer hersteld. Aan de bar
worden weer whisky's en wod
ka's besteld, alsof er niets is ge
beurd.
van onze correspondent
in Parijs
Hans Gertsen
Het referéndum over het ver
drag van Maastricht houdt
de gemoederen in Frankrijk
met de dag meer bezig. Maar los
van de vraag of de Fransen op 20
september 'ja' of 'nee' tegen de
Europese Unie zeggen, staan de
winnaars nu al vast: de Franse
uitgevers.
Het veelbesproken - en in
Frankrijk steeds meer omstre
den Europese verdrag heeft in
Frankrijk heel wat pennen in be
weging gezet. Er is vrijwel geen
journalist of politicus van naam
meer te vinden die zijn gedach
ten over 'Maastricht' nog niet
aan het papier heeft toever
trouwd. En wat nog opmerkelij
ker is: de meeste literatuur over
'Maastricht', toch niet bepaald
lichte kost. verkoopt uitste
kend.
De nog steeds groeiende stroom
publicaties valt in grofweg drie
categorieën onder te verdelen.
Ten eerste zijn er diverse boeken
op de markt die de geïnteres
seerde leek proberen uit te leg
gen waar het nu eigenlijk om
gaat op 20 september Zoals de
ruim 600 pagina's dikke pil
'Traité de Maastricht, mode
d'emploi' ('Het verdrag van
Maastricht, een gebruiksaanwij
zing'). Een uitgave die nu al te
boek staat als een standaard
werk. Het boek bevat de tekst
van de verdragen van Rome en
Maastricht plus uitgebreide
commentaren. Het is vanaf ko
mend studiejaar verplichte kost
voor studenten openbaar recht,
maar dat feit alleen kan de ver
koop van 35.000 exemplaren in
amper zeven weken niet verkla
ren.
Minder dik. maar nóg beter ver
kopend. is de gids 'Mieux com-
prendre le Traité de Maastricht'
Voor een beter begrip van het
Verdrag van Maastricht'i. Van
het slechts 40 pagina's dikke
werkje, dat alleen commentaren
bevat, zijn al meer dan 40.000
stuks verkocht.
Top tien
De tweede categorie werken
over Maastricht zijn boeken van
fervente tegenstanders. Zoals
het 'De TEurope en général et
de la France en particulier'
('Over Europa in het algemeen
en over Frankrijk in het bijzon
der') van de politici Marie-Fran
ce Garaud en Philippe Séguin,
Het in april uitgebrachte pam
flet stond wekenlang in de top
tien van non-fictie en is tot nu
toe minstens 30 000 maal over de
toonbanken gegaan.
De uitgevers hebben eveneens
hoge verwachtingen van de pen-
nevrucht van een andere anti-
Maastricht fanaat, de liberale
politicus Philippe de Villiers.
Zijn vorige week uitgebrachte
'Notre Europe sans Maastricht'
('Ons Europa zonder Maas
tricht') gaat eveneens minimaal
de 30.000 halen, zo verwacht
men.
Sof
De derde en laatste categorie be
staat uit boeken waarin het ver
drag van Maastricht wordt ver
dedigd. Tot nu toe de kleinste
categone. De voorstanders van
de Europese Unie zijn later in ac
tie gekomen en hebben tot nu
toe beduidend minder succes.
Het 'Plaidoyer pour l'Europe'
('Pleidooi voor Europa') van par
lementsvoorzitter Henri Emma-
nuelli dreigt zelfs als een van de
weinige werken over Maastricht
een sof te worden. Maar dat heeft
wellicht meer te maken met de
ongelukkige timing dan met de
inhoud. Emmanuelli's pleidooi
verscheen op een moment dat de
voorzitter van het parlement in
opspraak was gekomen van
wege een oude corruptiezaak.
Minister Jean-Louis Bianco van
sociale zaken lijkt er echter wel
in te slagen een zakcentje bij te
verdienen. Hij heeft zijn boek
'Trans-Europe-Express' een fu
turistische invalshoek gegeven.
Bianco schetst het Europa van
Maastricht in het jaar 2002. Vol
gens de uitgevers wordt Blan
co's geschrift de grote hit in de
categorie 'boeken voor Maas-
tricht'.
A1 die verkoopsuccessen aamen
verbleken totaal bij het huzaren
stukje dat de Franse staatsuit
geverij de komende weken klaar
dient te spelen. De staatsuitge
verij, die eerder dit jaar al ruim
1.5 miljoen exemplaren van de
64 pagina's tellende tekst van
het verdrag van Maastricht
drukte, heeft van de regering de
opdracht, gekregen nog eens 43
miljoen exemplaren van de per
sen te laten rollen. Iedere stem
gerechtigde Fransman krijgt
voor het referendum plaatsvindt
de complete verdragstekst thuis
in de bus. zodat niemand totaal
onwetend op 20 september naar
het stemlokaal hoeft te gaan
Een voorlichtingscampagne die
zijn weerga in Frankrijk niet
kent. En die volgens sommige
commentatoren wel eens ave
rechts zou kunnen uitpakken,
De tekst zou zo ingewikkeld zijn
dat veel mensen uit balorigheid
wel eens 'nee' zouden kunnen
zeggen tegen het Europa van
Maastricht, in de hoop voortaan
van dit soort 'voer voor juristen'
verschoond te blijven.
van onze correspondent
in Afrika
Frans van den Houdt
Minister Pronk van ont
wikkelingssamenwer
king wil zo spoedig mogelijk
extra geld beschikbaar stel
len voor noodhulp aan Soma
lia en de vredestaken van de
Verenigde Naties. Pronk pleit
ook voor het sturen van meer
VN-manschappen naar Soma
lia om de veilige distributie
van voedsel mogelijk te ma
ken. Hij zal dc Tweede Kamer
hierover voorstellen doen.
Pronk vindt dat men. gezien
de toenemende vredesactivi-
teiten van de VN niet langer
kan doorgaan met het verla
gen van de defensie-uitgaven.
„Je zult die uitgaven moeten
herstructureren en voor het
bewerkstelligen en handha
ven van vrede in landen als So
malia moeten aanwenden. Ik
ben bereid daar ook extra ont
wikkelingsgelden voor vrij te
maken, omdat ik vind dat het
een integraal onderdeel is van
ontwikkelingshulp. In een
ontwikkelingsland als Soma
lia moet je eerst voor stabili
teit en vrede zorgen, dan nood
hulp bieden en vervolgens aan
ontwikkeling gaan werken.
Zonder het eerste kom je nooit
aan het laatste toe. Dit is een
andere vorm van ontwikke
lingshulp dan vroeger"
Pronk hoopt ook de Tweede
Kamer, waar volgens hem
nogal wat weerstand bestaat
tegen zijn plannen, ervan te
kunnen overtuigen dat hij een
stabiliteitsbeleid in het land
moet steunen en dat dit geen
aanslag op het ontwikkelings
budget is. „Het is juist een ver
rijking van ons beleid. Ik moet
het parlement er nu van zien te
overtuigen dat dit goed be
steed geld is. Westeuropese
defensieministers zullen troe
pen die niet meer nodig zijn
voor het traditionele defensie
werk beschikbaar moeten
stellen voor de nieuwe VN-vre
destaken".
Minister Pronk deed zijn uit
spraken na afloop van een
tweedaags bliksembezoek aan
Somalia. Hij bezocht de zuide
lijke havenstad Kismavo en
de hoofdstad Muqdisho waar
hij in sneltreinvaart diverse
hulpinstanties en VN-organi-
saties bezocht. „Het was erg
kort. maar als je niet gaat dan
hoor je alles uit de tweede
hand. Ik kan nu iets beter be
slissen over de extra "hulp voor
Somalia en wil binnen de EG
het bewustzijn vergroten over
hoe serieus de zaak in het land
Al
Op de grens met Kenia worden vrachtwagen beladen met voedsel, bestemd voor hongerend So
malia. daar aangevoerd voor de Amerikaanse luchtbrug foto Reuter
is. Het is een gigantische tra
gedie. Je ziet overal mensen
die nog maar een paar dagen
te leven hebben. Ik vergelijk
het met de situatie in Bangla
desh in de jaren '70. maar So
malia is er erger aan toe. De sa
menleving is totaal ineenge
stort. Er heerst chaos en anar
chie. Het is vergelijkbaar met
Bayrut. maar daar bestaan
nog meer structuren. Nu is er
iets meer hoop in Somalia.
Mensen die hier werken zien
verbeteringen en zeggen dat
het in het verleden veel erger
was".
Nederland zal volgens de mi
nister in eerste instantie meer
geld geven aan de NGO's (niet
-gouvernementele organisa
ties). zoals Artsen zonder
Grenzen en het Rode Kruis en
ook aan de EG- en VN-pro-
gramma's. Bovendien wil hij
extra steun voor speciale aan
vullende voedingsprogram
ma's voor sterk ondervoede
kinderen. „En", voegt hij er
aan toe. „ik denk nu ook al aan
de fase van na de noodhulp.
We moeten dan via de NGO's
aan de rehabilitatie en herves
tiging van de bevolking gaan
werken en boeren zaad ver
strekken voor de volgense
oogst".
Uitdaging
Om een eind te maken aan de
huidige escalatie van het ge
weld in Muqdisho en met na
me de haven waar regelmatig
wordt gevochten over de ver
deling van de aangekomen
voedselhulp, is het volgens
Pronk noodzakelijk dat de VN
snel de 500 vredesmanschap-
pen naar Somalia stuurt. Hij
deelt de scepsis niet van vele
hulporganisaties in Muqdis
ho, die verwachten dat de aan
wezigheid van de VN-troepen
als een uitdaging wordt gezien
door de vele gewapende ben
des en derhalve tot meer bloe
dige gewelddadigheden zal lei
den.
„Ik ben niet zo pessimistisch.
Veel zal afhangen van de ma
nier waarop de VN-troepen
zullen optreden. De vijftig on
gewapende waarnemers die
nu al in Muqdisho zijn. blijken
een gunstige uitwerking te
hebben gehad op de situatie
en vervullen een bemiddelen
de functie. Niemand is uiter
aard zeker van wat er gaat ge
beuren en er zullen best inci
denten voorkomen, maar de
troepen moeten niet worden
gezien als een macht die de
verschillende gewapende fac
ties komt verdrijven. Want dat
zal zeker tot meer spanningen
leiden. De groepen zullen moe
ten integreren".
De VN-macht is zeker ook
geen bedreiging voor de So
malische groeperingen zelf.
meent Pronk. „Het gaat om
maar 500 man. Het zijn Pakis
tani. moslims en komen uit
een andere Derde-Wereldland
maar ver van Somalia van
daan. Dat zijn allemaal niet
bedreigende factoren" Pronk
vindt wel dat de VN veel meer
extra soldaten moeten sturen
om ook de vele voedseltrans-
porten in het land. die nu vaak
worden aangevallen en be
roofd te beschermen.
„Ik denk dan aan een paar dui
zend extra manschappen. In
tegenstelling tot Bosnië waar
er meer dan tienduizend nodig
zijn. In Somalia is de situatie
echter anders. Hier hebben de
leiders hun mensen niet onder
controle, maar in Bosnië gaat
het om leiders die bewust de
opdracht geven mensen te ver
moorden en de bevolking te
zuiveren". Pronk oordeelt dat
in Somalia van enige verbete
ring sprake is in de onderlinge
relaties tussen de strijdende
partijen en mogelijkheden be
staan voor een dialoog.
Pronk deelt evenmin het cy
nisme van de vele westerse or
ganisaties in Somalia over de
voedselluchtbrug die de Ver
enigde Staten plotsklaps uit
het niets hebben opgezet, „Ik
hoor organisaties hier zeggen
dat het een verkiezingsstunt
van Bush is. maar dat is pro
vinciaal denken. Er is met zo'n
hulpoperatie niet veel voor
hem te winnen. Amerikanen
weten niet eens waar Somalia
ligt".
Emilio de Castro (links) uit Uruguay, de vroegere secretaris^ »n
raai van de Wereldraad van Kerken, wenst zijn opvolger K< vi
Raiser geluk met diens benoeming. foe 02
door Wim Schrijver
Het centraal comité van de
Wereldraad van Kerken
(het 150 leden tellende bestuur)
heelt een goede keus gemaakt,
toen het in een besloten zitting
in Genève stemde over de aan
wijzing van een nieuwe secreta
ris-generaal. De man die als ka
pitein het wereldraadschip zal
gaan besturen is de veel gepre
zen Duitse lutheraan Konrad
Raiser. Raiser volgt dc Uru-
guyaan dr. Emilio Castro op, die
later dit jaar met pensioen gaat.
Net als bij de vorige verkiezing,
acht jaar geleden, moest het
Centraal Comité kiezen uit een
tweetal: Raiser en de Engelse
anglicaan David Conway. De be
noemingscommissie had niet de
vereiste tweederde meerderheid
kunnen bereiken voor een van
de kandidaten (tien voor Raiser,
tegen 7 voor Conway).
Beide kandidaten hadden goede
papieren. Conway, rector van
Selly Oak Colleges, een oecume
nisch opleidingsinstituut, heeft
veel taken vervuld binnen de
Engelse oecumene, maar ook
binnen de wereldraad. Zo was hij
in de jaren zeventig onder meer
secretaris van de publikatieaf-
deling en later van oecumeni
sche zaken.
Nog meer dan Conway is Raiser
gekneed in de internationale oe
cumene. Als plaatsvervanger
van de voorganger van Castro,
dr. Philip Potter, maakte hij in
druk als een bekwaam bestuur
der. Hij was jarenlang werkzaam
bij achtereenvolgens de theolo
gische en de sociaal-economi
sche poot van de wereldraad.
Momenteel is hij werkzaam als
hoogleraar in Boehum.
Het was vooraf volstrekt ondui
delijk voor wie het Centraal Co
mité zou kiezen. Een aantal af
gevaardigden had het er maar
moeilijk mee. Kiezen tussen
twee blanke Europeanen, die
zich beiden onderscheiden heb
ben - wat maakt het uit? Bij de
vorige verkiezing, acht jaar gele
den, was het verschil duidelij
ker. Aan de ene kant was daar
dr. Arie Brouwer uit de Verenig
de Staten en aan de andere zijde
zat Castro uit Latijns-Amerika.
De meer behoudende Conway
leek beter bij onder meer het
sterke oosters-orthodoxe blok te
liggen, terwijl Raiser binnen zijn
Evangelisch Kerk in Duitsland
niet geheel onomstreden was.
Manager
Het was intussen wel duidelijk
waar de voorkeur van het perso
neel lag: bij Raiser. Men wist dat
hij van de twee de beste mana
ger was voor de wereldraadorga
nisatie, die al enige jaren kampt
met bezuinigingen en herstruc
turering. Na het bekend worden
van de uitslag werd het enthou
siasme dan ook niet onder stoe
len of banken gestoken. „Hier
hebben we acht jaar c? et
wacht", merkte iemand su
daarmee kort typerend hu 7,1
jaren onder Castro diem jei
wogen en bevlogen, maai lc
paald geen manager was - ieo
ren ervaren.
Raisers entree leverde v<
wereldraad ongewoon t
tueuze beelden op. Te™ JZ
grote ploeg, vooral Duitse,
slaggevers hem buiten opw §1
te. stond Raiser lang enh
verbrand plotseling mi 1(
in de hal. Velen verdrongen
om de oude bekende als een
kunnen omhelzen, terwijl
ren applaudiseerden. In de E(
gaderzaal werd hij door het sc
traal Comité op een zelfde
nier ontvangen. Geen
rook, maar toch.
„Grandioos", was de eersteiol;
tie van wereldraadadviseu in,
Willem van der Zee. secre
van de Nederlandse Raad tij
Kerken. „Een man meteeni dit
logische visie en een grotei G.
van leiderschap, die de the tri
gerechtigheid, vrede en bel en
van de schepping weet te va ter
den, goed kan luisteren epa
dingen onder woorden kant ou
gen. Kortom, een ideale seo
ris-generaal".
De hervormde afgevaardl
dr. Karei Blei, denkt ook di
de goede keus hebben
maakt". „Je mag van zijn an
periode verwachten dat cf
reldraad zich meer poli!
maatschappelijk gaat opstt
zonder dat de eenheid vai
kerken wordt vergeten".
Duitse komaf
In een korte toespraak vroe
toekomstige secretaris-gen*
om ieders steun. „Ik ben
dat sommige verwacht!:
misschien niet realistischs m
blijken te zijn en ik hoop
sommige angsten ongeg
zullen blijken". Raiser noe [h)
daarbij speciaal de ween n
die bij sommigen tegen
Duitse komaf zou kunnen;
sen.
Raiser zei verder de wereld
als een dienstverlener ai
kerken te zien, maar ook ai
wereld. Om die taak zo goec
gelijk te kunnen verrichte:
de wereldraad weer bevrijdi
ten worden van al te veel ins
tionele ballast, aldus Raise,
daarbij graag zou helpen
De voorzitter van de wereldr
de Armeense aartsbiss -
Aram Keshishian, roemde
moed van Raiser „om zo'n:
op zo'n kritisch moment:
geschiedenis van de oecu:
sche beweging op zich te
men". Keshishian doelde c
nijpende financiële sitt
waardoor de staf reeds mete
tientallen werknemers is u
dund. Ook zal het Centrai
mite later deze week enkele
delijke prioriteiten moeten
len. wat weer gevolgen zal
ben voor de werkzaam!* a|
van het personeel.
De subcommissie voor de
mensenrechten van de Ver
enigde Naties (VN) wil een on
derzoek gaan instellen naar 'he
dendaagse vormen van racis
me'. Woordvoerders van de or
ganisatie voor de Mensenrech
tencommissie in Genève heb
ben dat voornemen toegelicht.
„De etnische zuiveringen in het
voormalig Joegoslavië, die met
name de moslim-bevolking tref
fen, moeten gezien worden als
een moderne vorm van racis
me". zegt de Algerijnse mensen
rechtenactivist Fatma Ksentini.
„Elk onderzoek naar de schen
dingen van de mensenrechten
zou een hoofdstuk moeten be
vatten waarin het probleem
wordt besproken dat de bewo
ners van het voormalige Joego
slavië dagelijks ondervinden",
aldus Ksentini.
Ksentini neemt deel aan de
44ste zitting van de subcommis
sie voor mensenrechten VI
Verenigde Naties, die deztff;li
gen in Genève plaatsvindt! 'ei
totaal 26 leden van de sutt
missie hebben zich unanieö
gesproken voor een resolufi »d
voorziet in de aanstelling
een speciale rapporteur op Ir;
gebied van 'hedendaagse
'nieuwe vormen' van men
rechtenschendingen. Het
stel zal worden voorgelegd l
de VN-Mensenrechtencoio da
sie die in februari in GeneveJ foi;
algemene vergadering z
den.
Voorzitter Jacques Delors
de Europese Commissie
klaarde zaterdag tijdens es ft
dio-interview dat de etnijw
.zuiveringen gebaseerd i
een „racistische ideologie -
moeten de Serviërs laten
dat als zij hiermee doorgas 1
kunnen rekenen op militaid at
terventie", zo dreigde EG^1 W
zittel' Delors.
