Duitsers nemen egoïstisch besluit Persvrijheid Rusland ter discussie Europese grenzen open, behalve in lucht VERDER NOG WENSEN? Eten met mate opinie en achtergrond Partners in EG bezien renteverhoging met afgrijzen VERLOOP VAN DE DUITSE EN DE NEDERLANDSE RENTE VRIJDAG 17 JULI 1992 van onze correspondent Hans Hoogendijk in Berlijn De andere EG-staten zullen het besluit van de Duitse Bundesbank van gisteren om het disconto tot het recordni veau van 8.75 procent te verho gen, bepaald niet in dank afne men. Toch vielen de reacties mee. omdat de Lombard-rente, die in Duitsland dezelfde rol speelt als het disconto bij ons, ongewijzigd bleef op 9,75 pro cent. Aan de vooravond van de zitting van het presidium van de bank waarschuwden de Europese partners al dat een eventuele nieuwe verhoging gif voor de na tionale conjuncturen is. „Moet onze middenstand sterven, onze groei stagneren en onze werk loosheid op een recorniveau ko men opdat het herenigde Duits land over een paar jaar nog machtiger zal zijn", klonk het uit Londen en Parijs. De centrale Duitse bank heeft de dreigemen ten slechts ten dele ter harte ge nomen. „De stabiliteit van de D -mark staat voorop en een zwak kere mark zal negatieve gevol gen hebben voor andere EG-sta- ten", zo zei bankpresident Schlesinger gisteren. Of de door minister van econo mische zaken als 'Goden van de Olympus' geprezen bankdirec teuren nu eindelijk succes zullen hebben met hun monetaire maatregelen, staat in de sterren geschreven. Sinds 1990 probeert de Bundesbank, die in tegenstel ling tot de andere nationale ban ken een absolute autonomie heeft, met hoge rentes de schul denvloed in het herenigde Duits land in te dammen en de consu menten tot sparen te dwingen. Het resultaat is nihil. Met de regelmaat van een klok moet de bank in het maandelijk se tussenrapport melden dat de uitgaven en de kredietopnamen gewoon verder oplopen. Het ge volg is dat de hoeveelheid geld in omloop groeit en dus de inflatie niet tot stilstand kan worden ge bracht. De geldontwaarding be draagt op dit moment ruim vier procent en de hoeveelheid geld in circulatie groeit met negen procent, terwijl de Bundesbank van 3,5 tot vijf procent was uitge gaan. De dupe zijn al diegenen die zelf geen vermogen hebben. Ze kun nen niet profiteren van de hoge rentestand, maar moeten wel di rect of indirect meer betalen.' Niet alleen de hypotheekrente gaat omhoog, maar ook de finan cieringskosten voor huizen stij gen en die kosten worden direct doorberekend in de huren. En de belastingbetaler is de klos. om dat de regering leningen ook al leen maar tegen hoge rentes kan uitschrijven, die dan weer door het hele volk moeten worden op gehoest. Zelfs de werklozen lij den onder de record-rente: be drijven beleggen hun geld liever dan dat ze investeren. Het dure geld remt vooral ook de investe ringen in de ex-DDR, om nog maar te zwijgen van de nadelige effecten op de economieën in de andere EG-staten, die immers met hun munteenheid vastge klonken zitten aan de D-mark. Toch blijft de Bundesbank er van overtuigd dat een hoog ren teniveau ertoe zal leiden dat de een meer spaart en de ander minder uitgeeft. Daardoor zou de geldhoeveelheid afnemen en het inflatiegevaar uitgebannen zijn. Maar de laatste jaren heb ben bewezen dat die theorie niet meer opgaat. Volgens de bank directeuren zijn anderen schuld: de Staat die te veel kredieten op neemt en de sociale partners die te royale cao's afsluiten. Indien dit zo is. dan zou de bank eigenlijk moeten toegeven dat het eigen beleid om het geld ex treem duur te maken en zo ieder een tot de orde te roepen, niet meer opgaat. Het besluit van gisteren heeft echter duidelijk gemaakt dat de hoeders over de waarde van de heilige koe, ge naamd D-mark, op hun oude koers blijven. Dat ze daarmee niet alleen de conjunctuur in ei gen land afremmen, maar ook nog het hele Europese mone taire gezelschap tegen zich in het harnas jagen, schijnt de Frankfurtse geldheersers weinig te interesseren. Bankpresident Schlesinger zei het gisteren voor de zitting al: „Hoe begrijpelijk de wens van een aantal EG-sta- ten naar lage rentetarieven ook is, deze mag er niet toe leiden dat landen waar de prijsstjging on aanvaardbaar hoog is, worden gehinderd bij het nemen van te genmaatregelen". De rest van Europa noemt dat gewoon egoïsme. door Ed Blaauw Vlucht KL 335 naar Nice heeft een vertraging van..." De gepoederde dame op leeftijd slaakt een diepe zucht. De zakenman in het Engelse maatpak vloekt bin nensmonds. ,,'t Lijkt wel of vliegtuigen nooit op tijd kunnen vertrekken", moppert de dame. „Maar ja, je raakt er aan gewend". De zakenman kijkt op zijn hor loge en knikt. Het oponthoud valt mee. Het vliegtuig vertrekt om 8.28 uur, ruim drie kwartier later dan de bedoeling is. Even daarvoor, om 8.20, was de KL 421 naar Cardiff vertrok ken. Met 'slechts' een half uur vertraging. Vliegtuigen, die te laat stijgen en dalen, 't is schering en inslag op Schiphol en tal van andere Europese luchthavens. In de helft van de gevallen is vertraging te wijten aan verstop pingen op de Europese vliegvelden en van de Europese luchtverkeerswegen als gevolg van de ondoorzichtige wijze van luchtverkeersbegeleiding. Het Europese luchtruim is verdeeld in 'stukjes land'. Elk territorium wordt via overheden vanaf de grond 'gere geerd' door talloze luchtverkeersbegeleidingscentra, waarbij vele centra ook nog eens een keer hun eigen computersystemen hebben. Deze gecompliceerde, niet op elkaar afgestemde, uiterst dure, maar vooral vertra gende manier van luchtverkeersbegeleiding (Air Con trol System) is vliegmaatschappijen sinds jaar en dag een doom in het oog. Het kost ze handen vol geld. „Vandaag hebben 2600 vluchten weer last van vertragin gen. Vandaag verliezen Europese vliegmaatschappijen totaal duizend kostbare werk-uren. En vandaag hebben weer 400.000 passagiers last van het ongemak, dat een vertraging met zich meebrengt", klaagde Giovanni Bi- signani, voorzitter van de AEA, de Association of Euro pean Airlines in Brussel tegenover de verzamelde Euro pese pers. Voor zijn club, met KLM als een van de 23 leden, is de maat vol. De AEA wil haast maken met de „integratie en harmonisatie" van die „54 controle-centra, die 31 afwij kende systemen en die 70 verschillende computerpro gramma's", zei Bisignani. De AEA heeft sinds gisteren in zijn strijd voor een veiliger en overzichtelijker Europees luchtruim, via een handtekeningenactie aan boord van de AEA-toestellen. steun ingeroepen van de passagiers. „We willen het publiek er met deze campagne op wijzen, dat wij als luchtvaartmaatschappijen niet verantwoor delijk zijn voor het ongemak dat mensen ondervinden door de opstoppingen in de lucht", beklemtoonde Bisig nani. „De handtekeningen, en ik verwacht er zeker circa twee miljoen, leggen gewicht in de schaal. Als het publiek massaal spreekt, zal de politiek, nationaal en in Euro pees verband, nog meer moeten luisteren. En het is uit eindelijk de politiek, die beslist", betoogde ir. C. den Hartog, plaatsvervangend president-directeur van KLM. De KLM heeft baat bij een strak georganiseerd lucht ruim. Want een op de zes vluchten van de KLM kampt nu al met een vertraging van gemiddeld twintig minu ten. In vijftig procent van de gevallen is een verlate aan komst of vertrek van een KLM-toestel het rechtstreekse gevolg van de luchtverkeersbegeleiding. „Vertraging kost de KLM op jaarbasis meer dan honderd miljoen gul den. Dat is op een omzet van circa zeven miljard gulden anderhalf procent". Veilig Toch, ondanks het verbrokkelde luchtruim, is het veilig boven de Europese landen. „Zeer veilig zelfs, alleen zeer gecompliceerd", zegt Bisignani. „In het jaar 2000 ver wachten we een verdubbeling van het aantal reizigers, circa 500 miljoen passagiers. Als het probleem niet snel wordt aangepakt, kan het Europese luchtruim niet meer kan groeien. Het is zo 2000". waarschuwde hij. Den Hartog: „Stel dat we vandaag kunnen gaan werken aan één uniform ACS-systeem. dan duurt het nog vier jaar voor het is ingevoerd. Maar. dan behoren de vertra gingen wel tot het verleden". Voorlopig stijgt het aantal vertragingen in Europa nog steeds. In mei 1991 vertrok ruim 15 procent van de Europese vluchten vertraagd, in mei dit jaar was dat al bijna 21 procent. KLM alleen al kampte vorige maand met 300 uur vertra ging door de verwarde wijze van luchtverkeersbegelei ding, waardoor vliegtuigen vaak onnodig lang moeten cirkelen boven een luchthaven. En door al die vertragin genzijn de vliegtickets zo'n 8 procent duurder geworden. Den Hartog: „Het kan anders. Kijk naar Amerika. Daar werken ze, met één en hetzelfde systeem en circa twintig controle-centra, probleemloos drie keer zoveel luchtver keer af'. van onze correspondent in Moskou Hans Geleijnse Boris Jeltsin als de Russi sche Colijn? Aan de voor avond van de Duitse inval in Nederland sprak deze toenma lige Nederlandse regeringslei der zijn volk via de radio ge ruststellend toe: ga maar gerust slapen, de regering waakt. Jelt sin had deze week voor Russi sche tv-kijker een variant: „Er is geen enkel gevaar voor een staatsgreep. U kunt allemaal rustig met vakantie gaan in au gustus". Niettemin blijft de Russische president zelf maar in Moskou volgende maand. „Ik heb nog geen vakantieplannen", zei hij wat zuinigjes. Misschien om het noodlot niet te tarten? Sovjet president Gorbatsjov reisde vo rig jaar augustus immers onbe kommerd naar zijn vakantiepa leis aan de Krim af. weg van de economische misère en de etni sche conflicten. De kat was van huis en de muizen probeerden de macht te grijpen. De Russische media hebben de afgelopen weken herhaaldelijk de vergelijking getrokken. Poli tici die voor een nieuwe staats greep waarschuwden, kregen volop publiciteit. Vooral de pro gressieve pers, dagbladen als Iz- vestia (Nieuwsberichten) en Ne- zavisimaja Gazeta (Onafhanke lijke Krant) zaten op die lijn. Hervormingen op de tocht, mili tair-industrieel complex doet greep naar de macht, kopten ze nadat Jeltsin (ex-)communisti- sche vriendjes als presidentiele adviseurs benoemde, staatsma- nagers in de regering haalde en verklaarde dat de bevolking ver dere radicale hervormingen niet zou pikken. Dat was allerminst naar de zin van de communistische en na tionalistische conservatieven in het Russische parlement. Voor al nadat in Izvestia de ene na de andere aanval verscheen op par lementsvoorzitter Roeslan Chasboelatov (hij werd samen met vice-president Roetskoi in het kamp van de 'nationalisti sche communisten' geplaatst), was de boot goed aan. Toezicht Chasboelatov gaf toe aan con servatieve drang om een ont- werp-resolutie op de parlemen taire agenda te plaatsen, waarin wordt voorgesteld een 'Raad van Toezicht' op de pers te in stalleren. Bovendien kwam het parlementspresidium zelf met een resolutie, waarin wordt vast gesteld dat Izvestia weer de Iz vestia van voor de staatsgreep van vorig jaar moet worden, na melijk een uitgave van het parle ment. De media sloegen meteen op tilt. Boris Jeltsin werd te hulp geroe pen, dinsdag tijdens een inter view met onder meer Izvestia. Dit zijn pogingen om de pers ge lijk te schakelen, om het vrije woord te muilkorven, werd Jelt sin voorgehouden. Hij gaf on middellijk toe. „Dit kan niet, el ke poging om de pers onder con trole te stellen, brengt ons terug naar de zwarte dagen van ge dwongen zwijgen, beschadigt de nog prille democratie", zei hij. Als eerste won Izvestia het pleit. Jeltsin sprak dinsdag onder vier ogen met Chasboelatov. en de ontwerp-resolutie werd van de agenda gehaald. Hearst-concern Voorlopig. Volgens Chasboela tov heeft het redaktie-collectief vorig jaar na de staatsgreep te gen de bepalingen van de pers wet in. de krant overgenomen, Destijds zette het collectief hoofdredakteur Jefimov, die col laboreerde met de putschisten, af en vond het Amerikaanse Hearst-concern bereid om in een joint-venture met een onafhan kelijk Izvestia voortaan geza menlijke publikaties uit te ge ven. Koren op de molen van de predi kers van het Russische zelfbe wustzijn en nationale trots, zo als Chasboelatov er een is. Onze pers aan de leiband van (buiten landse» monopolisten, dat kan niet. De parlementsvoorzitter wilde nu met een parlementaire uitspraak Izvestia dwingen weer 'regeringskrant' te worden. Een braaf dagblad, zoals Rossiskaja Gazeta. ook een uitgave van het parlement, er een is. Dankzij het ingrijpen van Jelt sin is het gevaar voor Izvestia voorlopig afgewend. Het parle ment zal overigens nog wel dis cussieren over de wenselijkheid van een Raad van Toezicht op de staatspers. Dit college zal moeten bestaan uit parlementsleden en af gevaardigden van politieke par tijen. De taakomschrijving en bevoegdheden van de Raad zijn zo ruim geformuleerd dat het college feitelijk het beleid kan bepalen bij televisie, radio en schrijvende pers. waarvan natio nale en lokale overheden in de meeste gevallen nog steeds de eigenaar zijn. Mogelijk heeft de tik op de vingers die Chasboela tov dinsdag van Jeltsin kreeg in de kwestie-Izvestia tot gevolg dat de Raad van Toezicht weer uit beeld verdwijnt. De laatste poging om de media in het ga reel te brengen zal het zeker niet zijn. Boris Jeltsin: ...nog geen vakantieplannen.... foto Dima Tanïn/AFP GETINT GLAS TOERENTELLER METALLIC LAK SCHUIF-/KANTELDAK MEEGESPOTEN BUMPERS - LUXE BEKLEDING MEEGESPOTEN SPIEGELS BREDE BANDEN LICHTMETALEN VELGEN Zoals u ziet is de Fiat Tempra Skyline 31.750.-) naast standaard stuurbekrachtiging en een ruim interieur, voorzien van alle denkbare accessoires. En het mooiste is: u betaalt hiervoor slechts 1.000,- in plaats van 5.500.-. Kom dus snel een proefrit maken. Dan ontdekt u 't zelf. de Fiat Tempra Skyline laat niets te wensen over. Parijs, 1889, een prachtige herfstdag. De geleerde leden van het roemruchte 'College de France' komen bijeen om te luis teren naar een lezing van de 72- jarige Charles Eduard Brown- Sequard, hoogleraar aan de Universiteit van Harvard. De meesten van hen zal de verbij sterende openingszin van de spreker tot op de dag van hun dood bijblijven: „Ik heb de kracht en de iveerstand van een jongeman teruggekregen", al dus de hooggeleerde, „door het drinken van een extract van ge stampte hondeballen." Hij deed daar nog eens schep bo venop door te beweren dat het brouwsel hem zodanig had ver jongd, dat hij geen enkel pro bleem had zijn nieuwe, piepjon ge, en naar verluid oogverblin dende bruid meer dan voldoen de aan haar seksuele trekken te laten komen. Zoiets is in Frank rijk natuurlijk niet tegen dove mansoren gezegd en een jaar lang konden artsen en honde meppers de vraag onder de ou dere mannelijke bevolking naar het curieuze ivondermiddel niet aan. Het probleem ivas alleen dat het niet werkte. De geschiedenis van de zoek tocht naar de bron van de eeuwi ge jeugd is een eindeloze aan eenschakeling van dit soort ver halen. Het kan haast niet anders dan dat er in de naaste toekomst nog een heleboel bij komen. On langs woonde ik in Italië een in ternationaal congres bij over Ouder Worden en Kwaliteit van Leven bij Ouderen. Als me daar van iets bijgebleven dan is het wel dat loetenschappers werke lijk op honderden plaatsen in onze lichaamsorganen en cellen aan het zoeken zijn naar de oor zaken van veroudering en hoe die tegen te gaan. Voor een gewone leek is er abso luut geen doorkomen meer aan door alle. vaak tegenstrijdige, adviezen. De ene studie conclu deert dat je tot op hoge leeftijd hartstikke actief moet blijven, wil je een goede overlevingskans maken. Volgens de andere moet je juist veel aan relaxatie en me ditatie doen en onder verwijzing naar de Indiase yogi wordt zelfs beweerd dat het gunstig is af en toe een week of wat voor schijn dood in een kist te gaan liggen. Er zijn studies die aantonen dat flink sporten je levensiveg ver lengt. Andere studies beweren dat daardoor juist de hoeveel heid vrije radicalen, een soort moleculen die lichaamscellen kunnen beschadigen, toeneemt ivat veroudering in de hand werkt. Het aantal vitaminen en mineralen waarover ik juichen de verhalen gehoord heb, is even groot als het aantal dat er op on ze planeet rondwaart. Big business Het wetenschappelijke gekra keel over het verband tussen vi tamines en veroudering blijkt overigens big business. Zoals een wetenschapper werkzaam bij een farmaceutische industrie mij op de conferentie toever trouwde: „Als je tegenwoordig vitaminen wil verkopen dan zet je op het etiket life extension for mula of zoiets". Wat mij betreft was de meest ge loofwaardige benadering op de conferentie tegelijk de meest eenvoudige, de meest goedkope en de meest milieuvriendelijke. De pionier ervan is de geronto- loog (veroudering sonderzoe- ker) Roy Walford van de Univer siteit van California. Walford is 68 jaar oud, ziet eruit als 45 en heeft door zijn ivetenschappelijk onderzoek twee prestigieuze ov erheidins telling en in de Ver enigde Staten: het onderzoek sinstituut van wat wij hier zou den noemen het toezichtsorgaan op voeding en geneesmiddelen, en het nationale instituut voor verouderingsonderzoek. Walfords dagelijkse die», staat uit niet meer dan 1$ neen. terwijl zelfs de nt, zondbewuste mensen tu& 2000 en 3000 calorieën o ken. Reden: zijn over tuil een van de meest effectie?, nieren om ons leven ope^ litatief goede manier te r gen, is: voedselbeperkm der eten. Het is overigensij bepaald niet alleen moe kwestie van geloof Zony, geleden begonnen onderzo te kijken naar het effea voedselrantsoenering 0pfe duur en gezondheid bijdk Een voorbeeld. Van twee pen heel jonge ratten kr* ene de gelegenheid zoveelt, als ze maar wilde. De ai groep kreeg maar ongen procent van wat een rah lijks verorbert plus een js ment van vitaminen en iri len. Al na betrekkelijk koi\ bleek dat de dieren op iq rantsoen veel gezonder dan de eet-zoveel-je-mlt 3 Maar het meest verras, was, dat de ratten op ran gemiddeld veel ouder dan normale ratten en tot». denkwijzer I I I I 1 I 11Itü Hums DMi ge leeftijd actief bleven. De verschillen, zij het iets n groot, werden gevonden t groepen eet-zoveel-je-wilti en ratten die regelmatig ta ten loerden gedwongen. Vi de ratten bleken gemidéi procent langer te leven.Mi vraag die Walford vooral resseerde ioas of dezelfde ten ook zouden optreden a met de voedselrantsoenen gonnen werd wanneer dei. al volwassen waren. Tegen het einde van de ja, begon hij een serie expei ten met muizen, waarvanl deel na een jaar - naar de omgerekend de leeftijd w geveer 35 jaar - op rantsoi te. En hij vond precies het De gerantsoeneerde muize den gemiddeld 6 maande ger. Walford wilde vem weten waarom dat zo wa hij onder meer vond was, c der de normaal etende n kanker vier maal zo vaal kwam. Ook bleek het ajwe teem tegen ziektes bij de soen-muizen op hoge l veel effectiever te function Helaas is een nog onbean 1 de vraag of zulke rant, ringseffecten ook bij mens treden. Voorlopig moeten doen met Roy Walford! soonlijke voorbeeld en a Dat laatste luidt: begin mi uzelf een normaal gewich te stellen. Voor de meeste sen is dat het gewicht datz den zo begin tiointig. Stek hoeveelheid calorieën waardoor u over een p van 3 tot 6 maanden zoa wicht verliest dat u op dat geivicht uitkomt. Walford dat dit ongeveer 1500 call is, maar voor sommige n is dat te weinig omdat zei snel gewicht verliezen. Z( daarbij voor dat tussen de 24 procent van de calorieè eiwitten komt (ongeveer60 gram per dag), niet meen procent van vet en de rei koolhydraten groente aardappels, spaghetti). Le> dat u minstens 40 tot 60gn zeirijk voedsel eet. Ik voeg 1 psychologisch advies aai plak op de ijskast, de s trommel en uw etensbordi afwasresistente sticker w tekst: geniet, maar eet met ÉÉN BROK TEMPERAMENT Hoofdredactie: M. P. Dieleman, algemeen hoofdredacteur; C. van der Maas, hoofdredacteur commentaar; A. L. Oosthoek, adjunct-hoofdredacteur Eindredactie: K. Cijsouw en J. D. van Scheijen Bureauredactie provincie: F P. J. Doeleman; M. E. Ernens-Abrahamse: B. Goudswaard. P. C. de Jonge, M T. O. van der Vleuten: I D A. M. Russel; J. P. van de Sande. J. P. Verbeek. Redactie binnen- en buitenland: M. S. van Reems (chef) G. J Kers; J. P. H. Noot; C J. Schets; W. P Staat Redactie bijlagen; A L. Kroon (chef); J. van Damme: J. A. M_ Tabbers: A. Zevenbergen. Sportredactie: J. M. van den Berg (chef); J. F. D. Bakker: J M. Gommeren; E. L. Ramakers; R. Thannhauser. T. J. van den Velde, Vormgeving: A. A. Adriaanse. N. Geelhoed: A. F. Schreurs; W. M. J. Verstuyf. Nieuwsdienst: A. J. Snel (chef). Algemeen verslaggevers (Vlissingen): M. Antonisse (plv chef nieuwsdienst); J C. M. Cats; A M van der Jagt; B. Jansen; H. O. Postma, M. J. Schrier; M. van Zuilen (Den Haag). Regio Bevelanden/Tholen (Goes): W. J. van Dam (chef); F. B- Balkenende; M. A. de Jongh; M. P. D. M Mol; M, E. Woudenberg. Regio Schouwen-Duiveland (Zierikzee): M. van Houten (chef); A W. C. Mullink; J Versluis. Regio Walcheren (Vlissingen): A A van der Sluis (chef): Y. Hoekstra; N. J. C. Kluijtmans (Ondernemend Zeeland); L. J. Meinardi; C. M J Sondervan; H. van der Werf. Regio Zeeuwsch-Vlaanderen (Terneuzen): W A Bareman(cte CAM van Gremberghe: R. E. A. Hoonhorst. M. Modde Correspondenten Gemeenschappelijke Persdienst (GPD): JAM de Bruijn (Brussel). P. de Vries (Brussel). H. B. Hoogendijk (Berlijn). J W M. Gertsen (Parijsj. C. van Zweeden (Londen). R Hellinga (Boedapest); A Bloemendaal (Tel Aviv). E. J A. van der Linden iRome). S van Rijn (Willemstad). J A. Geleijnse (Moskou). D. R M. de Wit (Madrid). E. Fennema (Tokyo); H M. Dam (Washington). F J M van der Houdt (Nairobi); P G W van Nuijsenburg (Johannesburg) Duitse Lombardrente Nederlandse promessedisconto Nederlandse disconto Duitse disconto 19/1 20/4 29/6 5/10 1/11 31/1 15/8 19/12 16/7 1989 1989 1989 1989 .1990 1991 1991 1991 1992

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1992 | | pagina 4