pzc
Meer dan hits en glitter
Maire Brennan is
beduusd van succes
Bronx Style Bob is van de straat
Vlariah
Carey
kunst cultuur
VRIJDAG 17 JULI 1992 29
In kleedkamer 8 van Thames
Television's vergeelde
sludiocomplex heeft Mariah
Carey temidden van haar
bandleden hoorbaar de dikste
pret. Goed gehumeurd begint
ueven later dan ook in de
belendende ontvangstruimte
jan het vervullen van haar
morele verplichting tegenover
nd': een uitgebreide
update vanaf zo ongeveer het
sensationele internationale
succes van haar in 1990
verschenen debuutalbum.
Sindsdien heeft het Newyorkse
natuurtalent zich nauwelijks
nog buiten de eigen
landsgrenzen vertoond, maar
bield het wel alom de aandacht
op zich gevestigd. Deze weken
bijvoorbeeld prijkt de
voormalige serveerster
opnieuw bovenaan talloze
iitparades met haar krachtige
live-versie van de Jackson 5-
klassieker Til Be There', de
eerste single van haar mini-
album Unplugged.
Mariah Carey: Zingen alleen is niet zaligmakend.
Mariah Carey vindt dat ze met
het alternatieve pronkstuk
Til Be There", de pure neerslag van
haar akoestische optreden voor
MTV. in éen klap al heel veel (ver
velende) vragen heeft beantwoord.
Zo moet Unplugged onmiddellijk
een eind hebben gemaakt aan de
links en rechts gerezen twijfel om
trent haar mogelijkheden als 'zan
geres naturel'. ..Daarover deden al
lerlei rare verhalen de ronde, om
dat ik tot nog toe maar zo weinig
'live' heb opgetreden", weet de 22-
jarige 'Assepoester van de Ameri
kaanse popmuziek'. „Ik kan niet
ontkennen dat ik op dat punt nala
tig ben geweest, maar ik voeg er
meteen aan toe dat ik daarvoor
mijn redenen heb gehad. Aller
eerst moet men niet vergeten dat
ik vanuit het niets tot een soort su
perster ben gebombardeerd. Ik
was een modaal koorzangeresje
dat met enig geluk in één keer de
roos had getroffen, dus voor mijn
eigen gevoel was ik nog aan een he
leboel dingen gewoon niet toe. Be
halve dat ik me nog niet rijp ge
noeg achtte voor het geven van
concerten, had ik slechts een al
bum aan repertoire, gewoon te wei
nig om mee op pad te gaan."
Troef
Zou ze het wel hebben gedaan, dan
was ze nog langer en nadrukkelij
ker de nieuwe troef van producer
Narada Michael Walden geweest
ofwel diens vervangster van de
hem ontrouwe Whitney Houston.
In plaats van die gemakkelijker
weg koos Mariah Carey vorig jaar
voor het avontuur door bij haar
tweede album Emotions de touw
tjes meer in eigen hand te houden.
Deze hele ontwikkeling, na enig
aarzelen van hogerhand gestimu
leerd door haar platenbaas en ont
dekker Tommy Mottola. heeft ook
geleid tot een opvallend nuchtere
kijk op haar 'droomdebuut', goed
voor een afzet van bijna tien mil
joen exemplaren en vele presti
gieuze onderscheidingen. „Mis
schien heb ik me bij het opnemen
van mijn eerste album toch te veel
laten aanpraten, had ik me meer
moeten laten gelden. Maar goed,
wat wil je als voor het eerst met al
leen maar dure topkrachten de
studio ingaat? Als je intuïtie je iets
anders ingeeft dan wat zij suggere
ren. dan denk je al gauw datje niet
te eigenwijs moet zijn en dat zij het
wel beter zullen weten."
Hoewel de welgevormde dochter
van operazangeres Patricia Carey
het niet met zoveel woorden zegt is
het wel duidelijk dat het etiket
'Whitney Houston-achtig' dat ze
vanaf haar eerste single 'Vision Of
Love' al meedraagt haar behoor
lijk dwars zit. „Ik ken haar niet per
soonlijk. Ik zie haar niet als een
voorbeeld of een concurrente, ik
vind haar wel een geweldig talent",
luidt haar welhaast geprogram
meerde reactie op de onvermijde
lijke vraag naar haar mening over
de vergelijkingswoede, die met na
me in de Amerikaanse media maar
niet tot bedaren korpt. „Of ik me
daar echt aan stoor? Ik denk van
niet, want ik geloof niet in die com
petities rond verkoopcijfers of
Grammy Awards. Daarvoor is de
muziek mij te dierbaar. Bovendien
ben ik er al achter datje als artiest
in de media onderhevig bent aan
bepaalde golfbewegingen. Eerst
ben je de ontdekking van het de
cennium. vervolgens word je gekri
tiseerd omdat men alweer genoeg
van je heeft. En heb je het daarna
een tijdlang moeilijk, dan heb je
kans dat je vanuit een underdog
positie weer op meer sympathie
kan gaan rekenen. Heus. ik heb me
verbaasd over de kritieken op
Emotionsdie veel minder jube
lend waren dan bij mijn debuutal
bum. Muzikaal beschouwd kan
dat eigenlijk niet. omdat ik bij
Emotions veel meer van mezelf heb
durven geven, waardoor mijn stem
veel meer karakter heeft."
Bijnaam
Deels om toch nog eens geheel ver
lost te raken van de neerbuigende
bijnaam 'Blanke Whitney Hous
ton" zal Mariah Carey ('Ik ben ove
rigens multi-raciaal. mijn vader
heeft zowel Afrikaans als Venezo-
laans bloed') zich zoveel mogelijk
als een 'volbloed muziekdier' pro
fileren. Dat wil zeggen ook als pro
ducer (binnenkort van haar ach
tergrondzanger Trey Lorentz), als
aanvoerster van een eigen gospel
groep en als schrijfster van pak
kende kwaliteitsliedjes. ..Kijk, ik
mag dan gezegend zijn met een be
reik van, naar het schijnt, min
stens vijf oktaven en door mijn
moeder nog zo zijn geïndoctri
neerd, ik weet ook allang dat zin
gen alleen voor mij niet zaligma
kend is. Ik wil me daarom ook in
andere disciplines bekwamen. Die
drang is minstens zo groot als de
behoefte om een song op z'n fraaist
uit te voeren", aldus Mariah Carey,
die tegelijkertijd 'in de muziek' al
tijd naar kameraadschap zal blij
ven zoeken. „Ik zal mezelf pas ge
slaagd vinden als ik alle kneepjes
van het vak beheers, daarvoor vol
doende erkenning geniet en kan
vaststellen dat ik toch min of meer
een normaal mens ben gebleven."
„Ik wil sowieso voorkomen dat ik
een geïsoleerd sterrenbestaan
moet gaan leiden. In mijn jonge ja
ren ben ik al heel veel alleen ge
weest of zat ik bij veel oudere kin
deren die niets met me op hadden.
Daarna is er. toen ik met twee an
dere meiden die ook zo graag zan
geres wilden worden op kamers in
Manhattan ging wonen een wereld
voor me open gegaan. Sindsdien
moet ik vrienden om me heen heb
ben."
Carole King
In haar bijna dertig jaar oudere
collega Carole King, ooit uitgeroe
pen tot America's First Lady Of
Song, denkt Mariah Carey inmid
dels haar ideale voorbeeld gevon
den te hebben Hun verrassende
samenwerking, die resulteerde in
If It's Over' (dat zowel op Emo
tions als op Unplugged staat),
heeft de jonge ster zelf misschien
wel meer tot de verbeelding ge
sproken dan alle andere kordaat
gepasseerde mijlpalen. „Toen Ca
role me opbelde om me te compli
menteren met mijn debuutalbum
werd ik al bijna gek van blijd
schap. Toen ze vervolgens ook nog
eens voorstelde om een song van
haar op te nemen had ik het hele
maal niet meer. Wat dacht je? Hier
had ik de vrouw aan de lijn die me
de plaat van mijn kinderjaren, 'Ta
pestry', had geschonken."
„Haar idee om mij haar 'Natural
Woman' opnieuw te laten zingen,
vond ik evenwel niet :zo geslaagd.
Daarvoor is het mij te heilig. Zo ge
redeneerd zat er dus niets anders
op dan dat we samen iets nieuws
zouden proberen te schrijven. Ca
role was zo enthousiast dat ze van
uit Idaho meteen het vliegtuig
naar New York pakte. Voor we het
wisten zaten we samen achter de
piano en nog geen uur later was on
ze baby "If It's Over' geboren. Als ik
me als artieste iets mag toewen
sen, dan zijn het van dit soort on
vergetelijke magische momen
ten."
Louis Du Moulin
De bescheidenheid past haar
als een sjofele jas. Maire
Brennan. de zangeres van Clan-
nad, schikt zich met charme in
het aangewaaide succes. Dat zij
nu ook solo tot ongedachte
hoogten stijgt, brengt haar eer
der in verlegenheid. Je kunt in
Ierland de radio niet aanzetten,
schijnt het, of je hoort Die Stem.
Dit keer: solo. „Het album
wordt zo vaak gedraaid dat ik er
beduusd van word."
De miljoenenverkopen van
Clannad. het Ierse familiebe
drijf. hebben haar plezier aller
minst bedorven. Succes op ei
gen benen is toch van een an
dere orde: „Ik was al blij met het
album op zich. ik vond het ge
slaagd. maar ik had nooit ge
dacht dat ik er dit mee zou kun
nen bereiken."
Grote ogen. zachte stem. Bab
belt honderduit Ze is een zusje
van Enya, ook al zo succesvol.
„Het had. vond ik. geen zin om
een solo-Clannad album of een
Enya-achtig album te maken.
Enya doet wat ze doet, en dat
doet ze goed. Het was me wel ge
lukt, hoor. ik had wel een goede
imititatie kunnen doen, maar
dat zou met mijn stem en een
paar synthesizers erg makkelijk
zijn geweest. En een extra Clan-
nad-album had ook weinig zin.
We zitten met Clannad nota be
ne zelf al weer in de opnamen
van een volgend album."
Het solo-album, simpelweg
'Maire' geheten (spreek uit:
Moyai. is aldus een verkenning
van stijlen geworden. Afrikaan
se. Indiase en Oosteuropese in
vloeden vermengen zich met de
oud-Ierse taal. het Gaelic. Een
muzikale rondreis met dat
prachtvolle stemgeluid - voor
al bekend van 'Harry's theme'
en het duet 'In a lifetime', met
U2's Bono - als gids.
„Ja, die stem. Ik heb het al vaker
gezegd en ik zeg het nog een
keer: ik vind haar heus niet zo
bijzonder, hoor. Het is een com
binatie van stem en ademtech-
niek. die ik geleerd heb te ge
bruiken. Het verbaast me dat
mensen dat geluid zo speciaal
vinden. Okee. ik kan natuurlijk
zingen, maar ik kan er niet alles
mee. Ik heb geen reusachtige,
krachtige stem Het geluid is
niet 'groot', niet krachtig: ik kan
er bijvoorbeeld geen rocksongs
mee doen. Het resultaat is ge
woon anders. Soms schaam ik
me er zelfs een beetje voor. om
welke reden dan ook. Ik ben nu
eenmaal geen Annie Lennox, of
Mariah Carey. Dat zijn pas grote
stemmen. Daar ben ik maar een
kleintje bij."
Showorkest
De appel viel niet ver van de
boom Vader Brennan had een
showorkest, bracht de Glen Mil
ler- en de Nat King Cole-compo-
sities over de vloer, en van moe
ders kant (moeder was mu
zieklerares) was er vooral de Ier
se traditie. De dichtstbijzijnde
muziekhandel was twee. drie
uur rijden van Gweedore. Done
gal, dus liet vader de bladmu
ziek per post toesturen. De kin
deren luisterden naar zenders
als Radio Luxemburg en Radio
Caroline: zo ontstond dé uitge
lezen voedingsbodem voor een
carrière in muziek.
„Ik studeerde ook voor mu
zieklerares". vertelt ze. „maar
sinds '75 zijn we met Clannad op
professionele basis bezig. Te
genwoordig hebben we in Ier
land aardig wat krediet, maar in
die tijd werd er nog om ons gela
chen. De mensen dachten dat
we geen schijn van kans maak
ten. met die combinatie van
Gaelic en hedendaagse muziek,
maar we beschikken over hon
derden oude songs die we naar
eigen inzicht kunnen bewerken.
Het was net een grote deur die
we open gooiden. Daarnaast
zijn we ook nooit bang geweest
om te experimenteren."
De traditie wil dat de overleve
ring de oude Ierse liederen jong
houdt. Iemand die een lied aan
de volgende generatie over
draagt. zal eerst vertellen waar
het zijn oorsprong vindt. Dan
zal hij de tekst verklaren, iets
over de melodie vertellen, en tot
slot zeggen: Zing het nu zelf.
„Dat is een goede zaak meent
Maire. „want ieder heeft zo zijn
eigen interpretatie en dat
draagt bij tot het behoud van de
muziek. Zo kan het gebeuren
dat van één lied verschillende
versies ontstaan. Zo'n lied heeft
dan door alle hoeken van Ier
land 'gereisd'."
Ze ziet het zelf niet als een
plicht, om via de muziek van
Clannad het oud-Iers te laten
voortbestaan, maar noemt die
taak wel 'belangrijk': „Tien.
twaalf jaar geleden was het Gae
lic nog een verplicht vak op de
Ierse scholen. De mensen had
den er toen een enorme hekel
aan. Nu is dat niet meer zo. mis
schien ook een beetje door ons
toedoen. Men is er zelfs weer een
beetje trots op."
Op haar solo-album vertolkt
Maire Brennan twee nummers
in Gaelic: 'Oró' (een ode aan
haar baby, Aisling) en 'Land of
youth' ('Tir na nóor) Voor niet-
Ierse stervelingen is er geen
touw aan vast te knopen, maar
daar kan ze goed mee leven:
„Gaelic is erg melodieus, it sings
along by itself Dat men het niet
altijd begrijpt, is niet zo erg. Als
je tegenwoordig naar die moder
ne muziek luistert, versta je dan
soms alles wat ze zingen?"
Denk dus niet lang na. wanneer
je in Gweedore bent Vader
Brennan bezit er sinds jaar en
dag een pub met een bühne.
Leo's Tavern, waar jan en alle
man zijn muzikale kunsten mag
brengen. De kinderen Brennan
wierpen er na schooltijd - als
jonge artiesten hun schroom af
en zijn hun leerschool sedert
dien trouw gebleven. Af en toe
springen ze nog samen op het.
plankier Dan staat zo maar Ire
land's finest tussen de gordij
nen.
Ton de Jong
Clannad-zangeres Maire Brennan: Gaelic sings along by itself.
Bronx Style Bob: het is onmisken
baar de naam van een rapper. Voor
Bob Khaleel. die ach op zijn veertiende
met die naam tooide, is dat op het ogen
blik een nadeel. Rappen doet hij nauwe
lijks op zijn debuut-cd Grandma's
Ghost, maar thuis in Amerika heeft de
plaat alleen door die naam moeite om
door te dringen tot de radiostations
waarop hij eigenlijk thuis hoort. Toch
wil Khaleel vasthouden aan zijn pseu
doniem, dat hij beschouwt als een eer
betoon aan de buurt waar hij opgroeide,
The Bronx in New York.
..Zoals Vanilla Ice zou zeggen: ik ben van
de straat. De straat was mijn moeder en
mijn vader, mijn leerschool. Veel van
mijn karakter is daar gevormd. Ik kan de
strijd van die mensen van de straat ver
talen voor degenen die die anders mis
schien niet zouden begrijpen. Ik heb het
gevoel dat ik iets verschuldigd ben aan
The Bronx, die buurt is een deel van me.
Het zou heel makkelijk geweest zijn om
een debuut te maken als Bobby Khaleel.
Maar daarmee zou ik een deel van mijn
geschiedenis achter me hebben gela
ten."
Nederland is het eerste land dat Bronx
Style Bob opmerkte. Zijn 'Forbidden Lo
ve' kwam hier in de hitlijsten terecht.
Khaleel (27) is geen grote prater, hoewel
de lappen tekst van soms Dylanachtige
'engte op zijn cd anders zouden doen ver
moeden. De structuur en de lengte van
die teksten verraden Khaleels achter
grond als rapper. Driejaar geleden deed
Bronx Style Bob van zich horen als gast
op Ice-T's cd The Iceberg. In die tijd had
hij New York inmiddels vaarwel gezegd
en zich in Los Angeles gevestigd Daar
werd hij de voorman van de 'party-band'
Trulio Disgracias, een veelmans-pretfor-
matie met leden van onder meer Fish
bone. ParliamenbFunkadelic en Red
Hot Chili Peppers. Dat hij ook kon zin
gen merkte hij bij toeval. Hoewel hij zich
zelf (nog) als een beperkte zanger be
schouwt. is het al indrukwekkend wat hij
op zijn cd laat horen.
Grandma's Ghost is een intrigerende
plaat geworden waarop zo'n beetje alle
stijlen uit de zwarte muziek van nu zijn
terug te vinden. Alsof Khaleel dertig jaar
popmuziek heeft opgezogen en daar zijn
eigen mengsel van heeft gemaakt, zon
der acht te slaan op de grenzen tussen de
verschillende stijlen.
Kravitz
Lenny Kravitz is de naam die het meeste
opduikt als er vergelijkingen moeten
worden gemaakt, maar ook Seal en Te
rence Trent D'Arby worden in dat ver
band genoemd. ..Terence Trent D'Arby
heeft me altijd beïnvloed. Seal ook wel. al
is hij veel meer techno dan ik. Lenny
Kravitz weet ik niet. Hij is oké, maar
naar mijn smaak een beetje te veel op de
oude toer. Er zijn invloeden te noemen
Bronx Style Bob: Ik heb het gevoel dat ik iets verschuldigd ben aan The Bronx.
foto GPD
die veel opvallender zijn. Sly Stone bij
voorbeeld."
Bronx Style Bob's melodieën zijn een
voudig. de begeleiding is dat allerminst.
„Ik ben geen ervaren zanger. Dit was
mijn eerste poging om songs te vervaar
digen. de eerste keer ook dat ik met in
strumenten live in de studio werkte. Ik
wilde niet dat het me allemaal boven het
hoofd zou groeien. Daarom hebben we
het allemaal redelijk eenvoudig gehou
den."
„Maar de simpelste dingen werken vaak
het beste", valt John O'Brien, medecom
ponist en producer van een aantal num
mers. bij. ..'Forbidden Love'. bij voor
beeld. heeft maar vier akkoorden. Toen
we die op de gitaar voorspeelden heeft
Bob er een prachtig nummer van ge
maakt. Zo zijn de songs tot stand geko
men: op een akoestische gitaar. Dat is de
makkelijkste manier om de emoties uit
de vaak persoonlijke teksten over te
brengen. Als we eenmaal hadden gevon
den wat we zochten, zetten we dat op de
band en bouwden er vervolgens een heel
eigen geluidsomgeving omheen."
Show
Deze zomer lift Bronx Style Bob in de
Verenigde Staten mee met de Lollapa-
looza-tour, een reizend popfestival met
een groot prestige. Europa zal nog even
verstoken blijven van concerten totdat
meer landen interesse krijgen. Hij heeft
een elf man sterke begeleidingsband,
waarin een grote rol is weggelegd voor de
driemans blazersgroep. „Ik denk dat on
ze show goed zou vallen in Europa",
wensdenkt Khaleel. „Volgens sommigen
is onze show beter dan die van Lenny
Kravitz. Concr^er. met minder drama
tiek en sentiment. De shows van Trent
D'Arby kan niemand zich herinneren.
Hij moet nodig terugkomen, dan kunnen
we ruzie gaan maken over wie er beter is.
Goed voor de publiciteit."
De titel van de cd, Grandma's Ghost, is
een eerbetoon aan Khaleels grootou
ders, door wie hij werd opgevoed. „Ze
hebben een enorme invloed op me ge
had. waren twee van de weinige mensen
die oprecht respect hadden voor wat ik
ik aan het doen was. Toen ik van de high
school kwam. was het volkomen ondui
delijk welke kant het met me op zou
gaan. Ik deed rap-shows, maar ik hobbel
de van project naar project. In die onze
kere tijd, waarin niemand geloofde dat
het ooit wat zou worden - mijn grootou
ders waarschijnlijk ook niet zeiden ze
tegen me: zorg ervoor dat je op je num
mers copyright aanvraagt. Ze vonden
mijn nummers, waar verder niemand in
teresse voor toonde, blijkbaar goed ge
noeg om te stelen. Dat geeft je zelfver
trouwen. Toen mijn oma vijfjaar geleden
overleed, heb ik besloten dat ik alles wat
ik verder deed in haar naam zou doen."
Kees Groenenboom
