Hij is een kunstenaar en een artiest
Geprogrammeerde
raket, die als
een bom inslaat
sport VRIJDAG 17 JULI
Volleybalcoach Arie Selinger
Hoteltarieven
Barcelona
extreem hoog
Olympische
records
Gouden medaille
in 257 disciplines
Barcelona'92
In de Verenigde Staten werd hij de
'sfinx' genoemd, in Nederland kreeg
hij al snel de bijnaam de 'Godfather'.
Arie Selinger, een eenzame topper
onder de volleybalcoaches, een
gedreven vakman, een persoonlijkheid
met een uitzonderlijk charisma, maar
vooral ook een idealist, in de ban van
één (nog nimmer bereikt) heilig doel:
Olympisch goud. „Ik ben - hoe je het ook
bekijkt - een rebel. Dat heb ik
meegekregen en het bevalt me", vindt
hij zelf.
Arie Selinger: „Ik zeg voor geen geld in de wereld dat ik een aardige man ben."
Overal waar Selinger op het podium
verscheen, kwam. zag en overwon hij.
In Israël, waar de in 1937 in Krakow gebo
ren Pool ver na de oorlogsjaren als basket
bal- en volleybalcoach actief was, en later
in de Verenigde Staten, waar hij de natio
nale vrouwenploeg op de Spelen in Los
Angeles naar zilver leidde. In Nederland
predikte hij de revolutie en maakte de 55-
jarige bondscoach zijn voorspelling waar.
„Als jullie echt de wereldtop willen halen,
breng ik jullie daar naar toe", sprak hij bij
zijn entree in de zomer van '85 legendari
sche woorden.
De bewondering en het respect voor de
wijze waarop Selinger Nederland naar de
wereldtop heeft geleid, zijn alom groot.
Ook bij collega's, die in hun eigen tak van
sport een trend proberen te zetten. Onder
hen Johan Cruijff: „Er' zijn mensen, die
grip op je krijgen. Zo'n man is Selinger."
En zijn zoon Avital zegt: „Hij is een kun
stenaar en een artiest."
De persoon in kwestie, die tijdelijk uit Ja
pan terugkeerde om met de overgebleven
pioniers van het eerste uur de Olympische
ambitie in Barcelona te verzilveren, zet
zichzelf anders neer: „Ik geloof in recht
door zee en zie een scherpe scheiding tus
sen goed en fout. Ik vecht voor mijn denk
beelden en geloof niet in het begrip com
promis. Als iemand de moeite doet me te
leren kennen, kom je een gevoelige man
tegen, maar ik zeg voor geen geld in de we
reld dat ik een aardige man ben."
Een portret, geschilderd door anderen:
Polen. Israël, de Verenigde Staten, Japan.
Nederland. Arie Selinger heeft er in welke
levensvorm dan ook een verleden liggen.
Maar van al die landen is Holland zijn gro
te liefde. Als alle omtrekkende bewegin
gen over de aardbol zijn beëindigd, zal de
globetrotter zich vestigen in het land,
waarvoor zijn zoon al veel eerder heeft ge
kozen. Niet voor niets kocht hij vlak voor
zijn vertrek in '89 naar Japan een luxe ap
partement in Amsterdam.
„Vanaf het moment dat hij hier is neerge
streken", zegt Avital Selinger over zijn va
der. vriend en coach, „is hij anders gewor
den. De openhartigheid van dit volk, het
sociale milieu en het vriendelijke karakter
van de Nederlanders hebben - buiten het
volleybal - zoveel waarde aan zijn leven
toegevoegd, dat hij niets liever wil dan in
dit land te blijven. Voor hem begint het
leven hier pas echt."
Overlevingstocht
Die hechte binding met Nederland maak
te het voor Selinger sr. een stuk eenvoudi
ger om zijn werk als technisch directeur
van Daiei Sports in Kobe voor enkele
maanden (tot en met de Spelen) te com
bineren met de functie van bewindvoer
der van de nationale ploeg. „Hij vindt het
prachtig", legt Selinger jr. uit, „alsnog het
laatste deel van onze overlevingstocht
mee te maken. Dat is bij hem de achterlig
gende gedachte geweest toen de bond
hem op ons verzoek terugvroeg. Wij, spe
lers en coaches, hebben jarenlang samen
veel meegemaakt, veel aan elkaar gege
ven en veel van elkaar genomen. Een me
daille zou de bekroning zijn voor het feit
dat we het met z'n allen hebben overleefd.
Zo voelt mijn vader het ook."
Dat morele aspect, gevoegd bij zijn vak
manschap, heeft de spelers - met alle res
pect voor Selinger's opvolger en voorgan
ger Harrie Brokking net op tijd weer in
de juiste koers gekregen. Of zoals Avital
Selinger het formuleert: „Zijn grote
kracht is dat hij alles altijd net iets inte
ressanter voor iedereen kan maken dan
een gemiddelde coach. Dat geeft hem die
bijzondere uitstraling. Zijn aanwezigheid
voegt een extra dimensie aan het team
toe. In die zin is hij tot op zekere hoogte op
een kunstenaar. Mijn vader zou zo in de
politiek kunnen of directeur van een groot
bedrijf kunnen zijn. Hij is iemand van de
grote wereld, ruimdenkend dus."
Basketbalcoach Ton Boot herkent die ei
genschappen in Selinger. „Ik dicht hem
grote psychologische kwaliteiten toe",
zegt de 51-jarige coach van Den Helder.
„Je moet een groot leider zijn wanneer je
foto ANP
van een stelletje individuen zo'n hechte
groep kan maken. Het bijzondere aan hem
is dat hij werkt vanuit een bepaalde doel
stelling, die altijd uitkomt of heel dicht
wordt benaderd. Mede om die reden boe
zemt hij groot ontzag in bij zijn spelers. Ze
geloven in hem. Je zou het haast gods
dienst kunnen noemen."
Hans Jorritsma en Ben Crum bekijken het
vakmatiger. „Wat me in hem aanspreekt",
benadrukt volleyballiefhebber en hockey-
bondscoach, „is zijn professionele bena
dering. Selinger is geen gedreven hob
byist, maar een vakman die grensverleg
gend bezig is. Hij blijft iedereen elke keer
een stap voor en bepaalt daarmee zelf het
tempo van de vernieuwing. En hij slaagt
erin de groep van alles af te sluiten op het
tijdstip dat er geoogst moet worden. Dat
intrigeert me enorm."
Ken kei
Voor korfbalcoach Ben Crum heeft Selin
ger met zijn aanpak de vicieuze cirkel
waarmee een bond van doen krijgt als er
De strafcorner
Paul Litjens, Ties Kruize. Floris Jan
Bovelander. Fieke Boekhorst, Li-
sanne Lejeune. Helen van der Ben. Le
gendarische persoonlijkheden in het na
tionale en internationale hockey. Top
sporters, die hun naam en faam in eigen
land en ver over de grenzen te danken
hebben aan de kracht, precisie en trefze
kerheid waarmee ze zich op het meest
spectaculaire onderdeel in deze disci
pline onderscheiden: de strafcorner. Een
specialisme, dat de Nederlandse teams
door de jaren heen naar ongekende suc
cessen en titels heeft geleid. Bij de Spe
len in Barcelona zal de korte hoekslag
opnieuw in sterke mate bepalend zijn of
beide ploegen zich in de strijd om de
Olympische medailles kunnen mengen.
Een verhaal over de aantrekkings
kracht. de invloed, de eindeloos veran
derende regelgeving, de mentale aspec
ten en het gevaar. „De strafcorner is een
specifiek en karakteristiek onderdeel
van het hockey", zegt bondscoach Hans
Jorritsma. „Het is goed dat zo'n feno
meen in deze sport zit. Het is herkenbaar
en aantrekkelijk, ook voor de mensen op
straat. Er wordt een bepaald soort span
ning opgebouwd, die te vergelijken is
met het nemen van vrije trappen in het
voetbal. Daar gaat het publiek ook echt
voor zitten."
Vrijdagmiddag 23 februari 1990. Het Ne
derlands mannen-hockeyteam wordt
voor de tweede maal in de roemrijke his
torie wereldkampioen door Pakistan in
het knotsgekke National Hockey Sta
dium in Lahore in de finale met 3-1 te ver
slaan. Met alle kracht die hem nog rest,
gooit Floris Jan Bovelander uit pure
blijdschap zijn stick in het stilgevallen
70.000 koppige publiek. Ondanks de
knieval van hun eigen favorieten, mede
veroorzaakt door twee trefzekere straf-
corners van 'Floppie', wordt de 26-jarige
international door dat gebaar op slag
nóg populairder bij de Aziaten dan hij
feitelijk al is. Sindsdien wordt de in Am
sterdam woonachtige Haarlemmer in
Pakistan als een held vereerd en zal zijn
levensgrote portret over enkele jaren ze
ker in de eregalerij van het hockeycen-
trum in Karachi komen te hangen.
Naast dat van zijn voorgangers Paul
Litjens en Ties Kruize en tussen vele an
dere grootheden uit het land zelf.
Het slaggeweld van het Nederlandse trio
heeft de Pakistani altijd geïmponeerd.
Niet in de laatste plaats omdat hun ei
gen favorieten dat spectaculaire onder
deel zelf nauwelijks beheersen. Met een
echte corner-man in de gelederen zou
den de bal- en stickvirtuozen veel langer
de wereldtop hebben beheerst dan ze in
het verleden hebben gedaan. Maar veel
aandacht is aan dat taktische wapen
nooit geschonken. Met als achterliggen
de gedachte dat ze een effectieve hoek
slag vanwege de hoge produktie aan
veldgoals niet echt nodig hadden. In
middels is het besef er wel degelijk dat
zonder goede corner zelden of nooit een
medaille van welke kleur dan ook op een
titeltoemooi kan worden behaald. En
heeft de hockey-natie bij uitstek in Kha-
lid Bashir een redelijke evenknie gevon
den van Bovelander en de Duitser Car-
sten Fischer.
Bepalend
„Een strafcorner kan doorslaggevend
zijn", nuanceert Oranje-bewindvoerder
Hans Jorritsma. „Maar zo bepalend als
het in het recente verleden was, is het al
lang niet meer. Mede door de video we
ten alle ploegen precies hoe de tegen
standers ermee omgaan."
Een strafcorner is dan ook meer dan al
leen maar een ram tegen een bal geven.
Vrouwen-bondscoach Roelant Oltmans:
„Het kost ongelooflijk veel geduld, ener
gie en gedrevenheid om een bal zo nauw
keurig te slaan of te pushen dat de kee
per en lijnverdedigers kansloos zijn. Het
gaat om de details. Ik vergelijk het altijd
met tennissers. Elke bal moet raak zijn."
Dat Nederland zich - met Duitsland - op
dat terrein door de jaren heen altijd heeft
onderscheiden van de rest, is volgens
Jorritsma een kwestie van 'erfelijke
overdracht'. „Wij hebben al in een heel
vroeg stadium de waarde van de straf
corner onderkend en ons daarop gespe
cialiseerd. In vergelijking met andere
naties is er door ons veel meer tijd in
geïnvesteerd."
Op elke training vuurt Bovelander zo'n
'200 ballen met een snelheid van 150 kilo
meter per uur op het doel af. Over de
vaart die Lisanne Lejeune (niet mee naar
Barcelona in verband met een sleutel
beenbreuk) en Helen van der Ben aan de
bal meegeven is weinig bekend. Zij leg
gen per oefensessie driehonderd keer
aan. Om over het instuderen van de vele
afschuifvarianten nog maar niet te spre
ken. In dat opzicht spelen aangever en
stopper een even belangrijke rol. ..Het
moet een drie-eenheid zijn", oordeelt
Jorritsma. „De cornerman of -vrouw
dient als het ware als een raket gelan
ceerd te worden."
Gedragscode
Bovelander vindt dat de bom alleen met
grote precisie kan inslaan wanneer het
ritme optimaal is ingeslepen. „Ik kijk
niet meer in welke hoek ik de bal wil
slaan. Ik heb me van te voren zo goed op
de hoogte gesteld van de wijze van uitlo
pen van de verdediging en de gedrags
code van de doelman dat ik blind weet
waar het gaatje in de afweer zit."
De hoteltarieven zijn de afgelopea
maanden in Barcelona en directe»®-
geving exhorbitant gestegen. De stijgin
gen lopen uiteen van 100 procent tot mea
dan 300 procent ten opzichte van de prij
zen die normaal voor een kamer worda
betaald. Dat geldt niet alleen voor hotels,
maar ook voor appartementen en pen
sions. De prijsstijgingen gelden alleen
voor de tweede helft van juli en de eerste
helft van augustus.
De duurste overnachtingen moeten we
den betaald in de haven van Barcelona
Hier wordt een tiental luxe cruiseschep
afgemeerd, waar met name de spons*
hun gasten onderbrengen. Tesamen tea-
ben deze tien schepen 2.628 twee-j»
soonshutten. Over de twee weken dat®
spelen duren, komt dat neer op een totst
van 30.000 overnachtingen, inclusief®
van de bemanningen. Voor zo'n hut®r
de sponsors tussen de 60.000 en 150.0WP
seta moeten neerleggen, dus tussen®
1000 en 3000 gulden per nacht.
Nog voor de officiële opening van*
25ste Zomerspelen op zaterdagap
25 juli. klokslag 20.00 uur, heeft Bare*»
heel wat 'Olympische records' gebros
Bijvoorbeeld het aantal deelnemen®,
leten: 10.000. De omvang van het Oir
pisch dorp: 15.222 bedden. Het aan
sporten: 28 plus drie demonstraties»
ten. Het aantal vrijwilligers bij onaeR
nende activiteiten: 35.000. Het bedrag^
televisierechten: 635 miljoen dollar
aantal geaccrediteerde i°urn^Ls.
11.600. Het aantal verschillende we»*
donderdelen: 257. Het aantal sportacc®
modaties: 41.
In de optiek van Jorritsma en Oltmans
komt er nog een aspect bij om de cirkel
slag tot een succes te maken. „Degenen
die de strafcorner inslaan, moeten even
wichtige mensen zijn", meent het coach
-duo eensgezind. „Persoonlijkheden met
uitstraling. Spelers, die ook onder druk
mentaal overeind blijven."
Voor welke formule wordt gekozen (di
rect slaan, pushen of het spelen van een
variant) laat Jorritsma meestal aan de
eerst verantwoordelijke zelf over. Olt
mans wil het meer zelf in de hand hou
den. „Ik heb beide uitgetest en daaruit
de conclusie getrokken dat ik vanaf de
kant het beste overzicht heb. Met andere
woorden: ik beslis. Hoe ik dat kenbaar
maak? Met tekens, zoals dat in het honk
bal gebeurt."
Vanaf de begin jaren tachtig staat de
korte hoekslag voortdurend onder druk.
Met onophoudelijke regelwijzigingen
probeert de Internationale Hockey
Bond (FIHi de invloed van de corner te
rug te dringen en het gevaar voor de ver
dedigers in de cirkel te bezweren. Tot
grote onvrede van de topcoaches, die
daarover nooit worden geraadpleegd.
Buiten de aanpassingen die al zijn door
gevoerd (stickstop in plaats van hand
stop, geen zes maar vijf lijnverdedigers.
een verbod voor de keepers om te vroeg
te gaan liggen en.dergelijke). wordt na
de Olympische Spelen een nieuwe regel
van kracht. Dan moet de bal buiten in
plaats van in de cirkel worden gestopt.
Dat extra tussenstation maakt het on
mogelijk om (zoals nu het geval is» direct
een schot op doel los te laten.
Oplossing
„Het wordt er alleen maar onoverzichte
lijker op", stelt Jorritsma. „Bovendien
zie ik niet in wat het rendement is. Spe
lers en coaches zijn veel flexibeler dan de
regelgevers kunnen bevroeden. Zij we
ten altijd wel weer een oplossing te be
denken." Ook het gevaar wordt er vol
gens Oltmans niet door ingedamd.
„Sterker nog", zegt hij, „de kans op on
gelukken neemt toe, want er komt weer
een tussenschakel bij."
Binnen of buiten de cirkel, een strafcor
ner houdt risico's in. Niet alleen voor de
met speciale kleding uitgeruste doel
man, maar zeker ook voor de lijnverdedi
gers. Zij zijn onbeschermd en kunnen
heel gemakkelijk door een wegstuitende
bal ernstig gewond raken. Hetgeen eer
der onder meer gebeurde op de Spelen in
Seoul met de Argentijnse doelman Otto
Schmidt en Stefan Blocher. Zij werden
beiden vol door Bovelander op het hoofd
geraakt en moesten gewond worden af
gevoerd.
„Natuurlijk is zo'n corner niet zonder ri
sico", bevestigt Bovelander. „Maar bij
goed getrainde topteams gebeurt er rela
tief heel weinig. Uiteraard denk ik er wel
eens aan dat ik iemand voor zijn leven
zou kunnen verminken. Gelukkig is dat
nog nooit voorgevallen. Maar als het me
ooit overkomt, denk ik dat ik nooit meer
een strafcorner insla."
Ad Heesbeen
sprake is van het bedrijven van topspo-
doorbroken. „Hij is de motor van k
nieuwe denken", stelt de 51-jarige Cnic
„De NeVoBo heeft weliswaar met de ar.
port van de nodige sponsors het beleid?!
maakt, maar hij heeft het aangegevp
voorbereid, en uitgevoerd. En datgeda»
op een heel doelgerichte manier. Zonde
zich door iets of iemand te laten afleiden
Je bent echt een kei wanneer je daartoein
staat bent."
Het fanatisme dat Selinger op de interna
tionals heeft overgebracht, toont volgens
roei-coach Jan Klerks aan dat hij buiter.
sporige gaven heeft. „Al heeft hij het wé!
extreem doorgevoerd", riposteert de Leid-
se spoorleider van de Olympische man
nen en vrouwen-vier-zonder. „Wat me:
wegneemt dat ik enorm respect hebvoc
de wijze waarop zijn ambitie op de spelen
afstraalt. Dan moetje een sterke persoon
lijkheid zijn. Hij komt op mij autoritair
over. Maar dat zal ook wel een beetje tij
het aureool horen, wat hij uitdraagt, zó
wil en kan ik niet zijn. Ik hecht heeler;
aan een goede omgang met de sportersin
een persoonlijke sfeer. Zo'n man lijkte
linger me niet. Ik denk dat hij weinigin-g
tegenspraak duldt."
Met die toegankelijkheid valt het volgens
Frits Suèr, pr-vertegenwoordiger vanX?
VoBo-hoofdsponsor Nationale Nederlan
den, best mee. Hij kent Selinger persoon
lijk heel goed. „Coaches van dit mver.
moeten alles alleen uitzoeken", meentL;
„Communiceren is dan juist heel belati-
rijk. Ook zij hebben vaak behoefte aaneé
klankbord. Selinger kan heel goed luiss-
ren en wanneer je hem met steekhouden
de argumenten weet te overtuigen vc
zijn ongelijk zal hij dat altijd toegeven.'
Klein hartje
Gerard Verhalle. manager van de nat-:-
nale ploeg, noemt Selinger 'een uniek va-
man en een apart mens'. „Grote mosi
maar een klein hartje", typeert hij Ie
kernachtig. „Soms is hij zeer onredelri
dat weet hij zelf ook. Maar dat valt tenigï
voeren op zijn onvoorstelbare betrokken
heid bij het team. Emoties laat hij zelda
of nooit zien. Door zijn harde opvoedis
weet hij die te verdoezelen. Ik ben ervar
overtuigd dat hij liefst een vreugdedans*
zou willen maken wanneer er op de Spels
goud wordt behaald. Maar dat zie ikni«
snel gebeuren. Dat beschouwt hij als hei
ligschennis."
Zelfs zijn eigen zoon moet het antwoon
op die vraag schuldig blijven. „Mijnvads
heeft al veel meegemaakt en bereik!
maar nog nooit Olympisch goud gewon
nen. Hij zal het heus niet uitbundig op ee:
zuipen zetten, als onze missie in Ban*
lona slaagt, maar hoe hij zal reageren a
wat voor gevoelens het bij hem 1®
maakt... Dat kan ik zelfs moeilijk inschat
ten."
Ad Heesbeen
Bij de Olympische Spelen in Bareel®
zijn 257 gouden medailles te winn
Dit zijn er twintig meer dan vier jaar ges
den in de Zuidkoreaanse hoofdstad Seed
Nieuw in het Olympisch programma zip
judo voor vrouwen, wildwatervaren, tws
klassen lechner A 390, 10 kilometer sk
wandelen vrouwen, 3000 meter achtend
ging vrouwen wielrennen, badmintons
honkbal.
De eerste beslissing over goud, zilvere
brons valt op zondag 26 juli bij de lOOBi
meter ploegentijdrit. Deze wedstrijd Is
gint om 9 uur 's morgens. De laatste pte
ken worden op zondagavond 9 augusH
uitgedeeld aan de marathonlopers.
De 257 gouden medailles zijn over de volfo)
sporten verdeeld: atletiek 43. zwemmen31.
stelen 20, kanovaren 16. turnen 15, judo
roeien 14, schieten 13. boksen 12, wielrenna!
gewichtheffen 10. zeilen 10, schermen 8 paai
sport 6, boogschieten 4. badminton 4. tafel®
nis 4. tennis 4. schoonspringen 4. basketbal
handbal 2, hockey 2. moderne vijfkamp2,kurs
zwemmen 2, volleybal 2, honkbal 1, waterpok»
en voetbal 1.
Floris-Jan Bovelander haalt uit bij een strafcorner. „Ik weet blind, waar het gaatje in de afweer zit."
foto GPD
