Sterren staan gunstig voor volleyballers
Tulp als nationaal
symbool kleding
Nederlandse ploeg
Spelen op drempel van nieuw tijdperk
Amateur-astroloog kijkt in glazen bol
De sterren staan gunstig voor de
volleyballers. Op een Olympische
medaille mag zeker worden gerekend.
Maar ook de hockeyers gooien hoge ogen
in Barcelona, de vrouwen nog meer dan
de mannen. Het zijn op het eerste gezicht
geen al te gewaagde voorspellingen.
Maar Hans Waasdorp is niet met de
natte vinger bezig geweest. Benoemen
kan hij zijn methode niet precies.
Astrologie, esoterie, in die buurt ligt het.
Maar dat hij een naam heeft hoog te
houden, is zeker.
Bettine Vriesekoop en Mirjam Hooman showen de Olympische kleding.
foto ANP
Revolutionair, maar niet al te hoog
dravend. Zo omschrijft Barbara
van de Kerke het ontwerp dat ze be
dacht voor de kleding, waarin de Ne
derlandse olympische sporters zich in
Barcelona zullen presenteren. In op
dracht van het NOC gaf de 41-jarige
ontwerpster van het Amsterdamse
concern EuroFashion - net als voor
Seoel - in allerlei variaties gestalte aan
de outfit die de atleten buiten de wed
strijden om <off-track) zullen dragen.
Vanerend van de officiële defilé-kle-
ding tot en met t-shirts, handdoeken,
zonnehoedjes. bermuda's, badjassen,
sporttassen en regenpakken.
Vier jaar geleden in Seoel kreeg Van de
Kerke de hoogste onderscheiding voor
haar kleding-ontwerpen. Toen werkte
ze met abstracte kleurenschakerin-
gen. Voor Barcelona zijn de hoofdto
nen het traditionele rood, wit en
blauw, met oranje als extra accent en
dat alles uitgevoerd in zomerse tinten.
„We hebben de uitstraling van Neder
land vertaald in onze nationale
driekleur", licht Van de Kerke toe.
„Daaraan is nog een realistisch na
tuurelement toegevoegd. Dat is uitein
delijk de tulp geworden. In alle sport-
uitrustingen komt deze bloem als na
tionaal symbool terug."
Bij de uitwerking van haar ontwerp
heeft ze zich niet alleen door haar eigen
ideeën laten leiden en ook niet uitslui
tend de richting gevolgd, die het NOC
had aangegeven. „De persoonlijke
voorkeuren van de sporters/sters heb
ik ook laten meewegen", zegt. ze. „In
het algemeen gesproken was dat niet
bepalend, want iedereen wilde - net als
het NOC - de herkenbaarheid van Ne
derland uitdragen. Met die gegevens
ben ik aan de slag gegaan Als ik naar
de uitvoering kijk. ben ik zeker tevre
den over hoe het er uiteindelijk alle
maal uitziet."
SpOrt VRIJDAG 17 JULI 1992 1jj
Geen koude oorlog meer
Het GOS, de voormalige Sovjetunie -
minus de Baltische staten -, trekt er
nog één keer massaal en gezamenlijk op
uit. Nog éénmaal staan de Olympische
Spelen in het teken van het niets ontziend
duel. Het prestigegevecht tussen oost en
west, dat de Spelen in de loop der jaren
ongetwijfeld meer aanzien heeft gegeven
en mede het Olympische logo tot het
machtigste ter wereld heeft gemaakt. Van
een koude oorlog zal geen sprake meer
zijn. Wereldkampioene Ledovskaja (400
horden): „Het is een andere strijd die we
nu strijden: die om te overleven."
Het Olympisch spektakel wacht een face
lift. De Spelen staan op drempel van een
nieuw tijdperk. Ze zijn inmiddels al deels
opengegooid voor professionals, hebben
een veel minder sterk politiek karakter en
streven met de omarming van onder an
dere Zuid-Afrika en Cuba meer dan ooit
weer naar oude idealen. Verbroedering en
vrede. Spelen zonder grenzen. Maar aan
de andere kant is er nieuwe angst. Vrees
voor commerciële expansie en gigantis
me. „Het dreigt een circus te worden, een
speeltje van de sponsoren. Een verontrus
tende ontwikkeling", laat Ledovskaja
zich ontvallen.
Toen het Olympisch vuur vier jaar gele
den in Seoul werd gedoofd kon niemand
bevroeden dat korte tijd later twee sport-
supermachten ten grave zouden worden
gedragen. De DDR werd opgeslokt door
zijn grotere buur en de Sovjetunie viel uit
elkaar. Met het requiem voor de twee so
cialistische bolwerken heeft de topsport
als propagandamiddel voor een politiek
systeem opgehouden te bestaan. „De toe
nadering tussen oost en west heeft het
spanningsveld binnen de Olympische be
weging sterk verminderd", concludeerde
IOC-baas Samaranch met enige opluch
ting.
Intimidatie
Pesterijen, intimidatie, dopingbeschuldi-
gingen over en weer. Jarenlang lagen de
Sovjetunie en de DDR enerzijds en Ame
rika anderzijds met elkaar in de clinch.
Communicatie met elkaar was strikt ver
boden. „Daar stonden sancties op. Minder
reizen, minder vrijheid", zegt atlete Heike
Drechsler uit de voormalige DDR. Sport
werd niet gebruikt als katalysator voor de
wereldvrede, maar als propaganda voor
het land en Het Systeem. „Je reinste kol
der, achteraf gezien. Maar vroeger geloof
de je erin. Je moest erin geloven."
De relatie oost-west was lange tijd niet
best. Getuige de sportboycots van 1980 en
1984. „De koude oorlog vond vooral op po
litiek niveau plaats. Wij, de sporters zijn er
de dupe van geworden", kijkt de Ameri
kaanse zevenkampster Jackie Joyner
achterom. Maar ook tussen de atleten on
derling klikte het nooit zo goed. „De Oost-
blok-sporters deden altijd geheimzinnig.
Ze waren zo teruggetrokken. Alsof ze iets
wilden verbergen. Soms kwamen ze ook
arrogant over. Wanneer ik het vroeger
moest opnemen tegen Oostblok-atleten,
deed ik ik meer mijn best dan gewoon
lijk."
Uit de medaillespiegel blijkt de giganti
sche rivaliteit tussen de drie supermach
ten. Vooral in het zwemmen en de atletiek
woedde een hevige strijd. Van de 711 me
dailles die in Seoul in de diverse sporttak-
ken werden uitgereikt gingen er 132 naar
de Sovjetunie (55 goud, 31 zilver en 46
brons 1.102 naar de DDR (37 goud. 35 zilver
en 30 brons) en 94 naar de USA (36 goud, 31
zilver en 27 brons). Korea eindigde met
grote achterstand op de vierde plaats met
33 plakken (12-10-11).
Tijdens het voorlaatste treffen tussen de
Grote Drie. in 1976. lagen de verhouden
ook al zo: 1. Sovjetunie (49-41-35). 2. DDR
(40-25-25) en 3. USA (34-35-25). West-Duits-
land was toen vierde (10-12-17).
„Er is altijd een grote rivaliteit geweest.
Sport bedreef je ter meerdere eer en glorie
voor je land. Dat gaf aanzien en als atleet
profiteerde je mee. Je had privileges. Al
leen al daarom was je als sporter bereid
om tot het uiterste te gaan", zegt Heike
Drechsler.
Door het wegvallen van de staatssteun
voor de sport in de voormalige DDR en
Sovjetunie en de opening van het IJzeren
Gordijn, zouden er wel eens gigantische
verschuivingen kunnen plaatsvinden op
de medaillespiegel. „De prestatiedruk is
veel minder dan vroeger. Wij gaan met
vrije gedachten naar Barcelona", be
zweert Drechsler.
Ook in het GOS is men bang voor een
sportieve aderlating in de toekomst. „Het
rare is dat de sport in de Sovjetunie nooit
echt populair is geweest", vertelt Ledovs
kaja. „Sport maakte bijvoorbeeld nooit
deel uit van het schoolprogramma. Wie ta
lent bezat werd op 7 of 8-jarige leeftijd
weggeplukt en in een sportinternaat ge
stopt. Die faciliteiten zijn nu weggevallen.
De meeste sporters bereiden zich indivi
dueel voor. Veelal onder erbarmelijke om
standigheden."
Desondanks heeft het GOS zich nog een
geweldig afscheid toebedacht. Een begri
fenis met veel bloemen, veel kransen fi
vooral veel eremetaal. Ledovskaja: „W
hebben hier niet voor niets vier jaar nas.'
toegewerkt."
Koude oorlog
De koude oorlog met Amerika is echte
voorbij. Sterker nog, er is regelmatig co:-
tact met elkaar. Amerikaanse coaches t
zoeken het GOS en de voormalige DDS
en omgekeerd. „De communicatie verue;
aanvankelijk stroef. Amerika was sans
met West-Duitsland namelijk lange t#
aarstvijand nummer één. Maar nu gunns
wij ze graag een kijkje in de keuken".»
telt trainer Erich Drechsler.
Het wantrouwen is minder, maar densi
teit blijft. Niet alleen tussen oost en rc-
De Olympische Spelen zijn wereldspt*-
geworden; een smeltkroes van nation-,
teiten. Het circus wordt niet langer te-
heerst door de politiek maar doordecon-
mercie.
Sponsoring vormt de basis van delOC-rt
ploitatie. Vooral de invloed van de telen
sie is enorm. Met 432 miljoen dollarhee-
de Amerikaanse zender NBC een fltoj®
vinger in de pap. „De sport wordt stee®
minder belangrijk. De aandacht ge<i
meer uit naar het randgebeuren. Dramas
schandaaltjes en buitensporigheden. K
Spelen zijn dezelfde gebleven, maar de
verpakking is anders. Wij, de sporty
moeten ervoor waken dat wij onze ving®
niet branden aan de Olympische vlam
waarschuwt Jackie Joyner.
Belegging
De marktwaarde van de OlympischeSp
len is gestegen. Meer dan ooit zijn deoF
gericht op het vierjaarlijkse spektaKr-
Steeds meer geld gaat erin om. Spons®
zien het als een belegging. Alleen al
sportschoenenindustrie investeert
dens zijn Olympische campagne 250 m-
joen dollar in advertenties. En slechts-
enkele sporter verdient mee. Turnster^
ry-Lou Retton in 1984 12 miljoen
sprintster Florence Griffith in 19882-
joen dollar.
De Spelen zijn geëvolueerd. Barce^
staat nog een keer in het teken van
confrontatie tussen oost en west
machtsstrijd die de Spelen groot hedh-_
maakt. Wat de toekomst zal breng®-
nog ongewis. Of zoals Jackie Joyntf^;
treffend uitdrukt: „Eën ding is zeker --'
zullen nooit meer de Spelen worden
vroeger." Frans Dreis"
Pakweg anderhalf jaar geleden, in een
periode dat Feyenoord op de eredivi
sieladder nog onder Sparta en SVV te vin
den was, voorspelde Hans Waasdorp niet
alleen de ommekeer in de Kuip, maar zag
hij in de nabije toekomst zelfs grote suc
cessen weggelegd voor Wim Jansen en zijn
mannen. De bekertriomf-in-etappes was
het eerste signaal, dat aan Waasdorps
woorden wel degelijk geloof mocht wor
den gehecht, en de roodwitte revival van
vorig seizoen spreekt voor zichzelf.
Hij heeft bepaald niet de pretentie cjaar
zijn steentje aan te hebben bijgedragen.
„Maar." zegt hij, „het is wel zo. datje met
je conclusies een ander meer zelfvertrou
wen kunt geven door te wijzen op zijn of
haar sterke punten."
Eigenlijk zou dit verhaal dan ook op het
nachtkastje moeten liggen bij Ron Zwer
ver, Helen Lejeune-Van der Ben en Floris-
Hans Waasdorp verontschuldigt zich vo;f
de soms wat gezwollen teksten. Gewo»
woorden schieten te kort om uitdrukki»
te geven aan zijn positieve gevoelensoit-
trent de kansen van de volleyballers. Eni
even optimistisch is hij, waar het deh«
keyers betreft. Het begint al metdebor,t
de KNHB. Die heeft volgens de Rotte-
damse amateur-astroloog wel iets w»
van de aurora borealis. het Noorderlicht
„Ze oefent een dynamische aantrekking*
kracht uit, die in het verleden al vaker ia
succes heeft geleid."
De vrouwen komen er bij hem beter af <b
de mannen, maar dat neemt niet weg dj.
ook voor Hans Jorritsma en zijn volgefc
gen een goed toernooi in het verschiet Ik
Misschien zit 'm het verschil in de kant
teristieken van de twee coaches.
Roelant Oltmans ligt,: zoals gezegd, r-:
goud voor het oprapen. Hans Jorritaa
daarentegen krijgt de waarschuwing n*
„zich niet te laten beïnvloeden door n»
plaatst advies van anderen".
In Terrassa, waar het hoekeytoem&i
wordt afgewerkt, zou best eens een hoot
rol kunnen zijn weggelegd voor keeps1*
Jacqueline Toxopeus. Waasdorp const
teert tenminste, dat „de vlam van har
energie rond de finale onstuimig brandt:
Dat zullen dus wel strafballen word®
Hoewel, Martine Ohr laat deze keer gerc
kans onbenut, Noor Holsboer zorgt vo«
een perfecte uitvoering en Helen Lejenn-
Van der Ben is als een Phoenix uit haarss
herrezen. Met Carina Benninga („houé
van de natuur en moeder aarde") ai
strijdbare aanvoerster en Floor Ster.
berghe als haar al even energieke rechte
hand, kan het bijna niet anders of de is
mes schoppen het ver. Carole Thate
zelfs zo gretig, dat ze de champagne hg
liefst nu al zou willen opentrekken. Ka
meer geduld zou de Amsterdamse ra
misstaan.
Jan Bovelander, al zijn dat nu juist dege
nen die een dergelijk ruggesteuntje het
minst van allen nodig lijken te hebben.
Voor de enkeling evenwel, bij wie het niet
snor zit tussen de oren, de twijfelkontjes
zogezegd, zouden Waasdorps bevindin
gen verplicht leesvoer moeten zijn voor
het slapen gaan.
Er valt geen onvertogen woord te beken
nen, geen wolkje schuift voor de zon. Als
Joel Despaigne, Carsten Fischer of de
ETA al snode plannen mochten hebben,
dan kunnen zij zich de moeite besparen.
Niets of niemand houdt Oranje tegen.
Waasdorp glimlacht fijntjes als hem
wordt gevraagd of er dan helemaal geen
minpuntjes zijn te melden. „Je kunt ie
mand. die een jaar lang keihard heeft ge
traind. toch niet wegsturen met de bood
schap: het wordt niks in Barcelona?"
Die bekentenis lijkt alles behalve een aan
beveling voor de geloofwaardigheid van
zijn onderzoek, maar de student kunstge
schiedenis haast zich eraan toe te voegen
dat, waar hij al negatieve aspecten tegen
kwam, het positieve duidelijk overheer
ste.
Voorbehoud
Eén voorbehoud maakt hij slechts: „Om
dat ik wel over de data. maar niet over het
juiste tijdstip van geboorte beschik, kan
ik bij het combineren van alle gegevens
niet exact te werk gaan. Daarom houd ik
in sommige gevallen een slag om de arm.
Maar een kern van waarheid zit er zeker
in. Ik verdoezel niks. maak het niet mooier
dan het is.
Ik zie het gewoon positief."
Roelant Oltmans. de coach van de hoc-
keyvrouwen, noemt hij ijskoud „een goud
delver". die er slechts voor dient te waken
dat persoonlijke eerzucht ondergeschikt
wordt gemaakt aan het teambelang.
„Maar dan zal het ook bijna vanzelf gaan."
Volleybal-goeroe Arie Selinger worden
„gouden stralen met scheppende kracht"
toegeschreven, een enorme creativiteit,
die hem in staat stelt het beste naar boven
te halen bij zichzelf en zijn spelers.
Bekroning
„Wat zes jaar geleden in gang is gezet,
krijgt nu z'n bekroning," weet Waasdorp.
„Ik zeg niet. dat het goud wordt. Dat hoeft
niet per se. Bij de eerste drie zou ook al een
geweldige prestatie zijn. In elk geval zul
len de volleyballers zich bij de Spelen een
enorme populariteit verwerven, en dat is
ook wat waard."
Het team, van bankzitter Teffer („harmo
nieus groepsbewustzijn") tot allroimder
Zoodsma („weet via oogcontact tegen
standers aan de grond te nagelen") vormt
zich een beeld van een schier onverslaan-
Volgens amateur
astroloog Hans
Waasdorp gaat Ron
Zwerver zijn doel
bereikten, want hij
voorspelt Olympisch
goud voor de
volleyballers,
foto Ronald Goudberg
baar geheel dat slechts hoeft te waken
voor overmoed.
Ron Zwerver bijvoorbeeld is „de Indurain
van het volleybal", aanvoerder, uitblinker
en koploper in alles. Henk Jan Held laat
tegenstanders in het stof bijten en Edwin
Benne is in staat „om met creatieve
ideeen een stier te verslaan". Aan Avital
Selinger is het wel toevertrouwd het team
op mindere momenten uit het dal te ha
len. En alsof dat nog niet genoeg is, zijn er
ook nog Jan Posthuma ('de stille kracht')
en Peter Blangé, de avonturier met veel
branie. „Hij is niet voor niets als een van
de eersten naar Italië gegaan." Olof van
der Meulen, nog maar kort vaste klant in
Oranje, „wacht geduldig op zijn kansen en
slaat dan met dodelijke precisie toe", ter
wijl Martin van der Horst oerkracht uit
straalt, „vergelijkbaar met een energie
centrale".
Toverformule
Bij de mannen springen, behalve Fia
Leistra („realist die tot grote hoogtes
stijgen") en Floris Jan Bovelander i,£
vere concentratie"), Taco van den Hon-'
en Jacques Brinkman eruit. Van den H:
nert is in Waasdorps visie „een revolut
nair met de wilskracht van een stras
vechter" en van de 'intellectueel' Bnri
man verwacht hij min of meer. dat hij i:
tegenstanders „met een soort toverfee-
mule zal bedwelmen."
„Alles bij elkaar," concludeert de Rottó
dammer, „is het beeld positief en wijst al
les erop, dat de hockeyers goed mee zulle
doen op de Spelen."
Hetzelfde kan van Irene de Kok worde
gezegd. De judoka, die zo veel weersta:
den heeft moeten overwinnen om Bart
lona te bereiken, is intelligent en karai
tervol genoeg om haar laatste kans ras.
beide handen aan te grijpen. Jupiterstaa-
op 28 juli (de dag waarop haar ge-
wichtsklasse wordt afgewerkt) wel eis
gunstig voor de Tilburgse: „Toevallig ta
haar eigen teken." Het belooft dan toch
een mooie dag voor het Nederlandse jud:
te worden, want ook van Theo Meijer heet
Waasdorp hoge verwachtingen. „Het ge
luk zal deze wilskrachtige grootheid toe!:-
chen. Zijn droom. Olympisch goud in Bï
celona, zou best eens werkelijkheid kir
nen worden."
En zo zou Hans Waasdorp nog veel m
Nederlandse atleten een hart ondere
dierenriem willen steken. Arnold Vance-
lijde, de wielrensters, de roeiers. Mar
zelfs een astroloog moet realistisch 'er
ven. „Zo veel medailles, dat gelooft led
geen mens?"
Loet van Schellebeet
Een van de hoogtepunten in het tijdperk van de koude oorlog was de basketbalfinale
op de Spelen in München. Het onverslaanbaar geachte Amerika verloor in de laatste
seconde van de Sovjetunie met één punt verschil. foto GPD
