Geld Pronk naar Oost-Europa
Den Haag: kritiek
Suriname is taktiek
PZC
Deutsche Aerospace beticht van
een te rooskleurige informatie
PZC
Jeltsin bij vluchtelingen
FNV
Veel interesse 'uitdeel-kunst'
Zeeland in de
belangstelling
Netheid corrector
fataal voor Sneker
examenkandidaten
binnen- en buitenland
Staatssecretaris Van Rooy heropent discussie
Nog przewalskipaard
overleden bij inkisten
Spaanse ruiters in Den Haag
r*v
ZATERDAG 13 JUNI 1992
den HAAG (GPD) - Het kabi
net moet de ontwikkelingshulp
op het huidige niveau stabilise
ren. Het extra geld dat minister
pronk (ontwikkelingssamen
werking) er jaarlijks bijkrijgt
door de koppeling van de econo
mische groei en zijn begroting,
moet ten goede komen van de
landen in Oost Europa.
Staatsssecretaris Van Rooy
(economische zaken) heeft dit
gisteren gezegd op een sympo
sium van haar ministerie over
hulp aan Oost Europa. De be
windsvrouwe heeft daarmee de
discussie in het kabinet over de
zogenoemde buitenlanduitga
ven en de rol van Pronk's begro
ting daarin heropend.
Van Rooy zei dat een nieuwe
prioriteitstelling nodig is binnen
de ontwikkelingshulp ten gun
ste van Oost Europa. Met haar
voorstel kan dat zonder dat de
allerarmste landen in de wereld
daar de dupe van worden.
Een verhoging van de ontwikke
lingshulp van 1,5 procent naar 2
procent van het nationaal inko
men (alles wat wij tezamen ver
dienen) wees Van Rooy als 'niet
realistisch' van de hand.
Van Rooy betoogde dat het ope
nen van onze markten voor pro-
dukten uit de landen in Oost Eu
ropa nog belangrijker is dan fi
nanciële hulp. Desondanks kan
dit laatste niet gemist worden.
Prioriteit
EG-commissaris Andriessen
sloot zich bij Van Rooy aan. Ook
volgens hem is handel absoluut
de eerste prioriteit. Probleem is
wel dat de Oosteuropese landen
vooral sterk zijn in de sectoren
landbouw, staal, kolen en tex
tiel, terreinen waar de EG zelf
aan een herstructurering toe is.
Dat mag echter geen excuus
zijn.
De secretaris-generaal van de
Europese bank voor wederop
bouw en ontwikkeling van Oost
Europa, Le Blanc, zei dat de
hulp aan Oost Europa inclusief
het GOS jaarlijks minstens 65
miljard dollar moet omvatten
(120 miljard gulden).
Daarnaast zal extra geld uitge
trokken moeten worden om 58
onveilige kerncentrales in het
Oostblok te vervangen of op te
knappen. Ook zijn er speciale
fondsen nodig voor de omscha
keling van de grote defensiein
dustrie in de betrokken landen.
LELYSTAD (GPD) - Tijdens het
inkisten van przewalskipaar-
den in Natuurpark Lelystad is
vorige week een tweede paard
gestorven. Het dier overleed 's
avonds, enkele uren nadat het
eerste paard door hitte, over
spanning en mogelijk een ver
keerde toediening van een ver
dovingsmiddel de geest had ge
geven. De dieren moesten met
z'n negenen naar Mongolië wor
den gebracht om daar in de
steppe te worden uitgezet.
Het is niet bekend waarom de
verantwoordelijke Stichting Re
servaten Przewalski Paard de
dood van het tweede paard heeft
verzwegen. Het bestuur, dat met
I de overgebleven paarden mee is,
komt pas op 21 juni terug uit
j Mongolië.
Zowel de beheerder van het na
tuurpark, de dierenarts als de
verantwoordelijke man namens
Rijkswaterstaat hebben giste
ren bevestigd dat een tweede
dier is overleden.
Dierenarts Hoedemaker, die de
przewalskipaarden al vele jaren
verzorgt in Natuurpark Lely
stad, vindt dat er verkeerd met
de dieren is omgegaan. „Bij mij
bestaat de indruk dat er fouten
zijn gemaakt door de dieren
artsen die er door de stichting bij
zijn gehaald. Voor zo'n transport
heb je ervaring nodig, maar dit
hele vervoer is in handen ge
weest van die stichting. Alle ad
viezen van de medewerkers van
het natuurpark, van diergaarde
Blijdorp in Rotterdam en van
Artis in Amsterdam, zijn in de
wind geslagen."
De dierenarts vermoedt dat er
met de verdoving fouten zijn ge
maakt en één paard een dubbele
dosis heeft gehad. „Daar is bij
het toedienen van het tegengif
geen rekening mee gehouden",
aldus Hoedemaker. Het tegengif
is waarschijnlijk ook verkeerd
ingespoten.
De Blanc verweet buitenlandse
investeerders in de Oosteuro
pese landen voor een dubbeltje
op de eerste rang te willen zitten.
Alhoewel van alle westerse mul
tinationals 66 procent zegt te
willen investeren in Oost Eu
ropa, ligt het gemiddelde geïn
vesteerde bedrag op 150.000 dol
lar (270.000 gulden).
Politie moet het
voortaan zonder
rangen, strepen
en sterren doen
ROTTERDAM (GPD) - De
nieuwe regiopolitie zal het ran
gen-systeem loslaten. Volgens
secretaris H. Kruizinga van de
Algemeen Christelijke Politie
bond (ACP) zullen alle rangen
tot en met adjudant vervallen,
en komt daar de omschrijving
'medewerker basispolitiezorg'
voor in de plaats. Ook de stre
pen en sterren verdwijnen.
De kans is groot dat de rangen
inspecteur en hoofdinspecteur
ook verdwijnen. „We zitten nog
in ons maag met de rang van
commissaris. Die komt in het
Wetboek van Strafvordering
voor. Als het niet anders kan,
zullen we die rang handhaven",
weet Kruizinga.
„De rangen", legt hij uit, „zijn
een uitvloeisel van de oude hiër
archie. Zo van: dat is de baas, die
heeft een gouden ster, dus naar
hem moetje luisteren. Dat heeft,
anno 1992, geen waarde meer".
Kruizinga kan zich voorstellen
dat mensen, die er jaren over de
den een bepaalde rang te berei
ken, met weemoed hun jasje met
strepen in de kast zullen hangen.
Spaanse minister
Ordonez dient
zijn ontslag in
MADRID (AFP) - De Spaanse
minister van buitenlandse za
ken, Francisco Fernandez Ordo
nez, heeft zijn ontslag ingediend
bij premier Felipe Gonzales.
De 62-jarige Ordonez lijdt aan
„grote vermoeidheid", aldus de
woordvoerster. Begin deze
maand staakte hij reeds zijn
werkzaamheden na zijn terug
keer van een officieel bezoek aan
Chili en Argentinië.
DEN HAAG (GPD) - Een raam-
verdrag tussen Nederland en
Suriname over toekomstige sa
menwerking is vrijwel rond.
Uitlatingen van de Surinaamse
onderhandelaar Jessurun dat er
problemen gerezen zouden zijn,
Open Universiteit
wil weg uit België
en samenwerken
met Zuid-AFrika
HEERLEN (ANP) - De Open
Universiteit (OU) overweegt
haar zes vestigingen in Vlaan
deren te sluiten en samenwer
king te beginnen met Zuid-Afri-
ka. Ook moeten studenten aan
de OU beter en sneller studeren
(wie na een jaar niets van zich
heeft laten horen wordt uitge
schreven) en moet er voor ver
schillende groepen een ver
schillend collegegeld komen.
De verkoop aan bedrijven en
andere universiteiten moet veel
meer vruchten afwerpen. Met
die veranderingen hoopt de
Heerlense instelling haar finan
ciële positie te verbeteren nu de
verkoop van cursussen duide
lijk terug loopt.
Uit het jaarverslag 1991 blijkt,
dat 16 procent van de OU-stu-
denten al doctorandus is en bij
na de helft van de studenten
heeft een redelijk betaalde baan.
moeten gezien worden als 'on-
derhandelingstaktiek'. De druk
wordt opgevoerd om nog zoveel
mogelijk binnen te halen. Krin
gen rond het kabinet hebben dit
gisteravond laten weten.
Het raamverdrag is gisteroch
tend in de zogenoemde Konink-
rijks ministerraad besproken.
Daarbij zijn alleen op enkele
kleine detailpunten opmerkin
gen gemaakt. Deze zullen door
premier Lubbers en de ministers
Pronk (ontwikkelingssamen
werking), Hirsch Ballin (justitie)
en Van den Broek (buitenlandse
zaken) nader bezien worden.-
Indien nodig zullen Lubbers en
Wonen
met een kast
van
Pastoe
Molteni
Castelijn
Banz Bord
Henme de Jong
Montana
Pronk in Rio de Janeiro op de
wereld milieutop nog overleg
hebben met de Surinaamse pre
sident Venetiaan. Deze komt op
16 juni voor een driedaags be
zoek naar ons land. Dan moet
het raamverdrag formeel onder
tekend worden.
Jessurun liet gisteren weten dat
het bezoek van Venetiaan aan
ons land op losse schroeven
staat gezien de problemen rond
het raamverdrag. Het zou daar
bij vooral gaan om de financiële
invulling vgn de te maken af
spraken.
„De drama's waarvan Jessurun
sprak zijn gisteren niet in het ka
binet aan de orde geweest", al
dus een betrokkene in een reac
tie. Overigens werd er op gewe
zen dat voor de komst van Vene
tiaan ook de ambtelijke delega
ties nog verder over de raam
overeenkomst zullen praten.
Het onderhandelingsproces is
dan ook nog niet afgerond.
DEN HAAG - Een bereden politieman uit het Spaanse Barcelona rijdt samen met een plaatse
lijke collega surveillance in Den Haag. Een afdeling bereden Spanjaarden is in de residentie te
gast in het kader van de Haagse Paardendagen. Behalve de de politieruiters zijn ook de paarden
verschillend uitgedost. Het Haagse paard heeft een afbeelding van de ooievaar uit het stadswa
pen op de achterhand, het Spaanse dier is netjes geruit geschoren. foto Ed Oudenaarden/ANP
MOSKOU - De Russische president Jeltsin praat met een vluchtelinge uit Azerbajdzjan tijdens
een bezoek aan een woonproject bij Moskou waar de ontheemden worden opgevangen. Jeltsin
wilde met eigen ogen zien wat er gebeurd is met de eerste golf mensen die begin 1990, bij de
eerste gevechten, vluchtten. foto Dima Tanin/EPA
SOBI: Fokker-topman Nederkoorn wordt omgekocht
slot van pagina 1
tweede keer overkomen", aldus
de bewindsman.
De minister is bereid om op deze
basis het overleg met de sociale
partners (werkgevers en vakbe
weging) aan te gaan. De werkge
vers hebben tot dusver aangege
ven weinig te zien in het traditio
nele najaarsoverleg, omdat af
spraken op centraal niveau ach
terhaald zouden zijn.
De Vries voorziet dat de kabi
netsvoornemens om de btw per 1
oktober te verlagen (het hoge ta
rief zou van 18,5 tot 17,5 procent
worden verlaagd) worden ge
sterkt door de inzet die de FNV
nu toont.
Wanneer het overleg met de so
ciale partners het meest gelegen
zou komen - voor of na Prinsjes
dag - liet de bewindsman in het
midden.
AMSTERDAM (ANP) - Deut
sche Aerospace (Dasa), de toe
komstige partner van Fokker,
kan een onderzoek door de On
dernemingskamer van de Am
sterdamse rechtbank tegemoet
zien als de plannen om een
meerderheidsbelang in de Ne
derlandse vliegtuigbouwer te
nemen onder de huidige condi
ties worden doorgezet. Dat
heeft Pieter Lakeman, voorzit
ter van de Stichting Onderzoek
Bedrijfs Informatie (SOBI),
vrijdag in een brief aan Dasa la
ten weten.
Volgens Lakeman bestaat er een
grote kans dat de rechter de
overnemingscontracten later
zal vernietigen omdat ze in strijd
zijn met de goede trouw. Lake
man, die optreedt namens „een
aantal minderheidsaandeelhou
ders". meent dat Dasa niet te
goeder trouw is omdat de Duitse
onderneming te rooskleurige in
formatie geeft over zichzelf en
over toekomstige verplichtin
gen van Fokker tegenover Dasa.
Lakeman baseert zich daarbij
op een bron bij Fokker die Sobi
zou hebben verteld dat de Ne-
DEN HAAG (ANP) - Bij het ministerie van Wel
zijn, Volksgezondheid en Cultuur (WVC) en de
Rijkdienst Beeldende Kunst (RBK) hebben de te
lefoons de afgelopen dagen roodgloeidend ge
staan. Honderden mensen toonden belangstelling
voor de 213.000 kunstwerken die minister D'An-
cona uit de overvolle depots wil halen.
De minister wil de kunst die werd vergaard tijdens
de beeldende-kunstenaarsregeling schenken aan
musea, maatschappelijke instellingen en kunst
uitleenorganisaties, of anders teruggeven aan de
kunstenaars. Van verkoop is geen sprake.
Niettemin belden ook particulieren om te vragen
of ze iets konden kopen. Bovendien melden zich
diverse zakenlieden, die de kunst wilden opkopen
of veilen.
Boze kunstenaars belden ook. De minister zou „de
markt vervuilen". Volgens het ministerie en de
RBK is dat een misvatting: de kunstenaars zijn
ooit betaald en de instellingen zouden toch geen
kunst kopen. De Kunstenbond FNV heeft om uit
stel van de maatregel gevraagd.
derlandse vliegtuigbouwer in de
toekomst wordt verplicht finan
cieel bij te dragen in de ontwik
keling van vliegtuigen met een
capaciteit van meer dan 130
stoelen. Fokker produceert mo
menteel vliegtuigen met 50 en
100 stoelen en heeft - plannen
voor de produktie van vliegtui
gen met 70 en 130 zitplaatsen.
Sobi beschuldigt Dasa er verder
van Fokker tegen een „aanzien
lijk te lage prijs" op te kopen. La
keman staaft die bewering met
berichten in de media als zou
Dasa voor een meerderheidsbe
lang van 51 procent slechts 750
miljoen mark betalen. „Daar
mee besparen zij twee a drie mil
jard gulden die ze anders had
den moeten neertellen voor de
ontwikkeling van eigen toestel
len." Bovendien wordt in deze
prijs volgens de Sobi-directeur
geen rekening gehouden met
toekomstige winsten.
Pikant is de beschuldiging van
Sobi aan het adres van de Duit
sers dat zij proberen Fokker
topman E. J. Nederkoorn in ruil
voor de goedkope overneming
om te kopen. Lakerman: „Het is
waarschijnlijk dat Nederkoorn
Wat de kritiek op de uitreiking van de Roose-
velt-onderscheidingen - vandaag in Middel
burg - ook moge zijn, niet te ontkennen valt dat de
namen van de laureaten een groot publiek aanspre
ken. De vroegere secretaris-generaal van de Verenig
de Naties Pérez de Cuéllar, cellist en dirigent Mstislav Ro-
stropovitsj, oud-Navochef en huidige EG-vredesonderhan-
delaar lord Peter Carrington, onderhandelaal' èn gijzelaar
Terry Waite en Nobelprijswinnaar (economie) prof. dr. Jan
Tinbergen zijn stuk voor stuk autoriteiten op hun terrein.
Tot ver over de grenzen van hun eigen land is hun faam ge
vestigd. Evenals bij alle voorgaande sessies - intussen vijf -
staan Zeeland en Middelburg één dag in de schijnwerpers
van de internationale belangstelling en - hopen de organisa
toren - internationale publiciteit. Iets van het succes van de
onderscheiden corifeeën straalt vandaag op Zeeland af.
Het is nu voor de zesde keer dat het Middelburgse Abdij
complex het decor vormt van de uitreiking van de Four
Freedoms Awards. Het ene jaar wordt de plechtigheid in de
VS gehouden, het andere jaar in Nederland. De Zeeuwse af
komst van Roosevelt is indertijd de reden geweest voor de
Amerikanen hun keuze op Middelburg te bepalen. Deze op
stelling heeft er ook toe geleid dat Middelburg nu over een
internationaal befaamde ontmoetingsplaats beschikt: het
Roosevelt Studiecentrum. De Amerikaanse aanpak van dit
soort zaken, groots en met veel gevoel voor theater, maakt
dan ook deel uit van de feestelijke uitreiking in Middelburg.
Mede daardoor is sprake van een elitair gebeuren. Het pro
vinciaal bestuur, in de afgelopen jaren nogal eens geconfron
teerd met kritiek op de gang van zaken, houdt dit jaar alles
nog bij het oude. In het vooruitzicht is echter gesteld dat bij
een volgende gelegenheid de kosten - nu ongeveer een ton -
zullen worden teruggedrongen en dat voortaan ook verte
genwoordigers van maatschappelijke groeperingen bij de
uitreiking zullen worden betrokken, die in de traditie van
Roosevelt denken en handelen. Die toezegging is een elk ge
val een belangrijke stap in het 'democratiseringsproces' rond
de uitreiking van de onderscheidingen.
De constatering 'elitair gebeuren' betekent overigens
geenszins dat de bijeenkomst van heden als overbodig
moet worden beschouwd. Dat is zeker niet het geval. Er gaat
wel degelijk een signaalwerking van uit. In een wereld die
met duizend-en-één problemen kampt en waar honderden
miljoenen mensen verstoken zijn van elementaire rechten en
waar onvrijheid en onderdrukking heersen, wordt op een dag
als vandaag op bijzondere wijze zichtbaar gemaakt dat er
nog altijd mensen zijn die zich op onbaatzuchtige wijze inzet
ten voor deze wereld en haar bewoners. De politiek komt nu
eens niet op de eerste plaats. De mens en zijn vermogen om
iets voor de medemens te doen staan centraal. Het feit dat
die positieve boodschap om de twee jaar vanuit Middelburg
de wereld wordt ingestuurd, kan Zeeland niet onberoerd la
ten. Sterker nog: die extra belangstelling tilt de provincie
(even) uit de anonimiteit. Een stukje imago-verbetering kan
nooit kwaad. D1
SNEEK (GPD) - „Vreselijk, ik
heb alweer een uur boven zitten
leren. Het was nog wel een van
mijn moeilijkste vakken. Ik
was zo blij dat het achter de rug
was". In de stem van Marga Bos,
havo-eindexamenkandidaat
van scholengemeenschap Ma
gister Alvinus in Sneek klinkt
nog steeds lichte paniek door.
Samen met negentig andere ha
vo- en vwo-eindexamenkandi-
daten moet zij maandagmorgen
nogmaals opdraven voor het ex
amen handelskennis respectie
velijk economie II. Gisteren
werd bekend dat de Onderwijs
inspectie het examenwerk van
alle leerlingen had afgekeurd,
omdat een leerkracht bij het na
kijken correctielak had ge
bruikt.
Inmiddels is duidelijk geworden
dat de betreffende leraar zo het
kraswerk van de leerlingen had
willen verwijderen. Dit naar aan
leiding van een opmerking vorig
jaar geuit door de tweede correc
tor - de leerkracht van 'buiten de
school' die het werk ook nakijkt-
dat de antwoordenvellen van de
pupillen van de Sneker leer
kracht er zo slordig uitzagen.
Volgens de rector en conrector
van de school in Sneek was er
geen sprake van fraude; de leer
kracht had de antwoorden van
de leerlingen niet veranderd
maar zich beperkt tot het 'wit
ten' van kraswerk en doorhalin
gen.
Waarnemend inspecteur voor
het algemeen voortgezet onder
wijs Pieter van Houten verklaart
echter dat de leerkracht zoveel
veranderingen in de antwoorden
had aangebracht dat het niet
meer mogelijk was het werk van
de leerlingen te beoordelen. „Wij
hebben alles geprobeerd om het
werk te reconstrueren. Wij we
ten echt welk leed dit bij de leer
lingen veroorzaakt en hebben
daarom alles geprobeerd".
Maar havo-er Dennis Beintema
was en is nog steeds razend. „Als
ik die leerkracht tegenkom...".
zal worden gepromoveerd tot di
rectielid van Dasa. Dat is een
aanzienlijke positieverbetering.
Op zich is daar niets op tegen,
ware het niet dat hij Fokker voor
een appel en een ei dreigt te ver
kopen."
Lakeman noemt zijn brief aan
Dasa beslist niet prematuur. De
enqueteprocedure bij de Onder
nemingskamer is volgens de be-
drijfsonderzoeker oorspronke
lijk bedoeld als waarschuwing,
zodat het beleid nog vooraf kan
worden bijgesteld.
De enige voorwaarde waaronder
de samenwerking met Dasa in
de ogen van Lakeman c.s. wel
doorgang kan vinden is dat Da
sa plus partners (Aerospatiale
en Alenia) zich niet bemoeien
met de ontwikkeling van klei
nere toestellen. „Dat is namelijk
het enige voordeel voor Fok
ker".
Om een enquete bij de Onderne
mingskamer van de Amster
damse rechtbank aan te vragen
moet Lakeman f 500.000 van het
nominale aandelenkapitaal van
Fokker achter zich hebben. Dat
komt overeen met circa 1 pro
cent van de uitstaande aande
lenkapitaal.
Directie. K. Scherphuis,
W. F. de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie
M. P. Dieleman,
algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas,
hoofdredacteur commentaar;
A L. Oosthoek,
adjunct-hoofdredacteur.
Vlissingen: Oostsouburgse-
weg 10, Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen. Tel. 01184-84000.
Steunpunt: Boekhandel
Bikker, Walstraat 94.
Middelburg: Markt 51,
4331 LK Middelburg.
Tel. 01180-81000.
Goes: Grote Markt 2. 4461 AJ
Goes. Tel. 01100-31800.
Terneuzen Axelsestraat 16,
4537 AK Terneuzen.
Tel. 01150-94457.
Hulst: Steenstraat 6, 4561 AS
Hulst. Tel. 01140-14058.
Axel: Nassaustraat 15, 4571
BK Axel. Tel. 01155-8000
Zierikzee: Oude Haven 41,
4301 JK Zierikzee.
Tel. 01110-15380
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag van 8.00
tot 17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Centrale redactie. Postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
01184-84000;
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur;
in het weekeinde: verwijzing
via de telefonische boodschap op
de kantoren.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden; za
terdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht
in te spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties: tijdens
kantooruren en maandag- t/m
vrijdagavond van 20.30 tot 22.00
uur en zondagavond van 20.00
tot 22.00 uur: 01184-84000. Fax
01184-70100.
Abonnementsprijzen: per
kwartaal 79,80, automatische
afschrijving 79,30, franco per
post 100,00; per maand
28,00, automatische afschrijving
27,50; jaarabonnement
307,50, automatische
afschrijving 307,00:
jaarabonnement franco per post
390,00; losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,45,
zaterdag 1,85 p.st., (alle
bedragen inclusief 6 pet. btw).
Postrek.nr.: 3754316 t.n.v.
PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven: 156 cent
per mm: minimumprijs per
advertentie 23,40; ingezonden
mededelingen 2,5 x tarief
Voor brieven bureau van dit
blad 5,50 meer. Volledige
tarieven met contractprijzen op
aanvraag (alle advertentieprijzen
exclusief 6 pet. btw).
Giro: 35 93 00. Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant
B.V.. Vlissingen.
