Tweede Kamer trekt uit oude zaal
In Japan blijft j
de 'pil' taboe
Brit kiest tussen een normaal
land en openlucht-museum
Oorlogsschade in
Kroatië komt op
21 miljard dollar
opinie en achtergrond
Met nostalgie over anecdotes en incidenten
Geweer laatste middel
tegen overlast zwanen
mlS
DONDERDAG 9 APRIL 1992
door Henri Kruithof
Nu de nieuwe vergaderzaal
van de Tweede Kamer bij
na in gebruik wordt genomen
en vanaf de krappe bankjes in
oude zaal vandaag (donderdag)
voor het laatst vergaderd zal
worden, beginnen aan het
Haagse Binnenhof de nostaligi-
sche anecdotes de ronde te
doen. Steevast beginnen de ver
halen met 'weet je nog...', waar
na het ene na het andere sterke
verhaal volgt.
Van het ene verhaal staat vast
dat het waar gebeurd is. het an
dere kan heel goed apocrief zijn'.
Eén ding hebben alle verhalen
gemeen: ze zijn leuk om aan te
horen en roepen vooral bij de ou
dere 'bewoners' van het Binnen
hof emoties op. Emoties van her
kenning. verdriet of vreugde.
Niet zelden speelt daarbij het ge
bruik van een enkele alcoholi
sche versnapering een rol.
Zoals het verhaal van die onder
voorzitter van de Tweede Ka
mer (en dit verhaal is waar ge
beurd. zo verzekeren goed inge
lichte bronnen), die eenmaal in
De Stoel gezeten zich een koffie
kopje vol met sterke drank liet
bezorgen. Kamervergaderingen
pleegden in die tijd nog tot diep
in de nacht te duren, dus bij één
kopje bleef het niet. Aan het eind
van de vergadering was deze on
dervoorzitter nauwelijks nog in
staat de woorden 'de vergade
ring is gesloten' uit te spreken.
Tijdens het uitwisselen van deze
meer of minder sterke verhalen,
komen ook steevast de 'inciden
ten' naar boven. Niet dat er veel
echt ernstige incidenten zijn ge
weest in de afgelopen decennia
in de groene vergaderzaal, maar
die er zijn staan nog scherp in
het geheugen gegrift.
Toen het nieuwe Kamergebouw
voor het eerst door anderen dan
de bouwers betreden mocht wor
den. viel meteen de relatief lage
reling op. waarover men gemak
kelijk heen zou kunnen vallen en
in de diepte storten. Om vervol
gens enkele tientallen meters la
ger op een gevaarlijk harde mar
meren vloer terecht te komen.
Iets dergelijks is echter in de
oude vergaderzaal al eens ge
beurd. Het was aan het eind van
de jaren '60. Freule Wttewaal
van Stoetwegen zat. bij ontsten
tenis van Kamervoorzitter Van
Thiel, de vergadering van de
Tweede Kamer voor. Van de
echte voorzitter had ze het ad
vies gekregen: „als er iets ge-
De oude zaal van de Tweede Kamer in vol bedrijf, onder voorzitterschap van destijds Dick Dolman
foto Roland de Bruin/GPD
De 'rode' freule Wttewaal van Stoewegen (CHU) in de jaren' 70 als
Damzitter op verkiezingstoernee in Amsterdam. foto Archief PZC
beurt moetje de vergadering on
middellijk schorsen.
Dat advies kwam goed van pas.
Plotseling hoort de freule een
luid geraas boven zich. Als ze
omhoog kijkt ziet ze boven zich
een man aan een touw bungelen.
Onmiddellijk schorste ze de ver
gadering en liep naar de achter
de regeringstafel zittende pre
mier Piet de Jong. „Wat moet ik
doen. Piet?", vroeg ze vertwij
feld.
De immer kalme De Jong keek
naar de uit de ambtenarenloge
bungelende man en sprak onver
stoorbaar tot de freule: „Ach
Bob. ik geloof niet dat er reden
tot grote ongerustheid is". De
Jong had al snel in de gaten ge
had dat de man zich niet echt
had opgehangen, maar slechts
aan een touw om de middel bo
ven de voorzittersstoel hing.
Als deze anecdote wordt verteld,
heb je altijd wat meer tijd nodig,
want een andere aanwezige weet
dan ook nog het sappige vervolg
te vertellen. De toenmalige grif
fier van de Tweede Kamer, de le
gendarische Schepel, was een
praktisch ingesteld man. Hij
droeg altijd een lineaal, een
stukje touw en een zakmes bij
zich.
Schepel snelde na het incident
naai- boven, het mes reeds
openklappend. Bijna was hij be
zig met het doorsnijden van het
touw. toen een bode zich ver
stoutte de griffier daarvan te
weerhouden. „De man kan zich
ernstig bezeren, als hij naar be
neden valt", wees de bode de
griffier op de consequenties van
zijn handelen. Waarna toch
maar werd besloten de reeds en
kele minuten hangende man
naar binnen te takelen.
Bingel
De latere voorzitter van de Ka
mer. Dick Dolman, voelde er
juist niets voor de vergadering te
schorsen als er incidenten wa
ren. Dat was zijn eer te na.
Tijdens een van de vele kruisra-
kettendebatten in de Tweede
Kamer stormde plotseling een
man (inderdaad, alweer, inci
denten met vrouwen zijn eigen
lijk niet bekend) de Tweede Ka
mer binnen en sprong op de re
geringstafel, waar premier Lub
bers juist met zijn betoog bezig
was.
Het was de in Amsterdam we
reldberoemde werkloze onder
wijzer 'Bingel' die al geruime tijd
ageerde tegen allerlei bewinds
lieden. Hij was duidelijk over
zijn toeren en schreeuwde iets
als: „hier moetje niet mee door
gaan!"
Zoals gezegd: Dolman schorste
de vergadering niet, maar stuur
de de onverstoorbare kamerbe
waarder Piet van de Tas naar de
opgewonden man. Van de Tas
hoefde niets meer te doen dan
zijn hand uit te steken, waarna
de ex-onderwijzer gedwee aan
het handje van de kamerbe
waarder de vergaderzaal verliet.
Pasje
In de tijd van de beschreven inci
denten ging het er veel gemoede
lijker aan toe in de Tweede Ka
mer, dan tegenwoordig. Een be
veiligingsdienst was er nog niet.
Het vroegere hoofd van de grif-
Be, Piet Goossen, was een her
vormde notabel uit Den Haag.
Hij had, vooral uit zijn eigen ker
kelijke kring, oude Scheve-
ningse vissers in dienst geno
men. om voor portier of bode te
spelen.
Maar na een reeks van inciden
ten werd toch besloten om een
echte beveligingsdienst in het
leven te roepen. Zoals zo vaak in
dergelijke gevallen sloeg de slin
ger te ver door naar de verkeerde
kant.
Het eerste hoofd beveiliging (die
de wat merkwaardige naam
Heuker of Hoek droeg) wilde een
veiligheidsdienst op militaire
leest geschoeid. Een van de eer
ste bevelen die hij uitvaardigde
was dat voortaan iedereen in het
Kamergebouw het speciaal
daarvoor uitgereikte pasje zich-
baar moest dragen. Dat was ech
ter een bevel dat menigeen te ver
ging, waarna de voorzitter de
veiligheidsman tot de orde riep.
Uit de anecdotes, die bij het ver
laten van de historische ergader-
zaal ruim de ronde doen, spreekt
een zekere nostalgie. Dezelfde
nostalgie die ook ongetwijfeld
heeft meegespeeld bij de actie
van het PvdA-Kamerlid Bram
Stemerdink om de oude verga
derzaal in zijn huidige staat de
handhaven. Een actie die jam
merlijk mislukte.
Maar Stemerdink en alle ande
ren die nu dergelijke gevoelens
hebben, hoeven voor één ding
niet bang te zijn, namelijk dat
als de Kamer eenmaal in haar
nieuwe behuizing vergadert al
les koel en zakelijk wordt en
voor dergelijke anecdotes geen
plaats meer zal zijn.
Het politieke bedrijf zelf staat er
borg voor dat ook over gebeurte
nissen en incidenten in de
nieuwe ruimten over enige tijd
aan de borreltafel weer ruim ge
discussieerd zal worden. Ook
dat hoort bij het politieke be
drijf.
door Vesna Peric Zimonjic
De Kroatische regering
schat dat de republiek tij
dens de oorlog met Servië al 21
miljard dollar (bijna 40 miljard
gulden) schade heeft opgelopen.
De acht maanden durende oor
log heeft aan 5000 Kroaten het
leven gekost. Daarnaast vielen
er 6000 gewonden en werden
3000 soldaten krijgsgevangen
gemaakt. Een miljoen van de in
totaal 4,3 miljoen Kroaten zijn
op de vlucht geslagen. De bom
bardementen en beschietingen
hebben 203 basisscholen. 67
middelbare scholen, 17 univer
sitaire instituten, 8 ziekenhui
zen en tientallen medische cen
tra verwoest.
Eind december, enkele dagen
voor het staakt-het-vuren van 3
januari van kracht werd. werd
de oorlogsschade nog geschat
op 18,7 miljard dollar. Dit cijfer
is inmiddels naar boven bijge
steld. Premier Franjo Greguric
verklaarde afgelopen week te
genover het Kroatische parle
ment dat inspecties hebben aan
getoond dat de totale schade
meer dan 21 miljard dollar be
draagt.
De nieuwe Kroatische minister
van wederopbouw, Slavko De-
goricija. verklaarde in een inter
view met het onafhankelijke
Servische dagblad 'Borba' dat
met name de economische
structuur van Kroatië schade
heeft opgelopen: ongeveer 37
procent van alle industriegebie
den is verwoest. Verder zijn er in
totaal 210.000 huizen vernietigd,
aldus Degoricija. Hij voegde-er
aan toe dat het niet waarschijn
lijk is dat de bewoners op korte
termijn kunnen terugkeren.
Maar liefst 25 procent van de to
tale beroepsbevolking van 1.2
miljoen werknemers kan niet
aan het werk omdat de fabrie
ken en kantoren zijn verwoest.
Officieel hebben deze werkne
mers nog steeds een baan. maar
zij ontvangen geen salaris. Zij
die nog werk hebben, zagen hun
salaris flink dalen. Het gemid
delde maandsalaris van 168 gul
den (6.500 Kroatische dinars)
ligt ver beneden het vooroorlog
se salaris van 675 gulden.
Hulp
De Kroatische regering kampt
met een groot tekort aan finan
ciële middelen en buitenlandse
investeringen. Kroatië is naar
stig op zoek naar hulp uit het
buitenland. „Een delegatie van
de Wereldbank heeft Kroatië be
zocht en dat geelt hoop", aldus
de minister. Volgens Degoricija
heeft de Oostenrijkse regering
hulp geboden bij de wederop
bouw van het dorp Nustar in Sla-
vonie. Ook Hongarije. Tsjecho-
slowakije, Luxemburg. Austra
lië en Nieuw-Zeeland hebben
hulp beloofd.
„Naast de Wereldbank hebben
zakenmensen uit onder andere
Hongkong interesse getoond
voor activiteiten in het gebied
rondom de stad Rijeka. Italiaan
se bedrijven zullen meehelpen
aan de reparatie van de ver
woeste Maslenicki-brug". zei de
bewindsman.
De brug die het binnenland van
Kroatië met de kust verbindt,
was een belangrijke schakel in
de Adriatische snelweg van Slo
venië naar het zuidelijk gelegen
Montenegro. De kuststeden Za-
dar. Sibenik en Split zijn alleen
nog per veerboot te bereiken.
De vice-premier van Kroatië,
Jurica Pavelic. heeft er vorige
week voor gewaarschuwd dat in
ternationale hulp snel noch
overvloedig zal zijn. „Er bestaat
geen Marshall-plan voor Kroa
tië. Concrete hulpplannen moe
ten niet voor de herfst worden
verwacht", verklaarde hij tegen
over het parlement.
Landbouw
De landbouwsector heeft sterk
geleden onder de oorlog. De
zwaarste veldslagen vonden
plaats in Slavome. het vrucht
baarste gebied van Kroatië. De
agrarische industrie van het
voormalige Joegoslavië concen
treerde zich in dit gebied. Er be
vonden zich grote staatsboerde
rijen en particuliere landbouw
ondernemingen
Van de 370.000 hectare land
bouwgrond is nog slechts 15.000
hectare in gebruik. Een groot
areaal. 244.000 hectare, ligt
braak. Ongeveer 10.000 hectare
wijngaarden en 9 500 hectare
boomgaarden worden niet ge
bruikt.
Een grote strop is verder het ver
lies aan inkomsten uit toerisme.
Vooroorlogse statistieken tonen
aan dat 2 procent van de inter
nationale toeristenstroom
Kroatië als bestemming koos. In
1989 en 1990 was het inkomen uit
toerisme respectievelijk 1,5 en 2
miljard dollar
Ook de scheepsbouw maakt
zware tijden door Kroatische
werven namen voorheen tien
procent van de wereldwijde
scheepsbouw voor hun reke
ning. Kroatische reders bezitten
vier procent van de wereldhan-
delsvloot. (IPS)
van onze correspondent
in Londen
Cees van Zweeden
De strijd is gestreden. Vier
weken lang gijzelden
John Major, Neil Kinnock en
Paddy Ashdown de Britse me
dia. Kranten verschenen da
gelijks met verkiezingsbij la-
ges, televisiejournaals wer
den verlengd. De oorlog in
Joegoslavië hield even op, de
correspondenten in Moskou
zwegen. Het enige nieuws
kwam uit de monden der par
tijleiders. Zelfs de Grand Na
tional, 's werelds beroemdste
paardenrace, deed mee aan de
zotternij. Winnaar werd za
terdag het paard genaamd
'Party Politics' (Partijpoli
tiek).
Vandaag (donderdag) zwijgen
de politici en is het woord aan
de kiezer. Ogenschijnlijk staat
er weinig op het spel. Onder
leiding van Kinnock is de La
bour Party naar het midden
geëvolueerd. John Major mar
cheerde met zijn Conservatie
ven in dezelfde richting. Beide
leiders koesteren de Europese
Gemeenschap nu aan hun
borst, beiden willen de Britse
kernwapens behouden, bei
den streven precies hetzelfde
begrotingstekort na
Toch staat er meer op het spel
dan bij enige voorgaande ver
kiezing. Op het spel staat het
kiesstelsel.
Als de Conservatieven win
nen. verandert er weinig. Het
districtenstelsel blijft gehand
haafd en daarmee de twee-par-
tijenstaat. Labour zal in een
crisis worden gedompeld,
maar over vijfjaar gewoon een
nieuwe poging wagen. De toe
komst van Groot-Brittannië
als grootste openlucht-mu
seum ter wereld, waarin de po
litici elkaar ter vermaak van
het volk uitschelden, zal veilig
gesteld zijn.
Indien de Conservatieven ver
liezen, kan het Verenigd Ko
ninkrijk alsnog een normaal
land worden. De kans is groot
dat het districtenstelsel dan
wordt ingewisseld tegen een
systeem van evenredige verte
genwoordiging Kleinere par
tijen kunnen in dat geval een
evenredig deel van de Lager-
huiszetels tegemoet zien. en
nooit meer zal het land worden
opgezadeld met een regering
waarvoor slechts 40 procent
van de kiezers heeft gestemd
(zoals de afgelopen 13 jaari
De Conservatieven weigeren
het districtenstelsel op de hel
Labourleider Neil Kinnock (links) en premier John Major proberen de Britse kiezer te overtuigen.
foto's AP
ling te zetten, omdat het de
grootste partij sterk bevoor
deelt. In theorie kan een partij
49 procent van alle stemmen
m het land verwerven zonder
een Lagerhuiszetel te verove
ren (als die 49 procent gelijke
lijk is verdeeld over alle kies
districten en een andere partij
daar 51 procent krijgt). De Li
beraal-Democraten die van
daag op 20 procent van de
stemmen kunnen rekenen,
mogen al blij zijn met 3 pro
cent van de zetels.
Het districtenstelsel, zo zeg
gen de Conservatieven, baart
sterke regeringen. „Kijk maar
naar België", zei Major. „Daar
hadden ze 100 dagen nodig om
een regering te vormen".
Maar in Belgie groeide de eco
nomie het afgelopen jaar met
3.4 procent, terwijl Groot-Brit
tannië zijn langste recessie
sinds de jaren '30 doormaakt.
Groot-Brittannië had 13 jaar
lang een sterke regering, ze
ker. Maar ook een regering die
aan het eind van de jaren '80
met een reeks economische
blunders (te lage rentevoet, te
lage belastingen) een kunst
matige opleving ontketende,
waarvoor nu de prijs wordt be
taald. Beter voor de economie
is misschien geen regering, zo
als in Belgie. dan een te sterke
regering
Polarisatie
Het twee-partijenstelsel
bevordert ook polarisatie.
Hoewel Labour en Conserva
tieven elkaar nu verdringen in
het politieke midden, hing de
vlag er enkele jaren geleden
wel anders bij. In 1983 had het
land de keuze tussen een IJze
ren Dame die de vakbonden
bij decreet wilde opheffen en
een Labour-leider die herinne
ringen opriep aan Troelstra.
De verkiezing van Thatcher
leidde tot het exces van de poll
tax, de gemeentelijke belas
ting die even hoog is voor krot
en kasteelbewoners. Een ver
kiezing van Michael Foot zou
het einde hebben betekend
van Engelands lidmaatschap
van de EG.
Wat economieën nodig heb
ben, is politieke stabiliteit. Al
leen een kiesstelsel van even
redige vertegenwoordiging,
dat gematigde coalitieregerin
gen voortbrengt, garandeert
die stabiliteit. In welk modern
land kelderen de aandelen
koersen nog als gevolg van een
opiniepeiling, zoals vorige
week in Engeland gebeurde?
Op het spel staat dus de toe
komst van het land. Kiest
Groot-Brittannië voor een
verlenging van de twee-partij-
enstaat? Of zet het de deur
open naar evenredige verte
genwoordiging?
De Labour Party heeft toege
zegd een regeringscommissie
te benoemen die veranderin
gen in het kiesstelsel moet
aanbevelen. In die commissie
zullen ook leden van andere
partijen zitting hebben.
Het leidt weinig twijfel dat de
ze commissie een hervorming
van het bestaande stelsel zal
adviseren. Maar dan moet het
volk zich daar nog over uit
spreken. Hoe zal dat gebeu
ren? Labour meent dat er dan
nieuwe verkiezingen moeten
worden uitgeschreven, de Li
beraal-Democraten willen een
referendum.
Liberalen
Veel, zo niet alles, zal morgen
ochtend afhangen van de ze
telverdeling. Als de Labour
Party als grootste partij van
het slagveld afkomt, mag Kin
nock het rijtjeshuis op Dow
ning Street 10 betrekken.
Wanneer hij de absolute meer
derheid heeft, mag hij zijn ei
gen gang gaan.
Indien hij enkele zetels te kort
komt voor een absolute meer
derheid. kan hij steun zoeken
bij enkele kleine nationalisti
sche partijtjes in Wales en
Noord-Ierland Komt hij meer
zetels te kort. dan moet hij
aankloppen bij de Liberaal-
Democraten.
Dat laatste scenario is het
waarschijnlijkst. Drie weken
lang hebben alle opiniepeilin
gen gewezen op een kleine,
maar bij lange na niet abso
lute meerderheid voor Labour.
Als Kinnock dan volgende
week bij de Queen's Speech
niet gelijk al wil worden weg
gestemd. zal hij rekening moe
ten houden met de Liberaal-
Democraten. En die hebben
maar een onvoorwaardelijke
voorwaarde: dat het nieuwe
kiesstelsel voor de volgende
verkiezingen een feit is
van onze correspondente
in Tokio
Elbrich Fennema
Vorige maand onderging
ik mijn derde abortus",
schrijft een huisvrouw aan de
probleemrubriek van het Ja
panse dagblad Yomiuri Shim-
bun. „We hebben al twee kinde
ren en maar een kleine flat. Ik
heb mijn man al vaker gezegd
dat abortussen pijnlijk en kost
baar zijn, en toch heeft hij
slechts zelden condooms bij
zich. Wat moet ik doen?"
De meest voor de hand liggende
oplossing, de pil, is voor Japanse
vrouwen niet voorhanden. „De
bijverschijnselen zijn nog niet
voldoende bekend", vond het
Japanse ministerie van Volksge
zondheid. Jarenlang is de pil op
deze grond uit Japan geweerd.
Dit argument heeft echter zijn
overtuigingskracht geleidelijk
aan verloren, want de anti-con
ceptiepil is inmiddels het meest
uitgebreid geteste medicijn ter
wereld. Wijd en zijd werd dan
ook verwacht dat in de loop van
1992 de pil eindelijk het groene
licht zou krijgen in Japan. Het
ministerie van volksgezondheid
besliste echter anders. Ditmaal
is AIDS de overweging om de pil
toch nog maar even buiten de
deur te houden. Als de pil name
lijk het nu wijd verbruikte con
doom als voorbehoedsmiddel
gaat vervangen, dan zou daar
mee de kans op de verspreiding
van AIDS toenemen, zo rede
neert het ministerie nu. Dit ar
gument is zo vergezocht, dat je
gaat vermoeden dat achterlig
gende motieven een rol spelen.
Een sterke verdenking valt op
de Japanse Bond van Gynaeco
logen. Zij zijn er zeer bij gebaat
de situatie te houden als die is,
want er valt voor hen nu een
maal meer te verdienen aan het
uitvoeren van een abortus dan
aan het voorschrijven van de pil.
En tegelijkertijd zijn zij de ex
perts, die de overheid en het Ja
panse publiek adviseren over de
betrouwbaarheid en de wense
lijkheid van de pil. Zij zijn er
wonderbaarlijk goed in geslaagd
de pil in een slecht daglicht te
stellen.
Verwerpelijk
Volgens een opiniepeiling uit
1990 beschouwt de helft van de
Japanse vrouwen de pil als ver
werpelijk. veertig procent heeft
geen mening en slechts éen op
de tien vrouwen staat er positief
tegenover. De bijverschijnselen,
weliswaar nog onbewezen, vor
men de doorslaggevende reden
voor de afwijzing. Ook 'het on
dermijnen van de zeden' wordt
in Japan tot een van de kwalijke
kanten van de pil gerekend.
Nu heeft de pil ook onder heel
ongunstig gesternte zijn debuut
gemaakt op de Japanse markt.
In de jaren '60, toen de pil wel
een tijdlang verkrijgbaar was,
kampte Japan met een aantal
gifschandalen. Een merk slaap
middelen bleek schade aan te
richten aan foetussen, kinderen
overleden aan een arsenicum
vergiftiging van poedermelk en
het kwik dat geloosd werd in de
zee bij Minamata bleek ook tot
misvorming bij kinderen te lei
den. Overvoorzichtig gewordei A
en benauwd voor nog mee A
schandalen besloot het ministe cl
rie van volksgezondheid de pi R
maar te verbannen. Zelfs in di
feministische hoek. wat in Ja a
pan overigens maar een hee a
klein hoekje is, valt maar wei'nij o
bijval voor de pil te horen. Ja 5,
panse feministes zien de pil nie e
als een bevrijdende doorbraak rc
die vrouwen zeggenschap vei ng
schaft over hun eigen lichaam in
en over hun eigen leven, Eerde c<
vinden ze het een bedenkelijl
vondst van de pharmaceutisch er
industrie, die geld wil verdienei ia
aan het manipuleren van vrou ri<
wenlichamen. Zo is in Japan d ir
wat merkwaardige situatie ont or
staan dat de vrouwenbewegin it
zich enerzijds inzet voor wijder le
mogelijkheden voor abortus, eje 1
tevens toelating van de pil wil ta
genhouden. r~
Prijslijst L
Zoals al bleek uit de geciteerd
brief aan de probleemrubne
van de Japanse krant Yomiui
Shimbun, hebben Japannerro.
weinig morele problemen me "t:
het doden van een ongebore
vrucht. Niet gehinderd door ee
christelijk 'gij zult niet doden IU
erfgoed, heeft Japan al eeuwei V
lang een nogal pragmatische ir
stelling met betrekking tot gevc
boortenbeperking. Zo pragms
tisch zelfs, dat tot een eeuw t-ai
rug ten tijde van hongersnood i1 g
de armere streken ook wel aai
geboortebeperking werd gedaa ra
na de geboorte, vooral als ti|—
nieuwe mond een meisje was.
Nu staan bij dokter Aoki, een gj
naecoloog in Tokyo, de koste:
voor een abortus gewoon ve'
meld op de prijslijst in zij
wachtkamer: tot drie maandei
800 gulden, tot vijf maande
1000 gulden en over de vijf maai
den hangt het van de omstai
digheden af.
In Japan is abortus om econon)
sche redenen toegestaan. D
meeste abortus-klanten va
dokter Aoki zijn aan ook vroi
wen zoals de eerder genoemü
brievenschrijfster: getrouwt
boven de dertig, met één of met
kinderen en voor wie nog ee
kind onwenselijk is.
Over de risico's en bij-effecte
die aan een abortus klever
wordt nooit gerept.Slechts ei
enkeling wijst erop dat het vooj
komen van AIDS en het verbij
den van de pil wéinig met elkaa
te maken hebben.
va
ei
„Geboortenbeperking en AID j
bestrijding staan los van e
kaar", zegt dokter Kunio Kiü
mura van de Ichigaya-klinieï
die als liberaal bekend staa:.-
„Condooms zijn cruciaal voor c
bestrijding van AIDS. Maar z
zijn niet ideaal uit oogpunt va11
familieplanning. Bovendie ta
worden ze vaak alleen gebruik e,
in de periode waarin de kans 0 .j
zwangerschap het grootst is. 0 ,tv
die manier helpen ze dus nie^u,
tegen de verspreiding va^i
AIDS".
Op het ministerie van volksg^
zondheid weigert men vooral
nog zulk soort realiteiten ondf [je
ogen te zien. En de gynaecoli e
gen knijpen in hun handjes.
van onze verslaggever
Jan Wierenga
Een straf bericht in de krant
van gisteren: boer Steen
bergen te Koekange mag van
het hoogste gezag in Drenthe
veertig knobbelzwanen door ja
gers laten afschieten. De bees
ten grazen hem al geruime tijd
de landerijen af en de landbou
wer, de verwoestingen met
groeiende ontstemming aan
schouwend, grijpt nu met de zé
gen van Commissaris VVim
Meijer naar het allerlaatste
paardemiddel: het geweer.
Geen mooi nieuws voor vogel
liefhebbers, van wie gedachten
bij zoiets al gauw uitgaan naar
een openbare executie te velde,
leidend tot een bloedbad. Maar
gelukkig: het ligt anders.
Huis, Regelingsdeskundige van
het ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij legt uit
dat de maatregel vooral een af
schrikwekkend effect beoogt.
Een paar zwanen zullen inder
daad wel sneuvelen maar de rest
zal op de wieken gaan en rap het
levensgevaarlijke gebied verla
ten. Tenminste, dat is het scena
rio. Zijn de dieren nog niet over
tuigd van hun ongewenste aan
wezigheid en keren ze met een
wijde boog terug naar de grazige
weiden, dan komt de jager de
volgende dag nóg een keertje
langs. En nog eens als het moet.
Maar het geweer spreekt dus
slechts in het uiterste geval.
Eerst moet de landbouwer zelf
alle vreedzame verdrijvingsmid
delen hebben beproefd voor hij
een afschotvergunning krijgt.
Schade
De statige vogels, van huisuit
een tamme soort die in toene
mende mate verwildert, kunnen
behoorlijk wat schade veroorza
ken. Een volwassen dier met een
gezonde vraatzucht nuttigt elke
dag ongeveer net zoveel gras als
een (jonge) koe. Bovendien be
smeurt hij de zode met zijn u: an
werpselen die zo penetrant e utc
scherp zijn dat het vee later hf el')
gras versmaadt. Een boer 'd er<
onder de zwanen zit' kan 2 ide
doende voor duizenden guldei 'n
schade lijden.
De getroffen landbouwer ki
zich voor het verhalen hierva i
wenden tot de Wildschadecon
missie in zijn provincie. De coi
missie vergoedt schade d
wordt veroorzaakt door diere|^
die niet onder de Jachtwet va
len. Schade afkomstig van I
jaagbare dieren (zoals duiv(
konijnen en kraaien) moet wj
den vergoed door de plaatselijk ffef
jager. Hij heeft namelijk s.
plicht om de boeren in zijn jachp
veld vrij te houden van w"
schade.
Vogel wet
Knobbelzwanen vallen onder
Vogelwet. zijn dus beschermd!
mogen slechts met toestemmut'^
van de hoogste gezagdrager!
de provincie worden gedoa
let
eld
ebt
icht
tog
ech
ers
*an
ins
lad
j leln
Onder de Vogelwet valt bijvoc
beeld ook de roek. Deze behe
dige neef van de zwarte kraai b
zorgt jaarlijks de boeren 00
nogal wat overlast. Hij is spe('
list in het leegpikken van versis
gezaaide akkers en aangezienf~fci
allerwegen florerende roekenk» rai
lonies zijn, kunnen in het voc^
jaar de ergernissen onder de boe
ren een flinke hoogte bereiken
De Wildschadecommissie WPrij
taalt de gepresenteerde rekenif lerl
gen uit het zogeheten Jach' Sta;
fonds. Dit wordt gevoed doorónon
jagers, waarbij de overheid aff
vult. In Drenthe werd het afgek con>
pen jaar in totaal ruim llO.OCyan
gulden uitgekeerd. Schade vetten
oorzaakt door zwanen (en gs|&n
zen) kostte het Jachtfonds HVan
mille: roeken namen 76
voor hun rekening. In Grons^
gen betaalde het Jachtfonds'Pn!
1990 3.500 gulden uit voor z«1 Sc
nenschade.
«I
f\Vl
tel:
r
