Eerlijk Italië eist nu schoonmaak
J
Verwerken van een communistisch verleden
besloten
opinie en achtergrond
Dit weekend historischeverkiezingen in een verscheurd land
Zeeuwse gemeenten
kleineren burgers
ZATERDAG 4 APRIL 1992
Italië staat aan de vooravond van wat door alle politieke
partijen de meest cruciale verkiezingen uit de geschiedenis
van de republiek worden genoemd. Het communisme is niet
meer en daarmee is de belangrijkste pilaster onder het poli
tieke systeem weggevallen. De christendemocratische partij
CDC), dankzij de arigst voor het communisme en de steun van
de kerk 45 jaar onafgebroken aan de macht, is. net als haar
trouwe partner van de laatste decennia, de socialistische
PSI. uiterst nerveus. Door constant te regeren is de DC i?i
feite de staat geworden. En deze staat, die stoelt op het be
proefde, corruptie in de hand werkende clientèle-systeem.
wordt van alle kanten uitgedaagd.
van onze correspondent
in Rome
Eelco van der Linden
Dit regime is op zijn eind
bestemming aangeko
men. Er bestaat geen enkel alibi
meer voor instandhouding van
een systeem waarin een paar
politieke partijen, met steun
van mafia en clientèles, alle
overheidsmacht in handen heb
ben. De moraal moet terug in de
politiek en daarvoor willen wij
strijden". Leoluca Orlando
buigt ver over de tafel en werpt
zijn handen voor zich uit om de
ze laatste woorden kracht bij te
zetten.
De 40-jarige Siciliaan is een van
de exponenten van de grote
groep die zich presenteert als
het nieuwe, eerlijke Italië. En hij
heeft recht van spreken. Als bur
gemeester van Palermo wist hij
de mafia buiten de deur te hou
den en de Palermitanen een ze
ker vertrouwen in de politiek te
rug te geven. Deze 'Palermitaan-
se Lente' werd echter in de kiem
gesmoord door een veto van pre
sident Andreotti. Orlando stap
te uit de christendemocratische
partij en richtte La Rete (Het
Netwerk) op.
In korte tijd heeft Orlando in
heel Italië mensen weten te ver
zamelen die hun sporen hebben
verdiend in de strijd tegen ma
fia, wanbestuur en sociaal on
recht. Wachtwoord is onderlinge
solidariteit. „We zijn niet uit op
een regeringszetel, maar op het
formeren van een morele meer
derheid in het parlement die
strijdt voor hervormingen", zegt
Orlando in zijn hoofdkwartier in
Rome.
Orlando voert onder andere
campagne in het kiesdistrict Pa
lermo. Hij houdt toespraken en
deelt zijn folders uit op de plei
nen van de kleine dorpjes, om
ringd door veiligheidsagenten
met pistool in de aanslag. ..Ja,
dat is de andere kant van de Ita
liaanse democratie. Maar we
moeten de mensen tonen dat er
een alternatief is. zeker nu de
mafia haar tanden heeft laten
zien", zegt Orlando vol vuur.
„De moord op de Siciliaanse Eu
roparlementariër Salvo Lima.
de man die Andreotti honderd
duizenden stemmen bezorgde,
heeft angst onder de mensen
veroorzaakt".
In het hartje van Rome, op het
statige plein Farnese is een ma
nifestatie ter nagedachtenis van
het door de (christendemocrati
sche) directeur van de RAI ver
boden 'Samarcanda', een weke
lijks live uitgezonden TV-pro-
gramma dat 'ongemakkelijke'
thema's behandelde als werk
loosheid, racisme en mafia. Een
avond lang dicussieerde men in
de studio en op de pleinen in den
lande die in verbinding stonden
met Rome. Een succesformule,
maar na de uitzending over poli
tiek en mafia, daags na de moord
op Lima, viel het doek.
„Na Samarcanda is er niets
meer", verzucht een oudere
heer. „De Italianen zijn nu voor
hun nieuwsvoorziening afhan
kelijk van wat Rai Uno, Rai Due
en de privé-kanalen van Berlus
coni brengen. De eerste, en ver
reweg de grootste, is in handen
van de DC en de andere van de
PSI. Bedenk dat Berlusconi zijn
hele carriere te danken heeft aan
de socialistische partij. Nieuws
over de oppositie ontbreekt".
Napels
Napels een week voor de verkie
zingen biedt de gebruikelijke
troosteloze aanblik en van ver
kiezingskoorts valt weinig te be
speuren. De belangrijkste Napo-
litaanse politici houden geen
grote bijeenkomsten. Ze reizen
langs dorpen en steden in hun
kiesdistrict en praten met groe
pen intimi. Het clientèle-sy-
teem. met de camorra als be
langrijkste schakel, staat garant
voor stemmen. In heel Zuid-Ita-
lië controleert de georganiseer
de misdaad er 4 miljoen en is zo
theoretisch de vierde partij van
het land.
De Napolitaanse minister Scotti
spreekt, bij uitzondering, de
pers toe. Behalve journalisten
blijken er veel volgelingen in de
zaal. De mensen op de eerste
drie rijen rennen naar voren en
schudden de minister de hand.
Scotti is opvallend openhartig.
Onderkent dat de georganiseer
de misdaad de grootste vijand is
van de Italiaanse democratie.
Hij zegt dat een zuidelijke cul
tuur van politiek bedrijven moet
veranderen, maar klaagt over
weerstand, ook vanuit zijn eigen
partij. Hij roemt de winkeliers
die het lef hebben 'nee' te zeggen
tegen de maffiose afpersers en
bepleit een grote schoonmaak.
Hij knikt berustend als de on
macht van politici aan de orde
wordt gesteld.
Scotti lijkt wel te willen, maar
tevens gevangen te zitten in zijn
eigen web. De minister waar
schuwt tot slot voor een uiteen
vallen van de broze Italiaanse
staat, een geliefd thema van de
christendemocraten nu in
Noord-Italie het protest bijna
militante trekken heeft gekre
gen.
Bij het afscheid krijgt Scotti een
groot boek aangeboden waarin
de resultaten staan van de we
deropbouw na de aardbeving
van 1980. Het lijkt een provoce
rende geste. De aardbeving
heeft miljarden naar Napels
doen stromen, waar ze in de zak
ken zijn verdwenen van de ca
morra en lokale politici. Scotti
en twee van zijn christendemo
cratische collega's danker en
hun carrrière aan.
In de Spaanse Kwartieren van
Napels, de wijk waar de gevaar
lijkste 'cammoristi' leven en
werken, zijn de gevolgen van de
aardbeving nog overal te zien.
Half ingestorte huizen, steigers
die er al tien jaar staan en waar
voor de gemeente handenvol
huur betaalt. Het is het 'schil
derachtige' Napels: smalle
straatjes, wasgoed, slaapkamers
die direct achter de voordeur lig
gen. Praten over politiek wil nie
mand. In de bar wordt de vreem
deling weggekeken.
Vuurdoop
Achille Occhetto staat met zijn
PDS voor de nationale electo
rale vuurdoop. Na de afschei
ding van een groep overtuigde
communisten hoopt hij uit te ko
men op 17 tot 20 procent van de
stemmen (tegen 26,6 procent in
1987) en de socialistische partij
van de gehate Craxi voor te blij
ven. Op het San Carloplein in
Fiat-stad Turijn maakt de door
gaans timide Occhetto zich
kwaad. Natuurlijk op de 'immo
rele en corrupte regeringspartij
en' die elke hervorming in de
fUtmtmKÊÊtÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ/KtÊÊtÊÊÊÊtÊÊBSBÊÊtÊÊKÊÊÊÊÊÊÊIÊIItÊÊÊtKHSÊÊÊKHt/ÊÊÊÊKÊÊÊÊÊHKKSSÊBBÊÊKÊÊÊÊÊÊIKÊÊBÊÊBBKÊ
door T. Rinkema
Bij de berichten, die ik re
gelmatig over de kerken
in Oost-Europa lees, valt me
het meest de eindeloze herha
ling van beschuldigingen op
van collaboratie met de com
munistische autoriteiten. Bis
schoppen in de voormalige
DDR. rooms-katholiek en pro
testant, doen de een na de an
der beschuldigende of vergoe
lijkende uitspraken over het
al dan niet aangetoonde Stasi
-verleden van kerkelijke me
dewerkers. Soms stellen ze
ook hun eigen optreden jegens
het communistisch regime ter
discussie.
In Bulgarije is het hoofd van
de Orthodoxe Kerk van dat
land, patriarch Maxim, uit het
ambt gezet, omdat hij de com
munistische partij zou hebben
toegestaan zich met kerkelijke
aangelegenheden te bemoeien.
door het systeem bijeengehou
den werd, een bijzondere
inkleuring. Je ziet het nu an
ders dan je het indertijd beleef
de. En dat maakt het zo nood
zakelijk verwerken van dit ver
leden erg moeilijk.
Afwegen
Want inderdaad: er was colla
boratie. Maar er was ook een
telkens weer afwegen, wat in de
concrete situatie het beste ge
daan en gelaten kon worden.
Maar er was, zeker in de kerk.
tevens een nadenken over de
vraag hoe men, solidair ën kri
tisch. in een communistische
samenleving christen zou kun
nen zijn. Veel meer begrensd en
met veel meer onzekerheden
dan men vroeger (en in het wes
ten nog steeds) ervoer in een
maatschappij waarin kerk en
geloof een nog min of meer vas
te plaats hadden.
Kon een scherp oordeel over
- In Rusland maakte de voor
zitter van de parlementscom
missie voor gewetensvrijheid
bekend, dat twee vooraan
staande metropolieten van de
Russisch-Orthodoxe Kerk ja
renlang als agent voor de KGB
werkten.
Het zijn slechts voorbeelden.
En het sluit uiteraard aan bij
wat daar in de hele maatschap
pij aan de gang is. Men wil af
stand nemen van het duister
verleden. Dat is maar al te be
grijpelijk. Het regime terrori
seerde samenlevingen en
maakte mensen het leven on
mogelijk. Hoe heeft men daar
bij geprobeerd overeind te blij
ven? Hoe probeerden wij dat
tijdens de bezetting gedurende
de laatste wereldoorlog? Waar
heeft men weerstand geboden?
En waar ging men maar zo on
opvallend mogelijk zijn weg?
Hoe vaak leek 't beter, ter ver
mijding van erger kwaad maar
wat toe te geven? Nu het duis
ter is gebroken en nieuw leven
aan lijkt te breken, nu is het
tijd voor de afrekening. De on
derste steen boven! Gerechtig
heid!
Hoe begrijpelijk dat ook is. de
vraag is of een samenleving, of
mensen erop deze wijze in sla
gen hun verleden kwijt te ra
ken. Dat krijgt immers vanuit
de situatie van nu. vanuit de
ontmoeting met het westen,
vanuit het adembenemend uit
eenvallen van wat voorheen
onderdrukkend handelen van
de overheid samengaan met
een pogen recht te doen aan
mogelijke waarheidselemen
ten in het maatschappelijk
stelsel, dat althans naar z'n
bedoeling wenste af te reke
nen met de verschijnselen van
onrecht, die aan een 'kapitalis
tische' samenleving inherent
zijn? En herinnerde het verlies
van de in een 'christelijke' sa
menleving genoten voorrech
ten niet aan uitspraken van Je
zus zelf en aan de bedreigingen,
die, eeuwen geleden, de vroege
christengemeente in het Ro
meinse rijk te doorstaan had?
Het wegvallen, thans, van het
communistisch-socialistisch
systeem doet maar al te snel en
gemakkelijk vergeten, hoe ze
ker in de kerk van de DDR in
dringend op deze vragen werd
ingegaan. En hoe. aan 't einde
van die periode, mede ten ge
volge daarvan deze kerk onder
dak kon bieden aan tallozen,
die op zoek waren naar kansen
om hun, nu weer mogelijk ge
worden, verantwoordelijkheid
voor de samenleving vorm te
geven.
In bescherming
Terecht nam de Duitse presi
dent Richard von Weizsacker
dan ook de Evangelische kerk
in de vroegere DDR in bescher
ming tegen het verwijt, dat zij
te nauw met de communisti
sche regering samenwerkte.
Afstand nemen van een duister verleden. Het omver gehaalde standbeeld van Lenin, ergens in een grintgroeve in Oost-Berlijn.
foto Axel Kull/AP
„Het zijn de kerken geweest,
die de democratiseringsbewe
ging de ruimte hebben gegeven
zich te ontplooien." De kerken
waren zo vervolgt hij - wel
iswaar niet de oppositie tegen
het communistisch bewind,
maar ze maakten die wel moge
lijk. Ze hebben 'de vrije geest'
en de saamhorigheid van de
Duitsers in stand gehouden.
Juist daarom waren de Stasi
activiteiten op de kerken ge
richt.
Met de (orthodoxe) kerk in de
voormalige Sovjetunie stond
dat natuurlijk anders Met na
me haar leiding liet zich weinig
gelegen liggen aan een onaf
hankelijke houding jegens de
overheid. Eerlijkheidshalve
moet daar wel bij gedacht wor
den, hoe deze kerk de eeuwen
door altijd een veel nationalis-
tischer karakter droeg dan hier
in het westen denkbaar was.
Toch was alleen al het bestaan
van de kerk in de Sovjetsamen
leving een uitdaging aan het re
gime: de enige organisatie bin
nen het rijk. die in haar bestaan
zelf het tegendeel van de ideo
logie betuigde, En in de liturgie
werd dit door grote delen van
de bevolking week-in-week-uit
op indringende, voor ons hier
nauwelijks na te voelen, wijze
beleefd. Hoe weinig maat
schappelijk geëngageerd deze
vroomheid ook mag zijn, ze
droeg alle eeuwen door en ook
tijdens het communistisch be
wind een ongekende innerlijke
kracht met zich mee. Daarin
bleef bij alle aanpassing een
diep verzet tegen het onrecht
aanwezig.
Recht doen
Daarom: wie dit verleden wil
verwerken, dient recht te doen
aan zowel het negatieve (de col
laboratie en het angstig weg
schuilen voor gevaar), als aan
het positieve, dat erin gedaan
of beter: beleden is. Hoe ver
schrikkelijk deze periode ge
weest mag zijn, ze heeft er, hier
en daar in elk geval, toch ook
de ogen voor geopend, dat gelo
ven en levensbeschouwing een
bijzonder kritische functie kan
en moet hebben in ons maat
schappelijk stelsel, dat maar al
te vaak door starre tradities en
economische wetmatigheden
bepaald wordt.
Voorzover geloof beleefd werd
als bevrediging van religieuze
behoeften, droeg de commu
nistische repressie ertoe bij,
dat het door de mand viel. En
in zover dit systeem uitdaagde
tot een, op het scherp van de
snede, zoeken van nieuwe, on
afhankelijke wegen om God en
elkaar ten overstaan van alle
krachten in en om ons te die
nen, in zoverre mogen we ons
realiseren dat er aan waarach
tigheid gewonnen is. Alle colla
boratie ten spijt.
Graag zou ik zulke overwegin
gen een grotere rol zien spelen,
waar men poogt met dit recen
te verleden af te rekenen. En
voor zover wij hier - beschei
den! daartoe een bijdrage
zouden mogen leveren, kan de
ze, liefst in zo persoonlijk en di
rect mogelijke relaties, in een
nadruk op deze aspecten be
staan.
Dat is dus wel heel wat anders
dan wat we aan berichten op
vangen over een Zweedse
bouwonderneming, die 1000
baptistenkerken in Rusland
wil gaan bouwen, „omdat de
Russen niet alleen honger heb
ben in hun buik. maar ook in
hun ziel". Of over 't besluit van
de Zuidelijke Baptisten, de
grootste protestantse kerk in
de Verenigde Staten, om vol
gendjaar 116 zendelingen naar
republieken van de voormalige
Sovjetunie te sturen.
Met de beste bedoelingen na
tuurlijk. maar dat is in dit ver
band een dooddoener. Wie zijn
wij. christenen in het onaange
vochten westen, dat wij ginds
een boodschap zouden hebben
te brengen? Zou er hier bij ons
nog niet iets noodzakelijkers te
doen zijn? Of zouden zulke be
keringsondernemingen mis
schien te maken hebben met
óns nog maar altijd niet kun
nen verwerken van de koude-
oorlogsmentaliteit, die ons zo
diep en zo vruchteloos te pak
ken had?
weg staan en op Andreotti, die
voor Occhetto de grootste vij
and is van de democratie. „Eerst
met een vervalste brief' van
Togliatti. daarna met een zoge
naamd plan tot een staatsgreep
hebben ze de verkiezingscam
pagne proberen te beïnvloeden,
maar de PDS. de enige partij die
de uitdaging van de nieuwe tijd
is aangegaan en zich heeft ge
transformeerd, is niet van de
wijs te brengen!" Toch zal ook
Ochetto het niet makkelijk krij
gen.
Rome dief!
De angst van iedereen, zowel re
gering als oppositie, is de Lega
Lombarda-Lega Nord van Um-
berto Bossi. „Wij zijn de echte
oppositie, de echte vijanden van
Rome", schreeuwt Bossi in de
stampvolle bioscoop van Mon-
za, een stad niet ver van Milaan.
'Roma, Roma. la Lega, ti bas-
tona' (Rome, Rome de Lega
geeft je op je donder), scandeert
het publiek enthousiast. Alle
kritiek op het Italiaanse sys
teem vindt haar culminatiepunt
in de Lega. die echter het verst
gaat van alle oppositiepartijen
en Italië wil opdelen in drie fede
rale staten.
De 50-jarige Bossi praat staande
achter een microfoon, routineus,
zelfverzekerd, links en rechts
klappen uitdelend aan het adres
van de Italiaanse politici. En el
ke klap is raak. Hij haalt alle par
tijen over de kling.
Het publiek is enthousiast. Maar
wie zijn de 'leghisti'? Het protest
doet denken aan dat van Musso
lini. maar met het fascisme wil
len ze niets te maken hebben.
„De Lega". zo zegt een 35-jarige
onderwijzer uit Milaan, „bestaat
uit mensen - arbeiders, midden
standers en industriëlen - die ge
woon werken en belasting beta
len, maar hun buik vol hebben
van het corrupte politieke sys
teem".
Vlak voor de verkiezingen is Ita
lië een verscheurd land. De kloof
tussen noord en zuid lijkt groter
dan ooit. Het protest richt zich
tegen het 'regime', maar is af
komstig van onderling sterk ver
schillende partijen en bewegin
gen. waardoor het vormen van
een alternatieve coalitie onmo
gelijk zal zijn. Niemand wil. al
thans op dit moment, regeren
met de oude partijen. Die zijn
namelijk in de campagne bezig
om zich te onttrekken aan de
verantwoordelijkheid voor de
chaos die ze zelf hebben veroor
zaakt.
van onze redacteur
Rinus Antonisse
Hoe serieus houden Zeeuwse
gemeentebesturen reke
ning met hun burgers? Deze
vraagt dringt zich op nu er vol
op sprake is van nieuwe ge
meentelijke herindelingen en/
of herschikking van taken en
bevoegdheden. Bovendien
speelt een aantal affaires, die de
burgers rechtstreeks raken -
vaak in hun portemonnees.
Voor een antwoord op de vraag
is de wijze waarop gemeentebe
sturen - zowel colleges van bur
gemeester en wethouders als ra
den - omgaan met openbaarheid
van bestuur, van eminent be
lang. Wordt een open, doorzich
tig beleid gevoerd en con amore
verantwoording afgelegd? Of
worden de burgers beschouwd
als belastingbetalend stemvee,
dat bij voorkeur ongeïnfor
meerd moeten blijven?
Het beeld dat zich van de meeste
gemeentebestuurders aftekent
is weinig rooskleurig. Raadsle
den zijn star, denken in traditio
nele patronen. Ze zijn slecht op
de hoogte van wat er buiten hun
gemeente speelt, hooguit hou
den ze de regio een beetje bij.
Raadsleden plaatsen zichzelf
graag op een voetstuk, voelen
zich méér dan de doorsnee-bur
ger. Ze gaan te weinig uit van al
gemene belangen en hechten te
veel aan partijpolitieke en per
soonlijke belangen. Hobbyisme
viert hoogtij. Raadsleden heb
ben grote moeite met het be
trachten van openheid. Achter
kamertjespolitiek wordt de ge
woonste zaak van de wereld ge
vonden. Ze zijn boos wanneer ze
niet als eersten op de hoogte zijn
van (gemeentelijke) zaken en in
formatie uit de krant moeten
vernemen.
zeeuws spoor
I II I I I I I I \T
Natuurlijk is deze schets niet
van toepassing op alle 30 ge
meenten en 418 raadsleden in
Zeeland; wel op een overgrote
meerderheid. De lijn kan worden
doorgetrokken naar de niet-ge-
kozen, maar door de Kroon be
noemde burgemeesters. Het
lijkt alsof in het Zeeuwse open
baar bestuur de tijd stil is blijven
staan. Alsof het vervullen van de
functie gemeenteraadslid een
genereus gebaar is richting bur
gers. Van een dienstbare opstel
ling jegens de gemeenschap is
doorgaans niet veel te merken.
Het 'wij bepalen wat goed is'
wordt als uitgangspunt gehan
teerd. Is het een wonder dat de
belangstelling voor de (plaatse
lijke) politiek steeds lager uit
valt? Mondige burgers willen
niet bevoogd en betutteld wor
den.
Het kost weinig moeite een lijst
samen te stellen van voorbeel
den, waaruit blijkt dat de mees
te gemeentebesturen er niets
voor voelen de burgers nauwer
bij het beleid te betrekken, laat
staan ze enige fundamentele me
dezeggenschap te geven. Dat
raadsleden kunnen beschouwd
worden als de vertegenwoordi
gers van de bevolking, wordt als
gemakkelijk en goedkoop ex
cuus aangevoerd. Dat is gelet op
de opkomstpercentages bij de
verkiezingen en het aantal leden
van politieke partijen, nog maar
de vraag. Het is in elk geval geen
reden om in een ivoren toren te
gaan zitten. Een raadlidmaat-
schap schept verplichtingen.
Voorbeelden
Een aantal gevarieerde voor
beelden van de wijze waarop de
burgers buitengesloten worden
en met hun belangen gesold
wordt, in willekeurige volgorde:
- in Goes stuurt de gemeente
raad burgemeester mr T. R.
Seinstra naar huis. Wat daar
voor de redenen zijn houdt de
raad angstvallig achter de kie
zen. Er wordt in het geheim over
de burgemeester gepraat en be
slist. De burgers, die straks de fi
nanciële gevolgen van Sein-
stra's vertrek mogen dragen,
krijgen geen inzicht in het con
flict:
- in Hontenisse zorgt het ge
meentebestuur, dan nog onder
leiding van burgemeester mr A.
A. L. G. M. Kessen, voor een fi
nanciële puinhoop. In 1990
wordt een tekort van ruim vier
ton gescoord. Gedeputeerde sta
ten eisen sanering, zonodig me»
verhoging van de gemeentelijk!
belastingen, uiteraard op
brengen door de bevolking:
- in Mariekerke nemen de open
bare raadsvergaderingen weinignt
tijd in beslag. De raadsleden ziji
kort van stof, zeggen over di
agendapunten nauwelijks ietsr
Dat hoeft ook niet: de échte dis
cussies bewaren ze voor het g
bruikelijke informele, beslotei!1^
overleg na afloop van de raads
vergaderingen. Daar worden za c
ken gedaan en besl
voorbereid:
- in Terneuzen voert burgeP,
meester drs R. C. E. Barbé zoge
naamde themabijeenkomstei
in. Onderwerpen die gevoelij L
liggen worden in alle besloten
heid toegelicht door 'deskundift
gen', met de bedoeling de raai ij
klaar te stomen voor een pos:
tieve besluitvorming. Bijvoor
beeld over de stadswijk Othen c
en de toekomst van recreatiege
bied de Braakman:
- op Schouwen-Duiveland be
paalt de vereniging van burge
meesters, wethouders en secre
tarissen het beleid. Alle zake
van bovengemeentelijk belang
worden in het geheim door d
vereniging bekokstoofd. De be
weegredenen van de vereniginj
blijven duister. De zes gemeen
teraden hoeven alleen nog maa
'ja' en 'nee' to zeggen.
- in Hulst zorgt de uit Hontenis£_
se overgewipte burgemeeste
Kessen voor een sfeer van w;
trouwen binnen dagelijks i
meentebestuur en raad. Ziji
'ontwikkelingsbeleid' spoor
niet met de opvattingen van d
meeste raadsleden. Er ontstaa
opschudding over het beken
worden van als vertrouwelijk b&
doelde informatie;
de
bi
- in Domburg is de situatie uit
zichtloos. Miljoenen guldens ge
meenschapsgeld gaan in achter
kamertjes over tafel. Beslotei
bijeenkomsten voor de raad ziji
geen uitzondering maar regé.
De gemeente verslikt zich
waarschuwingen negerend -
een te royaal opgezet recreatie
project. Zelfs op de rand van ds
afgrond zijn de raadsleden nie
in staat de handen ineen
slaan;
- in Aardenburg ontstaat - nie
voor het eerst - een sfeer va'
wantrouwen in de raad. De op
positie verwijt wethouder R. A
J. van de Wijnckel ondemocra
tisch optreden, met name bin
nen het college van burgemees sp
tor en wethouders. Burgemeesjiic
tor mr E. J. Jongmans wil
niets over zeggen: conflicten
het openbaar bestuur behore:
volgens hem beperkt te blijver
tot de (geheime) raadskamer;
- een imago-onderzoek in Kt.
pelle toont aan dat een ruinp*:
meerderheid van de bevolkinl
vindt dat de politiek onvoldoeiffl t
de rekening houdt met de mak
ning van de burgers. Die ontf I
vredenheid komt voor in all
kernen van de gemeente en d
belangstelling voor de plaatst
lijke politiek valt dan ook zee fl
laag uit.
In de kou
Met name de uitkomsten va; a
het imago-onderzoek onder d ufl
Kapellenaren zijn een teken az (Z0
de wand. Burgers voelen zid ,t s|
door de politiek in de kou geze, d
Het gaat niet om een handvi jen
notoire dwarsliggers, maar oi abj
een duidelijke meerderheid. U: iuf)
de signalen die uit andere g( to
meenten komen, kan afgeleiiete
worden dat Kapelle geen gev;
apart is. Het onvrede-gevoel .cek'
wijd verbreid. Gemeenterad^ he|
mogen zo'n gevaarlijke tonden x
niet negeren. Het gaat om he ,„tr
wegvallen van het draagvla! ati(
voor het gemeentelijk bestuu ps,
onder de bevolking; het raaktd de
wortels van de democratie. un.
Een openhartig beleid is gee
panacee voor alle kwalen; het:
wel noodzakelijk om geschorj
den vertrouwen te herstellerj
Goed geïnformeerde burger»
die ook op de hoogte geste'
worden van achtergronden vd
beslissingen, zijn onontbeerlij[
in de kleinschalige Zeeuwse af
menleving. Ontbreekt de opt
heid. dan zijn onvrede en onvd
schilligheid troef. Uiteraard z
er onderwerpen waarover zuini
openheid moet worden
tracht, zoals aanbestedinge
(vooraf) en zaken waarbij de pe»
soonlijke levenssfeer van me^
sen in het geding is. Bij dat 1<
ste moet wel bedacht wordej
dat burgemeesters en raadslj^
den publieke figuren zijn,
zich niet te gauw achter het e;[
cuus 'privacy' mogen verschui
len. IQ
fchool
foto Lex de Mees%
foto Eelco van der Linden/GPD
Achille Occhetto spreekt kiezers toe op het San Carloplein in Turijn.
