7
w
HELDEN
Alles over het milieu
maar één geweldig land was
Ze zal wel geen foto sturen...
In die Iesboekjes leeK net or er
De bergen
blijven
trekken
Roestvrij
stalen
zenuwen
Besteld
Kind dat
kind redt,
krijgt altijd
attentie
Beroemde mensen
Derde Wereld biedt meer dan armoe
y
Wr
I.
Hij had er weinig zin in, maar vader
Schoenmaker was onverbiddelijk:
..Je stapt nu op je fiets en ga maar
vragen of ze je ergens kunnen ge
bruiken".
..En daar ging ik. Koudekerke. Big
gekerke, niks. Zoutelande ja. Daar
zou het schoolhoofd wel een hulpje
gebruiken. Salaris hadden ze niet
voor me. maar ik kon een tientje per
maand krijgen. Ik zwaar de pee in,
wou met. Maar van pa moest ik. Hij
zei„Als je je best doet, moeten ze je
wel nemen als er iemand weggaat".
Dus nam ik klas 5. Het hoofd hield
klas 6 en 7, gewoon in hetzelfde lo
kaal.
Intussen loerde ik op het baantje
van To. die verloofd was. Ik weet nog
dat haar verkering uitging Wat een
strop Ik voelde me nog rotter dan
haar. Pas na drie jaar trouwde ze,
kreeg ik haar baan èn eindelijk sala
ris".
Hij is er 42 jaar gebleven: 20 jaar on
derwijzer, 22 jaar als hoofd. Meneer
Schoenmaker (nu 78) vertelt: „Het
was een fijne tijd Vooral geschiede
nis gaf ik graag, een mooi vak. Eén
uur per week vertelde je dan. Vanaf
de Batavieren en de Kaninefaten tot
nu. De geschiedenis in grote stap
pen en hoe dichter bij onze tijd, hoe
meer je vertelde. Ik was erg fel op
jaartallen. Ze hoefden er niet zoveel
te leren, maar ze zijn een belangrijke
kapstok om de geschiedenis te be
grijpen
Meestal hing ik de les op aan een
held. Dat bereidde ik goed voor. Ik
maakte er een spannend verhaal
van. Maar intussen leerde ze wel van
alles over leefgewoontes en belang
rijke zaken uit die tijd. Je leerde over
Nederland, meer niet."
„Vroeger was de Vaderlandse ge
schiedenis erg nationalistisch. Als je
de boekjes moest geloven, zou je
denken dat er toen maar één gewel
dig land op de wereld was. Maar
overal worden fouten gemaakt. Zo
als in Indie en de slavenhandel waar
Nederland volop aan meedeed. Dat
leerde ik ze ook.
Maar verder: Floris V, Willem de
Zwijger, Napoleon, Maurits. Al die
lui gingen we langs. En natuurlijk
Michiel de Ruyter. Hoe hij niet wou
leren en op de St. Jacobstoren klom.
Dan luisterden ze als vinken".
Ik las nooit voor. Kinderen moeten
geen kans krijgen te zitten draaien
en keren. Je moet die ogen pakken,
contact maken. Als je dat hebt, ver
geten ze nooit meer watje vertelt".
Terug naar 1987. Grote stukken
in de kranten. Persconferentie
op Schiphol na haar thuis
komst. Annet Boom, 28-jarige
Vlissingse. beklom de Hima
laya. het hoogste gebergte ter
wereld Zeeuws meisje op 0500
meter hoogte! Kou, angst, een
zaamheid Als heldin werd ze
ingehaald.
Nu. vijf jaar later, keken we met
haar terug naar die toppresta
tie. Annet: ..Ik ging als arts
mee. De voorbereiding van die
bergtocht duurde twee jaar:
geld. mensen, spullen. Ik had
wel vaker bergen beklommen
in de Alpen. Dit was toch wel
even iets anders. Aan de voet
van de berg maak je een basis
kamp. Vanuitdat kamp ga je el
ke dag omhoog en omlaag. Je
maakt een vast, touw. steeds
iets hoger. Dan verhuis je het
hele basis
kamp. Daarna ga je weer op en
neer. Soms waren we weken be
zig voor een paar honderd me
ter Het was er prachtig mooi".
Lezingen
Hoe tvas het om weer thuis te
komen?
Annet: „Stil na al die drukte
Maar dat duurde niet lang. Ik
hield daarna nog 30 lezingen
door het hele land over onze
bergtocht. Als arts hebik me
verder vooral verdiept in hoog
teziekten".
Hoe kijkje erop terug?
„Al die aandacht vond ik heel
leuk", zegt Annet ..Nu ben ik
weer een gewone Nederlandse.
Ik woon nu met man en kind in
Eersel bij Eindhoven. Ik kom
nog vaak bij m'n ouders in Vlis-
singen. Ons tweede kind is op
komst.
Als de kinderen groot genoeg
zijn ga ik weer klimmen Die
bergen blijven trekken"
Duiker Wido Willems: De romantiek is eraf.
Wido Willems (51) spaart scheeps
rampen. Niet uit sensatie maar door
z'n werk. Fotoboeken vol met de
Myra Flora, de Herald of Free Enter
prise, de Olympic Dream, de Atti-
ean Unity en ga zo maar door.
Wido is duiker bij de firma Van den
Akker in Vlissingen. Dat is een on
derdeel van het bergingsbedrijf
Smit Tak. Een moderne zeeheld0
„Onzin", vindt Wido uit Koudeker
ke „Ik doe gewoon m'n werk Je
moetje niet te druk maken Zeker
niet onder water"
Het klinkt misschien gek maar het
gaat slecht met de scheepsrampen.
Het is natuurlijk goed dat er minder
slachtoffers vallen. Maar het bete
kent wel minder werk voor Wido
Willems
Wido: „De romantiek is eraf. Het
wordt steeds veiliger door radar en
marifoon"
Op dit moment werkt Wido in de
Westerschelde Een Engelse boot
wordt onder water gesloopt en in
stukken naar boven gehaald.
Wido: „We bergen op dit moment de
War Diwan. Dat is een Engelse oor
logsboot die in 1944 door een Duitse
torpedojager tot zinken werd ge
bracht. Het schip verging met man
en muis. Het wrak ligt op een lastige
plek. Precies op een ankerplaats".
- Hoe gaat dat nu onder water?
Wido: „Tussen hoog en laag water
foto Oscar van Beest
zit een uur doodtij. Het water
stroomt dan niet. Dan ga ik onder
water in m'n duikerspak. loden
schoenen en koperen helm. Na een
paar nieter is het al pikkedonker. Na
30 meter ben ik op de bodem. Ik
kruip en ik voel mei m'n handen.
Als ik lucht in m'n pak laat stromen
ga ik weer omhoog.
Vaak blazen we met explosieven de
len van het schip op. Soms vinden
we nog stoffelijke resten van slacht
offers in het zand".
- Je moet. dus wel roestvrijstalen
zenuwen hebben.
Wido: „Inderdaad Maar je moet als
team vooral goed samenwerken. Je
hebt elkaar nodig. Je moet oppas
sen voor de gevreesde caissonziekte
of gesprongen longblaasjes.
Ik heb het allemaal gehad. Toch blijf
ik duiken, redden en bergen. Het wa
ter kan ik niet missen".
„Ik hoop dat ze mij een foto stuurt
Maar dat zal wel niet. ze is en blijft
een ster". Marlien Douma uit West-
kapelle heeft het over haar grote
idool Candy Dulfer En Marlien is
niet de enige uit haar klfts (groep 5
van de Lichtboei), die een persoon
lijke held heeft:
,,ik zou graag Hans van Breukelen
Mevrouw
U had
een held besteld?
Jawel meneer.
Ik dank u zeer.
Zet u hem daar
maar even neer.
willen zijn", zegt Hilber. „ik heb er al
een beker van waar je uit kunt drin
ken".
Maar Peter overtreft hem in zijn lief
de voor Marco van Basten: „Ik heb
er heel veel posters van omdat hij zo
goed kan voetballen en aardig is.
Maar ik heb er ook een das van en
een laken en een kussen en een beer,
maar ook een beker!"
Poster
Schaatser Falko Zandstra is als
sportheld het populairst bij de kin
deren in Westkapelle. Alex heeft een
grote poster boven zijn bed: „Die
heeft 80 gulden gekost. Dat is wel
veel hè? Ik zou er nog wel één willen
hebben"
In de muziek is Madonna het grote
idool. Maar ook dichter bij huis Ca
rola Smid. „Omdat ze bij BZN
zingt", zegt Linda, „omdat ik er een
keer bij geweest ben. Op die dag
Candy Dulfer
werd ik negen jaar En op mijn ka
mer hangt een poster van BZN".
Veel van de kinderen combineren
hun idool met dat wat ze later willen
worden ..Batman", zegt Robert,
„omdat hij zo sterk is".
Bij Carolien is de grote held de die
renarts. waar ze veel stickers en pos
ters van heeft; „Dat wil ik later ook
worden, dan kan je veel geld verdie
nen en lekker veel spuitjes geven en
met een hond kun je lekker veel
knuffelen"
Zo wordt Maaike later oppasser van
de dierentuin. Marjans droom is zus
ter te worden en Sabine dan: „Ik zou
graag op de juffrouw lijken omdat ik
zelf ook juffrouw wil worden van
groep 3 en 4".
Maar de mooiste wens is die van Em-
melie: „Mijn idool is Sneeuwivitje",
zegt ze. „omdat ze heel mooi is. Ik
zou graag van haar en de dwergen of
zonder dwergen een poster willen
hebben. Ik vind het heel leuk dat ze
bestaat"
Marina van den Boogaart
De explosie in de Amerikaanse
staalfabriek kostte aan 178
mensen het leven. Onder hen
waren twee mannen, die bij red
dingspogingen omkwamen.
Toen Andrew Carnegie, een rij
ke industrieel en staalfabrikant
dit hoorde richtte hij onmiddel
lijk een organisatie op voor
mensen die hun eigen leven ris
keren bij reddingsdaden.
„Want dat zijn de ware helden
van onze maatschappij!", ver
klaarde hij.
Dit gebeurde allemaal lang ge
leden: in 1904. Maar het Carne-
giefonds bestaat nog steeds en
in allerlei landen.
Geldzorgen
„Oorspronkelijk was het fonds
bedoeld om mensen te bevrij
den van geldzorgen, die het ge
volg waren van heldenmoed",
zegt de heer Van Krimpen uit
Den Haag. secretaris van het
Carnegiefonds.
„Maar omdat tegenwoordig de
sociale voorzieningen zo goed
zijn is dat niet meer nodig.
Soms wordt er nog een bedrag
uitgekeerd als iemand door een
redding schade heeft opgelo
pen. maar meestal krijgen held
haftige redders een onderschei
ding en een cadeau".
Gevaar
Voorwaarde is dat iemand zelf
gevaar liep bij zijn reddingsac
tie. „En een kind. dat een ander
kind redt komt altijd in aan
merking voor een attentie",
licht Van Krimpen toe. Zo
kreeg de 13-jarige Gideon Wal-
hout uit Middelburg vorig jaar
nog een fototoestel, omdat hij
een meisje uit het water redde.
„Meestal worden wij door een
burgemeester of de politie van
een heldhaftige redding op de
hoogte gebracht. Ook krijgen
wij alle kranteartikelen over
reddingen", vertelt Van Krim
pen. „Ongeveer 20 keer per jaar
wordt het fonds aangesproken.
Het afgelopen Jaar was dat iets
minder, dat komt omdat er wei
nig ijs geweest ls, waardoor er
ook weinig mensen doorgezakt
zijn".
Zwemmen
Veel reddingen zijn die van de
verdrinkingsdood: „Niet alleen
uit het ijs maar ook bij het
zwemmen in zee. Ook reddin
gen uit een brandend huis of bij
een auto-ongeluk komen regel
matig voor. Veel jongeren ont
poppen zich dan ineens als hel
den. dat vind ik heel positief'.
Het Carnegiefonds timmert
niet zoveel aan de weg. De
meeste mensen hebben er nog
nooit van gehoord. „Wij willen
het exclusief houden", zegt Van
Krimpen. „Alle eer is altijd voor
de redder en het is ook niet onze
bedoeling om iedereen aan te
moedigen de held uit te han
gen".
Er zullen niet veel kinderslaapka
mers zijn waar een poster van pa
ter Damiaan of een met. Francis-
cus van Assisi aan de muur
hangt. Een foto van Charlie
Chaplin zou nog kunnen, maar
Joseph Haydn, Wolfgang Ama-
deus Mozart, Franz Schubert,
Clara Schumann of Sir Henry
Morton Stanley?
Toch hebben deze mensen be
wonderenswaardige dingen ge
daan die nog altijd zeer tot de ver
beelding spreken In ieder geval
hebben ze in hun leven zoveel
meegemaakt dat het de moeite
waard is er boeken over te schrij
ven. En die ook te lezen
Bij uitgeverij Altiora verschijnt
sinds een paar jaar van tijd tot
tijd een nieuw deel in een mooie
reeks met levensbeschrijvingen
van beroemde mensen. Wat bij
voorbeeld te zeggen van pater
Damiaan. Hij werd in 1840 in Tre-
meloo bij Leuven geboren en
stierf in 1889 aan een vreselijke
ziekte op een achteraf eilandje in
de Stille Zuidzee. Vanaf 1873 had
hij in zijn eentje mensen verzorgd
voor wie in de bewoonde wereld
geen plaats was omdat ze me
laats waren.
Damiaan, Kamiano is liefde
werd geschreven door Johan Hal-
legeer en kost 20.85
Franciscus van Assisi is bij kinde
ren heel wat bekender De manier
waarop hij met dieren omging is
nog altijd reden om op 4 oktober
met Werelddierendag zijn ver
jaardag te vieren. In Franciscus,
de man uit Assisi bundelde Max
Bolliger niet alleen het verhaal
over Franciscus' leven, maar ook
23 verhalen die 800 jaar geleden
óver hem de ronde deden.
(ƒ20,85).
Het bijzondere van de zeven tot
nu bij Altiora verschenen levens
beschrijvingen is dat ze span
nend zijn. Het zijn geen droge ge
schiedenisverhalen. De auteurs
hebben zich wel aan de feiten ge
houden. maar vertellen daar om
heen hun verhaal op een manier
dat je denkt er zelf bij te zijn. Zo
reisje met K. H. Schoemans in II.
M. Stanley, journalist en ontdek
kingsreiziger vanuit Belgie naar
de onbekende en wrede oerwou
den van Afrika om daarin 1871 de
ontdekkingsreiziger Dr. Livings
tone terug te vinden, 23,40).
Voor het leven van Charlie Cha
plin (hij werd 88 jaar) zou Freek
Neirynck veel meer pagina's no
dig gehad hebben dan de 153 in
De Kid. The Kid is de Engelse ti
tel van een van de beroemdste
films van Chaplin en bovendien
een film waarin de populaire film
ster veel over zijn eigen leven laat
zien. (ƒ23,40).
Voor kinderen die behalve in alles
van Madonna en Michael Jack
son ook geïnteresseerd zijn in een
boekje over een beroemde pianis
te en een nog beroemder klassiek
componist schreef Gerda van
Cleemput Polonaise, liet leven
van Clara Schumann (ƒ20,85) en
Mozart, wonderkind uit Salz
burg 23,40).
Wolfgang Amadeus Mozart zeil
heeft nooit onder stoelen of ban
ken gestoken dat hij de muziek
van Joseph Haydn bewonderde.
Hoe die componist als jongetje
van vijf al van huis ging om mooi
te leren zingen staat te lezen in
llaydn van Kolet Janssen.
18,95).
Bij uitgeverij Gottmer versche
nen de eerste drie delen in een se
rie over beroemde componisten
De boeken in een prentenboek
formaat tellen 48 pagina's met
het levensverhaal van Joseph
llaydn. Wolfgang Amadeus Mo
zart en Franz Schubert. Er staan
veel illustraties in; elk deel heeft
achterin een kort woordenlijstje
en een lijstje met de bekendste
composities. In ieder deel vind je
bovendien enkele muziekfrag
menten in notenschrift, zodat je
meteen aan de slag kunt op de
piano De boeken werden ge
schreven door Wendy Thompson
en kosten 24,50 per stuk.
Jan Smeekens
Cultureel Gekleurd, dat is Zeeland
tussen 5 en 2G april. Drie weken lang
kun je je in vijf plaatsen in de provin
cie vermaken met theater, film, mu
ziek en nog veel meer leuks uit vele
landen.
„En veel over die landen te weten
komen", zegt Peter van Vooren die
namens het Centrum voor Ontwik
kelingssamenwerking Zeeland
(COS) meehelpt alles goed te laten
verlopen.
„Want daar gaat het natuurlijk ook
om. We weten ondanks alle voorlich
ting op de televisie, in de kranten en
op school nog altijd niet genoeg over
de Derde Wereld.
We denken te gemakkelijk dat ie
dereen er zielig is. Dat men er alleen
maar armoe en honger kent. Maar in
die landen bezitten de mensen ook
een rijkdom waarin ze ons graag la
ten delen".
Schimmenspel
Ze doen dat tijdens het Festival Cul
tureel Gekleurd in Borssele, Goes,
Middelburg, Oostburg en Temeu-
zen.
Je kunt er naar een Turks schim
menspel kijken en meemaken hoe
men in Turkije verhalen aan elkaar
vertelt.
De Stichting Confetti laat straat-
theater zien waaraan je (als je wilt
natuurlijk) zelfs mee mag doen. Ook
tijdens het optreden van de Stich
ting Victor Jara met muziek uit La-
tijns-Amerika krijg je de kansje bes
te beenlje voor te zetten.
Zonder een van de vijftig activitei
ten te kort te willen doen wijst Peter
van Vooren op wat zaterdag 11 april
te beleven valt in het asielzoekers
centrum van Goes en Middelburg:
„Vanaf twee uur 's middags is het
daar open huis. Er wordt muziek ge
maakt. getekend, geschminkt, ge
speeld en geklust.
Vorig jaar hebben meer dan hon-
derdvijfig kinderen aan een soortge
lijke middag meegedaan en niet één
heeft zich verveeld. Het kan bijna
niet anders of al die kinderen komen
nu weer. En hopelijk al die anderen
die toen niet konden, niet mochten,
niet wilden of gewoon niet wisten
dat de deuren wagenwijd voor ze
open stonden. Want hoe meer zielen
hoe meer vreugd".
Micmec is open! Nee, niet weer een
restaurant, Maar een heuse milieu
winkel. Nederland heeft er al een
paar, maar Zeeland nu dus zijn eer
ste. Het is de bedoeling dat er ver
spreid over de provincie vijf komen,
al zal dat nog wel even duren.
MIC is de afkorting van Milieu Infor
matie Centrum (de winkel). MEC be
tekent Milieu Educatief Centrum
(tentoonstellingen en activiteiten).
De MIC-milieuwinkel- in de Reiger
straat in Middelburg, is net open.
Van dinsdag tot en met zaterdag
kun je er terecht met vragen over
alles wat. met milieu en natuur te
maken heeft.
Het kleine winkeltje barst van de
(vaak gratis) folders, leuke boeken,
knipsels, posters enz. En wat ze niet
hebben, weten ze wel voor je aan te
komen. Erg handig als je eens een
werkstuk of scriptie moet maken.
Speciaal voor kinderen is er een
hoekje. Voor een paar gulden koop
je leuke zoekkaarten, een poster of
een onderwaterloepje. Er zijn nu al
plannen voor uitbreiding met ande
re cadeau-ideetjes.
Wilgen knotten
De winkel ls niet het enige wat het
centrum doet. Een van de belang
rijkste redenen voor oprichting is
samenwerking tussen de natuur- en
milieuclubs. En dat zijn er heel veel
op Walcheren.
Behalve een overzichtsfolder komt
er in de winkel een groot bord. waar
op alle activiteiten en cursussen ko
men te staan. Heb je zin om wilgen
te knotten, een vogelexcursie te
doen of zoek je een club: het MIC
weet waar en wanneer.
Mobiel
MICMEC wil bereiken dat mensen
beter met hun milieu omgaan. Om
meer bekendheid te krijgen wordt
daarom ook hard gewerkt aan de
MIC-Mobiel. een soort rijdende mi
lieuwinkel. Die komt op braderieen
en scholen.
En of dat allemaal niet genoeg is.
kunnen scholen lessen, leskisten en
allerlei ander materiaal krijgen of le
nen. Deels nieuw, maar ook alle pro
jecten van het Biologisch Museum
en die van de gemeenten Middel
burg en Vlissingen zijn via het MIC
te gebruiken.
HetMEC-Centrum De Kloek in Vlis
singen wordt pas in het najaar ge
opend. Die ruimte zal vooral be
doeld zijn voor tentoonstellingen en
cursussen, maar ook kunnen daar
biologielessen worden gehouden.
Hans Schut is de enige betaalde
kracht. Alle andere mensen zijn en
thousiaste vrijwilligers.
Meer informatie:
MICMEC, tel. 01180-33419.
Kinderen helpen bij het knotten van wilgen. Wie ook eens de handen uit de mouwen wil steken, kan daarvoor
informeren bij het MicMec. CamileSchelstraete
Mozart als jongetje van 7. Illustratie uit Gottmer Junior Componis
tenreeks.
