Kernwapens blijven in één hand
r
Gesprek met Suriname
over hulp voor defensie
Haagse politie
bereidt zich voor
op oud en nieuw
Hevige
strijd om
elk huis
in Tblisi
Tientallen doden door autobom in Bayrut
Export groeit 4,5 pet
I Toekomst tactische raketten in republieken Gemenebest onzeker
oud/nieuw
Bank met behulp van
explosieven beroofd
23 t/m 33
Bewolkt maar droog
Veel bewolking. Lokaal enkele opkla
ringen. Matige tot vrij krachtig toene
mende zuidwestenwind. Middagtem-
peratuur 6 graden.
234e jaargang no. 307
dinsdag 31 december 1991
yan onze correspondent
tens Geleijnse
MOSKOU - De elf presidenten
yan het Gemenebest van Onaf-
lankelijke Staten (voorheen
iovjetunie) hebben maandag
ie strijdbijl voorlopig begra
ven. Zij besloten in de Witrussi-
>che hoofdstad Minsk tot het
intstellen van één centraal
commando voor de strategische
iernwapens. De presidenten
lamen echter geen beslissing
over de mobiele tactische kern
wapens. Bovendien kwamen ze
tijdens de verhitte discussies
liet verder dan vage compro-
nissen over de belangrijkste
onderlinge geschilpunten op
lefensie- en economisch ter-
:ein.
De Russische president Boris
feitsin moest na afloop van het
topberaad, dat acht uür in be
slag nam, toegeven dat zijn stre
ven naar verenigde (conventio-
ïele) strijdkrachten voor het ge-
nenebest schipbreuk had gele
ien. Oekraïne, Azerbajdzjan en
Moldavië willen een eigen lucht-
nacht, leger en vloot, die niet
onder het 'verenigd oppercom
mando' vallen.
In de defensieovereenkomst die
de elf presidenten tekenden is
slechts vastgelegd dat republie
ken die dat wensen, hun legers
künnen onderbrengen bij het ge
zamenlijke commando. Dat
geldt voor Rusland, Wit-Rus-
land en de Aziatische republie
ken. De voormalige Sovjet-de
fensieminister Sjaposjnikov
blijft de komende twee maanden
opperbevelhebber. Intussen
moet een akkoord worden be
reikt over de herverdeling van
de huidige Sovjet-strijdkrach
ten in de drie dwarsliggende re
publieken.
Volgens het staatspersbureau
TBILISI (DPA/AFP) - Bewapen
de eenheden van regering en op
positie in Georgië vechten een
erbeten strijd uit in de hoofd
stad Tbilisi. In de naaste omge
ving van de regeringsgebouwen
wordt om elke huisdeur en elke
tage gestreden. Dat heeft het
tussische persbureau Tass
maandag gemeld,
tolgens Tass overweegt de
ïeorgische oppositie aan de
tussische regering te vragen om
m te grijpen aangezien gewapen-
e Tjetsjenen uit de Russische
nederatie president Zviad Gam-
achoerdia te hulp zouden zijn
eschoten. Dat wordt door de
ippositie beschouwd als een in
menging in de binnenlandse
ongelegenheden van Georgië.
Volgens de oppositie deserteren
steeds meer aanhangers van
Gamsachoerdia uit het parle
mentsgebouw waar de president
zich verschanst.
Gamsachoerdia liet maandag in
een interview, opgenomen in de
bunker onder het parlementsge
bouw, weten dat het moreel van
de verdedigers van het parle
ment „zeer goed"is. „De geweld
dadigheden zullen spoedig voor
bij zijn", merkte hij op.
Bij de gevechten proberen beide
partijen gunstige posities in te
nemen op de Roestaveli-boule-
vard, de belangrijkste straat van
Tbilisi waar de meeste rege
ringsgebouwen staan, aldus
Tass.
Oppositieleider Tsjantoeria
sprak maandag het vermoeden
uit dat het conflict zich over heel
Georgië zal verspreiden. „Er zijn
tekenen dat deze militaire con
frontatie zich zal gaan uitstrek
ken over heel Georgië", aldus
Tsjantoeria.
Singapore
verbiedt
cauwgom
Tass liepen de ruzies hierover zo
hoog op dat Sjaposjnikov met
aftreden dreigde. Achtergrond
van de aversie tegen het 'ver
enigd opperbevel' is dat niet al
leen de drie dissidente republie
ken maar ook de Aziatische vre
zen voor Russische dominantie.
Opperbevel
Sjaposjnikov blijft als opperbe
velhebber ondergeschikt aan de
Raad van Presidenten. Maar hij
moet ook verantwoording afleg
gen aan de raad van defensiemi
nisters. Zijn positie daarin is on
duidelijk, omdat Rusland geen
eigen minister van defensie
heeft.
Die situatie blijft voorlopig
voortbestaan omdat, zo melden
goedingelichte bronnen, de re
publieken niet willen dat Rus
land het ministerie overneemt
en Sjaposjnikov als bewinds
man aanstelt. In dat geval blijft
de oude Unie-structuur onder
Russische vlag gehandhaafd.
Sjaposjnikov is voorstander van
de dubbelfunctie opperbevel
hebber/minister. Volgens Jeltsin
zal Rusland in de defensieraad
voorlopig worden vertegenwoor
digd door 'bevoegde militaire
autoriteiten'.
Jeltsin moest niet alleen bakzeil
halen met het vastleggen van
het recht van republieken op een
eigen leger. Ook het beheer over
de kernwapens was een strijd
punt. Ex-Sovjet-president Gor-
batsjov heeft die aan Jeltsin
overgedragen.
Kernwapens
Oekraïne. Wit-Rusland en Ka-
zachstan, die met Rusland stra
tegische kernwapens op hun
grondgebied hebben, bedongen
SINGAPORE (AP) - De regering
van Singapore heeft maandag
bekendgemaakt dat vanaf vrij
dag de invoer, produktie en ver
koop van kauwgom verboden is
om een einde te maken aan de
vervuiling van de openbare
weg.
Wie desondanks de straat be
vuilt met uitgekauwde gom
moet de straat schoonmaken.
Vorig jaar werden in Singapore
boetes opgelegd aan kauwgom
kauwende milieuvervuilers.
Reddingswerkers kort na de explosie.
BAYRUT (AFP/DPA)-Bij een aanslag met een bomauto in Bay
rut zijn maandag minstens 30 doden en ongeveer 120 gewonden
gevallen. Van de gewonden zijn er 30 ernstig aan toe, zo is uit
medische bronnen vernomen.
De aanslag werd gepleegd in het overwegend islamitische ge
deelte van Bayrut. De bomauto was geplaatst in een smalle
straat met kleine winkels en groentehandelaren. De circa 100 ki
lo zware bom ontplofte op een moment dat het juist druk begon
te worden. Huizen stortten in en tientallen meters hoge vlammen
schoten omhoog.
De aanslag deed denken aan de zwarte dagen van de burgeroor
log. Verbrande lijken, weeklagende vrouwen en kinderen die in
het puin van de ingestorte huizen naai- verwanten zochten. Red
dingwerkers haalden in de loop van de ochtend nog een vier
foto EPA
maanden oude baby lévend uit het puin; de vader was dood, de
moeder gewond.
Bij de explosie raakte oud-premier Sjafik al-Wasa licht gewond,
maar de politie achtte het niet erg waarschijnlijk dat de aanslag
tegen hem gericht was. Hij mocht weer naai- huis na behandeling
in een ziekenhuis.
Volgens militair onderzoeksrechter luitenant-kolonel Rashid
Mizher bevatte de bom naar schatting 100 kilogram TNT. Minis
ter van binnenlandse zaken luitenant-generaal Sami Khatib be
zwoer dat de dader van de aanslag gevonden zou worden.
Niemand heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de aan
slag, de vierde met een autobom in de Libanese hoofdstad van dit
jaar. Bij de drie voorgaande vielen 13 doden en 49 gewonden.
maandag het recht van consul
tatie bij de beslissing over inzet
van kernwapens.
Volgens Jeltsin blijven die onder
beheer van Sjaposjnikov als op
perbevelhebber. maar zal de ko
mende week worden gewerkt
aan het opzetten van een perma
nent communicatie-systeem (de
zgn. hot lines) tussen de vier pre
sidenten en Sjaposjnikov.
Risico's
Over tactische kernwapens
wordt niet gesproken. Volgens
sommige, westerse bronnen zou
een aantal van deze mobiele en
kleinere kernwapens zich nog
buiten de vier 'kernwapensta-
ten' bevinden en blijft daarmee
het risico van diefstal of on
geoorloofd gebruik groot.
Ook op economisch terrein
moest Jeltsin inleveren en wer
den de geschillen toegedekt met
vage compromissen. Zo ontbre
ken harde afspraken over het be
houd van de roebel als betaal
middel voor het gemenebest.
Volgens de Oekraïnse president
Kravtsjoek is zijn republiek
daar niet in principe op tegen,
maar zal Rusland eerst de munt-
persen harder moeten laten
draaien om een dreigend roebel
tekort te voorkomen.
Coupons
Kravtsjoek zei dat Oekraïne wel
gedwongen is tot het uitgeven
van coupons ter aanvulling op
de roebel, omdat Rusland per 2
januari de prijzen liberaliseert.
Die maatregel zal een opwaartse
druk op de prijzen in de andere
republieken opleveren en een
uittocht van goederen naar Rus
land waai- producenten dan ho
gere prijzen voor hun waren krij
gen.
Jeltsin en Bush
best gekleed
NEW YORK (UPI) - De Russi
sche president Boris Jeltsin en
het Amerikaanse staatshoofd
George Bush zijn maandag in
New York uitgeroepen tot de
best geklede mannen van 1991.
Van Jeltsin wordt gezegd dat hij
goed gesneden, conservatieve
pakken draagt terwijl zijn hoe
den meestal in een zwierige,
schuine stand op1 zijn hoofd
staan. Bush wordt geroemd van
wege zijn sportieve garderobe en
zijn fleurige sokken.
Op de lijst zijn verder onder an
deren te vinden acteur Warren
Beatty, gouverneur Bill Clinton,
generaal Colin Powell en televi
siepresentator Larry King.
-
Een rechercheur onderzoekt de koffer die de overvallers on
derwegverloren. foto ANP
AMSTERDAM (GPD) - Bij
een overval op het Grens
wisselkantoor in het Cen
traal Station in Amsterdam
is gisteren gebruik gemaakt
van explosieven. Deze wer
den geplaatst tegen de ra
men van het bankkantoor
en vervolgens opgeblazen.
Twee mannen wisten zich
zo toegang te verschaffen
tot de bank, waar op dat mo
ment nog geen personeel
aanwezig was. Het duo nam
twee voor transport gereed
staande geldkoff'ers mee.
Een 29-jarige agent van de
spoorwegpolitie was getuige
van de overval. Toen hij pro
beerde in te grijpen schoot
een derde overvaller hem in
de arm. De drie mannen ver
trokken met een gereed
staande auto. Die is korte
tijd later teruggevonden in
de Haarlemmer Houttuinen.
De politie trof één geldkoffer
nog in de vluchtauto aan.
Ook de andere koffer is te
recht. Die hadden de bank
rovers op hun vlucht verlo
ren. Beide koffers bevatten
echter geen geld.
De politie verrichtte gister
middag een arrestatie in ver
band met de overval. De ar
restant. een 34-jarige Am
sterdammer. werd later weer
vrijgelaten, omdat hijvol
gens de politie niets met de
overval bleek te hebben.
PARAMARIBO (ANP)- De mi
nisters van defensie van Neder
land en Suriname voeren van 6
tot en met 8 januari overleg
over technische bijstand aan
het ministerie van defensie in
Paramaribo. Dit heeft de Suri
naamse minister Siegfried
Gilds maandag bevestigd.
Gilds ontmoet zijn collega Re-
lus ter Beek op Bonaire.
Nederland is bereid technische
bijstand aan het Surinaamse mi
nisterie van defensie te verlenen
door militaire deskundigen aan
de ambassade in Paramaribo te
verbinden. Volgens Gilds zal
worden nagegaan op welke ter
reinen die deskundige bijstand
mogelijk is en wanneer die kan
worden verleend.
Gilds die met enkele adviseurs
naar Bonaire gaat hoopt dat ver
dere stappen „zo spoedig moge
lijk na het overleg" hun beslag
krijgen. Nederlandse bijstand
op het gebied van defensie moet
de rechtstaat en democratie in
Suriname helpen versterken.
Hierover zijn in november al af
spraken gemaakt toen ministers
uit beide landen elkaar op Bo
naire ontmoetten. Ter Beek was
toen niet aanwezig om te voor
komen dat het accent te zwaar
op militaire kwesties zou komen
te liggen.
Het lag aanvankelijk in de be
doeling dat Ter Beek en Gilds
eerder deze maand overleg zou
den voeren. Hun ontmoeting
werd op Surinaams verzoek uit
gesteld.
Brunswijk
De leider van het Surinaamse
Junglecommando, Ronnie
Brunswijk, komt vandaag naar
Nederland. Hij zal, gedurende
zijn verblijf van ongeveer twee
weken overleg voeren met zijn
adviseurs en informatie ver
strekken over de stand van za
ken in het vredesproces. Bruns
wijk heeft zijn reis naar Neder
land aangekondigd in een tele
foongesprek met de Surinaamse
televisie dat hij vanuit Frans
Guyana voerde.
Wapens
Brunswijk hoopt dat er in 1992
echt vrede komt in Suriname.
Het Junglecommando is vol
gens hem voorwaardelijk bereid
de wapens in te leveren. „We
kunnen niet ten eeuwigen dage
een illegale groep blijven. We
willen onder het wettig gezag
vallen."
Hij wil de voorwaarden voor het
inleveren van de wapens niet
noemen „om de onderhande
lingspositie niet te beïnvloe
den". De regering in Paramaribo
heeft onlangs een commissie be
noemd die met alle illegale groe
pen gesprekken moet voeren. In
een eerste ontmoeting op Stoel
manseiland in Oost-Suriname
heeft Brunswijk de commissie al
gezegd dat hij op korte termijn
een vredesakkoord wil onderte
kenen.
In Nederland zal Brunswijk con
tact opnemen met zijn adviseurs
Eddie Jozefzoon, Edwin Mars
hall en Eddie Dap. Zij stonden
het Junglecommando bij tijdens
vredesonderhandelingen in
Kourou (Frans Guyana) in 1989.
Die onderhandelingen leidden
tot een akkoord tussen het com
mando en de Surinaamse rege
ring. Dooi' toedoen van het Na
tionaal Leger en andere groepe
ringen die protesteerden tegen
het akkoord kwam het niet tot
uitvoering van gemaakte afspra
ken.
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse export is het afgelopen jaar
met 4,5 procent toegenomen. De verwachting is dat de export in
1992 zal groeien met 5 procent. Staatssecretaris Van Roov (buiten
landse handel) heeft dit maandag gezegd voor de radio.
Eén van de oorzaken van de groei is volgens Van Rooy de Duitse
éénwording. Het Nederlandse bedrijfsleven is daar volgens haar
goed op ingesprongen. De eerste vijf maanden van 1990 steeg de ex
port naar Duitsland met 26 procent en bedraagt ongeveer eenderde
van de totale Nederlandse export.
Als voorbeelden van sectoren die minder goede cijfers scoorden,
noemde Van Rooy de chemie en de export naar Groot Brittannië en
de Verenigde Staten. Dat laatste is volgens de staatssecretaris het
gevolg van de recessie in beide landen.
Vuurwerk
De consument geeft iveer meer
geld uit aan vuurwerk. Voor
al het siervuurwerk blijkt in
trek. De knallers, fakkels en
knetter fonteinen gaan dikwijls
met pakketten tegelijk over de
toonbank. Jongeren
zijn de grootste afne- 1 O
mers. I w
DEN HAAG (ANP) - De politie
van Den Haag had tot gister
avond in totaal ongeveer 85
aanhoudingen verricht in ver
band met de jaarwisseling. Dit
heeft een politiewoordvoerder
meegedeeld.
Zeventig personen zijn aange
houden voor minder ernstige fei
ten als het afsteken en bezitten
van vuurwerk. Circa vijftig van
hen zijn doorverwezen naar het
Haltproject, voor een alternatie
ve straf. Vijftien mensen zijn in
verzekering gesteld wegens on
der meer het dreigen met een
vuurwapen, mishandeling en
het fabriceren van een vuur-
werkbom. De officier van justitie
moet beslissen of zij tot en met
de jaarwisseling vast blijven zit
ten.
De politie heeft onder andere
een vuurwapen, een mes. een
ploertendoder, duizend kilo
gram vuurwerk, autobanden en
kerstbomen in beslag genomen.
Zowel het aantal aanhoudingen
als de inbeslagnames is tot op
heden beduidend minder dan
vorig jaar. Toen brachten 49 Ha
genaars oudejaarsnacht in de
cel door en werden er vooraf vijf
duizend autobanden en evenzo-
vele kilo's vuurwerk in beslag
genomen.
De politie, die tijdens oud en
nieuw zeshonderd mensen op de
been heeft, spreekt nu van een
rustige situatie „Misschien
werkt het beleid preventief. De
vraag is of dit de stilte voor de
storm is of dat we het daadwer-
kelijk onder controle hebben,",
aldus de politiewoordvoerder.
Vorige week werd bekend dat,
zestig Hagenaars tijdens de jaar
wisseling huisarrest hebben. Zij
maakte zich vorig jaar schuldig
aan openlijke geweldpleging en
vernieling.
Ik wil de PZC vier weken lang voor f 12,50
Handtekening:
In envelop zonder postzegel opsturen naar:
PZC, Afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vllssingen Bellen gaat sneller: 01184-84216
