Schoonheid op
het platte vlak
Het publiek smult van
bizarre Delicatessen
PZC
Esprit en de
Kunstkring
kunst cultuur
23
VRIJDAG 27 DECEMBER 1991
Galerie Esprit presenteert als vaker werk van twee
exposantes. Maya Wildevuur (1944) schept op het
platte vlak een ongecompliceerde wereld waarin een
spontane schoonheid centraal staat. Papegaaien,
bloemen, een vis en in kimono gehulde geisha's zijn
haar onderwerpen. Hoewel net als in '88 in Trouvaille
ook nu niet alles mij overtuigt, is het peil van haar
bijdrage alleszins in orde. Met name de Geisha's
hebben een vlotte decoratieve kracht en zijn speels
opgebouwd.
Geisha, van Maya Wildevuur; Kroon, van Renée Steenbrink (Galerie
Esprit, Clinge). foto Camile Schelstraete
Over een min of meer transpa
rant fond tamponneert Maya
Wildevuur verfvlekken die aange
vuld met enkele krijtlijnen en wit
te partijen de elegante gestalten
verbeelden. Stukken bedrukt tex
tiel en echte waaiers completeren
de geisha's. Van de bloemen vind
ik een stilleven in geel het sterkst:
kleur, vorm en lijn zijn een hechte
eenheid. Vergelijkbare werken zijn
óf wat traditioneler óf missen de
spanning die de gele bloemen
pracht kenmerkt. Uit de beste
schilderijen, waaronder ook een
prima aquarel op fors formaat,
blijkt naast het streven naar
schoonheid, een verbondenheid
met de vitale kracht van de na
tuur.
Renée Steenbrink 1962) maakt as
semblages die haar liefde voor de
oude Egyptische en Indiaanse cul
turen weerspiegelen. Zij streeft er
naar op een eigen manier de waar
den die erin te vinden zijn naar on
ze tijd toe te halen. Zo zag ik drie
versies van een kleine Zonneboot
zo te zien bestaande uit in brons
gegoten, bijeengebonden twijgen
met daarop een van een spiraal
vorm voorziene koperen schijf, Dat
symbool van eeuwig leven komt
vaak terug. In een groot werk
plaatst zij die schijf weer op een nu
uit glanzend koper bestaande
boot. Uit twijgen vlocht zij een
boog die de uiteinden van de boot
met elkaar verbindt en om de
schijf heen vormt hetzelfde mate
riaal een stralenkrans. Water en
zon zijn zo samen een fraai teken
van een niet te doorbreken cyclus.
Kroon verwijst naar een hoofddek
sel met symbolische betekenis. Be
halve de spiraal voegde Steen
brink ook een bundel twijgen toe:
de drager van de kroon vertegen
woordigt zo het zoeken naar even
wicht en omarmt zowel het leven
als de ander. Werk waarin vorm,
materiaal en inhoud tot een over
tuigend geheel zijn samenge
bracht.
Zeventien leden van de Kunst
kring en een gastexposante
brachten in de Vleeshal meer dan
85 werken bijeen. Als gebruikelijk
gaat het om gevarieerd werk van
uiteenlopende kwaliteit. Dit jaar
mis ik nogal wat bekende (ex? i-le-
den: ouderen als Piet Rijken en
Gerard Menken, 'jongeren' als
Juul Kortekaas en Hetty de Wette.
Nieuwe aanwas ontbreekt. Een
veeg teken?
Opvallend vind ik de ontwikkeling
van Els Hollebrandse. Haar precie-
se, nogal harde portretten zijn dit
maal interessant omdat zij in
kleurkeuze en achtergrond een
sfeer schept die de geportretteerde
vrouwen lijkt te kenmerken. En
omdat schildertrant en bouw geen
zwakke plekken vertonen. Ook al
zijn niet al haar bijdragen even
sterk en heeft zij veel naar Chagall
gekeken, toch verrast Marja de
Lange met kleurige droomwerel
den vol sfeer. Gaste Marjan Tim
man weet in schitterende glazen
schalen steeds andere aspekten
van deze vorm te ontdekken en bo
vendien de diverse exemplaren
nog een gevoelsmatige betekenis
te geven ook. Dat speelt minder in
de vazen en schalen van Tessa
Braat, die 'gewoon' fraaie vormen
voorziet van spannende glazuren.
Haar echtgenoot Ad maakt als
steeds anekdotische bronzen: Eva
zonder vijgeblad heeft de gebrui
kelijke ironische toets, de reliëfs
van klarinettist en fluitiste blijven
voor mij half-ruimtelijke plaatjes,
i
Ik verbaasde mij over Hans Cool,
die vorig jaar onder meer saaie,
donkere schilderijen toonde en dat
ook dit jaar niet nalaat. Hoe kan
iemand die zo'n delicaat open
sfeerbeeld met twee jonge kinde
ren schildert (nr. 72) ook zulk
doods werk maken? De materie
schilderingen van Rijnhard Schre-
gardus, de sculpturen van Renée
Mink (beter dan haar tekeningen)
en het werk van Miems van Citters
hebben het bekende niveau: dege
lijk en binnen hun verschillende
uitgangspunten geslaagd. Tie Hof
schiet met haar impressionisti
sche olieverven tweemaal raak en
drie keer mis. Het portret is puntig,
Strand (nr. 36) sfeervol en los, de
rest blijft steken in teveel wollig
heid. Fransje van der Zwan maakt
doorwerkte Zeeuwse landschap
pen op de grens van land en water:
academisch en in orde.
Ontwikkeling
De schilderijen van Marijke Fol-
kertsma worden helderder van
bouw, terwijl haar collage Frenzy
lekker gek is. Vergeleken bij een
tentoonstelling vorig jaar is van
ontwikkeling bij Liesbeth Bink
horst nauwelijks sprake. Haar ab
stracte, uit verftoetsen bestaande
composities zijn nogal gedateerd,
terwijl indertijd een enkel werk nu
juist een frissere aanpak beloofde.
De grafiek van Sakia Eggink wordt
speelser: met name de combina
ties van verschillende druktech
nieken boeien doordat ze vanuit
het materiaal gemaakt zijn. Soms
lijkt ook Hansje den Hollander dat
in haar beelden te doen: in dat ge
val ziet het er niet slecht uit. Haar
bronzen daarentegen zijn zwak
van vorm en materiaalbehande
ling, terwijl de Torso's (nr. 41)
spanning mist, ondermeer door de
twee-dimensionalé aanpak. Dan
zie ik liever de expressieve klein-
plastiek van Gerda Rutters. Zo
mer, een liggende vrouw met uit
bundige rondingen is zowel een
verrukkelijk beeld op zich als een
treffende karakteristiek van het
warme seizoen. Leendert Beye ten
slotte is een non-conformist op
zoek naar diepe waarheden. Zijn
installatie verbeeldt het besef dat
de tijd geen lijn is maar een cirkel
en dat wat is, komt en was in feite
één geheel vormt. Centraal staat
een kind dat op een steen ligt en
lijkt te zwemmen. Een zuiver
beeld. De video-apparatuur is vi
sueel alleen te weinig in het geheel
opgenomen.
Nico Out
Maya Wildevjtur, Renée Steenbrink,
Esprit, Clinge. Tot en met 19 januari '92,
le en 2e Kerstdag gesloten Zeeuwse
Kunstkring, Vleeshal, Middelburg. Tot
en met 5 januari '92
Kerstsalon
In het Vlissingse Café Soif is vanaf
vandaag (vrijdag) werk van vijfen
twintig in Zeeland woonachtige
kunstenaars te zien. Het betreft
schilderijen van onder anderen
Paul Bartels, Bob Pingen, Marcel
Robbe, Guido Eckhardt en Hans
de Ruiter. Bij de opening van de
tentoonstelling is er een verkoop
bij opbod (21 uur). De schilderijen
zijn tot 16 januari te bezichtigen
tijdens openingsuren van het café.
TERNEUZEN
TROUVAILLE: Levien Hamelink
(schilderijen in olieverf, acryl en al-
cyde), t/m 4 januari. Open: winke
luren, ma. gesloten.
VVV-KANTOOR: Riet Korbee-Ar-
nold (schilderijen en keramiek), tl
m 1 februari. Open: ma. 13-17 uur,
di. t/m vri. 10-12.30 en 13-17 uur, za.
19.30-21 uur.
BURGH-HAAMSTEDE
BEWAERSCHOLE: Jean Kamps
(naïve schilderijen), t/m 4 januari.
Open: ma. t/m za. 13,30-16.30 uur.
OPENBARE BIBLIOTHEEK:
Jan Midavaine (foto's van zwam
men), gedurende de maand decem
ber. Open: ma. 13.30-16.30 en 19-21
uur, di. en wo. 13.30-16.30 uur, vri.
10-12 en 19-21 uur.
ZAAMSLAG
DE MOLENHOF: Dini Beeldens
(aquarellen), t/m 26 januari. Open:
dagelijks van 9 tot 21 uur.
HULST
GALERIE VAN GEYT" Kovacs
Tamas (olieverven, gemengde
technieken), t/m 7 januari. Open:
werkdagen 9-12 en 14-18 uur, di. ge
sloten, za. 9-12 en zo. 14.18-uur.
CLINGE
GALERIE ESPRIT: Renee Steen
brink (beelden en assemblages) en
Maya Wildevuur (schilderijen), t/m
19 januari. Open: do. t/m zo. 13.30-
17.30 uur, do. 19-21 uur, ma., wo.,
eerste en tweede kerstdag geslo
ten.
OOSTBURG
NMB BANK, Nieuwstraat: Maaike
van Eek (schilderijen op zijde), tot
eind februari. Open: ma. t/m vri. 9-
12.30 uur en 13.30-16 uur, wo. tot 17
AARDENBURG
DE PAARDESTAL: Martin Hol,
Ronald den Dekker en Piet Bruy-
nooge (foto's), t/m 5 januari. Open:
dag. 11-18 uur. Nieuwjaarsdag ge
sloten.
VLISSINGEN
BELLAMY 19: Henny Schrijver
(schilderijen), t/m 7 januari. Open:
ma. t/m vri. 10-17 uur, za. t/m zo.
13-17 uur.
MIDDELBURG
DE APPEL: Piet Rijken (schilde
rijen) en Angèle Rijken (poppen),
t/m 31 december. Open: dag. 11-18
uur.
ZEEUWS MUSEUM: David Van-
dekop (recente beelden), t/m 12 ja
nuari. Een Hollandse Tentoonstel
ling, t/m 17 januari. Open: za. t/m
ma. 13.30-17 uur, di. t/m vr. 10-17
uur.
ZEEUWSE BIBLIOTHEEK: Bi
bliofilie van A tot Z, zes jaar litera
tuur in marginale uitgaven, t/m 4
januari. Open: ma. 17.30-21 uur, di.
t/m vri. 10-21 uur, zat. 10-13 uur.
BALANS 17: Jan van Munster. Jo-
han Kappetein, Ronald van Dok-
kum, Nico van de Boezem, Henric
Borsten, Peter Terhorst, Harry
Vandevliet en Fedde van der Vel
de, t/m 31 januari. Open: wo. t/m vr.
12-17 uur, zat. van 11-16 uur.
FRANCOIS RIJCKHALSHUIS:
Reinoud Karssenberg (tekeningen
met gedichten), tot 28 december.
Open: do. t/m za. 13-17 uur.
DELTACOLLEGE: Wim Bakker,
Joop Dam, Jan Haas, Wim Hof
man, Willy de Houck, Barbara
Jean, Ko de Jonge/Guy Bleus, Juul
Kortekaas. Leendert van der Pool.
Gilles van Sparrentak en Philip
Veurink, tot eind januari. Open:
openingsuren restaurant, dag. 10-
12 en 18-21.30 uur.
MULTI COLOUR: Ellen van de
Hoek. Anita Cevaal en Trudy Kie-
wiet (handgemaakte poppen), t/m
4 januari. Open: di. t/m za. 10-17
uur.
GASTHUIS: F. H. van de Kop en
W. F. van de Kop (koperwerk en
decoupages, papier- en snijwerk),
tot 20 januari.
ZEEUWSE CENTRALE DISCO
THEEK: Uhuburu in de wolken.
Zeven scenario's voor een voet
tocht, vastgelegd op papier: ver
knipt en verkreukeld van Han
Koster, t/m 6 januari. Open: di. t/m
vr. 10-17.30 uur, wo. en do. ook 19-
21 uur, zat. 10-16 uur,
SBK: Antoine Mes (Zeeuwse land
schappen/acryl), t/m 28 december.
Open: di. t/m za, 13-17 uur.
RABOBANK, Lange Geere: Juul
Kortekaas (gouaches, sprites en
sculpturen), gedurende de maand
december. Te bezichtigen tijdens
openingsuren bank.
VLEESHAL, STADHUIS: Zeeuw
se Kunstkring, werk van Leendert
Beye, Liesbeth Binkhorst, Tessa
Braat, Miems van Citters. Hans
Cool, Saskia Eggink. Marijke Fol-
kertsma, Tie Hof, Hansje den Hol
lander, Els Hollebrandse, Marja de
Lange, Renee Mink, Gerda Rut
ters, Rijnhard Schregardus en
Fransje van der Swan. T/m 5 ja
nuari. Open: dag. 11-17 uur.
OOST-SOUBURG
OMROEP ZEELAND: Hans Hee-
ren (olieverf, aquarel), t/m 2 janua
ri. Open: werkdagen 14-16 uur
GOES
WINOWAH: Johanna van den Ber
ge (olieverven) tot eind januari.
Open: dag. van 17 uur, ma. geslo
ten.
VAN DEN BERGE: View Indica
tor; Hans Ansems. Marinus van
Dijke, Florette Dijkstra. Eveline
van Duyl, André Geertse, Hrafn-
kell Sigurdsson, Peter Terhorst,
Thorvaldur Thorsteinsson. Harry
Vandevliet en Marcel Zalme, t/m
19 jan. Open: wo. t/m za. 13-17 uur,
22 dec. t/m 8 januari gesloten.
BIBLIOTHEEK: Taal en teken
van Anki van de Kamp (twee- en
driedimensionale vertalingen van
boeken, symbolen, letters, woor
den en zinnen), t/m 3 januari.
LUNCHCAFÉ: E. Verlaan (schil
derijen) en Rien Quist (houtsnij
werk), tot eind december. Open: di.
t/m zat. 9-18 uur.
PRINS VAN ORANJE: Janny de
Witte-De Recht (schilderijen), tot
Alhambra
VLISSINGEN (01184-18810)
De reddertjes in Kangeroeland.
vandaag (vrijdag) zaterdag, zon
dag. maandag, woensdag en
donderdag 14 uur.
The Addams family, vandaag
(vrijdag) zaterdag, zondag,
maandag, woensdag en donder
dag. 19 en 21.30 uur.
Curly Sue. vandaag (vrijdag) za
terdag.. zondag, maandag,
woensdag en donderdag 14. 19
en 21.30 uur.
Don't tell mom the babysitter's
dead, vandaag (vrijdag) zater
dag, zondag, maandag, woens
dag en donderdag 19 en 21.30
uur.
Bingo, vandaag (vrijdag) zater
dag, zondag, maandag, woens
dag en donderdag 14 uur.
All I want for Christmas, van
daag (vrijdag) zaterdag, zondag,
maandag, woensdag en donder
dag 14 en 19 uur.
Harley Davidson and the Marl-
boroman. vandaag (vrijdag) za
terdag, zondag. rtiaandag,
woensdag en donderdag 21.30
uur.
rr Luxor
dinsdag, woensdag en donder
dag 14 uur.
Robin Hood, prince of thieves.
Vandaag (vrijdag), zaterdag,
zondag, maandag en donderdag
19 uur.
The fisher king. Vandaag (vrij
dag). zaterdag, zondag, maan
dag en donderdag 22 uur.
woensdag 20.30 uur.
TERNEUZEN <01150-20505)
Fievel in het wilde westen.
Vandaag (vrijdag), zaterdag,
zondag, maandag, dinsdag en
donderdag 14.30 uur.
Bingo. Vandaag (vrijdag), zater
dag. zondag, maandag, dinsdag
en donderdag 14.30 uur.
Addams family. Vandaag (vrij
dag) en zaterdag 19 en 21.30 uur,
zondag, maandag, woensdag en
donderdag 20 uur.
Harley Davidson and the Marl
boro Man. Vandaag (vrijdag) en
zaterdag 19 en 21.30 uur, zondag
20 uur, maandag, woensdag en
donderdag 20 uur.
Roxy
Ledel
't Beest
GOES (01100-28142)
WINTERFILMFESTIVAL.
Het rode korenveld. Vandaag
(vrijdag) 20.30 uur.
Misery. Zaterdag. 20.3ff uur
An angel at my table Donder
dag, 20.30 uur.
Grand Theater
GOES (01100-15165)
Fievel in het wilde westen.
Vandaag (vrijdag), zaterdag,
zondag en maandag 14 uur.
Hot shots. Vandaag (vrijdag),
zaterdag en zondag 19 uur,
maandag 20 uur.
Schuttershof
MIDDELBURG (01180-13482)
De reddertjes in Kangaroeland.
Vandaag (vrijdag), zaterdag,
zondag, maandag en dinsdag 14
uur. fa»
Dunderklumpen. Zatèrdag,
woensdag en donderdag 14 uur.
WINTERFILMFESTIVAL:
Delicatessen. Vandaag (vrij
dag), zondag en woensdag 22.30
uur. maandag en donderdag 20
uur.
The cook, the thief, his wife and
her lover. Vandaag (vrijdag) 20
uur.
The plot against Harry, Zon
dag, 20 uur. - iV
Joe Bed's-Stuy Barbershop: We
cut heads. Maandag, 22.30 uur.
Brief encounters. Woensdag, 20
uur.
Misery. Donderdag, 22.30 uur.
Electro
MIDDELBURG (01180-38900)
The witches. Vandaagjvrijdag),
zaterdag, zond^g..^, rpq^ndag,
BERGEN OP ZOOM (01640-
33434)
Hot shots. Vandaag (vrijdag) en
zaterdag 19 en 21.30 uur. zondag
16.30, 19 en 21.30 uur. maandag
en donderdag '20 uur, woensdag
19 en 21.30 uur.
De reddertjes in Kangaroeland.
Dagelijks 14 uur.
The Addams family. Vandaag
(vrijdag), zaterdag en woensdag
19 en 21.30 uur, zondag 16.30, 19
en 21.30 uur, maandag 20.15 uur,
donderdag 20.15 uur.
Bingo. Dagelijks 14 uur
Porgy Bess
TERNEUZEN (01150-95555)
Geen voorstelling
De Koning
HULST (01140-12030)
De reddertjes in Kangaroeland.
Vandaag (vrijdag), zaterdag,
maandag, dinsdag en donder
dag 14.30 uur, zondag 13.45 en
16.15 uur.
Hot shots. Vandaag (vrijdag)
14.30, 19.30 en 22.00 uur. zater
dag 14.30, 20 en 22.15 uur. zon
dag 13.45, 16.15, 19 en 21.30 uur,
maandag 14.30, 19 en 21.30 uur.
dinsdag 14.30 uur. woensdag 19
en 21.30 uur, donderdag 14.30,19
en 21.30 uur.
Curly Sue. Vandaag (vrijdag)
14.30, 19.30 en 22 uur. zaterdag
14.30. 20 en 22.15 uur, zondag
13.45, 16.15, 19 en 21.30 uur,
maandag 14.30, 19 en 21.30 uur,
dinsdag 14.30 uur. woensdag 19
en 21.30 uur, donderdag 14.30,19
en 21.30 uur.
Don't tell mom the babysitter's
dead. Vandaag (vrijdag) 14.30,
19.30 en 22 uur, zaterdag 14.30.
20 en 22.15 uur, zondag 13.45,
16.15, 19 en 21.30 uur. maandag
14.30, 19 en 21.30 uur, dinsdag
14.30 uur, woensdag 19 en 21.30
uur, donderdag 14.30,19 en 21.30
uur.
Thelma en Louise. Vandaag
(vrijdag) 19.30 en 22 uur, zater
dag 19.30 en 22.15 uur, zondag 19
en 21.30 uur, maandag, woens
dag en donderdag 19 en 21.30
uur, dinsdag 14.30 uur.
OOSTBURG (01170-2735 of
3377)
Robin Hood, prince of thieves.
Zaterdag 20 uur, zondag 14.30 en
20 uur.
Assepoester. Maandag, 14.30
uur.
ANTWERPEN
Films (info: 09.32.32.31.78.001
Rcx - Hot shots, 12. 14. 16. 18. 20
en 22 uur.
Rex-club - The silence of the
lambs, 16 jr. 12,14.20,16,40,19 en
21.20 uur.
Odeon 1 - Driving me crazy, 14.
16.30,19 en 21.30 uur.
Odeon 2 - Regarding Henry, 14,
16.30, 19 en 21.30 uur
Odeon 3 - Mon pere ce héro, 14,
16.30, 19 en 21.30 uur
Odeon 4 - Dances with wolves,
14, 17.15 en 20.30 uur.
Astrid - Fievel goes west, Ned.
versie 14, 16 en 18 uur, Eng. ver
sie 20 uur.
Rubens - Hot shots. 13,15,17.19
en 21 uur,
Quellin 1 - The fisher king. 14,
17.15 en 20.30 uur.
Quellin 2 - Thelma Louise, 16
jr. 14, 16.30, 19 en 21.30 uur
Quellin 3 - Bingo, 14, 16, 18. 20
en 22 uur.
Metro 1 - De reddertjes in Kan-
goeroeland, 14, 15.45 en 17.30
uur; Blue movie blue. 16 jr. 19 en
21.30 uur.
Metro 2 - Plastic Nightmare, 14,
16, 18. 20 en 22 uur.
Sinjoor - Boys. 14, 16. 18. 20 en
22 uur.
Brabo - Rocketeer, 14, 16.30. 19
en 21.30 uur.
Tij 1 - Lucky Luke, 14. 16, 18, 20
en 22 uur.
Wapper - Harley Davidson and
the Marlboroman, 16 jr. 14, 16,
18, 20 en 22 uur.
Ambassades - Don't tell mom
the babysitter's dead, 14, 16.20,
18.40 en 21 uur.
Ambassadesclub 1 - Wicked. 14.
16. 18, 20 en 22 uur.
Ambassadesclub 2 - A kiss befo
re dying, 16 jr. 14,16,18,20 en 22
uur.
Ambassadesclub 3 - Robin
Hood, 14, 17.15 en 20.30 uur.
Ambassadesclub 4 - Termina
tor 2, 14, 17.15 en 20.30 uur.
eind december. Open: tijdens ope
ningsuren schouwburg.
MUSEUM NOORD- EN ZUID-BE
VELAND: Tresoor, tekeningen
Rien Poortvliet, tot 30 januari.
Open: di. t/m vr. 11-17 uur, zat 11-16
uur.
RABOBANK. Grote Markt: Rie
Baauw (olieverf) tot eind decem
ber. Open: tijdens bankuren.
OOSTERSCHELDEZIEKEN-
HUIS: werk van Binicewicz, De
bets, Van Klaveren-Polfliet. De
Koning, Van Maurik, Pronk, Rijk,
Smolders, Welzenes-Van Buren en
Welzenes. T/m 10 januari. Te be
zichtigen tijdens openingsuren zie
kenhuis.
MUSEUM VOOR ZUID- EN
NOORD-BEVELAND: wenskaar
ten, t/m 29 februari. Open: di. t/m
vr. 11-17 uur, za. 11-16 uur.
KAPELLE
GALERIE DE BOCK: Marius van
Nieuwkerk (olieverf, pentekenin
gen) en Piet Visser (olieverf,
pastel), t/m 28 december. Open: do.
t/m za. 10-17 uur.
GEMEENTEHUIS: teken- en
schilderclub Wemeldinge (oliever
ven, aquarellen, pastels als pente
keningen), t/m 30 december. Open:
werkdagen van 9 tot 12 uur.
WOLPHAARTSDIJK
HOEKWEIDE Wim Pieterse
(schilderijen en tekeningen), t/m 28
december. Open: do. en za. 12-17
uur, vr. 12-21 uur.
NEELTJE JANS
DELTA EXPO: (koffieshop) Maai
ke Alma. Margriet Pijnappel, Ma
ria Strik. Paulien Wittenrood en
Elsbeth Zimmerman vijf prenten,
tot 1 maart. Open: wo. t/m zon. 10-
17 uur.
BERGEN OP ZOOM
MUSEUM MARKIEZENHOF.
Frans de la Cousine (fotografie),
tot 5 januari. Open: dagelijks van
14 tot 17 uur. Eerste kerstdag ge
sloten.
MARKIEZENHOF: Rijke oogst
van schrale grond, t/m 23 februari.
Open: dag. 14-17 uur. 's maandags
gesloten.
EINDHOVEN
MUSEUM KEMPENLAND: Paul
de Nooijer (foto's), t/m 12 januari.
Geopend di. t'm zo. 13-17 uur, eer
ste kerstdag en nieuwjaarsdag ge
sloten.
Bizar is een te voorzichtige
omschrijving van Delicatessen, een
film van Jean-Pierre Jeunet en Mare
Caro. De mise en scène wordt bepaald
door een vervallen woonblok, dat
onheilspellend oprijst uit het
niemandsland van een verwoeste
stadswijk. Het wordt bewoond door
vreemde types die manmoedig het
hoofd proberen te bieden aan de
nachtmerrie van de crisis. De schaarste
heeft meer dan Oosteuropese vormen
aangenomen. Zakjes bonen doen dienst
als betaalmiddel en de slager oefent
een waar schrikbewind in de buurt uit.
Mensen staan angstig in de rij voor een
lapje vlees, en over de herkomst
daarvan doen griezelige geruchten de
ronde...
Ondanks al deze narigheid is
Delicatessen allerminst de
primerend. Integendeel, deze
naargeestige karikatuur was voor
de filmmakers juist een goudmijn
vol zwarte humor en originele
vondsten. Een met veel artistieke
flair omgekieperde vuilnisbak
waarin heel wat filmische juweel
tjes blijken schuil te gaan. Simpel
en grappig als een stripverhaal,
spookachtig als een horrorfilm en
aandoenlijk romantisch als een
sprookje. Jeunet en Caro ontdek
ten een formule die aanslaat, want
in Frankrijk en België werd deze
eigenzinnige komedie een grote
hit.
Het verhaal zelf is snel verteld De
naïeve ex-clown Louison (Domini
que Pinon) is op zoek naar een
baantje en laat zich inpalmen door
de slager die op zoek is naar vlees.
Maar de dochter van de slager is op
zoek naar liefde, en de onvermijde
lijke romance zorgt voor ernstige
complicaties. Vooral als de com
mandotroepen van het in de riolen
levende bevrijdingsfront van vege
tariërs zich er mee gaan bemoeien.
De vondsten waarmee Jeunet en
Caro dit verhaaltje versieren zijn
te talrijk om op te noemen. Soms
zijn het grappen die ongemerkt
uitgroeien tot filmische spektakel
stukjes, soms kleine maar opval
lende details die heel terloops als
snoepgoed in het rond zijn ge
strooid. Zo moet Louison op een
dag een piepende springveer in het
bed van de maitresse van de slager
repareren. Schuchter gaat hij
naast haar op het matras zitten en
wipt wat op en neer om de plaats
van het mankement te localiseren.
Zij doet mee. op de tv klinkt toe
vallig gezellige Hawaii-muziek en
als bij toverslag ontstaat er een
koddig (en kuis) dansje voor dame,
heer en springveer.
Verder heet de krant natuurlijk
'Moeilijke Tijden', op tv zijn voort-
Scène uit Delicatessen.
durend programma's over voedsel
en er is een man die zijn condooms
met fietsplakkertjes repareert.
Aan het eind veroorzaakt de in het
nauw gedreven Louison nog een
waterballet waar menig Ameri
kaans spektakelfilmer jaloers op
zou zijn. En nog veel meer. maar
dat moet u zelf maar gaan zien.
Geleend
De oplettende kijker zal ongetwij
feld vaststellen dat Jeunet en Caro
driftig uit allerlei bronnen lenen en
citeren. De rubberen pakken van
de vegetarische stoottroepen zou
den uit Dune van David Lynch
kunnen komen, het netwerk van
buizen waar de camera soms let
terlijk doorheen duikt lijkt sterk
op dat van Brazil, en de melancho
lie die Louison en zijn zingende
zaag inbrengen doet zelfs een
foto Cor Koppies
beetje denken aan het sfeertje van
Jos Stellings De wisselwachter.
Jeunet en Caro hebben een achter
grond van korte films, strips en vi
deoclips, en ook dat is duidelijk te
merken. Het aardige is echter dat
al die invloeden op een dusdanig
eigen en originele manier zijn ver
werkt dat het nergens naar pla
giaat ruikt. Bovendien ontbreekt
het pretentieuze Franse gezeur dat
we vaak aantreffen in films van
geestverwante collega's als Jean-
Jacques Beineix en Luc Besson.
Wie zich afvraagt waar de film nu
eigenlijk over gaat krijgt welis
waar weinig in handen, maar dat
mag voor deze keer geen bezwaar
zijn. Delicatessen bestaat bij de
gratie van schitterend camera
werk, zeer creatieve vormgeving
en een verrukkelijke staalkaart
van anekdotes. Bovendien valt op
dat al die wonderlijke personages
zich ook onder bizarre omstandig
heden uiterst menselijk blijven ge
dragen. Vooral dat laatste geeft de
humor van Delicatessen zo'n aan
stekelijk karakter. Een vorm van
gekte die weldadig aandoet.
Leo Bankersen
iDelicatessen: te zien in Schuttershof,
Middelburg)
