RaRa: omdat woorden niet helpen Exodus intellectuelen Oost-Europa .AKODOVJt PO!.UK Iu&ski Bestrijding van kernramp is nog steeds gebrekkig RaRa-aanslagen Kosto is wars van halfzacht links opinie en achtergrond 4 odrodzlNJJt. DONDERDAG 14 NOVEMBER 1991 door Gerard Chel RaRa, de Revolutionaire An ti Raeistiese Aktie, was in de jaren '84 tot '87 betrokken bij ettelijke brandstichtingen te gen Makro-vestigingen. Tussen '87 en '90 waren benzinestations van Shell het doelwit. Beide multinationals waren door Ra- Ra 'uitverkoren' vanwege hun aanwezigheid in Zuid-Afrika. De terreur leidde er uiteindelijk toe dat Makro's eigenaar SHV zich uit Zuid-Afrika terugtrok, Shell echter hield voet bij stuk en bleef. In de zeven jaar van haar bestaan heeft RaRa voor meer dan 150 miljoen gulden schade veroorzaakt, slachtof fers zijn tot op heden nooit ge vallen. RaRa eiste de branden bij diver se SHV-complexen in onder meer Nuth, Duiven en Duiven- drecht op. 'Vele acties zullen moeten volgen', zo schreef het RaRa-actieblad Bluf! in 1987. RaRa pleegde de aanslagen 'uit solidariteit met de anti-apart heidsbeweging in Zuid-Afrika'. In bulletins die in 1987 naar di verse media werden verstuurd zei RaRa onder meer: 'Omdat woorden niet helpen is besloten over te gaan tot acties'. Volgens Voorzover valt na te gaan heeft RaRa, dan wel hun sympa thisanten, de volgende aanslagen geclaimd of is hun betrok kenheid aangetoond: 1985 n september 1985, brand Makro Duivendrecht, 48 miljoen schade 1986 9 juli 1986, brand Van Leer Amsterdam. 750.000 gul den 18 december 1986, brand Makro Duiven, 49 miljoen 18 december 1986, brand Makro Duivendrecht, 100.000 gulden 1987 10 januari 1987, brand Makro Nuth. 39 miljoen 19 juni 1987, vernieling bij Shell Nieuwegein, 35.000 gulden 26 juni 1987, brand Shell, Alphen a/d Rijn, 550.000 gulden 1988 25 januari 1988, inbraak en brand bij drukkerij Elba Schiedam 7 maart 1988, vernieling bij Shell Amsterdam 7 maart 1988, vernieling bij Shell Muiden 11 april 1988, vernieling bij Shell Almere-Haven 24 augustus 1988, brand bij Philips Amsterdam, 500.000 gulden 21 september 1988, vernieling Shell Nieuwegein 1989 16 april 1989, brand bij Shell Hilversum, 1,5 miljoen gulden 17 april 1989, vernielingen bij Shellstations in Nieu- werkerk aJd IJssel, Leiderdorp, Waddinxveen, Lei den, Hazerswoude, Reeuwijk en Bodegraven 19 april 1989, vernielingen bij Shell Hoofddorp, Aals meer en Nieuw-Vennep 1990 18 maart 1990, aanslag marechaussee-kantoor Arn hem 18 maart 1990, aanslag marechaussee-kantoor Ol- denzaal 26 maart 1990, bomaanslag Ministerie van Justitie, Den Haag 26 maart 1990, brand op Byzantium-complex Am sterdam 1991 13 november 1991, woning Kosto Grootschermer 13 november 1991, Ministerie van Binnenlandse Za ken Den Haag Oud papier /k kon er niet langer omheen: het was definitief mijn beurt om een handje te helpen met de inzamelingsactie oud papier van de basisschool. Een klasse moeder van groep 1 had me on langs met strenge blik op mijn sociale verantivoordélijkheid gewezen. Eén keer in de maand trekken de vaders van vijf leer lingen er met een vrachtwagen op uit om de oude kranten i?i het dorp te verzamelen. Van de op brengsten kunnen dan bijvoor beeld computers worden aange schaft, hoorde ik van de klasse- moeder. Zaterdag was het hondeweer. De wind joelde in de takken van de bomen en de regen zwiepte door de straten. Gehuld in laar zen en regenpak kwam ik op de school aan. waar de andere va ders de koffie al bruin hadden. Er heerste een melige stemming. Laat het papier eerst maar flink nat regenenzei de een, dan brengt het des te meer op. Laten we nog even wachten, zei een aii- der, tot de mensen al die dikke zaterdagkranten hebben uitge lezen. De mededeling van de chauffeur dat oud papier niet meer dan een halve cent per kilo opbracht, deed de animo nog verder zakken. De opbrengst van de vorige maand was niet hoger geweest dan honderdvijf endertig gulden. Daar kon je nog niet eens het snoer van een computer voor kopen. Toch was er meer dan vierduizend kilo op gehaald, maar na aftrek van al le kosten bleef er een schertsbe- drag over. De laatste keer dat ik oud papier ophaalde was vijfendertig jaar geleden. Als jongetje van acht trok ik met een oude kindenva- gen langs de deuren en maakte de inhoud bij een rommelige zaak in een achterbuurt te gelde. Daarna ging ik naar de boek handel en kocht van het zelfver diende duimkruid enige Kuifjes en Enk de Noormannen. Te vroeg De storm ranselde de ruiten van de onderwijzerskamerIk stelde voor per man dertig gulden op tafel te leggen. Dan had de school zijn computergeld en dan konden wij weer naar huis. De chauffeur en de baas van een oud papierhandel, was natuur lijk tegen. Hij dreigde daardoor de post „aftrek overige kosten" mis te lopen. Bovendien zat hij hoog en droog in de cabine. En het ivas natuurlijk waar, wal een van de vaders opmerkte, dai ive de stapels klaargezette oude kranten niet aan hun lot konden overlaten. Va?i die kranten viel de eerste ki lometers echter niets te bespeu ren, Wist het dorp eigenlijk wel dat wij onderweg warenOf wa ren wij veel te vroeg? Hoewel het de groep maakte Makro's eige naar SHV winst 'door gebruik te maken van het fascistoïde Zuid- afrikaanse staatsapparaat'. Zo'n bedrijf verdient geen steun, aldus Rara en zal daarom 'moe ten instaan voor de gevolgen'. Direct nadat SHV bekend maakte zich uit Zuid-Afrika te rug te trekken, barstten de nega tieve commentaren in ons land los. 'Zwichten voor terreur', 'Ra ra heeft succes', 'Een politie staat?', 'Onbevredigende af loop', 'Tandenknarsend' en 'Ter reur loont', waren de koppen bo ven de krantecommentaren van links tot rechts. Tolerantie In Elsevier van 24 januari 1987 schreef het toenmalige kamerlid Aad Kosto onder de kop 'De Tolerantie voorbij' naar aanlei ding van de Makro-branden on der meer: 'De grens van aan vaardbaar politiek activisme is overschreden en het gebied van politiek terrorisme is bereikt'. En even verder: 'De democrati sche overheid is enerzijds ver plicht zich tegen geweld te ke ren, anderzijds moet zij ervoor waken zich niet nodeloos te la ten provoceren'. In juni van dit jaar herhaalde de RaRa, in een vraaggesprek met het links-radicale blad Konfron- tatie, dat zij haar activiteiten zal verleggen. De actiegroep zei de ze zomer dat zij zich vooral richt op de positie van vluchtelingen en illegale vreemdelingen. Mili tante acties werden niet uitge sloten, maar omdat 'het draag vlak' daarvoor zou ontbreken zag men daar weinig heil in. Volgens RaRa, nog steeds in Kronfontatie, 'is de linkse poli tiek een mengelmoes geworden van het maatschappelijke, afge roomd met een life-style sausje'. RaRa zei ook tijdens de Golfoor log nog acties te hebben voorbe reid 'tot in een vergevorderd sta dium'. Uiteindelijk gingen deze acties niet door wegens tijdge brek en de 'als-mijn-haar-maar- goed-zit-mentaliteit' van links. De woordvoerders toen: 'Met een aanslag bereik je niets, als die aanslag alleen maai- materië le schade oplevert en geen poli tiek effect heeft'. Afsplitsing De aanslag in maart 1990 op het Ministerie van Justitie werd op geëist door 'Crespo Galende', een afsplitsing van Rara. Toen al werd het beleid van Justitie je gens asielzoekers 'misdadig' ge noemd. De Spanjaard Crespo Galende, naar wie de groep is vernoemd, was een lid van de guerrilla-beweging Grapo, die onder meer aanslagen pleegde op Spaanse militairen. Galende stierf op 19 juni 1981 aan de ge volgen van een hongerstaking. Het heeft jaren geduurd voordat de politie enig greep kreeg op de groep. Pas in april 1987, driejaar na de eerste aanslag, arresteerde een Landelijk Coördinatieteam 10 personen, van wie vermoed werd dat zij bij de terreur van RaRa betrokken waren. Echter, afdoend bewijsmateriaal ont brak en de advocaten van de ver dachten, onder wie de bekende Bakker Schut, wraakten met succes het politie- en justitiebe- leid. Zo oordeelde het Gerechtshof Amsterdam in september '88 dat een huiszoeking bij hoofdver dachte R. R. om procedurele re den onrechtmatig was geweest. Uiteindelijk werd R, wel veroor deeld tot 18 maanden cel, waar van zes voorwaardelijk, wegens zijn betrokkenheid bij een "po ging om brand te stichten bij de Schiedamse drukkerij Elba, waai- destijds het nieuwe pas poort gefabriceerd zou worden. De brand bij de Makro-vestiging in Duivendrecht was het eerste wapenfeit van de actiegroep, foto ANP al half tien in de morgen was. ke ken we meer dan eens in de on gewassen gezichten van mensen die ongerust en verstoord hei gordijn van hun slaapkamer op zij schoven. Opeens werd duide lijk ivaarom ojis dorp een slaap- satelliet van Groningen wordt genoemd. Intussen klaagde de chauffeur steen en been. Hij vermorste hier zijn benzine, de route klopte niet en waarom was er geen koffie- adres geregeld? Toen er in een nieuwbouwwijk een deur open ging en een vrouw in ochtendjas ons een plastic- tasje met drie oj vier kranten voorhield, barstte hij in een honend gelach uit. Het ivas een armzalig gezicht, dat flinterdunne tasje in de enorme leegte van de laadbak. Met een kwaaie kop gaf hij mij een bel waarmee in de kroeg het laatste rondje ivordt ingeluid. Hij wilde dat ik honderd meter voor de wagen ging uit lopen en al kleppend onze komst zou aan kondigen. Ik moest niet alleen luid om oude kranten roepen, maar de kreet uitbreiden met „Kranten, lompen en oude meta len!" Papier was immers niks Gerrit Jan Zwier waard en al helemaal niet als je bijna geen krant ophaalde. Mis schien dat hij, met wat vodden en oud roest, het verlies van deze ochtend nog een beetje goed kon maken. Ik weigerde beslist. Ik vertikte het om als dorpsidioot door de straten te trekken. „Dat noem ik broodroof', beet de han delaar mij toe en zette mij uit de cabine. Een andere vader nam mijn plaats in en ik verhuisde naar de winderige laadbak. Daar zat de stemming er inmid dels goed in. Geregeld sprong men van de klep af om in berm of plantsoentje een doorweekt stuk karton of een leeg pakje vloei op te rapen en dat in triomf naar de auto te brengen. In de gerefor meerde wijken stond ook niets op ons te wachten, want de gere formeerde scholen hebben hun eigen inzamelingsactie. In de rij ke wijken was schraalhans eveneens keukenmeester. Hoe meer geld, hoe minder oud pa pier, zei een vader. En dat geld is straks ook oud papier, bromde een ander, die economie stu deerde. Na de koffiepauze kwam het toch nog goed met onze actie. Toen had iedereen de slaap en de krant uit, en konden wij een stukje van het ruim vullen met dikke zaterdagbijlage7i. van onze correspondente in Budapest Runa Hellinga De innigste wens van de Roemeense student Cor nel Hoffman, een veelbelo vende aankomende wiskun dige in Bukarest, is volgend jaar hoog te eindigen op de Wiskunde Olympiade. Samen met een goede vriend bereidt hij zich voor op deze interna tionale wedstrijd. „Als ik daar iets bereik, maak ik een zeer goede kans op een Ameri kaanse studiebeurs en moge lijk zelfs een baan in de Ver enigde Staten". Bladerend door de vale foto kopieën die zijn studieboek voorstellen, praat hij cynisch over de omstandigheden waaronder hij moet studeren. Ook de faculteit .heeft geen geld om de nieuwste weten schappelijke publicaties te kunnen aanschaffen. Wiskun- deboeken kennen geen massa le oplagen en zijn daarom duur. De vijftig tot honderd dollar die een wetenschappe lijke uitgave al snel kost, zijn in Roemenië een enorm be drag. Voor Hoffman zijn de beperkte omstandigheden waarin hij zijn vak kan uitoefenen de be langrijkste reden om weg te willen, al was het maar voor een paar jaar. Het rijke westen lokt hem, zeker, maar hij zou er zijn vak niet voor over heb ben. Als hij weggaat, is het als wiskundige, zeker niet als straatveger. Er is in Oost-Europa een zorg wekkende migratie van acade mici en intellectuelen aan de gang. Door geldgebrek zijn sa larissen en onderzoeksmoge lijkheden zo gering, dat veel wetenschappers zwichten voor de aantrekkelijkere per spectieven die het westen hen biedt. De term exodus is niet over dreven. Eind 1990 hadden zes van de acht onderzoekers van een medisch onderzoeksinsti tuut in Bukarest hun heil in het westen gezocht. Een groot ziekenhuis in de stad raakte ernstig in de problemen toen vier van de zes chirurgen naar het buitenland vertrokken. Bij een enquête die de Hon gaarse academie van weten schappen vorig jaar onder haar leden hield, verklaarde 15 procent in het buitenland te willen blijven en op korte ter mijn in ieder geval niet van plan te zijn terug te keren. In 1985 had slechts 0,5 procent van de Hongaarse weten schappers plannen in het bui tenland te blijven. ftIS ft Studenten van de universiteit van Warschau demonstreren voor beter hoger onderwijs in Polen. foto ANP/EPA Het zijn vooral mensen uit de exacte en de medische weten schappen die naar het westen gaan, veelal de Verenigde Sta ten en Duitsland. Onderzoek in de exacte wetenschappen is duur en dus al snel een bezui nigingspost. Laboratoria in het westen zijn vaak veel beter uitgerust. Bovendien liggen de salarissen zoveel hoger dat de verleiding enorm is. „Nu verdien ik nog geen 150 dollar per maand, terwijl ik een tijd als arts in Afrika heb gewerkt en daar met 2000 dol lar per maand naar huis ging", vertelt een chirurg uit een zie kenhuis in Warschau, „Na tuurlijk denk ik erover om weer naar het buitenland te gaan als ik de kans krijg". Ook sociale wetenschappers verhuizen wel eens naar het westen, maar hun uittocht is veel geringer. De salarissen die zij aan een Westeuropese of Amerikaanse universiteit kunnen verdienen, zijn welis waar hoger. Maar het gaat in die sector toch eerder om tien duizenden dollars en niet om de tonnen die exacte weten schappers soms geboden krij gen. Heel gezond „Er is niets tegen als weten schappers een tijd in het bui tenland zijn, integendeel", meent dr. Sylvester Vizi, direc teur van een farmaceutisch onderzoeksinstituut in Buda pest, „Ik heb zelf een deel van mijn opleiding elders gevolgd. Ik ben nu gastdocent bij een universiteit in de Verenigde Staten en met veel plezier. Het is heel gezond voor de ontwik keling van je vakkennis om een tijd ergens anders te zijn". Iets anders wordt het volgens Gizi als wetenschappers zich permanent elders vestigen. De verleiding is groot, weet hij uit eigen ervaring. Zelfheeft hij in de Verenigde Staten aanbie dingen van farmaceutische bedrijven afgeslagen met een jaarsalaris van 250.000 dollar (450.000 grilden). Dat is na tuurlijk iets anders dan de 25.000 forint, haast 600 gulden, die hij als vooraanstaand on derzoeker in Hongarije ver dient. Maar Gizi heeft er bewust voor gekozen in zijn vaderland te blijven en hij spant zich er nu voor in anderen daar ook van te overtuigen. „Ik ben Hon gaar en wil mijn energie ge bruiken om deze samenleving op te bouwen. De uittocht van intellectuelen is trouwens niet echt een zaak van vandaag. Hongarije heeft inmiddels ze ven Nobelprijswinnaars ge had, waarvan er slechts één ten tijde van de uitreiking echt in dit land woonde". Het zijn over het algemeen de beste wetenschappers die in het westen aantrekkelijke ba nen vinden. Laboratoria bij voorbeeld kunnen alleen maar goede medewerkers vinden als ze geleid worden door mensen van faam. Tweederangs Niet alleen het huidige onder zoekswerk, maar ook de oplei ding van nieuwe mensen komt volgens Gizi door de 'brain- drain' in gevaar. Als aan uni versiteiten alleen nog maar tweederangs mensen les ge ven, krijgt ook de nieuwe gene ratie tweederangs onderwijs. „Wat dat betreft, is het kort zichtig van het westen om alle goede Oost-Europeanen vast te houden. Daarmee raakt on ze wetenschappelijke ontwik keling achter en dat bedreigt de wetenschappelijke uitwis seling in de toekomst". Het westen zou de terugkeer van Oosteuropese weten schappers naar hun eigen land moeten stimuleren, meent Gi zi. Dat kan door de ondersteu ning van onderzoeksprojecten of door het creëren van beur zen voor mensen die terug gaan. De Oosteuropese rege ringen op hun beurt moeten geld ter beschikking stellen voor onderzoek. Dat is natuur lijk een probleem. Een armlas tig land als Hongarije heeft ei genlijk nauwelijks geld voor kostbaar wetenschappelijk onderzoek. Gizi constateert desondanks dat in Budapest langzaam het besef begint door te dringen dat er iets moet gebeuren. „Er is bijvoorbeeld net geld ter be schikking gesteld voor nieuw hersenonderzoek. Dat is een interessant project, dat kan mensen hier vasthouden of weer naar huis teruglokken". „Het is belangrijk dat er snel iets gebeurt, want hoe langer mensen van huis zijn, hoe moeilijker de terugkeer wordt. Als de kinderen eenmaal ge wend zijn aan het Amerikaan se onderwijs en de banden met thuis zijn gesleten, besluiten ie meesten voorgoed weg te blijven, zelfs al waren ze oor spronkelijk van plan ooit te- ug te komen". Omdat hij negen maanden in. voorarrest had gezeten, werd hij direct in vrijheid gesteld. Na de ze processen in '88 en '89 bleef RaRa doorgaan met acties, waarbij hoofdzakelijk benzine stations van Shell het moesten ontgelden. Krakers Toch bleef RaRa voor de politie, Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) en Centrale Recherche Informatiedienst (CRI) een niet te traceren beweging. Dat RaRa relaties had en heeft met de har de kern van Amsterdamse en Nijmeegse krakers werd alge meen aangenomen, maar veel hebben politie en justitie met deze wetenschap niet kunnen doen. RaRa bleef, geheel con form de naam, een vraagteken, hun leden grote onbekenden. Activist R. legde tijdens zijn pro cessen al uitvoerig de nadruk op de gevolgen van het Akkoord van Schengen voor met name vreemdelingen. Hij gaf daarmee al aan dat RaRa de koers wij zigt: van anti-apartheid naar vreemdelingen. 'Het beleid van de staat ten aanzien van migran ten uit de drie continenten is een snijpunt van racisme, seksisme, kolonialismne en neo-koloniale politiek en deze tegenstellingen verscherpen zich onder de para plu van de Europese eenwor ding', aldus R. Deze uitgangspunten kwamen gisteren terug in de tien kantjes tellende verklaring die RaRa bij het ANP-kantoor in Utrecht liet bezorgen. 'Het asielbeleid schrijft mensen af, sluit ze uit en ontmenselijkt ze', aldus de ver klaring. 'Vluchtelingen worden gedegradeerd tot een niet-be- staan'. Zo verwachtte de CRI vo rig jaar al dat 'in de jaren negen tig de acties zich zullen verhevi gen rond het thema Europese eenwording'. Dreigementen En diegene die in juni '91 het blad Konffontatie goed heeft in gezien kon daarin al lezen dat Kosto als de grote boosdoener werd gezien. 'Kosto wil helemaal niet dat er een .regeling komt voor de rechtspositie van vluch telingen. Dat betekent namelijk toetsbaarheid aan Europese wetgeving en dat zou wel eens een juridische versterking van de positie van vluchtelingen tot gevolg kunnen hebben'. Kosto heeft aan den lijve ondervonden wat het betekent als RaRa haar dreigementen daadwerkelijk uitvoert. yan onze parlementsredactie Wanneer er gesproken wordt over over twee kampen in de Partij van de Arbeid, die van de funda mentalisten en de realisten, dan staat in elk geval vast dat staatssecretaris Aad Kosto tot de laatste catego rie behoort. Na een studie theologie en rechten aan de Universiteit van Amster dam belandde hij in 1967 kortstondig op het Binnen hof waar hij het een jaartje uithield als fractiemede werker. Na een vierjarige carrière als directie-secre taris in de houthandel keer de hij in 1972 als Tweede- Kamerlid terug terug naar Den Haag. Daar ontpopte hij zich in de loop van de ja ren als een welsprekend en intelligent justitiewoord- voerder. Binnen de PvdA lag zijn naam op ieders tong toen hij in 1985 in een interview in Vrij Nederland een scherpe aanval opende op Marcel van Dam, die destijds getipt werd als opvolger van wijlen Joop den Uyl. Kosto betitel de Van Dam als een machts wellusteling en hekelde diens drankgebruik. Hij noemde het gevaarlijk een leider van de PvdA te benoe men die vitale beslissingen moet nemen op het ogenblik dat hij klapwiekt van de whisky. Van Dam vertrok uiteindelijk naar de Vara, en Kosto hield'Tiet nog enkele jaren uit in de Tweede-Ka merbankjes. Daar werd hij steeds onte vredener, en het moet dan ook een groot genoegen heb ben gedaan dat partijleider Kok hem vroeg om staatsse cretaris te worden in het ka binet Lubbers/Kok. Dat hem het in socialistische kring impopulaire departement van justitie werd toegewe zen, en hij zodoende onder werpen als het vreemdelin genbeleid en het gevange niswezen in portefeuille kreeg, mocht de pret niet drukken. Op zijn nieuwe post bleek Kosto wars van halfzachte linksigheid. Illegalen zijn legalen en moeten het land uit. Punt uit. Na een jaar staatssecretaris zei hii: „Et ging de mare, dat Nederland een zacht eitje was, dat je hier zo kon binnenkomen, dat het goed toeven was in dit- land. Mijn eerste behoef te was om dat onjuiste ima go te corrigeren". Rechtse CDA'ers VVD'ers moeten gedacht hebben dat hier een partijge noot van hen aan het woord was, ouderwets-linkse par tijgenoten hadden grotel moeite met de stoere taal van Kosto. Maar de „nieuw- Qinkse" Kosto zit nog op zijn post, terwijl de fundamenta-i listen de partij verlaten. Staatssecretaris Aad Kosto van onze redacteur Rinus Antonisse Sinds 1973 draait in het Sloe- gebied een kernenergiecen trale. Ernstige incidenten met gevolgen voor de omgeving hebben zich tot nu toe niet voor gedaan. Dat het ook anders kan, hebben de ongelukken in de kerncentrales bij Harrisburg (1979) en Tsjernobyl (1986) aan getoond. Bij Harrisburg bleven de gevolgen beperkt tot de di recte omgeving; bij Tsjernobyl was sprake van een wereldwij de uitstraling. Of het nu van na bij of verre is: gelet op de effec ten van een ongeval in een kern centrale, is een goede rampen regeling van levensbelang. Het is uiterst merkwaardig dat er voor de bestrijding van een ca lamiteit in de Borsselse kerncen trale nog altijd geen allesomvat tende, sluitende rampenrege ling beschikbaar- is. De autoritei ten in Nederland vinden het de normaalste zaak van de wereld een vergunning te geven voor- het produceren van atoom- stroom, maar koppelen daaraan niet de verplichting van een doeltreffend rampenplan. Er is wel een conglomeraat aan af spraken en regelingen. Maar die zeeuws spoor i i i i i i ii i rr hangen als los zand aan elkaar. Slechts enkele maanden gele den is een concept-rampenbe strijdingsplan kernenergiecen trale Borssele gepresenteerd. Bijna 20 jaar na Borsseles begin. En zelfs aan dit concept-plan mankeert nog wel het een en an der, zoals burgemeester ir J. L. M. Mandos van Borsele ruiter lijk toegaf. Zo is er geen uitsluit sel over de manier waarop jo diumpillen aan de bevolking moeten worden uitgereikt, als de nood aan de man komt. En een goede voorlichtingscampag ne over de maatregelen ingeval van een ramp ontbreekt. Burge meester J. C. T. van der Doef van Vlissingen heeft zich daar te recht verbolgen over getoond. Uitvoering van een rampenplan mislukt bij voorbaat als de be volking niet weet hoe te hande len. Paniek i's nooit te voorko men; wel te beperken en daar voor is voorlichting een belang rijk instrument. Forse kritiek In 1986 onderzocht een Opera tional Safety Review Team van het Internationale Atoomagent schap in Wenen het beheer van de kerncentrale Borssele. Er was onder meer forse kritiek op het ontbreken van op elkaar afge stemde calamiteitenregelingen. De exploitant van de centrale - thans NV Elektriciteits Produk- tiemaatschappij Zuid-Neder land - trof in de ogen van de des kundigen nog de minste blaam; de overheid schoot tekort. 1 jaar later is het concept-ramp bestrijdingsplan het result van de kritiek. Welk een voo varende aanpak! 0 Het pl moet nog door verschillende i nisteries van advies word voorzien. Dat kan leuke resul ten opleveren, als de advies tenminste nog arriveren voor voorgenomen sluiting van centrale in 2003. Economist Zaken ener gie voorzienin Binnenlandse Zaken (openb: orde), Sociale Zaken en Volks zondheid (kernfysische dien: Milieu (stralingscontrole) h( ben allemaal een vinger in pap. Dat doet het ergste vra voor een passende rampen! strijding. Aan die versnipperi had allang een eind gemaa moeten worden. Het Nation: Plan Kernongevallenbesti ding - begin 1989 geopenbaan doet dat helaas niet. Mogel biedt een op handen zijnde wij ging van de Kernenergiewet e? delijk soelaas. Oefening Plannen zijn prachtig - ze me ten wel praktisch toepasba zijn. Alleen een ramp kan w dat betreft uitsluitsel bieden i daarnaar- verlangt nieman Beste tweede is het houden vi oefeningen. Dat gebeurt danoi met enige regelmaat. Vroeg was het een middagje schapsspel-voor-heren in commandobunker van de 1 scherming Bevolking te Got tegenwoordig wordt het groo scheepser benaderd. Of het ec zoden aan de dijk zet, is zeert vraag. De aanpak doet onwiE keurig denken aan het amateu toneel: van goede wil, maar n een maatje te klein. Vandaa donderdag, is er weer een ficti ve ramp in de kerncentrale g pland. De oefening is ruim tevoren aa gekondigd. Alle betrokken z( gen er dus voor bij de handi zijn. Van verrassing is geen spi ke; iedereen heeft zich kunne voorbereiden. Het blijft een p pieren toestand: controleren het draaiboek in orde is. Zo ve loopt het steeds. De conclusi zijn onveranderlijk hetzelfde:) samenwerking tussen bestuu ders en hulpverlenende instai ties kan beter; de voorlichtii aan de burgers is onvoldoend de communicatie tussen regj nale en nationale instanties ve ltoont haperingen en als voo naamste conclusie: het was ee nuttige oefening. Alle deeln mers zijn ingenomen met h dagje Stratego en het mankee er nog maar aan dat de oefenii met 'een gezellig drankje en ha| je' wordt afgesloten. Voor controle van een draaibo< is een dergelijk circus niet nodi Het zou heel wat beter te zorgi voor oefeningen met meer rea teitswaarde. Op de eerste plaa hoort echter te staan: zorg dl voor het 20-jarig bestaan vand Borsselse kerncentrale eet eens dat een werkbaar rampei plan beschikbaar- is, met inb< grip van een voorlichtingscan pagne. En ga daarna oefenen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1991 | | pagina 4