PZC
Archief deportatie joden duikt op
ellicht vredesmacht Joegoslavië
commentaar
Pronks Paramaribo
Parkeerbeleid
Cambodja in teken terugkeer
>olitie mag burger
le rekening sturen
binnen- en buitenland
Kamer verwerpt straf student
SCHOENENZAAK
IN GOES
x,ord Carrington onderzoekt mogelijkheden in opdracht EG
Haagse bewaker geeft
zich aan na handel in
wapens met crimineel
149,-
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1991
Zestien jaar geleden onderhandelde minister
Pronk, in het kabinet-Den Uyl op de post ont
wikkelingssamenwerking, met de regering van Suri
name over de 'afkoopsom' van Nederland bij de on
afhankelijkheid. Deze week gaat dezelfde minister
Pronk naar overleg met ministers uit Paramaribo over her
stel van normale betrekkingen tussen Nederland en Surina
me, nu daar inmiddels een regering is aangetreden die aan
koerst op wezenlijke hervormingen in de samenleving. En
daarbij gaat Pronk de roep vooruit dat hij bereid is de ont
wikkelingshulp aan Suriname te hervatten. Twee keer heeft
Nederland die hulp opgeschort: na de zogeheten 'december
moorden' van Bouterses leger in 1982 en na de 'telefonische'
staatsgreep van de legerleider op kerstdag 1990. Volgens
Pronk zijn er nu 'voldoende bemoedigende' tekenen om van
uit Den Haag een signaal naar de regering van president Ro
nald Venetiaan te doen uitgaan dat zijn beleid ondersteunt.
Er zijn immers serieuze plannen om de rechtsorde te verste
vigen, de economie te saneren en de macht van het leger in te
perken. En dat waren de voorwaarden die Nederland steeds
heeft gesteld aan hervatting van de hulp.
Pronk heeft al het verwijt gekregen dat hij teveel voor de
muziek uitloopt met zijn beloften aan de vooravond van
de onderhandelingen. Vanuit de opvatting 'dat het toch wel
niks zal worden met Suriname' is die kritiek op de bewinds
man nog wel te verdedigen. Maar de ervaringen met meer
dan tien jaar wild-west-democratie in Paramaribo hebben
ook Pronk een stuk voorzichtiger gemaakt. De hulp aan Suri
name zal in de toekomst nooit meer een lokkertje of een toe
gift zijn voor compensatie van wat dan ook. De besteding van
de nog resterende 1.3 miljard gulden, die Suriname sinds
1975 tegoed heeft, zal onderdeel uitmaken van een nieuwe,
volwassen relatie tussen beide landen. Twee grote proble
men, waaraan de Surinaamse samenleving sluipend kapot
ging - de macht van het leger en de drugshandel - zullen moe
ten worden opgelost. President Venetiaan heeft daartoe al
stevige aanzetten gegeven. Niet alleen in Nederland, maar
ook internationaal heeft hij met zijn durf vertrouwen
geoogst. Vooral in de Verenigde Staten en in Frankrijk, lan
den die nogal wat te stellen hebben met Suriname, wordt met
meer dan gewone interesse gekeken naar de manier waarop
Nederland in Paramaribo de boel op orde kan helpen bren
gen. Wanneer de Surinaamse politici van dit moment alleen
maar hulpgeld willen binnenhalen, hebben ze het mis. Pronk
kan niet veel anders dan hervatting van de ontwikkelingssa
menwerking gebruiken als een breekijzer voor een hecht
doortimmerde en vergaande regeling. Daarvoor is de tijd nu
rijP-
Minister Maij-Weggen (verkeer) is zo verstandig geweest
om voorlopig het parkeerbeleid voor de particuliere au
to te laten waar het hoort, bij de gemeentebesturen. Zolang
de kwaliteit van het openbaar vervoer en de bereikbaarheid
van publieke voorzieningen sterk afhankelijk zijn van plaat
selijke omstandigheden (Randstad of buitenprovincies, stad
of dorp, centraal- of afgelegen, wel of geen treinverbinding),
zolang is het onmogelijk om landelijk geldende normen voor
parkeren en dus voor autogebruik op te stellen. De parkeer-
nota van de minister bevat dan ook niet meer dan vrijblijven
de adviezen en suggesties. Over enkele jaren zal worden na
gegaan of er in de praktijk iets mee is gedaan. De minister
heeft in het kader van haar algemene beleid op het gebied
van verkeer en vervoer juist bij gemeenten en bij op te nieuw
richten vervoerregio's (speciale samenwerkingsverbanden)!
de verantwoordelijkheid gelegd, zelf met oplossingen te ko
men om het verstandig gebruik van de auto te stimuleren.
Het zou niet zo handig zijn geweest om initiatieven van be
stuurders, die plaatselijke belangen het best kunnen beoor
delen, nu weer te doorkruisen met Haagse betutteling. Laat
verstandig parkeerbeleid nu maar eens van onderop komen.
vdM.
slot van pagina 1
te schaffen voor studenten in het
erkend particulier onderwijs.
„Van die 6000 studenten stapt
tweederde over naar het 'gewo
ne' onderwijs", voorspelt Nete
lenbos (PvdA), zodat de maatre
gel Ritzen eerder extra geld gaat
kosten dan dat 't wat oplevert.
Bijna alle fracties zijn er te
gen om de basisbeurs (gift) van
studenten die hun propedeuse
niet in één jaar halen tijdelijk
om te zetten in een lening. „De
propedeuse is er ook ter oriënta
tie", aldus het CDA. De PvdA
voorspelt een chaos bij de Infor
matiseringsbank, als de maatre
gel door zou gaan. Veel liever
ziet de Kamer herinvoering van
de afgeschafte controle op de
studievoortgang, gedurende de
gehele studie.
De lesgeldverhoging van bij
na 300 gulden in 1992 voor niet-
leerplichtige kinderen in het
voortgezet onderwijs was al van
de baan. Het lesgeld gaat om-
hoog met 35 gulden tot 1198 gul
den in 1992. Ritzen wil de verho
ging van 300 gulden nu in 1993
doorvoeren. Onderwijswetten
schrijven hem dat zelfs voor, om
dat het lesgeld 20 procent van de
werkelijke kosten moet dekken.
CDA en PvdA willen een onder-
zoek naar de mogelijkheden om
het huidige stelsel van les- en
cursusgelden af te schaffen.
Pagina 4: nieuwe lesgeld-discus-
Directie: K. Scherphuis,
W. F. de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie:
M. P. Dieleman,
algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas,
hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek,
adjunct-hoofdredacteur.
Vlissingen: Oostsouburgse-
weg 10, Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen. Tel. 01184-84000.
Steunpunt: Boekhandel
Bikker, Walstraat 94.
Middelburg: Markt 51,
4331 LK Middelburg.
Tel. 01180-81000.
Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ
Goes. Tel. 01100-31800.
Terneuzen: Axelsestraat 16,
4537 AK Terneuzen,
Tel. 01150-94457.
Hulst: Steenstraat 6,4561 AS
Hulst. Tel. 01140-14058.
Axel: Nassaustraat 15, 4571
BK Axel, Tel. 01155-8000
Zierikzee: Oude Haven 41,
4301 JK Zierikzee.
Tel. 01110-15380
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag van 8.00
tot 17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Centrale redactie: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
01184-84000;
's avonds op zondag t/m vrij
dag: vanaf 19.00 uur;
in het weekeinde: verwijzing
via de telefonische bood
schap op de kantoren.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openings
tijden; zaterdags tot 14.00 uur:
,op de kantoren door cje klacht
in te spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties: tij
dens kantooruren en maan
dag- t/m vrijdagavond van
20.30 tot 22.00 uur en zondag
avondvan 20.00 tot 22.00 uur:
01184-84000. Fax 01184-70100.
Abonnementsprijzen: per
kwartaal 76,30; franco per
post 95,00; per maand
26,50; jaarabonnement
295,00; jaarabonnement
franco per post 375,00; losse
nummers maandag t/m vrij
dag 1,40, zaterdag 1,75
p.st., (alle bedragen inclusief 6
pet. btw).
Postrek.nr.: 3754316 t.n.v.
PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven- 149 cent
per mm; minimumprijs per
advertentie 22,35; ingezon
den mededelingen 2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit
blad 5,25 meer. Volledige ta
rieven met contractprijzen op
aanvraag (alle advertentieprij
zen exclusief 6 pet. btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant
B.V., Vlissingen.
van onze correspondent Hans Gertsen
PARIJS - Wie heeft in 1944 het akelig volledige kaart
systeem van de Joodse bevolking in de regio Parijs la
ten verdwijnen en waarom? Dat is een van de vragen
die politici, historici en joodse organisaties in Frank
rijk sinds dinsdag opnieuw hevig bezighoudt.
Het jarenlang zoekgewaande systeem blijkt zich al die
tijd in het archief van het staatssecretariaat voor oud
strijders te hebben bevonden, hoewel de rechterhand
van staatssecretaris Louis Mexandeau dat enkele we
ken geleden nog glashard ontkende. De advocaat Serge
Klarsfeld heeft gisteren echter het bewijs van het be
staan van het kaartsysteem geleverd.
Het systeem dat bestaat uit vele tienduizenden kaarten
werd in 1940 aangelegd door de Franse politie in op
dracht van de Duitse bezetter. Alle joodse burgers in Pa
rijs en omgeving moesten zich verplicht laten registre
ren. Alleen al in het departement Seine ging het om ruim
149.000 mensen.
Het zo opgebouwde kaartsysteem heeft de deportatie
van tienduizenden Franse joden naar vernietigingskam
pen vergemakkelijkt. De Gestapo gebruikte de gege
vens bij diverse razzia's. De chef van de afdeling Joodse
Zaken van de Gestapo roemde de kwaliteit van het
kaartsysteem en de medewerking van de Franse politie
in een brief aan zijn baas Eichmann.
Waarschijnlijk eind augustus 1944. toen de Franse
hoofdstad nog maar enkele dagen bevrijd was, heeft een
mysterieuze groep mannen de tienduizenden kaarten
uit het Parijse hoofdbureau van politie weggehaald.
Sindsdien was het kaartsysteem officieel zoek.
De Franse autoriteiten hebben altijd gesteld dat het be
lastende archief verdwenen was. Een uitgebreid onder
zoek aan het eind van de jaren zeventig leverde veel
vraagtekens op, maar het kaartsysteem bleef spoorloos.
Tot twee maal toe kregen onderzoekers bij het staatsse
cretariaat voor oudstrijders te horen dat men daar niet
in het bezit van het systeem was, Het kwam ook niet
voor in het register van dat archief.
Belangrijker nog dan de vraag wie het systeem in 1944
heeft weggehaald uit het politiebureau, is de vraag waar
om het staatssecretariaat het bezit ruim 46 jaar lang
heeft ontkend. De mildste hypothese is dat het kaartsys
teem simpelweg zoek is geraakt tussen grote partijen
niet in kaart gebrachte archiefstukken. Een mogelijk
heid die de duidelijk in verlegenheid gebrachte staatsse
cretaris Mexandeau gisteren met nadruk opperde..
Maar het is helemaal niet uitgesloten dat er iets veel ern-
stigers achter steekt. De autoriteiten zouden het kaart
systeem wel eens bewust verborgen hebben kunnen
houden, omdat de documenten getuigen van een hele
zwarte bladzijde uit de Tweede Wereldoorlog. Dat mede
werkers van het staatssecretariaat van niets wisten, lijkt
niet erg waarschijnlijk. Ze gebruikten het kaartsysteem
onder andere bij de beoordeling van aanvragen voor ver-
zetspensioenen en schadeloosstellingen.
De advocaat Serge Klarsfeld heeft de Franse justitie ge
vraagd beslag te leggen op het kaartsysteem en het als
nog ter beschikking te stellen van het Joods documenta
tiecentrum. Die wil het open stellen voor historici en
journalisten, die onderzoek willen doen naar de deporta
tie van tienduizenden Franse Joden en naar de collaboa-
tie.
Klarsfeld wil ook dat er een onderzoek wordt ingesteld
naar de houding van de autoriteiten. „Geen toegang ver
lenen tot documenten die duidelijk maken hoe een tra
gedie die ons land heeft gemarkeerd zich heeft voltrok
ken. is betreurenswaardig. Maar het bewust ontkennen
van het bestaan van die documenten, lijkt me straf
baar", aldus Klarsfeld. De kwestie zal de komende da
gen ongetwijfeld nog heel wat stof doen opwaaien in
Frankrijk.
Korteweg City Shoes opent
met extreem lage prijzen
voor kwaliteitsschoenen.
KOM
KIJK («$V|
PAS
PROFITEER
Openingsaktie van 14 tot 21 nov.
Haast u, want OP OP
Goes - Kolveniershof 9
Een oude Buddhistische
monnik wordt geholpen bij
het afdalen van de vliegtuig
trap. De man keerde na
twaalf jaar terug in zijn
land. foto Dominique Faget/EPA
Raadsels rond Frans archief dat 46 jaar zoek was
De afgelopen weken heeft het
koninklijk Khemarin-paleis
in alle stilte een opknapbeurt
van een miljoen dollar onder
gaan. In dat paleis hielden de
Rode Khmers de prins drie
jaar onder huisarrest na zijn
eerste terugkeer in 1975.
De tweede terugkeer is het zo
veelste huzarenstukje van de
beminnelijke Sihanouk, dat
te danken is aan zijn grote di
plomatieke vaardigheden,
doorzettingsvermogen, toe
wijding aan de nationale zaak
en populariteit onder de Cam-
bodjanen.
trj'Ionze correspondent
"ioRDWIJK - EG-gezant lord
.11 er Carrington vertrekt
Liensdag naar Joegoslavië om
de mogelijkheden voor het
ren van een vredesmacht te
sic lerzoeken. De Europese Ge-
14j enschap lijkt daartoe weer
h ejtjt nu zowel Kroatië als de
12-1 .goslavische federale rege-
Oo/ |g een beroep op de EG heb-
i gedaan om tussenbeide te
2). nen in het conflict.
EG-ministers van buiten-
dse zaken drongen dinsdag
lens informeel beraad in
ordwijk ook aan op het bij-
troepen van een spoedzitting
de Veiligheidsraad van de
p enigde Naties over de Joego-
rfsche kwestie. De Veilig-
co dsraad zou een olie-embargo
ieëï eten instellen en zich ook
41 ben uitspreken over het stu-
s i van een vredesmacht.
rrington, de voorzitter van de
M( ciale vredesconferentie in
Den Haag over Joegoslavië,
moet gaan uitzoeken wat de be
doelingen van Kroatië en Servië
zijn en of het sturen van een vre
desmacht inderdaad zinvol is.
Hij zal praten met de Kroatische
president Franjo Tudjman en de
Servische president Slobodan
Milosevic.
Vredesplan
Volgens het Britse televisiesta
tion ITN reist Lord Carrington
vandaag af naar Joegoslavië
met een vredesplan dat voor bei
de partijen aanvaardbaar zou
kunnen zijn. Het plan zou de Ser
viërs uiteindelijk him Groot-
Servië geven en de Kroaten hun
onafhankelijkheid.
Carrington stelt voor de 600.000
Serviërs die in Kroatië wonen,
middels een referendum te laten
beslissen over hun eigen toe
komst. Vrijwel zeker zullen de
Serviërs kiezen voor de aanslui
ting van hun gebieden bij Ser
vië, zodat het Groot-Servië ont-
DEN HAAG (ANP) - De be
waker van het Penitentiair
Selectie Centrum (PSC) in
Den Haag, die via het week
blad Aktueel en het televi
sieprogramma Crime Time
van de TROS in opspraak is
gekomen wegens corruptie,
heeft zich maandagochtend
aangegeven bij de Rijksre
cherche in Den Haag. Dat
heeft zijn raadsman, mr.
W.J.P. Nolet dinsdag beves-
tigd.
Volgens de advocaat heeft
zijn cliënt, R. B. uit Den
Haag, „eieren voor zijn geld
gekozen, omdat hij als ge
volg van de negatieve beeld
vorming rond zijn persoon in
media geen kant meer op
kon".
B. kwam vorige week don-
v derdag in opspraak door een
reportage in Aktueel, die een
dag later werd gevolgd door
een uitzending van Crime Ti
me. In beide gevallen werd
een beeld geschetst van de
contacten die de Haagse be
waker onderhield met ene R.
Z. (33), een voortvluchtige
gedetineerde uit het PSC. In
de reportages werd aange
toond dat de Hagenaar op
verzoek van de Amsterdam
mer een wapen leverde. Het
tweetal sprak in de uitzen
ding ook over de levering
van cocaïne, schilderijen en
horloges. Na de publikaties
besloot de gevangenisbewa
ker onder te duiken.
Naar aanleiding van deze
zaak stelde de rijksrecher
che onmiddellijk een onder
zoek in naar de handelwijze
van R. B., maar ook naar mo
gelijke andere gevallen van
corruptie in het Nederlandse
gevangeniswezen. De direc
tie van het PSC verbood de
verdachte verder de toegang
tot de inrichting, in afwach
ting van de resultaten van
het onderzoek.
Kroatische regering de aller
hoogste prioriteit is.
Geweld
De EG-ministers veroordeelden
dinsdag het recente geweld van
het federale (Servische) leger te
gen vooral de steden Dubrovnik
en Vukovar.
De EG zal, op initiatief van de
Franse president Mitterrand,
een beroep doen op de kinderor
ganisatie van de VN. Unicef, om
grote aantallen kinderen uit Du
brovnik en andere steden te eva
cueren. Een boot die in Dubrov
nik 1200 mensen, waaronder
veertien EG-waarnemers zou
oppikken, mocht gisteren de ha
ven van de stad niet in.
Onderzoek
De boot wordt vastgehouden in
de haven van Zelenik in Monte
negro. om daar te worden onder
zocht door federale soldaten.
Daardoor zitten ook de EG-
waarnemers nog enkele dagen
vast in Dubrovnik. Hun hotel
werd dinsdag weer onder vuur
genomen; daarbij viel één ge
wonde. Sinds juni zijn al 2500
Kroaten en een onbekend aan
tal Serviërs omgekomen.
Advertentie
JEN HAAG (GPD) - De politie
onder bepaalde voorwaar-
en een deel van de kosten voor
g jj; aar activiteiten doorbereke
nt en aan personen of organisa-
De fracties van CDA en
VdA in de Tweede Kamer
temden gisteren in met een
!."G "orstel hiertoe van de minis-
ers Dales (binnenlandse zaken)
Hirsch Ballin (justitie). De
ppositiepartijen VVD en D66
ijn vooralsnog tegen.
iazi
'ier maanden
oor ophangen
ïaaktfoto's
'an ex-vriendin
HOLLE (ANP) - De rechtbank
Zwolle heeft dinsdag de 42-
rige P. de la L.C. uit IJssel-
ein veroordeeld tot een gevan-
enisstraf van vier maanden,
e man hing in de woonplaats
rmelo van zijn ex-vriendin
aaktfoto's van deze vrouw op.
e actie was een soort wraakne-
ling na het beëindigen van de
iiatie tussen hen beiden,
e rechtbank zegt in haar von-
is „het handelen van verdachte
het kader van dit feitencom-
lex dermate laaghartig en af-
eurenswaardig te achten, dat
seds hierom tot het opleggen
an de hoogst mogelijke gevan-
enisstraf moet worden beslo-
jn",
De beide ministers, belast met
de politie, willen dat de regiona
le politiekorpsen die momenteel
opgericht worden voortaan een
rekening kunnen uitschrijven
aan particulieren (zowel perso
nen als organisaties) voor ver
leende hulp. Strikte voorwaar
den zijn wel dat de activiteit
waarvoor (gedeeltelijk) betaald
moet worden een normale poli
tietaak is en dat de inzet van de
politie naast het algemene'be
lang ook het bijzondere belang
dient van de hulpvrager. Daarbij
moet bijvoorbeeld gedacht wor
den aan politieondersteuning
bij voetbalwedstrijden, andere
evenementen en zware transpor
ten.
Het gaat om die gevallen waar
bij de belanghebbende af moet
wegen of politiehulp inderdaad
'lonend' is, of dat er naar alterna
tieven gezocht moet worden, liet
Hirsch Ballin de Kamer weten.
De regeling, die nader uitge
werkt zal worden in de nieuwe
Politiewet, moet volgens de mi
nister in de eerste plaats de on
duidelijke gevallen waarin nu al
kosten doorberekend worden
'ordenen' en 'wildgroei' tegen
gaan. De politiezorg voor de bur
ger zal hier niet onder leiden, zo
verzekerden de beide ministers.
Voor 'collectieve taken' als
handhaving van de openbare or
de, de opsporing van strafbare
feiten en de accute hulpverle
ning, zal de bureger geen reke
ning gepresenteerd krijgen.
Eerste kamer
akkoord met
koppelingswet
DEN HAAG (ANP) - De Eerste
Kamer heeft dinsdag ingestemd
met het wetsvoorstel dat de
koppeling regelt van de uitke
ringen aan de loonontwikke
ling in de bedrijven. Ook het
CDA ging met het wetsvoorstel
akkoord, zij het niet van harte.
De VVD stemde tegen.
Statuut somt
rechten op van
belastingbetaler
DEN HAAG (GPD) - De belas
tingdienst heeft ruime bevoegd
heden. Het is daarom van groot
belang dat belastingplichtigen
hun rechten zo goed mogelijk
kennen en kunnen kennen. Is
dat niet het geval dan zou bij de
belastingplichtige de indruk
kunnen ontstaan dat meer be
lasting betaald wordt dan men
eigenlijk zou moeten. De bereid
heid om vrijwillig belasting te
betalen, kan dan afnemen. Hef
fing en invordering van belas
tingen zouden daarmee onuit
voerbaar worden.
Dit stelt staatssecretaris Van
Amelsvoort (financiën) in het
gisteren door hem gepresenteer
de 'belastingstatuut'. In het sta
tuut staan de rechten van belas
tingplichtigen opgesomd. Dit
soort statuten bestaan al in
Groot Brittannië, Frankrijk, Ier
land, Canada en de Verenigde
Staten. In ons land is er vooral
door de Eerste Kamerfractie van
het CDA op aangedrongen.
PHNOM PENH (IPS) - Cam
bodja staat in het teken van
de terugkeer. Mensen die vele
jaren gëleden het land verlie
ten, keren terug. Prins Siha
nouk keert voor de tweede
keer terug naar huis. Donder
dag zal het voormalige, en
vrijwel zekere toekomstige,
staatshoofd van Cambodja
na ruim tien jaar balling
schap een ongetwijfeld
triomfantelijke intocht ma
ken in Phnom Penh. Daarmee
beleeft het land het symboli
sche einde van 21 jaar oorlog.
staat dat de machthebbers in
Belgrado nastreven.
Voor de Kroaten zou het verlies
van de Servische gebieden een
bittere nederlaag zijn, maar zij
zouden weinig keus hebben. De
belegerde steden Vukavar en
Dubrovnik kunnen elk moment
in Servische handen vallen, en
dat zou niet het einde van de
Servische opmars betekenen.
Voordeel van het vredesplan is
dat Kroatië onmiddellijk onaf
hankelijk wordt, wat voor de
EG-ministers dalen de trap af voor een groepsfoto tijdens hun overleg in Noordwijk.
foto ANP/Paul Vreker
Pullovers en vesten
speciale aanbieding:
ronde hals pullover
in 5 kleuren
