Met luxe hapjes en
kapstok aan huis
Een vakantie
zonder drempels
Reiswereld mikt
op Griekenland
Delta
Catering
Reizen voor
rolstoelers
PZC
ZATERDAG 9 NOVEMBER 1991
vrije tijd
Een bitterballetje? Daar
komt Delta Catering in
Dreischor niet mee aanzetten.
Eenvoudige dingetjes als een
stukje kaas en worst zaten
vroeger wel in het pakket
'bittergarnituur'. Maar het
echtpaar Van Leeuwen,
drijvende kracht achter het
bedrijf, stelt tevreden vast dat
Zeeuw tegenwoordig ook
pakt naar luxe hapjes. En dat
niet alleen als er wat lekkers
bij de borrel moet komen, maar
ook als een particulier of een
bedrijf een feest op touw wil
zetten met alles erop en eraan.
fotografie Pieter Honhoff
De vraag was vier jaar geleden,
toen Delta Catering begon,
voorzichtig. „Kunt u ook een stuk
je kaas en worst bij de borrel serve
ren?", vroegen bedrijven en parti
culieren die de firma inschakelden.
„Dat kan", zei mevrouw M. van
Leeuwen-Braai steevast. „Maar we
hebben ook andere dingen, die leu
ker en verzorgder tonen. En lek
kerder smaken." Inmiddels zijn de
schalen dan ook voorzien van
toastjes met zalm of paling, gevul
de tomaatjes, en komkommer met
tonijn.
Bij een bedrijfsreceptie rekent Del
ta Catering per persoon op een
hapje of drie. „Nee. dat is niet te
weinig", weet mevrouw Van Leeu
wen. „We houden nooit over, en we
komen eigenlijk ook nooit te kort.
De mensen eten niet zoveel op zo'n
receptie van een bedrijf. Ze zijn
druk met praten." Thuis is dat an
ders. Dan wordt er ook gebabbeld,
natuurlijk. Maar alleen al het sim
pele feit dat mensen thuis zitten en
niet staan, staat garant voor ge
middeld twee hapjes extra.
Delta Catering verzorgt niet alleen
de borrelgarnituur aan huis en bij
bedrijfspartijen. De party wordt
geheel geregeld, van begin tot
eind. De Van Leeuwens nemen al
tijd een kijkje bij de klant die belt.
Zien ze meteen dat er maai- tien
kapstokken zijn, terwijl er op twee
honderd gasten wordt gerekend.
Geen probleem. De kapstokken
gaan gewoon mee van Dreischor
naar de plaats van bestemming.
Een bezoek vooraf is ook zakelijk
gezien veel beter, weet Van Leeu-
wen-Braal. 't Komt gemotiveerder
over dan de bestelling telefonisch
aannemen. En de kans is groot dat
de klant tijdens het bezoek toch
zwicht voor een iets luxer pakket.
Mobiele keuken
Een mobiele keuken behoort even
eens tot de inmiddels fors uitge
groeide inventaris van Delta Cate
ring. Eigenaar E. W. J. van Leeu
wen heeft al in tal van schuurtjes
en achterkamertjes staan koken.
Dat is soms wel een beetje behel
pen. Maar 't voordeel weegt zwaar
der: de koks hebben alles bij de
hand, en werken met eigen spul
len.
Delta Catering streeft ernaar zo
veel mogelijk gebruik te maken
van Zeeuwse leveranciers. Soms is
dat niet mogelijk. Wil een bedrijf
een Mexicaans buffet aanrichten,
dan gaat de bediening in een tradi
tioneel Mexicaans kostuum. Dat is
niet in Zeeland te krijgen, maar el
ders in het land wel.
Van Leeuwen prijst zich gelukkig
dat hij in Dreischor zit. Het werk
gebied strekt zich uit tussen Rot
terdam en Antwerpen, en daar zit
ten ze middenin. Ze hebben wei
eens overwogen naar het bedrij
venterrein in Goes te verhuizen,
maar tot nu toe is dat er nog niet
van gekomen. Dreischor is prima,
mevrouw komt er vandaan bij
voorbeeld. Bovendien hebben ze er
een restaurant, en in de keuken
daarvan krijgen nieuwe koks hun
opleiding. Kunnen ze meteen zien
wat voor vlees ze in de kuip heb
ben.
Het personeel komt van Schou-
wen-Duiveland. In de bediening
zitten veel herintredende vrou
wen, die niets voelen voor een baan
van 9 tot 5, maar wel 'op afroep' in
gezet willen worden. Dat werkt pri
ma, zegt Van Leeuwen. In de keu
ken werkt mannelijk personeel.
„Omdat ze al die dozen op hun nek
moeten nemen."
Met voldoening stelt het echtpaar
Van Leeuwen vast dat de catering
in Zeeland een vaste plaats heeft
verworven. De omzetten zijn elk
jaar groter dan verwacht. Van
Leeuwen kijkt er eerlijk gezegd zelf
ook een beetje van op dat de cate
ring zo'n enorme vlucht heeft ge
nomen.
Geen eendagsvlieg
En het is geen eendagsvlieg, verze
kert Van Leeuwen. Eigenlijk wordt
er al jaar en dag gecaterd, al werd
dat vroeger niet zo genoemd.
„Maar als welgestelde mensen een
feestje hadden, kwamen er ook
koks van de buren helpen om wat
lekkers in elkaar te zetten."
Catering aan huis blijft een markt,
vernacht het echtpaar, 't Is welis
waar momenteel erg in de mode
thuis op de bank te zitten en ver-
De 'v' van vakantie staat ook voor
voorpret. Immers wie zijn
vakantie vaststelt, beleeft daaraan al
veel plezier. Soms is het doel bekend en
is daarom besloten op die plaats een
aantal vrije weken door te brengen,
maar meestal lokt het onbekende. Dat
laatste gaat echter niet op voor de
grote groep mensen die kortweg als
rolstoelers worden aangeduid. Als zij
de huisdeur achter zich dichtslaan om
op vakantie te gaan moet de reis van a
tot z zijn geregeld.
tijd gaan zitten dan ze had ver
wacht. Eigenlijk had ze vorig na
jaar al willen starten, maar een
reisbureau moet het een en ander
in huis hebben, wil het kunnen
draaien. Om precies te weten voor
welke groep ze zou gaan werken,
besloot ze een landelijk markton
derzoek op te zetten. De uitslag
daarvan kwam aardig overeen met
de eigenervaringen: „Dus onze ei
gen ideeën klopten". Ze is er overi
gens van overtuigd, dat de gehan
dicapte niet opzettelijk in de pro
blemen wordt gebracht. Ze houdt
het op „niet complete informatie".
Brochure
Mede door haar contacten in de ge
handicaptenorganisaties groeide
haar kennis. En nu is Annie Coops
zo ver, dat ze een reisbrochure
zorgd te worden, maar ook in de
toekomst zal er vraag blijven. Voor
een door een cateringbedrijf ver
zorgd feest aan huis moet fors in de
buidel worden getast. Maar daar
blijkt de particulier wat op gevon
den te hebben: niet elk jaar de ver
jaardag vieren, maar alleen de
kroonjaren. „Dat is echt een
trend."
In het bedrijfsleven is het inscha
kelen van een professioneel bedrijf
voor een feest echt 'iets algemeens'
geworden, aldus Van Leeuwen.
„Kijk, een onderneming kan dat
best zelf regelen, en dat is mis
schien iets goedkoper. Maar in zo'n
geval kan er nauwelijks met de
gasten worden gepraat. Dan letten
de organisatoren toch voortdu
rend op of alles wel loopt." Boven
dien: wie heeft de deskundigheid
in huis voor een leuk groot feest,
met muziek, podia en decors? En
wie kan dat binnen veertien dagen
regelen? Als binnen veertien da
gen een groot festijn georganiseerd
moet worden - en dat komt voor -
gieren de zenuwen de Van Leeu
wens eerlijk gezegd ook weieens
door de keel. „Maar 't lukt altijd. Je
hebt toch de contacten, en je weet
de weg."
Van Leeuwen heeft het vak in Rot
terdam geleerd, bij een groot cate
ringbedrijf. Hij herinnert zich nog
een feest dat hij moest organiseren
in de hal van de Holland-Amerika-
lijn. „Helemaal kaal was die, en
dan komt er een behoorlijke portie
creativiteit en organisatievermo
gen bij kijken om daar wat aardigs
van te maken."
Mevrouw Van Leeuwen had een
restaurant in Dreischor, Toen ze
besloten ook zakelijk samen ver
der te gaan, lag de keus voor cate
ring voor de hand. „In de winter is
het hier toch rustig, daar moet je
rekening mee houden En de com
binatie van restaurant en catering
is logisch. Het zijn twee aparte be
drijven, maar over en weer vullen
ze elkaar mooi aan."
Zou Van Leeuwen zelf kosten noch
moeite hoeven sparen, dan zou hij
bij zijn verjaardag een enorm feest
aanrichten, zoals toen de Italiaan
se zanger Pavarotti in Nederland
was. „Dat moet geweldig zijn ge
weest. Daar kon alles. Het was
groots, massaal en duur. Maar dat
was dan ook georganiseerd door
het grootste cateraar van Neder
land."
Maaike van Houten
Annie Coops-Mulder (36) uit
Diever weet mee te praten
over de problemen die een gehan-
diapte tijdens zijn vakantie tegen
komt. Ze is getrouwd met een rol
stoeler en heeft de ervaring dat er
heel wat voorwerk moet worden
verricht, wil men in gezelschap van
een gehandicapte probleemloos
op vakantie kunnen gaan. Sinds
kort is ze directeur van reisbureau
Handy Travel in Diever. Gespecia
liseerd in vakantieaccommodaties
voor gezinnen, groepjes en indivi
duen, die met deze problematiek
hebben te kampen.
Het begrip 'aangepast' belooft
veel, maar houdt meer dan eens al
leen maar in dat de accommodatie
beschikt over brede deuren, zodat
een rolstoeler ook naar binnen
kan. Volgens de directeur van het
Dieverse reisbureau zegt het bij
dergelijke gelegenheden aan de
muur bevestigde rolstoelsymbool
ook niet alles. „Soms geldt dat dan
alleen voor het restaurant en niet
voor de hotelaccommodatie".
En alles steekt heel nauw. Zijn er
wel of geen drempels in het hotel?
Zijn de doucheruimten toeganke
lijk voor rolstoelers en is de inrich
ting van dat gedeelte van de ac
commodatie zodanig, dat de rol
stoeler 'uit de voeten kan'? Is er
een aangepast toilet en zo ja, hoe
hoog is dat? En hoe zit het met de
bedden?
De reguliere reisbureaus hebben
dergelijke informatie niet voor
handen, of ze hebben de beschik
bare gegevens niet gecontroleerd.
Te mooi
„En als je er eenmaal bent, ontdek
je dat het allemaal te mooi is voor
gespiegeld. Dan is de teleurstelling
groot. De vakantie, die ontspan
nend moet werken, wordt dan een
zeer vermoeiende, inspannende
aangelegenheid. En bovendien
blijft het behelpen", zo weet Annie
Coops.
•Annie Coops komt niet uit de reis
wereld. Ze had haar toekomst heel
anders uitgestippeld. Ze studeerde
plantenveredeling in Wageningen
en was „halverwege mijn docto
raal", toen de gezinsomstandighe
den door de ziekte van haar echt
genoot drastisch veranderden. Zij
en haar man braken hun studie af.
Er volgde een periode van hero
riëntatie en eenmaal terug in het
Noorden besloot de vrouw des hui
zes tot het opzetten van een gespe
cialiseerd reisbureau. Ze volgde
met succes een ruim twee jaar du
rende schriftelijke cursus en toen
ze vorig jaar 'vak- en handelsbe
kwaamheid' in haai' pakket had,
stond niets het opzetten van een
dergelijk bureau meer in de weg.
Toch is in de voorbereiding meer
toerisme
III
heeft waarin honderd vakantiemo
gelijkheden in Nederland. Duits
land en Denemarken zijn beschre
ven. Bijna alle accommodaties zijn
door de familie Coops bezocht. De
hotels en pensions die ze niet zelf
hebben gezien, zijn op verzoek van
de directeur van Handy Travel
geïnspecteerd door deskundige
mensen, die eveneens weten aan
welke eisen dergelijke vakantie
verblijven moeten voldoen.
Natuurlijk is niet alle informatie in
de brochure opgenomen, want dan
zou het een niet te hanteren boek
werk zijn geworden. Maar Annie
Coops, die door haar echtgenoot is
ingewijd in de geheimen van de
personal computer, heeft alle gege
vens 'op schijf en kan aan de aan
staande vakantieganger zeer gede
tailleerd vertellen wat hem staat te
wachten. Overigens was dat een
kant van het vak, die ze eveneens
onder de knie moest krijgen, want
zonder een computer valt ook in
deze branche niet meer te werken.
„Ik had er een grote angst voor",
zegt Coops eerlijk. „Maar ze blij
ken niet te bijten".
Wie als rolstoelgebruiker wil deel
nemen aan een georganiseerde
vakantiereis, is bij Handy Travel
aan het verkeerde adres. Maar
Coops beschikt over voldoende
kennis om te kunnen doorverwij
zen naar de daarin gespecialiseer
de reisbureaus.
De ontwikkeling van het reisbu
reau van de Dieverse ligt voor een
deel in handen van de klanten. Zij
zullen, daarvan is ze overtuigd,
door het aandragen van leuke en
vervelende ervaringen de kwaliteit
alleen maar kunnen verbeteren.
„Iedere handicap heeft zijn eigen
kenmerken. Die zijn voor een leek
gemakkelijk over het hoofd te zien.
Dus zijn ook wij er bij gebaat dat
ons zowel de positieve als de nega
tieve informatie wordt toege
speeld", aldus de directeur. Het
programma 'Nederland, Duits
land, Denemarken' moet worden
gezien als een startpakket. Indien
mogelijk wil ze de brochure de ko
mende jaren uitbreiden.
Zo wordt de wereld van de rolstoe
lers - en wellicht in de toekomst
ook voor andere gehandicapten -
door bemoeienis van Handy Tra
vel weer een stukje groter.
Jeanette Stuurop
ry
Directrice Annie Coops: De vakantie, die ontspannend moet werken,
wordt voor rolstoelers vaak een zeer vermoeiende, inspannende aange
legenheid." fotoGPD
De Nederlandse reisorgani
saties lijken vast van plan
Griekenland te bombarderen
tot de belangrijkste vakantiebe
stemming van de jaren negen
tig. Dat blijkt uit het aantal
vliegtuigstoelen dat voor de ko
mende zomer bij de Nederland
se luchtvaartmaatschappijen is
gereserveerd. De kans dat Grie
kenland in 1992 Spanje zelfs al
voorbij zal streven als vliegbe-
stemming nummer één is zeer
wel aanwezig. Deskundigen zijn
van mening dat de costa's dit
jaar al van de eerste plaats ver
drongen waren geweest als
Griekenland ten gevolge van de
Golfoorlog niet zo'n matig eer
ste halfjaar had gehad.
Uit de NIPO-cijfers blijkt dat
Griekenland op het gebied van
georganiseerde reizen het van
oudsher favoriete Spanje reeds
dicht op de hielen zit. Dit jaar
vlogen in totaal 312.000 Neder
landers naar Griekenland, te
gen 360.000 naar Spanje. Bij
Holland International, de groot
ste Nederlandse touroparator,
is Griekenland Spanje reeds ge
passeerd en woordvoerder Rob
Admiraal van Arke Reizen
(nummer twee op de nationale
ranglijst) sluit niet uit dat in
1992 bij de Enschedese reisorga
nisatie hetzelfde gaat gebeuren.
Admiraal: „De belangstelling
voor het oostelijk Middelland-
se-Zeegebied, Griekenland.
Turkije en Cyprus, groeit
enorm."
Turkije
Of Turkije net zo'n 'boom' zal
gaan doormaken als in 1990 be
twijfelt Admiraal ten zeerste.
Iets wat hem wordt nagezegd
door Focko Dorhout Mees van
Holland International. Die laat
ste: „Turkije heeft door de Golf
oorlog een enorme klap gekre
gen en ik vraag me af of het land
zich daarvan snel zal herstellen,
Griekenland heeft daar in elk
geval veel minder moeite mee
gehad."
Overigens doen de Spaanse au
toriteiten er van alles aan Span
je als belangrijkste vliegvakan
tiebestemming te handhaven.
Niet alleen worden in het land
volgend jaar zowel de Olympi
sche Spelen (Barcelona) als de
wereldtentoonstelling (Sevilla)
gehouden, maar ook maakte het
ministerie van toerisme kort ge
leden bekend dat er voor promo
tie in het buitenland een record
bedrag van zestig miljoen gul
den zal worden uitgetrokken.