Arsenaalproject begin '93 klaar
PZC
Twee broers beboet voor
geweld tegen Goesenaar
Witkammetjes: cabaret
tussen de schuifdeuren
Borsels protest
huurverhoging
Antwerpen herdenkt
schrijver Elsschot
Ontruiming nadert
voor groepje krakers
in gebied Arsenaal
VVD-statenlid heeft in
Schaefer bondgenoot
provincie
Reggeborgh Beheer zorgt voorfinanciering en exploitatie
VRIJDAG 1 NOVEMBER 1991 Q
van onze verslaggeefster
VLISSINGEN - Het Arsenaal-
projeet in Vlissingen moet in
mei 1993 opgeleverd worden. Al
in juni volgend jaar moet de 45
meter hoge uitkijktoren klaar
zijn voor bezoekers. In juni 1993
openen ook het theater, het
openluchttheater en het mari
tiem attractiecentrum in het ge
restaureerde Arsenaalgebouw
de deuren voor het publiek. De
financier die door projectont
wikkelaar Ufkes bereid is ge
vonden om het project mogelijk
te maken en te exploiteren, is de
Rijssense participatiemaat
schappij Reggeborgh Beheer
bv. Het project behelst een in
vestering van ongeveer twintig
miljoen gulden.
Nog dit jaar wordt het terrein
bouwrijp gemaakt. Maandag be
gint'de sloop van de twee schu
ren tussen het Arsenaal en het
oude Marechausseekantoor aan
de Emmastraat. Zodra de bouw
vergunning is afgegeven wordt
de fundering voor het theater,
het appartementengebouw, het
winkelgebouw en de uitkijkto
ren gelegd. Wethouder H. de
Haas van economische zaken en
directeur H Ufkes van project
ontwikkelaar- Ufkes Bouwmaat
schappij Apeldoorn bv willen
dat nog voor de jaarwisseling la
ten gebeuren.
De sloop van het Marechaussee
kantoor moet nog wachten op
het fiat van de rechtbankpresi
dent om het gebouw te ontrui
men. Er wonen sinds jaren kra
kers in het pand. De rechtbank
bepaalde in een kort geding dat
de bewoners mochten blijven tot
de plannen voor het Arsenaal
project concretere vormen zou
den aannemen.
Het enige probleem dat nog rest
voor de bouw kan beginnen is de
zeewering. In samenwerking
met Waterstaat wordt bekeken
wat voor constructie er nodig is
om binnen vijftien meter van de
teen van de cïijk te kunnen bou
wen zonder de Oranjedijk te ver
zwakken en eventuele verho
ging of verbreding van de dijk
mogelijk te houden.
Reggeborgh Beheer bv, een in
vesteringsmaatschappij in be
drijven en onroerend goed uit
Rijssen, wordt de eigenaresse
van het complex. Het is voor de
beheermaatschappij de eerste
maal dat ze een dergelijk recrea
tief project financiert. „We heb
ben enkele banken toch kunnen
overtuigen van de haalbaarheid
van het project." zegt directeur
H. Holterman van Reggeborgh
Beheer. „Temeer omdat we er
zelf fors kapitaal in steken. Ik
denk dat het een zeer rendabel
project kan zijn. zeker op het bij
gestelde bezoekersaantal van
200.000 per jaar. Dat sluit ook be
ter aan bij de capaciteit van het
project.
Reggeborch Beheer financiert
de circa 12,5 miljoen gulden die
overblijven naast de subsidies
van rijk (twee a drie miljoen) en
gemeente (7.8 miljoen). Regge
borch geeft het beheer in handen
van de bv in oprichting Exploi
tatiemaatschappij Arsenaal. F.
Rompaey uit Bergen op Zoom
wordt directeur van die bv. De
gemeente Vlissingen neemt in
principe geen risico op zich in de
exploitatie. „Het wordt abso
luut geen Domburg-construc
tie." verzekert De Haas. Wel le
vert de gemeente twee commis
sarissen voor de exploitatie
maatschappij om advies te ge
ven over het te voeren beleid.
Daarnaast wordt uit de 7.8 mil
joen gemeentegeld de ontslui
ting van het terrein, de inrich
ting van de Zeilmarkt en het
bouwrijp maken van het terrein
betaald.
Het Arsenaal is jarenlang een
speerpunt in de plannen van de
gemeente geweest. Eerdere, zeer
grootschalige plannen om het
terrein te ontwikkelen, strand
den in de planfase op, een nega
tieve beslissing door de Kroon.
In 1988 vond Vlissingen in Ufkes
een nieuwe ontwikkelaar. Het
grootste probleem dat gemeente
en projectontwikkelaar moes
ten oplossen was het vinden van
een geldschieter voor het pro
ject. Volgens directeur H. Ufkes
is de vrees om recreatieve pro
jecten te financieren een lande
lijk probleem. Banken trokken
zich terug nadat enkele grote re
creatieprojecten elders flopten.
Ook de hoge rentestand was een
struikelblok. „In 1988, toen we
begonnen, stond de rente op 6.75
procent. Nu is dat ongeveer 11
procent."
Architect van het project is het
bureau Wisse Tuinhof Slemmer.
Aannemingsbedrijf Christiaan-
se bv neemt de restauratie van
het beschermde, monumentale
munitiedepot uit 1823 voor zijn
rekening. Bouwbedrijf De Delta
werkt aan de nieuwbouw op het
terrein Makelaar Theelen en
Van der Weele begint nog dit
jaar met de verkoop van de 31
appartementen.
De kunstenaarsimpressie van het Arsenaalprojecl: uiterst links de kapel van de Pinkstergemeente, daarnaast het ronde theatergebouw met multi-functionele ruimte,
daarachter het appartementenblok. Op de voorgrond, tegen de havenkade ruimte voor winkels. In het gerestaureerde Arsenaal wordt het Maritieme Attractiecentrum
gevestigd, waarbij de 54 meter hoge toren met panorama-lilt en uitkijkplatform hoort.
Man in elkaar geslagen om anonieme brief
van onze rechtbankmedewerkster
MIDDELBURG - Een anonieme
brief over een zeer gevoelig on
derwerp aan de 18-jarige Goese
naar P. P. was op 3 maart aanlei
ding voor de zware mishande
ling van de vermeende schrij
verervan. De brief was door P.'s
vader gelezen en dat veroor
zaakte de nodige problemen in
de familiekring. P. was laaiend
over de briefen meende zeker ^e
weten dat deze was geschreven
door A. A. R„ omdat alleen hij
de bijzonderheden over zijn
persoonlijk leven wist waarvan
in de brief sprake was.
P. ging naar zijn één jaar oudere
broer en de twee besloten R. een
flinke afstraffing te geven. Zij
wachtten hem op in de brand
gang achter zijn woning en be
sprongen hem gezamenlijk,
waarna R. een enorm pak ram
mel van hen kreeg.
Het bleef niet bij stompen en
slaan. Toen R. op de grond lag
gingen zij op hem staan en één
van de jongens schopte hem in
het gezicht. Toen hij probeerde
te ontkomen reed één van de
broers hem met een fiets van de
sokken. R. werd met een hersen
schudding en een gebroken neus
in het ziekenhuis opgenomen.
Van onze correspondent
Hans de Bruijn
BRUSSEL - Liefhebbers van
Willem Elsschot en diens werk
moeten zich de komende week
naar Antwerpen begeven. Van
zondag 3 tot maandag 11 no-
vembe staat de geboortestad
van de in I960 overleden auteur
van boeken als Villa des Roses,
Lijmen en Het Been in het teken
van de grote Elss- hot-manifes-
tatïe 'Villa Elsschot'.
Het meest opmerkelijke evene
ment daaruit is het integraal
voorlezen van het complete pro
za van Elsschot (elf boeken) door
een keur aan Vlaamse acteurs en
actrices, zoals Dora Van der
Groen. Johan Leysen en Julien
Schoenaerts. Dat gebeurt zeven
avonder na elkaar in de FNAC-
boekwinkel op de Groenplaats.
Daar wordt ook een fototentoon
stelling gr vijd aan Elsschot. er
wordt een /mposium gehouden
over de be ekenis van de schrij
ver voor de Vlaams-Nederlandse
literatuur, het Archief en Mu
se im voor het Vlaamse Kultuur-
e'en heeft een expositie van
'ïlsschot-memorabilia pn er wor-
len films van Elsschót-boeken
gedraaid
Volgend' week zondagmiddag
is er (va f he Centraal Station)
een El :hot-wandeling langs
plaatse, in Antwerpen die her
inneren tan de schrijver iwaar-
onder z i gaf op de begraaf
plaats Schot nselhofi en voorts
besteden de BRT-radio en -tv
volgende week ruim aandacht
aan Elsschot.
Van de schrijver Guido Lau-
waert ve schijnt tijdens de ma
nifestatie een bundeling van ar
tikelen over- Elsschot. die Lau-
waert onder meer schreef voor
Het Parool. Het boekje is geti
teld Omtrent Kaas en andere
onthullingen rond Willem Els
schot en zijn werk.
Een echte reden voor al deze
aandacht voor Elsschot op dit
moment is er niet. of het moet
zijn dat Lauwaert. tevens een be
kende Antwerpse organisator en
cultuurpromotor (bekend van
de Nachten van de Poëzie), met
deze manifestatie afscheid wil
nemen van het publieke cultuur
leven.
Lauwaert is het zat. zegt hij zelf.
„Ik heb meermaals getwijfeld
aan het nut van mijn gedoe, of ik
nog verder moest organiseren in
dit kloteland. of ik niet naar Ne
derland moest uitwijken, waar
ik wel op de waardering kon re
kenen die ik vergeefs gedurende
jaren in eigen land heb gezocht."
Willem Elsschot
Voor de politierechter in Middel
burg verklaarde P. P. dat het ze
ker niet de bedoeling was ge
weest R. het ziekenhuis in te
slaan. Politierechter mr B.
Boekhout kon zich van P P. nog
wel voorstellen dat hij razend
was en dat hij zich niet kon in
houden toen hij R. te pakken
had. Maar hij vond dat M. P.. die
zijn broer alleen maai- kwam hel
pen, toch meer zelfbeheersing
had moeten tonen.
Voor officier van justitie mr H. F.
Mos ging de aanpak van de jon
gelui alle perken te buiten. „Een
smerige twee-tegen-één-strijd",
concludeerde hij. Hij hield de
jongens voor dat de feiten zon
der meer gevangenisstraf waard
waren, maar met het oog op hun
leeftijd hield hij het bij een boe
te.
M. P. kreeg nog een extra veeg
uil de pan omdat hij met allerlei
vertragingstaktieken nog steeds
niet de 120 gulden schade voor
kapotte kleding van het slacht
offer had vergoed. Zijn broer had
dat bedrag wel betaald. De eis
tegen P. P. was duizend gulden
en tegen M. P 1.500 gulden waar
van 500 gulden voorwaardeliik
met als bijzondere voorwaarde
betaling van de schadevergoe
ding De politierechter verlaag
de in zijn vonnis de boetes met-
250 gulden.
Hondenkeuring
in Middelburg
MIDDELBURG - In het over
dekt winkelcentrum Dauwen-
daele aan de Vrijlandstraat in
Middelburg wordt zaterdag een
keuring voor rashonden en
kruisingen gehouden. Er heb
ben zich inmiddels 110 eigena
ren uit heel Zeeland aangemeld.
Bij de keuring wordt gelet op
rasstandaard, conditie en ka
rakter van de hond. De jury be
staat uit de dames Kolk uit Dor
drecht en Morgan uit 's-Heeren-
hoek en de heer Douma uit Rot
terdam, Er is ook een karabash
ingeschreven, een dogachtige
hond uit Turkije, waarvan er
zich slechts één exemplaar in
Zeeland bevindt. Naast de keu
ring is er ook een demonstratie
gedrag en gehoorzaamheid, die
wordt gegeven door het demon
stratieteam van de Hondenver
eniging Walcheren IHOWA). De
organisatie van deze dag is in
handen van een dierenspeciaal
zaak in Middelburg, in samen
werking met de HOWA.
Arno Witkam:op de planken staan is echt geweldig....".
foto Willem Mieras
van onze verslaggeefster
Mariette Woudenberg
's-HEERENHOEK - „Plan
kenkoorts? Ben je gek! Een
beetje zenuwachtig, meer
niet". Rinus Witkam (38) ziet
nergens tegenop. Samen met
z'n vier broers vormt hij het
cabaretgroepje De Witkam
metjes: graag geziene gasten
op carnavalsfeesten, bruilof
ten en partijen. Zaterdag is
hun eerste gróte optreden.
Morgenavond, tijdens het
amateurfestival in De Stenge
te Heinkenszand, staan de
spotlights rond 21.45 uur ge
richt op het quintet uit 's-
Heerenhoek.
De broers maakten naam op
het bejaardencarnaval in 's-
Heerenhoek. „Geweldig was
dat", weet Arno Witkam (28)
zich te herinneren. „Weet je
nog die keer van dat pilsje?",
valt Rinus hem in de rede
„Dat verdienden we met een
grapje over een plaatselijke
verzekeringsman. Je moet
weten dat die eerst schilder en
behanger was geweest, We
hadden een soort alternatieve
reklame bedacht. Ik probeer
de een rol behang met de
naam van die verzekerings
man op een toneelzuil te plak
ken. Dat mislukte grandioos.
Op het laatst zei ik - als uit
smijter - 'gelukkig heb ik
meer verstand van verzeke
ren'. Dat vond die man zo ge
weldig dat we allemaal een
pilsje kregen."
Waar ze ook optreden, alle
teksten komen uit de breinen
van de Witkammetjes. Voor
elk programma staat vijf
maanden. Eigenlijk vindt Ri
nus de voorbereidingen leu
ker dan het optreden zelf.
„Jan is tijdens de bijeenkom
sten voorzitter. Die probeert
altijd orde te scheppen. De
rest heeft gewoon vreselijk
veel lol. Vooral Kees komt
met de meest waanzinnige
ideeën. Hij is de zotste van het
stel."
Professioneel
Het programma van het ama
teurfestival zit al in het hoofd
gestampt. Vele repetities tus
sen de schuifdeuren èn eentje
in De Stenge gingen eraan
vooraf. De broers hebben het
dit keer professioneel aange
pakt: een eigen grimeur, een
belichtingsplan en muziek op
de band „De aankleding, hè.
dat zegt alles", mijmert Arno.
Broer Rinus is bereid een tipje
van de sluier op te lichten.
„Het wordt puur amusement
èn een stukje vriendelijke kri
tiek." Met pretlichtjes in de
ogen vertelt hij over de dia
presentatie die De Witkam
metjes zaterdag op de plan
ken brengen. „We doen een
Ontdek je Plekje voor de ge
meente Borsele. Zoals te ver
wachten is, gaat er van alles
fout. Het wordt een André
van Duin-achtige opvoering."
Arno vermeldt niet zonder
trots de rol van Kees Witkam
in het geheel. Vermomd als
dronken toneelknecht zwab
bert hij door het progamma.
„Die rol is hem op het lijf ge
schreven. Echt steengoed!"
Toneelspelen zit de broers
overigens allemaal in het
bloed. Ze ontdekten het op de
padvinderij Ex-welp Arno:
„Als het slecht weer was.
moesten we acteerstukjes
doen. Dat vond ik toen al
hardstikke fijn om te doen."
Rinus stemt enthousiast in.
„Op de planken staan is ge
weldig". Hij voegt er nadien
berustend aan toe: „Maar we
blijven natuurlijk amateurs."
van onze verslaggever
VLISSINGEN - „De plannen
van de gemeente Vlissingen met
het Arsenaalgebied gaan uit
van veel te optimistische ver
wachtingen. Het zou heel goed
kunnen dat over een paar jaar
blijkt dat de investeringen op
geen enkele manier terugver
diend kunnen worden. De inwo
ners van Vlissingen moeten dan
opdraaien voor de missers die
nu gemaakt worden."
Wim van der Maaten, een van de
krakers van het oude mare
chausseegebouw aan de Emma
straat in Vlissingen, is er van
overtuigd dat Vlissingen zich
flink in de vingers snijdt met de
plannen voor het Arsenaalcom
plex. „Ik begrijp niet dat de ge
meente de leegstand laat voort
duren. De aanpak van dat pro
bleem moet volgens mij priori
teit krijgen. Elk leeg pdnd kost
Vlissingen handenvol geld."
Het marechausseegebouw is vo
rig jaar augustus gekraakt. Van
de eerste groep is nog één kraker
over. Wim is er officieel in maart
ingetrokken. Sandra van Hoften
is er in juli bijgekomen, Miranda
Kesteloo in augustus. Een eer
dere poging van de gemeentë om
het pand te laten ontruimen,
strandde bij de rechter. Die vond
dat het belang van de krakers
zwaarder woog dan de plannen
van Vlissingen. Zolang de ge
meente geen concrete ideeën
had. mochten de krakers blij
ven.
Gisteren, donderdag, werden de
plannen met het Arsenaalcom
plex gepresenteerd. Maandag al
begint de sloop van bijgebou
wen. De gemeente zal de rechter
vragen of de plannen concreet
genoeg zijn om tot ontruiming
over te gaan. Als de rechter met
het verzoek instemt, zullen de
krakers volgens Sandra zonder
slag of stoot vertrekken. „Het is
Politie bekeurt
21 hardrijders
ZIERIKZEE - De rijkspolitie
Schouwen-Duiveland heeft
woensdag radarcontroles uitge
voerd op de Stolpweg in Nieu
we rkerk, de Kerkweg in Kerk-
werve, de Lange Blokweg in Zie-
rikzee en de Calandweg, even
eens in Zierikzee. In totaal wer
den 328 voertuigen geregi
streerd. waarvan 21 te hard ble
ken te rijden.
wel jammer, maar je houdt h^f
toch niet tegen. Ik woon hi^e
prettig, hoewel ik ook best egf
gens anders zou willen zittei^
Maar ik wil niet uit Vlissinge^
weg. Hier heb ik m'n vrienden ei
hier gaat het leven ook een stu
rustiger dan in Amsterdam.
heb daar een tijdje in een kraaU
pand gezeten, maar dat beviy\
helemaal niet." x,
Het gebouw verkeert in een heel
slechte staat. Er zitten scheurei_
in de fundamenten en het begini'
al onaangenaam koud te woi™
den. De sloop is terecht, vindei
ook de krakers. Maar waar moe
ten ze dan heen? „We kunneij"
met het geld dat we verdienei v
nauwelijks de elektriciteitsreke
ning betalen, dus een flat van d re
woningbouwvereniging is uitgem
sloten", vertelt Wim. Hij heefvc
een uitkering, Sandra en MiranDl
da verdienen wat bij met uiiZf
zendwerk. „Volgens maatstave)k£
van de sociale dienst zijn wior
arm. Dat is iets anders dan ai VVf
moedig, want dat zijn we nieth{
We kunnen doen waar we zin iip(
hebben." q
Negatieve reacties van de Vlissc
singers zijn er nauwelijks gtpj
weest. De meesten stellen zicl^
afwachtend op. Sandra heeft di
indruk dat buurtbewoners he
stiekem wel spannend vindei
dat zij in het gebouw vertoever
Zij zijn de enigen in Zeeland di
zo'n soort pand kraken.
De plannen van de gemeente be K
tekenen vermoedelijk de nek t»
slag voor het marechausseege oc
bouw. De advocaat van de kra tri
kers. mr Th. G. B. M. Leenden K
ziet weinig mogelijkheden voo ne
zijn cliënten. „Juridisch hebber m
de krakers geen poot om op ti de
staan. Als de gemeente vaar te
maakt met de bouw. zal de ont- d(
ruiming snel een feit zijn. Ze zijl tc
afhankelijk van de goede wil var hi
Vlissingen om vervangendi
woonruimte te krijgen. Uit d(:
brief die ik van de advocaat vai
de gemeente kreeg, blijkt da|
Vlissingen bereid is mee te den J
ken over vervangende woon- er
werkruimte." g
Een punt in hun voordeel kan d<
kringloopwinkel zijn die enkel-
maanden geleden gestart is
Tweedehands spullen wordei-
daar gekocht en weer verkocht
De krakers hebben een stichtinj
gevormd om het geld te beherei.
en om als rechtspersoon te kun
nen fungeren. Gemeente en poli 1
tie staan niet afwijzend tegen
over de winkel. Bij het zoeker va
naar een nieuw onderkomen za He
er echter ruimte moeten zijn
voor de winkel. 0(
Ze
he
he
van onze verslaggever
BORSELE - De Amsterdamse
PvdA-activist Jan Schaefer
mag in het Zeeuws VVD-staten
lid Gerrit Eijssens een bondge
noot zien. Over de hoofden van
zijn partijgenoten in Borsele,
riep de VVD-er de politieke par
tijen donderdag op hun teloor
gegane verbindingen met de sa
menleving te herstellen.
Tijdens zijn spreekbeurt voor de
VVD-afdeling Borsele sloot Eijs
sens zich aan bij de steeds luider
klinkende klacht dat overheids-
bestuurders en volksvertegen
woordigers nauwelijks nog uit
de marktsector afkomstig zijn.
Hij herinnerde de politieke par
tijen aan hun 'plicht' ervoor te
zorgen dat 'in alle gremia van de
bestuursorganen' een redelijke
afspiegeling te vinden is van de
hele samenleving.
Overigens beperkte Eijssens zijn
klacht niet tot de politiek. „Dat
het niet alleen in de politiek
voorkomt bewijst de FNV di(
haar leden voornamelijk recru:
teert uit ambtenaren en uitke
ringsafhankelijken em slecht
een klein deel van de in d(
marktsector werkzame mensec
tot haar leden mag rekenen." i
Hij hekelde ook het bedrijfsle-;
ven. waarin het - uitgezonderd
enkele grote bedrijven - 'not do
ne is dat men naast het eommer
ciële werk ook in de politiek
werkzaam is'. Eijssens pleitte
dan ook voor een algehele mem
taliteitsverandering, 'zodat hel
huidige Kafkaiaanse beeld dal
de samenleving van de overheid
heeft, veranderd wordt.'
Om nu meteen maar het aantal
ambtenaren te halveren, zoal^
Schaefer roept, gaat Eijssen^
wat te ver. Maar 'als aanzet tot
het vernieuwend denken' waar-I
deert hij de kreet van de PvdA-er
zeer. Hij raadde zijn eigen partij,1
de VVD, aan: „Spring mee in die
trein".
van onze verslaggever
HEINKENSZAND - De bewo
nersadviesraad van de woning
stichting Borsele voert actie te
gen de kabinetsplannen voor
een jaarlijkse huurverhoging
van 5,5 procent. Vandaag of
morgen krijgen alle 1800 huur
ders een brief waarin hen ge
vraagd wordt protest aan te te
kenen tegen de voorgenomen
huurverhoging. De adviesraad
(een belangenorganisatie van
huurders) hoopt de formulieren
vóór dinsdag 5 november weer
terug te hebben. „Dan zorgen
we dat ze bij de fractieleden van
de PvdA en het CDA terechtko
men", meldt een strijdlustige
secretaris J. C. Noordzij van de
bewonersadviesraad.
Volgens Noordzij is de pro-,
testactie net op tijd. „In de week I
na 5 november moet de Tweede I
Kamer uitspraak doen over de
voorstellen. Of het allemaal zin I
heeft? Persoonlijk denk ik van I
niet. Maar het is in elk geval een|
noodkreet van de huurders." I
In de petitie komen alle bezwa-; r
ren tegen huurverhoging aan de I
orde De bewonersadviesraad
vindt het vooral stijlloos van het jf
kabinet dat het de verhoging i
van de huren geen gelijke tred
laat houden met de loonstijging 4
(maximaal drie procent in 1993).,
Op landelijk niveau zal de Woon-|
bond via demonstraties op het; j
Binnenhof van zich laten horen' si
Al eerder voerde deze bond een
rode-kaart-actie tegen de huur-:
verhogingen.
11 1.1 H
Wim van der Maaten (m), Sandra van Iloften en Miranda KestelJ'
zitten nu nog als krakers in het Marechausseegebouw in het Vlifu
singse Arsenaalgebied. foto Ruben Orer
