/N-beraad over Joegoslavië
Kroonprins in Paleizenrace
Marine vindt bij toeval uitgeputte
zwemster op nachtelijke Noordzee
WAO-gesprek vakbonden
en werkgevers mislukt
Noodoplossing voor
vertegenwoordiging
in Baltische staten
m/ voui
/anDijke
rvische tanks rukken op richting Zagreb
mmmiÊm
ierviërs zouden vooral
lonumenten verwoesten
Verhuizen is
maatwerk
reportage
21 Vm 25
29 Vm 37
tiler meer bewolking
aatselijk mistbankendaarna zon-
o gevolgd door toenemende beivol-
ng. Temperatuur 23 graden. Zioakke
Imatige zuidoostelijke wind.
4e jaargang no. 223
lerdag 21 september 1991
AKANT/ELAND
Diverse types staan uitgestald in onze showroom en
buiten
Nog enkele 1991-modellen uit de verhuur
De laatste stuks voor aantrekkelijke prijzen
OCCASION
VOUWWAGEN- EN CARAVANSHOW
DEN HELDER (GPD) - Het is
bijna middernacht, aarde
donker. De zee is rustig. De
mijnenjager Vlaardingen
vaart langzaam, twee man
nen maken op het voorschip
het anker gereed. En dan
klinkt er ineens vanaf het wa
ter een zachte meisjesstem:
'Help!' Op de Vlaardingen
wordt alarm geslagen. Er ligt
een drenkeling in zee-
De mijnenjager had donder
dag een vliegtuigbom uit de
Tweede Wereldoorlog op zee
met springstof onschadelijk
gemaakt. De echte klapper
kwam'later: op ruim twee kilo
meter uit de kust bij Scheve-
ningen haalde de bemanning
donderdagavond een uitge
putte en onderkoelde zwem
ster uit het water. Puur maz
zel. vinden ze op de Vlaardin
gen. „Op dat tijdstip, op die
plaats, dan heeft ze wel een en
geltje bij zich gehad".
Bootsman Leo Don uit Den
Helder en matroos Vincent
Wolterbeek uit Eindhoven
stonden 'op de bak' en keken
elkaar vreemd aan toen de
noodkreet over het water
klonk. Toch dachten ze op dat
moment niet aan een drenke
ling. „Nee. het leek eerder op
de stem van een vrouwelijke
collega. Maar achter ons stond
niemand".
Het tweetal sloeg alarm en op
de mijnenjager begon meteen
de man-over-boord-procedu-
re: de opvarenden werden ge
teld en het schip keerde terug
in zijn eigen kielzog.
Commandant Jan Bakker uit
Schagen; „We zochten met
schijnwerpers in de duisternis.
Ineens zagen we haar. Echt
een 'lucky shot'. Er is meteen
een boei met. rookmarkeerder
uitgeworpen en we lieten de
snelle rubberboot te water. De
bemanning stond haar vanaf
de reling toe te schreeuwen en
moed in te spreken".
De rillende zwemster werd aan
boord direct door een zieken
verpleegster in folie en dekens
verpakt. „Ze had het ver
schrikkelijk ko.ud", weet Leo
Don. „Je hoorde de folie ram
melen".
De verzorging en een hete mok
thee deden snel wonderen.
Toch werd het meisje voor alle
zekerheid in een brancard ge
legd en overgedragen aan de
rijkspolitie te water.
De marine hield gisteren de
identiteit van de geredde
drenkelinge achter. Veel we
ten ook de redders niet van het
meisje. Bootsman Don: „Ze zei
dat ze voor zonsondergang in
zee ging en door de stroming
niet meer op het strand kon
komen. Ze was naar eigen zeg
gen eerst naar een ander schip
gezwommen, maar daar hoor
de niemand haar. Ze draaide
zich om en zag ons. Het was
haar redding dat we zo lang
zaam voeren, anders hadden
we haar nooit gehoord".
"OHM,!! RAJIC - De verwoeste toren van de katholieke kerk van de
Kroatische stad Gornji Rajic (foto Robert BeloseviclAP)
an onze correspondenten
SHINGTON/BELGRADO -
Veiligheidsraad van de Ver-
■ilc Naties is vrijdagavond
terzoek van Canada, Austra-
tn Oostenrijk begonnen met
rleg achter gesloten deuren
r de escalerende situatie in
joslavié. De consultaties
jen volgende week mogelijk
nen worden gevolgd door
openbare zitting van de Vei-
eidsraad, die zich dan zou
nen uitspreken over het stu-
van een vredesmacht.
scheidene landen, waaron-
Australië. hebben al in het
nbaar om het zenden van
irlementair
[bat over
lacht Jeltsin
ISKOU (RTR) - Het parle-
ntvan de Russische Federa-
heeft vrijdag besloten te de
lleren over de toegenomen
icht van president Boris Jelt-
Op de tweede dag van de zit-
i van het parlement noem-
1 verscheidene afgevaardig-
i recente decreten van Jelt-
ondemocratisch.
de mislukte couppoging vori-
maand heeft Jeltsin alle rege-
jsverantwoordelijkheid in de
deratie naar zich toegetrok-
i en zich het recht toegeëi-
nd alle leiders van de Russi-
ie departementen te benoe-
h,
parlementsleden namen ook
n motie aan die de Russische
jering ervan beschuldigt on-
Idoende te doen voor econo-
sch herstel, vooral in de land-
iw.
Advertentie
geijtenbeek goes b.v.
verpakkers verhuizers
Nieuwstraat 60-66 4461 CH Goes/
Tel. 01100-14967/
DEN HAAG (GPD/ANPl - De re
gering heeft besloten de Neder
landse ambassadeurs in Helsin
ki en Stockholm voorlopig ook
te accrediteren in de Baltische
staten. Graaf de Marchant et
d'Ansembourg, ambassadeur in
Stockholm, krijgt voorlopig
Letland en Litouwen onder zijn
hoede. Ambassadeur Jacobs
(Helsinki) heeft Estland toege
wezen gekregen.
Volgens premier Lubbers is de
oplossing „een noodvoorzie
ning". Een woordvoerster van
buitenlandse zaken verwacht
dat binnen enkele maanden een
definitief besluit zal worden ge
nomen over een diplomatieke
post in de Baltische staten.
Het kabinet komt met de nood
voorziening in de vorm van me-
KGB-topman
neemt ontslag
MOSKOU (AP) - Luitenant-ge
neraal Leonid Sjebarsjin, chef
van de buitenlandse inlichtin
gendienst van de KGB, heeft
zijn functie neergelegd. Dat
hebben Sovjet-media vrijdag
gemeld.
Ook zijn functie van vice-voor-
zitter van de KGB zou hij heb
ben opgegeven. Sjebarsjin zou
daarmee willen protesteren te
gen de benoeming van majoor-
generaal Nikolai Stoljarov tot
eerste vice-voorzitter.
de-accreditatie voor een deel te
gemoet aan de wéns van de
Tweede Kamer. De volksverte
genwoordiging heeft met alge
mene stemmen aangedrongen
op een zelfstandige diplomatie
ke post in een of meer van de drie
Baltische staten.
Minister Van den Broek (buiten
landse zaken) had er aanvanke
lijk weinig oren naar de wens
van de Kamer in te willigen. Als
hoofdbezwaar voerde de be
windsman aan dat zijn departe
ment onmogelijk de benodigde
fondsen op tafel kon brengen.
Daarnaast suggereerde de mh
nister dat vestiging van een am
bassade in één van de Baltische
landen tot scheve ogen zou lei
den bij de twee die dan niet in de
prijzen zouden vallen.
Met België en Luxemburg zijn
gesprekken gaande over een
eventuele Benelux-ambassade
in de drie landen. Het is nog on
duidelijk of Nederland dan met
een ambassade of een consulaat
in de Baltische landen vertegen
woordigd zal zijn, verklaarde
Lubbers gisteren, na afloop van
de wekelijkse ministerraad.
(Advertentie)
Autolease Zeeland B.V.
Sterk in ieder merk
BEL VOOR EEN SCHERPE OFFERTE:
01100-20681
VN-troepen gevraagd. Maar di
plomaten bij de VN maakten
vrijdag duidelijk, dat dat niet
eenvoudig ligt en dat het voor
alsnog zeer de vraag is of er ooit
een vredesmacht naar Joegosla
vië kan gaan. Deze diplomaten
zeiden dat de VN zich traditio
neel niet bemoeit met de interne
aangelegenheden van een van
de lidstaten. Dat betekent dat
alleen een vredesmacht zou kun
nen worden gestuurd als alle
vechtende partijen daarom zou
den vragen, en dat is niet waar
schijnlijk.
Maar premier Bob Hawke van
Australië zei vrijdag dat inter
ventie van de VN niet alleen ge
wenst is, maar ook naar interna
tionaal recht mogelijk omdat
„Joegoslavië als land al niet
meer bestaat". Andere diploma
ten wezen erop dat het feit dat
Slovenië en Kroatië zich onaf
hankelijk hebben verklaard, in
grijpen van de VN rechtvaar
digt.
Secretaris-generaal Perez de
Cuellar van de VN noemde de
strijd in Joegoslavië vrijdag een
„interne aangelegenheid". Maar
hij liet niettemin de mogelijk
heid van ingrijpen van de VN
open, omdat „een aantal landen
vreest dat de burgeroorlog in
Joegoslavië de internationale
vrede en veiligheid in gevaar
kan brengen".
Toegespitst
Het conflict tussen Kroatië en
Servië heeft zich verder toege
spitst. Een eindeloze colonne
militaire voertuigen en vracht
wagens verstopt de uitvalsweg
van Belgrado naar Zagreb. Al
voor de tweede dag achtereen
zijn duizenden en nog eens dui
zenden soldaten van het federa
le Joegoslavische Volksleger
(JNA) op weg naar het oosten
van Kroatië, toegezwaaid door
vele enthousiaste bewoners van
de Servische hoofdstad.
Vrijdagavond laat stond het be
gin van de colonne op 60 km van
de Kroatische hoofdstad. Het
Kroatische hoofdkwartier in
Osijek meldde dat tanks posi
ties innamen op minder dan tien
km afstand. De bedoeling van
het JNA is waarschijnlijk de Sla
vonische steden Osijek, Vuko-
var en Vinkovci van de rest van
Kroatië af te snijden.
Het nieuws dat de Veiligheids
raad bijeen is gekomen om zich
te beraden over de situatie in
Joegoslavië, maakte weinig in
druk op een majoor van het JNA,
Zittend op een tank verklaarde
hij dat „niets en niemand ons
kan ompraten of bang maken.
Zeker niet nu we weten dat onze
kameraden in hun kazernes in
Kroatië worden belegerd".
Mobilisatie
In Servië gaat de mobilisatie
van reservisten door. Rond. de
kazernes van het JNA is het een
drukte van belang. Tal van fami
lies doen hun zonen en mannen
die naar de oorlog vertrekken,
uitgeleide. In de Noordkroati-
sche streek Slavonië heeft het
commando van de Nationale
Garde eerder vrijdag via de tv de
algehele mobilisatie afgekon
digd.
De Joegoslavische federale pre
sident. Stipe Mesic, heeft vrijdag
de staf van het JNA, die vooral
uit Serven bestaat, opnieuw be
schuldigd van het plegen van
een staatsgreep. Mesic. een
Kroaat, riep de manschappen
van leger, luchtmacht en marine
op het schieten te staken en or
ders niet langer op te volgen.
„Het leger kan deze oorlog niet
winnen noch het land de wil op
leggen van slechts één repu
bliek: Servië".
De tankcolonne die donderdag
uit Belgrado vertrok, kwam in
de loop van de dag in het oosten
van Kroatië aan. Ook vanuit
Bosnië-Hercegovina trokken
vrijdag legercolonnes richting
Slavonië. Er werden massale
aanvallen gemeld op Lipovac en
twee andere Kroatische dorpen
op de Kroatisch-Servische
grens.
DEN HAAG (GPD) - Pogingen
van de ondernemersorganisa
ties om met de vakbeweging
een uitweg te zoeken uit de
Ziektewet- en wao-problemen,
zijn gisteren mislukt. De werk
gevers is er veel aan gelegen
nieuwe openingen in het con
flict te vinden teneinde de toe
nemende onrust aan het sta
kingsfront in te perken. Voor
komende week staan estafette
stakingen in verscheidene be
drijven en het stilleggen van
stads- en streekvervoer op het
actieprogramma.
Op uitnodiging van de werkge
vers kwamen bestuurders van
de ondernemersorganisaties en
van de vakbeweging gister
avond in het geheim bij elkaar in
de marge van de maandelijkse
vergadering van de Sociaal-Eco
nomische Raad. Volgens de
werkgevers mislukte het over
leg, het leidde in elk geval „niet
tot gezamenlijke conclusies".
Eerder deze week liet de voorzit
ter van de grootste werkgevers
organisatie VNO, Rinnooy Kan,
doorschemeren dat de onderne
mersbonden bereid waren met
de vakbeweging te praten over
de gevolgen van de ingrepen die
het kabinet wil doen in de Ziek
tewet en de wao.
Het overleg van gisteren was be
doeld om na te gaan of de onder
nemersorganisaties en de vak
beweging meer of minder op een
lijn te krijgen zouden zijn. Pre
mier Lubbers liet in de loop van
de dag weten dat het kabinet
een gesprek met de sociale part
ners (werkgevers- en werkne
mersorganisaties) over verdere
aanpassing van de plannen aan
zou willen, wanneer deze met
een uitgewerkt plan zouden ko
men.
Werkgevers en werknemers
staan tot dusver in de Ziekte-
wet- en wao-kwestie lijnrecht te
genover elkaar. De ondernemers
zijn voorstander van beperkin
gen in de uitkeringen, de vakbe
weging is daar faliekant tegen.
(Advertentie)
APELDOORN - Prins Wilem Alexander rent, gevolgd door twee paleisrechercheurs op de fiets, naar de finish van de Internationale
Paleizen Estafette Loop 1991. De Kroonprins loste vrijdag, zoals in het programma stond, bij Paleis Het Loo het startschot voor de
wedstrijd. Maar tot veler verrassing bleek hij ook deelnemer te zijn. De loop voerde van Apeldoorn naar Paleis Soestdijk. Het
deelnemersveld bestond uit mensen van diensten waarmee de veiligheidsdienst van het Koninklijk Huis nauw samenwerkt, zoals
de Belgische Rijkswacht en de Nederlandse Politievrouwen (foto Frans Van der Linde/ANP)
Oost-Europa wankelt langs een afgrond van etnische onlusten en
economische problemen. Verder in de bijlage Reportage:
Genadeloze perfectie in het denken van Ludwig Wittgenstein
Burgemeester Rutten van Middelburg begint zijn tioeede termijn
De psyche van de koe Hans van Mierlo biedt een alternatief
géén paradijs Water dwingt het Midden-Oosten tot samenwer
king.
■■H
Een bijzonder kind (en dat is
het) wordt honderd jaar. Verder
in de bijlage Vrije Tijd:
Autoreis door Noorwegen
Werken met de grillen en wil
lekeur van de dood Lease-
fietsen voor ANWB-werknemers
Kantoren vol tijdloze meube
len Wildgroei milieu-merkjes
stuurt de consument het bos in
In de Kleine Kaart: knoflook
Duitsland struikelt over de
mini-playbacksliow
Wan onze verslaggever)
IGREB De Kroatische mi-
ster van onderwijs en cul-
V. Pavlatic, heeft de Servi-
he militie en het Joegoslavi-
he leger ervan beschuldigd
ivust Kroatische culturele
onumenten in de omstreden
lieden te beschieten. Zodra
Kroatisch dorp of stadje on-
vuur komt te liggen, is de
rk of het oude centrum het
ste doelwit.
tde kerktorens gebruikt wor-
vdoor eenheden van de Natio-
Garde van Kroatië wordt
w minister B. Salaj van infor-
itie bestreden. „Zelfs als
luilplaats tijdens een aanval
igen de kerken en monumen-
niet gebruikt worden door
ize gardisten".
leen al de afgelopen week
ids het tekenen van het be-
rnd van Igalo, na besprekin-
rn onder leiding van Lord Car-
gton, is weer veel verloren ge
gaan. Onder meer de middel
eeuwse kathedraal van Sibenik
is tijdens beschietingen zwaar
beschadigd. Ook de historische
panden in de omgeving van deze
kerk liepen grote schade op.
Pavlatic: „Als een schoolge
bouw wordt kapotgeschoten, is
dat vervelend. Maar we bouwen
een nieuwe school, misschien
nog beter dan het oude pand.
Wat nu door het leger en de Ser
vische militie wordt vernield, is
onvervangbaar". Hij vreest dat
door deze aanpak de Kroatische
cultuur wordt uitgevlakt alsof
deze nooit heeft bestaan.
Sinds jiet begin van de^ vijande
lijkheden deze zomer zijn tot en
met donderdag 116 Kroatische
monumenten meer of minder
ernstig beschadigd. Elf kleine
steden en dorpen werden ver
nield, 23 buitenhuizen en 71 ker
ken. Pavlatic: „We weten van
één geval, waarbij voor de Servi
sche televisie speciaal een kerk
toren werd beschoten".
Ruime, lederen 2,5
zitter. Optimaal zit-
komfort door rechte
rugstand. Zwart lijn-
aksent. Prachtig
design.
