Meer voorlichting Oosterschelde
Erg modern allemaal, maar
tegelijk knus en gezellig
Supertanker op rede Vlissingen
Vismijn gooit
op visserij dag
deuren open
Zeeuwse scholen
dunner bevolkt
Regenachtig
Coupure
Truc maakte vrouw
1650 gulden armer
Panelen met informatie over wat wel en niet mag in beschermd gebied
Evenementen
Dronkeman
veroorzaakt
ravage in
jachthaven
PZC
zeeland
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1991
GOES - De voorlichting over
let gebruik van de Oosterschel
de wordt aanzienlijk uitge
breid. Nog dit jaar komen over
al in het gebied panelen, met
daarop informatie over de spel-
tfjels die horen bij een be
schermd natuurmonument. De
(jrca 100 borden worden onder
meer geplaatst in jachthavens
en op plekken waar zeeaas ge
ilt wordt. Met ingang van 1
jptember '91 gaat een voor
lichter aan de slag. Onder de
vaste gebruikers van de Ooster
schelde - pierenspitters, zee-
5roentesnijders en waterspor-
(ers-worden folders verspreid.
De voorlichting is erop gericht
duidelijk te maken wat er wel en
niet mag in het Oosterschelde-
gebied: waar pieren gespit mo
gen worden, waar schorgroenten
gesneden mogen worden, welke
gebieden wel en welke niet be
treden mogen worden. Die re
gels zijn ingaande 1991 van
kracht geworden door de aan
wijzing van de Oosterschelde tot
beschermd natuurmonument.
Raast algemene informatie, is de
voorlichting toegespitst op de
verschillende gebruikersgroe
pen.
B. Bouwman, medewerker
het consulentschap Natuur,
Milieu en Faunabeheer (NMF),
erkent dat de voorlichting laat
gang komt. „De definitieve
aanwijzing tot natuurmonu
ment kwam pas in december
if. Er was tot op het laatste
moment onzekerheid over de
precieze rechtsgevolgen van de
activiteiten. Het was voor ons
moeilijk om tijdig een en ander
voor te bereiden." Hij wijst erop
dat desondanks met enig impro
viseren toch zoveel mogelijk be
kendheid is gegeven aan de
nieuwe spelregels. Er zijn drie
aparte - tijdelijke - folders ge
maakt.
Pieren spitten
De folder voor pierenspitters
geeft de plaatsen aan waar aas
gestoken mag worden en maakt
duidelijk waar schelpdierperce
len liggen (verboden terrein voor
aasspitters). Het informatieblad
wordt verspreid via hengelsport
verenigingen en -winkels. De fol
der voor de zeegroentesnijders
bevat uitleg over de procedure
die gevolgd moet worden om een
snij vergunning te kunnen be
machtigen. De watersporters
krijgen in een folder informatie
over de gebieden waar gevaren,
geankerd en drooggevallen mag
worden. De folder wordt ver
spreid via watersportverenigin
gen en jachthavenbeheerders.
Gewerkt wordt aan folders vooi
buitenlanders en aan een defini
tieve versie van de Nederlands
talige folder. Naast de informa
tieborden komen er ook aanwij
zingsborden, met daarop de
tekst: kwetsbaar gebied; verbo
den toegang. Het is de bedoeling
dat de voorlichter (die door NMF
samen met de provincie en rijks
waterstaat wordt betaald) gaai
zorgen voor artikelen over de be
scherming van de Oosterschelde
in allerlei kranten en brochures.
Op de hydrografische kaarten is
al aangegeven welke slikken en
platen verboden gebied zijn en
wanneer de Oliegeul bij Neeltje
Jans door boten gemeden moet
worden.
Bouwman is - ondanks de te
kortkomingen die nog moeten
worden weggepoetst - niet onte
vreden over de gang van zaken.
„Je merkt dat de mensen al we
ten dat er regels zijn. Ze zijn nog
niet altijd precies op de hoogte
en daar ligt een taak voor ons."
Hij onderstreept dat het voor
het consulentschap NMF ook
wennen is. In het eerste jaar van
de bijzondere bescherming
blijkt in de praktijk dat verschil
lende regels en procedures enige
aanpassing behoeven. Dat zal
ook gebeuren.
Het toezicht op het naleven van
de regels gebeurt door de rijks
politie (te land en te water), me
dewerkers van NMF en organi
saties voor natuurbeheer. Over
treders worden in beginsel eerst
gewaarschuwd (ze krijgen een
officiële waarschuwing per aan
getekende brief) en gaan bij her
haling op de bon. Er zijn al pro
cessen-verbaal uitgedeeld, on
der meer aan pierenspitters.
Door inzet van een nieuwe boot
(de Branta) en een extra mede
werker, breidt NMF vanaf 1 sep
tember het toezicht uit.
Bouwman is niet gelukkig met
de verspreiding van anonieme
pampletten (door een zich noe
mende Groep Vrije Natuur),
waarin staat dat de regels niet
opgevolgd hoeven te worden.
„Het publiek wordt vals voorge
licht. Er wordt gesuggereerd dat
men in de Oosterschelde alles
mag doen. Daardoor worden de
mensen op het verkeerde been
gezet." Wie er achter de actie zit.
is niet bekend.
VLISSINGEN - De Kuwaytse supertanker Al Jabriyah passeer
de vrijdagavond om ongeveer 20.00 uur de rede van Vlissingen.
Op zichzelf is dat niet bijzonder, ware het niei dat de tanker de
grootste is die ooit op de Westerschelde voer. De lengte van het
schip is 371 meter, de breedte meer dan 56 meter. Het schip meet
159.000 bruto register ton (brt) en heeft een diepgang van 21 me
ter. De veerboot Prinses Beatrix, die op de foto voor de tanker
langs vaart, valt daarbij bijna in het niet.
De Al Jabriyah is voor anker gegaan bij Everingen, in de buurt
van de kerncentrale van Borssele. De tanker neemt daar brand
stof in voor de eigen voortstuwing. Twee coasters zijn nodig om
de brandstoftanks te vullen: daar kan in totaal 6,7 miljoen liter
zware stookolie in. De tanker haalt met die hoeveelheid de Perzi
sche Golf.
Door de enorme afmetingen van het schip moesten twee loodsen
aan boord. Volgens een woordvoerder van het Loodswezen is het
beloodsen van een schip van deze afmetingen leuk, maar ook
griezelig. Een loods in Vlissingen krijgt maar zelden de kans zo'n
groot schip te begeleiden.
Het is niet met zekerheid bekend wanneer de Al Jabriyah weer
vertrekt, maar waarschijnlijk is de tanker vanavond om onge
veer acht uur op de rede van Vlissingen te bewonderen
(foto Ruben Or eel)
WÊmm
WÊtÊÊ
De Middelburgse Oranjebuurt
Grachtenpanden uit de ze
ventiende, patriciërswo
ningen uit de achttiende en
stadsvilla's uit de negentiende
eeuw. Eeuwenlang was Mid
delburg voortrekker op het ge
bied van de stadsarchitectuur.
Voltooid verleden tijd, oor
deelt Johan de Koning. Zuch
tend onder de heiligverkla
ring van de 'dodelijk saaie' we-
deropbouw-architectuur,
teert de bouwkust in de
Zeeuwse hoofdstad louter nog
op een rijkdom aan monumen
ten uit vervlogen eeuwen.
Johan de Koning, één van de
stuwende krachten achter het
Zeeuws Architecten Forum,
wordt soms een beetje moe van
de 'fantasieloze behoudzucht',
waarmee Middelburg de bin
nenstad doodknuffelt. Hij
zoekt zijn favoriete beziens
waardigheid dan ook in de bui
tenwijk: het voormalig weilan-
dengebied achter de Veersesin-
gel, waar de christelijke Wo
ningstichting Volksbelang be
ginjaren twintig de eerste spa
de in de grond liet steken voor
de bouw van een arbeiders
buurtje.
Er moest, vonden ze destijds,
een halt worden toegeroepen
aan de 'meer dan erbarmelijke
woonomstandigheden', waar
onder de gezinnen van de werk
lieden in de Middelburgse bin
nenstad gebukt gingen. En zo
ontstond, begin jaren twintig,
het eerste duidelijke wijkje bui
ten de middeleeuwse omwal
ling: de 'christelijke bouw', ook
wel - omdat de straten ge
noemd werden naar de leden
van de koninklijke familie - de
'Oranjebuurt' genoemd.
Liefde
Architect Johan de Koning
woont er vlakbij, aan de Veer-
sesingel. Pas driejaar. Maar hij
loopt er rond alsof hij er gebo
ren en getogen is. „Elke dag
valt me weer op hoe mooi het in
elkaar zit, met hoeveel aan
dacht het is opgezet en met
hoeveel ambachtelijke liefde
eraan gebouwd is. Er is heel
goed over nagedacht. Als
zoiets vandaag de dag nog zou
kunnen? Heel graag. Maar er
zit toch nauwelijks enige visie
meer achter de manier waarop
de stad wordt uitgebreid."
Nee. dan dat allereerste begin
van de 'christelijke bouw' in de
weilanden achter de Veersesin-
gel: 115 woningen en een win-
Het wordt vandaag bewolkt en regenachtig weer. Er staat
vrij veel wind: west kracht 4 tot 5, later noordwest 5 tot 6. In
de loop van de dag volgen er opklaringen.
Johan de Koning: „Elke dag valt me weer op hoe mooi het in elkaar zit" foto Ruben Oreeh
keihuis moesten er komen. Uit
de ideeënwereld van de aange
trokken bouwmeester, J. A.
Vertregt, groeide een waar
tuindorpje: vier vierkante 'hof
jes', die samen ook weer een
vierkant vormen; in de straat-
wanden poortjes die naar de
binnenplaatsen leiden.
De tred van De Koning wordt
vederlicht zodra hij het favorie
te buurtje in Nieuw Middel
burg vanuit één van de omlig
gende straten nadert. „Je voelt
hier gewoon hoe de architec
tuur je het wijkje in leidt. De
stedebouwkundige opzet is on
voorstelbaar rationeel. Met een
duidelijke scheiding tussen
openbaar en privé-gebied. Alle
maal erg modern, maar tegelij
kertijd knus en gezellig. Daar is
heel veel aandacht aan be
steed."
„Kijk maar eens naar die da
ken. Al die spitse kapjes. Dak
hellingen die het juiste profiel
aan de straat geven. Speciale
muurtjes, om de hoeken tussen
de woningen te verfraaien. Ze
hebben er traditionele mate
rialen voor gebruikt. Maar
overal, aan de kozijnen, de dak
randen, zie je zorgvuldig aan
gebrachte details. Achter bijna
elk huis heb je een tuintje. Stel
je dat eens voor in een omge
ving die toch al zo groen was."
Niveau
Naar huidige maatstaven ge
meten, benadrukt De Koning,
zijn het kleine huizen met een
hoge bewonersdichtheid. En
toch wordt het stedebouwkun
dig niveau van de nieuwe uit
breidingswijken er ver door
overtroffen. „Dit buurtje heeft
toch zeker een halve eeuw lang
aan het doel beantwoord dat
de bouwers ermee voor had
den."
Volgens de geschiedschrijving
hadden de eerste bewoners er,
afgezet tegen hun smalle beurs,
een hoge huurprijs voor over.
Nu ziet het Middelburgs huis
vestingsbeleid de woningen in
Nieuw Middelburg in de eerste
plaats als 'lekker goedkoop',
waardoor een woningtoewij
zingspraktijk ontstaan is die
de wijk - en daarmee ook het
Oranjebuurtje - met een bo-
venmodale hoeveelheid sociale
problematiek opzadelde
De Koning wil in het buurtje
toch vooral een symbool zien
van een zeer geslaagd stuk so
ciale en stedebouwkundige
vernieuwing. „Er is heel goed
over nagedacht. De huidige
plannenmakers en bestuur
ders in Middelburg zouden
daar een voorbeeld aan moeten
nemen. Maar die klampen zich
liever vast aan de burgerlijk
heid van de negentiende eeuw-
se archi tectuur-traditie.
Henk Postma
Coupure. De Encyclopedie van Zeeland noemt het een
plaatselijke verlaging van de kruin van een dijkli-
chaam ten gerieve van het rijverkeer. Ter weerszijden van
de coupure is een stenen of betonnen pilaster gemaakt,
voorzien van dubbele sponningen waarin bij hoge water
stand twee rijen zogenaamde schotbalken kunnen worden
geplaatst, om de coupure af te sluiten. Tussen de schotbal
ken worden zandzakken gedeponeerd om de kieren af te
dichten. Er zijn ook coupures die met deuren worden geslo
ten.
Keersluizen zoals bij Zierikzee en Stavenisse zijn in feite
ook coupures, maar dan voor het scheepvaartverkeer. Te
genwoordig wordt de oplossing heel zelden toegepast. Ze
zijn nog wel op talloze plaatsen aanwezig, onder meer langs
de spoorlijn Bergen op Zoom-Vlissingen. Tijdens de waters
noodramp van 1953 bewezen de coupures op verschillende
plaatsen hun nut. De waterschappen controleren jaarlijks
of de coupures nog intact zijn foto Willem Mieras
pagina 13
VLISSINGEN - De Vlissingse
vismijn staat volgende week za
terdag in het teken van een
grootscheepse viering van de
Nationale Dag van de Zeevisse
rij. Het publiek kan onder meer
een vaartochtje maken aan
boord van een Vlissings of Arne-
muids vissersschip én gratis vis
en mosselen eten.
De Nationale Dag van de Zeevis
serij is een promotie-activiteit
van het Nederlahds visserijbe
drijfsleven. De Vlissingse vis
mijn wordt feestelijk uitgedost.
Binnen en buiten komen terras
sen. Aan de kade tonen vissers
hun vakmanschap, onder meer
door netten te boeten. Een ma
chine voor het pellen van garna
len en andere machines voor het
verwerken van vis worden gede
monstreerd. Het dweilorkest
van Vlijt en Volharding uit
Oost-Souburg en dat van de
Vlissingse Deltaband zorgen
voor de muzikale omlijsting. De
brandweer houdt diverse de
monstraties en de bezoekers mo
gen ook zelf de brandslang han
teren.
Tussen de Zeilmarkt in de Vlis
singse binnenstad en de wijk
Het Eiland, tegenover de vis
mijn, rijdt de hele dag een bus
heen en weer. Met een boot van
de bergingsfirma Van den Akker
worden de passagiers naar de
overzijde van de haven ge
bracht, naar de vismijn. De vis-
afslag, gelegen aan de Eerste
Binnenhaven en via de weg be
reikbaar vanaf de Prins Hen-
drikweg, is op de Nationale Dag
van de Zeevisserij geopend van
elf uur 's morgens tot vijf uur 's
middags.
Zie ook pagina 25
TERNEUZEN - In de nacht van
donderdag op vrijdag is in Ter-
neuzen de Belgische R. W. V. (30)
uit Sint Amandsberg beroofd
van haar handtas met circa
1.650 gulden in Belgische fran
ken.
De vrouw wilde rond twee uur 's
nachts samen met haar vrien
din, E. M. (28) uit Gent, in haar in
de Nieuwediepstraat geparkeer
de auto stappen. Toen het voer
tuig niet wilde starten bood een
aantal jongeren de bestuurster
spontaan aan de wagen te du
wen. Toen dit niet lukte en de be
stuurster uitstapte, griste één
van de jongeren de handtas van
V. van de voorbank en ging er
mee vandoor.
Al spoedig bleek dat de hele
zaak door.de jongeren in scène
was gezet. Zij hadden zich voor
dien via het zonnedak toegang
tot de auto verschaft en na de
motorkap te hebben geopend de
accukabel doorgeknipt en de bo-
bine-kabel verwijderd.
In verband met deze beroving
zijn later in de nacht de tot de
groep jongeren behorende 23-ja-
rige K. H. en de 18-jarige M. E. Y.,
beiden uit het Belgische Loke
ren, door de Terneuzense ge
meentepolitie aangehouden.
Beiden zijn op verdenking van
beroving ingesloten in het poli
tiebureau en blijven voor ver
hoor voorlopig in hechtenis. Van
het bij de overval buitgemaakte
geld is niets teruggevonden.
VLISSINGEN - Het aantal leer
lingen in het Zeeuwse beroeps
onderwijs, het algemeen voort
gezet onderwijs en het voorbe
reidend wetenschappelijk on
derwijs neemt af. Dat blijkt uit
de publikatie van de onderwijs-
gegevens Zeeland, van het pro
vinciaal opbouworgaan Stich
ting Zeeland. Alleen in het ho
ger beroepsonderwijs nam het
leerlingtal toe. Daar steeg het
aantal studenten in 1989 met 7,1
procent ten opzichte van het
jaar daarvoor.
Op de dagscholen voor lbo, ma
vo, havo, vwo en mbo in Zeeland
was het aantal leerlingen per 1
september 1988: 29.528. Een jaar
later was dat aantal gedaald tot
29.062. Het aantal leerlingen dat
lager beroepsonderwijs volgde
daalde tussen september 1988
en september 1989 met 229 jon
gens en 132 meisjes. Dat is een
vermindering met respectieve
lijk 5,2 en 4,5 procent. Uit de per
centages voor geheel Nederland
blijkt een afnemende belang
stelling voor het lto/lhno. De be
langstelling voor het ito/ihno is
in de rest van Nederland groter
dan in Zeeland.
Bij de dagscholen voor middel
baar beroepsonderwijs daalde
het leerlingtal van 7.065 in 1988
naar 6.983 het jaar daarna. Dat is
een daling met 1.2 procent. Dat
het totaal aantal mbo-leerlingen
daalde, is sinds 1975 niet meer
voorgekomen.
In 1989 waren er 25 avo/vwo
scholen in Zeeland. Het aantal
leerlingen bij het vwo-havo-ma-
vo in Zeeland is in 1989 ten op
zichte van 1988 met 3,4 procent
gedaald.
BRUINISSE - De schipper J. A.
uit Ridderkerk is vrijdagavond
aangehouden op het Grevelin-
genmeer nadat hij rond 20.30
uur in de jachthaven van Aqua-
delta in Bruinissc met zijn mo
torjacht diverse jachten had
aangevaren.
Op het moment dat de gealar
meerde rijkspolitie te water arri
veerde kwam J. A. met grote
snelheid de haven uitgevaren.
Nadat het jacht was stilgelegd
bleek de Ridderkerkse schipper
in kennelijke staat te verkeren.
Hij werd aangehouden en ter
ontnuchtering ingesloten. De
rijkspolitie te water stelt een on
derzoek in. De omvang van de
schade is nog niet bekend.
In Amsterdam, lazen toe de
ze week in deze krant, zijn ze
nu eindelijk de problemen
de baas met de nieuwe snel-
trams die de verbinding ver
zorgen tussen het Centraal
Station en Amstelveen-
Zuid.
Die sneltrams werden ruim
een halfjaar geleden uit de
roidatie genomen. Het ma
terieel vertoonde om de ha
verklap mankementen. De
trams zijn inmiddels gere
pareerd.
Echt helemaal zeker zijn ze
daar in Amsterdam nog niet
van hun zaakDaarom
wordt een voorzorgsmaat
regel getroffen. Ze laten ge
woon achter elke sneltram
een lege bus rijden.
Daardoor zijn de passa
giers, mocht er onverhoopt
'toch weer een tram uitval
len, van alternatief vervoer
verzekerd.
Wij dachten het allang,
maar weten het nu zeker
daar in Amsterdam is men
uiterst inventief.
Inventiever dan bij onze ei
gen Provinciale Stoomboot
diensten.
Maar als ze daar lering uit
het Amsterdamse voorbeeld
trekken, zijn de stremmin
gen van de veerdiensten
binnenkort definitief van de
baan.
Sturen ze gewoon een paar
lege sleepboten achter hun
krakkemikkige veerboten
