Voordelta goed voor waterkracht
Wij voelen ons in de steek gelaten
Loc 137 wordt fraai tramrijtuig
Perkpop festival
in teken van blues
in beeld
Hersenscan toont
groei tumor Anouk
P2C provincie zaterdag 27 juli 1991 11
Rapport noemt Brouwersdam als lokatie
Ex-krij gsgevangenen
Heinkenszand huldigt
'zilveren! schilder
GOES - In het kantoortje van de remise van de Stoomtram
Goes-Borsele hangt een fraaie foto van een elektrische stoomlo
comotief. Op de plaat, genomen in de jaren dertig, wacht de 137,
zoals het gevaarte door ingewijden wordt genoemd, pronkend
op het begin van de reis. Voor de SGB-remise in Goes staat eind
juli 1991 een lichtelijk vervallen rijtuig, dat op het eerste oog
weinig overeenkomsten met de oude 137 vertoont. En toch; hier
staat hetzelfde beestje. Als alles volgens planning verloopt,
glijdt het gevaarte over een paar maanden weer over de rails.
Dit keer niet als loc, maar als rolstoel-vriendelijk rijtuig.
Luuc Steendijk laat met enige trots de riante toilet aan boord
van de oude 137 zien. Een rijtuig, speciaal aangepast aan gehan
dicapte reizigers. Met links en rechts hydraulische liften, uit-
neembare banken en dan natuurlijk, die ruime wc.
De Stroom tram Goes-Borsele rijdt al twintig jaar met zijn nosta-
ligische stoomlocomotieven en rijtuigen door het Zuidbevel and-
se landschap. Maar voor mensen met een lichamelijke handicap
zat een ritje met de oude locs er tot nu toe zelden in.
Daar moest verandering in komen, vond de SGB, en klopte bij
diverse instanties aan voor geld, zodat een rijtuig aangepast kon
worden. Onlangs kwam de vijfde financiële toezegging binnen;
het comité kinderpostzegels schonk de SGB 27.000 gulden.
Daarmee is de voor het gerenoveerde rijtuig benodigde 100.000
gulden ruimschoots binnen.
Steendijk. in het dagelijks leven scheepsmachinist, is één van de
vele vrijwilligers die in de vrije uren aan het rijtuig werkt. „Dat is
het leuke aan de stoomtram; alles wordt door vrijwilligers ge
daan. Iedereen draagt zijn steentje bij."
De vrijwilligers van de SGB hopen het speciale rijtuig op 1 okto
ber te kunnen presenteren.
De loc 137 in renovatie (foto Willem Mieras)
De formatie Charmin' Children uit Hulst tijdens het Perkpop festi
val vrijdagavond in Perkpolder (foto Carnile Schelstraete
Contract Charmin' Children vijf cd's
PERKPOLDER - Champagne
voor Charmin' Children uit
Hulst. De vijf leden tellende
band kreeg enkele uren voor het
begin van het Perkpop festival
vrijdagavond in Perkpolder het
bericht dat de gerenommeerde
platenmaatschappij Virgin een
contract met de muzikanten
aangaat voor de produktie van
vijf cd's. Groepsmanager Joost
Neelemans verwacht dat het
eerste volwassen pronkstuk
van Charmin' Children begin
volgend jaar van de 'pers' zal
rollen.
„Dit is natuurlijk helemaal te
gek", verwoordde Neelemans z'n
trots over zijn vier jongens en
één meid. „Het zat er een beetje
aan te komen, want we hadden
al een voorcontract voor onze in
juni uitgebrachte mini-cd. Maar
het was toch spannend of het
grote werk zou doorgaan. De mi
ni was een uitprobeersel voor
Virgin. Even kijken of het zou
aanslaan. Blijkbaar is dat ge
lukt. Mede dank zij het grote
aantal optredens in het alterna
tieve clubcircuit en voor radio
en televisie (de VPRO)."
De vijf cd's worden wereldwijd
uitgebracht. Charmin' Children
maakt dansbare new-wave met
een ferme knipoog naar Echo
and the Bunnyman. Deze week
kwam hun single Chew It op de
platenmarkt. Het nummer is te
vens te vinden op de mini-cd
Uck.
Zondag 1 september speelt de
band samen met zo'n veertig an
dere groepen uit Nederland, En
geland en de Verenigde Staten
op het Ein Abend In Wien festi
val in de Rotterdamse Doelen.
De organisatie van het twee
daagse muziekfestijn voor 'pro
gressieve bands' is onder meer in
handen van het muziekblad Oor
en verschillende Nederlandse
platenmaatschappijen. Het eve
nement wordt vastgelegd op een
verzamel-cd. Charmin' Children
is op dit werk van de partij met
het nummer Chew It.
Programmering
Dat succes niet altijd waarborg
is voor een warm onthaal van de
massa, bleek vrijdagavond op
Perkpop '91. De handen van het
ruim duizendkoppige publiek
gingen zo nu en dan slechts
flauwtjes op elkaar voor het
nieuwe talent. De verklaring
hiervoor lag waarschijnlijk in de
'historische' programmering
van het Zeeuws-Vlaamse pop
festival aan de Zeedijk. Net als
de voorgaande drie jaren vorm
de blues de hoofdmoot. Daar
kwam het publiek dan ook voor.
Trekker was andermaal één van
Zeelands oudste bands. Draften
Blues, de winnaar van de Grote
Prijs van Nederland 1988. De
groep werd voorafgegaan door
de tweede Hulster formatie. Se
cond Sight. Gezien de kwaliteit
van Perkpop '91 mag voorzich
tig worden geconcludeerd dat
het festival bezig is zich serieus
te ontpoppen tot een Pinkpop in
pocket-formaat.
Marcel Modde
DEN HAAG - De Voordelta ter
hoogte van de Brouwersdam is
de beste plaats voor aanleg van
een bovengrondse pomp-aceu-
mulatiecentrale (PAC). Het
gaat daarbij om het opwekken
van energie door middel van
wind en waterkracht. De cen
trale heeft de vorm van een gi-
Eis tien maanden
wegens beroving
van cafetaria
MIDDELBURG - De 18-jarige
Zwollenaar E. S. T. en 20-jarige
Vlissinger U. E. C. hoorden vrij
dag voor de rechtbank in Mid
delburg vijftien maanden ge
vangenisstraf, waarvan vijf
maanden voorwaardelijk, te
gen zich eisen voor de beroving
van de cafetaria aan de Vrede
hoflaan in Vlissingen op 22 de
cember vorig jaar. Het tweetal
maakte negentig gulden buit
nadat C. de vrouw die er werkte
met een mes had bedreigd en T.
de enige andere bezoeker van de
zaak met een flesje op het hoofd
had geslagen.
T. was kort tevoren met een
makker uit een strafinrichting in
Groningen ontsnapt, waarna hij
in Vlissingen onderdak kreeg en
C. leerde kennen. Omdat beiden
dringend om geld verlegen zaten
bedachten zij het plan voor de
beroving. Zij bestelden een hap
je eten in de cafetaria.
Vervolgens deed C. of hij een
tientje was verloren en zocht de
grond af. De serveerster hielp
hem zoeken, waarna hij de
vrouw beetpakte, een mes op de
keel zette en haar toesnauwde:
„Je geld of je leven." In de ver
warring griste hij het geld uit de
kassa en verdween hij met zijn
maat.
Pas in april werd het tweetal
gearresteerd. Beiden legden te
genover de politie een bekente
nis af. Op de zitting herriepen zij
hun verklaringen en hingen zij
een verhaal op dat zij zouden
zijn bedreigd door twee onbe
kende Amsterdammers. Die
zouden de ware daders zijn,
maar uit angst hadden T. en P.
de schuld op zich genomen. Enig
doorvragen door rechtbankpre
sident mr R. A. Fibbe liet geen
spaan heel van het verhaal.
De rechtbank doet 9 augustus
uitspraak.
gantisch waterbassin. Gelet op
de technische mogelijkheden en
te verwachten kostenontwikke
lingen moet zo'n centrale een
dijkhoogte van 75 meter en een
doorsnee van 4.000 meter krij
gen. Het vermogen van deze wa
terkrachtcentrale is 1.500 mega
watt, de jaarcapaciteit 30 mil
joen kilowattuur (in Borssele
staat 873 megawatt opgesteld).
Voor de technische haalbaar
heid van een bovengrondse
pomp-accumulatiecentrale zijn
een betrekkelijk geringe water
diepte en een goede grondsoort
gewenst. En bovendien, in ver
band met aansluiting op het
hoogspanningsnet, een ligging
niet te ver van de kust. Voorts
dient een negatieve invloed op
de kustverdediging te worden
vermeden.
De Voordelta voldoet aan alle ei
sen; vandaar de keus voor een
plek bij de Brouwersdam. Mo
menteel is aanleg van een water
krachtcentrale financieel-eco-
nomisch niet haalbaar, maar de
mogelijkheden moeten wel open
worden gelaten. Dat blijkt uit
het rapport 'De Noordzee...nieu
we mogelijkheden', opgesteld
door de Interdepartementale
Coördinatiecommissie Noord
zee Aangelegenheden (Icona).
In dat rapport worden ook goede
kansen gezien voor windenergie
projecten op zee. Verwacht
wordt dat de techniek om
streeks 2000 zover zal zijn. dat
grootschalige projecten uitge
voerd kunnen worden.
Uitgegaan wordt van parken
met een vermogen van 50 mega
watt. met een energie-opbrengst
gelijk aan een elektriciteitsver
bruik van 50.000 huishoudens.
Een dergelijk park beslaat een
oppervlakte van twee vierkante
kilometer. Vanwege de netaan-
sluiting kunnen ze niet verder
dan 15 kilometer uit de kust wor
den aangelegd. Lokaties worden
in het rapport niet genoemd.
Inzet van getij-energie kan met
de huidige beschikbare technie
ken in de Nederlandse situatie
niet rendabel worden benut, om
dat het getij verschil aan de kust
te gering is. Ook op langere ter
mijn wordt gebruik van getijde
energie niet voorzien. Golfener-
gie is evenmin rendabel. De golf
slag is daarvoor te gering.
Milieu
De Icona heeft bij 13 vormen van
menselijk gebruik van de Noord
zee gekeken naar nieuwe ont
wikkelingen die zich tot 2020
kunnen voordoen. Nagegaan is
hoe deze ontwikkelingen zich
verhouden tot de maatschappe
lijke behoeften, het financiële
draagvlak en het huidige beleid.
De conclusie is dat er veel nieu
we gebruiksmogelijkheden zijn.
maar dat uitvoering in alle ge
vallen afhangt van milieu-effect
rapportages. Alleen de aanwij
zing van natuurgebieden en de
bescherming van cultureel erf
goed (archeologie) kunnen zon
der rapportage plaats grijpen.
Voor vis- en schelpdierteelt en
natuurontwikkeling is een mi
lieu-effect rapportage evenmin
nodig, tenzij er sprake is van een
grote activiteit.
Uit het onderzoek van de Icona
valt op te maken dat verder
gaande ontwikkelingen op het
gebied van exploitatie van bio
logische bronnen - waaronder
maricultuur - mogelijk zijn. Er
wordt een toename van exploi
tatie van grondstoffen (zand- en
grindwinning) verwacht. De mo
gelijkheid van kustuitbreiding
wordt haalbaarder geacht dan
aanleg van kunstmatige eilan
den. Bij kustuitbreiding kan, zij
het op milieuverantwoorde wij
ze, gedacht worden aan verwer
king van afval en verontreinigd
slib.
Ben Pluijmers (1) ontmoet op de plek waar hij slavenarbeid verrichtte een bewaker van toen. „De enige die niet sloeg".
1 i i i i 1 i i i ii i i m i i i i ii i i i i i i
stantie in het leven moet wor
den geroepen om deze hele
zaak te onderzoeken".
Terugkerend op de plaats waar
hij destijds z'n slavenarbeid
verrichtte, ontmoette de 75-ja-
rige Middelburger een bewa
ker van toen. Pluijmers heeft
hem hartelijk de hand ge
schud. „Die vent heeft nooit
geslagen. Hij schold ons uit,
maar dat moest hij doen tegen
over de medebewakers. Ik kon
niet kwaad zijn op die man".
Mensen, die vinden dat Japan
bij ze in het krijt staat: het zijn
er zo'n 75.000, verspreid over
een groot aantal landen, Oud
militairen, maar ook burgers,
die door hun kampervaringen
volledig in de knoei zitten. Nog
steeds.
Ook in Nederland woont een
groot aantal ex-krijgsgevange
nen uit Jappenkampen. Pluij
mers schat het aantal nog in le
ven zijnde Zeeuwse ex-krijgs-
gevangenen op rond de veer
tig.
Hijzelf kwam als beroepsmili
tair in die benarde omstandig
heden. Drie-en een halfjaar zat
hij in een kamp. Pluijmers kon
bij terugkeer in Nederland zijn
carrière niet meer afmaken. Hij
werd afgekeurd als gevolg van
de gebreken die hij in krijgsge
vangenschap had opgelopen.
De Middelburger maakt een
optelsom: Lubbers heeft de
ex-krijgsgevangenen laten val
len als een baksteen. Minister
Van den Broek was de premier
al daarin voorgegaan. „Er is er
nu maar één in Den Haag, die
zich druk om ons maakt. En
dat is Wiebenga van de VVD.
Ik hoop dat er een kamerdebat
van komt".
Pluijmers pakt nog eens terug
naar de uitspraken van de pre
mier van Japan. En zijn spijt-
betoon. Dan zegt hij: „Ze zijn er
niet met een excuus. Dat is zo
goedkoop Ze moeten werke
lijk iets echts doen. Hoeveel
mensen zitten er nu niet thuis
met de brokken. Wachtend op
een warmhartig optreden. Mis
schien zijn er nog wel andere
manieren dan een financiële
tegemoetkoming. Welke zou ik
zo direct niet weten. Maar er
moet een slot aan komen. En
een van die middelen is om
zeer zeker de mensen die door
de gebeurtenissen hun hele fa
milie zijn kwijt geraakt of fi
nancieel slecht zitten omdat
hun carrière is misgelopen
een tegemoetkoming te ge
ven".
Na afloop van zijn bezoek aan
Japan kreeg Pluijmers de
vraag gesteld: moet de konin
gin naar Japan gaan. Zonder
de ervaring van dat bezoek en
het luisterend oor van zovelen
had de Middelburger Wim Kan
nagesproken. Nooit niet. Het
bezoek had echter zijn gedach
ten veranderd. „Maar nou ga je
wéér anders denken. Als de ko
ningin die Japanse ereschul
den niet ter sprake kan bren
gen moet ze niet gaan".
Jacques Cats
Binnenhaven
Vlissingen dag
lang gestremd
KATS - De waterstand in de
Vlissingse Binnenhaven moet
zaterdag 7 september verhoogd
worden tot 1.60 meter boven
NAP in verband met het uitdok
ken van een schip bij de Ko
ninklijke Maatschappij de
Schelde. Dat laat de Scheep
vaartdienst Ooslerscheldeke-
ring in Kats weten.
Om het vereiste waterpeil te be
reiken wordt vrijdag 6 septem
ber bij laag water, omstreeks
18.00 uur, de binnenkeersluis in
gebruik genomen. Tijdens het
verhogen van de waterstand
wordt er geen scheepvaart ge
schut met de binnenkeersluis.
De grote en de kleine zeesluis in
Vlissingen werken alleen als de
waterstroom het toestaat. De
maximale schutlengte wordt be
perkt tot 110 meter.
Tot het schip op de Schelde is
uitgedokt en de waterstand in
de Binnenhaven terug kan, is
scheepvaartverkeer van en naar
het Kanaal door Walcheren ge
stremd. De stremming is tegen
zaterdagavond voorbij, ver
wacht C. C. de Bruijn, plaatsver
vangend hoofd van de scheep
vaartdienst.
Anderhalf jaar
voor twee
verkrachtingen
MIDDELBURG - De rechtbank
jn Middelburg heeft de 24-jarige
P. C, A. de V. uit Terneuzen con
form de eis veroordeeld tot
twee jaar gevangenisstraf
waarvan een half jaar voor
waardelijk voor twee verkrach
tingen en één poging daartoe.
Deze hadden plaats in Terneu
zen en Sas van Gent in de perio
de juni vorig jaar tot en met ja
nuari van dit jaar. Daarnaast
had De V. vorige zomer ook nog
twee aanrandingen gepleegd.
De V. werd door de districtspsy
chiater in zeer beperkte mate
ontoerekeningsvatbaar ver
klaard. In de proeftijd van twee
jaar van het voorwaardelijk deel
van de straf moet De V. zich dooi
de reclassering laten begeleiden,
De 19-jarige Bredanaar S. C. A.
Z. werd voor een verkrachtings
poging veroordeeld tot drie
maanden voorwaardelijk en 210
uur dienstverlening. Hij pleegde
zijn daad vorige zomer op Wal
cheren. Hij trok een vrouw van
de fiets en probeerde haar een
eind van de weg af te verkrach
ten, maar omdat zij zich hevig
verzette bleef het bij een poging.
Ook hij moet zich in de proeftijd
onder toezicht van de reclasse
ring stellen en een cursus sex-
uele vorming gaan volgen.
Behandeling lijkt niet aan te slaan
ROTTERDAM/TERNEUZEN -
Een domper op alle goede hoop.
Doeltreffender kan Danny
Schelkens de gemoedstoestand
van de familie uit Vogelwaarde
niet schetsen. Een CT-scan van
het gezwel in de hersenen van
de driejarige Anouk wees vrij
dag uit dat de tumor na drie
maanden behandeling volgens
de methode van de Amerikaan
se specialist Burzynski niet is
gekrompen. Volgens neuroloog
dr Maas van het Dijkzigtzieken-
huis in Rotterdam is het gezwel
zelfs iets in omvang toegeno-
Het bericht was een klap voor de
familie Schelkens. Hoewel ze
sinds de terugkeer uit de Ver
enigde Staten voorzichtig waren
met een tè optimistische kijk op
de toekomst, hadden ze een der
gelijk bittere mededeling toch
ook niet verwacht.
Danny: „Wij dachten toch dat
het beter ging met Anouk. Haar
ogen staan recht en in Houston
waren in de urine en het bloed
sporen van afbraak van de tu
mor gevonden. Dokter Maas kon
daarvoor geen verklaring geven.
Dat was ook moeilijk, omdat hij
niet weet wat Burzinsky onder
afbraaksporen verstaat. Als de
tumor nog even groot was geble
ven. dan was de groei tenminste
gestopt. Dat zou nog een beetje
winst zijn."
Houston
Anouk reisde in april af naar de
privé-kliniek van de Amerikaan
se specialist. Hij zou over een be
paalde behandelingsmethode
beschikken, waarmee het me
rendeel van de gecompliceerde
hersentumoren kan worden ge
nezen. De driejarige Vogel-
waardse onderging een kleine
operatie. Ze kreeg een katheter
ingebracht, waardoor (via een
kleine pomp) het speciale medi
cijn van Burzinsky 24 uur per
dag kan worden toegediend.
Volgens de ervaring van de spe
cialist slaat de behandeling aan
als het gezwel na drie maanden
zichtbaar is geslonken,
Danny Schelkens heeft de
nieuwste hersenfoto's van zijn
dochter vrijdagavond nog op de
post gedaan naar Houston. „We
willen eerst zijn mening over de
scan horen. Dan weten we wat
we moeten doen. Voorlopig gaan
we maar door met het toedienen
van het medicijn. Ik weet het an
ders ook niet."
HEINKENSZAND - De gemeen
te Borsele heeft vrijdag de 21-ja-
rige John Jansen uit 's-Heeren-
hoek in het zonnetje gezet. Als
schilder sleepte hij begin juli
'zilver' in de wacht tijdens de
Internationale Beroepen Wed
strijd in Amsterdam. In het
Heinkenszandse gemeentehuis
overhandigde burgemeester ir
J. L. M. Mandos de prijswinnaar
een tegeltableau met opzijn be
roep toegespitste taferelen.
Op de beroepenwedstrijd. die
ook onder de noemer Olympiade
bekend staat, moest John Jan
sen een Oostenrijker voor laten
gaan. „Ik ging de mist in met de
kleur van m'n sierpleister. Die
was teveel nagedonkerd en door
tijdgebrek heb ik dat niet meer
kunnen controleren. Dat kostte
me goud." De Olympiade is een
krachtmeting tussen vakmen
sen uit alle hoeken van de we
reld. Zeshonderd deelnemers,
verdeeld over 36 beroepen, kwa
men half juni naar Amsterdam
om een gooi te doen naar de gou
den plak.
De nationale kampioen, in
dienst van het Yersekse schil
dersbedrijf De Koeijer, kreeg in
de Amsterdamse RAI vier dagen
de tijd voor vier opdrachten. Hij
moest onbehandelde deuren en
ramen schilderen. „Het bete
kent plamuren, schuren, slijpen,
voor- en aflakken. Dat onderdeel
lukte vrij goed." Verder gipspla
ten behangen, een wand in de
sierpleister zetten en op de ach
terkant daarvan het logo van
Amsterdam aanbrengen. De
pleister donkerde teveel na.
maar toen was het al te laat. Hij
moest verder om alles af te krij
gen..
Vier maanden heeft hij geoe
fend. Avond aan avond deed hij
proeven. Zelfs een drie weken
durende training onder begelei
ding van de Stichting Vakoplei
ding Schilders- en Stukadoors-
bedrijf (SVS) behoorde tot de
voorbereiding. „Die mensen wij
zen je op je zwakke plekken, zo-
datje die kunt bijschaven. Maar
ook peppen ze je geestelijk op."
Hij zit nu in zijn vak aan de top
en betreurt het dat onder jonge
ren zo weinig animo voor het
schildersberoep bestaat.
MIDDELBURG - Het
reisklaar maken van de cara
van voor een paar weekjes Ve-
luwe is voor Ben Pluijmers uit
Middelburg nogal met horten
en storen verlopen. Een aantal
keren haalde de telefoon hem
de afgelopen dagen uit de
voorbereidingen omdat er
mensen aan de lijn waren, die
met Pluijmers wilden meede
len in de verontwaardiging
over uitspraken van premier
Lubbers ter gelegenheid van
het bezoek van zijn Japanse
ambtgenoot Kaifu.
Die was naar Nederland geko
men om, in de meest ver gaan
de spijtbetuiging die ooit van
officiële Japanse zijde is afge
legd, te verklaren oprecht be
rouw te tonen voor het optre
den van Japan tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Volgens
Lubbers is daarmee de kous af.
Met deze opstelling heeft hij
zich echter de woede op de hals
gehaald van ex-krij gsgevange
nen die de Japanse interne
ringskampen overleefden. Zij
doen al jaren pogingen om een
reële vergoeding te krijgen
voor hun jarenlange slavenar
beid in diepe kolenmijnen en
op scheepswerven.
Lubbers heeft nu laten weten
dat na de oorlog afspraken met
Japan zijn gemaakt en dat de
regering zich daaraan gebon
den voelt. Oorlogsslachtoffers
moeten maar een beroep doen
op de Nederlandse regelingen,
vindt Lubbers.
Oor
Ben Pluijmers is een van die
ex-krijgsgevangenen die nog
tot op de dag van vandaag ge
bukt gaan onder de ervaringen
van toen: de mishandelingen
en de vernederingen, die velen
raakten tot het diepst van hun
ziel. Pluijmers en al die ande
ren die dit verleden zoveel jaar
nadien nog steeds met zich
meedragen, voelen zich met de
uitspraken van Lubbers volko
men in de steek gelaten. „Wat
er in de loop van de jaren, ook
door bezoeken van ex-krijgsge
vangenen, in Japan is opge
bouwd wordt nu door onze ei
gen mensen, onze regering af
gebroken. Ik heb het zelf laatst
bij een bezoek gemerkt: in Ja
pan heeft men oor voor onze
problemen. Dat oor hebben we
in Nederland nooit gevonden".
Tijdens een ontvangst van de
groep ex-krijgsgevangenen en
nabestaanden aan Japan heeft
Pluijmers het burgemeester
Motoshima van Nagasaki zelf
horen verklaren in een rede
voering: „Ik ben een plaatselij
ke autoriteit. Ik heb daar niet
in te beslissen. Maar ik per
soonlijk vind, dat er een in-