Een foto-familie
Actuele ruimtevaart en historische hoogtepunten
Ver schoor e
consument
Space Expo
PZC
ZATERDAG 6 JULI 1991
vrije tijd
In 1919 kocht Adrie Verschoore een
camera. Hij bond 'm op zijn rug,
stapte op zijn fiets en ging alle cafés
in Zeeland af. Tevoren maakte hij
afspraken met de kasteleins. Alle
dorpelingen die zich wilden laten
vereeuwigen zorgden dat ze bij
aankomst van de fotograaf aanwezig
waren. Als alle portetten gemaakt
waren, kroop Verschoore vanonder
het zwarte doek van zijn camera,
klapte de houten driepoot in, bond
het zaakje weer op zijn rug en stapte
weer op de fiets. Op naar het
volgende café.
Zo fietste hij heel Zeeland door. Hij
bezocht elk cafe ongeveer eens in
liét half jaar," vertelt de kleinzoon van
Adrie Verschoore. „Het was voor de men
sen in die tijd de enige manier om bijvoor
beeld de kinderen op verschillende leeftij
den te laten vastleggen. Later kocht hij
een pand in Goes en begon daar de eerste
fotowinkel. Hij zette er een medewerker
neer, maar stapte zelf weer op de fiets.
Daar was toch meer mee te verdienen."
Ad Verschoore (38), fotograaf te Vlissin-
gen, deelt behalve het vak ook de naam
van zijn opa. „Er lopen talloze Ad's en
Adrie's rond in de familie. Zo'n beetje een
traditie. Nét als de fotografie." De vier
zoons van Adrie Verschoore zetten de win
kel in Goes voort en begonnen hun eigen
fotografiezaken elders. Naai' gelang er
meer nakomelingen rijp werden voor het
ondernemersschap groeide het aantal za
ken uit tot acht: zes in Zeeland en twee
daar net buiten, op het buureiland Goe-
ree en in het Westbrabantse grensland.
„Foto Verschoore is een familiebedrijf. In
elke zaak staat een Verschoore. Maar het
zijn allemaal zelfstandige bedrijven. We
doen wel zoveel mogelijk samen, aan in
koop, om hetzelfde gezicht naar de klan
ten toe te hebben. Samen kunnen we ook
veel meer gedaan krijgen van bedrijven
als Kodak en Fudji etcetera. Opleidingen
voor het personeel, cursussen over nieuwe
technieken. Je zou kunnen zeggen dat het
een keten is met zeven hoofdvestigingen."
Beeldwinkel
De Vlissingse Verschoore heeft als enige
twee winkels in één stad. In de Sint Jacob-
spassage lijkt de oorsprong van het fami
liebedrijf - de antieke dooscamera onder
het zwarte doek van opa - wel heel ver
weg. Een goeie zeventig jaar na de start
van zijn grootvader spreekt Ad Ver-
schbore ook niet meer van fotografie maar
van 'beeldregistratie'. Televisies op bio
scoopformaat en videocamera's op vuist
grootte benemen de klanten haast het
zicht op de eigenlijke stiel van de onderne
mer. Een rekje met fotochemicaliën en
een schap met rollen film lijken meer uit
nostalgische overwegingen gehandhaafd.
Beeldregistratie? „Tja. Hoe noem je dit.
Geen fotozaak. Meer een beeldwinkel. De
term fotografie is niet toereikend. De film
camera is vervangen door een videocame
ra, de projector door een recorder en het
filmscherm door een televisie," illustreert
Verschoore de veranderende handel. „Om
beelden te bewaren ben je niet langer al
leen op foto's aangewezen. Of je het nu
vastlegt op film, op schijf of op een band.
het principe blijft gelijk. Het is mogelijk
om foto's te laten verschijnen op je televi
sie. Er is een systeem in ontwikkeling
waarbij de film vervangen wordt door een
soort cd-plaatje. Dat kan via een cd-speler
de beelden op je televisiescherm laten
zien. Leuk toch?"
„Deze winkel is helemaal fout. Vergeleken
met zo'n bakbeest van een televisie vallen
die kleine fototoestelletjes helemaal in
het niet. De herkenning bij het publiek is
111111111 ii 111
weg," peinst hij, kijkend naar de glazen vi
trines met camera's en min of meer draag
bare geluidsinstallaties. „De klanten
moeten weten dat ze hier ook met hun vol
geschoten fotorolletje terecht kunnen."
Anders is het in de Badhuisstraat, waai- de
Verschoore's rond 1960 voor het eerst vas
te voet in Vlissingen kregen. Rekken met
albums, fotolijsten, fotoplakkertjes maar
vooral veel film. Verschoore zou graag zijn
twee zaken combineren. „Het komt veel
beter over als je laat blijken dat je ver
stand hebt van fotograferen door bijvoor
beeld camera's te verkopen, dan datje een
fotominilab met een sleutel- en hakken
bar combineert. Het kan tegenwoordig al
lemaal hoor. Je koopt zo'n machine, zet er
iemand achter en afdrukken maar. Maat
je ziet het aan het niveau van het' foto
werk. Er wordt zoveel geknoeid met die
minilab's. Slecht ontwikkelde foto's, de
chemicaliën te lang gebruiken, een min
dere kwaliteit fotopapier: als het je om de
snelle winst gaat valt er heel wat te bezui
nigen op de kosten. Maar het komt je klan
ten niet ten goede."
Niet iedere klant is tevreden met de mini-
labs en de klaar-in-twintig-minuten-fo-
to's. „Mensen kopen goede camera's om
goede foto's te kunnen maken. Dan willen
ze ook dat hun foto's zorgvuldig worden
afgewerkt. Steeds meer mensen vragen
ons om het rolletje maar naar de ontwik
kelcentrale van de filmproducent te stu
ren. Met de gedachte: het duurt wel langer
voordat ze klaar zijn, maar er wordt meer
tijd aan besteed. Spijtig genoeg komt er in
zo'n centrale zoveel materiaal binnen dat
ze daar nog sneller werken dan hier. Het
duurt twee dagen voordat de klant de fo
to's heeft omdat ze een dag onderweg zijn
van en naar de centrale."
De uurservice vindt Verschoore het mini
mum. „Nog sneller gaat ten koste van de
kwaliteit. We kunnen de foto's in twintig
minuten klaar hebben, dat gaat best.
Maar de rest van de tijd heb je nodig om de
kwaliteit te controleren en eventueel nog
eens af te drukken."
Mystiek
De fotoindustrie maakt het de klant
steeds meer naar de zin. Negatief kwijt?
Een kopie van een oude foto? Kan in een
dag gemaakt zijn. Sinds een jaar beschik
ken de zaken over een apparaat waarmee
de klant zelf vergrotingen kan maken van
een favoriete foto. Negatief invoeren,
gewenste formaat aangeven, een uitsnij
ding maken: duurt vier minuten.
De tijd dat een foto niets dan de waarheid
vastlegde is definitief verleden tijd. Mani
puleren met foto's wordt steeds gemakke
lijker. Computers kunnen fungeren als
mengpaneel voor foto's: „De schitterende
blauwe lucht op de ene foto kan zonder
problemen boven het mooie plaatje van
het gezin."
Hoe sterk de branche ook verandert, het
blijft fotografie, vindt Ad Verschoore. Een
hele goeie foto blijft de verdienste van de
gene die de camera in de hand heeft. „De
vroegere mystiek van het fotograferen
gaat wel verloren," beaamt hij. „Maar je
blijft de vakman herkennen aan de foto's
die emit springen. Het beroep van vakfo
tograaf zal nog lang niet uitsterven. Men
sen kunnen hele leuke plaatjes maken,
voor iets speciaals komen ze toch naar de
professionele fotograaf."
Fabrikanten spiegelen de amateur-foto
graaf de meest probleemloze camera's
voor. Volautomatische knipdoosjes zor
gen voor fantastische resultaten. Slechts
een druk op de knop rest de lekenfoto-
graaf. Prettig zorgeloos, toch? Verschoore
is het daar niet mee eens. „Het lijkt voor
de handliggend dat fotograferen steeds
makkelijker wordt. In werkelijkheid
wordt het voor de klanten steeds lastiger
om hun dure. volautomatische computer
camera's te bedienen. Mensen zijn gek op
knopjes en fabrikanten spelen daar op in."
„Ik zie het aan de foto's die ze brengen.
Een rolletje met voornamelijk missers is
tien tegen één van iemand die net een
nieuwe camera heeft gekocht met een
duimdik boekwerk als gebruiksaanwij
zing. Ik zie ze hier staan aan de balie. Me
vrouw heeft het liefst een simpel dingetje,
altijd bij de hand en makkelijk te bedie
nen. Maar meneer heeft alle vergelijkende
onderzoeken van de Consumentenbond
doorgespit en die vertellen hem dat je
voor die prijs ook een camera met zoveel
meer mogelijkheden kan krijgen. En die
wordt het dus." Naar de uitleg wordt met
een half oor geluisterd onder het motto:
'dat lees ik straks thuis wel in het boekje'.
Zo'n weloverwogen aankoop blijkt vaak
een mislukking, naar Ad's ervaring. „Zo
iemand wordt diepongelukkig. Al die
knopjes onthoudt 'ie niet. Dus gebruikt
hij er maar één of hij koopt weer een nieu
we. Da's jammer. Camera's, ook de nieu
werwetse. gaan nog altijd twintig, dertig
jaar mee."
Claudia Sondervan
Midden in de Bollenstreek, pal tegen de
duinen en op de grens van Katwijk en
Noordwijk ligt Space Expo: de eerste
blijvende, grote ruimtevaarttentoonstelling in
Europa. Noordwijk Space Expo zoals de
officiële naam is, werd eind juni vorig jaar
geopend en in het eerste jaar kreeg de
permanente ruimtevaartexpositie ruim 80.000
betalende bezoekers uit binnen- en buitenland.
'Een aantal waarop we best trots mogen zijn,'
zegt directeur B. van Gooi van Noordwijk
Space Expo.
Op Noordwijk Space Expo zijn alle ac
tuele ruimtevaartprogramma's en de
historische hoogtepunten vertegenwoor
digd. Dit meestal als model (vaak levens
groot), of in foto, tekst en film. Vier the
ma's lopen als een rode draad door de ex
positie heen. Het zijn de geschiedenis van
de ruimtevaart, Europa in de ruimte, de
toekomst van de ruimtevaart en het nut
tig gebruik van de ruimte.
De expositie is 1600 vierkante meter groot
en bevat daarnaast, een koffieshop, film
zaal, souvenirwinkel en vergaderzaal. Het
miljoenenproject kwam er dank zij subsi
die van de overheid (onder meer ministe
rie van Economische Zaken) en sponso
ring van de Europese ruimtevaartindus
trie (onder meer Fokker).
Spectaculair onderdeel van Space Expo is
een nagebootst stukje van de maan met
op ware grootte de maanlander van het
Apollo-project. Twee astronauten zijn
juist uitgestapt en staan klaar om aan het
onderzoek van de maanbodem te begin
nen. De bezoeker hoort tegelijkertijd de
authentieke gesprekken tussen de astro
nauten op de maan en het vluchtleidings-
centrum op Aarde. In een vitrine staan
Het ruimte-station Freedom krijgt veel aandacht op de expositie (foto EPA)
maanschoenen en gereedschappen, die de
astronauten voor het maaanonderzoek
hebben gebruikt.
Indrukwekkend is ook het deels openge
werkte motorblok van de Europese ruim
teraket Ariane-1 waar men omheen maar
ook onderdoor kan lopen. Het motorblok,
het belangrijkste onderdeel van de 47 me
ter hoge raket, wordt omgeven door mo
dellen en foto's van vrijwel alle belangrij
ke. vooral Europese, raketten uit verleden
en heden van de ruimtevaart. Volop aan
dacht wordt ook besteed aan gelanceerde
kunstmanen met name die voor telecom
municatie en weersvoorspelling. Blikvan
ger is een zeven meter grote foto van Ne
derland, vanuit de ruimte gemaakt door
de satelliet Landsat. Op deze grote ruim-
teprent kan iedere Nederlander gemakke
lijk zijn woonplaats vinden.
Natuurlijk ontbreken de ruimtestations
niet. Veel aandacht krijgt het Sovjet-sta
tion Mir met aangekoppelde ruimtesche
pen, model Sojoez en Progress, en het in
ternationaal te bemannen Amerikaanse
ruimtestation Freedom, waarvoor de
Amerikaanse senaat juist deze maand ex
tra geld vrijmaakte. Onderdeel van Free
dom wordt Columbus, het Europese deel
van het station, dat gebouwd en bevoor
raad gaat worden door de Europese ruim
tependel Hermes. Het ruimtestation moet
over zo'n acht jaar rondjes om de Aarde
gaan draaien.
Planetenonderzoek met. ruimterobots, de
verkenning van de komeet van Halley
door de satelliet Giotto, de Space Shuttle,
Spacelab, dit alles en nog veel meer komt
aan bod op Space Expo.
Show
Nieuw deze maand is de ruimtevaartshow
'Echo of Space', die in de zomerperiode
vier keer per dag is te zien. Het is een dia-
geluidspresentatie van 20 minuten, die
door 19 diaprojectoren op een scherm van
9 bij 3,5 meter wordt vertoond. Het beeld
materiaal is afkomstig van het Ameri
kaans Ruimtevaartbureau NASA en is tij
dens diverse ruimtevluchten met preci-
sie-camera's gemaakt.
Tot en met 30 juni is in de hal van Space
Expo een tentoonstelling te zien van
ruimtevaart en filatelie. Postzegels, stem
pels en brieven laten onder meer de Apol-
lo-missies en de eerste Space Shuttle-
vluchten herleven.
Space Expo vierde gisteren, vrijdag, het
één-jarig bestaan jaar. met onder meer de
première van 'Een Ronde Aarde', een dia
show die is samengesteld door dr. Wubbo
Ockels, Nederlands enige ruimtevaarder.
De bekende gitarist Jan Akkerman heeft
de muziek voor deze diashow gecompo
neerd.
Space Expo staat niet toevallig in Noord
wijk. Het gebouwniet de ruimtevaartten
toonstelling bevindt zich vóór de ingang
van ESTEC, de grootste vestiging van het
Europese Ruimtevaartbureau ESA, Al 25
jaar werken bij ESTEC zo'n 1400 weten
schappers en technici uit 15 landen aan
Europa's toekomst in de ruimte. Hier is
het technisch management van ESA ge
vestigd voor alle ESA-ruimteprojecten
Bovendien worden in Noordwijk allerlei
kunstmanen en ook het ruimtelaborato
rium getest op hun betrouwbaarheid in de
ruimte waar de temperaturen extreem
zijn.
Noordwijk Space Expo (Keplerlaan 3) is
dagelijks geopend van 10 tot 18 uur, maar
op maandag gesloten. NS heeft Space Ex
po als dagtocht nr. 25 opgenomen in haar
programma. Per openbaar vervoer is
Noordwijk (halte ESTEC) te bereiken van
af NS-station Leiden met bus 32 (reisduur
30 minuten) en vanaf Den Haag Centraal
Station met bus 90 (reistijd een uur).
Bert van Eijck
Drie generaties Verschoores (foto Lex de Meester
