Zweden wil in 1995 EG-lid zijn PZC PZC Vijf jaar geëist voor betrokkenheid IRA Man en paard in India Stemming in Ljubljana anti-Joegoslavisch commentaar Werkgevers stukgoed houden voet bij stuk Pleidooi ANVR voor omboeken/annuleren reizen Joegoslavië Rol bemiddelaar siert de EG Rothuizen Rekenmeester binnen- en buitenland Andriessen wil eerst reorganisatie Gemeenschap tal De Stem en BN verschijnen door actie in noodeditie DINSDAG 2 JULI 1991 (Van onze correspondent DEN IIAAG (GPD) - Zweden wil uiterlijk op 1 januari 1995 lid van de Europese Gemeen schap worden. Volgens de Zweedse premier Karlsson kun nen de onderhandelingen over het EG-lidmaatschap snel gaan. De Zweedse neutraliteitspoli tiek hoeft daarvoor geen belem mering te zijn, zei hij maandag in Den Haag. Karlsson overhandigde daar aan minister van Buitenlandse Zaken Van den Broek de officië le Zweedse aanvrage voor het lidmaatschap. Dat gebeurde in Den Haag omdat Nederland sinds maandag voor zes maan den het roulerend EG-voorzit- terschap bekleedt. Van den Broek moet de aanvrage nu overbrengen aan de andere EG- instanties. Volgens de minister zou Zweden zeker „een aanwinst" voor de EG zijn. „Het is een geestver- Chemie niet meer tegen controles op gif-wapens FRANKFURT (DPA/ANP) - De chemische industrie van de EG, de Verenigde Staten, Canada, Japan en Australië hebben in Genève een voorstel gedaan om overheden „altijd en overal" toegang te geven tot hun terrei nen om te controleren of bepaal de stoffen die zij produceren, „misbruikt" worden voor de produktie van chemiche wa pens. Dit maakte het Duitse Verbond van de Chemische Industrie maandag in Frankfurt bekend. Details ontbreken nog over het voorstel dat op tafel werd gelegd bij de Geneefse ontwapenings conferentie van de Verenigde Naties. Vooral voor de Verenig de Staten is het voorstel tame lijk spectaculair aangezien par ticuliere bewapeningsindus trieën zich altijd op het „be drijfsgeheim" hebben beroepen om dergelijke controles te ver hinderen. Met hun voorstellenwillen de Chemische industrieën het af- sluiten van een conventie voor pen wereldomvattend verbod op chemische wapens bespoedigen, zegt het Duitse Verbond. want land, dat tal van overeen komsten heeft met de EG-lan- den op buitenlands-politiek en op economisch gebied". Daar door kunnen de toetredingson derhandelingen snel verlopen, aldus Van den Broek. De Zweedse neutraliteitspoli tiek lijkt nog het grootste pro bleem. Premier Karlsson zei echter, tijdens een informele persconferentie op het gazon van het Catshuis, dat Zweden weliswaar neutraal wil blijven, „maar in een geheel andere at mosfeer. nu de Europese veilig heidssituatie zo drastisch is ver anderd". Karlsson wees erop dat de EG in Ierland al een militair neutraal lid heeft, en dat levert ook geen problemen op. Minister Van den Broek zei dat over de neutrali- teitskwestie zeker gesproken zal worden, maar ook de komende tijd „een andere invulling van de Zweedse buitenlandse en veilig heidspolitiek te verwachten" EG-commissaris mr. Frans An driessen is echter minder opti mistisch over de snelle toetre ding van de Zweden. Hij zei twij fels te hebben of de datum van 1 januari 1995 wel haalbaar is. An driessen ziet liever dat de EG zich zodanig reorganiseert dat te zijner tijd meerdere landen tege lijk kunnen toetreden. De twaalf hebben steeds gezegd dat zij pas over uitbreiding wil len praten nadat £ij het intern eens zijn geworden over de om vorming van de Gemeenschap in een economische, monetaire en politieke unie, met nieuwe spelregels. Die resultaten zou den dan door de kandidaat-le den als geheel moeten worden aanvaard. „Verdieping van de EG gaat voor uitbreiding", heet dat in het EG-jargon. Als die door el kaar gaan lopen, dan kunnen de kandidaatleden eisen bij de toch al zo moeizame discussies in de EG betrokken te worden. Dat zal niet zoveel problemen ople veren met landen als Zweden en Oostenrijk, die een gelijke eco nomische en politieke ontwikke ling hebben als de twaalf, maar des te meer met andere kandi daat-leden. zoals de nieuwe de mocratieën in Oost-Europa De Zweedse premier Karlsson overhandigt de officiële aanvrage voor het EG-lidmaatschap aan minis ter Van den Broek (foto Toussaint KluiterslANP) ROTTERDAM (ANP) - De werk gevers in de stukgoedsector •zien in de stakingen en lang- zaamaan-acties van de Ver- voersbond FNV in de Rotter damse haven vooralsnog geen aanleiding te zwichten voor de eisen van de bond. Zij blijven van mening dat zij met elf procent loonsverbete ring voor een 2-jarige cao een realistische eindbod op tafel hebben gelegd. De havenwerk geversvereniging SVZ heeft dit na een ledenvergadering maan dagmiddag meegedeeld. De stakingen en langzaamaan- acties die de leden van de Ver- voersbond FNV sinds donder dag houden voor een betere cao beginnen volgens de SVZ tot ernstige vertraging te leiden. Zo ligt bijvoorbeeld bij Fruit Steve dores de produktie van van firui- toverslag momenteel slechts op een kwart van het normale volu me. Volgens een opgave van de werkgevers hebben maandag 281 werknemers gestaakt, inclu sief ingehuurde krachten van de banenpool, de SHB. ROERMOND (ANP) - Officier van justitie mr. J. Lau- men heeft maandag voor de rechtbank in Roermond vijf jaar gevangenisstraf geeist tegen Donna Maguire, Sean Hick, Gerard Harte en Paul Hughes wegens hun betrokkenheid bij de IRA, een verboden criminele or ganisatie. Laumen eiste de maximale straf. Het staat volgens hem onomstotelijk vast dat het viertal actief heeft deelgeno men aan IRA-ac.tiviteiten, die op 27 mei 1990 uitmond den in het vermoorden van de Australische toeristen Stephen Melrose en Nick Spanopoulos op de Markt in Roermond. Die aanslag is later opgeëist door de IRA. Laumen hield de rechtbank voor dat het viertal contac ten onderhield met bekende IRA-leden en dat hun vin gerafdrukken zijn aangetroffen in auto's die betrokken waren bij de aanslag in Roermond. Harte, Hick en Ma guire zijn vlak voor hun aanhouding in juni vorig jaar aangetroffen bij een wapendepot van de IRA. Hughes reed in die tijd rond in een auto die in Noord-Ierland was gestolen, vermoedelijk door de IRA. Ook in het appartement in de Haagse Pletterijstraat, volgens het openbaar ministerie een zogenaamd safe house van de IRA. zijn vingerafdrukken gevonden van alle verdachten. De raadslieden van de vier verdachten betoogden gister middag dat de vier verdachten moeten worden vrijge sproken voor wat betreft hun vermeende betrokkenheid bij de activiteiten van de IRA. Het is niet wettig en over tuigend bewezen dat ze daar iets mee te maken hebben. Volgens mr. J. Wassenberg zouden in het algemeen ge sproken aanhangers van politieke organisaties die stre ven naar zelfbeschikking zoals PLO. ANC en IRA, nooit daarvoor mogen worden vervolgd. Dat is naar zijn me ning strijdig met enkele internationale verdragen. De rechtbank in Roermond doet op vrijdag 12 juli uit spraak. DEN HAAG (ANP/GPD) - Vakantiegangers die een reis boekten naar Joegoslavië moe ten de kans krijgen een andere bestemming te kiezen of hun reis te annuleren. Dit advies gaf de Vereniging van ANVR-reis- organlsatoren maandag aan haar leden. De organisatie raadt reizigers aan contact op te nemen met het boekingskantoor dat meer infor matie kan geven over de rege ling die de betrokken reisorgani satie hanteert. Het Verbond van Verzekeraars in Nederland stelde zich maan dag op het voorlopige standpunt dat cliënten die hebben ge boekt, maar nog niet zijn afge reisd, niet voor vergoeding van Akte opheffen Warschau Pact ondertekend PRAAG (AFP)-De zes lidstaten van het Warschau Pact hebben maandag in Praag een protocol ondertekend waarin de volledi ge ontmanteling van het mili taire en politieke bondgenoot schap, dat de voormalige socia listische landen in Oost-Europa in 1955 oprichtten, is vastge legd. De ondertekeningsplechtigheid, die direct door de televisie werd uitgezonden, had plaats in.het paleis Czernin waar het Tsjecho- slowaakse Ministerie van Bui tenlandse Zaken is gevestigd. De opheffing van het Warschau Pact wordt eind dit jaar effectief, als de parlementen van Bulga rije, Hongarije, Polen. Roeme nie. de Sovjetunie en Tsjecho- slöwakije de akte geratificeerd hebben. Nederlandse mijnenjagers op weg naar huis SUEZ (AP) - Een konvooi van zeven Nederlandse, Belgische en Franse mijnenjagers is maandag op de tocht huis waarts in het Suez-kanaal aan gekomen. De vaartuigen, waaronder de Harlingen en Haarlem van de Nederlandse marine en de Zin nia. Myosotis en Iris uit België, hebben na de 28 februari beëin digde Golfoorlog deelgenomen aan mijnopruimingsoperaties in de Perzische Golf. De meeste an dere marineschepen in de Golf regio begonnen al eerder aan de thuisreis. de reissom in aanmerking ko men. De consument wordt aan geraden hierover in ieder geval contact op te nemen met het reisbureau waar de reis werd ge boekt. De Ridderkerkse reisorganisa tor De Jong Intra Vakanties heeft maandag besloten gedu peerden geld terug te geven. De voortijdig teruggèkeerde reizi gers krijgen de niet genoten vakantienachten vergoed. De gespannen situatie in Joego slavië heeft ook gevolgen voor de autoslaaptrein. die gewoon lijk iedere donderdag naar de Sloveense hoofdstad Ljubljana rijdt. De reis is voorlopig inge kort tot Villach in Oostenrijk. Van week tot week wordt beke ken of het verantwoord is om naar Ljubljana door te rijden. Joegoslaviëgangers, die een reis met de autoslaaptrein hebben geboekt, hebben de keus tussen annulering (en geld terug) of een rit tot Villach. De NS geven in het laatste geval het prijsver schil tussen de reis naar Villach en die naar Ljubljana terug. Een probleem vormen nog de vakan tiegangers die reeds in Joegosla vië zijn en die hun terugreis per trein (op vrijdag) nu niet in Ljubljana kunnen beginnen. De NS proberen met deze reizigers in contact te komen, via hun thuisfront of de ANWB. De be trokkenen kunnen hun auto in Villach op de trein zetten. De NS vergoeden dan de extra reiskos ten per auto van Ljubljana naar Villach. NEW DELHI - Man en paard lessen gezamenlijk hun dorst uit dezelfde drinkbak in de Indiase hoofdstad New Delhi. Ook dit jaar ontkomt India niet aan het jaarlijks terugkerende tekort aan water tijdens de zomermaanden wanneer het kwik in de thermometer met grote regelmaat de veertig graden bereikt (foto Rajiv Gupta/EPA) LJUBLJANA (GPD) - „Het is oorlog; dit is een interven tie door een buitenlandse mogendheid". Minstens twee maal per dag herhaalt een of andere Sloveense minister dit zinnetje tijdens de persconferenties voor de bijna 1200 journalisten die Ljubljana dezer dagen bevolken. Om hun woorden kracht bij te zetten, laten de ministers zich begeleiden door steeds krijgshaftiger uitgeruste lijfwachten. Eerst liepen de knapen die president Kucan moesten be schermen in burgerkleding. Inmiddels wordt hij om ringd door in uniform gestoken jongemannen, die zich met automatische geweren in de hand voor in de zaal opstellen. De oorlog heeft diepe kloven in de Sloveense samenle ving geslagen. In de dagen voor de onafhankelijkheid was er in de straten van Ljubljana niet of nauwelijks sprake van een echte anti-Joegoslavische stemming. Maar nu is de algemene mening heel duidelijk; „We zijn een heel ander volk; we willen met die anderen niets te maken hebben". De razendsnelle militarisering is waarschijnlijk een van de onaangenaamste gevolgen. Sloveense politici liepen tot voor kort tamelijk onbeschermd door de wereld, maar worden nu zwaar bewaakt. Op iedere hoek van de straat, in ieder dorp en op iedere belangrijke kruising staan mannen met oudere en nieuwere geweren. Sommi gen genieten overduidelijk van de macht die ze plotse ling hebben en de angst die ze automobilisten aanjagen met hun barse gedrag. Slovenië kan over zo'n 70.000 vrijwilligers beschikken, meest reservisten van het Joegoslavische leger, maar ook scholieren en studenten. Volgens de afspraken die Slovenië en Belgrado zondag maakten moeten al deze mensen straks weer naar huis, evenals de soldaten van het federale leger weer terug naar de kazernes moeten. Maar de strijders van beide partijen bleven maandag waar zij waren. Hoewel het leven in het centrum van Ljubljana inmid dels weer haast normaal lijkt, hoef je maar een klein stukje te rijden om op een groot aantal blokkades te sui- ten. De Slovenen hebben hun wegversperringen gehand haafd, zodat het leger onmogelijk naar de kazernes terug kan. Het ziet er naar uit dat die patstelling nog wel even zal duren. De Sloveens-Joegoslavische commissie die de terugtrekking moet regelen is maandag nog niet bijeen geweest Dat geeft nieuw voedsel aan de speculaties of de militai ren wel aan het akkoord meewerken. „De terugtrekking zal wel op gang komen", verwacht de Sloveense hoogle- I M I IMlI I I I I I (Tsjechoslowakije. Polen en Hongarije). Volgens premier Lubbers is er geen enkele aanleiding voor de EG-landen om speciale tege moetkomingen te doen aan Groot-Brittannië in het debat over de economische, monetaire en politieke unie „Groot-Brit tannië is een van de twaalf en niet meer. Ook andere lidstaten hebben hun problemen", zei pre mier Lubbers maandag in Den Haag. Op de eerste dag van het Neder landse EG-voorzitterschap ont ving het kabinet daar de voltalli ge Europese Commissie, het da gelijks bestuur van de EG. Doel was de klokken gelijk te zetten, nu de Nederlandse ministers als voorzitters van de diverse EG- ministerraden de komende zes maanden nauw met de Commis sie moeten samenwerken. Door haar succesvolle bemiddelingspogingen in Joegoslavië heeft de Europese Gemeenschap de afgelopen dagen aan prestige gewonnen. Welis waar is het bestand tussen de twee 'opstandige' re publieken Slovenië en Kroatië en de federale staat Joegoslavië uiterst kwetsbaar, maar op dit moment lijkt een burgeroorlog voorkomen. Daarom gaat het in eerste instan tie Met de dreiging van een ongekend bloedbad in het ver schiet zijn de regeringsleiders van de EG nu eens snel een eensgezind opgetreden. Met een mengeling van overredings kracht en politieke druk hebben zij de Serven, Kroaten en Slovenen zover gekregen dat zij instemmen met een staakt- het-vuren. Het feit dat de Kroaat Mesic tot president van de federatie is gekozen - tot nu toe had Servië Mesic's benoe ming tegengehouden - toont aan dat de EG als politieke macht begint mee te tellen. Zonder overdreven belang te hechten aan het door de EG- troika in Belgrado bereikte resultaat, zouden de Twaalf landen van de EG wel eens een bijzondere rol kunnen gaan spelen bij de oplossing van de Joegoslavische perikelen. De EG betekent stabiliteit, welvaart en welzijn. Niet voor niets staat een aantal Europese landen te trappelen om tot de ge meenschap toe te treden. Het complexe Joegoslavische pro bleem is van binnenuit nauwelijks tot een oplossing te bren gen; daarvoor is de kloof te groot tussen de verschillende vol keren. De EG met zijn grote verscheidenheid aan landen kan de oplossing bieden, die in eigen Joegoslavisch huis niet te vinden is. Het voortbestaan van Joegoslavië als land staat op het spel. Voorwaarde is dat Kroaten. Serviërs. Slovenen. Ma- cedoniërs en al die andere volkeren, die tezamen Joegoslavië vormen, het eens worden over de uitgangspunten: een unie van zelfstandige republieken, die een aantal functies cen traal regelen. De EG kan daarbij de helpende hand èn uit zicht op Europese integratie bieden. De Dag van de Architectuur heeft een bescheiden eerbe toon gebracht aan de vorig jaar overleden bouwmeester Arend Rothuizen. Bescheiden, laat en volledig ten rechte. Rothuizen gedroeg zich niet als een paradijsbouwer; de grote jubel was hem vreemd. Hij werkte op zijn wijze en op zijn werkplaats. Hij vond die eerst en vooral in Zeeland. In het tot soberheid dwingende landschap heeft hij een lijn van voor naamheid getrokken. Dat landschap zou er zonder hem. zijn partner Piet 't Hooft en het bureau dat beider naam draagt, anders uit gezien hebben. Si monumentum requiris circion- spice: kijk rond, zo gij zijn teken zoekt. In een werkzaam le ven heeft Rothuizen, als geen ander in deze eeuw, zijn stem pel op Het Zeeuwse Bouwen gedrukt. Dat komt tot uitdruk king in een breed scala: zijn 1200 werknummers hebben be trekking op huizen, kerken, industriële objecten, scholen, kantoren, een ziekenhuis. In het grootste deel van dat werk toont hij het samengaan van de kunstenaar en de ingenieur. De strakke, direct toegankelijke vorm was hem lief en het spel van licht en kleur gaf er lucide trekken aan. Rothuizen heeft zich in geen enkele periode laten leiden door de nog sterk geldende principes van de machtsbouw. Hij speelde geen grote rol in de heftige discussies die vlak voor, tijdens en na de bezetting de 'nationale architectuur' beheersten. Hij was daar, zo zegt zijn omgeving, te bescheiden voor. Als het waar is dat alle schoonheid slechts de belofte is van geluk, dan heeft Arend Rothuizen in zijn omgeving een belofte waar gemaakt. Bescheiden én beslist. O. De burgemeester van Middelburg is een begenadigd reke naar. Wie straks moet betalen, zo weet hij. moet nu ver dienen. Zéker als het om leergeld gaat. O ROOSENDAAL/BREDA (GPD) - Journalisten van Brabants Nieuwsblad in Roosendaal en het dagblad De Stem in Breda hielden gisteren een serie werk onderbrekingen, waardoor bei de kranten vandaag slechts met een noodeditie van enkele pagi na's zullen verschijnen. De Leeuwarder Courant van van daag verschijnt hoogstwaar schijnlijk niet door acties van de journalisten. De acties maken deel uit van een serie werkonderbrekingen, waartoe de journalistenvak bond NVJ zijn leden heeft opge roepen om de werkgevers, ver enigd in de NDP, te dwingen tot heropening van het cao-overleg. Afgelopen vrijdag werd al actie gevoerd door journalisten van dagbladuitgever Damiate in Haarlem en Leiden. Dat had tot gevolg dat zes regionale dagbla den zaterdag met een beperkte omvang en witte plekken op de pagina's verschenen. De NVJ eist onder meer een loonsverhoging van 6,5 procent en duidelijke afspraken over een herziening van de salarisstruc turen voor dagbladjournalisten. De NDP is tot dusverre niet inge gaan op de eis tot heropening van het cao-overleg. raar krijgskunde Anton Bebler. „Maar ongetwijfeld zul len in de komende tijd nieuwe conflicten opduiken, die vervolgens weer moeten worden gesust met een ak koord. dat daarna weer tot nieuwe conflicten leidt". Conflictstof ligt er al genoeg. Zaterdag stuurde het leger een uitgebreide lijst met eisen voor het staakt-het-vuren aan de Sloveense regering. Een deel daarvan, zoals de teruggave van alle doden en gewonden, levert géén pro bleem op. Maar het grote knelpunt wordt de eis dat de Slovenen de door hen beheerste posten aan de staats grens moeten opgeven. Minister van defensie Janca: „Daar was deze oorlog om begonnen. Zo proberen ze via onderhandelingen alsnog te krijgen wat ze tijdens de ge vechten niet voor elkaar hebben gekregen". Zeker is dat één groep betrokkenen zich niet kan permit teren lang te wachten op een beslissing: dat zijn de Joe goslavische soldaten die nu al dagen overal in Slovenië in tanks en legervoertuigen vastzitten, ingesloten door blokkades van bussen en vrachtwagens. Velen hebben al dagenlang niet meer te eten gehad, omdat het Joego slavische leger er niet in slaagde de geïsoleerde groepen te bevoorraden. Steeds meer soldaten geven zich over aan de Sloveense autoriteiten. Volgens officiële cijfers zijn er inmiddels meer dan 1700 overlopers en krijgsge vangenen. Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: M. P. Dieleman, algemeen hoofdredacteur; C. van der Maas, hoofdredacteur commentaar; A. L. Oosthoek, adjunct-hoofdredacteur. Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel 01184-84000. SteunpuntBoekhandel Bikker, Walstraat 94. Middelburg: Markt 51, 4331 LK Middelburg. Tel. 01180-81000. Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ Goes. Tel. 01100-31800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel. 01150-94457. Hulst: Steenstraat 6, 4561 AS Hulst. Tel. 01140-14058. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. 01155-8000 Zierikzee: Oude Haven 41, 4301 JK Zierikzee. Tel. 01110-15380 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur. Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen, 01184-84000; 's avonds op zondag t/m vrij dag: vanaf 19.00 uur; in het weekeinde: verwijzing via de telefonische bood schap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openings tijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tij dens kantooruren en maan dag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondag avond v an 20.00 tot 22.00 uur: 01184-84000. Fax 01184-70100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 76,30; franco per post 95,00; per maand 26,50; jaarabonnement 295,00: jaarabonnement franco per post 375,00; losse nummers maandag t/m vrij dag 1,40, zaterdag 1,75 p.st., (alle bedragen inclusief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 149 cent per mm; minimumprijs per advertentie 22,35; ingezon den mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 5,25 meer. Volledige ta rieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprij zen exclusief 6 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V., Vlissingen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1991 | | pagina 3