Neerlands favoriete snoepje
Jonge mannen
eten veel vlees
Creatief zijn
met papiertouw
PZC
Aardbei
Computer-pen versus muis
Een zondags toetje
vrije tijd
35
ZATERDAG 25 MEI 1991
Het heeft weliswaar
even geduurd, maar
nu zijn ze toch weer echt
volop aanwezig, die
lekkere aardbeien,
Neerlands favoriete
snoepje. Ze ogen en
smaken zoals het behoort,
namelijk glanzend rood
en zachtzoet. Dat het zo
lang heeft geduurd is
vooral te wijten aan het
wat merkwaardige weer
van de laatste maanden:
de ene keer bijna te warm,
en de volgende rillerig
grijs en kil. Met zulke
jojo-temperaturen weten
de fragiele aardbei
plantjes zich niet goed
raad.
f ,s &tV t
Nu zijn ze eindelijk echt volop aanwezig, die lekkere aardbeien, Neerlands favoriete snoepje foto GPD)
Zoals voor elk ander gewas be
gint knopvorming vanaf een
minimum-temperatuur van circa
12 graden. Wanneer deze oploopt,
is er geen vuiltje aan de lucht,
wordt het echter plotsklaps kou
der, dan stopt de plant onmiddel
lijk haar groei. Ze zet deze pas weer
door als de temperaturen opnieuw
gaan klimmen.
Dat mooie zelfbeschermingssys-
teem vergt uiteraard nogal wat
van de plant: dergelijke tempera
tuurschommelingen komen de
bloei dan ook zeker niet ten goede.
Terwijl een geslaagde aardbeien
oogst, meer dan bij welke andere
fruitsoort ook, juist van goede
bloemvorming afhankelijk is...
Want. wat wij met veel smaak on
der slagroom en suiker bedelven
zijn in feite de verdikte bloembo
dems van de plant, oftewel 'schijn-
vruchten'.
Later
De weersgesteldheid is dus de
hoofdreden waarom het eigen pro-
dukt ruim een maand later dan
normaal op de markt verschijnt.
De strenge kwaliteitsbewaking die
voor overigens alle tuinbouw-
produkten geldt, berust immers op
het principe dat een goed produkt
de moeite van het wachten waard
is. Dat blijkt, zoals gezegd, inder
daad het geval te zijn. Ze zijn zelfs
dermate verleidelijk, dat liefheb
bers graag bereid zijn de betrekke
lijk hoge prijs van f 3,50 per bakje
van 250 gram over het hoofd te
zien.
De steeds toenemende aanvoer zal
echter binnenkort voor een flinke
prijsdaling zorgen, zodat er een
aardige wintervoorraad ingesla
gen kan worden. Aardbeien laten
zich namelijk uitstekend invrie
zen; dit kan op drie verschillende
manieren: bestrooid met losse sui
ker, in een suikerwater-oplossing,
of geheel zonder suiker. In het eer
ste geval worden de vruchten vol
ledig met een suikerlaag omgeven,
waarbij gerekend wordt op 200
gram suiker per kilo aardbeien.
Hetzelfde geldt voor de suiker
stroop, waarbij de suiker opgelost
wordt in een halve liter water. Het
voordeel van de eerste methode
ten op zichte van de tweede is dat
de ontdooide aardbeien zo uit de
losse suiker 'getild' kunnen wor
den.
Invriezen zonder suiker gaat pro
bleemloos. mits de aardbeien op
een plastic bord uitgespreid min
stens vijf uur voorgevroren wor
den. De harde vruchtjes kunnen
dan vervolgens, in een plastic zak
je verpakt, rustig zo'n 12 maanden
blijven liggen. Geef nooit ofte nim
mer aan de verleiding toe de aard
beien even snel in de magnetron te
ontdooien! Het van nature toch al
zachte fruit wordt dan ronduit
prutterig. Het verdient toch al aan
beveling ontdooid zachtfruit voor
mousses, compotes of taartvulling
te gebruiken.
Aardbeien, dat is bekend, smaken
heerlijk bij alle andere soorten
fruit, uitgezonderd pruimen. Een
origineel idee voor een kinderfeest
je (waar volwassenen trouwens
ook van houden): doop de aard
beien voor de helft in wat gesmol
ten chocolade, en laat het laagje
harden. Met leuke prikkers geeft
het een vrolijk effect, maar dat is
toch wel de 'aard van het beesie'.
Eric Truffino
Mannen eten nog steeds meer vlees
dan vrouwen, zo concluderen
onderzoekers van TNO-Voeding na
onderzoek. Zij voegen er onmiddellijk
aan toe dat het eigenlijk andersom zou
moeten zijn. Vrouwen en kinderen
zouden juist meer vlees moeten eten.
Mager vlees welteverstaan, want de
actie Let op Vet is ook de onderzoekers
niet ongemerkt gepasseerd.
De gemiddelde vleesconsumptie
varieert van 66 tot 160 gram vlees
per dag bij mannen en jongens en
van 65 tot 111 gram bij vrouwen en
meisjes. En waar bij de meisjes en
vrouwen het gemiddelde, ondanks
oplopende leeftijd, blijft liggen
rond de 110 gram, daar is de hoe
veelheid vlees bij mannen sterk af
hankelijk van de leeftijd. Het
meeste vlees wordt gegeten door
mannen van tussen de 20 en 29 jaar
(160 gram).
Het onderzoek, in opdracht van
het Voorlichtingsbureau Vlees
door TNO uitgevoerd, had tot doel
om vlees wat uit het negatieve ge
zondheidshoekje te halen. Zeggen
de onderzoekers en opdrachtge
vers: „Tot nu toe werd uitgegaan
van een schatting van 148-228
gram vlees per dag. Maar daarbij
werd uitgegaan van het rauwe ge
wicht. Daar moet dan afgetrokken
worden het bot. afsnijvet, restjes
en het vlees dat voor de huisdieren
gebruikt wordt.
Vlees bevat veel ijzer. In de voe
dingsnormen, opgesteld door de
Voedingsraad, staan aanbevelin
gen voor de inname van ijzer. In
een technisch relaas zeggen de on
derzoekers dat de gemiddelde in
name van dat ijzer bij kinderen tot
tien jaar en vrouwen vanaf 50 op
een verantwoord peil ligt. „Maar
jongens in de groei en meisjes en
vrouwen in hun vruchtbare perio
de van hun leven komen aan
zienlijk lager uit dan volgens de
Voedingsraad gewenst is". Juist
deze categorie, zo concluderen de
onderzoekers, zou meer mager
vlees moeten eten.
De onderzoekers hebben ook nog
even gekeken naai* hoeveel vet het
vlees er\ de vleeswaren bijdragen
aan de totale vetconsumptie. Dat
percentage blijkt tussen de 19 en
24 procent te liggen, de boter waar
in het gebraden is niet meegere
kend. Vandaar de tip van de onder
zoekers om in ieder geval te kiezen
voor een minder vette bereiding-
wijze van het vlees. Gouden tijden
voor de anti-aanbakpannen.
Huub Klompenhouwer
f*, MZZ
1 *'0 c//adc /A*
M n mrannwin
Het meeste vlees wordt gegeten door mannen van tussen de 20 en 29 jaar
(Foto GPD)
Behalve een beeldscherm en een 'toetsenbord' zit in het PAD een halve computer met geheugens en
programma's opgeborgen (foto GPD)
De muis heeft voor een revo
lutie in de computerwereld
gezorgd. Maar de vraag is of het
geen tijd is voor een tweede re
volutie: de overgang van de
'computer-muis' naar de 'com
puter-pen'. Sommige mensen
zullen het slechts een evolutie
vinden, omdat de pen bijna de
zelfde functies als de muis
krijgt, alleen veel prettiger in de
hand ligt. Speciaal bij tekenpro
gramma's is de pen aanzienlijk
makkelijker te hanteren.
De discussie is weer opgelaaid
sinds Atari een opmerkelijk pro
totype van het ST-PAD laat
zien. Dit gaat zelfs verder dan al
leen een pen: het is een halve
computer. Het PAD bestaat uit
een LCD-scherm ter grootte van
een velletje A4. In feite vervangt
dit scherm de beeldbuis, maar
het geheel weegt desondanks
maar anderhalve kilo. Het PAD
is ook drukgevoelig en men zou
er Japanse, Cyrillische of (onze)
Latijnse tekens op kunnen
schrijven, die dan door het
scherm worden herkend. Zo kan
men met dit echte 'note pad'
communiceren.
Omdat het ST PAD op batterij
en werkt (tien uur achtereen) en
over eigen geheugen van 1 of 4
Mb beschikt, kan men er allerlei
teksten en aantekeningen op
vastleggen- Het geheugen zit in
RAM-kaarten die tekst en teke
ningen vasthouden. Toepassin
gen kunnen in de vorm van
ROM-programmakaarten aan
wezig zijn. Het PAD kan com
municeren met de buitenwereld
via RS232-seriële poort, MIDI-
aansluiting of DMA-poort.
De 'muis' is een veel gebruikt
hulpmiddel geworden voor de
hele PC-wereld. Programma's
zijn te ingewikkeld om ze te
kunnnen bedienen met reeksen
toetscommando's. Zelfs Word
Perfect ging vorig voorjaar dooi
de knieën en 'ontdekte' de muis.
Tenslotte ontwikkelen de be
kende tekstverwerkers zich
steeds meer tot Desk Top Pu
blishing (lay out-)programma's
waarbij je wel moet kunnen na
vigeren door de tekst met een
aanwijs-hulpmiddel.
Opvallend is dat Apple sterk
vasthoudt aan de muis. De club
die toch als eerste functionali
teit in het vaandel voert, voelt
op dit moment niets voor nog
meer veranderingen. Op Mac
World Expo in de RAI werd het
nieuwe Operating System 7.0
geïntroduceerd Dat is toch
vooral geënt op meer multi-tas
king gemak en verder bedoeld
om door te breken op de zakelij
ke markt.
Opmerkelijk is dat de 'pen als
interface' totnutoe vooral is ge
promoot door Wang. Deze
Wang-ontwikkeling is niet bij
zonder succesrijk gebleken. De
ze dagen introduceerde het be
drijf een compleet nieuwe tekst
verwerker: UpWord. Daarbij
werd met geen woord meer over
de pen-als-interface gesproken.
Wel heel veel over Microsofts
Windows, want UpWord is een
tekstverwerker die onder en sa
men met Windows werkt. Up
Word kan in een handomdraai
het toetsenbord van een eerdere
tekstverwerkers van Wang of
van het veel gebruikte WordPer
fect imiteren. Handig als je zo'n
tekstverwerker gewend bent en
nu onder Windows al je zaken
bijeen wil brengen.
Hugo van der Heem
Deze maand hebben we de
bevrijding herdacht. Wie
de oorlog meemaakte, herin
nert zich vijf moeilijke jaren,
moeilijk ook in culinair op
zicht, want er was aan alles ge
brek. Jonge mensen kunnen
zich dat misschien moeilijk
voorstellen. De tegenstelling
tussen toen en nu is gigantisch
groot. Toen honger en nu over
vloed. In '40-'45 wasje blij wan
neer je wat te eten had. nu kost
het moeite om slank te blijven.
We vinden ook steeds leukere
manieren van koken uit. In die
oorlogsjaren piekerde moeder
zich suf om met de schaarse
middelen waarover ze beschik
te toch iets smakelijks op tafel
te zetten. Nu gaan we met ons
allen barbecuen fonduen en
gourmetten en de ingrediënten
halen we van heinde en ver.
Lezeres mevrouw G. B. Bouma
uit Kapelle stuurde een copie
van een artikel uit de Amster
damse editie van Het Nieuws
van de Dag uit 1941. Die krant
publiceerde toen recepten die
beschikbaar waren gesteld
door „Het Voorlichtingsbu
reau van den Voedingsraad".
„Een voedzaam weekmenu in
distributietijd" zette de redac
tie er boven. „Het verschil tus
sen toen, maart 1941 en nu (pre
cies vijftig jaar later) is groot",
schrijft mevrouw Bouma.
„Thans weet men met de over
daad geen raad en wordt er een
aktie "Let op Vet" op touw ge
zet om het lieve volkje ervan te
overtuigen, dat we verkeerd
bezig zijn. En 1941 was nog
maar het begin van beperkin
gen. Naarmate de oorlog voort
duurde werden de rantsoenen
kleiner, tot er in het voorjaar
van 1945 in de grote steden zo
goed als niets meer te koop
was. Op het menu stonden toen
bloembollen en suikerbieten",
schrijft mevrouw Bouma.
Zelf herinner ik me hoe thuis
gehaktballen-werden gemaakt
van havermout. Toen de oorlog
was afgelopen en er weer vlees
op tafel kwam, vond ik die ha-
vermoutballen veel lekkerder
dan echt gehakt.
Het is wel eens goed om stil te
staan bij die periode van de
grootst mogelijke soberheid.
Op alles moest worden bezui
nigd, daarom werd zo kort mo
gelijk gekookt waarna de ge
rechten in een hooikist werden
gezet om verder te garen. Wie
geen hooikist had wikkelde een
paar lagen kranten om de pan
en zette die vervolgens in bed
Onder de dekens werden rijst
en bonen dan langzaam gaai-
gestoomd. Het voedzaam
weekmenu van zaterdag 15
maart 1941 adviseert voor de
zaterdag zelf. om maar een
voorbeeld te geven: sla van
aardappelen, witte bonen en
bieten met hangop als toetje
Aardappelen zorgden in die
tijd voor maagvulling. Het zon
dagse menu bijvoorbeeld be
stond uit 3 kilo aardappelen
(altijd in de schil gekookt), ra
barber of, als rabarber te duur
was, droge appeltjes. 300 gram
rundvlees en bitterkoekjesvla.
Op woensdag luidde het menu:
3 kilo aardappelen, uien met
zure saus en gebakkken lever
worst (375 gram waarvoor 3
bonnen moesten worden inge
leverd).
Om een idee te geven van de
eenvoud van die oorlogskeu
ken geef ik u het recept van het
zondagse toetje.
BITTERKOEKJESVLA
Ingrediënten: een halve liter
melk, 35 gram suiker, wat va
nillesuiker. 20 gram maïzena,
100 gram bitterkoekjes en een
weinig rode jam. Bereiding: de
bitterkoekjes op een schuim
spaan in de kokende melk
dompelen en dan in een vla
schaaltje leggen, de suiker bij
de melk voegen en de melk bi-
nen met de maizena. De vla, on
der nu en dan roeren, laten af
koelen, zodat zich geen vlies
kan vormen. De afgekoelde vla
over de bitterkoekjes gieten en
het geheel met wat rode jam
garneren. De voedingswaarde
van zo'n zondagsmenu be
droeg 1253 calorieën, iets meer
dan het daggemiddelde over de
hele week.
Rien van Reems
In Amerika is het creatief gebruik
van papiertouw al geruime tijd een
grote rage. Die is nu overgewaaid naar
ons land. Het materiaal op zich was al
wel bekend, maar het werd tot dusver
hoofdzakelijk gebruikt door
bloemisten die het (als strik) in
bloemstukken verwerken.
De creatieve mogelijkheden
van papiertouw zijn vele. Een
leuk object is bijvoorbeeld het ma
ken van sierpopjes', die ook als ori
gineel (en weinig geld kostend) ca
deautje kunnen dienen.
Papiertouw ziet er uit als 'ge
kreukt' touw, maar als je het open
trekt en glad strijkt, ontpopt het
zich als prachtig papierlint met
een crépe-achtig uiterlijk. Het is
verkrijgbaar in vele kleuren en in
diverse dessins. Tot nog toe was
het vrijwel uitsluitend verkrijg
baar in bloemenzaken, maar
steeds meer hobbywinkels gaan
nu het papiertouw ook in hun as
sortiment opnemen. Afhankelijk
van breedte, kleur en dessin kost
zo tussen de één en twee gulden
per meter.
Hoewel er binnenkort een speciaal
boekje uitkomt over creatief zijn
met papiertouw (Uitgeverij Cante-
cleer) geven we hierbij alvast een
beschrijving om zo'n papiertouw-
popje te maken. Op de tekening
ziet u hoe de basis van het popje
gevormd wordt. Het kopje is een
grote houten kraal, doorsnede 3,5
cm. Lijm de kraal op een stukje
rondhout, 20 cm lang, dat in het
gat van de kraal past. De (buigza
me) armen hebben een kern van
papiertouw dat om een stukje ij-
zerdraad gewikkeld is. De armen
zijn 9 cm lang. Werk volgens de te
kening.
Het echte 'volume' van de pop ver
krijgt u door de 18 cm hoge rok. die
uit een aantal over elkaar liggende
lagen wordt 'opgebouwd'. Knip
voor de rok 22 x 18 cm van verschil
lende kleuren papiertouw. Bind de
rokdelen als volgt om het middel:
verdeel ze om het middel met de
goede kant naar beneden en de rok
naar de bovenkant, het hoofd, toe.
Bind vervolgens de rokdelen strak
met dun ijzerdraad vast en sla de
rok terug, naar beneden. Knip de
onderkanten van de bovenste ba
nen rond af.
Voor de afwerking plakt u haren
van wolcrêpe op het hoofdje en zet
de pop een leuk hoedje op. Versier
de jurk met kant of band en even
tueel hier of daar een bloemetje,
Wim Kros
1. Kern voor armen. 2. Koker voor mouwen. 3. Papiertouw van
mouwen eerst links om uiteinden binden (net als bij de rokdelen)
en dan (4) terugslaan. 5. Armen een stukje over elkaar schuiven
en (6) aan elkaar binden met ijzerdraad. 7. Armen achter kraal op
stokje en (8) stukje papiertouw, 15 cm lang, van voor naar achter
over de schouders op het middel vastbinden met ïjzjfrdraad.
