pzc
Ex-leiders DDR opgepakt
PZC
ïerste Kamer
Swingt Simons
ot overleg EG
PvdA wil binnen vier jaar af
van algemene huurverhoging
%an
Dossiers
Tökes
in bos
ANC eist verbod
)p dragen speer in
ïeel Zuid-Afrika
Zulu's assegaai
Rajiv Gandhi
binnen- en buitenland
Vluchtvliegtuig Russen stond klaar voor Stoph en Kessler
jfS somber
vaiver overleg
morgen
Waterzuivering Avebe in gebruik
CAO-akkoord bij Shell
WOENSDAG 22 MEI 1991
Tegenvaller
belastingen
3,5 miljard
DEN HAAG (GPD) - Mi
nister Kok (financiën)
heeft vorig jaar een te
genvaller bij de belas
tinginkomsten gehad
van 3678 miljoen gul
den. Dit definitieve cij
fer blijkt uit het Be-
heersverslag Belasting
dienst 1990 dat gisteren
naar de Kamer is gezon-
den.
Uit het verslag wordt
duidelijk dat de belas
tingdienst er niet in is ge
slaagd doelstellingen bij
de controle van belastin
gaangiften te halen.
Kok haalde vorig jaar 1,3
miljard gulden meer aan
btw en accijnzen binnen
D dan voorzien. Bij de be-
lastingen op inkomen,
winst en vermogen trad
,tje; I een tegenvaller op van
keigel vijf miljard gulden.
(Van onze correspondent)
BERLIJN - De vroegere Oost-
duitse minister-president Willi
Stoph en de ex-minister van de
fensie Kessler zijn in de nacht
van maandag op dinsdag gear
resteerd. De 76-jarige Stoph en
de 71-jarige Kessler worden er
van verdacht samen met de
vroegere DDR-leider Honecker
verantwoordelijk te zijn voor
het schietbevel aan de Muur.
Verder werden nog twee vroege
re leden van de Nationale Veilig
heidsraad, Strelitz en Albrecht,
opgepakt. Alle vier arrestanten
waren in 1974, toen het schietbe
vel werd uitgevaardigd,, lid van
deze commissie, die onder voor
zitterschap stond van de naar
Moskou gevluchte ex-staats- en
partijleider Erich Honecker.
311
j ITRECHT (ANP) - De directie
NS is somber over de kans
het komend overleg morgen
e ,r( et de vakbonden over extra
rï'" iligheidsmaatregelen voor de
1 eei nducteurs snel tot resultaten
ies idt.
grar
'ens een brief - waarin de vakbon-
,or.l! n worden uitgenodigd voor
;r 51 i overleg - constateert de NS-
erle' p dat het nieuwe eisenpakket
was iarmee de vakbonden komen
'der stoelt op „een emotionele
r 1,1 in op een rationale basis",
i Ik
,1(,H nderhandelaar Korteweg van
Vervoersbond FNV zei in een
actie op de NS-brief dat NS de
en eutel voor het welslagen van
n it overleg in handen heeft. „Als
directie verder de knip op de
irtemonee houdt en zegt dat er
Ihalve het toegezegde geld
sen cent extra in de veiligheid
Y® m het personeel gestoken kan
irden, dan staan we zo weer
,e" liten. Dan komen er niet alleen
ei: sties. Maai- dan moet NS ook
'°rt ior langere termijn rekening
öe mden met ernstig verstoorde
^ar beidsverhoudingen binnen
!tbedrijf.
eer vrijheid ziekenfondsen
.vil J
19 S
SN HAAG (GPD) - Staatsse-
ctaris Simons (volksgezond-
T^,!id) heeft een gevoelige neder-
ag geleden in de Eerste Ka-
Er. De Senaat keerde zich gis-
.ren tegen een wetsvoorstel,
aarin ziekenfondsen meer
ijlleden krijgen om afspraken
maken met artsen en ander
nbieders van zorg. De staats-
cretaris moet eerst met de EG
an overleggen over zijn voor
mens. Simons legde zich daar
I9t< et moeite bij neer.
o1 moeten ziekenfondsen nog
21^ ntracten afsluiten met alle in
^;in gebied gevestigde zorgver-
jiers. In het wetsvoorstel van
vervalt die 'contracteer-
r Eht'. In plaats daarvan mogen
ekenfondsen contracten gaan
puiten op basis van de aange-
ien kwaliteit. Daarnaast mo-
op basis van vooraf be
dside maximumtarieven, over
arkp PriJS onderhandelen.
de Eerste Kamer keerden
en WD (een meerderheid)
keihard tegen het wetsvoor-
Woordvoerders van PvdA
bus
Honecker had 17 jaar geleden in
een eind vorig jaar opgedoken
document vastgelegd dat bij il
legale grensdoorbraken zonder
pardon van vuurwapens gebruik
moest worden gemaakt. Bij
vluchtpogingen aan de Duits-
Duitse grens vonden meer dan
200 mensen de dood. De DDR-
machthebbers hebben altijd
ontkend dat er een schietbevel
bestond.
Generaal Kessler, een van de
naaste medewerkers van Honec
ker, zou vlak voor zijn vlucht
naar de Sovjetunie zijn gearres
teerd. De Berlijnse politie, die
lucht had gekregen van zijn
plannen, sloot maandag de toe
gangswegen naar het Russische
militaire vliegveld bij Zossen
hermetisch af en controleerde
alle auto s. ook die van Sovjet-
russische militairen. Uit ver
schillende bronnen verluidde
dat de Russen een vliegtuig
klaar hadden staan om Kessler
en eventuele andere vluchtelin
gen naar de Sovjetunie te bren
gen.
Kuur
Kesslers advocaat deelde mee
dat zijn cliënt niet wilde vluch
ten, maar op uitnodiging van de
Russische minister van defensie
een vier weken durende ge-
zondsheidskuur in de Sovjetu
nie zou ondergaan. De tip dat hij
wilde vertrekken, kwam van het
Duitse ministerie van buiten
landse zaken.
Of Stoph ook plannen had om
het land te verlaten, is twijfel
achtig. De Berlijnse senator
voor justitie mevrouw Limbach
verklaarde dat de andere drie
zijn opgepakt omdat het gevaar
bestond dat zij zouden vluchten
nadat ze hadden gehoord dat
Kessler opgepakt was.
Stoph, net als Kessler eens lid
van het almachtige Oostduitse
Politburo, was van 1976 tot 1989
minister-president en plaatsver
vangend staatshoofd. Kessler
leidde vanaf 1985 het ministerie
van defensie. Albrecht was par
tijsecretaris van Suhl en Strelitz
was generaal in de Nationale
Volks Armee en plaatsvervan
gend minister van defensie.
Na de val van het Oostduitse re
gime zaten Willi Stoph en Kess
ler enkele weken in voorarrest,
maai- werden vrijgelaten omdat
er geen concrete beschuldigin
gen tegen hen konden worden
ingebracht. Op deze nieuwe ar
restatie had niemand gerekend,
zeker niet nadat vorige week het
vroegere Politburolid en voorzit
ter van de eenheidsvakcentrale
FDGB, Harrie Tisch, na een jaar
voorarrest op vrije voeten werd
gesteld.
Oud-minister van Defensie
Heinz Kessler.
Voormalig DDR-premier Willi
Stoph.
(Van onze correspondente
BUDAPEST - Een groep van zo'n
vijftig Roemeense en buitenlandse
journalisten is maandag begonnen
met het opgraven van zeven ton do
cumenten van de voormalige Secu-
ritate. De papierstort, die ook stuk
ken van na de val van dictator
Ceausescu zou bevatten, werd ge
vonden door het oppositiedagblad
Romania Libera.
De documenten liggen begraven in
een bos in de buurt van het voorma
lige buitenverblijf van Ceausescu.
Onder de papieren zouden zich ou
de dossiers bevinden over dominee
Tökes en andere Hongaren in Roe
menië.
Maar er zouden ook stukken bij zit
ten over de Nationale Liberale Par
tij, een van de grotere oppositiepar
tijen. Die ^tukken zouden uit het
partijkantoor zijn gestolen door de
mijnwerkers die vorig jaar juni op
verzoek van president Iliescu ge
welddadig orde op zaken kwamen
stellen in Bukarest.
De stukken zouden vorig jaar juni
in het bos zijn begraven.
Journalisten bezig met selecteren
van de gevonden documenten
(foto AP)
en D66 uitten grote bezwaren.
Steen des aanstoots vormden
twee door de Tweede Kamer in
het wetsvoorstel aangebrachte
wijzigingen.
In de ebrste plaats ging het daar
bij om de bepaling dat het aan
bieders van zorg die geen con
tract sluiten met een zieken
fonds, verboden werd de maxi
male prijs voor verleende dien
sten te vragen. Hun tarief zou
maar 80 procent mogen zijn van
het maximaal toegestane. Ten
tweede keerde de Senaat zich te
gen het werken met vooraf be
paalde budgetten per sector in
de gezondheidszorg of per voor
ziening.
In de Eerste Kamer bestond al
gemeen de indruk dat beide wij
zigingen in strijd zijn met het
EG-recht dat een vrije concur
rentie vastlegt. De Senaat eiste
nader overleg van Simons met
de EG. Ook werd om een advies
van de Raad van State gevraagd
over het door de Tweede Kamer
zo fundamenteel gewijzigde
wetsvoorstel.
TER APELKANAAL - Koningin Beatrix stelde gisteren in Ter Apelkanaal de zuiveringsinstal
latie oppervlaktewater van de aardappelmeelfabriek Avebe in gebruik. Met de ingebruikname
is de complete waterzuivering van de aardappelmeelfabriek rond. J.P. Poutsma (1, voorzitter
directie) en A.J. Brouwer (r, voorzitter bestuur) leggen de koningin uit hoe de waterzuivering
werkt (foto Karei ZwaneveldlANP)
Vrouw berooft
postkantoor
met doos rijst
RIJSWIJK (GPD) - In Rijswijk,
bij Den Haag, is dinsdag een
overval gepleegd op een post
kantoor in de V en D waarbij
een vrouw de loketbediende be
dreigde met een doos met rijst,
waarvan ze zei dat het een bom
was.
De overvalster liet het pakketje
zien en eiste geld. Toen de loket-
tiste haar enkele duizenden gul
dens had overhandigd, maakte
zij zich uit de voeten. Het pakket
dat voorzien was van instructies
liet ze achtei'.
Ijlings ontruimde de politie de
winkel. Toen de overval plaats
vond. om 9.30 uur, waren echter
nog niet zoveel mensen aanwe
zig. Experts van de Explosieven
Opruimingdienst in Culemborg
hebben de inhoud van het pak
ketje snel achterhaald.
Prinses Margriet
lijdt aan hernia
DEN HAAG (ANP) - Prinses
Margriet moet in verband met
een hernia twee weken strikte
bedrust houden. Daardoor heeft
ze alle afspraken voor de ko
mende twee weken moeten af
zeggen, aldus de Rijksvoorlich
tingsdienst dinsdag. Het zal van
het herstelproces afhangen of
de prinses over twee weken
weer haar officiële programma
zal kunnen hervatten.
i.Ü.i
ires- 'Van onze correspondent)
hg« HANNESBURG - Het ANC
1 een verbod op het dragen
n speren in heel Zuid-Afrika
niet slechts in de zwarte
fonoorden die tot 'onrustge-
Sdcn' zijn verklaard.
l!' heeft een woordvoerder van
grootste zwarte oppositiebe-
©ng dinsdag gezegd naar
nleiding van de overeenkomst
maandag is gesloten tussen
sident De Klerk, Zulu-ko-
G°odwill Zwelethini en In-
tna-leider Buthelezi. Daarbij
"'dl het dragen van de speer,
ih'aditionele assegaai, aan
Kien gelegd,
f' «gens de ANC-woord voerder
i pperking van het verbod tot
7,\ onrustgebieden niet afdoen-
-Het feit dat de regering de as-
1-" j*ai had uitgezonderd van het
bod op traditionele wapens'.
waaronder ceremoniële bijlen,
was een van de redenen voor het
ANC om de onderhandelingen
met de regering over een nieuw
politiek bestel op te schorten.
Het ANC had voorts een ultima
tum gesteld, onder meer het ont
slag van de ministers Vlok (poli
tie) en Malan (defensie), waar
aan de regering niet wilde vol
doen.
Inkatha en ANC zijn gewikkeld
in een machtsstrijd die de afge
lopen vier jaar aan minstens
5000 mensen het leven heeft ge
kost.
De rol van speren, dolken en
kapmessen in het geweld is be
perkt, volgens een onderzoek
van het liberale Instituut voor
Rassenrelaties (IRR). Deze wa
pens zijn in de eerste maanden
van dit jaar slechts in 18 procent
van de incidenten gebruikt.
DEN HAAG (ANP) - Binnen vier
jaar moet een einde komen aan
de algehele huurverhoging, zo
als die nu jaarlijks door de
Tweede Kamer wordt vastge
steld. De huren moeten dan al
leen extra omhoog bij wonin
gen waarop het rijk subsidie
geeft. Daarbij dient wel een
door de Kamer aangegeven ma
ximum percentage gehanteerd
te worden.
Dat zegt volkshuisvestings
woordvoerder W. de Pree van de
PvdA. Hij vindt een huurverho
ging over de hele linie „te grof',
omdat een deel van de op
brengst niet leidt tot lagere
rijkssubsidies, maar in de zak
ken van de verhuurders terecht
komt.
Bovendien veroorzaakt algehele
huurverhoging inflatie, dus ho
gere lonen, wat via de koppeling
nadelige gevolgen heeft voor het
rijk. Ook brengt huurverhoging
hogere uitgaven voor individue
le huursubsidie met zich mee.
De besparingen kunnen daar
door voor het rijk lager uitvallen
dan de extra uitgaven, aldus De
Pree.
Het kabinet besloot in de tus
senbalans de huren niet met 3
procent per jaar te verhogen, zo
als de laatste jaren gebruikelijk
was, maar met 5,5 procent. De
opbrengst wordt gebruikt om de
woningbouwsubsidies voor ver
huurders te verlagen. Boven
dien moeten die verhuurders de
niet-ingrijpende woningverbete
ring nu grotendeels uit eigen zak
te betalen.
De Pree vindt het op zich terecht
dat de huren extra stijgen om de
rijkssubsidies te verminderen.
Hij ziet echter niet in waarom
woningen waarvoor geen rijks
subsidie meer wordt verstrekt,
of zelfs nooit is verstrekt, ook
jaarlijks duurder moeten wor
den.
Het Kamerlid vindt dat er „zo
snel mogelijk" een systeem
moet komen waarbij het jaar
lijks huurverhogingspercentage
alleen nog dient om aan te geven
met hoeveel de rijkssubsidie
moet worden verminderd.
Dat zou kunnen via de „huur-
sombenadering", waarmee mo
menteel een aantal corporaties
mag experimenteren van staats
secretaris Heerma (volkshuis
vesting). Dat houdt in dat de cor
poraties onder bepaalde voor
waarden zelf de huren mogen
vaststellen, mits dat de rijkssub
sidie gelijk blijft.
Als die proef een succes wordt,
wil Heerma een dergelijke aan
pak landelijk invoeren. De Pree
pleit ervoor de huursombenade-
ring dan niet alleen in de sociale,
maar ook in de particuliere
huursector te hanteren. Blijkt
de huursombenadering niet te
werken, dan moet Heerma naar
Zuidafrikaanse kerkleiders beijveren zich de laat
ste dagen om te voorkomen dat het overleg tus
sen de regering-De Klerk en de zwarte bevrijdings
beweging ANC over democratie, deling van de
macht en een nieuwe grondwet volledig vastloopt.
De gevolgen van zo'n impasse zijn voor het Zuid-Afrika van
vandaag niet te overzien. Het risico is dan immers aanwezig
dat de polarisatie tussen blank en zwart weer verscherpt, dat
de gewapende strijd van de zwarte massa tegen de regering
terugkeert en dat het land vervalt in ellendige verhoudingen
onder een noodtoestand, zoals die gold in de donkerste jaren
van het apartheidsbewind. Het besluit van het ANC om de
onderhandelingen met de blanke minderheidsregering in
Pretoria op te schorten, vlak voor het Pinksterweekend, was
tot dusver het absolute dieptepunt in het toch al zo moeilijke
proces om het nieuwe Zuid-Afrika dichterbij te brengen. On
danks alle goede bedoelingen aan weerskanten wordt het nu
al meer dan een jaar bedreigd door het gruwelijke, bloedige
geweld in de zwarte woonoorden rond Johannesburg. Daar
en elders zijn inmiddels duizenden mensen om het leven ge
komen.
De zware terugslag in het vredesoverleg is ontstaan dooi
de onmacht om aan dat geweld een eind te maken. En
dat komt omdat de achtergrond van de moordpartijen zo in
gewikkeld is en in feite wordt beïnvloed door alle problemen
waarmee Zuid-Afrika van vandaag kampt. Een verbod op
het dragen van alle wapens, inclusief de vervaarlijke asse
gaai, de traditionele speer van de Zulu's, is in feite méér dan
een maatregel ter bestrijding van de zware criminaliteit. De
assegaai staat symbool voor het prestige van de Inkatha-be-
weging van Zululeider Buthelezi. de zwarte prins die in het
verleden het blanke apartheidsbewind heeft gesteund en nu
in een politieke strijd om de macht van de zwarten is gewik
keld met het ANC van Nelson Mandela. Voeg daarbij de be
schuldigingen van het ANC dat de blanke politie bij het ge
weld in de woonoorden op de hand is van de Zulu's en het is
duidelijk dat de nu woedende 'oorlog' van zwart tegen zwart
veel dieper steekt dan stammenstrijd en persoonlijke afreke
ningen. Het is een vorm van onbeheersbare terreur gewor
den. maar tegelijk de politieke strijd op straat die de onder
handelingen aan tafel verlamt.
Het geweld in de zwarte woonoorden met hun erbarmelij
ke leefomstandigheden is niet los te koppelen van de
zware crisis die Zuid-Afrika doormaakt van onderdrukking
en apartheid naar een volwaardige democratie. Het heeft al
les te maken met de diepe frustraties onder de zwarte bevol
king na anderhalfjaar van hoge verwachtingen over komen
de veranderingen en over een doorbraak in een volkomen
dolgedraaid politiek systeem. Dat-systeem - de internatio
naal bestreden apartheid - heeft veertig jaar lang geweld uit
gelokt en aangewakkerd. Het heeft in de zwarte, weggestopte
woonoorden een normloosheid en sfeer van eigen rechter
spelen opgeroepen, die nu nog extra wordt gevoed door onge
loof. Ongeloof over de vraag of het ooit nog goed komt met
Zuid-Afrika. Voor de oplossing van het geweld-probleem is
geen eenduidig recept voorhanden. Toch zijn alle betrokken
partijen er verantwoordelijk voor om te helpen zoeken naar
een oplossing. Door elkaar het vertrouwen op te zeggen
wordt het geweld alleen maar opgepookt. En dat is wat de
kerkleiders met hun bemiddeling proberen te voorkomen.
Hun pogingen daartoe verdienen net zoveel steun als jaren
lang de strijd tegen de apartheid.
De moord op de oud-premier van India Rajiv Gandhi is de
climax van een verkiezingscampagne die met een golf
van geweld gepaard gaat. India, de grootste democratie
(meer dan zeshonderdmiljoen mensen), is een land dat wordt
geteisterd door tegenstellingen. Politiek, religieus en sociaal
ligt de conflictstof tussen de onderscheiden bevolkingsgroe
pen hoog opgestapeld. Rajiv Gandhi, leider van de Congres
partij, heeftin de vijfjaar van zijn premierschap gepoogd om
het land tot een eenheid te smeden. Hij nam in 1984 wat dat
betreft de fakkel over van zijn moeder, Indira Gandhi, die
ook al bij een moordaanslag om het leven kwam. Maar het is
Rajiv niet gelukt. Het is de tragiek van India dat het demo
cratisch proces steeds opnieuw door zoveel geweld wordt
overschaduwd. Hoewel India, dat in 1947 onafhankelijk
werd, zich opvallend boven het niveau van een ontwikke
lingsland heeft uitgetild, is het gebrek aan samenhang onder
de bevolking een handicap, die steeds weer diepe sporen in
deze ingewikkelde samenleving trekt,
vdM
ROTTERDAM (ANP) - De industriebond FNV heeft dinsdag: met de
directie van Shell overeenstemming bereikt over een nieuwe cao.
Met name de bereidheid van Shell om het eindbod bij te stellen op
het punt van extra vrije tijd en dit te vervatten in een eenjarige cao
in plaats van een tweejarig contract, leidde tot de overeenstem
ming.
Het personeel bij de produktiebedrijven van Shell krijgt de mogelijk
heid om de feestdagentoeslag voor driekwart in vrije tijd op te ne
men, hetgeen per jaar twee compensatiedagen oplevert.
Op het financiële vlak is overeenstemming bereikt over een loons
verhoging van 3 procent op 1 april, een herstructurering van de loon
schalen op 1 juli die 1 tot 1.5 procent oplevert en een loonsverhoging
van driekwart procent per 1 januari 1992.
andere middelen zoeken om tot
een „gedifferentieerde huurver
hoging" te komen, aldus het Ka
merlid.
Op initiatief van D66 heeft de
Eerste Kamer dinsdag besloten
nog geen goedkeuring te geven
aan het wetsvoorstel van staats
secretaris Heerma om de huren
op 1 juli met 5,5 procent te verho
gen. De fractie van D66 is onte
vreden over de antwoorden die
Heerma heeft gegeven op haar
vragen. Of liever gezegd: de be
windsman heeft een aantal vra
gen helemaal niet beantwoord.
Ook CDA en PvdA hebben Heer
ma dinsdag na schorsing van het
debat in de senaat nadere schrif
telijke vragen gesteld. De voor
zitter van de Eerste Kamer heeft,
het debat nu verdaagd tot dins
dag 28 mei. Dan moeten de frac
ties in de senaat wel akkoord
gaan met het wetsvoorstel, an
ders gaan de huren op 1 juli niet
omhoog.
Directie: K. Scherphuis,
W. F. de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie:
M. P. Dieleman,
algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas,
hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek,
adjunct-hoofdredacteur.
Vlissingen: Oostsouburgse-
weg 10, Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen. Tel. 01184-84000»
Steunpunt: Boekhandel
Bikker, Walstraat 94.
Middelburg: Markt 51,
4331 LK Middelburg.
Tel. 01180-81000.
Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ
Goes. Tel. 01100-31800.
Terneuzen: Axelsestraat 16,
4537 AK Terneuzen.
Tel. 01150-94457.
Hulst: Steenstraat 6, 4561 AS
Hulst. Tel. 01140-14058.
Axel: Nassaustraat 15, 4571
BK Axel. Tel. 01155-8000
Zierikzee: Oude Haven 41,
4301 JK Zierikzee.
Tel. 01110-15380
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag van 8.00
tot 17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Centrale redactie: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
01184-84000;
's avonds op zondag t/m vrij
dag: vanaf 19.00 uur;
in het weekeinde: verwijzing
via de telefonische bood
schap op de kantoren.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openings
tijden; zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht
in te spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties: tij
dens kantooruren en maan
dag- t/m vrijdagavond van
20.30 tot 22.00 uur en zondag
avond v an 20.00 tot 22.00 uur:
01184-84000. Fax 01184-70100.
Abonnementsprijzen: per
kwartaal 76,30; franco per
post 95,00; per maand
26,50; jaarabonnement
295,00; jaarabonnement
franco per post 375,00; losse
nummers maandag t/m vrij
dag 1,40, zaterdag 1,75
p.st., (alle bedragen inclusief 6
pet. btw).
Postrek.nr.: 3754316 t.n.v.
PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven: 149 cent
per mm; minimumprijs per
advertentie 22,35; ingezon
den mededelingen 2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit
blad 5,25 meer. Volledige ta
rieven met contractprijzen op
aanvraag (alle advertentieprij
zen exclusief 6 pet. btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant
B.V., Vlissingen.