toeristen
Bodemschaaf is mogelijk
oplossing mosselkwekers
Auto
bij
meeste
favoriet
Zeven miljoen
voor zoet water
Wijsmuller moet
gat dichten in
olielekkend schip
Bezwaar Tholen
tegen stiltegebied
C. J. van Liere
burgemeester
van Putte (NB)
Starfighter voor trainingscentrum
zeeuwse almanak
lechts zes procent komt met openbaar vervoer naar Zeeland
Dinsdag: arriveerde een afgeschreven Starfighter, bestemd voor het trainingscentrum voor brandweerlieden, in Vlissi'ngen
(foto Ruben Orgel)
VLISSINGEN - Brandweerkorpsen die les willen krijgen in
'vliegtuigbrandbestrijding' kunnen binnenkort terecht op het
trainingscentrum van de Vlïssingse brandweer. Dinsdag arri
veerde een afgeschreven Starfighter Lockheed F-104. Het vlieg
tuig is door de luchtmacht in bruikleen afgestaan. De Starfigh
ter wordt gestationeerd op een nagebouwd vliegveldje. Vrijdag
krijgt het trainingscentrum een gedeukte gaswagon, die vorig
jaar op het industrieterrein Vlissingen-Oost bij een botsing met
een locomotief werd vernield. Hét Vlissingse korps heeft nog
één wens: een binnenvaartschip of een viskotter.
Het trainingscentrum van de Vlissingse brandweer is door de ja
ren heen aanzienlijk uitgebreid. Op het terrein zijn persluehtba-
nen gebouwd, worden treinongevallen en verkeersongelukken in
scène gezet en bestaat verder de mogelijkheid om diverse soor
ten aardgasbranden te blussen.
De nieuwste aanwinst zal niet in brand worden gestoken, aldus
plaatsvervangend commandant D. G. Murre. „Dat zou zonde
zijn." Rondom het vliegveldje, dat veertig meter lang en twintig
meter breed is, komen bakken met hogedrukgasleidingen en
sproeiers, zodat op elk gewenst moment een vliegtuigbrand kan
worden geënsceneerd. Op de staart en de vleugels van het toestel
komen eveneens gassproeiers die voor het gewenste effect zor
gen. Een grote luidspreker bootst het lawaai van een opstijgend
jachttoestel na.
VLISSINGEN - Het bergingsbe
drijf Wijsmuller heeft opdracht
gekregen de scheur in de Pana
mese bulkcarrier Clipper Confi
dence te dichten. Dat heeft een
woordvoerder van het bedrijf
dinsdag meegedeeld.
De Clipper Confidence is waar
schijnlijk de veroorzaker van de
olievlek die zich vorige week
voor de kust van Walcheren be
vond.
Het 122 meter lange vrachtschip
was met een lading zinkconcen-
traat in poedervorm onderweg
naar Antwerpen, toen het op de
rede van Oostende in aanvaring
kwam met een Noorse gastan
ker. Uit een zeven meter lange
scheur op zeventig centimeter
boven de waterlijn ontsnapte
olie, terwijl een laadruim vol wa
ter liep.
De Clipper Confidence ligt voor
anker op de rede van Oostende
en mag die plaats niet verlaten
voordat de scheur gedicht is.
Wijsmuller is in afwachting van
rustig weer om de scheepsbepla-
ting ter plaatse provisorisch te
herstellen. Daarbij zal door het
plaatsen van ballast het schip
een geringe slagzij worden gege
ven om verdere olielekkage on
mogelijk te maken. Volgens het
reparatieplan van Wijsmuller
zal de Clipper Confidence met
die slagzij naar Antwerpen wor
den gesleept voor het lossen van
de lading en definitief herstel.
Overigens is het resultaat van de
oliemonsters die Rijkswater
staat heeft genomen nog niet be
kend.
Rijkswaterstaat wil het schip
slechts onder bepaalde voor
waarden toelaten op de Wester-
schelde. Allereerst moet een on
afhankelijk onderzoek aantonen
dat de stabiliteit van de Clipper
Confidence voldoende is. Daar
naast moet de rederij zwart op
wit aantonen dat het vracht
schip geaccepteerd wordt op de
plaats van bestemming. Ten
slotte eist Rijkswaterstaat een
borgsom van twintig miljoen
gulden en een aantal maatrege
len om een veilige vaart te ga
randeren.
Projecten Tholen en Flipland
GOES - Landbouwminister
Bukman heeft zeven miljoen
gulden beschikbaar gesteld
voor de uitvoering van zoetwa
terprojecten ten behoeve van de
landbouw op Tholen en Sint-
Philipsland. De helft van dat
geld komt uit de pot van 450
miljoen bestemd voor de her
structurering van de akker
bouw. De overige vijftig pro
cent komen ten laste van het
budget voor de landinrichting.
De Zuidelijke Landbouw Maat
schappij heeft vrij koeltjes ge
reageerd op de toezegging van
Bukman. De ZLM is weliswaar
blij dat het bedrag beschikbaar
komt, maar, aldus woordvoer
der mr J. Oggel, 'het is een sigaar
uit eigen doos'.
Volgens Oggel wordt op een on
eigenlijke manier gebruik ge
maakt van de gelden die be
doeld zijn voor de herstructure
ring van de akkerbouw. Het
zoetwaterproject op Tholen en
Sint-Philipsland zou eigenlijk
volledig gefinancierd moeten
worden uit de normale fondsen
voor de landinrichting. Nu het
project voor een deel via de her
structureringspot wordt bekos
tigd, blijft er steeds minder over
voor een wezenlijke herstructu
rering van de akkerbouw.
Om de noodlijdende akkerbouw
uit het slop te halen, hebben di
verse herstructureringscommis
sies plannen ingediend bij mi
nister Bukman. In vrijwel alle
plannen wordt benadrukt dat
het belangrijk is meer gewassen
te verbouwen, naast de gebrui
kelijke granen, aardappelen en
bieten. Om het bouwplan te
kunnen verbreden is echter kwa
litatief goed water nodig voor
beregening.
In veel akkerbouwgebieden is
dat water niet beschikbaar. Om
die reden trekt Bukman 16 mil
joen uit voor zoetwaterprojecten
in Noord-Groningen. de Noord-
Oost-Polder, Westbrabant,
Zuid-Holland en Zeeland. Zee
land strijkt bijna de helft van dat
geld op. Al eerder had de minis
ter 9,6 miljoen toegezegd voor
het zoetwaterproject in Zuid-Be
veland. De totale investeringen
van al deze projecten bedragen
64 miljoen gulden. De overheid
neemt 40 procent (26 miljoen
gulden) voor haai' rekening.
SINT MAARTENSDIJK - Aan
wijzing van een stiltegebied in
de gemeente Tholen kan ont
wikkeling van De Tuttelhoek in
het gedrang brengen. En toe
gangswegen tot Gorishoek
waarin veel geld is gestoken,
dreigen hun functie te verlie
zen. Het stiltegebied is verder te
groot van omvang.
Deze kritiek zal de gemeente
Tholen in een bezwaarschrift
kenbaar maken aan de provin
cie. Een stiltegebied is gepland
aan het oevergebied van de Oos-
terschelde tussen Tuttelhoek en
het voormalig stoomgemaal.
Koningsweg en Brijhoekseweg
begrenzen het aan de noordzij
de.
De vuilnisstortplaats Tuttel
hoek die binnenkort vol is, ligt
net buiten het stiltegebied. Het
huidige gebruik wordt geaccep
teerd. Maar de gemeente Tholen
vraagt zich af of nieuwe en ver
vangende ontwikkelingen qpk
een kans krijgen. De vrees is dat
de ligging aan de rand van een
stiltegebied problemen ople
vert. Zo bestaan er plannen voor
een afval-overlaaddepot en voor
aanleg van recreatieve voorzie
ningen. Dergelijke ideeën zou
den bespreekbaar moeten blij
ven.
Belangrijke toeristische toe
gangswegen richting Gorishoek
zoals Koningsweg en Brijhoek
seweg mogen hun waarde niet
verliezen. De gemeente wijst er
op dat kort geleden veel over
heidsgeld is gestoken in verbre
ding van deze wegen.
V erkeerscontrole
HULST - Bij verkeerscontroles
door de rijkspolitie in de ge
meenten Hulst, Axel en Honte-
nisse kregen dinsdag 15 verkeer-
deelnemers een proces-verbaal
voor diverse mankementen aan
hun voertuig.
I I I I I I I I I I I I I 11 I I I I I I I I I IT-
Véronïque van vijf is een
echt door denkertje. Op
school leert ze veel nieuwe
woorden en ook omgangs
vormen ivorden haar bijge
bracht.
Zo weet ze al stride lange tijd
dat een jongetje een hij is,
een meisje een zij en dat een
volioassene ivordt aange
sproken met u.
Onlangs zvilde ze thuis haar
kennis nog wat vergróten.
Tijdens de maaltijd vroeg ze
haar ouders: „Waar zit mijn
hij?"
Haar ouders begonnen
niet-begrijpend wal te la
chen, waarop ze veront
waardigd naar haar heup
ioees:„Dit is mijn zij, dus
ivaar zit dan mijn hij?
PZC zeeland
i WOENSDAG 27 MAART 1991
Marinus van Stee (staand) en medewerker Ronald van der Wal bij de bodemschaaf, waarmee verzande mosselpercelen nieuw leven kan
worden ingeblazen: „Een hogere produktie door het egaliseren van de percelen" foto Frigro Fotopers)
Verzande percelen kunnen worden opgeknapt
HARLINGEN - Een oplossing voor de fel
omstreden verhuizing van mosselkwekers
naar het Oostelijk Wad ligt misschien in
Harlingen. Marinus van Stee, een geboren
Yersekenaar, heeft een bodemschaaf ont
wikkeld, waarmee de verzande percelen in
de westelijke Waddenzee op een milieu
vriendelijke manier zijn op te knappen.
Harlinger en Bruse mosselkwekers hopen
dat Rijkswaterstaat binnenkort toestem
ming geeft voor een proef met de onderwa-
terschaaf.
Van Stee is directeur van het gelijknamige
offshore- en sleepbedrijf, dat veel werkt in
ondiepe wateren. „Het is een specialiteit.
Waar anderen moeten afhaken, komen wij in
actie. Vooral als het erom gaat het land
schap en milieu zo min mogelijk aan te tas
ten."
Als oud-mosselkweker kent hij precies de
problemen van mosselvissers op het Weste
lijke Wad. De Harlinger kweker Jumelet,
wiens goede consumptiepercelen door
storm en stroming waren verzand, klopte
dan ook aan bij Van Stee.
„Hij wilde graag een ander perceel, maar dat
ging niet door. Evenmin kreeg hij toestem
ming er een zandzuiger op te zetten. Die tast
de bodemstructuur teveel aan. Jumelet
zocht vervolgens een alternatief en kwam bij
mij terecht, net nadat we voor Rijkswatex--
staat een eerste en succesvol experiment
met de onderwaterschaaf hadden gedaan.
Het is nu wachten op een vergunning om
daadwerkelijk een blok percelen in het
Franse Gat onder handen te nemen. Ik ben
bereid die proef tegen kostprijs uit te voeren.
Zie het als een demonstratie."
De schaaf is aan het brein van de Zeeuw ont
sproten toen hij werd gevraagd voor een pro
ject in de Duitse Waddenzee. Bij Cuxhafen
staat middenin een natuurgebied een plat
form voor olieproduktie van Texaco. De
Duitse overheid heeft de aanleg van een pij
plijn in het Nationaal Park verboden. Daar
om moet de gewonnen olie elke dag met een
ponton worden vervoerd. Het winningsplat
form ligt echter op een zandbank. Om daar
te geraken was het nodig de vaargeul uit te
diepen.
„Dat werd natuurlijk heel kritisch bekeken
door natuurorganisaties. Het geultje mocht
in elk geval niet worden gebaggerd en de bo
demstructuur moest intact blijven. De olie
maatschappij heeft daarop verschillende
aannemers aangeschreven om het uitdiepen
en op peil houden zo milieubewust mogelijk
uit te voeren. Zo zijn we op de schaaf geko
men. Daarmee kunnen we de bodem nauw
keurig afschaven en egaliseren, zonder dat
het bodemleven wordt verstoord."
Messen
Het ruim drie meter brede apparaat, dat in
een loods bij zijn bedrijf ligt', wordt onder
aan een schip bevestigd. Messen ploegen de
bodem op elke gewenste diepte om, terwijl
door een pijp lucht en water in de grond
wordt geblazen.
„De fijne deeltjes gaan zweven, drijven weg
en slaan verderop neer. In feite wordt de
rommel precies op dezelfde wijze wegge
werkt als het er terechtkomt. Je krijgt een
vastere bodem, waarbij het injecteren van
lucht ervoor zorgt dat de bodemdieren vol
doende zuurstof krijgen. In feite doen'lucht
en water het werk, de schaaf egaliseert de
bodem, zodat er geen gaten ontstaan."
De ervaring in Duitsland leert dat zijn on
derwaterschaaf ook voor mosselpercelen
zeer geschikt is. Een vastere bodem redu
ceert de kans dat stormen de schelpdieren
„Mosselen hechten zich aan elkaar en laten
zich 's winters uit bescherming tegen vorst
en storm in een slikbed zakken. Bij een te
weke bodem is het niet denkbeeldig dat
stormen deze mosseldeken oprollen. In dat
geval ben je je mosselen meestal kwijt. Een
egalere basis geeft de mosselen meer grip.
Bovendien wordt je perceel produktiever,
omdat je meer bezaaibare meters krijgt."
Problemen
Aan het schaven kleven enkele problemen,
zoals geld en tijd. Het kost zeven dagen om
een normaal perceel (twee- bij vijfhonderd
meter) te herstellen. Daarbij is het noodza
kelijk dat kwekers de handen inéén slaan,
omdat het systeem pas werkt als één blok
percelen wordt geëgaliseerd.
„Maar daar vinden ze zelf wel wat op. Met de
schaaf kunnen we in elk geval de percelèn op
een natuurlijke manier stabieler maken."
Van Stee sluit niet uit dat de schaafmethode
de wens om percelen te verkrijgen in het rus
tiger en oostelijk van de Waddenzee overbo
dig maakt. Zeer tegen de zin van garnalen-
vissers en natuurbeschermers lobbyen de
Zeeuwen hier al jaren voor.
Frank Balkenende
fLISSINGEN - Voor negen van
je tien toeristen is de auto het
vervoermiddel
jm naar Zeeland te komen.
Slechts 6 procent kiest voor het
i denbaar vervoer en een enke-
ejl jiig komt met de fiets of de mo-
jr. De toeristen die op de heen-
(n terugreis het openbaar ver
loer gebruiken, verplaatsen
jpch in Zeeland aanmerkelijk
jegelmatiger per fiets dan dege-
(en die met de auto zijn geko-
I jien. Toch geeft een derde van
je autorijders er de voorkeur
}an zich tijdens zijn vakantie
per fiets of lopend te verplaat
sen.
lm jen en ander blijkt een onder-
ioek dat het advies- en onder-
ioeksbureau Beke heeft inge-
w sield naar toerisme, recreatie en
mobiliteit in Zeeland. Een deel
ran de aanbevelingen dit onder-
soek heeft opgeleverd, is al ver-
serkt in de plannen voor de re-
jreatiebus die in juli en augus-
lus in de Zeeuwse kustgebieden
j'aat rijden.
De onderzoekers hebben vorig
gizoen 800 toeristen onder-
naagd. Ook hebben ze de resul
bekeken van de experi
menten met de Zeeuwse Stran-
t«L' dexpres, de Badlijn in
ijjeeuwsch-"Vlaanderen en de Zo-
oierexpres Domburg-Oostka-
pelle. En tenslotte hebben enke-
i
ia
I
Eieren oervogel
jj Den Hoekzak
van dak gestolen
OOSTBURG - De oervogel die
op het dak van Den Hoekzak in
Oostburg zit in verband met de
kunstmanifestatie Breeduit, is
lijn eieren kwijt.
De drie van papi^r-maché ge
maakte eieren werden in de
nacht van maandag op dinsdag
gestolen. De eieren waren zo'n
;dertig centimeter groot.
De Bruse wethouder C. J. van Liere in zijn woonkamer: be
stuurder in hart en nieren (foto Pieter Honhoff)
ie Knelpunten extra aandacht
gekregen: de Veersedam en de
toeristische druk op de binnen
staden van Middelburg en Zie-
rikzee.
In het geval van deze drie knel
punten speelt de auto een over
heersende rol. Driekwart van de
toeristen die Middelburg en Zie-
rikzee bezoeken, komt met de
auto. De surfstek Veersedam be
reikt 93 procent van de toeristen
met de auto. Vanwege het ka
rakter van de dam en de ligging
komen slechts weinigen op de
fiets óf lopend (6 procent). De
binnensteden zijn beter bereik
baar voor deze vormen van ver
voer: 16 procent van de toeristen
gebruikt fiets of benenwagen.
Het (betaald) parkeren geldt als
belangrijkste knelpunt voor een
toeristisch bezoek aan de bin
nenstad van Middelburg en Zie-
rikzee. Op de Veersedam worden
het verkeer (de snelheid van het
doorgaande verkeer, de veilig
heid en de oversteekmogelijkhe-
den) en het ontbreken van sani
taire voorzieningen als grootste
nadelen ervaren.
Doelgroep
De onderzoekers vinden het op
vallend dat zowel naar Zierikzee
en Middelburg als naar de surflo-
catie Veersedam een grote groep
toeristen van binnen een straal
van 10 km toch met de auto
komt. Zij vormen een doelgroep
die kan worden gestimuleerd de
fiets te bestijgen of te komen
wandelen.
In het kader van het onderzoek
'is vastgesteld dat de gemiddelde
vakantieganger slecht op de
hoogte is van de mogelijkheden
die het openbaar vervoer biedt.
De kwaliteit van het openbaar
vervoer wordt meestal somber
der ingeschat dan ze in werke
lijkheid is. Naar de mening van
de onderzoekers is met de Stram
dexpres, de Badlijn en de Zome-
rexpres vorig jaar een eerste, be
scheiden aanvang gemaakt met
(Slot zie pagina 15 kolom 1)
Voorzitter Zevibel
BRUINISSE - Voor hemzelf,
maar meer nog voor Brui-
nisse en de Zeeuwse visse
rij wereld kwam het nieuws
als een complete verras
sing: C. J. van Liere (43),
wethouder van Bruinisse,
voorzitter van de vereni
ging voor Zeeuwse visserij-
belangen Zevibel en be
stuurslid van 23 andere or
ganisaties, wordt burge
meester van het Noordbra
bantse Putte.
Er is gebak in huize 'Ier is 't'
en de telefoon rinkelt onop
houdelijk. Een vergulde Van
Liere neemt in zijn bungalow
de felicitaties dankbaar in
ontvangst. Ja, om half tien
hoorde hij het goede nieuws
van de Noordbrabantse
commissaris van de konin
gin Houben. En natuurlijk,
het zal wel even wennen zijn
daar in de Brabantse bossen.
„Maar het was een bewuste
keus."
En voor de kring van burge
meesters een nieuwigheid
bovendien. Putte krijgt er
geen burgemeestersvrouw
bij. Van Liere: „Er zijn niet
zoveel burgemeesters die als
alleenstaande beginnen. Wel
die het tijdens de rit worden,
maar dit is een noviteit.
Een Bruse jongen, anders
kan BruiniSse hem nog niet
zien. Geboren en getogen in
het vissersdorp. HBS-A ge
daan aan het Professor Zee
man Lyceum in Zierikzee.
Daarna jaren werkzaam bij
een mosselkweekbedrijf. In
1982 verruilde hij de zee voor
de politiek. Van Liere werd
raadslid in Bruinisse. Voor
een plaatselijke groepering,
Algemeen Belang, de partij
waarop de liberalen in Brui
nisse hun stem uitbrengen.
Politieke belangstelling zat
er bij' Kees al vroeg in: „Ik
kan me nog herinneren, dat
Hans Simons uit Renesse
(nu staatssecretaris) en ik
wijlen de heer Vondeling in
Zierikzee onder politiek
vuur namen." De kamera
den zijn beiden de politiek
ingegaan, al is Van Liere van
de WD.
Impuls
De smaak van het burge
meesterschap kreeg Van
Liere vorig jaar goed te pak
ken. Vijf maanden fungeerde
hij, sinds 1986 wethouder, als
waarnemend burgemeester
van Bruinisse. „Ik ben ie
mand met watje noemt, con
tactuele eigenschappen. De
binding met de bevolking,
dat sprak me erg aan. Daar
voor had ik nooit ambitie
voor het ambt. Die periode
heeft me een belangrijke im
puls gegeven om te sollicite
ren."
Zijn oog viel op de vacature
in Putte, een gemeente met
Slot zie pag 15 kolom 7)
