Het milieu raakt alweer 9 uit9
Getergde oppositie in Mali zette
president Traoré voor het blok
opinie en achtergrond
Minister Alders bij veel kwesties de grote afwezige'..,.
Op de stoel van God?
Zaligverklaring van
Isabella de Katholieke
is zeer omstreden
I
Willemstad krijgt
grote opknapbeurt
WOENSDAG 27 MAART 1991
Van onze verslaggever
Margreet Vermeulen)
Het milieu is weer 'uit'. Wat
twee jaar lang de tophit
van de politieke agenda was,
bungelt nu ergens onderaan de
ranglijst. „Ik profileer mij met
de uitvoering van het beleid",
zei minister Alders (VROM) on
langs in het Financieel Dag
blad. Maar daar moet hij zich
toch in vergissen. Van de 200 ak-
tiepunten uit het nationaal mi
lieubeleidsplan (mei 1989) en
het nationaal milieubeleids
plan plus (juni 1990) verkeert
hooguit een tiental in de uitvoe
ringsfase.
Ondertussen keert het eens gun
stige tij voor het milieubeleid. In
de politiek, waar CD A-leider
Brinkman zich bijvoorbeeld
sterk maakt voor afschaffing
van subsidies op energiebespa
ring door burgers en bedrijven.
En in het bedrijfsleven, waar de
nieuwe milieuwoordvoerder van
VNO en NCW Geerards weer
krachtig op de rem is gaan
staan. 'Meer tijd vragen voor de
industrie' ziet milieuman Gee
rards als zijn opdracht.
Toch gaat minister Alders on
verdroten voort met het rond
strooien van suggesties en belof
ten die veelal snel in vergetel
heid raken. Wie herinnert zich
nog dat Alders de uitstoot van
sommige vervuilende stoffen
wilde beperken met een quo
tum-regeling. op de manier zoals
de EG de melkplas te lijf is ge
gaan. Of dat de motorolie twee
dubbeltjes per liter duurder zou
worden om er de inzameling en
verwerking' van afgewerkte olie
mee te betalen (juni 1989). Of dat
het gebruik van aluminium blik
jes verboden zou worden (sep
tember 1990). Was Alders trou
wens niet de man die het milieu
met geboden en verboden veilig
wilde stellen?
Ook haalt de bewindsman regel
matig de pers met verholen drei
gementen. De boeren hangt in
krimping van de veestapel bo
ven het hoofd als het mestpro
bleem in 1994 niet beheersbaar
is geworden. Maar Bukman (niet
Alders) gaat over de boeren en in
1994 zijn er weer verkiezingen.
Gemeentebesturen zijn even
eens gewaarschuwd: Alders zal
hen desnoods met zijn 'aanwij
zingsbevoegdheid' in het gareel
dwingen om te voorkomen dat
teveel bedrijven zich vestigen op
lokaties die onbereikbaar zijn
Minister Alders bij de glasbak, maar die was er al voor zijn tijd als bewindsman (foto archief PZC)
met trein, metro, tram of bus.
Dat klinkt stoer, maar in werke
lijkheid weet Alders natuurlijk
ook wel dat hij zich talloze, sle
pende rechtszaken op de hals
haalt als hij dit machtsmiddel in
de strijd gooit.
Een 'blijvertje' in het gedachten-
goed van Alders vormen de mi
lieuheffingen die het gebruik
van vervuilende produkten
moeten afremmen. Bij de tus
senbalans noemde premier Lub
bers het gebruik van firianciële
prikkels troostend 'een mooi in
strument', maar vooral in EG-
verband. dus na 1994.
Als minister Alders zich werke
lijk wil profileren op de uitvoe
ring van het milieubeleid, mag
hij wel eens een ambtenaar aan
stellen die turft wélke aktiepun-
ten van het NMP en NMP-plus in
daden zijn omgezet en welke
(nog) niet. Zo'n ambtenaar is er
niet. moet een voorlichter van
het departement erkennen.
Met de uitvoering van het mi
lieuplannen, zwabbert Alders
soms moeizaam tussen de wen
sen van het bedrijfsleven en die
van de Tweede Kamer. Zo wei-
(Van onze correspondent
Ruud de Wit in Madrid)
De Spaans-katholieke lobby
doet flink haar best, maar
het ziet er niet naar uit, dat de
zaligverklaring van Isabella de
Katholieke er bij het Vaticaan
door komt. Tenminste voorlo
pig niet en zeker niet voor 31
maart volgend jaar, wanneer
Spanje het treurige feit her
denkt, dat Isabella en haar man,
koning Ferdinand van Aragon
het decreet ondertekenden,
waarin tienduizenden Spaanse
joden tot ongewenst vreemde
ling werden verklaard.
De zaligverklaring een stap
die voorafgaat aan de status van
'heilige' van Isabella van
Castilie, die vanwege haar ge
loofsijver ook als Isabella de Ka
tholieke in de geschiedenisboe
ken staat vermeld, is al bijna een
eeuw onderwerp van discussie.
Het eerste initiatief dateert uit
1904, maar kreeg pas echt aan
dacht toen in 1958 de aartsbis
schop van Valladolid. Garcia
Goldaraz, en diens opvolger De-
licado Baeza er hun schouders
onder zetten.
De belangrijkste pleitbezorger
in het gecompliceerde proces
om Isabella de status van 'zalig'
te bezorgen, is echter pater
Anastasio Gutierrez. Deze heeft
dertig jaar van zijn leven be
steed aan het verzamelen van in
formatie over Isabella. Hij heeft
in die periode meer dan 100.000
historische documenten samen
gebracht in een indrukwekkend
boekwerk van 27 delen, dat nu
wordt bestudeerd door een offi
ciële commissie van het Vati
caan. bestaande uit zes ge
schiedkundigen; vijf Italiaanse
en een Spaanse.
Maar inmiddels is er zowel in Ita
lië als in Spanje een discussie op
gang gekomen over de vraag of
het wel van ware oecumene ge
tuigt om een vrouw zalig te ver
klaren. die verantwoordelijk is
geweest voor de vervolging en
verbanning van joden en moren
uit Spanje. Ook is er nogal wat
kritiek in Latijns-Amerika op de
'Reyes Catolicos", zoals Isabella
en haar echtgenoot worden ge
noemd, omdat zij het zijn ge
weest die in 1492 Cristoffel Co
lumbus toestemming gaven om
op ontdekkingsreis te gaan.
Deze reis leidde niet alleen tot de
ontdekking van Amerika., maar
heeft ook de katholisering van
Zuid- en Midden Amerika tot ge
volg gehad, een bekering, die ge
paard is gegaan met veel bloed
vergieten. Tenslotte wordt het
de 'Reyes Catolicos' aangere
kend. dat zij de inquisitie in
gerde Alders de subsidie op cfk-
houdende isolatiematerialen in
te trekken. Cfk's tasten de ozon
laag aan. Dus legde de Kamer in
een motie vast dat Alders met
die subsidie moest kappen. Op
18 maart beloofde Alders het be
drijfsleven nog dat de subsidie
zou blijven. Drie dagen later be
loofde hij de Tweede Kamer
schriftelijk dat hij de motie als
nog zou uitvoeren.
Iets dergelijks doet zich nu voor
bij het terugdringen van de af
valberg. Al een half jaar ligt er
een motie waarin de Kamer er
bij Alders op aandringt een sta
tiegeld-regeling te ontwerpen
voor potten en flessen van plas
tic en glas. Of die er ook komt is
afhankelijk van het overleg met
de verpakkingsindustrie, meldt
het departement.
Het overleg met de verpakkings-
industrïe is destijds gestart door
minister Nijpels en sleept zich
nu al twee-en-een-half jaar
■voort. Wat de uitkomst straks
ook is, minister Alders heeft er
geen goed aan gedaan zich te la
ten verleiden tot een onverkwik
kelijke discussie of het milieu hu
beter af is met melk in karton of
melk in de fles. Menig consu
ment is het spoor volkomen
duister geraakt. En Alders moet
zichzelf ook even op het achter
hoofd hebben gekrabt, toen dag
blad Trouw vorige week vrijdag
meldde dat het bedrijfsleven
binnenkort met een statiegeld-
fles voor wijn op de markt komt.
'Grote doelen'
Het zit Alders natuurlijk ook
niét mee. De 'grote' doelen van
het NMP-Plus worden steeds
moeilijker bereikbaar. De bevol
king groeit sneller dan ver
wacht. het energieverbruik
eveneens en het aantal autokilo
meters stijgt zelfs dramatisch.
Daardoor stijgt de uitstoot van
onder andere verzurende stoften
en kooldioxide, het belangrijk
ste broeikasgas.
De 'grote' doelen om de verzu
ring en klimaatveranderingen
tegen te gaan worden dan ook
niet gehaald, voorspelt Hensel-
mans van Natuur en Milieu. Ook
ir. Van Noort, directeur van het
Rijksinstituut voor de Volksge
zondheid, vindt dat de doelstel
lingen moeilijker haalbaar wor
den.
Dat klemt des te meer als be
dacht wordt, dat met de uitvoe
ring van een aantal hoofddoel
stellingen van het NMP-Plus
nog begonnen moet worden. Het
autoverkeer kan pas echt wor
den teruggedrongen „als het
commentaar van de Tweede Ka
mer op het structuurschema
Verkeer en Vervoer deel D is ver
werkt in deel E". aldus een
woordvoerder van dat departe
ment.
En bij Landbouw staan nog tal
van belangrijke kabinetsbeslui
ten op stapel, zowel over de mest
als over de 'bestrijdingsmidde
len. Officieel heeft men „goede
hoop" voor de grootschalige
mestverwerking (6 miljoen ton
in 1994). In ambtelijke kring zegt
men dat we de handen mogen
dichtknijpen als we de 2 miljoen
ton halen.
Van de ruim 200 aktiepunten uit
het NMP en NMP-Plus is hoog
uit een tiental wel aan uitvoe
ring toe. Het cfk-aktieprogram-
ma is daar een mooi voorbeeld
van. Daarin liggen harde afspra
ken met het bedrijfsleven om de
produktie van de meest schade
lijke stoffen voor de ozonlaag na
1995 vrijwel uit te bannen. Een
soortgelijk aktieplan (KWS-
2000) ligt er voor de chemische
industrie, De produktie van
schadelijke koolwaterstoffen zal
in het jaar 2000 bijna 60 procent
lager liggen dan in 1985.. De eer
voor deze aktieplannen komt
feitelijk nog oud-minister Nij
pels toe. Alders sloot daarna nog
aktieplannen met de grote
stroomproducenten en de grafi
sche industrie. Ook de energie
bedrijven hebben zich in hun mi-
lieu-aktieplan (MAP) vastgelegd
op ambitieuze doelstellingen.
Ronduit succesvol zijn de subsi
die-regelingen in het NMP-Plus.
Binnen drie weken na invoering-
lag er bij Maij-Weggen voor 6,1
miljoen aan aanvragen voor sub
sidie op bedrijfsvervoer. Hetzelf
de verhaal geldt voor de investe
ringssubsidie op warmte
kracht-koppeling (een vorm van
electriciteits-opwekking waar
bij zo min mogelijk energie ver
spild wordt). In de eerste maand
dat de subsidie-regeling van
kracht werd lagen er al meer
aanvragen (voor 200 miljoen)
dan in dit hele jaar kan worden
gehonoreerd.
Maar juist uit de koker van Al
ders rolde het (vertrouwelijke)
voorstel rolde om in het kader
van de Tussenbalans de milieu
subsidies af te schaffen en te ver
vangen door milieuheffingen.
Hij loopt grote kans het eerste
kwijt te raken, zonder het twee
de er voor terug te krijgen.
Nijpels
Bij Natuur en Milieu verlangen
ze soms terug naar de perióde-
Nijpels, al-zeggen ze dat niet har
dop. Henselmans: „Aiders
speelt zo vaak de grote afwezige
in belangrijke milieudiscussies.
Neem nou Schiphol. Alders
heeft zich bijna afzijdig gehou
den in de besluitvorming. Hij
slikt zonder pardon dat de ge
luidhinder gaat toenemen en de
luchtvervuiling ook.
Nijpels had tenminste met veel
bombarie het milieubelang ver
dedigd en de publieke opinie in
de strijd gegooid. Milieubelan
gen moeten nu eenmaal vaak
voor de poort van de hel worden
weggesleept".
De hoogste baas van Natuur en
Milieu, Lucas Reijnders, schijnt
inmiddels zo'n hekel te hebben
aan Alders dat over hem het
grapje de ronde doet: 'Het is dat
hij een vegetariër is. maar an
ders
Spanje hebben ingevoerd, die
niet bepaald zachtzinnïng is om
gesprongen met personen, die er
volgens de religieuze autoritei
ten een onjuiste geloofsopvat
ting op na hielden.
Gevoelig
et meest gevoelig ligt toch de on
dertekening door Isabella van
het decreet van 31 maart 1492,
waarin zij alle joden in Spanje
opdroeg om binnen drie maan
den het land te verlaten. Dit de
creet was een geestesproduct
van Isabella's biechtvader, de
Dominicaanse prior Thomas de
Torquemada, die als grootinqui
siteur aan het hoofd stond van
de Spaanse Inquisitieraad.
Nu lag dit anti-joodse decreet in
het verlengde van soortgelijke
discriminerende maatregelen in
landen als Frankrijk en Enge
land. maar het kwam in Spanje
harder aan, omdat de joden er
economisch en sociaal eeïi domi
nantere rol vervulden dan in de
rest van Europa. Economische
motieven hadden invloed op de
afkondiging van het decreet.
Isabella en Ferdinand hadden
net een. tienjarige oorlog tegen
de moren van Granada achter
de rug en de schatkist was leeg.
Voor pater Gutierrez is deze kri
tiek op Isabella de Katholieke
niet relevant: „Het anti-joden
decreet is een politieke kwestie
geweest en heeft niets van doen
met het diepe geloof van de ko
ningin". De fanatiek-gelovige
pater is zelfs van mening, dat
^Isabella bijna van eenzelfde
grootheid is als de heilige maagd
Maria. Het enige probleem dat
hij ziet om haar de zaligheids-
status te verlenen, is het ontbre
ken van aantoonbare wonderen,
die in haar naam hebben plaats
gevonden. De commissie van
het Vaticaan heeft daarin ten
minste voldoende reden gevon
den om de zaligverklaring uit te
stellen.
Maar pater Gutierrez heeft zijn
hoop gevestigd op paus Johan
nes Paulus II. Het Vaticaan
heeft deze week bekend ge
maakt. dat de paus in oktober
volgend jaar de Wereldexpo in
Sevilla bezoekt. Voor Gutierrez
bestaat er geen beter tijdstip
dan oktober 1992 om Isabella za
lig te verklaren. Bijvoorbeeld op
12 oktober, de dag dat Colum
bus voet op Amerikaanse grond
zette. Dat zou tegelijk het accent-
wegnemen van Isabella's onder
tekening van het decreet dat de
joden uit Spanje wegstuurde, zo
als eens God de zondige Adam
en Eva uit het Paradijs de harde
wereld inzond.
Moussa Traoré wist in
1978 precies wat hij wil
de. „Nu gaan we richting de
mocratie. Ik hen er in het ge
heel niet bang voor", zei de
president van Mali na ruim
tien jaar aan de macht te zijn
geweest. Het bleef bij woor
den. De alleenheerschappij
van zijn partij, de Democrati
sche Unie van het Malinese
volk (UDPM) duurde voort.
Nu, 12 jaar later, heeft de Ma
linese oppositie vastberaden
Traoré voor het blok te zet
ten. Het leger heeft de presi
dent afgezet en de macht over
genomen.
Moussa Traoré heeft de zwaar
ste uitdaging in zijn 22-jarige
heerschappij politiek niet
overleefd. Bij menige eerdere
politieke en economische cri
sis lukte dat nog. Tegen de
massale demonstraties van de
laatste dagen, gericht op zijn
bewind, was hij niet meer be
stand.
De rellen in Mali. uitvloeisel
van de op het hele continent
gevoerde strijd voor afschaf
fing van het één-partij-sys
teem, hebben in Mali vele tien
tallen slachtoffers geëist. In de
hoofdstad Bamako zijn, vol-
gens de oppositie, bij botsin
gen tussen demonstranten en
veiligheidstroepen sinds vrij
dag zeker 150 mensen gedood,
Duizenden betogers hebben
verwondingen opgelopen.
President Traoré reageerde
vrijdag nog met vaste hand op
de onrust. Hij riep de noodtoe-
stand uit. Na de aanhoudende
onrust in het weekeinde lijkt
hij tot concessies bereid.
Maandag herriep Traoré de
noodtoestand en beloofde de
vrijlating van alle politieke ge
vangenen. Maar er kwam wei
nig van terecht. Volgens de ra
dio hebben de militairen, sa
men met de democratische or
ganisaties besloten tot een
coup 'om een eind te maken
aan het bloedige en corrupte
bewind van Traoré en zijn
makkers'.
Diplomaat
Internationale bekendheid
kreeg de lange bebrilde presi
dent van Mali in de jaren '80.
Een korte maar bloedige oor
log in 1985 met het buurland
Burkino Faso over een om
streden stuk woestijn vestigde
zijn reputatie als diplomaat
Traoré gaf na zes dagen de
strijd op en haalde zijn man
schappen terug. Het geschil
tussen beide landen werd
voorgelegd aan het Internatio-
De inmiddels afgezette en gearresteerde president Moussa Tra
oré van Mali (foto AP)
naai Gerechtshof, De uit
spraak van het hof in Den
Haag werd door beide partij
den geaccepteerd.
Voor Mali viel het vonnis on
gunstig uit. Bamako kreeg
slechts 40 procent van het
land dat het geelst had. Maar
Traoré was tevreden met zijn
politieke winst. Tijdens de
oorlog met Burkino Faso „ver
overde" hij de steun van de
meerderheid van het Malinese
volk. Daarnaast verhoogde de
schikking, waartoe Traoré be
reid was. zijn politieke aanzien
onder andere Afrikaanse lei
ders. Ook zijn bemiddelings
pogingen in 1984 ,de strijdende
partijen in Tsjad te verzoenen
oogste veel bijval.
Een jaar later werd Traoré bij
de presidentsverkiezingen in
eigen land voor zijn diploma
tieke inspanningen beloond.
Hij werd met 98 procent van de
stemmen herkozen, zijn derde
termijn als president. Met dit
vertrouwen startte hij in het
straatarme land een sober eco
nomisch programma, waarbij
hij strijd leverde tegen de da
lende grondstofprijzen. een
groeiende buitenlandse
schuld, slecht management,
corruptie en het oprukken van
de woestijn.
Hervormingen
Ook ging Traoré akkoord met
economische hervormingen,
aanbevolen door de Wereld
bank en het Internationaal
Monetair Fonds. De ontman
teling van verlieslijdende
staatsbedrijven en het uitdun
nen van het. enorme ambtena
rencorps zouden moeten lei
den tot een opener markt en
meer efficiëntie. Succes bleef
echter uit en nog steeds -ligt
het gemiddeld inkomen van
een Matinees op minder dan
400 gulden per jaar.
De president werd geboren in
1936 in Kayes, een stad bij de
grens met Senegal. Hij koos
voor een militaire carrière en
werd op jonge leeftijd cadet in
het Franse leger. Traoré keer
de terug in zijn vaderland aan
de vooravond van de onafhan
kelijkheid in 1960. Na het ver
trek van de Fransen volgde
Modibo Keita, de eerste presi
dent van Mali, teen radicale
pro-Moskou koers tot hij in no
vember 1968 door een groep
jonge officieren onder leiding
van Moussa Traoré werd ver
wijderd.
Spoedig werden politieke par
tijen verboden en regeerde een
militaire raad het land. Van
meet af aan heeft Traoré wei
nig begrip gehad voor de oppo
sitie. Met vermeende en echte
tegenstanders rekende hij ge
nadeloos af. Onrust onder de
bevolking werd steevast ge
volgd door arrestaties en exe
cuties.
Internationale hulpverleners
hebben er bij Traoré in het ver
leden steeds op aangedrongen
het politieke systeem te libe
raliseren, Voor een land als
Mali dat als een van de Sahel-
landen regelmatig te lijden
heeft onder droogte en voed
seltekorten en tot de armste
landen in Afrika gerekend
moet worden, is die groep van
donoren van onschatbare
waarde. Met Frankrijk als
voormalige koloniale over
heerser voorop, bestaat het
lijstje van belangrijkste do
norlanden uit Nederland (in
1990 5,2 miljoen dollar), Duits
land en Zwitserland.
Als belangrijkste reden voor
de onverzettelijke houding
van de president zijn steeds
genoemd de Tuareg-opstan-
den in het noorden van Mali.
Dit nomadische volk kwam in
1963-'64 onder de voormalige
president Mobido Keita in op
stand. Kort geleden keerden
ze zich opnieuw tegen de rege
ring uit onvrede met de uitvoe
ring van een hervestigings
plan. Onder hen bevinden zich
goed uitgeruste en getrainde
rebellen van de Beweging voor
de Bevrijding van Mali noe
men. Toen zij in de loop van
het vorig jaar in botsing kwa
men met het Malinese leger,
werden tussen de 150 en 200
Tuareg-burgers en rebellen ge
dood. (GPDI ANP/REUTER).
Wat mag wel en wat mag
niet? In het algemeen ge
sproken hebben wij in de sa
menleving een heel netwerk
van wetten, regels en morele co
des in het leven geroepen waar
aan wij geacht worden ons te
houden. Opvallend is daarbij,
dat de maat die wij onszelf toe
meten voor allerlei gedragin
gen meestal iets ruimer uitvalt
dan die van buurman of tegen
speler. Maar zo schijnt het al
tijd al geweest te zijn...
Het woord 'biotechnologie'
roept naar mijn ervaring bij
haast iedereen gevoelens van
twijfel,'angst en zelfs weerzin op.
Biotechnologie staat voor velen
gelijk aan ongeoorloofd morre
len aan de schepping, aan het le
ven zelf. Genetische manipula
tie wordt vaak vereenzelvigd
met ongeoorloofd knoeien ach
ter gesloten deuren, met activi
teiten van geniale maar slechte
wetenschappers a la professor
Joachim Sickbock of Franken
stein. Het behoort in de gedach-
tenwereld van heel veel mensen
tot het schemerduister van de
wetenschap, die zijn grenzen
niet kent. Daar wordt het leven
verkracht, daar worden geneti
sche wangedrochten gegene
reerd.
Toch denk ik dat eeri heleboel
van die impulsieve weerzin is te
rug te voeren op onwetendheid.
Want in feite is bio-technologie
helemaal niets nieuws. Integen
deel, ze is zo oud als de mensheid
zelf. Werken met, gebruik ma
ken van levende organismen
hebben we, al dan niet bewust,
altijd al gedaan. Ons dagelijks
brood ontstaat door een bio-
technologisch proces - het le
vend organisme gist werkt in op
deeg waardoor er bepaalde ver
anderingen zich voltrekken.
Exact hetzelfde doen we bij de
fabricage van yoghurt en zuur
kool. Om maar niet te spreken
van de fabricage van bier en
wijn, waar we gebruik maken
van het biotechnologische pro
ces dat zorgt voor omzetting van
suiker in alcohol.
Trouwens, een groot deel van
onze huidige medicijnen - anti
biotica en penicilline - berusten
op hetzelfde proces. We manipu
leren met schimmels, bacteriën
en andere levende organismen
totdat er een uitermate heil
zaam medicijn ontstaan is. Ook
de veelgeprezen biologische ge
wasbescherming bestaat, uit
niet veel anders dan ingrijpen in
en manipuleren met levende or
ganismen.
Ingrijpend
'ingebouwd' worden in sommige
gewassen. In de Verenigde sta,
ten is het gelukt katoenplantc-,
te kweken die zichzelf bescher.
men tegen een aantal in sekten
Via het inplanten van een b|
paalde gen van een bacil in hei
erfelijk materiaal van de katoen,
planten, wordt een1 eiwit aanga*
maakt door de plant dat de in
sekten afweert. Op zich geec
unieke eigenschap, want meet.'
dere planten hebben uit zichzeli
een dergelijk afweermiddel oiif.
wikkeld. De natuur is via de bio
technologie bij de katoen een
handje geholpen. De milieu-ge-
volgen van zo'n ingreep zijn ont
zaglijk groot - in positieve zint
'Normale' katoen is uiterst vat-
baar voor insektenschade en
moet dan ook zo'n 7 a 8 maal rriel
zware chemische middelen be
spoten worden. De gemanipy.
leerde katoen heeft geen enkele
bespuiting meer nodig.
Voorlichting
Je zou nog wel een poosje kun-,
nen doorgaan met allerlei voor.
delen op te sommen die de bio
technologie de landbouw kan
bezorgen. Maar minstens zo be
langrijk als de technische aspec
ten van de biotechnologie zijnde
maatschappelijke. Juist omdal
deze wetenschap zich bezig,
houdt- met onderzoek naar Ie-
vend materiaal zowel van plan
ten als van dieren en ook van
mensen, zijn we huiveriger en
wantrouwender ten opzichte
van deze wetenschap dan elk an
der onderzoeksveld. Daarom
denk ik dat juist op dit terrein
uitgebreide voorlichting en in
formatieoverdracht nodig is. Im
mers. onbegrip en ongefundeer
de meningen zijn de beste voe
dingsbodem voor angst en weer
stand tegen nieuwe mogelijkhe
den.
Rabobank-president Wijffels
heeft onlangs met het oog op die
weerstand gepleit voor een per
manent voorlichtingsplatfora
in ons land. juist voor zaken dit
terzake
T I I VI"rTTTTT
Het is onmiskenbaar dat we via
biotechnologische middelen erg
ingrijpend bezig zijn. De eerste
inentingen met koepokstof te
gen de gevreesde pokken heeft
erg veel stof doen opwaaien. De
eerste jaren dat KI (kunstmati
ge inseminatie) werd toegepast,
zijn er veel morele en religieuze
bedenkingen geweest. Toch is.
het anno 1991 zover dat 99,5 pro
cent van onze bevolking vanzelf
sprekend en zonder na te den
ken antibiotica, allerlei inentin
gen en KI aanvaardt. Waarom?
Simpel omdat, bij verantwoord
gebruik althans, de voordelen en
zegeningen van die middelen erg
groot zijn.
De landbouw is krachtens haar
uitgangspunten - bezig zijn met
levend materiaal, hetzij dieren,
hetzij planten - meer dan nor
maal geïnteresseerd in allerlei
processen rond veredeling, be
stuiving, biotechnologie. Lo
gisch, want ieder mens en zeker
iedere deskundige die zich ver
diept in de (on)mogelijkheden
van zijn uitgangsmateriaal, zal
steeds blijven streven naar een
beter eindprodukt. De huidige
biotechnologie lijkt kansen te
scheppen voor efficiëntere pro
duktie in land- en tuinbouw.
Ook komt er zicht op milieu
vriendelijker produktieproces-
sen door bepaalde biotechnolo
gische toepassingen.
Bepaalde virusresistentie kan
spelen op dit terrein. Immers, zo
wel allerlei belangengroepen
(landbouw, medische weten
schap) die de voordelen van de
biotechnolgie zien, als ook al die
groepen en mensen in de maat
schappij die meer oog hebben
voor de nadelen en gevaren, zijn
gebaat bij een maatschappelijk
verantwoorde toepassing. Dat
laatste kan alleen tot stand ko
men bij permanente afweging
van alle gegevens (die dan ook
bekend moeten zijn). Overheid,
bedrijfsleven, wetenschap, con
sumenten, milieuorganisaties,
zouden allen zo'n platform moe
ten steunen en bemannen.
Persoonlijk ben ik van mening
dat de biotechnologie een we
tenschap is, die niet overschai
moet worden. Ze .draagt nieuws
middelen aan om planten- er
dierenlevens beter te 'begelei
den' en de gezondheid en d(
voortplanting te optimaliseren
Maar dat de mensheid via des
wetenschap thans bezig is opdi
st-oel van God te gaan zitten, ge
loof ik zeker niet. Dat is een ovei
schatting van onszelf. We doen
ook met de huidige stand vanzs
ken in deze wetenschap, niel
meer dan wat morrelen in d(
marge.
Aan het echte wonder van hetle
ven zelf kunnen we geenszins rei
ken. Dat wonder van het leves
voltrekt zich ook dit voorjaaj
weer bij planten en zaaien. Zoal)
Willem Barnard dat in een re
cent lied dichtte: 'Het wordt aar
zon en regen prijsgegeven, he1
kleinste zaad in weer en wint
moet sterven om te leven'.
Mr. Gerard W. Smallegam
Van onze correspondent
Hans Gertsen op Curagao)
Het historische centrum van
Willemstad op Curasao
krijgt de komende jaren een in
grijpende opknapbeurt. Met
een ambitieus stadsvernieu
wingsplan, waarmee ruim 400
miljoen gulden gemoeid is, wil
het eilandgebied de gestaag
voortgaande verloedering van
het stadshart een halt toeroe
pen.
Van de ruim 1000 panden in het
eigenlijke stadscentrum staan
er bijna 800 op de monumenten
lijst. Maar het overgrote deel
verkeert in erbarmelijke staat.
Vooral in de wijken Punda, Otra-
banda, Pietermaai en Scharloo
heeft het verval de afgelopen de
cennia door leegstand, desinte
resse van eigenaren en vandalis
me schrikbarende vormen aan
genomen. Veel van de door rijke
joodse kooplieden midden vori
ge eeuw gebouwde landhuizen
in Petermaai en Scharloo zijn nu
het domein van drugsverslaaf
den en illegalen.
Het verval van de binnenstad is
volgens insiders al voor de Twee
de Wereldoorlog begonnen toen
de Shell voor haar Nederlandse
werknemers fraaie, ruime villa
wijken buiten de stad ging bou
wen. Na de oorlog heeft die trek
naar buiten zich alleen maar ver
sneld. Wie het zich kon permitte
ren, ging buiten wonen; de arnnf
re klassen bleven achter. De of
stand van 1969, die gepaard gin
met een aantal grote brander
sloeg grote gaten in de oude bit
nenstad.
Stedebouwkundige blunders
de jaren zestig en zeventig dedc
de rest. Zo werd de oude yolk
wijk Otrabanda radicaal
tweeën gesneden door een op-f
afrit van de in 1974 voltooit
Julianabrug.
Nederland speelt een kardinai
rol in de financiering van h£
plan. Het overgrote deel van d
vijfig miljoen gulden die in 19?
nodig is, dient uit de begrotin
van ontwikkelingssamenwei
king te komen. De EG en hete:
landgebied Curasao dragen el
enkele miljoenen bij. Daarnaas
is het de bedoeling dat Nedei
land met een kleine 10 miljoe
gulden gaat deelnemen in d
binnenkort op te richten N1
Stadsherstel. Ook de gemeen'
Rotterdam is nauw betrokke:
bij de CuraQcaose stadsverniei
wingsaanpak. Begin dit jaar K
kende het eilandgebied Curaija
een samenwerkingsovereer
komst met Rotterdam die b£
helst dat de Maasstad waar nc
dig technische bijstand en ad
viezen levert op het gebied vai
ruimtelijke ordening, volkshuis
vesting, monumentenzorg 8
stadsvernieuwing.
