-onder ingreep daalt koopkracht
Moeilijk weekeinde voor
Sovjet-leider Gorbatsjov
President Jovic
van Joegoslavië
legt functie neer
Steun in de rug van Baker
Troepen VS terug
op voorste posities
in onrustig Irak
HEAO-communicatie (CO)
BRISTOL
(Confrontatie
Met Klasj
'anDijke
Verzet wilde Bernhard
weer in het uniform
Centraal Planbureau waarschuwt Kabinet Werkgevers schorten overleg op
antiek gevraagd
Wie jarig is trakteert t
Ultimatum van Sovjet-mijnwerkers
reportage
21 t/m 27
vrije tijd
29 t/m 39
Zie pagina 6 ff
Wisselvallig
Bewolkt en af en toe neerslag. Later op
de dag opklaringen. Matige, boven zee
krachtige wind uit zuidelijke richtin
gen. Middagtemperatuur 14 graden.-
>34e jaargang no. 64
Saterdag 16 maart 1991
AKANTIELAND
Maak nu uw keuze uit onze ruime
voorraad inruilmodellen
Prijzen vanaf 600,-.
CARAVAN- EN VOUWWAGEN
OCCASIONS
Hoek Rijksweg-Ringbaan West
DEN HAAG (GPD) Zonder
maatregelen zal de koopkracht
wlgend jaar dalen. Voor de mi-
ijma kan dat oplopen tot één
procent. Dit blijkt uit een inter-
5e notitie van het Centraal
planbureau (CPB), de reken
meesters van het kabinet. Het
stuk is gemaakt ter voorberei
ding van de begroting 1992. In
je notitie stelt het planbureau
elf: „De cijfers voor 1992 zijn
nog in beweging".
De daling van de koopkracht zo-
slshet CPB die nu voorziet, kent
i een aantal oorzaken. Ten eerste
akt de economische groei ver
terug tot circa één procent.
De inflatie trekt daarentegen
DEN HAAG (GPD) - Het besluit
m de regering om prins Bern
ard toe te staan in voorkomen-
Ie gevallen weer het militaire
iniform te dragen, is genomen
ip aandrang van het verzet. Dat
inthulde premier Lubbers gis
teravond.
eerste minister kreeg vorig
aar bezoek van enkele men-
sen uit het verzet. „Zij vroegen
ach af of nu niet het moment
gekomen om het besluit van
jijftien jaar geleden te herzien",
aldus Lubbers)
Voeg daarbij, zo zei Lubbers, dat
prins zich de afgelopen vijf
tien op een aantal punten terug
houdend heeft opgesteld, zoals
door de regering was gevraagd.
Aan de andere kant heeft hij ac
tief en goed gefunctioneerd.
Daarbij moet niet vergeten wor-
i.
aan tot een procent of drie. Door
de lagere economische groei is er
ook minder ruimte voor loonstij
gingen. Bovendien daalt de
werkloosheid niet meer en zul
len de sociale premies omhoog
moeten.
De opzet van de rijksbegroting
1991 en de Tussenbalans hebben
echter ook hun effecten. Zo zal
het kabinet voor 1992 nog een fi
nancieel gat van 6 tot 7 miljard
gulden moeten zien te dichten.
In de Tussenbalans staat voorts
een aantal lastenverzwaringen,
ondermeer voor het wonen, au
togebruik en het openbaar ver
voer. Al deze maatregelen heb
ben effecten op de koopkracht.
De Tussenbalans is er ook oor
zaak van dat de werkgeversor
ganisaties het overleg met kabi
net en vakbeweging over het so
ciaal-economisch beleid in Ne
derland hebben opgeschort. De
maatregelen die het kabinet in
de Tussenbalans heeft aange
kondigd, hebben voor de werk
gevers de deur dicht gedaan. De
vakbeweging geeft de onderne
mers geen ongelijk.
De Raad van Centrale Onderne
mersorganisaties RCO, een
overkoepelend orgaan van ze
ven werkgeverscentrales, heeft
dit het kabinet gisteren laten
weten.
Wat de werkgevers - maar de
vakbeweging nauwelijks minder
buitensporig dwars zit, is de
opmerking van het kabinet dat
'te grote' loonstijgingen moeten
worden afgeroomd. Het kabinet
heeft die ingreep aangekondigd
als maatregel om ondernemers
en vakbeweging te dwingen tot
matiging van de lonen. Door op
die manier loonsverhogingen te
beperken, wil de regering berei
ken dat de koppeling tussen lo
nen en uitkeringen betaalbaar
blijft.
De werkgevers vinden dat daar
mee de onderhandelingsvrijheid
van de sociale partners (werkge
versorganisaties en vakbewe
ging) wordt aangetast. Vanuit
de vakbonden is trouwens soort
gelijke kritiek gekomen. Deze
week verklaarden onderhande
laars van werkgevers- en werk
nemersorganisaties in de me
taalnijverheid, na afloop van het
cao-akkoord, dat „zij niet de
norm voor handhaving van de
koppeling hebben uitgevonden.
De loonstijging is voor de bedrij
ven betaalbaar".
Lubbers
Het kabinet ziet overigens geen
noodzaak voor een snel voor
jaarsoverleg met werkgevers en
vakbonden over het te voeren
sociaal-economisch beleid. In
die zin hebben de ministers ook
den dat het verzet het gevoel
heeft dat de prins van hun is, het
zijn oude strijdmakkers".
Prins Bernhard legde vijftien
jaar geleden zijn militaire func
ties neer na de uitkomsten van
het onderzoek van de Commis
sie van Drie, die de betrokken
heid van hem bij de Lockheed-
affaire onderzocht. De commis
sie deed onderzoek naar bewe
ringen als zou de Amerikaanse
vliegtuigfabriek Lockheed aan
prins Bernhard betalingen heb
ben gedaan om zo Nederlandse
militaire aankopen te beinvloe-
den.
Afgelopen maandag liet de rege
ring prins Bernhard weten dat
hij zijn militaire uniform weer
mag dragen bij geledenheden
als de jaarlijkse herdenking van
de Duitse capitulatie in Wage-
ningen.
Van onze correspondent
BUDAPEST - De Joegoslavi
sche president Borisav Jovic is
vrijdagavond afgetreden, nadat
ihij in de Presidentiële Raad
Seen meerderheid kreeg voor
rijn voorstel om het leger in te
letten om de rust in het land te
herstellen. Jovic, de Servische
vertegenwoordiger in het hoog
ste staatsorgaan, heeft deze
week drie keer geprobeerd de
overige republieken en provin
cies zo ver te krijgen dat ze ak
koord gaan met speciale maat
regelen.
President Jovic
Advertentie
voor onze speciale
internationale voorjaars
veiling te Middelburg
A. I. VERHAGE
Tel. 01180-27639
Fax 01180-29966
Sportschoen met 2-kl. zool
wit/paars/fuchsia en wit/blauw/groen
Maten 28 - 45.
Normaal 34.95
Bristolprijs 25.-'
slecht1 vandaa2
BRISTOL in MIDDELBURG
Markt 45 (naast de N.M.B.)
fel. 01180-29911 Donderdag koopavond
In een toespraak, die overal in
Joegoslavië op tv werd uitgezon
den, verklaarde Jovic dat de
meerderheid van de republieken
er voorstander van is om het
land op te delen. Hij heeft het ge
voel dat Joegoslavië onont
koombaar op een burgeroorlog
afstevent en wil daarvoor geen
verantwoordelijkheid dragen.
Afgelopen dinsdag, toen in Bel
grado nog enkele duizenden de
monstranten tegen de Servische
regering betoogden, probeerde
Jovic de overige republieken al
zo ver te krijgen dat ze met in
grijpen van het leger zouden in
stemmen. Volgens Jovic had hij
die vergadering bijeen geroepen
op verzoek van de minister van
defensie, luitenant-generaal
Veljko Kadijevic.
Maar volgens het Servische dag
blad Borba steunt Kadijevic nog
steeds het standpunt van de fe
deratie. Borba meldt dat de staf
chef van het leger om speciale
maatregelen heeft gevraagd en
dat er binnen het leger zelf on
enigheid over zo'n stap is.
Het presidentschap is in Joego
slavië een roulerende taak. Nu
Jovic is afgetreden, wordt hij au
tomatisch opgevolgd door de
Kroatische vertegenwoordiger
in de Presidentiële Raad, Stipe
Mesic. Mesic is voorstander van
een confederatie en kan zowel
van Servië als van het leger op
forse tegenstand rekenen. Er
wordt daarom nu gespeculeerd
over mogelijke acties van de mi
litairen op eigen houtje.
Zowel de legerleiding als de fede
rale regering kwamen vrijdag
avond bijeen om de situatie te
bespreken.
Ook in Donetsk, in de zuidelijke Oekraïne, wordt door mijnwerkers actie gevoerd (foto AP)
MOSKOU (AP) - De Sovjetregering heeft stakende mijnwerkers
in het westen van Siberië beloofd tweemaal zoveel geld uit te
trekken voor hun huisvesting en verbetering aan te brengen in
andere voorzieningen, in de hoop daarmee de ontevredenheid
van de mijnwerkers weg te nemen.
De beloften werden gedaan in een telegram van vice-president
Gennadi Janajev aan het districtsbestuur van Kemerovo.
Janajev repte echter niet over andere eisen van de stakers, zoals
verdubbeling van hun loon en vervroegde pensionering. De in
houd van het telegram werd bekendgemaakt door het onafhan
kelijke persbureau Postfactum.Intussen hebben stakers in het
gebied Karaganda in zuid-Siberië een telegram gestuurd aan
premier Valentin Pavlov, waarin zij de regering 36 uur de tijd
geven om onderhandelingen met hen te beginnen.
Stemt zij daar niet in toe. dan dreigen de mijnwerkers volgende
week een staking van onbeperkte duur te ontketenen.
(Van onze correspondent
MOSKOU - In een korte televi
sietoespraak heeft president
Gorbatsjov de bevolking vrij
dag opgeroepen zondag mas
saal naar de stembus te gaan en
'ja' te zeggen tegen een 'ver
nieuwde' Sovjetunie. Zijn be
langrijkste rivaal Boris Jeltsin
kwam met een halfslachtiger
stemadvies voor het referen
dum: een 'nee'-stem betekent
een waarschuwing voor het
Kremlin. Maar iedere burger
moet natuurlijk zelf uitmaken
wat hij gaat stemmen, aldus
Jeltsin.
Gorbatsjov noemde het referen
dum „een kwestie die boven alle
partij belangen uitgaat, een zaak
van het allerhoogste landsbe
lang. Een succesvol referendum
betekent dat de hervormingen
doorgaan. Het betekent ook het
behoud van de eenheid van de
Sovjetunie".
Zes republieken echter weigeren
mee te doen en de uitslag van
het referendum te erkennen. Het
Sovjet-parlement heeft die boy
cot in de drie Baltische republie
ken, Georgië, Moldavië en Ar
menië, illegaal genoemd.
Jeltsin, president van de Russi
sche Federatie, de grootste van
de vijftien republieken, sprak
vrijdag voor de Russische radio.
Hij was het over één ding eens
met Gorbatsjov: de opkomst
moet zo groot mogelijk zijn. Jelt
sin riep namelijk op tot een mas
saal 'ja' op een in de Russische
Federatie toegevoegde tweede
vraag bij dit referendum: bent u
voor directe verkiezing van de
president van de Russische Fe
deratie. Een bevestigend ant
woord van de kiezers betekent
versterking voor de politieke po
sitie van de zeer populaire Jelt
sin.
Over de nationale vraag (Bent u
voor een vernieuwde Unie van
Soevereine Socialistische Repu
blieken) zei Jeltsin dat een 'ja'
betekent voortzetting van de
'imperialistische politiek' van
het Kremlin. Een 'nee' stuurt het
signaal dat het Kremlin een se
rieuze politieke correctie moet
doorvoeren: het huidige beleid
lost geen enkel probleem op.
Maai1 ongeacht de uitslag van
het referendum, de unie zal er
niet door uit elkaar vallen, aldus
Jeltsin.
Gematigd
De Rusische president het zich
nu gematigd uit. Hij riep vorige
week nog op tot een 'oorlog' te
gen het Kremlin maar zwakte
MOSKOU - De Amerikaanse minister van
buitenlandse Baker heeft vrijdag steun uitge
sproken voor Sovjet-president Gorbatsjov.
Baker, die op bezoek is in Moskou, benadrukte
dat de VS de pogingen steunen om de Sovjetu
nie verder te hervormen. Hij sprak met in
stemming over de stappen die zijn genomen
om situatie rond de Baltische republieken te
verbeteren en de gestagneerde Sovjet-econo
mie op westerse leest te schoeien.
Op een persconferentie na afloop van een on
derhoud toonde de Amerikaanse minister zich
gevoelig voor de zorgen van de Sovjet-leider.
Hij verklaarde tevens dat de verhouding tus
sen beide supermachten een moeilijke periode
heeft overleefd.
Baker zei echter ook dat de Amerikaanse en
Sovjet-onderhandelaars nog lang niet uit de
problemen zijn rond het ontwapeningsverdra
gen. Dat betekent een verdere vertraging van
de top tussen Gorbatsjov en diens Amerikaan
se ambtgenoot George Bush, aldus Baker.
geen probleem met den brief van
de werkgevers. Premier Lubbers
heeft dit na afloop van het kabi
netsberaad gezegd.
De minister-president noemde
de grote reserves die de werkge
vers hebben ten opzichte van
het kabinetsbeleid „niets bijzon
ders". Men had dat al voor de de
batten over de Tussenbalans la
ten blijken, aldus Lubbers. Dat
die kritiek nu weer komt, ver
baasde Lubbers niet, al vroeg hij
zich af wat hij ermee zou moeten
doen. „We kunnen toch niet te
ruggaan naar de Kamer en zeg
gen dat we het debat nog eens
over willen doen", meende de
eerste minister.
In Japande wereldkampioen economie, klinkt steeds meer kritiek
op Het Systeem. Is het eind van de megamacht in zicht?
Verder in de bijlage Reportage: Herinneringen aan Coventry '45
De mosselsector wacht met angst en beven op het oordeel van Moe
der Natuur De waarheid over de leugendetector Sicilië zwijgt,
de mafia floreert Jim Morrison schreef een muzikale legende.
Ierland synoniem voor vrijheid èn rust De nieuwste videorecor
ders voeren gesproken opdrachten uit Wie lust er een groen blaad
je? Mode van Molenaar en Vos Toerfietsers kijken niet op dui
zend kilometer Bijrijder Jan van Delft xoerd doctor in de oogheel
kunde Donovande eeuwige soldaat met zijn protestsong Acteur
Jean Pierre Léaud over regisseur Aki Kaurismyaki Een zangeres,
twee woorden: Soesja Citroen.
NICOSIA (AP) - Het Kurdisch
verzet heeft troepen die trouw
zijn aan de Iraakse leider Sad
dam Husayn verdreven uit het
oosten van de noordelijke olie-
stad Kirkuk. Dat hebben ver-
zetsbronnen vrijdag gezegd.
Volgens het verzet heeft het le
ger helikopters en vliegtuigen
tegen burgers ingezet om ver
dere verspreiding van de op
stand te voorkomen.
De Los Angeles Times meldde
vrijdag dat de Amerikaanse
troepen in Zuid-Irak hun meest
vooruitgeschoven posities weer
hebben ingenomen. Het Ameri
kaanse opperbevel zei in een
reactie dat de 'demarcatielijn'
niet zal worden overschreden.
Jalal Talabani, leider van de Pa
triottische Unie van Kurdistan,
zei in de Syrische hoofdstad Da
mascus dat Iraakse troepen in
delen van Kirkuk die zij in han
den hebben burgers bijeen had
den gedreven, om hen vervol
gens vanuit helikopters onder
vuur te nemen. Talabani zei dat
daarbij honderden doden en ge
wonden zijn gevallen. In andere
delen van Kurdistan heeft het le
ger volgens Talabani vliegtui
gen ingezet om demonstranten
te lijf te gaan.
De Amerikaanse president
George Bush waarschuwde Sad
dam Husayn donderdag voor de
tweede maal in twee dagen geen
pogingen te doen de opstand
vanuit de lucht neer te slaan.
(Advertentie)
Autolease Zeeland B.V.
Sterk in ieder merk
BEL VOOR EEN SCHERPE OFFERTE:
01100-20681
dat woord later als een 'sponta
ne verspreking' af.
Ondanks de opwinding rond de
volksraadpleging blijkt uit opi
niepeilingen dat de bevolking in
meerderheid 'ja' zal stemmen.
Het gezaghebbende Centrum
voor Sociologisch Onderzoek
maakte bekend dat een peiling
onder 1.457 mensen in Rusland,
de Oekraine, Wit-Rusland, Ka-
zachstan en Oezbekistan uit
wees dat 71 procent van hen van
plan was ja te zeggen, tegen 14,3
procent neen.
De uitslag van het echte referen
dum wordt midden volgende
week verwacht.
Zie ook pagina 4.
f
(Advertentie)
Inschrijving open tot 1 mei
Een robuust klassieke
fauteuil in 'antique'-
leder. Uitermate
komfortabel!
Webbing zijkant en
