De hele wereld rond met
hutsloffen en ijspickel
Toeristen wachten
op betere tijden
PZC toerisme
Trekken
met volle
bepakking
Epidemische
vliegangst
in Europa
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1991 26
Onder buitensport kun je na
tuurlijk heel veel verstaan.
Dat loopt van het maken van wan
deldagtochten van enkele kilome
ters vanuit huis of auto of hotel/
pension via de kampeertrektocht
en de lange-afstandswandeltocht
tot stevig bergwandelen en berg
beklimmen (en alle mogelijke com
binaties).
Het ziet ernaar uit dat met name
de trektocht met kampeerspullen
de komende jaren sterk in omvang
zal toenemen. Onder zo'n trek
tocht wordt verstaan: verplaatsen
naar de landstreek waar je je
vakantie gaat doorbrengen per
openbaar vervoer, eventueel ge
bruik van openbaar vervoer onder
weg, maar verder te voet van kam
peerplaats naar kampeerplaats.
Aan de organisatie van een derge
lijke tocht gaat het een ander voor
af. Ten eerste de aanschaf van de
bijbehorende materialen. In de
meeste buitensportzaken krijg je
goed advies, daar zijn de verkopers
vaak zelf doorgewinterde 'trek
kers'. Hou er rekening mee dat een
goed voorbereide tocht voor men
sen die helemaal vanaf 'nul' begin
nen een kostbare aangelegenheid
is: voor vier cersonen (een gezin,
dus) moet je al gauw rekenen op
een bedrag van tussen de zesdui
zend en achtduizend gulden.
Veel mensen kiezen, met name
voor een eerste tocht, voor een reis
in een gezelschap. Met name wan
neer het de bedoeling is meteen
maar het hooggebergte in te gaan
is dat op zich geen slecht idee: op
de eerste tochten, zeker als ze
zwaar zijn en ingewikkeld, is een
ervaren berggids onontbeerlijk.
Geïsoleerd
Maar aan zo'n groepstocht zijn ook
ernstige bezwaren verbonden. Je
zit in een vrij geïsoleerde situatie
'opgesloten' met mensen die je niet
zelf kunt uitkiezen; het betekent
bijvoorbeeld soms: met een wild
vreemde een of twee weken lang in
een klein tentje slapen. Hoe so
ciaal voelend jij zelf ook bent, dat
hoeft voor de andere leden van de
groep niet te gelden. Daar zijn late
opstaanders bij, mensen die zich
drukken van corvee (eten koken,
afwassen, tenten opzetten en af
breken). In het organiseren van dit
soort tochten gespecialiseerde bu
reaus zeggen wel dat het in de
praktijk wel meevalt; menigeen
beweert ook de groepen zorgvuldig
samen te stellen en voorberei
dingsweekends te organiseren,
maar het blijft een gok.
Tijdens onze trektocht van afgelo
pen zomer in het westen van Wales
kwamen wij in contact met een
groepje Nederlandse 'commercië
le' trekkers, waarvan een deel zich
niet alleen onttrok aan het corvee,
maar ook een deel zich ziek had ge
meld omdat die mensen absoluut
het tempo niet konden bijbenen,
en dus van camping naar camping
gingen met de bus...
Op zo'n georganiseerde tocht is al
les voorbereid, dat wel. Kampeer
plaatsen en dergelijke zijn bespro
ken, soms wordt de bagage per au
to of bus vervoerd zodat je niet te
veel hoeft te sjouwen. De leider van
de groep kent het terrein.
Het aantrekkelijkste aspect van
bied is dat je, misschien voor het
aangewezen.
Op individuele tochten moet je al
les zelf organiseren, en ben je ook
verantwoordelijk voor alles dat er
gebeurt. Dat kan een aangenaam
gevoel geven (het kan zelfs een be
langrijk doel van de tocht zijn)
maar de amateur-organisator
wordt door de leden van zijn eigen
groepje ook verantwoordelijk ge
steld voor alles dat verkeerd gaat,
tot en met het weer en de camping
die niet lekker uitvalt, en moet dat
soms ook tot in lengte van jaren
horen.
Als je met je 'eigen groepje' gaat
heb je een belangrijk voordeel op
een commerciële groepsreis: je
kunt de hele groep precies zo voor
bereiden zoals je het; nodig acht. Je
hebt zelf vooraf getraind, je zorgt
dat je precies datgene bij je hebt
dat je nodig zult hebben, en dan
nog kan er van alles mis gegaan.
Weer dat voorbeeld van afgelopen
zomer in Wales; het was de eerste
keer dat we niet vanuit een ge
huurd huis dagtochten maakten,
maar inderdaad met alle bagage
op de rug van camping naar cam
ping (resp. wilde kampeerplaats)
gingen lopen.
Wat er allemaal mis ging: de rug
zakken waren toch 23 resp. 19 kilo
zwaar geworden van alles dat we
nodig dachten te hebben; een van
de zonen (toen net 3 jaar) die tij
dens de trainingen braaf mee gelo
pen had weigerde vanaf de tweede
dag pertinent te lopen en moest op
de nek gedragen worden; de ge
dachte dat we zonder eetgerei (ge
wicht) zouden kunnen was foutief,
want op een deel van de tocht wa
ren geen eetgelegenheden te vin
den; het pad dat we hadden uitge
zocht, het kustpad van Pembro
keshire, bleek veel zwaarder dan
we ons voorgesteld hadden en het
was de eerste week zo ontstellend
heet dat van lopen helemaal niets
kwam.
vrijwel elke tocht in onbewoond ge-
eerst van je leven, echt op jezelf bent
Helmis dan zaak te improviseren,
We hebben gelift naar een cam
ping, daar de spullen achtergela
ten, een pan gekocht om te koken,
en vervolgens links en rechts van
de campings dagtochten gemaakt.
We liepen uiteindelijk bijna de
helft van het 280 km lange kust
pad, kregen daar een zeer goed
beeld van en leerden veel: ten eer
ste wat we terecht bij ons hadden,
wat we ten onrechte bij ons had
den en wat we ten onrechte niet bij
ons hadden. En ten tweede dat we
de komende jaren zo op vakantie
willen gaan.
Want wie de smaak 'te pakken
heeft ziet een wereld open gaan.
Het aantal plaatsen waar je heer
lijk kunt lopen is zo groot dat kie
zen verschrikkelijk moeilijk wordt.
Ik heb een zekere voorkeur voor
wandelingen hoog in de bergen.
Dat heeft diverse voordelen: je ziet
nog eens wat bloemen, maar voor
al, het is er nooit echt warm, en
warm krijg je het altijd met een
rugzak van een kilo of vijftien op de
rug.
Noord-Afrika
Wandelen kun je vrijwel overal en
wanneer je je er in verdiept zul je
zien dat heel Europa overdekt is
met een net van goed gemarkeerde
wandelpaden, en niet alleen Euro
pa, maar ook Noord-Afrika en de
Verenigde Staten. Zo is er voor'elk
seizoen een wandelpad; in de win
ter in Kabylie en het Atlasgeberg
te in Noord-Afrika. in het voorjaar
in Spanje, Portugal en Grieken
land. in hoogzomer in Engeland,
Schotland en Wales, in Noorwegen
en Zweden en uiteraard in alle ge
bergten van Europa, tot en met de
Karpaten en de Kaukasus toe.
Voor de herfst moet je weer wat
zuidelijker, rond de Middellandse
Zee of daaromtrent.
Het aantrekkelijkste aspect van
vrijwel elke wandeltocht in onbe
woond gebied is dat je, misschien
voor het eerst van je leven, echt op
jezelf bent aangewezen. Een ver
stuikte enkel is natuurlijk altijd
vervelend, maar in de Alpen kan
hij al gauw het einde van de trek
tocht betekenen, mogelijk na een
spectaculaire reddingsactie met
een helikopter. In veel gebieden is
de natuur verraderlijk. Een laagje
oude sneeuw in de bergen is aan
trekkelijk voor kinderen, maar
kan letterlijk levensgevaarlijk zijn
je kunt er vanaf glijden in een
afgrond, of doorheen zakken. Je
moet oog hebben voor het klimaat,
want dat is ook anders dan 'thuis',
het wisselt vaak sneller. Je moet
hoe dan ook zorgen datje kleding
zo veel mogelijk droog blijft, en na
nat worden snel droogt. Kortom, je
leert al snel dat risico's die je thuis
gedachteloos neemt in eenzaam'
gebied veel te groot zijn.
Wat moet je bij je hebben? Neem
van alle kleding maai' één reserve
mee, dus ook van ondergoed. Dan
stink je maar aan het einde van de
tocht. Alleen van de speciale wan
delsokken mag je wel twee reser
ves bij je hebben. Een stevige wan
delbroek met zakken voor diverse
hulpmiddelen, vooral kaarten;
Een katoenen overhemd of T-shirt,
een goede kwaliteit wollen trui
(voor als je niet loopt, 's avonds, of
tijdens de pienick), een zonnehoed,
een windjack, een poncho; eventu
eel een regenhoes voor de rugzak.
Hutsloffen
Een aan je gestalte aangepaste
rugzak, zakmes, kompas, water
dichte lantaarn, vuurpijlen, een
benzinekachel met benzinefles,
voor iedere deelnemer eetgerei
(plastic beker of bord, worden niet
zo heet als aluminium, plus meta
len lepel, mes en vork), veldfles,
plastic dozen om voedsel in te ver
voeren, waterzak, verbanddoos,
plakband, touw, lichtgewicht
bootschoenen of hutsloffen, werk
handschoenen, reservevoedsel
(licht en calorierijk), schoenpoets,
waterdicht horloge en camera,
wasknijpers, extra riemen, lege
dagrugzak, reserve plastic zakken.
Heel nuttig is een heuptas van
flink formaat, zodat je niet steeds
weer in de rugzak hoeft te gaan
zoeken.
Dan de duurste uitgave: tenten,
slaapzakken en schoenen. Wees bij
de aanschaf daarvan niet zuinig.
Dus: schoenen die behoren bij het
type tocht datje maakt. En de tent
mag niet zwaarder zijn dan 2,5 kilo
per tweepersoons-onderkomen.
Eventueel een luifel voor natte da
gen en een stevig grondzeil. De
slaapzakken moeten licht zijn,
maar ook goed warm. Dons is te
omvangrijk.
Een schepje waarmee je tevens ha
ringen kunt inslaan, rotsharingen
en een ijspickel completeren het
wel zo'n beetje.
Boeken en kaarten vormen een an
dere categorie. Voor trektochten
zijn eigenlijk alleen kaarten op
schaal 1:25000 bruikbaar. Van de
meeste gebieden zijn die wel be
schikbaar, en ter plaatse door
gaans ook te koop.
Santé Brun
Het lijkt erop dat steeds
meer Nederlanders de
luxe luiervakantie de rug
toekeren en zich in de
ontbering storten. De groep
groeit elk jaar flink, dat is met
name te zien aan het toenemen
van het aantal in 'buitensport'
gespecialiseerde winkels in het
land. Ook het assortiment dat
die winkels aanbieden groeit
enorm, en tegelijkertijd neemt
de kwaliteit van de
aangeschafte spullen toe. Velen
komen tot de ontdekking dat je
wel kunt proberen met
goedkope spullen op pad te
gaan, maar dat je dan van de
regen in de drup komt.
Op de stranden langs de Rode Zee in Israël zijn nu geen toeristente
vinden (foto E. Baitel/AFP)
„Gulf Air heeft alleen nog kan
toren in Londen, Parijs en
Frankfort. Die lichtbak wordt
binnenkort weggehaald. Wij zijn
van Iceland Air.
„Wij vliegen Amsterdam-Tripo
li normaal eens per week op zon
dag", zegt een Nederlandse em
ployé van Libyan Arab Airlines.
„En we zijn redelijk volgeboekt,
meestal met zakenmensen. Ly-
bië ligt redelijk buiten de oor-
logs-regio. Wij zitten aan de vei
lige kant momenteel, te meer
daar Ghadaffï zich ook redelijk
veilig opstelt en niet zo dreigend
is. Bij ons is alles redelijk rustig.
Maar vanuit Tripoli vliegen we
voorlopig niet meer op Amman,
Damascus, Dubai, Jeddah, Is-
tambul, Kharachi en Larnaca
op Cyprus."
„Griekenland doet niet echt
mee ep ligt ook op een grote af
stand van Irak en de Golfgebie-
den," zegt een medewerkster
van Olympic Airways. „Op de
lijn Amsterdam-Athene hadden
we zeven vluchten per week.
Dat is teruggebracht naar vijf en
de bezetting is ook iets minder."
Vanaf Athene wordt niet meer
op de bestemmingen in het Mid
den-Oosten gevlogen.
Ook bij Turkish Airlines zijn alle
vluchten op het Midden-Oosten
tijdelijk stopgezet: „Maar van
uit Amsterdam gaat gewoon
driemaal per week een vlucht
naar Istanbul en eenmaal pet-
week rechtstreeks op Ankara."
„Cyprus Airways vliegt nor
maal, eens per week op zondag,
vanaf Amsterdam," zegt Dimi-
tris Demetriou van het ver
keersbureau van Cyprus. „En in
april gaan we net als elk zomer
seizoen weer drie maal per week
vliegen. Maar we merken wel
dat er een soort psychose
heerst: mensen, boeken hun
vakanties nog niet. Dat treft
niet alleen de landen in de Golf
en rond de Middellandse zee,
maar vrijwel alle vakantielan
den. Voor Cyprus is er geen spe
ciaal probleem, want wij maken
geen deel uit van het conflict en
we liggen een heel eind van het
Golf-gebied. Koeweit ligt op
1800 kilometer, drie uur vliegen.
Voor Cyprus geldt bijvoorbeeld
ook geen verzekerings-supple-
ment voor passagiers of voor
vliegtuigen. Cyprus wordt door
Lloyds dus niet gezien als een ri
sico. Als echter die angst om
vakanties te boeken nog een
paar weken duurt, komen we al
lemaal in grote problemen".
„De gewone toeristen blijven nu
weg," zegt Dani Shahal van het
Israëlisch Verkeersbureau. „In
hun plaats arriveren wel grote
groepen immigranten, kleinere
groepen 'solidariteits-reizigers'
en veel vrijwilligers. El Al vliegt
een beter-dan-normale dienst
regeling, want er is geen concur
rentie. Daardoor zijn er zelfs
wachtlijsten op de vluchten
naar Israël."
„Statistisch gesproken viel de
schade in 1990 nog mee, omdat
het eerste deel van het jaar heel
goed was. In totaal kwamen de
eerste elf maanden van vorig
jaar 1.367.800 toeristen naar Is
raël. Dat betekent dat we in to
taal vier procent minder toeris
ten ontvingen dan in 1989 en dat
steekt gunstig af tegen de totale
achteruitgang voor het hele
Midden-Oosten van 19,8 pro
cent."
„Als het er echt om gaat, zijn de
meeste Nederlanders nog steeds
fel vóór het voortbestaan van Is
raël. Dat zagen we ook in oorlo
gen van 1967 en 1973. Toen toon
de Nederland een grote mate
van solidariteit. En als reactie
daarop bracht de Israëlische TV
dagelijks een uurtje Nederland
se les. Lang voor ik wist dat ik
ooit naar Nederland zou gaan,
kreeg ik zo mijn eerste Neder
landse lessen: Mashlom-cha? -
Hoe chaat het? Chaat het
choed?"
„We hopen dat de oorlog snel af
gelopen zal zijn. Dan willen we
snel met een campagne komen
om Israël weer onder de ai
dacht te brengen. Als stimulans
hebben we in die eerste periode
een aantal extra's als bonus.
Wie vroegtijdig boekt, krijgt
dan bijvoorbeeld ëen reductie
van ongeveer twintig procent op
de reissom."
Het Israëlische ministerie van
Toerisme heeft een apart infor
matie-centrum ingericht voor
de Amerikaanse soldaten die de
Patriot Missiles bemannen. Het
bureau zetelt in het WV-kan-
toor van Tel Aviv en is bemand
door vrijwilligers. Een van de
bijzondere functies is het leggen
van contacten tussen de Ameri
kaanse soldaten en de Israëli
sche bevolking. De Patriot
mannen kunnen de Israëliërs
thuis bij een diner ontmoeten of
zich door Israëliërs laten bege
leiden en gidsen naar allerlei
culturele en amusements-acti-
viteiten.
Dit ad hoe bureau is in feite een
uitvloeisel van het 'Home Hos
pitality Program' van het minis
terie dat toeristen in staat stelt
de Israëlische maatschappij be
ter te leren kennen door deel te
nemen aan het gewone gezinsle
ven. De faciliteiten van dit 'Pa-
triot-VW kantoor' staan in
principe ook open voor Neder
landse militairen van een Pa-
triot-begeleidingteam.
Henk J. Meijer
Ook de vliegreizen naar Griekenland zijn in aantal teruggebracht en de bezetting is ook iets minder
foto Yci7i?iis Scouroyannis)
De reiswereld ligt plat",
zegt de medewerker van
Libyan Arab Airlines. Reacties
in ongeveer gelijke bewoordin
gen vallen waar te nemen bij de
andere nationale reisbureaus
en luchtvaartmaatschappijen
van de landen rond de Middel
landse Zee. De meeste van die
kantoren zijn gevestigd in Am
sterdam centrum, waar Gulf
Air blijkt gevlogen, Israël een
Patriot-VVV heeft en het rustie
ke Malta stringente veilig
heidsmaatregelen heeft getrof
fen.
,,We vliegen nog steeds normaal
eens per week tussen Amster
dam en Malta", zegt Jeffrey Cu-
tajar, directeur van het Natio
naal Verkeersbureau van Malta
in de Benelux. „Maar we hebben
onze advertentiecampagne tij
delijk stilgezet". Nederland
vormt een duidelijke doelgroep
voor het Maltese ministerie voor
toerisme: Amsterdam is de eni
ge buitenlandse vestiging bui
ten de 'verplichte' kantoren in
de grote Europese centra Lon
den, Parijs, Frankfurt en Mi
laan.
Directeur Cutajar: „Er is echter
zeker geen gebrek aan interesse,
want we worden overstroomd
door aanvragen om brochures.
Uiterlijk in april zijn we van plan
Malta weer in de publiciteit te
brengen. Maar momenteel
boekt men nog geen vakantie.
Ook niet naar bestemmingen
buiten het conflict-gebied. Dat
heeft niets te maken met de lan
den rond de Middellandse Zee.
Men is gewoon bang om te
vliegen en die vliegangst is epi
demisch in heel Europa. Dat be
grijp ik wel een beetje. Onlangs
hoorde ik nog dat Radio Bag
dad een aantal cryptische bood
schappen had uitgezonden,
kennelijk bedoeld voor terroris
ten. De meeste mensen wachten
af om te zien hoe de dingen zich
ontwikkelen".
„Ook op Malta zelf zijn nu hele
strenge veiligheidsmaatrege
len. Zelfs wij mogen geen enve
loppe voor onze minister van
toerisme meer meegeven aan de
bemanning va*i Air Malta."
Irak
„Ik heb helemaal geen nieuws",
meldt een medewerker in het
Engels in het kantoor van Iraqi
Airways. „We hadden twee
vluchten per week vanaf Am
sterdam. Maar dat stopte op 2
augustus. Het toestel dat op die
dag binnenkwam, vloog de vol
gende dag naar Bagdad en dat
was de laatste vlucht. Er werk
ten hier zes mensen, maar op 15
oktober werd de staf geredu
ceerd tot één. Ik werk hier maar
part-time, wikkel de correspon
dentie af. Het kantoor in de
Leidsestraat is maar een half
uur per week open, alleen om te
zien of er telexen zijn. En op ons
kantoor op Schiphol werk ik el
ke dag een paar uur".
„Wij gaan gewoon door," zegt
een Nederlandse employe van
Royal Jordanian Airlines. „We
vliegen gewoon van New York
naar Amsterdam en Wenen en
daar wordt overgestapt op een
toestel naar Amman."
„Please, als u inlichtingen wilt,
komt u dan naar mijn kantoor,"
zegt de directeur van Saudi Ara
bian Airlines. „Via de telefoon
kan ik niets bespreken, alleen in
een persoonlijk contact. En dan
moet ik ook even nagaan of u
echt wel journalist bent."
Op de Munt in Amsterdam
hangt een prominente lichtbak
van Gulf Air, de luchtvaart
maatschappij van Kuwayt en
de andere kleine Golfstaten.
„Gulf Air opereert niet meer
vanuit Nederland en hebben
hier al anderhalfjaar geen kan
toor meer", antwoordt een me
dewerker in het Nederlands.
