Marine vreest uitlekken
van geheimen via de post
onvermijdelijk
Grondoorlog lijkt
Der Spiegel onthult hulp Duitse
bedrijven bij verbeteren Scuds
Genscher bepleit
scherpe controle
op wapenexport
Nederland staat
achter Israël
Iran zegt Iraakse
vliegtuigen tot na
oorlog te houden
Mijnenjagers naar
Middellandse Zee
golfoorlog MAANDAG 28 JANUARI 1991
Kermisexploitanten
voorzien malaise
Nederlander opgepakt na
vernielen portret Saddam
Bombardementen niet genoeg om Irak uit Kuwayt te verdrijven
weer open
Scholen Israël
NULAND (ANP) - De Neder
landse kermisexploitanten
maken zich grote zorgen
over ernstige financiële ge
volgen van de Golfoorlog.
Dat bleek zaterdag tijdens
de jaarvergadering van de
Nederlandse Kermisbond
(NKB) in Nuland. Voorzitter
mr. L. Keulemans en secre
taris J. Boots zeiden veel
verlies aan inkomsten te
vrezen.
Carnavalskermissen gaan in
de meeste plaatsen al niet
door en „een financiële
ramp" dreigt wanneer Ko
ninginnedag op 30 april, zo
als de Federatie van Oranje
verenigingen al heeft aange
kondigd, sober gevierd zal
worden. Juist in die periode
vallen vele en qua opbrengst
goede kermissen. Dat geldt
ook voor 5 mei (Bevrijdings
dag).
Aan Tilburg waar de groot
ste kermis van Nederland
wordt gehouden heeft de
NKB samen met de Bond
van Onafhankelijke Kermis-
bedrijfhouders BOVAK al
voorgesteld om 75 procent
van de pachtsommen terug
të betalen wanner het Golf-
conflict onverhoopt esca
leert tot een Derde Wereld
oorlog.
Van onze correspondent
BERLIJN - Een aanzienlijk
aantal Duitse bedrijven heeft
volgens het weekblad Der Spie
gel meegewerkt aan de verbete-
ring van de Iraakse Scud-B-ra-
ket.
Onder de bedrijven, zo meldt het
blad vandaag, is ook het Thys-
sen-concern dat pompen voor de
raketaandrijving zou hebben ge
leverd. Thyssen ontkent elke be
trokkenheid. Wel heeft het be
drijf 35 pompen voor de olie-in
dustrie geleverd, maar die zou
den voor geen enkel ander doel
gebruikt kunnen worden.
De justitie onderzoekt de rol van
deze multinational evenals de
mogelijke betrokkenheid van de
Hamburgse navigatie-produ-
cent Plath, die volgens Der Spie
gel stuurmechanismen voor de
gevreesde raket heeft gebouwd.
Ook tegen het Hessische han-
delsconcern Tramac is een voor
onderzoek begonnen-
Een van de hoofdleveranciers
voor de verdere ontwikkeling
van de Scud-B is de eveneens in
Hessen gevestigde consulting-
firma Havert geweest, zo meldt
Der Spiegel. Bij een huiszoeking
in januari zou veel belastend
materiaal in beslag zijn geno
men. Een Havert-woordvoerder
ontkende het bericht en sugge
reerde dat zijn bedrijf mogelijk is
verwisseld met Tramac.
Bij de bestudering van de in be
slag genomen documenten zijn
de onderzoekers op stukken ge
stoten, die duiden op de betrok
kenheid van het vroegere Oost-
duitse leger. Uit tekeningen zou
blijken dat in de vroegere DDR
mogelijk Scud-raketten voor
Irak zijn nagebouwd. Oostduit-
se technici hadden in het Iraak
se Falludzja meegewerkt bij de
ombouw van de Scud.
Volgens Der Spiegel bestaat het
gevaar dat Irak bij een grond
oorlog gifgasgranaten en korte-
afstandsraketten met zenuwgas
inzet. De granaten en raketten
zouden in het door Duitsers in
Samarra gebouwde gifgascom
plex zijn gevuld met chemische
strijdmiddelen.
Experts, die in het blad aan het
woord komen, achten het on
waarschijnlijk dat Irak bij de
aanvallen op Israël gifgas kan
gebruiken. Samarra beschikt
niet over een installatie waar
mee de raketten met gifgas kun
nen worden geladen, stellen zij.
In Den Helder werd zaterdagochtend uitgebreid afscheid
genomen van de bemanning van de mijnenjagers Zierikzee
en Alkmaar. De mijnenjagers vertrekken naar de Middel
landse Zee (foto Raymond Rutting!ANP
DEN HELDER (ANP) - Uit
de extra beveiligde marine
haven van Den Helder zijn
zaterdagochtend de Neder
landse mijnenjagers Alk
maar en Zierikzee vertrok
ken voor een oefenreis naar
de Middellandse Zee. De
beide schepen zullen om
streeks 1 juni in Den Helder
terugkeren.
De marineschepen vormen
met twee Duitse, een Bel
gisch, een Noors en een En
gels schip het Stanavfor-
chan-eskader (Standing Na
val Force Channel), dat per
manent aanwezig is in het
Kanaal. Omdat veel NAVO-
schepen in verband met de
Golfoorlog in het Midden-
Oosten verblijven, viel in het
gebied van de Middellandse
Zee een „gat" in de maritie
me aanwezigheid van de
alliantie. Volgens de com
mandanten E de Nijs en J.
Werkman is het uitgesloten,
dat het Stanavforchan-eska-
der doorvaart naar het Mid
den-Oosten. Alleen al de be
wapening en voorraden van
beide schepen zijn daarvoor
ontoereikend- Het oefenge-
bied zal zich uitstrekken tus
sen Gibraltar en Italië. „Ver
der oostelijk komen we niet.
Ik heb er niet eens zeekaar
ten voor", aldus comman
dant Werkman.
De twee schepen tellen ieder
43 opvarenden, waarvan in
totaal één dienstplichtige.
De schepen treffen de andere
eskader-eenheden in de ha
ven van Zeebrugge en zetten
vervolgens via Lissabon
koers naar Italië, waar een
normaal oefenprogramma
wordt afgewerkt.
BONN (DPA/AFP) - De Duitse
minister van buitenlandse za
ken, Hans-Dietrich Genscher,
heeft zondag de „misdadige"
ondernemingen veroordeeld
die Irak hebben geholpen che
mische wapens te maken en
zich uitgesproken voor een
diepgaand ingrijpen tegen ille
gale wapenexport.
„Ik deel de woede en de bitter
heid" van de joden, zo verklaar
de Genscher in een vraagge
sprek met radio-Hessen. „Na
wat zij te lijden hebben gehad
van de Duitsers, kan men hun
reactie begrijpen als Duitsers
opnieuw bijdragen aan de fabri
cage van chemische wapens ten
gunste van de dodelijke vijand
van Israël".
Genscher wil in het economisch
recht meer mogelijkheden de
wapenexport aan banden te leg
gen en zei „slechts te kunnen ho
pen dat nu, anders dan in het
verleden, geen verzet tegen een
dergelijke verscherping komt
vanuit de politiek en de econo
mie."
Hans-Dietrich Genscher
Café Baghdad verandert naam
MONTPELLIER (RTR) - „Baghdad Café" een populaire „trendy"
bar in de Zuidfranse stad Montpellier heeft zaterdag zijn naam ver
anderd in „Drum's Café". Sinds het uitbreken van de Golfoorlog
had de eigenaar een reeks telefonische dreigementen gekregen dat
het café zou worden opgeblazen.
De voormalige naam had niets van doen met Irak. De bar heette naar
een onlangs verschenen film, getiteld „Baghdad Café", die met name
door studenten erg werd gewaardeerd.
TOKYO (AP) - De 28-jari^e Nederlander H. A. R. en zijn 21-jarige
Amerikaanse vrouw zijn zondag door de Japanse politie opgepakt
nadat zij bij de ingang van de Iraakse ambassade in Tokyo een vi
trine met portretten van de Iraakse leider Saddam Husayn hadden
vernield. Volgens de politie waren beide verdachten waarschijn
lijk dronken. De Iraakse ambassade wordt nu permanent bewaakt.
AMSTERDAM (ANP) - De sympathie van de Nederlandse bevolking
voor Israël is na de Iraakse raketaanvallen op dit land sterk toege
nomen. Dat blijkt uit een enquête van onderzoeksbureau Team
Vier in opdracht van de Krant op Zondag.
Ruim 60 procent van de ondervraagden staat nu positief tegenover
Israël, 30 procent neutraal en 2 procent heeft een negatieve houding.
Bij een steekproef twee jaar geleden, na het optreden van het Israëli
sche leger tegen de Palestijnen in de bezette gebieden, verklaarde
slechts 30 procent van de bevolking achter Israël te staan.
WASHINGTON (ARP/RTR) -
Iran heeft de Verenigde Staten
de verzekering gegeven dat de
Iraakse vliegtuigen die de afge
lopen dagen op zijn grondge
bied zijn geland, daar blijven
tot het einde van het conflict.
Dit heeft de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
lames Baker, zaterdag ver
klaard.
Baker zei tegenover verslagge
vers dat de Verenigde Staten in
contact staan met Teheran, dat
al eerder verklaarde in de oorlog
in de Golf een neutrale positie in
te nemen. „We hebben de verze
kering gekregen dat Iran geheel
neutraal wil blijven en dat vlieg
tuigen van beide zijden daar zul
len blijven voor de duur van de
oorlog", zei de Amerikaanse be
windsman.
De afgelopen dagen zijn zeker 24
Iraakse gevechtsvliegtuigen en
andere toestellen geland op
Iraanse vliegvelden. Dit zeiden
Pentagon-functionarissen eer
der zaterdag. Baker zei niet te
weten of de Iraakse piloten wa
ren overgelopen.
Iran deelde eerder zaterdag mee
dat het Iraakse piloten had on
dervraagd die op Iraanse vlieg
velden waren geland. Het zei
toen dat het beslag legt op alle
toestellen van beide in de oorlog
betrokken partijen tot dat de
strijd voorbij is. Irak had tevo
ren geëist dat de piloten zouden
terugkeren naar hun land. De re
gering in Teheran gaf in sum
miere verklaringen geen verdere
bijzonderheden over de Iraakse
vliegers en hun beweegredenen.
Iran, waar de regering de afgelo
pen tijd een gematigder, econo
misch liberaler beleid voert,
heeft sinds het uitbreken van de
Golfcrisis verklaard een neutra
le houding in te nemen in het
conflict. In Teheran verklaarde
de president, Ali Akbar Hashe
mi Rafsanjani, vrijdag in een
reactie op oproepen van radica
len in het Golf-conflict de zijde
van Irak te kiezen, dat dit voor
zijn land zelfmoord zou beteke
nen.
Suezkanaal
goedkoper
(Van onze correspon
dent)
CAIRO - Egypte heeft de
prijs voor een passage
door het Suezkanaal
drastisch verlaagd. Af
hankelijk van het soort
schip en lading gelden
sinds zaterdag kortin
gen van 15 tot 30 pro
cent. Sinds 17 januari is
het aantal schepen, dat
van het kanaal gebruik
maakt, gedaald van ge
middeld 60 tot krap 20
per etmaal. Hierdoor
derft de overheid dage
lf lijks meer dan een mil
joen dollar aan inkom-
-i sten.
J Met de prijsverlaging
i probeert -de Suez Canal
Authority (SCA) sche
pen te lokken, die tot nu
toe via Kaap de Goede
Hoop om Afrika voeren.
De SCA heeft decennia
lang de passageprijs
I voor het Suezkanaal
j juist boven de brandstof-
kosten voor de Afrikaan-
se omweg gehouden.
I Daarmee werd tijdwinst
het enige doorslaggeven
de argument voor het ge-
bruik van het Suezka-
'naal.
Een soldaat van de Ondersteuningsgroep van het Amerikaanse leger springt van de ene palet met post naar de andere. De Ameri
kaanse strijdkrachten in de Golf krijgen dagelijks meer dan vijftig ton post. De Nederlandse marine is bang dat via post en telefoon
geheime informatie uitlekt (foto Charles Paltiau/AP)
AAN BOORD ZUIDERKRUIS (ANP) - De Nederlandse marine
leiding in Den Helder maakt zich zorgen over het uitlekken van
militaire geheimen via brieven en telefoongesprekken van de
bemanning van de drie Nederlandse schepen in de Golf naar
Nederland. Vice-admiraal Haver Droeze, de commandant zee
macht Nederland, heeft de commandanten van de drie schepen
daarover vrijdag per telex geïnformeerd.
Op de drie schepen is de bemanning daarom nog eens op het hart
gedrukt goed op te letten wat zij het thuisfront wel en niet vertelt.
Het gaat daarbij vooral om namen, posities en bewegingen van
schepen. Commandant Hooft van de Zuiderkruis ziet echter
geen aanleiding de contacten tussen bemanning en thuisfront te
controleren. „We hebben de restricties nog eens duidelijk op een
rij gezet en de bemanning met klem gevraagd zich daaraan te
houden. Per slot van rekening gaat het om hun eigen veiligheid.
Maar van censuur is wat mij betreft geen sprake."
Een Israëlische scholier heeft
een T-shirt aan met het gezicht
van Saddam Husayn als schiet
schijf (foto Patrick BazlAFP)
JERUZALEM (AP) - De Israëli
sche middelbare scholen heb
ben gisteren voor het eerst
sinds hët uitbreken van de Golf
oorlog hun deuren weer ge
opend.
Negentig procent van de scholie
ren zou weer naar school zijn ge
gaan. Aleen leerlingen in een
buitenwijk van Tel Aviv, die in
het weekeinde door Iraakse
Scud-raketten werd getroffen,
zouden tot vandaag thuis blij
ven. De scholieren gingen naar
school met een kartonnen doos,
waarin zij hun gasmasker droe
gen. De ruiten van de klasloka
len waren tegen een mogelijke
chemische aanval afgedicht met
plakband en plastic.
De lessen begonnen op de mees
te scholen met discussies over
de oorlog. Op het programma
stonden verder luchtalarmoefe
ningen met gasmaskers. De bel
tussen de lessen was vervangen
door passende muziek.
drie keer gebombardeerd, en ie
dere keer weer direct daarna ge
bruiksklaar- gemaakt door spe
ciaal in dit soort werk getrainde
Irakese technici.
Doelmatigheid
Het is de bedoeling, aldus bron
nen in het Pentagon en bij de in
lichtingendiensten, om de doel
matigheid van het Iraakse leger
met 30 tot 50 procent te verzwak
ken. Dat moet dan gebeuren
door luchtaanvallen op de troe
pen zelf, hun voorraden en hun
communicatielijnen.
Pas daarna zal het sein voor de
grondaanval worden gegeven.
De kansen zouden dan voor de
Amerikanen een stuk gunstiger
liggen dan op dit moment, maar
dan nog staat het zo goed als
vast dat vele Amerikaanse sol
daten het leven zullen verliezen.
Een besluit van president Bush
met de grondaanval te begin
nen, belooft dan ook een uiter
mate belangrijke stap te wor
den, niet alleen voor het verloop
van de oorlog, maar ook voor
zijn presidentschap.
Als er een grondaanval komt,
wanneer dan? Daarover zullen
de geallieerde militairen uiter
aard niets zeggen, maar het is
waarschijnlijk dat het nog wel
even gaat duren. Daarvoor zijn
goede redenen,
Onderweg
De Amerikanen hebben nog
lang niet al hun manschappen
en materieel ter plaatse. Er zijn
nu, het cijfer werd vrijdag gege
ven, 478.000 Amerikaanse mili
tairen in het Golf-gebied gecon
centreerd, en dat moeten er
meer dan 500.000 worden.
Verder is nog altijd veel mate
rieel ondeiweg naar de Golf. Nog
elke dag komen schepen vol
tanks, stukken artillerie en
Bradley pantservoertuigen, af
komstig uit de Amerikaanse mi
litaire bases in Europa, in Saudi-
sche havens aan.
Amerikaanse militairen in Sau-
di-Arabië hebben gezegd te den
ken, dat pas eind februari alles
en iedereen ter plaatse zal zijn.
Dat kan valse informatie zijn,
bedoeld om de Irakezen in slaap
te sussen. Niettemin blijft de
beste voorspelling die nu over
éen grondoorlog kan worden ge
maakt: hij komt eraan, maai- op
z'n vroegst pas over enkele we
ken.
Van onze correspondent
WASHINGTON - Amerikaanse
inlichtingendiensten hebben
Vastgesteld dat luchtaanvallen
alleen Saddam Husayns troe
pen niet uit Kuwayt zullen
dwingen, en dat grondaanval-
len door Amerikaanse en geal
lieerde troepen nodig zullen
zijn.
Aldus het begin van een bericht
in de New York Times van giste
ren. Het bericht bevestigt het
(och al steeds sterker wordende
gevoel in Amerika en daarbui
ten dat de bombardementen
van Iraakse strategische doelen
en troepen, hoe massaal ook,
(och niet genoeg zullen zijn.
Het is te merken aan de verkla
ringen van regeringsfunctiona
rissen in Washington. Vorige
week nog zei het Witte Huis te
Dopen, dat de luchtaanvallen
toereikend zullen zijn. De voor
atter van de chefs van staven,
Colin Powell, suggereerde vori
ge week woensdag hetzelfde
toen hij zei „geen haast" 'te heb-
fien met het inzetten van grond
troepen.
tear zondagochtend zei minis
ter Cheney (defensie).voor de tv:
We hebben altijd aangenomen
dat het nodig was op enig punt
de grondtroepen te gebruiken",
daarmee duidelijk het land voor
bereidend op een grondoorlog.
En leden van de Amerikaanse
inlichtingendiensten hebben
dus nu tijdens besloten zittingen
van Congres-commissies, daar
komt het bericht in de New York
Times vandaan, met zoveel
woorden gezegd dat een grond
oorlog onvermijdelijk aan het
worden is.
De vraag is niet meer of de oor
log alleen door luchtaanvallen
kan worden gewonnen, maar of
luchtaanvallen erin zullen sla
gen de Iraakse troepen zo te ver
zwakken dat een Amerikaanse
grondaanval snel tot een goed
eind kan worden gebracht.
Elitetroepen
Er zijn in ieder geval twee rede
nen waarom een grondoorlog
heel waarschijnlijk is geworden.
In de eerste plaats is nog steeds
onduidelijk hoe groot de schade
is die de furieuze bombardemen
ten van de afgelopen dagen aan
Husayns élitetroepen, de Repu:
blikeinse Garden, hebben toege
bracht.
Piloten zeggen dat grote delen
van de woestijn waar de Garden
gelegerd zijn, er nu pokdalig uit
zien, vol- grote zwarte kraters.
Overal zijn branden te zien, en er
zijn veel „secundaire explosies"
waargenomen, waarbij de klap
van de bommen gevolgd werd
door meer explosies, iets dat
wijst op de vernietiging van op
slagplaatsen van munitie of
brandstof.
Eén van die secundaire explo
sies was, aldus het Amerikaanse
militaire commando in Saudi-
Arabië zaterdag, zo enorm dat
„een geweldig grote vuurbal" tot
op 300 kilometer te zien was ge
weest.
Een tweede reden waarom de.
Amerikanen nu denken dat een
grondoorlog niet vermeden kan
worden, is dat de Irakezen met
veel grotere behendigheid en
snelheid dan was voorzien de
schade aan strategische doelen
hebben gerepareerd.
Satellietfoto's hebben uitgewe
zen dat startbanen die door mid
del van Britse JP-233 bommen
onklaar waren gemaakt, in en
kele dagen tijds weer operatio
neel waren gemaakt met behulp
van zand, sneldrogend beton en
stalen versterkingen.
Sommige startbanen zijn nu al
