Vlaamse druk op veren
Kustlijn wordt versterkt
Stichting heeft na zomer
kooi virusvrije schapen
Groei bedrijven
Z.-Vlaanderen
over hoogtepunt
Kerncentrales
moeten tijdelijk
worden gesloten
Iepziekte sloeg op
Walcheren flink toe
]reed gedragen comité strijdt voor verbetering
Mulder
'n PZC abonnement
is óók 'n evenement.
zeeuwse almanak
Luchtje
PZC zeeland
ZATERDAG 26 JANUARI 1991
ERNEUZEN - De acht
eeuws-Vlaamse gemeenten, de
amer van Koophandel en de
ring van Werkgevers hebben
krachten gebundeld in de
rijd voor een snelle verbete-
ng van de veerdiensten over
Westerschelde. Ze. hebben
>n comité opgericht dat een
druk op de provin-
ie gaat uitoefenen. Voorzitter
Ververs van de Kamer van
oophandel en Fabrieken: „Be-
doel van het comité
de provincie zover te krijgen
at er op zo kort mogelijke ter-
ïijn een nieuwe veerboot bij
omt. Liever zelfs twee."
Kamer van Koophandel ha-
er al jaren op dat moderni-
van de veerdiensten ei-
enlijk geen dag langer kan
lachten. In '82 al rekende de
[amer de provincie voor dat de
eren het Zeeuws-Vlaamse be-
jaarlijks 60 miljoen
kosten (aan wachttijden,
arieven en bijkomende kosten).
nl991 is die kostenpost al opge-
tot 80 miljoen. Dat was een
maanden geleden voor de
en het bedrijfsleven
lanleiding bij Gedeputeerde
jtaten voor de zoveelste maal
ian te dringen op maatregelen.
vrijdagmiddag in zijn
„Velen
zich met mij afvragen
Advertentie
binnenhuis
groot in
exclusieve
gordijnmode
Kromme Weele 21-23
Middelburg. Tel. 14077
welk effect dat gesprek uiteinde
lijk heeft gehad. Immers, als de
motoren van een fregat dat in
het Golf-gebied opereert, in drie
tot vier weken tijd - en dat op
zo'n afstand - vervangen kun
nen worden dan lijkt het ons on
waarschijnlijk dat de tijd die nu
gemoeid is met de reparatie van
de veerboten niet bekort zou
kunnen worden."
Ververs benadrukte nog eens
dat het streven naai' een Wester
schelde Oeververbinding (WOV)
niet mag betekenen dat de hui
dige veerverbindingen voortij
dig verloren gaan. „En helaas
begint hel daar erg veel op te lij
ken nu de onbetrouwbaarheid
zó groot is geworden.
Tracékeuze
De Kamer van Koophandel is
wat die WOV betreft blij met de
tracé-keuze van Gedeputeerde
Staten. Die spraken eerder deze
week hun voorkeur uit voor een
tracé pal westelijk van Terneu-
zen en Ellewoutsdijk. Ververs
vrijdag: „Een dergelijk tracé
biedt immers de mogelijkheid te
komen tot een bovenregionale
verbinding. Het zou immers mis
plaatst zijn te denken dat het ge
reedkomen van de Kanaaltun
nel en de eenwording van Euro
pa geen invloed zouden hebben
op de overslag- en transport-
functie van Nederland. Het zal
heel wat inspanning vergen die
positie te behouden. De verbin
ding met een bovenregionaal ka
rakter dient voor de toekomst
veilig te worden gesteld en de
keuze van dit tracé biedt die mo
gelijkheid."
Ververs wees er wel op dat de
aanlanding van de WOV pal
oostelijk van de bedrijfsterrei
nen van Dow Benelux eventuele
uitbreidingsplannen van het
chemie-concern niet in de weg
mag staan. „Voorkomen moet
worden dat de vestigingslokatie
Temeuzen in vergelijking met
andere lokaties teveel aan voor
delen inboet." En verder moet
bij de uitwerking van de WOV-
plannen de nodige aandacht
worden besteed aan de aan- en
afvoerwegen. Gebeurt dat niet
dan is de WOV volgens Ververs
straks 'een project van gemiste
kansen'.
Onderzoek
In zijn nieuwjaarstoespraak liep
voorzitter Ververs vooruit op de
presentatie van eën rapport
waarin de resultaten van een on
derzoek naar de economische si
tuatie in de Kanaalzone zijn op
genomen. Het rapport wordt
dinsdag 5 februari in Zelzate ge
presenteerd door de Kamers van
Koophandel van Temeuzen en
Gent en het Seminarie voor Sur
vey en Ruimtelijke Planning
van de Rijksuniversiteit van
Gent.
Ververs lichtte vrijdag een tipje
van de sluier op: „De resultaten
bevestigen dat de verwevenheid
tussen de beide Kanaalzone-ge
bieden groter is dan over het al
gemeen wordt gedacht en dat de
Kanaalzone Gent-Terneuzen
een homogeen haven- en indus
triegebied is. Het is dan ook ver
wonderlijk dat er binnen onze
provincie maar ook erbuiten nog
steeds stemmen opgaan om het
Havenschap Terneuzen en Vlis-
singen tegen 'heug en meug' te
laten fuseren. Een gedachte die
bepaald niet wordt gedeeld door
het bedrijfsleven in deze regio."
Investeringsniveau daalde
TERNEUZEN - De groei van het
Zeeuws-Vlaamse bedrijfsleven
lijkt over het hoogtepunt heen.
Omzet, export en investeringen
bleven vorig jaar achter bij het
topjaar 1989.
Het investeringsniveau daalde
Torig jaar.
Het bedrijfsleven nam wat dat
betreft een afwachtende hou
ding aan, in verband met de on
zekere situatie op de internatio
nale markt.
Voorzitter G. Ververs van de Ka
mer van Koophandel en Fabrie
ken voor Zeeuwsch-Vlaanderen
stelde vrijdagmiddag in zijn
nieuwjaarsrede overigens niet
ontevreden vast dat ondanks al
le mogelijke 'tegenwind' het in
vesteringsniveau in de regio al
tijd nog hoger ligt dan het lande
lijk gemiddelde (22.000 gulden
per arbeidsplaats in Zeeuwsch-
Vlaanderen tegen 14.000 gulden
landelijk).
Bij de grote bedrijven zette de
groei van de laatste jaren in '90
niet door.
Omzet en export groeiden niet of
nauwelijks en er werd voorzich
tig omgesprongen met investe
ringen.
Desondanks investeerde de in
dustrie in de regio altijd nog
tweemaal meer dan het lande
lijk gemiddelde: 54.000 gulden
tegen 20.000 gulden landelijk.
Niet alleen de grote bedrijven
moesten genoegen nemen met
een gelijk blijvende omzet of een
geringe groei.
Dat gold ook voor het midden-
en kleinbedrijf. En in die sector
boekten de consument-gerichte
bedrijven (zoals detailhandel en
horeca) betere resultaten dan de
bedrijfs-gerichte (zoals groot
handel en transport).
Dat alles blijkt uit de jaarlijkse
Enquête Regionale Bedrijfsont
wikkeling.
Ruim 4000 bomen gekapt
MIDDELBURG - Het weg
schap Walcheren heeft vo
rig jaar 4277 zieke iepen
moeten kappen. Dat is een
toename met 56 procent ten
opzichte van 1989.
Waaraan de stijging valt toe
te schrijven, is onduidelijk.
Het is mogelijk dat de ver
oorzaker van de ziekte, de
iepspintkever, bijzonder
actief was in de provincie.
Vooral Arnemuiden werd vo-
rig jaar genadeloos getroffen
door de iepziekte. Het vis
sersdorp verloor in bijna
twee jaar maar liefst zeven
honderd bomen.
Ook rond het Veerse Meer
moest een fiks aantal bomen
worden weggehaald. „Je
doet er niks tegen", aldus
i een medewerker van het
wegschap Walcheren. „Er is
geen voorbehoedsmiddel te
gen. De enige preventie be
staat uit het weghalen van
de iepen."
Op de kale plekken zal het
wegschap nieuwe bomen
planten. Eind maart, begin
april zal onder meer de Le
pelstraat bij Vrouwenpolder
van nieuwe begroeiing wor
den voorzien. Niet uitgeslo
ten is dat daar ook iepen bij
zijn. Een aantal soorten is
bestand tegen de iepziekte.
Volgens de medewerker van
het wegschap is het rooien
van de iepen niet rampzalig
voor het Walcherse land
schap. „Er staat nog een
veelvoud van wat moest
worden weggehaald."
Iepen komen in Zeeland re
latief gezien veel voor. De
boom doet het door de zilte
zeewind vrij goed in de pro
vincie.
VLISSINGEN - Rijkswater
staat wil in de tweede helft
van maart twee flinke kust-
verdedigingswerken aanbe
steden. Het gaat om zoge
naamde zandsuppleties op
Walcheren en Schouwen-Dui-
veland. Het werk is nodig om
dat grote hoeveelheden zand
voor de bewuste stranden zijn
verdwenen of door stormen
zijn weggeslagen. De stran
den die worden aangepakt
zijn het stuk tussen Westka-
pelle en Zoutelande en het
strand ter hoogte van het bos
in de Kop van Schouwen.
Overwogen wordt dat laatste
stuk uit te breiden tot de aan
zet van de voormalige hulp-*
brug naar Neeltje Jans.
Deze suppleties zijn de eerste
werken die passen in het nieu
we rijksbeleid voor de kustver
dediging. Dat beleid komt'
neer op het handhaven van de
(Slot zie pagina 23 kolom 7)
De stormen hebben flinke
schade aan de Zeeuwse dui
nen aangericht. De paaltjes
op de foto stonden vroeger on
der het zand (foto Wim Rie-
mens)
Schaapherder Imanse bij Harry, het eerste lammetje van dit jaar, en de rest van de kudde bij de schaapskooi in Heinkenszand
(foto'Willem Mieras)
HEINKENSZAND - De Stich
ting Zeeuwse Schaapskudde
houdt er op dit moment niet
één, maar twee kuddes op na.
Eén in de schaapskooi te
Heinkenszand, de ander in
een wei op Goeree-Overflak-
kee. Na de zomer, wanneer de
lammeren op beide plaatsen
zijn opgegroeid, doet de stich
ting de 'oude' kudde van de
hand om de kooi te bevolken
met zwoegervrije schapen
van het sterke Ierse Suffol-
kras.
Daarmee wordt een experi
ment van tien jaar afgesloten
om een ras terug te fokken dat
voldoet aan de kermerken
van het verloren gegane
Zeeuwse schaap.
De kudde in Heinkenszand
heeft, zoals gemeld, veel last
van zwoegerziekte. De grazers
van de Stichting Zeeuwse
Schaapskudde zijn een krui
sing van het Kempers Heide-
schaap en het Vlaams schaap.
De dieren hebben met hun
kromme neus, lange wol en be-
wolde staart veel weg van het
ras dat vroeger op grote schaal
in Zeeland voorkwam. De be
smettelijke zwoegerziekte
maakt de dieren kortademig,
waardoor ze niet meer in staat
zijn dagelijks vier of vijf kilo
meter te lopen om de bloem-
dijken in de Zak van Zuid-Be
veland af te grazen.
„Al vanaf het begin kwam de
ziekte onder de kudde voor,
maar toen bij de oudere die
ren. van 7. 8 jaar. Dat was niet
zo'n groot probleem, omdat
dieren op deze leeftijd toch
worden verkocht aan de han
del omdat ze niet meer vrucht
baar zijn", vertelt herder Dies
Imanse. „Maar nu hebben de
dieren van 2. 3 jaar de ziekte
al".
De moederdieren brengen de
ziekte via de melk en het
schoonlikken van de pasgebo
rene op de lammetjes over. De
kortademigheid is alleen voor
kuddes die trekken een groot
probleem.
De kudde van de Heinkens-
zandse schaapskooi heeft de
taak een fors deel van de
bloemdijlcen af te grazen.
„Juist vanwege die taak krij
gen we subsidie", vertelt se
cretaris P. J. Elenbaas van de
Stichting Zeeuwse Schaaps
kudde.
Het Suffolkschaap is een sterk
ras, dat gewend is aan de rotsi
ge bodems in Ierland. Zwoe
gerziekte heeft minder vat op
ze,
Nadeel is echter dat. het in
geen enkel opzicht lijkt op het
witte Zeeuwse schaap; het
Suffolkras heeft een zwarte
kop en zwarte poten.
„We hebben ook nog overwo
gen een ander wit ras, de Swift,
aan te schaffen", aldus Iman
se. „Dat is een kruising tussen
een Vlaams en een Texels
schaap. Maar niemand weet of
je met dit ras ook langs de weg
kunt trekken".
Bloedmonster
De wisseling van de wacht ge
beurt in september. Dan
groeit het gras op de bloemdij-
ken niet meer zo hard en kan
beweiding een paar weken
achterwege blijven. De
schaapskooi wordt in die tijd
ontsmet. Om de Suffolkscha-
pen vrij te houden van zwoe
gerziekte wordt straks elk jaar
een bloedmonster van de
schapen afgenomen. Besmet
tingen worden dan in de kiem
gesmoord.
In de schaapskooi in Hein
kenszand begint de lammer-
tijd. Het eerste lammetje is al
geboren en heet Harry. Van de
156 ooien moeten er in totaal
105 bevallen
Milieufederaties vrezen aanslag
GOES - De kerncentrales in
Borssele en Dodewaard moeten
tijdelijk dicht omdat ze een
reëel doelwit vormen voor ter
reurdaden van groeperingen
die Irak steunen. Dat schrijven
de Zeeuwse en Gelderse Milieu
federaties in een brief aan mi
nister Dales van Binnenlandse
Zaken en minister De Vries van
Sociale Zaken.
De dreiging van Saddam Hu-
sayn dat hij sabotage-acties laat
uitvoeren op Westerse doelen
om de bombardementen op zijn
land te wreken, moet volgens de
organisaties serieus worden ge
nomen. De kerncentrales zijn
onder meer mogelijke doelwit
ten omdat Irak vooral strategi
sche en gevoelige objecten zou
willen treffen.
Tijdelijk stilleggen van Borssele
is niet nodig, reageert directie
secretaris A. Speeks op het
hoofdkantoor van de EPZ in
Eindhoven. Over de installatie
in Dodewaard kan hij geen uit
spraak doen. Dat is geen onder
deel van zijn bedrijf.
„Bij de bouw van de Zeeuwse
centrale is rekening gehouden
met alle mogelijke calamiteiten.
De muren van het gebouw waar
in de installatie staat, zijn be
hoorlijk dik. En de eigenlijke
kern wordt beschermd door een
flinke laag beton. De centrale is
zo nodig bestand tegen een neer
stortend vliegtuig. Ook explo
sieven kunnen in principe wei
nig uitrichten."
Bewaking
Speeks wijst ook nog eens op de
strenge bewaking van de centra
le. „We zijn altijd op alles voor
bereid. Ook zonder Golfcrisis
zouden we paraat staan."
Toch maken behalve de milieu
federaties ook andere mensen
zich zorgen. Zo wil de gemeente
raad van Echteld dat de centrale
in buurgemeente Dodewaard
definitief wordt gesloten. Een
motie van die strekking werd
donderdagavond met algemene
stemmen aangenomen. De kans
op terroristische aanslagen was
aanleiding om in actie te komen.
De motie is overigens ook een
antwoord op het kabinetsbe
sluit om de kerncentrale voorlo
pig voor onbepaalde tijd open te
houden. De gemeente Dode
waard deelt de angst van Ech
teld niet. En volgens mevrouw I.
Carsouw van de Samenwerken
de Elektriciteits Producenten
(SEP) is de kerncentrale in Do
dewaard absoluut veilig.
Kessen bepleit
miniem aandeel
gemeenten in
carnavalsfeest
HULST - Burgemeester mr A.
A. L. G. M. Kessen van Hulst be
treurt het dat de carnavalsver
enigingen en -stichtingen in
Zeeuwsch-Vlaanderen una
niem gekozen hebben voor het
doorgaan van carnaval. Hij zal
maandag tijdens de maande
lijks bijeenkomst van de burge
meesters in de regio zijn colle
ga's van Sas van Gent, Ilonte-
nisse en Aardenburg verzoeken
het gemeentelijk aandeel in het
volksfeest tot het minimum te
beperken.
Kessen: „Ilt denk dat we er als
gemeenten goed aan doen de ge
bruikelijke sleuteloverdracht
maar eens over te slaan. Verder
geen speeches of andere inbreng
van gemeentewege. Aan de ver
gunningen wil ik niet tornen. Die
zijn inmiddels verstrekt."
De Hulster burgemeester had in
eerste instantie verwacht dat de
carnavalsverenigingen het voor
beeld van feestgangers uit zijn
geboortstreek Limburg zouden
volgen om alleen binnen wat jo
lijt te maken. „Ik had er op gere
kend dat ook zij, uit een soort
van piëteit, wat meer ingetogen
heid zouden betrachten."
Kessen is er van overtuigd dat
het merendeel van de bevolking-
zijn mening deelt.
In 1990 organiseerde de PZC in samenwerking met diverse
organisatoren enkele uitstekende evenementen. Voor 1991
gaan wij dit voortzetten.
De organisatoren van evenementen stellen de lezers
van de PZC een aantrekkelijk voordeel in het vooruitzicht.
Dat is mooi meegenomen, nietwaar?
En daarmee zal duidelijk
zijn dat u die PZC eigenlijk
niet kunt missen.
U hebt 'm zo in huis.
U hoeft alleen maar
de bon in te vullen.
Dan krijgt u al het
nieuws dagelijks in
de bus.
Vier weken voor:
Ik wil de PZC vier weken lang voor f 12,50
Handtekening:
In envelop zonder postzegel opsturen naar:
PZC, Afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vllssingen Bellen gaat sneller: 0118-
ii i i i ii ii L i i i i ii i i i i i ii i i rr
Ook de kinderen in de eerste
groep van die Goese basis
school hebben goed in de ga
ten dat in het Midden-Oosten
iets ernstigs aan de hand is.
Wat oorlog precies inhoudt
weten ze - gelukkig - nog
niet. Maar dat het iets spec
taculairs is, hebben ze wel
door.
Straaljagertje of raketje
spelen is na het uitbreken
van de strijd in de Golf een
favoriete bezigheid gewor
den. En sommige kinderen
nemen al een voorschotje op
het treffen van de grondtroe
pen door met een denkbeel
dige mitrailleur hun klasge-
nootjes neer te maaien.
Een oorzakelijk verband
met de Golfoorlog valt moei
lijk te leggen, maar een van
de jongste kinderen deed het
deze week in zijn broek. De
juffrouw rook ineens een
verdacht luchtje en meteen
daarna knepen alle kinde
ren met een vies gezicht hun
neus dicht.
En één van de kleuters riep
uit: „Had ik nou mijn gas
masker maar meegeno
men."
