PZC
ereniging BAS
tieeft in Zeeland
in contactpunt
Teloorgang RSV
bezegeld door
aandeelhouders
De Zeeuwse bibliotheken
blijven op zondag dicht
Vlissinger wint
eerste prijs met
foto Leeuwentrap
Reorganisatie bij
Philips kost méér
dan 10.000 banen
provincie
15
i taatssecretaris Gabor volgt beleid Braks
WOENSDAG 28 NOVEMBER 1990
oedsel beïnvloedt gedrag
Verzoend
Te lang
Les
Kustduinen
ssrtslwf 'Mr? t
r
Gebrek aan middelen en personeel
Niet zinvol
Vrees CNV-er Terpstra:
Chaos
Bierproefavond
in Vlissingen
VVD pleit voor
opwaardering
M-Zeelandroute
Aquaduct
atuur voorop in de Voordelta
:in onze Haagse redactrice)
HAAG - Staatssecretaris
la'nor (natuurbeheer) heeft in
avolging van oud-minister
aks, de Voordelta, de droog-
[ïllende banken en platen voor
kust. aangewezen als speer
punt in zijn natuurbeleid. Vol
gens Gabor zal zijn bijdrage aan
de discussie over de toekomst
van de Voordelta nadrukkelijk
gericht zijn op de inbreng van
de natuuraspecten van het ge
bied.
I NE UZEN - Je zal maar zo'n
hebben. Een kruidje-roer-
i-niet, voortdurend huilen,
willen slapen, een overma-
|g kwijlertje en altijd dorstig,
len kind dat amper rustig te
Tijgen is en niet geknuffeld
lilt worden. Mevrouw P. Joos-
ji van Es uit Terneuzen kan er-
er meepraten. Een van haar
liontjes vertoonde enkele jaren
]eleden zulk abnormaal gedrag,
zij ging twijfelen aan zijn
|eestelijke gezondheid. Ge-
ekken met dokters, een ho-
opaat en het lezen van een ar-
kel in een tijdschrift over de
ekte van BAS brachten de
oeder er toe om het voedings-
atroon van het kind drastisch
wijzigen. Eten met smaak-
lersterkers en andere chemi-
l'he toevoegingen was voor
j)onlief taboe. „Vijf dagen na
voering van het dieet waren
resultaten al zichtbaar, mijn
[lontje werd handelbaar", legt
1 uit.
Ie Terneuzense fungeert sinds
prt als Zeeuwse contactper-
van de landelijke vereni-
Ing BAS. De drie letters staan
por benzoëzuur (conseerveer-
ïiddelen), Azo-kleurstoffen en
[ilicylaten. Chemische stoffen,
om verschillende redenen
an ons voedsel worden toege-
loegd.
leel mensen nuttigen deze stof-
tn zonder er last van te hebben.
Inderen daarentegen raken
loor deze toegevoegde produc-
pn volledig van slag. Iets wat
de medische stand, laat
ROTTERDAM - „De staat
heeft ons een oor aan ge
naaid. Laten wij de staat nu
maar hetzelfde doen." De
certificaathouder van de
Rijn-Schelde-Verolme Ma
chinefabrieken en Scheeps
werven NV probeert stem
ming te kweken. RSV ophef
fen? Welk belang is daarmee
gediend voor de houders
van aandelen en certifica
ten? Geduldig legt presi
dent-commissaris ir L. M.
Kretzers uit dat op die ma
nier de boedel van het in
1983 ineengezegen concern
sneller kan worden afge
wikkeld, zodat schuldei
sers, die sinds het verlening
van surséance in dat jaar op
hun centen wachten, einde
lijk betaling ontvangen.
Van de noodzaak daarvan is
de certificaathouder op de
opheffingsvergadering van
de NV niet overtuigd. Ster
ker nog, hij voelt er niets
voor de Staat der Nederlan
den het plezier te doen RSV
te liquideren. Want die zelf
de Staat heeft zich op het
standpunt gesteld dat het
niet nodig is de aandeelhou
ders van het concern een uit
kering - hoe gering ook - te
geven. Hij doet dan ook een
dringend beroep op de aan
deelhouders niet mee te
werken aan de opheffing.
Maar verreweg de meeste
van de twintig naair Rotter
dam gekomen aandeelhou
ders hebben zich al lang ver
zoend met de wetenschap
dat hun bewijzen van aan
deel hooguit nog enige waar
de als curiositeit hebben.
Zonder tegenwerpingen
stemmen ze er op twee na
mee in dat RSV met ingang
van 1 januari volgend jaar
wordt opgegeven. Tot grote
woede van enkele certifi
caathouders is ook de verte
genwoordiger van de stich
ting Administratiekantoor
RSV. die de certificaten be
heert. het daarmee eens.
..Als deze gang van zaken ge
bruikelijk wordt in Neder
land, dan ben ik voor het
communisme", briest een
van hen.
Voor het eerst sinds 1982
krijgen de RSV-aandeelhou-
ders weer jaarstukken goed
te keuren. De jaarverslagen
van 1982, 1983, 1984 tot en
met 1988 en dat van 1989
worden vlot doorgenomen.
Belangrijkste punt van kri
tiek bij de certificaathou
ders: de weigering van Staat
eraan mee te werken dat de
aandeelhouders iets van hun
investering in het concern
zouden terugzien. De raad
van bestuur en de raad van
commissarrissen hebben bij
tussentijdse aandeelhou
dersvergaderingen verze
kerd dat ze zich er sterk voor
zouden makën dat uit de
toch al vrijwel lege RSV-kas-
sen op zijn minst een kleinig
heidje voor de aandeelhou
ders zou overblijven. Maar
dat is een vruchteloos stre
ven gebleken. Met de Staat
viel slechts te praten over te
rugbetaling van schulden.
De opheffingsvergadering is
niet de laatste samenkomst
van de RSV-aandeelhou-
ders. Volgend jaar zal in ie
der geval de rekening over
1990 nog moeten worden
goedgekeurd. Maar een
mooi moment voor een te
rugblik is het wel. Bestuur
der R. A. van Londen stelt
vast dat de teloorgang van
RSV zijn oorzaak vindt in
het feit dat te lang is vastge
houden aan handhaving van
de werkgelegenheid bij de
RSV-bedrijven. „Teveel pro
jecten zonder toekomst zijn
doorgezet en er zijn zaken op
gang gebracht waarover bij
het concern onvoldoende
kennis bestond, zoals het ga
sproject in Algerije en de ko-
lengravers."
Volgens Van Londen valt uit
RSV een les te trekken: „Sa
neer een bedrijf zo lang het
nog kan en vlucht niet in al
lerlei alles of niets projec
ten." En aan het eind van de
vergadering constateert pre
sident-commissaris Kret
zers: „Van de zeventiendui
zend medewerkers van RSV
hebben er door de ineenstor
ting van het concern 7000
hun baan verloren. En dat is
goed beschouwd nog het al
lerergste."
De staatssecretaris schrijft dit in
het het Meerjarenprogramma
Natuur en Landschap 1991-1995,
dat dinsdag naar de Tweede Ka
mer is gestuurd.
Binnenkort zal een beleidsplan
worden gepresenteerd waarin de
toekomst van de Voordelta
wordt vastgelegd. De Raad voor
de Openluchtrecreatie heeft in
een advies aan de regering laten
weten dat ook recreatievaart
ruimte moet krijgen in de Voor
delta. Gabor is inmiddels begon
nen met een procedure om een
deel van de Voordelta - voor de
kust van Voorne - onder de Na
tuurbeschermingswet te bren
gen.
Voor 1990 is 41 miljoen gulden
beschikbaar voor de uitvoering
van het Meerjarenprogramma.
Dit geld wordt besteed aan de
aankoop van terreinen en stu
dies. Verder zal een aantal gebie
den onder de natuurbescher
mingswet worden gebracht.
In het Meerjarenprogramma
staat de voortgang geschetst
van in het eerder uitgebrachte
Natuurbeleidsplan aangewezen
natuurprojecten. Gabor plaatst
bij het meerjarenprogramma de
kanttekening dat het nog niet
geheel voldoet aan de in het Na
tuurbeleidsplan gestelde eisen.
Immers, zo stelt Gabor, 1990 is
voor de uitvoering van het Na
tuurbeleidsplan nadrukkelijk
een overgangsjaar. Daarom be
vinden veel projecten zich nog in
de 'visievormende fase'.
Naast de aandacht voor de Voor
delta, heeft Gabor er voor geko
zen meer bescherming te geven
aan de kustduinen. Imiddels zijn
elf terreinen onder het gezag van
de Natuurbeschermingswet ge
bracht. Voor zes andere terrei
nen, waaronder de binnenduin-
rand Schouwen, Walcheren en
West-Zeeuwsch-Vlaanderen, is
die procedure gaande. De ko
mende jaren zal prioriteit wor
den gegeven aan de aanwijzing
tot natuurgebied van de duinen
langs de Noord- en Zuidholland
se kust. Daarna zullen de eiland
duinen van Zuid-Holland en
Zeeland volgen.
Verder is in het Meerjarenpro
gramma de 'Ecologische Visie
Deltagebied' opgenomen als één
van de speerpunten van het be
leid. Gabor meldt dat binnen
kort in samenwerking met
Rijkswaterstaat en de provincie
Zeeland de natuurontwikkeling
in de Schelphoek (Oosterschel-
de) en de Krammer-slikken ge
realiseerd wordt. Nog dit jaar zal
worden begonnen met het for
muleren van een visie voor de
toekomst van de Oosterschelde-
kust (zowel binnen- als buiten
dijks).
staan mensen die met het feno
meen geconfronteerd worden,
onderkend wordt.
„Onze vereniging probeert door
folders te verspreiden, door in
formatieavonden te verzorgen
en een verenigingsblad uit te ge
ven bekendheid te geven aan het
BAS-syndroom. Doel is komen
tot een algemene erkenning van
de problematiek. Voorts heeft de
vereniging wensen op het gebied
van de etikettering van voe
dingsmiddelen in Nederland, die
heel wat verbeterd kan worden."
Volgens de contactpersoon kun
nen de chemische toevoegingen
aan voedingsmiddelen een keur
van gedrags-en lichamelijke
stoornissen ten gevolg hebben.
De meest voorkomende klach
ten zijn slaapstoornissen en hy
peractiviteit. Verder is er vaak
sprake van agressiviteit, con
centratiestoornissen, slechte
motoriek, depressiviteit, on
voorspelbaar gedrag en overma
tige dorst. „Sommige stoornis
sen kunnen vaak door een een
voudig dieet verholpen worden.
Mij zijn gevallen bekend waarin
alleen de stof fluor uit het voe
dingspatroon gehaald en dat
leidde tot prima resultaten,"
legt ze uit.
Belangstellenden kunnen voor
nadere informatie terecht bij
mevrouw Joosse- van Es in Ter-
neuzen, 01150 - 19364 of bij het
landelijk bureau van de vereni
ging BAS, postbus 51 in Heem
stede.
- - - -
De Voordelta voor het Brouwershavense Gat (foto Ruben Oreel)
De balie van de provinciale bibliotheek in Middelburg (foto Ruben Oreel)
MIDDELBURG - „Vergeet het
maar. Mordicus tegen." Direc
teur R.A.M. van Tilborg van de
openbare bibliotheek in Kapel-
Ie wil de vakbond AbvaKabo
wel eens vragen hoe hij dat
dacht te organiseren: bibliothe
ken op zondag open. De vak
bond AbvaKabo ging maandag
overstag en liet zijn bezwaren
tegen een openstelling van de
bibliotheken op zondag varen.
De Zeeuwse bibliotheken ston
den erbij en keken ernaar, maar
open op zondag? Gebrek aan
middelen en personeel verhinde
ren dergelijke dienstverlening
tenminste de eerste jaren. Ruim
de helft van de 1650 leden van de
AbvaKabo liet in een enquête
weten geen problemen te heb
ben met werken op zondag -
mits op vrijwillige basis en het
personeel zelf kan bepalen hoe
veel zondagen er gewerkt wordt.
Met die informatie zal de bond
straks onderhandelen voor een
nieuwe CAO. In de oude CAO is
werken op zondag nog verbo
den.
De bibliotheek in Leiden nam de
voortrekkersrol: daar is de bi.
bliotheek op zondag ter beschik
king van de bezoeker, CAO-ver-
bod of niet. De AbvaKabo en de
vakbond CFO, wiens leden in
meerderheid tegen zijn, willen
de Leidse boekenuitleen nu een
ontheffing verlenen.
Een late reactie van de bond,
vindt de Vlissingse bibliotheek
directeur C- A. J. Hamann. Het
personeel had er al lang geen
problemen mee. „Maar ik pieker
er niet over. Het kost ons op jaar
basis ongeveer een ton en dat of
fer is te groot."
Uit het onderzoek dat de Vlis
singse boekenuitleendienst on
der de gebruikers hield blijkt dat
de meerderheid tevreden is over
de openstellingen. Hamann
geeft toe dat het publiek eenvou
dig nog niet op het idee kan zijn
gekomen. „Dat kan een reden
zijn. Ik zou best op zondag open
willen, maar dan als de winkels
bij voorbeeld ook open zijn. Al
leen een bibliotheek is een te
mager aanbod voor een bezoek
aan de stad," meent de Vlis
singse directeur.
De Zeeuwse bibliotheek heeft
wel oren naar een openstelling
op zondag. Directeur A.J. de Vis
ser: „Prachtig idee, als je ook het
geld erbij krijgt. Al was het maar
voor eens in de vier weken of zo.
Voor de mensen die graag de
weekeindebladen op hun gemak
in de leeszaal willen doornemen,
is het leuk. En als de uitleenbalie
ook open is, kan dat boek tege
lijk mee naar huis worden geno
men."
De Middelburgers en de rest van
Zeeland zouden daar zeker be
langstelling voor hebben, en niet
alleen voor de sociale functie
van de leeszaal, meent De Vis
ser. Maar het geld ontbreekt
voor de vijftien mensen die de bi
bliotheek moeten bemannen.
„Als we ruimere openingstijden
kregen, zou ik kiezen voor de za
terdagmiddag. Dan moeten we
nu nog dicht. Bovendien wordt
het werken op zondag zelfs voor
vrijwilligers op den duur bezwa
rend. Het is niet leuk om te
werken als iedereen vrij is."
De directrice van de Goese bi
bliotheek, C. Geijsen, lijkt de
De winnende foto van de Vlissinger F. de Bruine
VLISSINGEN - De Vlissin
ger F. de Bruine heeft een
eerste prijs in het kader van
de Camera Award 1990 ge
wonnen. De amateurfoto
graaf gooide hoge ogen met
zijn foto van de Leeuwen-
trap bij de boulevard in
Vlissingen. „De meeste men
sen denken dat het een win
terse foto is", vertelt De
Bruine. Hij heeft het storm
achtige effect op zijn foto
echter bereikt met behulp
van een spiegel en reflecte
rend papier.
„Een hele eer", is het com
mentaar van De Bruine op
de prijs. Hij mag voor 2500
gulden aan fotomateriaal
kopen. De Bruine stelt dat
veel ingezonden foto's een
erg goede kwaliteit hebben
en dat de beoordeling ook
van de smaak van de jury af
hangt.
De Bruine is vier jaar actief
als amateurfotograaf. Hij is
voorzitter van fotoclub De
Draadontspanner in Oost
souburg en geeft daar uitleg
over de technieken van de fo
tografie. De winnende foto
werd gemaakt toen de club
het thema 'spiegelen' behan
delde.
De Middelburgse A. van den
Bosse is de tweede Zeeuw
die een prijs ontving. Ze
werd dertiende met een foto
van twee kinderen die door
een gat in de Berlijnse muur
een hand krijgen van Oost-
duitse soldaten.
De uitreiking van de Camera
Award 1990 vond plaats in
de Tielse Agnietenhof. Ama
teurs hadden 6000 foto's en
videofilms ingezonden. Leo-
nie Jansen overhandigde de
hoofdprijs in de categorie fo
to aan mevrouw I. Cox uit
Purmerend. H. Lennaerts uit
Venlo won de hoofdprijs in
de categorie Video/Film.
nieuwe mogelijkheden in de
CAO niet zinvol voor Goes. „Er
zal veel bezwaar komen van de
kerken en het betekent meer
uren voor het personeel." Dure
uren, want werken op zondag be
tekent 45 procent extra op het
loon. Dat zou gecompenseerd
moeten worden door te sluiten
op andere dagen, bedenkt men-
brouw Geijsen. „Alleen een
woensdagochtend dicht zou niet
eens genoeg zijn."
Misschien over een paar jaar, als
de gemeente de bibliotheek ex
tra budget wil geven. Voorlopig
staat opening 's avonds hoger op
haar verlanglijst.
In Terneuzen is nog niet over het
idee van de zondagse openstel
ling nagedacht, maar plaatsver
vangend directeur W.K.J. van
Uxem weet zeker dat er veel ker
kelijke bezwaren tegen komen.
Op zondag open is voor de bi
bliotheek nog tn het bed: „We
zijn al tien jaar lang alleen de
eerste en de derde zaterdag van
de maand open. De bibliotheek
zou eerder verlangen om alle za
terdagen open te kunnen," zegt
Van Uxem.
MIDDELBURG - Het CNV
vreest dat Philips uiteindelijk
meer dan tienduizend arbeids
plaatsen zal schrappen om weer
winst te kunnen maken. Vak
bondsbestuurder D. Terpstra
leidt dat af uit de reorganisatie
bij de divisie consumentenelec-
tronica, waar nog eens 500
werknemers de laan uitvliegen.
Hij zei dit dinsdagavond in Mid
delburg tijdens een CNV-bijeen-
komst. Terpstra voert voor de
christelijke vakbeweging de
onderhandelingen bij Philips.
Twee jaar geleden verloren ruim
900 mensen hun baan bij de divi
sie consumentenelectronica.
„De klappen", aldus Terpstra,
„zullen in alle negentig bedrij
ven vallen. De komende weken
zullen we weten welke reorgani
satieplannen loskomen. Eind
december zal het beeld com
pleet zijn. Ik vraag me of Philips
't redt met tienduizend ontsla
gen. Ik voorzie dat dat aantal
wordt overschreden."
Terpstra voert vandaag (woens
dag) opnieuw onderhandelingen
met het Philips-management
over een sociaal plan. „Het zal
moeilijk worden. Het CNV vindt
dat voor de kwetsbare groepen
goede afspraken moeten worden
gemaakt. Philips wil dat ook
wel, maar het is nog maar de
vraag of er tussen ons een brug
kan worden geslagen. Ik zie dat
voorlopig niet gebeuren."
De vaksbondman voorzag nog
meer problemen. Hij vreest dat
de reorganisatie zo ingrijpend
zal zijn, dat het proces niet meer
te sturen valt, waardoor Philips
te maken krijgt met een comple
te chaos. „In alle negentig be
drijven zal worden gereorgani
seerd. Ik denk niet dat de reorga-
nisatiegolf voorbij zal gaan aan
Vitrite. De lokale directies heb
ben inmiddels een brief uit Eind
hoven gekregen met de bood
schap: jullie moeten twintig pro
cent van de kosten reduceren.
Hoe, zal ons 'n zorg zijn, zolang
het maar gebeurt."
Terpstra hekelde de hoge loonei-
VLISSINGEN - De 'Walcherse
Bier Academie' houdt donder
dag 29 november een proef-
avond met als thema 'winterbie-
ren'. Plaats van handeling is de
Brasserie aan de Glacisstraat
102 in Vlissingen. De aanvang is
om 20 uur.
sen van met name de FNV, die
bij sommige cao-onderhandelin
gen vier tot vijf procent meer
loon vraagt. Het CNV eist 3,5
procent. „Dat lijkt hoog, maar is
't niet. Kijk maar naar het bui
tenland. Die eisen zijn hoger. Bo
vendien verwachten we volgend
jaar een inflatie van 2,5 procent,
waardoor de reeële loonstijging
maar één procent is." Die be
perkte loonstijging kan volgens
Terpstra de koppeling tussen lo
nen en uitkeringen in stand hou
den. „Wij gaan nu geen bijdrage
aan 't om zeep helpen van die
koppeling."
(Van onze Haagse redactrice
DEN HAAG - De VVD zal minis
ter Maij-Weggen (verkeer en
waterstaat) donderdag vragen
de midden-Zeelandroute in het
Structuurschema Verkeer en
Vervoer (SW) op te nemen als
'hoofdtransportas'. Als de mo
tie donderdag in de Tweede Ka
mer steun van meer fracties
krijgt, kan voor de route op
meer geld worden gerekend.
In het SVV is opgenomen dat
hoofdtransportassen voorrang
krijgen bij het oplossen van
knelpunten. Op Schouwen-Dui-
veland staan regelmatig files
vanwege de vele gelijkvloerse
kruisingen. Die zouden verdwij
nen als de weg hoofdtransportas
wordt. Ook bestaat de mogelijk
heid dat er op termijn geld vrij
komt om de capaciteit van de
weg te vergroten.
De VVD eist verder in de motie
dat Maij-Weggen haar toezeg
gingen nakomt die zij heeft ge
daan bij de overdracht van het
Kanaal door Walcheren aan de
provincie. De minister beloofde
toen dat er een aquaduct bij
Middelburg zou komen dat
wordt betaald door het Rijk.
Volgens VVD-woordvoeder Te
Veldhuis is de midden-Zeeland
route van essentieel belang voor
het Noord-Zuid-verkeer in de
provincie. Eerder had hij al bij
een werkbezoek aan de gemeen
te Goes beloofd de weg onder de
aandacht van minister Maij-
Weggen te brengen. CDA'er Bei-
nema had zich tijdens een be
zoek aan de gemeente in gelijke
bewoordingen uitgelaten.