PZC
Euregio krachtproef
voor de bestuurders
I
Producenten homeopathie klaar met
plan voor registratie middelen
Zweedse economie
in de vernieling
opinie en achtergrond
Verkiezingsstrijd in de Verenigde Staten
Competentie-oorlogje
Lubbers-Van den Broek
WÈÈ'
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1990
Taktiek
Overwinning
zeeuws spoor
Gids
Ziekte
De Democraten staan op winst
(Van onze correspondent
Henk Dam in Washington
De Amerikaanse president
Bush is deze dagen volop
op het campagnepad. Hij reist
het hele land door om de^kiezers
op het hart te drukken dat zij
dinsdag 6 november massaal op
zijn Republikeinse partij moe
ten stemmen.
Er staat ook veel op het spel. Al
le 435 zetels van het Huis van Af
gevaardigden moeten worden
gevuld, en daarnaast worden 34
van de 100 senatoren gekozen, 36
van de 50 gouverneurs in het
land, en nog eens meer dan 6000
parlementariërs op het niveau
van de verschillende staten.
Voor Bush is het vooral van be
lang wat er in het Huis en de Se
naat gebeurt. In beide delen van
het Congres hebben de Demo
craten nu de meerderheid, en de
president zal in ieder geval wil
len voorkomen dat de Democra
ten het in het Congres nog meer
voor het zeggen krijgen.
Immers, de Grondwet verdeelt
het bestuur van het land keurig
tussen president en Congres.
Hoe groter de oppositie in het
Congres, hoe moeilijker de presi
dent het heeft om zijn agenda er
door gedrukt te krijgen.
Bush gaat op zijn campagne-
tochten dan ook fiks tegen de
Democraten tekeer. Hij maakt
daarbij gebruik van een oude
succesformule door de Demo
cratische partij af te schilderen
als de partij die veel overheids
geld wil uitgeven, en daarom als
maar de belastingen verhoogt.
Met die formule wonnen de Re
publikeinen drie keer achter el
kaar de presidentsverkiezingen.
Reagan was in 1980 de eerste die
het electoraat plechtig beloofde
de belastingen laag te houden
door te bezuinigen op de over
heidsuitgaven.
Dat was een boodschap die aan
sloeg omdat niet alleen rijke,
maar ook veel normaal verdie
nende Amerikanen vonden dat
.Washington" veel te veel geld
uitgaf aan bijvoorbeeld allerlei
sociale voorzieningen, belan
gengroepen en dergelijke.
Reagan was degene die de De
mocratische partij daarbij als de
geld verspillende partij neerzet
te, dé „tax and spend crowd", in
zijn eigen woorden. Daar zat ook
wel wat in. De Democraten zijn,
als meer linksgerichte partij, in
derdaad eerder dan de Republi
keinen bereid staatsgeld te ge
bruiken voor het steunen van
bijvoorbeeld zwakke groeperin
gen in de samenleving.
Reagan echter ging veel te ver
de andere kant uit. Hij voedde
de aversie van de gemiddelde
Amerikaan tegen belasting'be
talen door jaar na jaar met be
grotingen te komen met een on
voldoende stevige belasting-ba
sis om de uitgaven te dekken.
Dat was onverantwoord, want
de gaten op de begroting moes
ten worden gevuld met geleend
geld, en daardoor nam Ameri-
ka's schuld aan de rest van de
wereld pijlsnel toe, maar de kie
zers waren er gek op.
Ze herkozen Reagan in 1984 met
grote overmacht, en kozen vier
jaar later als zijn opvolger Geor
ge Bush, vooral omdat deze ook
beloofde de belastingen niet te
zullen verhogen. „Read my lips:
no new taxes", werd zijn be
roemdste uitspraak tijdens de
campagne van 1988.
Precies diezelfde beproefde tac
tiek volgt Bush nu weer. Hij be
looft tijdens de huidige campag
ne andermaal de belastingen
niet te zullen verhogen, en be
schuldigt de Democraten er an
dermaal van de „tax and spend
crowd" te zijn.
Men moet maar durven! Want
het was Bush, en niemand an
ders, die in juni zei dat belasting
verhoging nodig zou zijn om een
evenwichtiger begroting te krij
gen, en eindelijk eens iets te
doen aan Amerika's maar oplo
pende schuld.
Daar had hij destijds helemaal
gelijk in, maar hij brak er wel zijn
verkiezingsbelofte mee. De be
groting zoals die deze maand na
eindeloos geruzie en getouwtrek
werd goedgekeurd door Bush,
bevatte dan ook belastingverho
gingen.
Om het nog maar weer eens te
rug in de herinnering te roepen:
Bush kreeg zijn begroting alleen
door het Congres dankzij de
massale steun van de Democra
ten. Zijn Republikeinse partijge
noten stemden met een grote
meerderheid tegen, omdat ze zo
fel tegen de belastingverhogin
gen waren.
En nu verkondigt de campagne-
voerende Bush dus dat de De
mocraten de belasting verho
gen, dezelfde Democraten die
hem de door hemzelf zo vurig
gewenste begroting leverden?
En nu vertelt hij dus opnieuw
dat hij echt nooit meer verho-
(Van onze parlementaire
redacteur Car el Goseling
Tussen premier Lubbers
en minister Van den
Broek (buitenlandse zaken)
is een competentiestrijd uit
gebroken over de zeggen
schap op het terrein van
buitenlands en Europees be
leid. De minister-president
claimt een grotere rol voor
zichzelf, iets waar Van den
Broek het niet mee eens is.
Lubbers wordt gesteund
door minister Dales (bin
nenlandse zaken).
Hèt gekrakeel in het kabinet
is op gang gekomen naar
aanleiding van de discussies
over bestuurlijke vernieu
wing. In de Kamer is daartoe
de commissie-Deetman aan
de gang, die volgende week
met voorstellen terzake
komt. In het kabinet is ook
al enige keren over het on
derwerp gesproken. Minister
Dales heeft daartoe een noti
tie voor haar collega's ge
maakt.
Dales meent dat Lubbers op
het terrein van het buiten
lands en Europees beleid
meer moet kunnen gaan op
treden als regeringsleider.
Hij moet besluiten kunnen
nemen die bindend zijn voor
zijn collega's. Daartoe moet
Lubbers via een wijziging
van de Grondwet een aan
wijzingsbevoegdheid krij
gen. Dales is als minister van
binnenlandse zaken verant
woordelijk voor Grondwets
zaken.
Lubbers zelf heeft zich in
middels tegen een wijziging
van de Grondwet gekeerd.
Wel meent hij dat de gegroei
de praktijk, waarbij hij zich
toch al veelvuldig met bui
tenlands en Europees beleid
bezighoudt ondermeer via
directe contacten met rege
ringsleiders, geformaliseerd
moet worden.
Lubbers wijst daarbij onder
meer op het feit dat de
Grondwet in 1983 zo is gewij
zigd dat daarin nu gespro
ken wordt van een minister
raad en een minister-presi
dent. De ministerraad is ver
antwoordelijk voor de een
heid van beleid terwijl de
premier daar nog een extra
taak heeft. Dit houdt vol
gens de eerste minister in
dat buitenlands beleid veel
meer aan de orde moet ko
men in de ministerraad dan
tot nu toe het geval is.
Zijn eigen rol ziet Lubbers
als 'aanvullend' bij die van
Van den Broek. De eerste mi
nister meent dat hij, om zijn
rol goed waar te kunnen ma
ken meer informatie moet
krijgen over het beleid dan
tot nu toe het geval is. Bin
nen het kabinet moeten af
spraken gemaakt worden
over een praktisch even
wicht tussen de posities van
hemzelf en die van Van den
Broek en een juiste maat
voering in het beleid, aldus
Lubbers.
De premier heeft zijn mening
inmiddels neergelegd in een
stuk aan het kabinet. Van
den Broek heeft daar, ook
schriftelijk, op gereageerd.
Volgens hem moet de positie
van Lubbers als primus inter
pares (eerste onder zijns ge
lijken) niet zo maar verande
ren in een positie van boven-
baas, primus dominus.
Daartoe is een wijziging van
de Grondwet nodig, aldus
Van den Broek. Bovendien
mag dit dan niet alleen slaan
op buitenlands en Europees
beleid maar moet het voor
alle beleidsterreinen op
gaan.
De door Lubbers gedane
suggesties voor zijn 'aanvul
lende' optreden bij het door
Van den Broek uitgezette
beleid noemt de minister
van buitenlandse zaken „on
duidelijk" en „voor mij niet
aanvaardbaar". Van den
Broek meent dat zijn eigen
taak en de ministeriële ver
antwoordelijkheid die hij
draagt in het gedrang ko
men als Lubbers zich officië
ler dan tot nu toe met zijn be
leid gaat bemoeien.
ging van de belastingen zal toe
staan?
Zeker. Hij gaat zelfs verder. In de
vaste speech die de president
overal in het land houdt, zegt hij
dat hij alleen maar met de belas
tingverhoging akkoord was ge
gaan om een goede begroting
met forse uitgavenverminderin-
gen erdoor te krijgen. „Ik moest
een losgeld betalen", zegt hij let
terlijk in speech na speech.
Het is een overduidelijk geval
van gotspe, want het was Bush
zelf die de sluizen voor belasting
verhoging openzette. Dat was
geheel terecht, want de econo
mie schreeuwde er zo ongeveer
om, maar het viel heel slecht bij
de Republikeinse partij die z'n
„raison d'etre" verloren zag
gaan.
En dus probeert de president nu
met z'n rijkelijk doorzichtige
verhaal terug te komen, maar
het is waarschijnlijk te laat. Alle
opiniepeilingen houden het er
op, dat Bush, en dus ook de Re
publikeinse partij waarvan hij
de voorman is, aanzienlijk in de
achting van het electoraat is ge
daald.
De kiezers nemen het, aldus de
peilingen, Bush buitengewoon
kwalijk dat hij op zijn belofte is
teruggekomen. Het is ook heel
slecht gevallen dat Bush, tijdens
de begrotingsonderhandelingen
met het Congres, wel z'n poot
stijfhield toen het ging om een
door de Democraten voorgestel
de belastingverhoging voor de
zeer rijken, maar niets deed voor
de eveneens getroffen midden
groepen.
De persoonlijke populariteit van
de president is dan ook schrik-
IV:
t
;v:-v:-;- v:
t
mt
President Bush (links) in gesprek met senator George Mitchell, de leider van de Democratische meer
derheid in de Senaat (foto Barry ThummalAPi
barend gedaald. Op 5 oktober
vond nog 75 procent van de
Amerikanen dat Bush een goede
president is, op 25 oktober was
dat nog maar 48 procent.
De gedaalde populariteit van
Bush, zijn gedraai rond het be-
lastingvraagstuk, en de zorgen
die de Amerikanen toch al heb
ben over hun inzakkende econo
mie maken een Democratische
overwinning op 6 november
waarschijnlijk.
Wat die economie betreft: de
meeste economen denken dat
Amerika éen lichte recessie zal
ingaan. Die ontwikkeling is voor
de Democraten in twee opzich
ten gunstig: in de eerste plaats
leggen de kiezers de schuld voor
een tegenvallende economie al
tijd bij het Witte Huis. Boven
dien zoekt het electoraat in
slechte tijden bescherming bij
de traditioneel meer sociaal den
kende Democraten.
Verlies voor de Republikeinen is
dus waarschijnlijk, maar dat
moet wel in perspectief worden
gezien. De realiteit is nu een
maal, dat het heel moeilijk is om
zittende Congresleden te onttro
nen.
Zittende leden kunnen uit
hoofde van hun functie makke
lijker aan contributies van par
tijleden, bedrijven en belangen
groepen komen. Ze beschikken
gemiddeld over tien keer zoveel
geld als hun uitdagers, en kun
nen daarom bijvoorbeeld veel
meer tijd aan vaak doorslagge
vende tv-commercials kopen.
Zittende leden hebben boven
dien de beschikking over een
grote, door de federale overheid
betaalde staf die van alles voor
hen kan doen. Ze hebben de be
schikking over praktisch ongeli
miteerde, door de overheid be
taalde mogelijkheden om post
naar hun kiezers te sturen.
Het voordeel voor zittende con
gresleden is zo groot, dat bij
voorbeeld 81 van de 435 Af
gevaardigden helemaal niet
eens een tegenstander heeft.
Zo'n 90 procent van de parle
mentariërs op federaal en
staats-niveau wordt zeker her
kozen.
Als de Democraten op 6 novem
ber zeg 12 zetels in het Huis van
Afgevaardigden winnen, 1 a 2 ze
tels in de Senaat en 3 of 4 gouver
neurschappen, dan hebben ze
fors gewonnen. Daar ziet het tot
nu toe naar uit.
Premier Lubbers
(Van onze redacteur
volksgezondheid
Kees Cornelisse)
Fabrikanten en importeurs van homeo
pathische geneesmiddelen hebben een
plan ontwikkeld voor registratie van deze
middelen. NEHOMA, hun organisatie,
beoogt hiermee duidelijkheid te brengen in
het assortiment dat wordt aangeboden. Op
korte termijn willen de 13 aangesloten be
drijven (85 procent van de maykt in ons
land) met staatssecretaris Simons (volksge
zondheid) de voorstellen tot zogeheten zelf
regulatie doorspreken.
Aanleiding om de registratie van homeopa
thische middelen versneld uit te voeren is
het advies dat Simons onlangs vroeg aan de
Ziekenfondsraad. Hij wil weten of de ver
strekking van deze middelen in het zieken
fondspakket gehandhaafd moet blijven op
dezelfde manier. Aanvankelijk wekte deze
adviesaanvraag de nodige onrust, maar vol
gens de bewindsman is die onnodig. Hij wil
de helderheid scheppen die nu niet bestaat.
Momenteel is er namelijk sprake van zoge
noemde positieve discriminatie. In feite zijn
alle middelen waarbij het etiket „homeopa
thisch" (dan wel „antroposofisch") ver
meldt, in het ziekenfondspakket opgeno
men. Eenvoudige drogisterij-artikelen als
aspirientjes zijn op die manier in het pakket
terechtgekomen. Dat vindt Simons uit kos-
tenoogpunt niet zo gewenst. Daarom wil hij
een andere regeling.
Daar speelt nu NEHOMA op in. „Wij denken
met onze plannen de staatssceretaris een
handreiking te kunnen doen", aldus voorzit
ter drs. J.L. Fontijn van deze organisatie. In
eerste-instantie heeft NEHOMA het assorti
ment produkten al getoetst. Het gaat om
ruim 2000 middelen. Die staan op de zoge
noemde FAG-lijst, voorhanden bij alle apo
theken. Deze lijst is opgesteld in samenwer
king met de farmaceutische adviseurs van
de ziekenfondsen. Bij deze eerste schifting is
nog niet gekeken naar indicaties voor toe
passing. Dat zal in een volgende fase wel ge
beuren.
Fontijn: „Het ministerieel besluit waarbij
wordt bepaald dat de overheid afziet van een
registratie voor homeopathische genees
middelen helpt ons op weg. Alles ligt klaar
om verder te gaan in de richting van een on
partijdige beoordelingscommissie, die los
staat van NEHOMA. Met deskundigen uit
het veld hebben we daarover al overleg ge
voerd: Ambtenaren van WVC zijn ook op de
hoogte".
De NEHOMA-voorzitter verwijst naar de si
tuatie in Duitsland. Daar bestaan aparte
beoordelingscommissies voor homeopathi
sche-, fytotherapeutische- (kruidengenees
wijze) en antroposofische -geneesmiddelen.
„Als in ons land een beoordelingscommissie
wordt gevormd zal deze alle middelen aan
een onderzoek onderwerpen. Het is dan aan
de overheid om die beoordeling algemeen
geldend te verklaren".
Daarmee is dan, aldus Fontijn, de gewenste
duidelijkheid geschapen. De nieuwe beoor
deling namelijk zal gebeuren op de manier
die voor deze middelen noodzakelijk is. „Tot
dusver wilde men de effecten meten met de
methoden van de allopatische geneesmidde
len: dus met directe effecten als het doden
van bacteriën. Homeopathische middelen
stimuleren het natuurlijk vermogen bij zie
ken om te genezen".
Het beginsel van de homeopathie is name
lijk dat een middel dat bij een gezond mens
bepaalde klachten en ziekteverschijnselen
veroorzaakt bij een zieke met deze klachten -
in uiterst kleine hoeveelheden toegediend -
als geneesmiddel werkt. Daarop wijst de
Kon. Vereniging Homeopathie Nederland
(KVHN), die deze week een landelijke infor
matiecampagne start.
Ook in dit geval is de adviesaanvraag van
Simons mede aanleiding, want, zegt de
KVHN, nu blijkt maar weer hoeveel misver
standen bestaan over deze geneeswijze. Van
daar de actie onder de slagzin „Alternatieve
praatjes genezen niet". De bedoeling is dui
delijkheid te verschaffen aan een breed pu
bliek dat zich steeds meer voor de homeopa
thie blijkt te interesseren. Honderdduizen
den Nederlanders maken jaarlijks gebruik
van deze geneeswijze.
„Gezond beter worden begint met juiste in
formatie", aldus de vereniging, die 13.000 le
den telt. Zij geeft enkele voorbeelden van
misverstanden, die nogal eens rijzen.. Zo
wordt gezegd dat mensen een homeopa
thisch dieet volgen; maar zo'n dieet bestaat
niet. Het drinken van kruidenthee kan heel
gezond zijn, maar heeft niets te maken met
homeopathie. Deze geneeswijze is niet „zo
maar iets", maar aan duidelijk omschreven
regels gebonden.
Verder is het de KVHN een doorn in het oog
dat iedereen zich „homeopaat" mag noe
men, zonder aantoonbare kennis en kwali
teit. Want juist mensen die daarvan mis
bruik maken brengen de zaak in „een sfeer
van geheimzinnige wondermiddelen". Die
(Van onze redacteur
Henk Postma
Gouverneurs, commissaris
sen en burgemeesters, in
Zeeland en Vlaanderen, hebben
er al vaak en in vele toonaarden
de lof over gezongen, over het
nijver streven tot wederzijdse
'grensoverschrijdende samen
werking'. De hymne begeleidde
vooral de beleefde visites, die
door de jaren heen over en weer
zijn afgelegd. Kwam het op be
stuurlijke daadkracht aan, dan
stokte het geluid. De vriend
schap bleek dan meestal niet
veel verder te reiken dan de fooi
die voor één of ander cultureel
uitwisselingsakkoord werd toe
gezegd. En het wederzijds be
lang reikte slechts tot aan het
polderwater dat de landsgrens
passeerde.
Daar zal verandering in komen,
hoort men heden ten dage aller-
wege betogen: de bestuurders
hebben een Euregio Vlaande-
ren-Zeeland in de steigers gezet.
Weldra worden gezamenlijke
projecten in gang gezet en sa
menwerkingsverbanden ge
smeed. Het gaat vooral om acti
viteiten in de sferen van econo
mie en milieu, al belooft men ook
de sociale en culturele aspecten
niet buiten beschouwing te zul
len laten. Dat is harde noodzaak
willen Zeeland en Vlaanderen
straks niet ten onder gaan in het
vrije spel der multinationale
krachten.
Dat is althans, kort samengevat,
de verhaaltrant. Of er wat van
terecht zal komen? Erkend moet
worden dat de toenaderingpo
gingen van Zeeland en de Belgi
sche provincies Oost- en West-
Vlaanderen het afgelopen jaar in
een stroomversnelling terecht
zijn gekomen.'Op 1 november
1989 ondertekenden de hoogste
vertegenwoordigers van de drie
provincies in het West-Vlaamse
grensdorpje Middelburg een 'in
tentieverklaring tot samenwer
king' in een Euregio Schelde-
mond. Inmiddels is een waslijst
van mogelijke samenwerkings
projecten opgesteld die voor
EG-subsidies in aanmerking ko
men. De provincies betalen ook
mee: elk een half miljoen gulden
per jaar.
Een pril begin dat nog geen suc
ces garandeert. De Rijksuniver
siteit Gent beloonde prof dr
Paul Drewe deze week met een
eredoctoraat voor zijn verdien
sten als voortrekker van samen
werking tussen Europese grens
regio's, met name voor de impul
sen die hij de afgelopen twee jaar
heeft gegeven aan de toenade
ring Vlaanderen-Zeeland. Hoe
veel kans dicht deze expert de
Euregio Scheldemond toe? De
voorbeelden van geslaagde
grensoverschrijdende samen
werking in Europa zijn tot nu toe
schaars, meldt hij. Maar hij wil
niet al te somber zijn. Op het
eerst gezicht klink zijn prognose
veelbelovend: een Euregio
Scheldemond is 'niet minder
kansrijk' dan de Euregio rond
het drielandenpunt in Zuid-Lim
burg. Men dient dan wel te besef
fen dat men in het Limburgse al
jarenlang aan de Euregionale
kar trekt, zonder dat juichend
over opzienbarende resultaten
kan worden bericht.
Zeeland samen met de Belgi
sche buurprovincies Oost- en
West Vlaanderen in de slag. Dat
Zeeuwsch-Vlaanderen, als de
goede wil aanwezig is, op tal van
terreinen met Vlaanderen kan
samenwerken ligt voor de hand.
De poort van de vaarweg naar
Gent ligt in Terneuzen. En de
Zeeuws-Vlaamse bevolking is
ook nu al op stedelijke voorzie
ningen in het Vlaamse aangewe
zen. Voor de rest van Zeeland is
samenwerking met Vlaanderen
i i i i i i i i i i i
veel minder vanzelfsprekend, ze
ker zolang een vaste Wester-
schelde-oeververbinding (WOV)
ontbreekt. Het zijn tot nu toe
juist de Vlamingen geweest die
de uitvoering van een haalbaar
WOV-project, een brug, hebben
getorpedeerd. Daarbij moet
worden aangetekend dat die te
genstand niet in Oost- en West-
Vlaanderen, maar in het Ant
werpse is geconcentreerd.
Ook al zou een WOV in zicht zijn,
dan nog verdient de voedingsbo
dem voor grensoverschrijdende
samenwerking karrevrachten
met mest. Want hoe kan die voe
dingsbodem vrucht dragen zo
lang Vlamingen noch Zeeuwen
in staat zijn de geschillen in ei
gen huis op te lossen? De havens
in Vlaanderen staan nog steeds
op voet van oorlog met elkaar.
En de Zeeuwse havenschappen
Vlissingen en Terneuzen gaan
ook liever elk hun eigen weg.
Hoe uit die mengelmoes ooit een
hecht Euregionaal samenwer
kingsverband te smeden?
Wie het oor te luisteren legt bij
de Zeeuwse gemeentebesturen
hoort evenmin een en al geluid
van pais en vree. Vlissingen en
Middelburg moeten hun geza
menlijke stadsgewest-aspira
ties, georiënteerd op de as Ter-
neuzen-Gent, nog waarmaken.
En Goes probeert die krachten
bundeling te overschreeuwen.
Ondertussen klagen de Zeeuws-
Vlaamse gemeenten dat de pro
vincie nalaat hen bij de euregio-
plannenmakerij te betrekken.
Onder de bezielende leiding van
prof dr Drewe hebben de kennis
centra in Zeeland en Oost-
Vlaanderen onlangs een solide
basis onder het streven naar
grensoverschrijdende samen
werking gelegd: de totstandko
ming van de internationale
Schelde-faculteit, met de Rijks
universiteit Gent en de Hoge
school Zeeland als belangrijkste
deelnemers. De overheidsbe-
stuurders wacht een kracht
proef. Hun bedje is al zo goed als
gespreid.
sfeer wil de vereniging doorbreken en duide
lijk maken „dat de homeopathie een door
tienduizenden artsen (ook dierenartsen) in
de hele wereld toegepaste geneswijze is,
waarvoor deze medici speciaal zijn opge
leid".
Parallel aan deze campagne verscheen zo
juist bij de Vereniging van Nederlandse
Zorgverzekeraars (VNZ, nieuwe naam voor
de overkoepelende organisatie van de zie
kenfondsen) het boekje „Alternatieve ge
neeswijzen". Deze praktische gids voor huis
gebruik is samengesteld door de huisarts
Paul van Dijk. De VNZ vindt meer helder
heid - en overigens ook goede regulatie -
noodzakelijk nu steeds meer mensen ge
bruik maken van alternatieve geneeswijzen.
Deze gids behandelt dan ook niet alleen ho
meopathie, maar ook acupunctuur, homeo
pathie, natuurgeneeskunde, antroposofie
e.d. Tips, praktische informatie, nuttige
adressen, een literatuurlijst en een trefwoor
denregister staan erin. Informatie wordt ge
geven over de meest voorkomende genees
wijzen via een beschrijving van geschiede
nis, filosofie, diagnose, therapie, onderzoek
en klachten.
De VNZ wil hiermee de gebruikers van de ge
zondheidszorg in staat stellen zelf te beoor
delen of het zin heeft zich te wenden tot een
of meer vormen van alternatieve geneeskun
de. Zoals bekend, staan de ziekenfondsen bij
voorbeeld positief-kritisch tegenover ho
meopathie en steunen zij het streven om tot
een verantwoorde registratie van deze mid
delen te komen.
(Van onze correspondent
John Versleijen in Stock
holm)
In Zweden moet tien pro
cent van alle ambtenaren
worden ontslagen. Dat is
een van de opmerkelijkste
punten in het bikkelharde
bezuinigingsprogramma
van de Zweedse sociaalde
mocratische regering. De
hele operatie moet jaarlijks
zes miljard gulden opleve
ren.
Het pakket snijdt ook fors in
een aantal sociale voorzie
ningen. Zo wil de regering
het ziekengeld, een sociaal
democratisch stokpaardje,
de eerste drie dagen terug
brengen van 90 naar 75 pro
cent. Daarna komt de uitke
ring op 80 procent te liggen.
De afslanking met zo'n
20.000 ambtenaren betreft
de banen van ambassadeurs
tot hoogleraren of visserij-in
specteurs. Ook op defensie
gebied moeten rake klappen
vallen. Zo verdwijnen een
aantal regimenten en wor
den grootschalige militaire
oefeningen afgelast. Geplan
de nieuwe bruggen en wegen
blijven voorlopig op de te
kentafel.
Daarnaast dringt Larsson
aan op een snel Zweeds EG-
lidmaatschap. De regerende
Arbeiderspartij heeft tot
dusver het EG-lidmaat-
schap afgewezen omdat het
onverenigbaar zou zijn met
de Zweedse neutraliteit.
Met deze voorstellen durft
de sociaal-democratische re
gering voor het eerst een
aantal van haar eigen heilige
koeien te slachten. De roep
om bezuinigingen werd vo
rig jaar nog afgedaan als
„rechtse pogingen om de
Zweedse verzorgingsstaat in
stukken te slaan". Nu wordt
gesproken van „noodzakelij
ke ombuigingen" om een
nieuw internationaal ver
trouwen te scheppen in de
Zweedse economie.
Juist dat vertrouwen liep en
kele weken geleden een forse
deuk op door geruchten dat
Zweden opnieuw zou deva
lueren. Dat leidde tot panie
kreacties in de Zweedse en
internationale financiële we
reld. In een recordtijd vloei
de 8 miljard gulden het land
uit in de grootste kapitaal-
vlucht in de Zweedse ge
schiedenis.
De Zweedse economie staat
er bijzonder slecht voor. Zo
stegen de lonen de laatste
drie jaar met 33 procent,
bleef de economische groei
op nul en beloopt de inflatie
11 procent. Daarnaast heeft
de plotselinge kapitaal-
vlucht de regering pijnlijk
duidelijk gemaakt dat het
land zich niet langer op een
eiland bevindt en zich geen
sociaal model kan permitte
ren dat in grove lijnen ver
schilt van het buitenland.
De mobiliteit van het kapi
taal en de grote buitenland
se investeringen door
Zweedse bedrijven maken
het onmogelijk nog langer
zo'n model te financieren. In
politieke kringen in Stock
holm wordt de koerswijzi
ging bestempeld als „histo
risch". Vooral omdat de ar
chitecten achter het wereld
beroemde Zweedse model
nu hun eigen bouwsel de rug
toekeren.
Een groot probleem vormen
de exploderende kosten
voor ziekteverzuim en
arbeidsongeschiktheid. Vol
gens het Bureau voor Statis
tiek ontbreekt elke dag
maar liefst een kwart van de
Zweedse arbeiders op het
werk. De uitkeringen in deze
sector zijn de laatste vijfjaar
dan ook verzevenvoudigd.
Volgens de conservatieve
leider Carl Bildt bewijst het
huidige crisispakket dat de
sociaal-democraten einde
lijk willen luisteren naar
rechts. De liberale krant Da-
gens Nyheter meent dat de
regering met de radicale
koerswijziging haar eigen
graf graaft. „Wat in acht jaar
is verzuimd, probeert het ka
binet nu in acht dagen in te
halen".
Voorpagina van de VNZ-gids over alternatieve geneeswijzen.
i
