PZC
ZHV-directeur bij afscheid Ridder
Meer invloed gemeenteraden
bij benoemen burgemeesters
Zeeuwse werkgroep
Prima Donna stopt
net activiteiten
Kraan hijst kraantje
Borssele, dertig
jaar beleid in
'Nergens' te boek
Verboden muziek
in Terneuzens
Zuidlandtheater
Projectgroep houdt
hoop op herstel van
Karolingische burg
provincie
17
Zendingsdag
in Goes
Ventevogel en De Boe bovenaan lijst
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1990
Telers bijeen op
Bredase veiling
Geslaagden aan
modevakschool
Raad voor het Binnenlands Bestuur:
COC
Direct
Spreekbuis
Desnoods zonder steun provincie
CDA wil zittende leden gs terug
MIDDELBURG - Het bestuur
van het CDA in Zeeland wil dat
J. B. Ventevogel en mr J. A. de
Boe terugkeren in het dagelijks
bestuur van de provincie. De
twee christen-democratische
gedeputeerden staan op de
plaatsen één en twee van de ad
vies-kandidatenlijst voor de
statenverkiezingen in maart
volgend jaar. Als de afdelingen
van het CDA deze mening delen,
dient de nieuwe statenfractie
Ventevogel en De Boe ook in
derdaad naar voren te schuiven
in de onderhandelingen over
een nieuw college van gedepu
teerde staten.
Dat laatste blijkt uit de toelich
ting van het CDA-bestuur: „De
kandidatenlijst is richtingge
vend voor met name de toekom
stige fractievoorzitter en gede-
puteerde(n)." Dit is overigens
geen waterdichte garantie dat
de top van de uiteindelijke kan
didatenlijst ook inderdaad op de
GS-zetels terug te vinden zal
zijn. Voorzitter A. Verbree van
het CDA-Zeeland: ,,De samen
stelling van het college van GS
is een zaak voor de fractie. Je
weet nooit wat die in de onder
handelingen met de andere par
tijen zal tegenkomen. Met rich
tinggevend bedoelen we dat met
deze kandidaten zal moeten
worden ingezet."
Achter Ventevogel en De Boe
staat op de advies-kandidaten
lijst L. Nederhoed-Zijlstra, die
thans al lid is van de Zeeuwse
staten. Haar plaats geeft vol
gens Verbree aan dat het CDA-
bestuur haar geschikt acht voor
een in de loop van de komende
statenperiode eventueel vrij ko
mende GS-zetel. En wanneer het
verkiezingsresultaat zodanig is
dat het CDA aanspraak kan ma
ken op drie plaatsen in het dage
lijks bestuur van de provincie,
dan kan zij daar meteen voor in
aanmerking komen. Ook bij de
orige statenverkiezingen stond
ederhoed-Zijlstra als derde op
e lijst.
M. Dek, de huidige fractie
voorzitter van de christen-de-
ocraten in de staten, staat op
e vierde plaats. Verbree daar-
ver: „Hij staat op die plaats -
adrukkelijk achter de kandida-
en voor een lidmaatschap van
S - omdat we graag zouden
ien dat hij de komende vier jaar
jactievoorzitter blijft."
erder geeft de CDA-lijst weinig
erschuivingen te zien. Alle
twaalf statenleden die kenbaar
hebben gemaakt dat ze nog een
periode in het bestuur van de
provincie mee willen doen, zijn
op een verkiesbare plaats be
land. Opmerkelijk is de stijging
van G. J. A. M. Adan (12e plaats
vorige keer; 6e plaats nu) en de
duikeling van P. J. Everaert (van
4 naar 12). De hoogst geplaatste
nieuwkomer is A. A. D. Saman
uit Axel. Bij de samenstelling
van de lijst hebben, zo laat het
CDA-bestuur nadrukkelijk we
ten, bloedgroepen en godsdienst
geen overheersende rol ge
speeld.
De afdelingen van het CDA krij
gen de komende weken gelegen
heid hun mening op de lijst te ge
ven en veranderingen aan te
brengen. Op basis van die reac
ties stelt het bestuur van het
CDA-Zeeland aan de hand van
een puntensysteem de definitie
ve lijst vast.
De advieslijst ziet er voor wat be
treft de eerste twintig plaatsen
als volgt uit: 1 J. B. Ventevogel
uit Vlissingen, 2 mr J. A. de Boe
uit Poortvliet, 3 L. Nederhoed-
Zijlstra uit Zierikzee, 4 A. M. Dek
uit Kapelle, 5 A. A. D. Saman uit
Axel, 6 G. J. A. M. Adan uit Vlis
singen, 7 G. Christiaanse uit Ter-
BREDA - De afdeling Bergen op
Zoom van de Coöperatieve
Tuinbouwveiling Breda (RBT)
houdt vrijdag 2 november in de
aanvoerhal van de veiling een
produktbijeenkomst voor telers.
Deze duurt van 14 tot 18 uur. De
aanwezigen krijgen de gelegen
heid met veilingvertegenwoor
digers, DLV-voorlichters en af
delingsbestuurders van de Tuin
dersvakbond te spreken. Voorts
zijn er presentaties van produk-
ten die belangrijk zijn in de Bra
bantse en Zeeuwse teeltgebie-
den.
ROSMALEN - Aan de mode
vakschool ENSAID in Rosma
len slaagde mevrouw E. Wan-
née-Kastanja uit Vlissingen
voor het examen costumière en
mevrouw L. van de Grift-Bub-
berman uit Oostkapelle voor het
examen coupeuse.
neuzen, 8 H. M. L. Remijn-de
Badts uit Oostburg, 9 P. W. Ber-
revoets-Ringelberg uit Kerk-
werve, 10 A. Sandee uit Kamper
land, 11 L. Coppoolse uit Middel
burg, 12 P. J. Everaert uit Wal
soorden, 13 W. J. van Tatenhove
uit Veere, 14 T. F. C. M. Baert uit
Hulst, 15 J. Ramondt uit
Schoondijke, 16 J. C. Jansen uit
Hansweert, 17 E. J. P. van Put-
Adriaansen uit Heinkenszand.
18 R. A. J. van de Bank uit Oost
kapelle. 19 F. A. de Waal uit
Graauw en 20 I. de Feijter uit
Goes.
Burgemeester mr T.R. Seinstra feliciteert de scheidende ZHV-directeur L. Kraak met zijn koninklijke onderscheiding
(foto Willem Mieras)
GOES - Een overvolle zaal mensen was woensdag getuige van
de uitreiking van een koninklijke onderscheiding voor de schei
dende directeur van de Goese Onderlinge Ziektekostenverzeke
ringsmaatschappij ZHV. Burgemeester mr T.R. Seinstra be
noemde directeur L. Kraak tot Ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
De 61-jarige directeur begon zijn loopbaan in 1962 als admini
strateur bij de toenmalige Vereniging voor Ziekenhuisverple-
ging in Zuid- en Noord-Beveland. Die bestond uit vier medewer
kers, die zich voornamelijk bezig hielden met het werven van le
den. „Voorwaarde voor leden was dat ze van geboorte uit Zee
land afkomstig waren. Zeeuwen zijn sterk, bijna nooit ziek en als
ze ziek zijn gaan ze toch niet naar de dokter", zo zei voorzitter
M.J.H.C. van den Dungen van het dagelijks bestuur in zijn toe
spraak. Onder leiding van Kraak is de ZHV sterk gegroeid. „Veel
factoren hebben bijgedragen tot een miljoenenstijging van de
premie-omzet, maar directeur Kraak was ongetwijfeld de spil
van dit alles", aldus Van den Dungen. Volgens hem is de naam
van Kraak onlosmakelijk verbonden met de ZHV. „Als je het in
het Zeeuwse over de ZHV hebt, denk je aan Kraak."
(Van onze Haagse redactrice
OEN HAAG - De invloed van de
commissaris der koningin op de
jenoeming van burgemeesters
moet worden beperkt. De ver-
rouwenscommissies uit de ge-
neenteraden dienen het voor
iet zeggen te krijgen. Dit
chrijft de Raad voor het Bin
nenlands Bestuur, die advies
ïeeft aan minister Dales van
linnenlandse zaken.
De Raad meent dat de gemeen-
;eraden - dus indirect de ver
trouwenscommissies - een gro-
;ere invloed moeten hebben op
le benoeming van een burge-
neester dan nu het geval is. Van
3e aanbeveling van een vertrou
wenscommissie mag maar bij
roge uitzondering, en met vol-
loende motieven omkleed, door
3e minister worden afgeweken.
STu heeft de commissaris van de
toningin die bevoegdheid.
Volgens mevrouw Kaland, lid
van het kabinet van de Zeeuwse
commissaris Boertien, is het be
langrijk dat de commissaris wel
een rol blijft spelen in de benoe
mingsprocedure van burge
meesters. „De commissaris ziet
soms kandidaten meerdere ma
len. Hij heeft een beter totaal
beeld van sollicitanten dan een
vertrouwenscommissie, die
slechts eenmaal in langere tijd
wordt geformeerd."
Aanleiding tot het advies is vol
gens de Raad de passage uit het
regeerakkoord waarin de rege
ringsfracties CDA en PvdA stel
len dat de invloed van de ver-
trouwenscomissies bij de benoe
ming van de burgemeester moet
worden vergroot. Om dat te be
reiken stelt de Raad voor dat de
Rijksoverheid duidelijk in richt
lijnen vastlegt welke eisen er
aan een burgemeester worden
30ES - De Zeeuwse werkgroep
oor lesbische vrouwen Prima
ïonna heeft zichzelf opgehe-
en. Prima Donna ontstond in
984 op initiatief van twee
Zeeuwse vrouwen en is sinds-
ien actief geweest met het hou-
en van activiteiten als café-
vonden, themamiddagen en
rouwenfeesten.
3rima Donna stopt ermee om-
at de belangstelling voor de
ctiviteiten de laatste ander-
alf jaar flink is teruggelopen.
\anvankelijk werden de activi-
eiten, die meestal in het Goese
rouwencentrum Jet plaatsvon-
len, bezocht door 20 tot 25 lesbi-
che vrouwen. „De laatste tijd
ijn dat er nog 6 of 7", vertelt Ne-
y Hagen van Prima Donna.
Wel worden de vrouwenfeesten
,oed bezocht. Daar komen zo'n
0 tot 100 vrouwen op af." Een
nquête onder de vrouwen die in
iet adressenbestand stonden,
verden suggesties op voor the-
na-bijeenkomsten, maar de uit-
oering van die ideeën krikte
iet bezoekstersaantal niet op.
-en andere reden om Prima
)onna op te heffen is het gege-
en dat weinig vrouwen zich ac-
ief in de vrouwenwerkgroep wil-
en inzetten.
In 1984 is Prima Donna begon-
en omdat lesbische vrouwen in
eeland graag een eigen organi
satie hadden", stelt Nely Hagen.
„Er gebeurde binnen het COC
wel wat voor vrouwen, maar niet
precies wat veel lesbische vrou
wen zochten. We wilden graag
meer informatie uitwisselen en
over bepaalde thema's met el
kaar praten." Al snel groeide het
initiatief uit tot een werkgroep
van zeven vrouwen die de activi
teiten op touw zetten. Vier jaar
later trad een nieuwe werkgroep
aan, die twee keer per maand
iets organiseerde.
Nely Hagen heeft de indruk dat
lesbische vrouwen nu meer naar
het COC in Middelburg gaan.
„Daar is nu ook een actieve
groep voor lesbische vrouwen."
Ze wijst erop dat er nog steeds
behoefte bestaat bij lesbische
vrouwen om over verschillende
aangelegenheden met elkaar te
praten. Wellicht kan de Volksho
geschool Zeeland soelaas bie
den.
„De Volkshogeschool in Aarden
burg is bezig met initiatieven
voor en door lesbische vrou
wen." Die plannen hebben nog
geen concrete vorm gekregen.
Het is in elk geval de bedoeling
om van interessegebieden uit te
gaan. Te denken valt bijvoor
beeld aan vrouwencultuur.
gesteld. Nu moet een vertrou
wenscommissie maar een beetje
op eigen inzichten afgaan en dat
werkt vaak verwarrend, meent
de Raad. Ook moet het 'door-
stromingsbeleid' beter worden
geregeld. Verder dient er een be
tere verdeling van de burge
meestersposten over mannen en
vrouwen te komen. De politieke
kleur van een burgemeester is
bij dit alles van ondergeschikt
belang.
De invloed van de vertrouwens
commissie wordt volgens de
Raad vergroot door haar advies
niet aan de commissaris van de
koningin maar direct aan de mi
nister uit te brengen. De moge
lijkheid dat de commissaris van
de koningin van het advies van
de vertrouwenscommissie af
kan wijken, is daarmee van de
baan. Slechts als de vertrou
wenscommissie ernstig verdeeld
is in haar advies aan de minister,
kan de bewindspersoon op Bin
nenlandse Zaken er van afwij
ken.
Volgens mevrouw Kaland ligt de
invloed van de commissaris van
de koningin al in een eerder sta
dium. „Hij stuurt een aantal sol
licitanten door naar de vertrou
wenscommissie." En daar zitten
volgens mevrouw Kaland nooit
kandidaten bij die de commissa
ris 'niet ziet zitten'. Dus hij krijgt
geen aanbeveling van de ver
trouwenscommissie terug met
voor hem onaanvaardbare kan
didaten.
Tenslotte stelt de Raad voor de
periode waarin een burgemees
ter in een gemeente is aange
steld te beperken tot twaalf jaar.
GOES - De zendingscommissies
van de Gereformeerden Ge
meenten in Zeeland houden za
terdag 10 november hun jaar
lijkse zendingsdag in de Sion-
kerk aan de L. de Colignylaan
177 in Goes.
Tijdens de middagbijeenkomst,
die om 14.30 uur begint, spreken
ds P. van Ruitenburg, mejuf
frouw D. Witte en ds C. Sonne-
velt, die tot voor kort zendings
predikant was. De avondbijeen
komst begint om zeven uur. Dan
spreken ds N. W. Schreuder en
drs R. de Blois (zendingsvertaai-
kundige). De gezamenlijke man
nenkoren uit Goes, Tholen en
Yerseke brengen enkele liederen
ten gehore.
TERNEUZEN - Een zware kraan (met een hef
vermogen van 330 ton) van de firma Mammoet
heeft woensdagmiddag een kleiner exem
plaar van Eyke Hogendoorn bv in Terneuzen
uit een sloot 'opgevist'. Daar was de kraan, be
stuurd door H.K. uit Sas van Gent, 's morgens
om zeven in terecht gekomen na een uitwijk
manoeuvre voor een tegemoetkomende perso
nenauto.
Het gebeurde op de Herbert Dowweg bij Boe-
rengat. De chauffeur van de rijdende kraan
probeerde het gevaarte (een kleine 25 ton) nog
te corrigeren, maar dat mislukte. K. moest zich
met een kleine verwonding aan een oor onder
doktersbehandeling stellen.
De kraan werd licht beschadigd, maar voor alle
zekerheid toch op een dieplader naar de impor
teur in Rotterdam getransporteerd voor een
grondige keuring. Het verkeer moest de hele
ochtend omrijden. Omstreeks half twee stond
de kraan van Eyke Hogendoorn weer op vier
wielen.
BORSSELE - „Het plaatsje Ner
gens bestaat niet." Die uitdruk
king van de voormalige Borsel-
se burgemeester G. C. G. van
den Heuvel, is sinds de lance
ring op het moment dat de dis
cussie rond de Centrale Organi
satie Voor Radio-actief Afval
(COVRA) vastliep, een eigen le
ven gaan leiden. Nergens is ge
vaarlijk dicht in de buurt bij
Borssele, zeggen de tegenstan
ders en vrijdag 9 november pre
senteren de sociologen Chris
van der Borgh en Jon Marrée
een boek onder de titel: 'Borsse
le, de plaats Nergens'. De be
langrijkste conclusie luidt: Ner
gens is overal. In ieder geval
overal een beetje.
Eind 1988 rondden de schrijvers
het onderzoek voor hun docto
raalscriptie sociologie af. Ze wa
ren in de mondelinge geschiede
nis gedoken op zoek naar de ken
merken die een samenleving tot
kritiekloze acceptatie van om
streden voorzieningen kunnen
brengen. Door talrijke inter
views met inwoners van het dorp
Borssele kregen ze een nauw
keurig beeld van wat de gemoe
deren had beziggehouden tus
sen de Watersnoodramp en 1988.
De komst van grote industrieën
naar het Sloegebied, de daarmee
gepaard gaande onteigeningen
en de vestiging van Neerlands
eerste commerciële kerncentra
le, deed de Borsselaars nimmer
te hoop lopen. Maar ze dachten
er het hunne van. Uit die gedach
te sprak vooral wantrouwen je
gens de overheid: „Je kunt doen
watje wilt maar alles gebeurt zo
als het tevoren is bekokstoofd.
Een gewoon mens heeft daar
geen invloed op".
Toeval of niet, de geschiedenis
zorgde voor een markante be
grenzing van het onderzoek.
Rond de jaarwisseling van '88/
'89 liet het dorp Borssele plotse
ling van zich horen. Door de
spreekbuis van de versgevorm-
de dorpsraad spraken de dorpe
lingen zich als één man uit tegen
de COVRA-vestiging in de Bors-
selepolder. Een schot voor open
doel, dat de onderzoekers dan
ook niet lieten liggen. De docto
raalscriptie kreeg een vervolg,
deze keer toegespitst op het sa
menspel tussen overheid en be
volking en begrensd door de af
ronding van de COVRA-proce-
dure. De integrale uitgave van
beide onderzoeksrapporten
door uitgeverij Ravijn in Am
sterdam, is een boek geworden
waar velen wat van kunnen le
ren. Om te beginnen de over
heid, in dit geval de gemeente
Borsele. Die liet Den Haag gelo
ven dat in Borssele een breed
maatschappelijk draagvlak kon
worden gevonden voor opslag
van radio-actief aval. Dat was
geen kwaaie opzet: de gemeen
tebestuurders geloofden het zelf.
Dat kwam doordat nimmer eni
ge twijfel uit het dorp was verno
men over het onbegrensde heil
van kernenergie. En dat terwijl
die twijfels er wel waren, zo blijkt
uit het onderzoek. De vertegen
woordigers die het volk gekozen
had, wisten van toeten nog bla
zen als het over de gevoelens van
datzelfde volk ging. De les voor
de bevolking: Ook al twijfel je of
er geluisterd wordt, je moet je
stem laten horen.
Het vervolg van de geschiedenis
is, in dat licht gezien, wel erg
wrang. Geen van de partijen
heeft kennelijk lering getrokken
uit de bewogen COVRA-histo-
rie. De storm is gaan liggen, het
dorp zwijgt als voorheen en het
gemeentebestuur blijft weiger
achtig als het erom gaat de me
ning van de bevolking te peilen.
Toch is er winst gemaakt, zo
blijkt uit het boek: In de ge
meente Borsele is sinds de CO-
VRA-affaire een inwonersgroep
actief die niets voor zoete koek
wenst te slikken. De dorpsraad
van Borssele is er weliswaar niet
in vertegenwoordigd maar kan
toch worden gezien als de club
die de aanzet gaf voor een breed
protest. De plaats Nergens is
ook een beetje de broedplaats
voor de emancipatie van de dor
pelingen.
Er is geen enkele reden om aan
te nemen dat het in Borsele veel
anders gaat dan elders. Daarom
is het boek van Van der Borgh en
Marrée ook voor andere beas-
tuurders en bestuurden van be
lang. Vrijdag 9 november bieden
de schrijvers het aan tijdens een
bijeenkomst in Vijverzicht in
Borssele, die om 19.00 uur be
gint. Behalve bij de plaatselijke
middenstand in de dorpen rond
het Sloegebied is het vanaf die
datum voor 15 gulden te koop bij
de Zeeuwse boekhandels.
Mieke van der Jagt
TERNEUZEN - Het Zuidland
theater heeft dit seizoen een bij
zonder onderdeel opgenomen in
de programmering. Het gaat om
een serie concerten, waarin
werken aan bod komen van me
rendeels Duitse componisten,
die de Nazi's destijds rangschik
ten in de categorie 'ontaarde
kunst'.
Het eerste concert vindt plaats
op dinsdag 27 november en heeft
als thema 'Muziek en Politiek'.
Initiatiefnemer van dit project is
Werner Herbers, solo-hoboïst
van het Koninklijk Concertge
bouworkest Amsterdam. Als in
troductie op de reeks concerten
verzorgt Herbers op dinsdag 13
november een lezing over 'ont
aarde muziek' in het Zuidland
theater.
De belangstelling van Herbers
voor deze muziekcategorie heeft
veel te maken met zijn persoon
lijke geschiedenis. Herbers' ou
ders vluchtten in de jaren dertig
om politieke redenen uit Duits
land. Veel van de componisten,
van wie nu werken vertolkt wor
den, deden hetzelfde. De musi
cus verrichtte voorts jarenlang
onderzoek naar het werk van be
kende en minder prominente
componisten, wier werken door
de Nazi's werden verboden.
Behalve op grond van rassendis
criminatie werd muziek door de
Nazi's om drie andere redenen
als ontaard beschouwd. Te we
ten: politiek engagement,
avantgardisme en buitenlandse
invloed (gedacht moet worden
aan jazz). In de concerten wor
den deze genres ten voorbeeld
aangevoerd.
Herbers formeerde voor de serie
muziekvoorstellingen een nieuw
orkest; de Ebony Band, groten
deels bestaand uit leden van het
concertgebouworkest.
In het eerste concert komen
composities aan bod van Eisler,
Wolpe en Vogel. In zijn lezing op
13 november gaat Herbers uit
voerig in op de historische om
standigheden waaronder deze
muziekstukken ontstonden. Te
vens worden er bandopnamen
gespeeld van muziek uit die tijd.
De lezing in het Terneuzense
theater begint om 20.00 uur en is
voor ieder vrij toegankelijk. Be
langstellenden wordt verzocht
zich voor 8 november telefonisch
aan te melden bij het theater.
OOST-SOUBURG - De particu
liere projectgroep Herstel Ka
rolingische Burg uit Oost-Sou
burg wil zonodig zonder steun
van de provincie en alleen sa
men met de gemeente Vlissin
gen hét cultuurmonument van
de Vlissingse dorpskern tot le
ven brengen. De projectgroep
heeft dit woensdagavond beslo
ten.
Het besluit van de projectgroep,
in 1988 opgericht door de mid
denstand, de opbouwcommissie
Oost-Souburg en enkele vereni
gingen, volgt op een negatief
antwoord van het dagelijks pro
vinciebestuur op een verzoek
van de gemeente Vlissingen. Het
Vlissings college van b en w
vroeg steun van de provincie bij
de reconstructie van de Karolin
gische Burg. Gedeputeerde me
vrouw G. de Vries-Hommes van
cultuur wilde wel, maar zij werd
teruggefloten door haar colle
ga's. „De Karolingische Burg is
van gemeentelijke betekenis",
aldus het besluit, „en daarom
behoeft de provincie niet mee te
werken."
Ondanks die negatieve reactie
mag de ontwikkeling naar een
aantrekkelijke, historisch ver
antwoord heringerichte Karo
lingische Burg niet stil komen te
staan, meent de Souburgse initi-
tiefgroep. Zij doet een dringend
beroep op de gemeente Vlissin
gen desnoods alleen samen door
te gaan. De projectgroep heeft
zelf woensdagavond alweer een
stap gezet.
Om de Souburgse bevolking
meer bekend te maken met de
middeleeuwse Burg, wordt in de
bibliotheek van Oost-Souburg
een permanente informatie
stand ingericht, met onder meer
een maquette van de heringe
richte Karolingische Burg.
Het hijswerk na het ongeluk foto Camile Sclielstraete
