PZC
commentaar
5
STEUTEL
Onbereikbare heerlijkheden
Kamerdelegatie sprak
angdurig met Jeltsin
Minister Andriessen tegen
aanscherpen milieubeleid
Schuld en Boete
Boeren bereiden zich
voor op nieuwe acties
binnen- en buitenland
er Beek kan publïkatie nota in december niet garanderen
ieheer
Chemische wapens weg uit Duitsland
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1990
Financiering
Voorschotten
VS-straaljagers
van Soesterberg
naar de Golf
Topambtenaren
van Visserij
keken in eikaars
proces-verbaal
Schone auto's
Te handig
nzekerheid groeit bij Defensie
iiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i
'N HAAG (GPD) - Het is onze-
r of de voor december aange-
ndigde Defensienota van mi-
ster Ter Beek vóór het eind
n het jaar de Tweede Kamer
reikt. Ter Beek verklaarde
steren tijdens overleg met de
i,mer zich „niet compleet te
innen binden op 1 januari",
nnen het kabinet, maar ook
nnen het ministerie van defen-
bestaat onenigheid over het
dstip van presentatie van de
efensienota. In de nota wordt
toekomstige structuur van de
Nederlandse krijgsmacht be-
s breven. Ook de financiële
ruimte moet voor een periode
v in tien jaar worden vastgelegd.
Bij Defensie gaan nu stemmen
0 5 de nota uit te stellen, omdat
internationale situatie te on-
aidelijk is om daar een nieuwe
ructuur van de krijgsmacht op
t baseren. Met het wegvallen
lm de Muur, de toenadering
lissen Oost en West en de op-
1 aiende conflicten in het Mid-
en-Oosten is de onzekerheid
I ver de toekomst toegenomen.
I ip het departement wordt daar-
liast betoogd dat het na het
I astleggen van de bezuiniging
|p het defensiebudget nauwe-
jks nog mogelijk is daar even-
jieel op terug te komen. Ook mi-
I ister Van den Broek (buiten-
(Advertentie)
(3
landse zaken) zou huiverig staan
tegen een exacte invulling van
de bezuinigingen in de komende
jaren.
Minister Kok (financiën) heeft
zich, zoals bekend, ook in de dis
cussies over de Defensienota ge
mengd. Kok ziet mogelijkheden
juist méér te bezuinigen als de
Defensienota voorlopig wordt
uitgesteld.
CDA en PvdA drongen gisteren
aan op een snelle publikatie,
vooral om het Defensie-perso
neel zekerheid te bieden.
Minister Ter Beek liet overigens
doorschemeren een oplossing te
hebben gevonden voor de on
enigheid op zijn departement en
in het kabinet. De minister
schetste de Defensienota als een
„basisplan". In de financiële on
derbouwing zal nog ruimte zijn
voor aanpassing door minima en
maxima aan te geven wat de be
zuiniging betreft.
CDA-kamerlid Frinking drong
er bij Ter Beek overigens op aan
over vijf jaar een nieuwe Defen
sienota te laten verschijnen. Vol
gens de CDA'er dient de Defen
sienota voor de komende vijf
jaar „enige rust op het gebied
van de financiering" te bieden.
Die zekerheid is ook gewenst om
de nieuwe structuur van de
krijgsmacht in te voeren.
Over vijf jaar zal de internatio
nale veiligheidssituatie heel an
ders zijn, verwacht Frinking.
Dan moet ook opnieuw worden
nagedacht over de toekomst van
het Nederlandse leger. Hij waar
schuwde Ter Beek geen verdere
bezuinigingen aan te kondigen
vóórdat de Defensienota er is.
Te lang is Ter Beek bezig ge
weest met „individuele, korte
termijnmaatregelen", aldus
Frinking.
Dat de dienstplicht met ingang
van de november-lichting
dienstplichtigen met twee
maanden wordt verkort werd
door CDA en PvdA positief
beoordeeld. Wel vonden beide
regeringspartijen het rechtvaar
diger ook dienstplichtigen die al
eerder onder de wapenen zijn ge
roepen twee maanden eerder te
laten afzwaaien.
Ter Beek uitte zijn ongenoegen
nog over de vakbonden van de
militairen. Die klappen steeds
uit vertrouwelijk overleg met de
minister. Ter Beek zei zich er na
der over te beraden of dergelijk
vertrouwelijk overleg nog zin
heeft.
NEUSTRELITZ (GPD) - Sovjet-soldaten staren begerig naar
Westduitse produkten in deze Oostduitse winkel. Zij krijgen
hun soldij tegenwoordig uitbetaald in harde Westmarken. Het
bedrag is echter laag. Rokende militairen kunnen voor het geld
per maand zes pakjes sigaretten kopen.
Intussen zijn Russische militairen steeds vaker het doelwit van
agressie. Plaatsvervangend commandant luitenant-generaal
Kalinin wil dat de Oostduitse autoriteiten optreden tegen ge
welddadige burgers.
Kalinin: „Grote onrust en zorg baren ons de snelle groei van het
aantal gewelddadige aanvallen door extremistische groepen en
burgers". De generaal noemt aanvallen op wachtposten, officie
ren en hun gezinnen en de schending van gedenktekens en mili
taire begraafplaatsen. Generaal Gennadi Dmitrijew, de Russi
sche militaire aanklager in het grootste garnizoensgebied, Pots
dam, meldde donderdag dat verschillende malen op voertuigen
is geschoten, soldaten in elkaar zijn geslagen en kazernes met
stenen zijn bekogeld. Dmitrijew zei met zorg de dag van de een
wording af te wachten: alleen vorige week zijn al 20 dreigbrieven
binnengekomen. Extremisten hebben aangekondigd in de nacht
van 2 op 3 oktober een 'echt vuurwerk met granaten en explosie
ven' voor de Russen te organiseren (foto ANP)
IOSKOU (ANP) - Aan het einde
an het bezoek aan de Sovjetu-
ie heeft de Nederlandse parle-
lentaire delegatie een onder
oud van anderhalf uur gehad
iet Boris Jeltsin, president van
Sovjet-republiek Rusland,
oor het plotseling ingelaste
ezoek aan Jeltsin was oor-
jronkelijk een half uur uitge-
okken, maar hij was goed op
Ireef, aldus een van de delega-
ieleden donderdag in Moskou,
ielangrijkste onderwerp in het
esprek was de economische
ervorming van de Sovjetunie,
'olgens Jeltsin opteren 13 van
15 Sovjet-deelrepublieken
oor het economisch plan van
lorbatsjov's adviseur Sjatalin,
at voorziet in omschakeling
an de geleide economie naar
en markteconomie in vijfhon-
erd dagen.
Slot van pagina 1
'oorden over. Het Rijkswegen-
onds vertoont ernstige tekort
komingen. De controle op uitge-
oerde werken schiet tekort. De
tekenkamer heeft voor het Mo
biliteitsfonds helemaal geen ver-
paring omdat de gegevens van
Se accountants ontbreken.
Onzekerheid bestaat over de uit-
save van 1 miljard gulden voor
tads- en dorpsvernieuwing
foor VROM in 1989. Bij Binnen-
pndse Zaken ontbreken ac
countantsverklaringen over de
besteding van gelden 2 miljard
'oor de politie. Problemen zijn
'r °ok bij de WIR. De Rekenka
ar kan geen zekerheid krijgen
'ver de uitgave van 3.3 miljard
tuiden voor deze investeringsre-
kritiek heeft de Rekenkamer
'°k op het verstrekken van fi-
anciële voorschotten door de-
'ai tementen. De dossiervor
ming daarover is vaak slecht al
hoewel her en der wel acties
aande zijn om dat te verbete
en.
xact inzicht in de uitstaande
oorschotten, de omvang en de
uderdom, ontbreekt vaak. Op
ele departementen laat het af
wenen van voorschotten te
onsen over. De situatie is in het
'gemeen „zorgwekkend", aldus
e Rekenkamer. Op Algemene
aken (de rijksvoorlichtings-
lenst) en Verkeer en Water
rat zijn in 1989 voorschotten
-geven om te voorkomen dat
op de begroting overbleef
at dan terug zou moeten naar
inanciën.
Het plan van premier Ryzjkov,
dat veel gematigder is, maakt
weinig kans. Jeltsin verwacht
dat Ryzjkov daarom zal aftre
den. De Russische president zei
voorts dat zijn verstandhouding
met Gorbatsjov is verbeterd. „Ik
heb onlangs vijf uur met hem ge-
SOESTERBERG (GPD)
Twaalf van de vierentwintig
F15 Eagle straaljagers van het
Amerikaanse squadron op de
luchtmachtbasis Soesterberg
zijn verkocht aan Saudi-Ara-
bië. Vervanging van de straalja
gers is, volgens een woordvoer
der van de Amerikaanse ambas
sade in Den Haag, 'voorlopig
niet aan de orde'. Binnen twee
weken zullen de F15 straalja
gers door hun piloten naar Sau-
di-Arabië worden gevlogen.
De woordvoerder wilde niet in
gaan op de gevolgen voor de
1800 personeelsleden.
DEN HAAG (GPD) - Topambte
naren van het ministerie van
landbouw en visserij, en mede
werkers van de Algemene In
spectiedienst (AID) hebben in
zage gehad in de processen-ver-
baal die de rijksrecherche heeft
gemaakt over misstanden in de
visserij. Dit is de kamercom
missie voor visserij gebleken
tijdens het horen van dertien
betrokkenen in de afgelopen
twee dagen. Formeel waren de
processen-verbaal geheim. Ze
liggen op het ministerie van jus
titie.
De kamercommissie heeft in
middels in een brief aan de mi
nisters Braks (landbouw en vis
serij) en Hirsch Ballin (justitie)
opheldering gevraagd over de
gang van zaken. Het feit dat de
betrokkenen eikaars proces
sen-verbaal hadden kunnen in
zien, bleek de commissie uit ant
woorden op bepaalde vragen tij
dens het achter gesloten deuren
horen van betrokkenen. Volgens
een van hen keek de commissie
„raar op" toen op vragen ant
woorden kwamen die recht
streeks uit processen-verbaal
van anderen te halen waren
(Zie ook pagina 4)
sproken. Dat is langer dan in de
vijf voorafgaande jaren bij el
kaar", zo verklaarde Jeltsin.
De steeds ernstiger crisis in de
economie van de Sovjetunie kan
tot een militaire staatsgreep lei
den. Die waarschuwing uitten
donderdag verschillende Sov
jet-bladen. De Literatoernaja
Gazeta vroeg zich af wat het le
ger zal doen nu de positie van de
militairen wordt bedreigd door
ontwapeningsmaatregelen, het
ombouwen van wapenfabrieken
voor andere doeleinden en de te
rugkeer uit Oost-Europa van
tienduizenden werkloze officie
ren voor wie adequate huisves
ting ontbreekt.
In het geval van een greep naai
de macht zullen de generaals
volgens de krant hun heil zoeken
bij de meest conservatieve lagen
van de bevolking.
Het weekblad Moskovskije No-
vosti publiceerde zelfs een sce
nario voor een staatsgreep. Ver
wijzend naar informaties uit
kringen van liberale officieren
zouden militairen op „een dag
X" de macht willen overnemen.
„Een comité van nationale red
ding zal de bevolking de oplos
sing van alle problemen belo
ven".
(zie ook pagina 4)
NORDENHAM/BREMEN (AFP/DPA/UPI)
Een trein met 14.500 Amerikaanse gifgasgra
naten is donderdagochtend in de Westduitse
havenstad Nordenham gearriveerd.
De trein is de eerste van zeven konvooien die
meer dan 100.000 gifgasgranaten vanuit de
Amerikaanse legerbasis Miesau in de Pfalz
naar de havenstad aan de Noordzee brengen.
Zo'n 10.000 militairen, politie-mensen en leden
van de rampenbestrijdingsdienst zijn bij deze
„Aktie Lintworm" ingezet.
In Nordenham worden de granaten aan boord
van twee Amerikaanse vrachtschepen geladen
die ze naar een atol in de Stille Zuidzee brengen
waar ze in een speciaal daarvoor ontworpen fa
briek worden vernietigd.
De 400 ton chemische wapens, onder meer ze
nuwgas, lagen sinds het eind van de jaren zes
tig opgeslagen in bunkers in een woud bij Clau
sen, niet ver van de grens met Luxemburg foto
DP A
DEN HAAG (GPD) - Minister
Andriessen (Economische Za
ken) wil de milieuplannen van
het kabinet niet aanscherpen.
Het NMP/Plus is toch al een „mi-
trailleurvuur aan maatrege
len", aldus de CDA-bewinds-
man. Hij zei dat gisteren tijdens
de tweede en laatste ronde in
het debat over de plannnen.
Een fermere aanpak van het
broeikaseffect -waarvoor een
Kamermeerderheid pleitte- is
volgens Andriessen volstrekt
onhaalbaar. „Ik durf die ver
plichting niet op me te nemen".
Ook bij minister Maij-Weggen
(Verkeer en Waterstaat) vingen
de parlementariërs bot. Zij ont
raadde een motie van CDA en
PvdA om de zandgronden actie
ver te beschermen tegen uitdro
ging. De motie vond ze wel sym
pathiek, „maar ik weet beslist
niet hoe ik een dergelijk ver
gaande motie moet uitvoeren",
aldus Maij-Weggen.
De enige toezegging kwam van
minister Alders (VROM). Hij is
bereid een statiegeld-regeling te
ontwerpen voor batterijen. Te
gelijkertijd deed hij een drin
gend beroep op CDA en PvdA
zich daarmee voorlopig tevre
den te stellen.
De bewindsman wil eerst zijn
overleg met de verpakkingenin
dustrie afronden en pas dan een
besluit nemen over de door CDA
en PvdA bepleite statiegeld-re
gelingen voor aluminium blik
jes, plastic flessen en glazen pot
ten. Voor aluminium blikjes is
een verbod misschien beter, al
dus Alders.
Daarnaast wordt het fiscale
voordeel voor schone auto's
(met drieweg katalysator) op
verzoek van de regeringsfracties
straks toegepast op auto's die
aan de allernieuwste Ameri
kaanse normen voldoen.
Op termijn verlangen de rege
ringspartijen dat het principe
'de vervuiler betaalt' in zijn oude
luister wordt hersteld. „De bur
ger die iedere week één vuilnis
zak langs de straat zet zou eigen
lijk minder reinigingsheffing
moeten betalen dan de burger
die er telkens drie neerzet", al
dus het PvdA-Kamerlid Van der
Vaart.
Minister Andriessen liet blijken
dat hij de milieuspecialisten in
de Kamer nogal wereldvreemd
vindt. „In het vijf-uur durend de
bat van woensdag is het woord
werkgelegenheid slechts vier
keer gevallen", turfde Andries
sen. Volgens hem verkeert het
bedrijfsleven in enorme onzeker
heid over de effecten van het
NMP/Plus. ,,U schetst een kari
katuur", kaatste PvdA-Kamer
lid Van Rijn terug„Het bedrijfs
leven is van meet af aan bij de
opstelling van de milieuplannen
betrokken is geweest."
Andriessen vindt dat de Kamer
leden te inventief zijn in het
steeds opnieuw bedenken van
scherpere eisen waaraan het be
drijfsleven zich dient te houden.
„Je doet iets voor het milieu en
je bent nog niet halverwege of de
politiek stuurt alweer nieuwe ei
sen op je af', aldus Andriessen.
„Denkt U nou heus dat de Ka
mer het ook niet liever in één
keer goed geregeld wil zien?",
vroeg het Groen Linkse Kamer
lid Willems.
Andriessen vroeg de Kamerle
den het bedrijfsleven de tijd te
geven. De tegenstelling tussen
economische groei enerzijds en
het milieu anderzijds acht de be
windsman „verouderd". Vol
gens Andriessen wordt een goed
milieubeleid juist mogelijk ge
maakt door groei.
De kamer hoort de ministers Maij en Hirsch Bal
lin over ëen vermeend gebrek aan samen
spraak. Maij, behoedster van zowel Verkeer als Wa
terstaat, wil hogere boetes op zwart rijgedrag'. Ze zit
daarbij niet te wachten op de overwegingen van Jus
titie: zij bepaalt wat goed is. De boete wordt geheven.
Mevrouw Maij heeft bij haar aantreden als minister duidelijk
gemaakt een snelle start te verkiezen boven getalm. Ze bleek
op het doorgaans rustige traject Brussel-Straatsburg-Lux
emburg voldoende dadendrang opgebouwd te hebben, om
onstuimigheid uit te stralen. De Haagse slakkegang moest
plaats maken voor een gestrekte galop, opdat waarlijk alles
in korte tijd anders zou worden. Geen gezeur, no nonsense, er
staat een volbloed op de baan! De verbetenheid waarmee de
ze boodschap verkondigd werd, wekte verwondering en af
wijzing. Plakplaatjes, die om haar snelle verwijdering vroe
gen, werden bestsellers. Er bleek ook ruimte voor bewonde
ring. Maij hield er zelfs een fanclub aan over.
Het is niet verwonderlijk, dat we nog uiterst zelden van
dit op bemoediging gerichte gezelschap vernemen. Zijn
de klaroenen verstopt? Maij heeft enig tempo verloren en er
is bar weinig terecht gekomen van de breed uitgemeten ver
anderingen. In de duur-sport die de politiek is, dreigen al te
snelle starters gevoelig door de hoefjes te zakken. Partij, ka
mer noch kabinet lieten zich bruskeren. Ze floten Maij nogal
schril terug en maakten duidelijk, dat althans deze voorhoe
defiguur niet over een gedegen uitvalsbasis beschikte. Dacht
de minister nog aan een hoofdrol in het succesverhaal Hanja
get your gun!, het politieke front vermaakte zich reeds met
de nieuwste opvatting van De getemde feeks.
Mevrouw Maij heeft inmiddels veel verzachtend water bij
haar wat wrange wijn moeten doen. De omgang met
collegae, partij en parlement wordt voortdurend bijgesteld.
Haar uit stroeve steen gehouwen stelligheden vertonen vaak
zwakke punten. Ferme toezeggingen, of die nu de vergoeding
van stormschade of de maximale snelheden betreffen, wor
den niet nagekomen. De no nonsense-score blijft achter bij
de belofte. Het waait in Nederland, er stroomt vuil water door
Schelde en Rijn, de schippers varen en er rijden (nog) auto's.
De behoefte aan een krachtige minister van Verkeer en Wa
terstaat is aldus duidelijk. Op dat terrein gebeurt het voor
velen ongelooflijke: er wordt hier en daar met stijgende
nostalgie gesproken over het tijdperk-Neelie.
Volgende week moet de minister opnieuw opdraven in de
tweede kamer. De volksvertegenwoordiging wil inge
licht worden over wat voorlopig 'een eigengereidheid' wordt
genoemd. Justitieminister Hirsch Ballin is het zeer oneens
met Maij, die in een nieuwe aanval van voortvarendheid ei
genmachtig de boete voor zwartrijders van 25 tot 100 gulden
heeft verhoogd. Deze drastische verzwaring, die volstrekt
niet past in de gangbare strafmaatgeving, hoort kennelijk
thuis in het rijtje van Maijse Onbekooktheden. Overleg heeft
ontbroken; Maij zou haar collega pas om een oordeel ge
vraagd hebben toen haar besluit al in het postbakje van de
kamer lag. Deze slik-of-stik-taktiek wordt niet geaccepteerd.
Vrouwe Maij zal zonder twijfel worden herinnerd aan haar
uitval naar collega Alders. Deze kreeg onlangs de met dunne
mond uitgesproken verzekering, dat er 'in dit land maar één
minister van Verkeer en Waterstaat is'. Mag dat ook voor
Justitie gelden?
O.
DEN HAAG (GPD) - Akkerbou
wers uit het hele land willen in
oktober weer op hun tractoren
stappen om te protesteren tegen
de graanprijzen, die dit jaar zes
procent lager liggen dan vorig
jaar. In de maanden daarna zul
len de acties volgens de boeren
steeds harder worden.
De vijf actievoerders van vorig
jaar, de zogenaamde 'bende van
vijf, zijn onder voorzitterschap
vanKlaasJandeW aard bezig de
acties landelijk te coördineren.
Alle regio's worden gepolst over
de acties welke men denkt te
voeren.
De akkerbouwers zijn zeer onte
vreden over de werking van de
inkomenssteunregeling en de
bedrijfsbeëindigingsregeling.
Beide regelingen werden na de
acties van het afgelopen voor
jaar door de Tweede Kamer
goedgekeurd. Ook zijn de boe
ren ontevreden over de regiona
le commissies die opdracht heb
ben te zoeken naar structurele
oplossingen voor de problemen
in de akkerbouw.
Deze regionale commissies moe
ten in november hun plannen in
dienen bij het ministerie van
landbouw. Het zoeken naar re
gionale oplossingen was een van
de voorstellen van de commissie
van wijze mannen, bestaande
uit oud-minister De Koning en
de Commissarissen der Konin
gin Wiegel (Friesland) en Meijer
(Drenthe). Voor de totstandko
ming' van de regionale herstruc
tureringsplannen heeft minister
Braks 450 miljoen gulden uitge
trokken. Dit bedrag moet in een
periode van vijf jaar worden be
steed.
PZC
Directie: K. Scherphuis,
W. F. de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie:
M. P. Dieleman,
algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas,
hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek,
adjunct-hoofdredacteur.
Viissingen: Oostsouburgse-
weg 10, Postbus 18, 4380 AA
Viissingen. Tel. 01184-84000.
Steunpunt: Boekhandel Bik
ker, Walstraat 94.
Middelburg: Markt 51,
4331 LK Middelburg.
Tel. 01180-81000.
Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ
Goes. Tel. 01100-31800.
Terneuzen: Nieuwstraat 22,
4531 CW Terneuzen.
Tel. 01150-94457.
Hulst: Steenstraat 6, 4561 AS
Hulst. Tel. 01140-14058.
Axel: Nassaustraat 15, 4571
BK Axel. Tel. 01155-8000
Zierikzee: Oude Haven 41,
4301 JK Zierikzee.
Tel. 01110-15380
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag van 8.00
tot 17.00 uur.
Zaterdags in Goes,
Middelburg en Viissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Centrale redactie: Postbus 18,
4380 AA Viissingen,
01184-84000;
's avonds op zondag t/m vrij
dag: vanaf 19.00 uur;
in het weekeinde: verwijzing
via de telefonische bood
schap op de kantoren.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openings
tijden; zaterdags tot 16.00 uur:
op de kantoren door de klacht
in te spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties: tij
dens kantooruren en maan
dag- t/m vrijdagavond van
20.30 tot 22.00 uur en zondag
avondvan 20.00 tot 22.00 uur:
01184-84000.
Abonnementsprijzen: per
kwartaal 73,80; franco per
post 89,00; per maand
25,50; jaarabonnement
285,00; jaarabonnement
franco per post 350,00; losse
nummers maandag t/m vrij
dag 1,35, zaterdag 1,75
p.st., (alle bedragen inclusief 6
pet. btw).
Postrek.nr.: 3754316 t.n.v.
PZC ab.rek. Viissingen.
Advertentietarieven: 143 cent
per mm; minimumprijs per
advertentie 21,45; ingezon
den mededelingen 2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit
blad 5,- meer. Volledige ta
rieven met contractprijzen op
aanvraag (alle advertentieprij
zen exclusief 6 pet. btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant
B.V., Viissingen.