)ouane garandeert
ontroledichtheid
ij vis-aanlanding
Buthelezi boos op PvdA-kamerlid
commentaar
Helsinki
Brussel
kkoord Bonn en Moskou
ver kosten aftocht Russen
Proces rond ramp
Zeebrugge begonnen
Nieuw! Het Volle Pond
voor in de keuken.
Dat zit niet voor niets
in 'n kuipje.
Burgerpersoneel
vervangt turbines
van fregat in Golf
binnen- en buitenland
Tutu waarschuwt voor gevaar staatsgreep Elf doden in Soweto
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1990
IaNNESBURG (UPI) - De
Jafrikaanse president Fre-
|u de Klerk en Nelson Man-
I, topman van het Afrikaans
tonaal Congres (ANC), ko-
I vandaag in Pretoria bij el-
j om het geweld in de zwarte
Inoorden te bespreken. Dat
Ikte het ANC maandag be
ll. Bisschop Tutu en enkele
(ere geestelijken waar-
Twden De Klerk maandag
het gevaar van een staats-
Chaos
ifter bedreigt
utomobilist
Compensatie
Nog meer
MARGARINE VOOR BAKKEN EN BRADEN.
Het Volle Pond voor in de keuken.
Minstens 70% cis-onverzadigd vet.
Dutje
bpoverleg Pretoria over geweld
rP-
Ir gevechten tussen aanhan-
s van het ANC en leden van
fulu-beweging Inkatha kwa
de afgelopen zes weken
leveer 600 mensen om. In de
lht van zondag op maandag
Ten bij gevechten in de zwarte
■rstad Soweto elf doden.
Ichop Desmond Tutu en drie
(ere hoge Zuidafrikaanse
jstelijken hebben president
derik de Klerk er maandag
|r gewaarschuwd dat een ge-
minninge „derde macht" be-
[kan zijn met het voorberei-
van een staatsgreep in
[-Afrika. Dit blijkt uit een
nmuniqué van het kantoor
i de zwarte aartsbisschop.
Tijdens een gesprek dat een uur
duurde hebben de geestelijke
voorlieden het Zuidafrikaanse
staatshoofd oogegetuigenver
slagen voorgelezen van 36 geval
len van doodslag die gepleegd
zijn in het zwarte woonoord Se-
bokeiig op 60 km ten zuiden van
Johannesburg.
Getuigen hebben verklaard dat
blanke mannen, die hun gezicht
zwart hadden gemaakt, meede
den aan een aanval die naar ver
luidt het werk was van aanhan
gers van Zulu-leider Buthelezi
op woningen van niet-Zulu's.
Politie noch leger deden hun
best om de mannen te ontwape
nen.
„De bisschoppen verklaarden
dat ze een duistere „derde
macht" er van verdenken dat die
het land in chaos wil storten,
waarschijnlijk om een klimaat
te scheppen waarin een staats
greep tegen de regering-De
Klerk een goede kans zou ma
ken", aldus het communiqué.
De bisschoppen willen een on
middellijke zuivering van de po-
N HAAG (ANP) - De Neder-
dse Douanebond garandeert
samenwerking tussen doua-
rs en ambtenaren van de Al-
nene Inspectiedienst (AID)
n voldoende contröledicht-
d" bij de vangstaanvoer van
in de Nederlandse havens,
orzitter De Jong van de Doua-
)ond verbaast zich maandag
en brief aan minister Braks
aan de Tweede Kamer over
feit dat de douane „gelet op
weerkerende problemen
de controle op de vis-
igst", niet wordt betrokken
de controle.
„aanbod" van de douane-
ïd komt nadat minister
ks anderhalve week geleden
weten dat ondanks alle con-
e het illegaal aanlanden van
gewoon doorgaat. Deze week
hoort de Kamer een aantal be
trokkenen, alvorens een oordeel
te vellen over Braks' controlebe
leid.
Op de achtergrond speelt boven
dien mee dat de douane na het
opengaan van de Europese gren
zen een deel van haar werkzaam
heden kwijtraakt en naarstig op
zoek is naar nieuwe taken.
Volgens De Jong hebben doua
ne-beambten op grond van wet
telijke bevoegdheden de moge
lijkheid controles op de aanlan
ding van vis uit te voeren.
„Waarom wordt er wel samenge
werkt met de AID op andere ter
reinen, en niet op het gebied van
de visaanlanding", zo vraagt hij
zich af. De bond hoopt dat de
Kamer de suggestie bij de be
sluitvorming zal betrekken.
(Zie ook pagina 4)
litie en de Zuidafrikaanse veilig
heidsdienst „om die te ontdoen
van elementen die het proces
van vrede in Zuid-Afrika zouden
kunnen pootje haken".
De geestelijken noemen het
„van wezenlijk belang" dat „de
politie en de veiligheidstroepen
het vertrouwen hebben van de
gehele gemeenschap". Verder
dringen zij aan op voortdurend
justitieel onderzoek naar uitin
gen van geweld, te beginnen met
de moorden in Sebokeng. Ook
pleiten zij voor de vorming van
een nieuwe eenheid binnen de
veiligheidstroepen „die op een
zodanige basis is samengesteld
dat ze door de zwarte gemeen
schap wordt gerespecteerd".
'mg
Delegatieleider Aarts en Buthelezi (foto Raymond RuttinglANP)
DURBAN (ANP) - Inkatha-leider Mangosuthu Buthelezi, hoofd
van het niet onafhankelijke thuisland Kwazulu in Zuid-Afrika,
heeft maandag de opstelling gehekeld van PvdA-kamerlid J.
Verspaget. Hij deed dit na een gesprek met de Nederlandse par
lementaire delegatie die op werkbezoek is in Zuid-Afrika.
Buthelezi zei dat Verspaget blijk had gegeven van partijdigheid -
ten faveure van het ANC - en noemde haar kleingeestig. Haar
vraagstelling was „agressief', aldus Buthelezi, terwijl de andere
delegatieleden zich zakelijk opstelden.
Tussen aanhangers van Buthelezi, prins van de Zulu's, en van
het ANC woedt een bloedige machtsstrijd. In Zuid-Afrika klin
ken steeds nadrukkelijker de berichten door dat de politie in de
ze gevechten partij kiest voor de Inkatha-aanhangers.
In een reactie op de aantijgingen van Buthelezi verklaarde Ver
spaget haar opstelling met te zeggen dat zij de afgelopen dagen
veel heeft gehoord dat wijst op betrokkenheid van Inkatha-men-
sen bij het zwarte geweld.
I I I I I I I I MMMil
vj
Wat zondag in Helsinki tot stand is gekomen is
iets waar de gehele wereld tientallen jaren van
heeft gedroomd: de Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie zij-aan-zij in de strijd tegen het grote onrecht.
De tekst van de gezamenlijke verklaring van Bush
en Gorbatsjov is duidelijk en niet voor tweeërlei uitleg vat
baar. De beide presidenten staan honderd procent achter al
le stappen die in VN-verband zijn genomen tegen agressor
Irak. Geen gedraai of een dubbele bodem in de verklaring;
unanimiteit en eensgezindheid beheersen het gezamenlijke
standpunt. Dat kan het begin vormen van een nieuw beleid
van de beide grootmachten. De wereld als geheel zou er zeer
mee gebaat zijn.
De politieke ontwikkelingen van de afgelopen twee, drie
jaar in de communistische wereld hebben zondag in
Helsinki in positieve zin een verlengstuk gekregen. Het bijna
bondgenootschappelijke optreden van de Russen en de
Amerikanen in de Golfcrisis is van eenzelfde orde als het los
laten van Oost-Europa en de Sowjet-instemming met de
Duitse hereniging. Meer dan Bush legt Gorbatsjov dan nog
een extra accent op het vreedzame karakter, dat het ken
merk moet zijn van elke (gezamenlijke) aanpak ter oplossing-
van de crisis. Maar van dat graduele verschil in opvatting
blijkt overigens niets in de verklaring van de beide presiden
ten. Voor het forum van de wereld belijden zij één en ander
maal hun afschuw van het soort militaire avonturen a la Sad
dam Hoessein.
In dat kader past niet de dreiging van een militaire actie
tegen Irak als dat land de 'aanbevelingen' van Bush en
Gorbatsjov naast zich neerlegt. Een dergelijke optie dient
eventueel op een later tijdstip aan de orde te worden gesteld.
Militair ingrijpen moet als een allerlaatste middel worden
gezien. Hoewel de verleiding, vooral voor de Amerikanen,
groot is om een lik-op-stuk-politiek toe te passen, heeft Bush
die optie niet gebruikt in Helsinki. Hij zou ook weinig gehoor
hebben gevonden bij Gorbatsjov, die objectiever en minder
emotioneel bij de Golfcrisis is betrokken. Onder de huidige
omstandigheden is de in Helsinki overeengekomen aanpak
de beste.
Opvallend in het geheel van het Golfconflict is dat Bush
een williger oor vindt bij Gorbatsjov dan bij zijn West-
europese Navopartners. Deze staan, zo bleek gisteren in
Brussel, afwijzend tegenover het zenden van grondtroepen
naar het gebied van de Golf, zoals de Amerikanen hebben
gevraagd. Deze terughoudendheid van de Europese Navo
partners is begrijpelijk; zij beseffen maar al te goed dat er op
dit moment een escalerende werking uitgaat van het zenden
van grondtroepen. Een samen-uit-samen-thuis-gevoel is in
dit opzicht misplaatst. De Westeuropese landen gaan hun
verantwoordelijkheid tegenover de wereldgemeenschap
echt niet uit de weg. Zij zijn wel degelijk in de Golf present
met lucht-en zeestrijdkrachten. Vooralsnog zal Bush daar
mee genoegen moeten nemen.
Dim
Van onze correspondent)
ST-BERLIJN - De Westduit-
|kanselier Kohl en de Russi-
le president Gorbatsjov heb-
maandag tijdens een tele-
ingesprek in principe over
stemming bereikt over de
[js van de Duitse hereniging.
onn werd vernomen dat de
jstduitse regering bereid is
;eveer twaalf miljard mark
ier jaar te betalen als com-
ïsatie voor de stationerings-
iten van de nog in de DDR ge
erde Russische soldaten,
k zou de huisvesting in de
rjetunie van de vertrekken-
militairen worden bekos-
d.
Westduitse staatssecretaris
i financiën vliegt vandaag
ir de Russische hoofdstad om
laatste hindernissen uit de
?te ruimen. De Russische mi-
ter van buitenlandse zaken
vardnadze en zijn Westduitse
lega Genscher lieten weten
nu in principe niets meer de
lertekening van het twee plus
r akkoord, morgen in Mos-
i. in de weg staat.
Russen hadden 18 miljard
hst, terwijl Bonn niet verder
de gaan dan zeven miljard,
ar in beide hoofdsteden twij-
ie niemand eraan dat een
npromis zou worden gevon-
1 Bij de top tussen Kohl en
rbatsjov in de Kaukasus be-
fde de Russische leider dat de
000 Russische soldaten voor
d 1994 zouden worden terug
trokken. Gorbatsjov had ech-
ook duidelijk gemaakt dat de
istduitsers een flink deel van
d.OO (ANP) - De rijkspolitie
Oploo heeft maandag in de
igeving van de A73 een 24-ja-
[e Italiaan aangehouden die
ran wordt verdacht een auto-
ibilist te hebben gegijzeld on-
r bedreiging van een mes. De
'itie in Oploo heeft dit maan-
gavond meegedeeld.
man, die ter hoogte van Nij
gen als lifter was ingestapt,
tte plotseling een mes op de
rst van de bestuurder en eiste
t deze hem naar Keulen zou
sngen. Ter hoogte van het kla-
i'blad Rijkevoort wist de auto-
Jbilist zijn voertuig tot stil-
md te brengen en te vluchten.
1 hield een passerende auto
n en werd door de bestuurder
arvan naar de politie van Box-
;er gebracht,
lifter kon later in de omge-
van de rijksweg worden
ngehouden.
de daaraan verbonden kosten
op zich moesten nemen.
Verder verlangde hij compensa
tie voor de stationeringskosten,
die Moskou na de invoering van
de D-mark, in harde valuta moet
opbrengen. Waarnemers in
Bonn vonden dit geen onredelij
ke eis, aangezien de Westduitse
regering ook bijna twee miljard
per jaar uitgeeft voor de geal
lieerde strijdkrachten die in
West-Duitsland zijn gelegerd.
Het compromis is voor beide zij
den aanvaardbaar. Kohl ziet de
regeling, die ook een herscho
lingscursus voor Russische mili
tairen inhoudt, als een bijdrage
voor het slagen van de perestroi-
ka-politiek van Gorbatsjov.
De Sovjetunie en de Verenigde
Staten overwegen nog meer
troepen uit Europa terug te trek
ken als onderdeel van een ont
wapeningsovereenkomst die
naar verwachting nog dit jaar
zal worden ondertekend. Dat zei
de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, James Ba
ker, maandag in Brussel.
Baker zei dat de Amerikaanse
plannen om. overeenkomstig
het verdrag van Wenen, de troe
pen te verminderen tot 195.000
man zijn achterhaald door de ge
beurtenissen in Oost-Europa.
De bewindsman zei dat de situa
tie is gewijzigd door de geplande
terugtrekking van de Sovjet
troepen uit de DDR en als ge
volg van een overeenkomst om
de gezamenlijke troepenmacht
van de beide Duitslanden te be
perken tot 305.000.
Kapitein Lewry bij aankomst voor de Old Bailey foto EPA)
Advertentie
...minstens 70% cis-
onverzadigd vet
(w aan an 45 tot
50% linolzuur) en
rij el geen cholesterol.
Het Volle Pond voor in
de keuken is een plantaar
dige margarine voor bak
ken en braden van een volstrekt
unieke samenstelling. Het plan
taardige vet dat erin zit, is namelijk
grotendeels niet gehard. En dat
heeft het grote voordeel dat Het
Volle Pond voorin de keuken min
stens 70% cis-onverzadigd vet
bevat - precies wat verantwoorde
voeding vandaag de dag vereist.
Als gevolg van de samenstelling
is deze margarine zo zacht, dat
Gouda's Glorie Het Volle Pond
aan
er
voorin de keuken niet in 'n
pakje doet, maar in een
kuipje. U herkent 't
het gouden deksel en u kunt
prima mee bakken en braden, het
geeft bijvoorbeeld 'n prachtig
bruine jus. Want verstandig eten
moet natuurlijk wel lekker blijven,
nietwaar?
(Ükiuöas
(Slorit
LONDEN (AP) - Voor de Lon-
dense rechtbank Old Bailey is
maandag het proces begonnen
rond de ramp met de Britse
veerboot Herald of Free Enter
prise, die maart 1987 voor de re
de van Zeebrugge 193 mensen
het leven kostte.
Bij het proces, dat naar ver
wachting vijf maanden zal du
ren, moeten de eigenaar van de
boot, P and O European Ferries -
de nieuwe naam die Townsend
Thoresen kort na de ramp aan
nam - en zeven gewezen perso
neelsleden zich verantwoorden
voor aanklachten die nabe
staanden van de slachtoffers te
gen hen hebben ingebracht. Er is
voorlopig gekozen voor de vorm
van een proefproces, omdat het
in de Britse rechtshistorie niet
eerder is voorgekomen dat een
bedrijf wordt veroordeeld we
gens dood door schuld.
De verdachten worden slechts
aangeklaagd voor de dood van
een van de 193 slachtoffers, een
27-jarige vrouw. Haar vader is de
stuwende kracht achter een ver
eniging van nabestaanden van
de slachtoffers die de rederij ver
oordeeld wil zien.
De vereniging heeft een juri
disch gevecht van ruim drie jaar
achter de rug om de hoofdver
dachten voor de rechter te krij
gen. Onder de aangeklaagden
zijn P and O topman Jeffrey De-
velin. kapitein John Kirby, kapi
tein van dienst David Lewry en
de leerling-matroos Mark Stan
ley.
Bij een gerechtelijk vooronder
zoek bekende Stanley dat hij tij
dens de afvaart uit Zeebrugge
een dutje deed, toen hij volgens
het boekje geacht werd de open
staande deuren van het autodek
van de „rij-op-rij-af-boot" te slui
ten. Tot vervolging van de leer
ling-matroos kwam het niet, om
dat een onderzoek uitwees dat
de hele organisatie bij de rederij
aan alle kanten rammelde
DEN HAAG (GPD) - Technici
van Defensie zullen komend
weekeinde de twee defecte gas
turbines van het marine-fregat
Hr. Ms. Witte de With vervan
gen. De oorzaken van de storin
gen zijn nog volstrekt onduide
lijk. Een woordvoerder van de
fabrikant van de motoren, het
Britse concern Rolls Royce,
vindt het 'zeker niet normaal'
dat ze de geest hebben gegeven.
De problemen op het luchtver
dedigingsfregat begonnen vori
ge week donderdag toen één van
de vier turbines uitviel. In het
weekeinde bleek een andere
voortstuwingsturbine wel bruik
baar, maar „onbetrouwbaar" te
zijn. Defensie heeft besloten bei
de motoren te vervangen.
De technici zullen, zodra diplo
matieke toestemming is ver
leend, aan het eind van de week
naar Jebal Ali vertrekken, een
plaats dertig kilometer van Du-
bay in de Verenigde Arabische
Emiraten. De groep, bestaande
uit twee militairen en twintig
burgerpersoneelsleden, is op
vrijwillige basis samengesteld
en krijgt momenteel een veilig
heidstraining. Zij zullen het kar
wei komend weekeinde moeten
klaren. Volgens een woordvoer
der van Defensie is de vervan
ging van de motoren een „routi
ne-klus". Tot het moment van
reparatie blijft de Witte de With
in de Straat van Hormuz pa
trouilleren.
Over de oorzaken van de storin
gen aan de machines tast men
nog in het duister. De speciale
omstandigheden van het ge
bied, waaronder de hitte, zouden
er niets mee te maken hebben.
Beide gasturbines zijn afkom
stig van de Rolls Royce-fabrie-
ken in Groot-Brittannië.
PZC
Directie: K. Scherphuis,
W. F. de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie:
M. P. Dieleman,
algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas,
hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek,
adjunct-hoofdredacteur.
Vlissingen: Oostsouburgse-
weg 10, Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen. Tel. 01184-84000.
Steunpunt: Boekhandel Bik
ker, Walstraat 94.
Middelburg: Markt 51,
4331 LK Middelburg.
Tel. 01180-81000.
Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ
Goes. Tel. 01100-31800.
Terneuzen: Nieuwstraat 22,
4531 CW Terneuzen.
Tel. 01150-94457.
Huist: Steenstraat 6, 4561 AS
Hulst. Tel. 01140-14058.
Axel: Nassaustraat 15, 4571
BK Axel. Tel. 01155-8000
Zierikzee: Oude Haven 41,
4301 JK Zierikzee.
Tel. 01110-15380
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag van 8.00
tot 17.00 uur.
Zaterdags in Goes,
Middelburg en Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Centrale redactie: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
01184-84000;
's avonds op zondag t/m vrij
dag: vanaf 19.00 uur;
in het weekeinde: verwijzing
via de telefonische bood
schap op de kantoren.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openings
tijden; zaterdagstot 16.00 uur:
op de kantoren door de klacht
in te spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties: tij
dens kantooruren en maan
dag- t/m vrijdagavond van
20.30 tot 22.00 uur en zondag
avond v an 20.00 tot 22.00 uur:
01184-84000.
Abonnementsprijzen: per
kwartaal 73,80; franco per
post 89,00; per maand
25,50; jaarabonnement
285,00; jaarabonnement
franco per post 350,00; losse
nummers maandag t/m vrij
dag 1,35, zaterdag 1,75
p.st., (alle bedragen inclusief 6
pet. btw).
Postrek.nr.: 3754316 t.n.v.
PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven: 143 cent
per mm; minimumprijs per
advertentie 21,45; ingezon
den mededelingen 2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit
blad 5,- meer. Volledige ta
rieven met contractprijzen op
aanvraag (alle advertentieprij
zen exclusief 6 pet. btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant
B.V., Vlissingen.
