PZC Pro-Iraakse houding begint Palestijnen op te breken Leuk leren opinie en achtergrond VRIJDAG 31 AUGUSTUS 1990 Radicale economische ommekeer Sovjetunie Koopkrachtdiscussie over centen in plaats van procenten VOEKAbv IF Opstand Zuid-Afrika denkwijzer i i i i i i i 11 11 Bedrogen Leertips Start Afstand Onderste uit kan Sjacheren Bakzeil Gespannen Fantasie Bezoek onze showroom! Maandag t/m vrijdag op afspraak, zaterdag van 9.00-12.00 uur Albert Plesmanweg 50 - 4462 GC Goes Telefoon 01100-33864- Fax 01100-33866 Van onze correspondent Ad Bloemendaal in Tel Aviv De Palestijnen beginnen de gevolgen te ondervin den van hun pro-Iraakse stel- lingname in de Golfcrisis. Saudi-Arabië heeft besloten alle financiële bijdragen aan de Palestijnse Bevrijdingsor ganisatie, de PLO, stop te zet ten. Ook andere Golfstaten storten geen geld meer in de PLO-kas en hebben verblijfs vergunningen van Palestijnse arbeiders ingetrokken. Terugkerende Palestijnen krijgen in Jordanië en in de door Israël bezette gebieden te maken met problemen op het gebied van financiën, huis vesting en onderwijs. En de Palestijnen klagen over een slechte pers in de Arabische wereld. Het besluit van de Saudi's geen geld meer te geven aan de PLO is een zware slag voor die organisatie. De regering in Riyad was de grootste finan cier van de Palestijnen, op de voet gevolgd door het nu door Irak bezette Kuwayt. Volgens PLO-vertegenwoordigers le verden de Golfstaten tweeder de van de ongeveer 1,5 miljard dollar die de organisatie sinds 1979 heeft ontvangen van Ara bische landen, nog afgezien van de vele honderden miljoe nen dollars die rijke sheichs in het Golfgebied aan de PLO ga ven uit hun persoonlijke ver mogen. De PLO ontving tot dusver vijftig miljoen dollar per jaar aan „belasting" uit het Golfge bied, doordat de 700.000 Pale stijnen die in dat gebied werken vijf procent van hun salaris afstaan aan de „Pale stijnse zaak". Dat bedrag wordt automatisch ingehou den door de regeringen in de Golf en vervolgens op een Pa lestijnse bankrekening ge stort. De schattingen over het aan tal Palestijnse arbeiders in Kuwayt lopen uiteen van drie- honderd- tot vierhonderddui zend. Velen zijn hun spaargeld of een deel daarvan kwijtge raakt door de plundering van de Kuwaytse banken door Irak. Hun levensverzekerin gen zijn vrijwel waardeloos ge worden door de aankondiging van de regering in Baghdad dat de Kuwaytse dinar voor taan even veel, of beter gezegd weinig, waard is als de Iraakse. Veel gezinnen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gaza- PLO-leider Yasser Arafat in Parijs, omringd door adviseurs, na een onmoteing over de Golfcrisis met de Franse premier Michel Rocard (foto Pierre GuillaudlEPA) strook zijn financieel afhanke lijk van familieleden die in de Golf werken, al is het totale be drag drastisch verminderd sinds het begin van de Pale stijnse opstand. Een jaar of drie geleden kwam er in de door Israël bezette gebieden nog bijna een half miljard dol lar per jaar binnen aan inkom sten uit Kuwayt en andere olielanden. De laatste jaren hebben de Is raëlische autoriteiten de be dragen die Palestijnen mogen sturen of binnenbrengen aan merkelijk gereduceerd, in een poging financiering van de op stand tegen te gaan. Naar schatting komt er nu nog vijf tig miljoen per jaar binnen. Maar het kan bijna niet anders of de gebieden gaan de gevol gen ondervinden van de finan ciële problemen van de PLO. De opstand werd gedeeltelijk betaald met gelden die de or ganisatie de bezette gebieden wist binnen te smokkelen. Kuwayt was een belangrijke financier van ontwikkelings projecten op de Westelijke Jordaanoever, vooral in de vorm van steun aan ziekenhui zen en universiteiten. Het gro te aantal terugkerende Pale stijnse studenten leidt tot pro blemen in het onderwijs. De meeste universiteiten in de be zette gebieden zijn al sinds het begin van de opstand gesloten en de weinige instituten voor hoger onderwijs die open zijn kunnen de nieuwkomers niet opnemen. Op de Westelijke Jordaanoe ver gaat men er van uit dat de terugkerende Palestijnen niet meer welkom zullen zijn in het Golfgebied. Volgens de Pale stijnse econoom Samir Huleile zullen ze op de korte termijn een zware last betekenen voor de economie. Maar voor zover ze hun spaargelden hebben ge red zullen ze die kunnen inves teren om daar later de vruch ten van te plukken. Huleileh is lid van de Economische Ont wikkelingsgroep, een econo misch adviescollege dat de nieuwkomers de op de Westoe ver geldende wetten en rege lingen uitlegt en ze adviseert op het gebied van investerin gen. De Palestijnen beginnen niet alleen financieel de gevolgen te ondervinden van hun steun aan Saddam Husayn. Het in Londen verschijnende Pale stijnse dagblad „Al-Quds al- Arabi" klaagde deze week dat de pers in de Arabische landen wel hele pagina's besteedt aan de -toestand in Zuid-Afrika, maar de Palestijnse zaak vrij wel negeert. En als er al over de Palestijnen wordt geschre ven dan is dat kritisch en bele digend. Een commentator in de krant vraagt zich af „hoe gemeend de steun van de Arabische me dia voor de Palestijnse zaak was in het verleden, toen dui zenden verhalen verschenen over de rechtvaardigheid van die zaak over het heldendom van de kinderen van de op stand die hun rechten verde digden tegenover de Zionisti sche onderdrukker". Kabinet is lachwekkend bezig (Van onze correspondent Hans Geleijnse in Moskou Radicale economische her vormingen wachten de Sovjetunie nu de twee belang rijkste politieke leiders van het land, Sovjet-president Gorbats- jov en de president van de grootste Sovjet-republiek, Bo ris Jeltsin, het eens zijn gewor den. Beiden zullen het ontwerp van een economisch verdrag tussen de vijftien Sovjet-repu blieken en het centrale gezag, het Kremlin, voorleggen tijdens een ontmoeting tussen Gorbats- jovs presidentiele raad en de presidenten van de republie ken. Jeltsin en Gorbatsjov versche nen gezamenlijk op de Sovjet-te levisie na een dag onderhande len. Volgens Jeltsin moeten de besprekingen een akkoord ople veren tussen de president en de republieken. Gorbatsjov ver klaarde dat het ontwerp binnen een week door de republiekspar- lementen kan worden behan deld. De (voormalige?) rivalen lijken nu de strijdbijl te hebben begra ven over het grote strijdpunt van de afgelopen maanden: mag een republiek volledig beschik ken over de eigen natuurlijke rijkdommen en een onafhanke lijke economische politiek voe ren. Jeltsin betoogde van wel, Gor batsjov meende dat het Kremlin en het daarmee verbonden cen trale apparaat (van ministeries tot centrale bank) de zeggen schap moeten houden. Het conflict verlamde de afgelo pen weken de pogingen van een door beide presidenten vorige maand opgezette economische commissie, die tot taak heeft een program voor de overgang naar een markteconomie op te stel len, dat 2 september aan het Sovjet-parlement moet worden gezonden. Totnogtoe koos Gorbatsjov, zij het met enige reserve, de kant van Sovjet-premier Ryzjkov. Die staat voor een centrale lei ding van de economie, een gelei delijke overgang van staats- naar markteconomie en priori teit voor een wijziging van het prijsstelsel. Het accent op prijs verhogingen leidde twee maan den terug bij de presentatie van het regeringsprogramma tot een hamsterrage en sociale onrust. Jeltsin bekritiseerde het rege ringsprogram als 'halfzacht en dus slecht'. Hij eist al geruime tijd het aftreden van Ryzjkov en diens regering. Het Sovjet-parle ment ging deze zomer nog niet zover, maar gaf Ryzjkov tot be gin september de tijd om het huiswerk over te maken. (Door René Diekstra) en professor in de biologie neemt tijdens een college een kikker uit een waterbak, zet het dier op de tafel voor 'm neer en roept luid: „Springen!". Het dier reageert met een enorme sprong. De professor pakt het beest weer op, trekt het zonder een spier te vertrekken de twee achterpoten uit en roept op nieuw: „Springen!" Deze keer blijft de kikker roerloos op zijn plaats zitten, waarop de profes sor zich tot de zaal met studen ten wendt en zegt: Dames en Heren, ik heb u zojuist een over tuigend voorbeeld laten zien van de juistheid van mijn theorie. Die luidt namelijk dat een kik ker doof wordt als men z'n ach terpoten uittrekt". Onze wereld, ook de weten schappelijke wereld, staat eer lijk gezegd bol van theorieën van dit allooi. Wetenschappers zijn tenslotte ook maar mensen e?i als ze eenmaal een bepaald idee vast in hun hoofd hebben zitten, zidlen ze alle mogelijke moeite doen om hun gelijk te be wijzen. Het verraderlijke is, dat wie eenmaal in een bepaalde theorie, hoe absurd ook, gelooft, die vindt altijd wel iets dat daar mee in overeenstemming is. Dat bewijst overigens niets, want er is ook altijd een andere theorie te vinden waarmee je dat zelfde 'iets' eveneens kunt verklaren. Bovendien moet je natuurlijk ook naar de dingen kijken die de theorie tegenspreken, wil je de waarde ervan goed kunt beoor delen. —r—I Helaas hebben mensen in het dagelijks leven die bescheiden heid vaak niet kunnen opbren gen als het om hun eigen ideeën ging. Toen Galileo Galilei in 1616 of daaromtrent voor een kerkelijke rechtbank werd ge sleept vanwege zijn goddeloze theorie dat de aarde niet het middelpunt van de wereld is maar gewoon om de zon draait, ontkrachtte de voorzitter van die rechtbank de theorie met het argument dat, als de aarde werkelijk draaide, hij dat wel ge voeld zou hebben.... Met dit soort bewijsvoering („het kan niet waar zijn, want ik voel het niet") hebben al heel wat mensen zichzelf bedrogen. Een van de gebieden waarop dat heel vaak gebeurd is en nog ge beurt, is leren. In deze periode van het jaar beginnen talloze mensen, jong en oud, wëer een nieuwe studie, klas of cursus. Meestal beginnen ze enthou siast, alles is nog nieuw en span nend, maar in hun achterhoofd sluimert vaak al het idee dat le ren moeilijk en (vaak) vervelend is en tegen de tijd dat het eerste proefwerk, examen of tentamen er aankomt is de lol er al een heel eind van af. Leren kan niet leuk en gemakke lijk zijn, luidt de theorie van ve len onder ons. Als we het wel leuk en gemakkelijk vinden, dan worden we vaak wantrouwend jegens onszelf of de cursus. Want dan is het voor ons gevoel zo, dat wij niet goed en serieus genoeg studeren, of dat de cursus niet echt serieus is. Wie verder wil ko men, moet pijn lijden. Punt uit. Maar hoe houdbaar is die theo rie? Natuurlijk is het waar, dat het opdoen van nieuwe kennis en vaardigheden inspanning vergt en tijd vraagt, die vaak ten koste gaat van andere bezighe den. Maar inspanning moeten leveren is bepaald niet hetzelfde als iets onprettigs moeten doen. Als we sporten (of voor wie daar de voorkeur aangeeft: vrijenle veren we vaak ook grote inspan ningen, maar het lijkt me on waarschijnlijk dat de meesten van ons dat alleen maar uit pure zelfkwelling doen. Het punt is dus niet zozeer dat we moeite en tijd moeten spenderen, maar hoe ive dat doen; met welke hou ding en op wat voor manier. Inderdaad leren of studeren veel mensen op manieren, waar mee ze het zichzelf alleen maar moeilijker maken. Daardoor gaat het vervolgens ook niet zo lekker, reden waarom ze er nog meer tegen op gaan zien, hun houding negatiever wordtze het daardoor nog slechter gaan doen; en ga zo maar door. Zo on tstaat een vicieuze cirkel. Om die houding voor het nieuwe stu diejaar te helpen voorkomen, zal ik af en toe een aantal psy chologische tips voor effectiever en (soms ook) leuker leren ge ven, ontleend aan recent onder zoek. Pas overigens wel op. Een psy chologische leertip is pas goed als hij uw eigen beproefde leer- methode(n) versterkt of verge makkelijkt. Wantrouw iedere tip, die doet alsof alles wat u tot nu toe hebt gedaan hartstikke fout is en zo snel mogelijk afge dankt moet worden. Een van de redenen waarom veel mensen niet effectief stude ren en veel tijd verdoen met lum melen boven hun boeken of met zich steeds te laten afleiden, is dat ze zich niet realiseren dat (Van onze parlementaire redacteur Carel Goseling) Een simpele vraag om mee te beginnen, ook voor niet-ro- kers van belang: Hoeveel kost een pakje sigaretten?. Voor wie het niet weet, - het mag opge zocht worden. Er zijn meerdere oplossingen mogelijk De ant woorden: 3,85 gulden voor een pakje van twintig sigaretten, 4,35 gulden voor een pakje waarin er 25 zitten. Stel dat u als roker twee tot drie van deze pakjes per jaar minder zou kunnen roken. Natuurlijk, een wereld van verschil. Maar toch, na enig nadenken wel over heen te komen. Er zijn echter mensen die daar heel anders over denken. Mensen die in het kabinet zitten. PvdA-bewinds- lieden om precies te zijn. Zij me nen, ook al roken ze zelf niet (het is zelfs ongezond), dat een door snee Nederlander volgend jaar de prijs van drie pakjes, maxi maal 12,75 gulden, niet kan mis sen. Een gulden per maand om precies te zijn. Geld dat niet alleen letterlijk maar ook figuurlijk in rook dreigt op te gaan. Hebben we im mers geen crisis in het Midden- Oosten? Een crisis die vergaan de economische gevolgen kan hebben. Een ontwikkeling ook die zeker zal leiden tot hogere energieprijzen. Niet alleen voor het bedrijfsleven maar ook voor de burger. Gas, stroom en brandstoffen, alles wordt duur der. Hoeveel duurder weet nog niemand. Dat hangt af van de ontwikkeling van de olieprijs en de koers van de dollar. En die wordt weer in hoge mate be paald door het verloop van de crisis zelf. Onvoorspelbaar dus. Toch is er nu binnen het kabinet al tien dagen over vrijwel niets anders dan die drie pakjes siga retten van de PvdA gesproken onder de vlag van een gelijk waardiger inkomensverdeling in 1991. Het gaat om het alleen in Nederland heilig verklaarde koopkrachtplaatje, dat overi gens' nog nooit is uitgekomen. Maar dat terzijde. Voor een goed begrip moeten we even terug naar de start van dit derde kabinet-Lubbers. CDA en PvdA werden geconfronteerd met een begroting die de vorige coalitie van CDA en VVD al in vergaande, mate had bepaald. In het regeerakkoord konden Regering en werknemersorganisaties overleggen: Vlnr: Kok, Stekelenburg, Draijer en Lubbers (foto Frans van der Linde) slechts beperkte aanpassingen worden aangebracht. Zo ook op het inkomensvlak. Als opposi tiepartij had de PvdA al jaren gepleit voor een positieverbete ring van de lagere inkomens groepen. Zij moesten extra in koopkracht vooruit gaan, ten koste van de hogere inkomens. Het regeerakkoord vermeldde een gelijkwaardiger inkomens ontwikkeling. Maar wie de cijfer tjes doornam, kwam tot een an der beeld. De minima gingen er weliswaar 0,5 procent op voor uit, maar de hogere inkomens 0,9 procent. De nullijn van de mi nima was weliswaar verlaten, maar de afstand tussen lagere en hogere inkomens werd er niet kleiner op. Een doorn in het oog van de PvdA. Een weeffout die in de eerste eigen begroting van het nieuwe kabinet, die van 1991, 'bijgebogen' moest wor den. Alleen zo kon men ten op zichte van de eigen achterban geloofwaardig blijven. Reeds vanaf de eerste begro tingsbesprekingen in het kabi net, die in juli begonnen, werd hoog ingezet op inkomensge- bied. Er moest en er zou hoe dan ook sprake moeten zijn van een gelijkwaardiger inkomensver deling tussen alle inkomens groepen. Het verder uit elkaar groeien van lagere en hogere in komens moest voorkomen wor den. Daarnaast dienden er spe ciale maatregelen te komen voor alleenstaanden (die hun belas tingtoeslag dreigden te verlie zen) en bejaarden met een klein pensioen (tot 12.500 gulden) die dit jaar geconfronteerd werden met een belastingheffing over dat pensioen waardoor zij er vier procent in koopkracht op ach teruit gingen. Wist het CDA de koopkrachtdis cussie voor de zomer nog te ver mijden, na de vakantie van het kabinet kwam het onderwerp in volle hevigheid terug. Zeker toen bleek dat de minima er in 1991 niets op vooruit zouden gaan, terwijl de hogere inko mens een procent meer koop kracht kregen. Dat kon niet in de ogen van de PvdA. Begin vo rige week zetten de sociaal-de mocraten onder leiding van vi ce-premier Kok het koopkracht plaatje hoog op de agenda van de ministerraad. Nu was het CDA van meet af aan wel bereid iets te doen aan het inkomens beeld in 1991, dus dat viel mee. Eensgezind was men over de al gemene aanpak: minima plus 0,4, modaal plus 0,5, twee keer modaal (hogere inkomens) plus 0,6. Voor alleenstaanden en bejaar den met een klein pensioen was ook wel iets te bedenken. De al- leenstaandentoeslag zou even tueel niet weg hoeven, maar kon worden gehalveerd in 1991. De bejaarden met een klein pen sioen zouden via lagere premies ziekenfonds en ziektekostenver zekering geholpen kunnen wor den. Het leek allemaal zo mooi. Maar dat was schijn. Achter de schermen gingen tientallen re kensommetjes over tafel. Tallo ze varianten werden in de com puters van Sociale Zaken en Fi nanciën, Koks bunker, doorge rekend. Tot drie cijfers achter de komma. Centen in plaats van procenten. Discussies zonder realisme. Maar toch, voor de PvdA moest het. Het onderste moest uit de kan. Dus een paar centen moest een stuiver worden, een stuiver een dubbeltje, een dubbeltje een kwartje. Cijfers moesten worden bijgebogen: 0,39 in het ene, en 0,62 in het andere geval moest op papier tenminste 0,5 voor allen worden. Dat stond mooier. En wat te denken van een eenmali ge uitkering in 1991, om in 1990 geleden leed te compenseren? Voor de CDA-bewindslieden was het allemaal een gruwel. Ie dereen ging er toch in 1991 op vooruit, ook de getroffen groe pen? Men was wel bereid de PvdA enigszins tegemoet te ko men met speciale maatregelen, maar het moest niet te gek wor den. Er was een grens. En dus trok het CDA-smaldeel in het kabinet zich op gezette tijden weer terug. Tot grote woede van de PvdA, die niet wilde inzien dat het overvroeg. Is het CDA te rug bij af, dan is ook de PvdA dat en begint het hele spel van loven en bieden opnieuw. Nu al dagen lang. Voor de buitenstaander, maar niet alleen voor hen, is het ge heel lachwekkend geworden.' Scoren is er voor de PvdA al niet meer bij. Ook naar de achterban valt niet hard te maken dat er enorm veel bereikt is door twee weken te sjacheren over een gul den per maand. Is dat alles?, zal de (logische) reactie zijn. Het beeld wordt nog duidelijker als gekeken wordt naar de kunstgrepen waarmee het kabi net de uitgaven voor 1991 gedekt heeft. Gezien alle onzekerheid rond de Midden-Oosten-crisis werd gekozen voor een aantal eenmalige maatregelen die vol gend jaar wat geld opleveren maar in de jaren daarna niet meer: extra gasbaten op basis van de verwachting dat de olie prijs toch hoger uitkomt dan eerder voorzien; tussentijds di vidend van de Nederlandsche Bank. Creatief begroten noemde de PvdA deze trucs nog toen de voorganger van Kok, CDA'er Ruding, zijn Miljoenennota's op deze manier sluitend maakte. Nu mag het ineens wel, onder het mom van de onzekere econo misch toekomst en het drijfzand waarop alle ramingen die ten grondslag liggen aan het reken- w/erk, zijn gebouwd. Alsof dat niet door de jaren heen al het grote manco is bij het voorspel len van overheidsuitgaven en - inkomsten. Eigenlijk mogen we goed be schouwd nog van geluk spreken dat het kabinet bij de dekking van de uitgaven niet besloten heeft de BTW op bloemen te ver hogen. Dan waren de koop krachtdiscussies nog veel inge wikkelder geworden. Hoeveel bossen bloemen kopen de mini ma, de bejaarden met een klein pensioen, de alleenstaanden en ga zo maar door per jaar? Wat kosten die gemiddeld? Hoeveel gaat de prijs omhoog? Wat is het koopkrachteffect daarvan? Kunnen we dat vertalen in extra nadeel? Zo ja, dan is aktie nodig. En premier Lubbers maar ver tellen dat het kabinet niet aan cijfer-fetisjisme wil doen, niet wil nivelleren of denivelleren Gorbatsjov lijkt, gelet op de aan kondiging van het akkoord, nu bakzeil te hebben gehaald. Een compromis en samenwerking tussen beide politieke giganten wordt door Sovjet-experts als dé voorwaarde gezien om het land uit de huidige economische en politieke crisis te kunnen halen. Jeltsin mag dan met de Russi sche republiek een onafhankelij ke koers willen varen, hij staat geen afscheiding van de Unie voor. Gorbatsjov en Jeltsin zijn beiden voorstander van een ge meenschappelijke Sovjet- markt, het bindmiddel dat het totaal uiteenvallen van de Unie moet voorkomen. Het compromis betekent ook, dat Gorbatsjov als president niet in een geisoleerde positie komt: als leider van het centrale apparaat tegen de republieken. Bovendien biedt een econo misch akkoord kansen op be slechten van de onderlinge con flicten tussen de republieken en daarmee uitzicht op verbetering van het aanbod voor de consu ment. In de huidige anarchisti sche situatie komen republie ken hun leveringsverplichtin gen niet na, een van de oorzaken van de schaarste. Een van de leidende Sovjet-eco nomen, Abel Agenbegjan, zegt dat de voorwaarden voor econo misch herstel snelle privatise ring, monetaire hervorming en minder staatscontrole zijn. Agenbegjan, voorzitter van een onafhankelijke commissie die de afgelopen maanden alterna tieven voor het regeringspro gram bestudeerde, vindt dat de toevoeging 'gereguleerd' aan het begrip markteconomie, moet verdwijnen. Ryzjkov, en tot voor kort Gor batsjov, spraken steeds over de 'overgang naar een gereguleerde markteconomie' om aan te ge ven dat het in de Sovjetunie niet tot honderd procent kapitalis me mocht komen. De verwach ting is dan ook, dat Ryzjkov en zijn regering in de nabije toe komst tot aftreden zullen wor den gedwongen. voor goed studeren net als voor verantwoord sporten een goede warming-up gewenst is. Een warming-up bij sport is bedoeld om ons lichaam en onze geest in de juiste houding te brengen on er vervolgens goed en geconcen treerd tegen aan te kunnen gaan. Dat zelfde is ook nodig voor goed studeren. Een probleem, bij het leren van iets nieuws is voor veel mensen dat ze daarbij gespannen raken Denk maar eens aan hoe ge spannen mensen kunnen zijn ah ze in een talenklas voor het eerst moeten praten, een voordracht uit hun hoofd moeten leren oj een tentamen voorbereiden. Voor een belangrijk deel komt dat door de angst om te falen en het idee dat leren nou eenmaal moeilijk is. Die gespannenheid verhindert het opnemen van de leerstof en maakt dat we tijdens het leren veel tijd verliezen met spanning-reducerende trucs zo als (te veel) eten, snoepen, koffie drinken, roken, rondlopen, met de radio pielen en noem maar op. Uit onderzoek blijkt, dat het doen van een (suggestieve) ont spanningsoefening met een duur van 10 tot 15 minuten vlak voordat we willen gaan stude ren, het aanleren van een ont spannen en open, niet direct op prestatie gerichte houding bi) het leren versterkt. Welke ont spanningstechniek u gebruikt doet er niet zoveel toe, als u er maar één gebruikt (een voor veel mensen bruikbare techniek heb ik beschreven in een eerdere column onder de titel Ontspan ning). Overigens, zegt u nou niet met een: dat is niks voor mij, want dan bent u al net zo als de profes sor met zijn kikkertheorie. Met behulp van zo'n techniek maakt u uw hoofd als het ware leeg om nieuioe ideeën op te nemen, ter wijl u zich bewust blijft van de omgeving. Gebruik deze ontvan kelijke toestand aan het eind van uw oefening om uw herse nen een studeerprogramma te laten schrijven. Dat wil het volgende zeggen. Stel u in uw fantasie voor (nog steeds met uw ogen gesloten) dat u ge richt uw leerstof aan het bestu deren bent. Zie u zeifin uw fanta sie studeren op een bepaalde plaats en precies zo lang als u wilt. U kunt bijvoorbeeld beslui ten om aan de keukentafel 's avonds van 8 tot 9 uw wiskunde- cursus te doen. Stel u dan de keukenklok voor die precies acht uur aangeeft en zie u zelj naar de tafel lopen, gaan zitten, uw lesboek pakken en in een ont spannen, alerte houding de stoj bestuderen. Ga in uw voorstelling geen be grippen of opgaven zitten analy seren (roept spaning op). Stel u alleen maar voor dat u alert en ontspannen studeert. Ga ook niet zitten denken „ik voel me niet gefrustreerd of opgefokt", want dan blijft u leren en fru stratie toch nog met elkaar asso ciëren. Het kan zijn dat u niet van wiskunde houdt, maar als u uzelf er toe kunt brengen om rus tig en met 'open mind' aan de keukentafel plaats te nemen met uw wiskundeboek voor u, dan hebt u al heel wat geleerd. Ten slotte, de meeste mensen die met een nieuw leerboek begin nen, maken een fundamentele psychologische fout. Meestal slaan ze meteen de eerste blad zijde van het eerste hoofdstuk open en beginnen direct met le zen. Niet doen! Als u een stad wilt léren kennen, is het ook niet handig om meteen maar in de straten te gaan rondrazen. Slim mer is om een kaart te kopen, die goed te bekijken en met behulp daarvan de stad te verkennen. Ieder goed leerboek levert u zo'n kaart in de vorm van inhouds opgave, paragraafbeschrijving en inleiding. Begin met die rustig en grondig te bestuderen. Pas als u een helder beeld hebt van het grondplan van het boek, be gin dan met lezen en leren. Als u denkt dat u daarvoor het geduld niet kunt opbrengen, bedenk dan het volgende: veel mensen veroordelen zichzelf tot lang en moeizaam studeren, omdat ze niet de tijd nemen om het kort en effectief te doen. (Advertentie) Jeltsin dreigde Gorbatsjov de af gelopen dagen (tijdens een rond reis door het Aziatische gedeelte van de Russische republiek) dat de president het niet zonder steun van de Federatie kan. De Russische republiek is niet al leen de grootste in omvang en bevolking, maar levert ook alle belangrijke grondstoffen: olie, gas, diamanten, goud.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1990 | | pagina 4