PZC
Reünie van oud-strijders
Nieuw-Guinea in Oirschot
Proef 'bewaking' huizen succes
in beeld
Landbouwschap wil
onderzoek naar
zoet Veer se Meer
Saneren we de
vissers, of de
scholeksters?
Constantin Guys is
N ederlands-F ranse
'trait-d'union'
provincie
Preventie-project
10
Prinses Margriet opende theater in Bergen op Zoom
VRIJDAG 31 AUGUSTUS 1990
Opening Festival
Zws-Vlaanderen
Veel Zeeuwen ontbreken nog
Gedeputeerde
opent Hulster
sport medisch
adviescentrum
Hof veroordeelt
Joegoslaaf voor
reeks inbraken
Extra oog
Sociale controle
Staatsraad over kokkelbesluit:
Uitzondering
Miljoenenschade
Echtgenote Franse ambassadeur
Kerk De Maagd nu schouwburg
BERGEN OP ZOOM - Wereld
lijke en geestelijke macht ont
moetten elkaar donderdag in
Bergen op Zoom. Mgr H. Ernst,
bisschop van Breda, woonde de
officiële opening bij van stads
schouwburg De Maagd die prin
ses Margriet verrichtte. De kerk
is thans theater. „Een juweeltje
in de stad", oordeelde K. van
der Steenhoven, plaatsvervan
gend secretaris-generaal op het
ministerie van WVC.
Na een discussie van dertig jaar
in de Bergse gemeenteraad en
een verbouwingsperiode van 19
maanden bezit de stad een
prachtige schouwburg. Prinses
Margriet onthulde een plaquet
te waarop in het kort de geschie
denis van het monumentale
pand staat vermeld: van 1829 tot
1987 in gebruik als rooms-katho-
lieke kerk, op 30 augustus 1990
geopend als theater. Door het
behoud van de meeste pilaren,
gebrandschilderde ramen en
schilderingen boven het vroege
re altaar ademt het pand nog de
sfeer van het voormalige gods
huis. Tegelijkertijd is het een
mooie schouwburg met een goe
de akoestiek, waarvan het pu
bliek bij het optreden van Hor
tus Musicus Religiosus getuige
mocht zijn. „De plaats, in het
verleden al bestemd voor de ont
moeting, ook tussen mensen,
blijft deze functie houden",
sprak burgemeester drs P. Ze
venbergen van Bergen op Zoom.
HULST - Het festival van
Zeeuwsch-Vlaanderen gaat op
donderdag 13 september offi
cieel van start in Hulst. Het
CDA-Tweede Kamerlid drs M.
Beinema verricht de opening om
20.00 uur in de burgerzaal van
het Hulster stadhuis.
Een uur later verzorgt het orkest
van de Opera van Vlaanderen
het openingsconcert van de cul
turele manifestatie in de Willi-
brordus-basiliek van de Rey-
naertstad. Om 23.00 uur volgt
een receptie voor genodigden in
het stadhuis.
Minister H. d'Ancona van WVC
moest wegens een ingelast mi-
nisterberaad verstek laten gaan.
Van der Steenhoven vertegen
woordigde haar. Hij prees zich
gelukkig met de oplossing die
Bergen op Zoom heeft gevonden
voor het niet meer in gebruik
zijnde gebedshuis.
„De ontkerkelijking in Neder
land gaat door, maar gelukkig is
dat niet het geval met de ontker-
king. Hier staat een perfect voor
beeld van herbestemming van
een oud godshuis, waarbij de ou
de vormen vloeiend overgaan in
de nieuwe", zei Van der Steenho
ven.
De architect ir O. Greiner hield
een inleiding over theaterbouw
en de moeilijkheden en tegelijk
uitdaging om een schouwburg te
maken binnen vaststaande
maatgeving.
Ten slotte overhandigde drs N.
H. M. Grosfeld, voorzitter van de
Geschiedkundige Kring van
Stad en Land van Bergen op
Zoom, prinses Margriet het eer
ste exemplaar van een boek over
'De Maagd'.
OOST-SOUBURG - Hij is op
zoek naar vroegere kameraden,
Adrie Poortvliet uit Oost-Sou
burg. Poortvliet diende in 1960
en 1961 in Nieuw-Guinea, toen
nog een deel van het Koninkrijk
der Nederlanden. Hij heeft er de
tijd van z'n leven gehad. Diende
onder kapitein jonkheer
Snoeck („daar heb ik de
'Snoeck-snor' aan overgehou
den, draag ik al dertig jaar!"),
en maakte tot zijn geluk geen
gewelddadigheden mee.
Maar die periode duurde slechts
een jaar. „Toen we in 1961 terug
ekeerden naar Nederland ging je
trouwen, je kreeg kinderen..."
Jarenlang sluimerden Poort-
vliets herinneringen aan Nieuw-
Guinea. Tot de kinderen het
huis uit gingen, en er weer tijd
kwam voor andere gedachten.
Bij de kapper las hij een bericht
je over een reünie, en zo kwam
HULST - Gedeputeerde E. Ma-
ris-Koster (sportzaken) verricht
dinsdag 25 september de officië
le opening van het tweede
Zeeuwse Sport Medisch Ad
viescentrum in Hulst. Het cen
trum is ondergebracht in de po
likliniek van het voormalig Li-
duina- ziekenhuis in de Rey-
naertstad.
Voorzitter F. A. van Spanje van
de stichting Sport Medisch Ad
viescentrum Zeeland opent de
bijeenkomst om 19.00 uur. Daar
na gaat gaat M. Koorneef, spor
tarts en coördinator project
sportgezondheidszorg van het
ministerie van WVC in op het be
lang van het centrum voor de re
gio Zeeuwsch-Vlaanderen. P.
Hopmans, arts en medisch lei
der van de nieuwe voorziening in
Hulst licht vervolgens de tot
standkoming van het instituut
en zijn taken toe. Speciale gas
ten zijn de internationale topju
doka M. van Dorssen en P.
Vonck, meervoudig nationaal
hardloop-en crosskampioen. De
gedeputeerde verricht de officie-
Ie openingshandeling omstreeks
20.15 uur.
DEN HAAG/TERNEUZEN -
Voor zijn aandeel in veertien
diefstallen in Terneuzen is de
22-jarige Joegoslaaf Z.M. uit
Breda donderdag in hoger be
roep door het Haagse Gerechts
hof veroordeeld tot een gevan
genisstraf van vijftien maan
den met aftrek van voorarrest.
Advocaat-generaal F. de Groot
had twee jaar en zes maanden
geëist.
Bij de diefstallen in oktober en
november vorig jaar werden uit
diverse woningen geld, sieraden,
zilveren bestek en geluids- en
videoapparatuur weggenomen.
Z.M. omtkende dat hij de dief
stallen heeft gepleegd heeft en
drong aan op onmiddellijke in
vrijheidstelling. Dit verzoek
werd door het Hof op de zitting
afgewezen. De Joegoslaaf werd
eerder door de Middelburgse
rechtbank tot twee jaar en drie
maanden veroordeeld. De man
was in Joegoslavië al tot een ge
vangenisstraf veroordeeld, maar
wist te ontsnappen. In Neder
land vroeg hij politiek asiel aan.
Yoegoslavië heeft inmiddels om
zijn uitlevering gevraagd om
hem de straf, die hij nog te goed
heeft, te laten uitzitten.
het balletje aan het rollen. Het
verleden kwam in volle hevig
heid boven, en Poortvliet ging
aan het werk om oude kamera
den op te sporen. De reünies zijn
vanaf 1979 een tweejaarlijks ver
schijnsel geworden, met enkele
honderden oud-strijders die bij
eenkomen om samen nasi te
eten en herinneringen op te ha
len.
Onder de jongens-van-stavast
bevonden zich vele Zeeuwen.
„Er moeten véél meer Zeeuwen
zijn dan we tot nu toe hebben be
reikt. Hoewel er natuurlijk ook
velen zijn die niks meer van die
tijd willen weten, dat zijn vooral
degenen die op het laatst, in 1962
en 1963, oorlogshandelingen
hebben meegemaakt", zegt
Poortvliet. In totaal hebben dui
zenden Nederlandse militairen
op verschillende plaatsen in
Nieuw-Guinea gediend, tot 1963
toen het gebied werd overgela
ten aan Indonesië.
Poortvliet en zijn echtgenote
hebben in 1981 een poging ge
daan om Merauke te bezoeken,
het stadje aan de kust waar de
dienstplichtige jongeman des
tijds gelegerd was. Dat bleek in
1981 onmogelijk, omdat de
streek toen onrustig was door
ondergronds verzet van Pa
poea's tegen het Indonesische
bewind.
„Jammer. Maar we hebben een
prachtige rondreis gemaakt.
Mijn vrouw is er nog wild-en-
thousiast over." Poortvliet is op
de reünies steeds op zoek naar
mensen die net als hij in Merau
ke gestationeerd waren.
De eerstkomende reünie vindt 6
oktober plaats, om 16.00 uur in
de De Ruijter van Steveninck-
kazerne in Oirschot.
VLISSINGEN-Veel vakantie
gangers zullen bij thuiskomst
een zucht van verlichting heb
ben geslaakt bij de vaststel
ling dat tijdens de afwezig
heid de boel de boel is gelaten
en alle kostbare spulletjes nog
op hun plaats staan en liggen.
Maar lang niet iedereen heeft
geluk gehad. Neem nou Carola
Damen uit Vlissingen. Voor
haar was het allesbehalve een
prettige terugkeer van haar
vakantie-adres. Sterker nog:
ze kwam eerder thuis, nadat
de familie via de telefoon had
laten weten, dat inbrekers
zich in de tijd dat ze weg was
over een hoeveelheid geld en
goederen hadden ontfermd.
Op verschillende plaatsen in
de woning aan de Pieter Post-
straat gaapte een leegte, waar
een kleurentelevisie, een vi
deo-recorder en een cd-speler
hadden gestaan. Daarnaast
was voor honderden guldens
aan geld en goederen verdwe
nen. Totale waarde: rond zes
duizend gulden. De vader van
Carola ontdekte toen hij in
haar woning voor het aqua
rium kwam zorgen, dat er was
ingebroken. De voordeur bleek
te zijn geforceerd.
Carola is erg onrustig gewor
den van de wetenschap van
dat ongewenste bezoek. „Ik
ben verschrikkelijk achter
dochtig. Je zou er iedereen
voor aanzien. Als ik een vreem
de auto zie stoppen denk ik:
zouden ze dat soms zijn? En 's
nachts zit ik bij het minste of
geringste geluid rechtop in
mijn bed".
Carola Damen viel al eerder 'in
de prijzen': dit was de derde
keer dat inbrekers bij haar toe
sloegen. Toen ze een jaar gele
den een poosje in het zieken
huis verbleef, haalden onverla
ten haar kostbare poppen- en
muntencollectie weg. Daar
mee was het resultaat'van ja
ren moeizaam zoeken naar
nieuwe aanwinsten in één klap
weg.
„Je zou er nog over gaan den
ken om overal maar stalen rol
luiken voor de ramen te laten
monteren", verzucht de Vlis-
singse.
Jammer voor Carola, dat ze
niet in een van die Zeeuwse ge
meenten woont, waar de poli
tie voor niks en niemendal een
extra oog houdt op door bewo
ners tijdelijk verlaten wonin
gen. Vorig jaar werd er op drie
plaatsen proefgedraaid in de
gemeenten Valkenisse, in Rei-
merswaal en in Hulst. Dit jaar
is het preventieproject op
nieuw opgepakt en op sommi
ge plaatsen zelfs uitgebreid. En
Politiemensen bij een openstaand keukenraampje van een woning in Yerseke, waarvan de bewoners op vakantie zijn: fijn voor de
poes, maar ook voor grijpgrage insluipers... (foto archief PZC)
met succes. Volgens de rijkspo
litiemensen die zich ermee be
zig houden is er alle aanleiding
om ermee door te gaan.
Het systeem werkt in grote lij
nen als volgt: wanneer een huis
enige tijd onbewoond is omdat
de bewoners met vakantie zijn
of bijvoorbeeld in het zieken
huis vertoeven, kan dit aan de
politie worden gemeld. Die let
dan tijdens de surveillances
extra op zo'n huis. Ook wordt
gekeken hoe de woningen zijn
achtergelaten. Onvolkomen
heden worden meteen doorge
geven aan degene die namens
de bewoners de sleutel van de
woning in bewaring heeft ge
kregen. Zijn er wat algemene
zaken voor verbetering vat
baar dan neemt de politie dat
op als de bewoners weer van
vakantie zijn teruggekeerd.
In Valkenisse is het aantal aan
vragen om woningen bij afwe
zigheid wegens vakantie in de
gaten te houden het afgelopen
seizoen verdubbeld. In de on
der controle staande 120 hui
zen werd niet ingebroken. „Je
merkt dat de mensen wat ge
ruster met vakantie gaan",
zegt projectcoördinator A.
Don over de actie. Valkenisse
had dit seizoen voor het eerst
ook Zoutelande bij het project
betrokken. Uit die kern kwa
men evenwel nagenoeg geen
verzoeken binnen om huizen in
de gaten te houden. Volgens
Don kan dat komen omdat
Zoutelande het nogal van de
vakantiegangers moet hebben
en veel woningen tijdelijk door
anderen worden bewoond.
Woordvoerder Nieuwenhuizen
van de rijkspolitie Reimers-
waal schrijft een vermindering
van het aantal inbraken met
tien procent toe aan het pre
ventieproject. Het project laat
zich daar niet meer begrenzen
door de zomerperiode. „Dit is
echt iets om op jaarbasis mee
door te gaan. Straks krijg je
weer de herfstvakantie. Dan
gaan er ook mensen weg. En in
Yerseke liggen de meeste
vakanties veel vroeger. Daar
gaan veel mensen voor het be
gin van het mosselseizoen er
even uit.".
Ook de rijkspolitie in Hulst
heeft geconstateerd dat er in
toenemende mate gebruik
wordt gemaakt van die bijzon
dere dienstverlening. „Boven
dien hebben we", meldt coördi
nator J. C. de Wever, „al profijt
gehad van de registratie, zodat
we wisten waar bepaalde men
sen zaten toen er sprake was
van ernstige familie-omstan
digheden." De Wever heeft ver
der vastgesteld dat de sociale
controle is verhoogd. Als
buurtbewoners zien dat de po
litie ergens bij een verlaten
huis een kijkje gaat nemén, is
men geneigd om zo'n woning
zelf ook wat meer in de gaten te
houden.
Preventieprojecten zoals er nu
lopen in drie kleinere Zeeuwse
gemeenten, kunnen moeilijk in
een stad als bijvoorbeeld Vlis
singen worden opgestart. „Er
gaan zoveel mensen met
vakantie, het zou voor ons niet
te doen zijn om dat allemaal bij
te houden", zegt P.A. de Wever
van de Vlissingse recherche.
Het Vlissings publiek profi
teert nu nog van de enorme
slag die de politie vorig jaar
sloeg toen enkele tientallen in
brekers werden gepakt. Ook
het lik-op-stuk beleid, waarbij
grijpgrage lieden die opnieuw
in de fout gaan meteen worden
voorgeleid en worden vastge
houden, werkt plezierig door.
Dat heeft tot resultaat dat het
aantal inbraken in Vlissingen
in dit eerste half jaar ten op
zichte van 1989 met bijna zes
tig procent is gedaald. Het
gaat hier om alle soorten inbra
ken in woningen, dus ook die in
huizen, waarvan de bewoners
wegens vakantie afwezig wa
ren.
De achterkant van de wonin
gen blijft over het algemeen
het zwakke punt. „Je hoeft van
je huis geen bunker te maken",
zegt De Wever. „Maar met een
extra knip of dievenklauw kun
je de situatie alweer een stuk
verbeteren. Ook een schutting
of flinke heg helpt. Meestal
worden toch de woningen uit
gezocht waar ze snel weg kun
nen komen".
Jacques Cats
GOES - In de beleidsanalyse
waterbeheer Veerse Meer is ten
onrechte voorbij gegaan aan de
consequenties en mogelijkhe
den van een zoete waterplas.
Dit schrijft de gewestelijke
raad voor Zeeland van het
Landbouwschap in een reactie
op de beleidsanalyse. Een zoet
Veerse Meer zou de landbouw
zeer welkom zijn. Het schap
vindt dan ook dat minstens de
mogelijkheid onderzocht dient
te worden.
„De Raad is van mening dat
door een optimaal gebruik van
neerslag in Walcheren en Noord
en Zuid-Beveland en eventueel
additionele, externe aanvoer
van zoet water mogelijk een zoet
Veerse Meer te creëren zou zijn",
meldt de brief. „Zelfs wanneer
dit alternatief zou worden afge
daan als een bestuurlijk en tech
nisch onhaalbare fictie, dan nog
zou een uitwerking van dit alter
natief niet misstaan. Immers
ook het als onuitvoerbaar aan
gemerkte meest milieuvriende
lijk alternatief wordt als serieuze
mogelijkheid meegenomen."
Het schap vindt de aanwijzing
van de landbouw als voornaam
ste veroorzaker van de toene
ming van voedingsstoffen in het
Veerse Meer te eenzijdig. Vol
gens de gewestelijke raad ko
men er ook veel voedingsstoffen
in het water door uitwerpselen
van vogels. Ganzen en dergelij
ke eten hun buikje vol op de ak
kers, maar rusten op het water.
Zo brengen zij van buiten voe
dingsstoffen in het ecologisch
circuit van het Veerse Meer. Het
schap zou graag onderzocht
hebben hoeveel de vogels toe
voegen, vooral met het oog op de
groei van aantallen vogels nu de
Oosterschelde een beschermd
natuurgebied is.
Een peilverlaging in de zomer
van 0,3 meter zal op buitendijkse
gronden kunnen resulteren in
relatief geringe opbrengstder
ving per deelgebied. Negatieve
effecten op de landbouw kunnen
in beginsel worden opgevangen
door aanvullende en/of compen
serende maatregelen. Deze stel
lingen komen uit de beleidsana
lyse. De gewestelijke raad vindt
ze nogal mager. Hij vraagt een
gedetailleerdere berekening en
wil weten welke technische
maatregelen mogelijk zijn om
negatieve effecten te voorko
men. -
Het liefst, zo schrijft de raad, ziet
hij het huidig peilbeheer ge
handhaafd.'
Prinses Margriet (midden) voor de zojuist geopende stadsschouwburg De Maagd in gesprek met de
Brabantse gedeputeerde mevrouw J. L. M. Baartmans en burgemeester P. Zevenbergen van Bergen op
Zoom foto Willem Mieras)
CV an onze verslaggever)
DEN HAAG - Het ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij (LNV) heeft de mid
denweg bewandeld door slechts
delen van de Oosterschelde en
de Waddenzee te sluiten voor de
kokkelvissers. Daarmee besef
fend zowel de natuur als de on
dernemers te schaden, maar
aan beide belangen zo weinig
mogelijk te tornen. Dit betoog
de mr drs H. J. G. Bouquet als
vertegenwoordiger van de mi
nister voor de Raad van State
donderdagmorgen.
Staatsraad mr J. C. van Zeben
moet zich buigen over de vraag
of de minister inderdaad de gul
den middenweg heeft bewan
deld. Allereerst of de weg wel
juist is geweest en dan nog eens
of hij de toevoeging 'gulden'
(gouden) verdient.
Er waren nogal wat bezwaarma
kers donderdagmorgen tegen
het besluit van LNV om de helft
van de kokkelvisgebieden in
Oosterschelde en Waddenzee
verboden gebied te verklaren
voor de kokkelvissers. Van de 36
visvergunninghouders hebben
35 een schorsing van dit besluit
gevraagd. Mr B. P. M. van Ra
vels sprak mede namens drie an
dere advocaten van de kokkel
vissers.
Hij voerde aan dat de minister
alleen vangstbeperkingen kan
opleggen in het belang van in
standhouding van de visstand,
in het belang van de visserij. En
niet in het belang van de natuur.
Staatsraad Van Zeben leek ge
voelig voor dit argument. „De
Visserij wet van 1977 spreekt ner
gens van natuurbelangen als het
gaat om vangsbeperkingen. In
dat geval had een algemene
maatregel van bestuur moeten
worden getroffen, in plaats van
beperkende voorwaarden bij de
verleende vergunningen", op
perde Van £eben.
Voor de Oosterschelde wilde, na
mens de Zeeuwse Milieu Federa
tie (ZMF), T. Kramer een uitzon
deringmaken. „Het gaat hier om
een beschermd natuurgebied.
Daarvan heeft de minister zelf
gezegd: 'Bij het stellen van voor
waarden aan de kokkelvisserij
zal rekening worden gehouden
met de minimaal noodzakelijke
hoeveelheid kokkels als voedsel-
behoefte voor de vogelstand'
Welnu, dit laat aan duidelijk
heid niets te wensen over", aldus
Kramer.
De ZMF eist sluiting voor kok
kelvissers van de Roggenplaat,
Neeltje Jans, Slikken van Viane,
Krabbekreek, Plaat van Oude
Tonge en Het Verdronken Land
van Zuid-Beveland. Er zijn veel
te weinig kokkels om de 92.000
scholeksters door de winter te
helpen. Dit is gebleken uit een
rapport van het Rijks Instituut
voor Visserij Onderzoek (Rivo).
Deze nota is de basis geweest
van het besluit van de minister.
De kokkelvissers veegden er de
vloer mee aan. Advocaat van
Ravels had het rapport voorge
legd aan dr A. C. C. Coolen van
de Rijksuniversiteit Utrecht en
dr A. A. M. Tax van de Katholie
ke Universiteit Nijmegen. De
wetenschappers noemden de cij
fers in de nota 'zeer onbetrouw
baar'. Vervolgens zijn de vissers
naar het raadgevend ingenieurs
bureau DHV in Amersfoort ge
stapt voor een tegenonderzoek.
Dit heeft veel meer en veel
zwaardere kokkels gevonden in
de Oosterschelde.
Het Rivo-rapport bleef omstre
den. De ZMF haalde aan dat de
situatie eigenlijk nog erger is.
Coosen van Rijkswaterstaat,
diénst getijdewateren, legde uit
dat het sociaal gedrag van schol
eksters niet in de studie was op
genomen. „Het gaat er dan niet
om hoe dik de kokkels zijn, maar
waar ze zitten", volgens Coosen.
Van Ravels beklemtoonde dat
de vissers zo'n vier tot vijf mil
joen gulden schade lijden als de
maatregel van LNV blijft gelden.
Ditzelfde argument haalde Kra
mer aan om aan te geven dat van
de kokkelvissers niet kan wor
den verwacht dat zij het beste
met de natuur voor hebben.
„Van deze beroepsgroep is be
kend dat ze het niet al te nauw
neemt met de regels. Al op de
tweede dag van het kokkelsei
zoen bleek een schip op 50 meter
afstand van de dijk te vissen, ter
wijl dat minstens 500 meter
moet zijn."
De staatsraad hoopt vandaag
een uitspraak te doen. Daarbij
een antwoord gevend op de
vraag die hij zelf stelde: „Sane
ren we de vissers of saneren we
de scholeksters?"
VLISSINGEN - Een levende
'trait-d'union' tussen onze lan
den. Dat was Constantin Guys
volgens Madame Jean René
Bernard, de echtgenote van de
Franse ambassadeur in Neder
land. Mevrouw Bernard opende
donderdagmiddag een tentoon
stelling van het werk van Guys
in het Stedelijk Museum in Vlis
singen.
Guys, in Vlissingen geboren, is
een impressionist die in de twee
de helft van de vorige eeuw
aquarellen en tekeningen maak
te van het Parijse nachtleven
van die tijd. Hij is niet zo be
roemd als zijn tijdgenoten Cé-
zanne, Renoir en Monet, maar
de ongeveer 35 werken in het
Stedelijk Museum maken duide
lijk dat Guys' oeuvre het aan
zien meer dan waard is. De naam
van Guys werd iets bekender
doordat hij voorkomt in Au Pair.
de vorig jaar verschenen roman
van W. F. Hermans.
Wethouder L. C. Poppe-de Loof
overhandigde madame Ber
nard, uit naam van het gemeen
tebestuur, het eerste exemplaar
van een boek over het werk van
Guys. Het boekwerkje is spe
ciaal samengesteld ter gelegen
heid van de expositie. De exposi
tie is van 31 augustus tot 30 sep
tember (in het kader van de
Zeeuwse cultuurmaand) te zien
in het Stedelijk Museum.
