PZC
ONDERZOEK
FABRIKANTEN
auto
nieuws in
het kort
de keuken als leefruimte
verven vraagt
wat aandacht
hypotheken
i
oostduitse mode
vrijdagkrant
19
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1990
p en auto met kreukelzones
pin de carrosserie levert een
ogere veiligheid op. Dat
egeven, op grond waarvan
imiddels elke nieuwe auto
iet een kreukelzone wordt
itgerust, kwam naar voren bij
nderzoek door artsen en
igenieurs in de
Ontwerpafdeling van
utofabrikanten.
jen van de fabrikanten, die al
J1954 inzicht wilde hebben in
Ie menselijke aspecten van een
ingeluk, is het Franse Renault,
jr werd een arts in dienst
enomen als hoofd van het
raiologisch en biomechanisch
iboratorium. Ook nu nog
laimt het Franse bedrijf de
nige autofabrikant ter wereld
e zijn waar artsen deel
iitmaken van de
intwerpafdeling. Samen met de
wee andere Franse
utofabrikanten Citroen en
'eugeot stichtte Renault in
970 een laboratorium voor
.ccidentologie en
liomechanica. Op beide
mderzoeksterreinen geniet dit
iroject wereldfaam,
iet laboratorium beschikt over
en van de beste databanken
er wereld op het gebied van
ingevallen. Meer dan 8000
rvan zijn tot in de kleinste
letails geanalyseerd door
earns waarin artsen,
lolitiefunctionarissen en
ngenieurs deelnemen. Elk
ingeval is gereconstrueerd, de
nelheden waarmee de
lotsingen plaatshebben zijn
lerekend en de relatie is
-astgesteld tussen de
;edragingen van het karkas
an de auto en de aard van de
erwondingen van de
nzittenden.
lit biomechanisch onderzoek
vast komen te staan hoeveel
racht het menselijk lichaam
an verdragen. Daarvoor
erden onder andere poppen
ebruikt. Aanvankelijk de
ogenaamde Prakimod
odellen, momenteel de
ybride III, die een
errassende overeenkomst
ertoont met de mens:
olwassene en kind, van
emiddeld postuur,
angevuld met andere proeven
raagt de medische
etenschap in hoge mate bij
ot het vergroten van de
assieve veiligheid, zoals
eiligheidsgordels, een
erbeterde inrichting van het
nterieur, de ontwikeling van
bumperschilden en dergelijke.
Maar de combinatie van
biomechanica en
accidentologie heeft ook geleid
tot de vorming van de
zogenaamde kreukelzones, die
de inzittenden tegen geweld
dienen te beschermen. De
kreukelzones reduceren de
tomeloze kracht die met name
een frontale botsing teweeg
brengt. Daarbij wordt het
passagierscompartiment
ontzien. Opvallend
bijvoorbeeld is dat bij frontale
aanrijdingen de deuren van de
auto nog gewoon open en dicht
kunnen; het gevolg van het
schokabsorberend vermogen
van de kreukelzones. Want
alleen het dragen van een
autogordel is niet voldoende.
De kans bestaat dan zelfs dat
een lichaam door de
indringende kracht
doormidden wordt gesneden.
George Stcherbatscheff, hoofd
van de ontwerpafdeling van
Renault: „Mensen denken snel,
als ze na een ongeluk een auto
zien waarvan de voorkant
volledig in de kreukels zit, dat
de inzittenden er waarschijnlijk
niet best aan toe zullen zijn.
Maar vaak zitten die dan
ongedeerd in de berm omdat
hun auto de klap letterlijk heeft
opgevangen. Dat heeft dus
niets te maken met de
inferieure kwaliteit van de
carrosserie, maar alles met het
gegeven dat de moderne auto
speciaal is ontworpen om de
inzittenden de kracht van de
botsing te besparen."
De kans op het overleven van
frontale aanrijdingen en
botsingen van opzij is daardoor
aanzienlijk groter geworden.
Dergelijke uitermate
belangrijke onderzoeken
kunnen niet voldoende
geantameerd worden. Zonder
andere fabrikanten tekort te
willen doen; Renault, dat
overigens in een groot aantal
gevallen met diezelfde
fabrikanten samenwerkt, heeft
dat al in een vroeg stadium
heel goed begrepen.
Een aantal
onderzoeksresultaten; een niet
vervormbare cabine waarin een
persoon met een gewicht van 70
kg heeft plaatsgenomen botst
met een snelheid van 36 km/u
tegen een muur:
1. De cabine heeft geen
schokopvanger en de inzittende
draagt geen veiligheidsgordel.
De inzittende wordt met een
snelheid van 36 km/u naar
voren geslingerd. De kracht die
op zijn borstkas wordt
uitgeoefend (bij een
vervormingsvermogen van een
cm op het punt waar de
Advertentie
Een auto met kreukelzones in de carrosserie levert een hogere veiligheid op foto ANP)
MnraMonK
borstkas wordt geraakt) is
gelijk aan het produkt van de
massa en de snelheid, ofwel
ongeveer achttien ton.
2. De cabine heeft geen
schokopvanger en de inzittende
draagt wel een
veiligheidsgordel. De
kinetische energie die het
lichaam krijgt te verwerken
(E=Fxd) is groter naarmate
de druk (d) op een kleiner
oppervlak wordt uitgeoefend.
De inzittende loopt dus kans
door zijn eigen gordel te
worden 'doorgezaagd', zelfs als
deze door te rekken een
gedeelte van de energie
opvangt.
3. De schok wordt opgevangen
door een enorm kussen.
Doordat het kussen niet stijf
genoeg is, slaagt het er niet in
de kinetische energie in
voldoende mate op te vangen.
Nauwelijks afgeremd, raakt de
cabine de muur op dezelfde
wijze als in 2. De
doeltreffendheid van de
schokopvanger hangt af van de
mate van rigiditeit van de
vervormbare zone. Deze moet
voldoende kunnen kreukelen,
maar ook weer niet al te veel,
zodat de wand van de cabine de
muur raakt met een snelheid
van 0 km/u.
4. De cabine is voorzien van een
goed uitgekiende
schokopvanger (zoals in de
moderne auto), en de inzittende
draagt geen veiligheidsgordel.
Dankzij de schokopvanger, die
een gedeelte van de kinetische
energie absorbeert, neemt de
snelheid (S) van de cabine af
tot 0 km/u. Omdat de
inzittende echter niet door een
gordel wordt tegengehouden,
wordt hij tegen de wand
geslingerd op het moment dat
deze reeds tot stilstand is
gekomen. De druk waaraan hij
hierbij wordt blootgesteld kan,
afhankelijk van, het effect van
de kreukelzone, tussen de vijf
en vijftien ton bedragen.
5. De cabine is voorzien van een
goed uitgekiende
schokopvanger, en de
inzittende draagt een
veiligheidsgordel. De totale
kinetische energie (van het
voertuig plus die van de
inzittende) wordt door de
schokopvanger geabsorbeerd.
De inzittende, die goed op zijn
stoel wordt vastgehouden,
loopt niet het risico tegen de
wand geslingerd te worden. Bij
moderne auto's bedraagt de
gemiddelde druk waaraan de
borstkas in dit geval wordt
blootgesteld tussen de 0,4 en
0,8 ton (geen ernstige gevolgen).
COR VAN DEN BURG
De keuken, tientallen ja
ren lang slechts een
ruimte waar in afzondering
gewerkt werd, is opgewaar
deerd tot leefruimte. Waar
niet alleen wordt gekookt en
afgewassen, maar waar ook
plaats wordt gemaakt voor
spelende kinderen, bijpraten
met vrienden onder een hapje
en een drankje, en het gezellig
samen tafelen met het hele
gezin.
Ook een keuken met en gerin
ge oppervlakte biedt moge
lijkheden. Zelfs in een zeer be
perkte ruimte kun je al aan ta
fel gaan. Door in een kleine
keuken bijvoorbeeld te kiezen
voor een uittrektafel - waar
aan je toch minstens met een
paar kunt ontbijten - een eet
bar of een aan het werkblad
aangebouwde klaptafel.
Om zonder last van ellebogen
te kunnen eten, heb je als vol
wassene een tafelruimte van
65 cm breed en 40 cm diep no
dig. Een tafel moet dus min
stens 80 cm breed zijn als je te
genover elkaar wilt kunnen
zitten. Voor zes personen is
dan een tafel nodig van 130 x
80 cm. Voor vier personen is
een tafel van 80 x 80 cm vol
doende. Een stoel is gemid
deld 45 cm breed en 50 cm
diep. Links en rechts van de
stoel en erachter moet min
stens een vrije bewegings
ruimte van 10 cm zijn.
Is er geen ruimte voor een ta
fel met vier of zes stoelen, mis
schien is het dan mogelijk een
bar aan te bouwen waaraan
op krukken of hoge stoelen ge
geten kan worden. Geen uit
gebreid diner misschien maar
voor een snelle pizza of het
ontbijt is er meestal voldoen
de ruimte.
In plaats van een eetbar kan
ook een wat diepere tafel wor
den aangebouwd. Het blad is
dan royaal genoeg voor een
uitgebreide maaltijd maar er
is meestal voor één persoon
minder minder plaats. Bij ge
brek aan voldoende ruimte
kan een smaller barblad prak
tisch zijn, vooral als het toch
alleen maar voor ontbijt en
snelle hap wordt benut.
Een bezwaar vinden sommi
gen vaak de hoogte, waarvoor
een barkruk of hoge stoel no
dig is. Een praktische tussen
oplossing is het aanbrengen
van een verhoging op de vloer
onder de bar zodat hier lage
krukken of gewone stoelen ge
bruikt kunnen worden. Voor
zo'n keukenpodium moet je
wel de ruimte hebben om het
diep genoeg te kunnen ma
ken. Anders loop je de kans
dat je er bij het achteruit
schuiven van je stoel vanai
valt.
Vier oplossingen voor een eet-
plek in de keuken op een rijtje:
A: Een uittrektafel biedt ge
middeld plaats aan twee of
drie personen - hoewel er gro
te zijn voor vier - en is meestal
niet ruim genoeg voor een uit
gebreide maaltijd met veel
schalen. Wordt dan ook
meestal voor het ontbijt be
nut.
B: Hoekbar aangebouwd te
gen de achterzijde van onder
kasten, kookeiland of het
werkblad en op gelijke hoogte
daarmee. Geschikt voor niet
al te ruime keukens.
C: Aanbouwtafel op normale
tafelhoogte, waaraan door de
ronding meer plaats is dan bij
rechthoekige uitvoering. Zo-
wal bar als tafel bieden behal
ve eetgelegenheid ook extra
afzet/werkruimte in de keu
ken.
D: Voor een geheel vrijstaan
de tafel met zes stoelen is een
vloeroppervlak van ongeveer
200 x 250 cm nodig. Die is er in
maar weinig keukens. Kiest u
voor een hoekbank, dan is een
ruimte 170 x 230 cm al vol
doende. Of een zespersoons-
tafel in de hoek, zodat er nor
maal met drie personen aan
gegeten kan worden. En als er
gasten komen, is er met wat
geschuif en opletten - bepaal
de kastdeuren kunnen niet
open - voor de gelegenheid
meestal wel ruimte te vinden
voor zes personen.
THEAWAMELINK
PSION is de naam van een
uitgebreide handcomputer
voor de autohandel. Met name
op het gebied van occasions met
grensoverschrijdende transac
ties is het model Psion Organi
ser II van f 695,- inclusief het
programma Aut-O-Wonder een
uitkomst. Na het intikken van
de gevraagde bedragen rekent
het ding razendsnel BVB, BTW
en invoerrecht uit. Het pro
gramma met 64 K opslaggebied
kan valuta's berekenen, tele
foonnummers, schades, belas
tingen op alle auto's en tal van
andere zaken bijhouden. Impor
teur is AS/Uitgeverij Maas
tricht.
FIAT 500 is een bekend begrip
als je praat over mini-auto's. De
club liefhebbers van dit Italiaan
se meesterwerkje bestaat 10
jaar, tijd derhalve voor een boek.
'Nuova 500 - De Fiat 500 en z'n
verschijningsvormen tussen
1957 en 1975' heet het werk van
Euroboek/Haarlem. Vertede
ring, glimlach, nostalgie en voor
al veel plezier bij het lezen en be
kijken van dit boek. Het kost 1
29,50; clubleden betalen bijna
een tientje minder.
CITROEN heeft in samenwer
king met de Chinese Automobi
le Corporation (CAC) de C15 be
stelauto in Taiwan op de markt
gebracht. De auto wordt door
CAC in de lokale fabrieken geas-
sambleerd en via 50 verkoop
punten verkocht. Dit jaar moe
ten er 5.000 stuks van worden
verkocht en daarnaast 6.000
geïmporteerde modellen BX,
AX, XM en C25.
Een klaptafel die ook als kastdeur dienst doet (foto GPD)
nEHBHHHMBHBnM
Verf en beits die minder
schadelijk zijn dan die met
chemische oplosmiddelen ko
men steeds meer in zwang. Wa
ter in plaats van terpentine en
dergelijke is lang niet zo milieu-
bedervend. Een goede zaak is
ook dat fabrikanten wat terug
houdender worden in het ge
bruik van de kreet 'milieu
vriendelijk'. Een omschrijving
als 'minder milieu-belastend' is
heel wat eerlijker.
De dhz-schilders (ze zijn dit jaar
al weer maanden lang druk be
zig!) kunnen er het hunne toe bij
dragen om zo gezond mogelijk
met materiaal om te springen,
en toch een goed resultaat te
verkrijgen.
Een paar tips:
Gebruik voor het verwerken van
acrylverf de speciale acrylkwas-
ten. Ze zijn voor de helft samen
gesteld uit varkenshaar en de
andere helft bestaat uit polya
mide (polyestervezels). Die 'mix'
werkt prettig als je acrylverf ge
bruikt. De acrylkwasten zijn in
ronde en platte vorm verkrijg
baar.
Grote vlakken schilder je het
makkelijkst en snelst met een
roller. Elk soort roller (schuim-
stof, vacht, enz.) is geschikt voor
verwerking van minder milieu
belastende verven en beitsen.
DE NATIONALE
HIYPOTHEEKBEURS
Wat zou voordeliger zijn zo'n appar
tementje kopen of huren? Wie zou dat
nu eens objectief kunnen berekenen'?
Natuurlijk: De Nationale Hypotheek-
beurs. Vanmiddag direct bellen voor
een vrijblijvend gesprek over de voor
deligste hypotheekmogelijkheden.
DE NATIONALE HYPOTHEEKBEl'RS VOOR HYPOTHEKEN
WAARBIJ DE LUSTEN DE LASTEN BLIJVEND OVERTREFFEN.
Badhuisstraat 137, Vlissingen, tel. 01184-13900
Maar let op de vorm: een roller
met een afgeronde top heeft nau
welijks kans op overgangsstre-
pen.
En dan het schuren. Nog niet he
lemaal uitgeharde ('verse')
acrylverven laten zich wat moei
lijk schuren alvorens een volgen
de laag wordt aangebracht. Dat
komt doordat die verfsoort een
plastisch karakter heeft.
In plaats van schuurpapier kan
ook een 'schuurlapje' gebruikt
worden, zoals Scotch-Brite, ver
krijgbaar in drie verschillende
fijnheden, van fijn tot grof.
Machinaal schuren en polijsten
kan ook: met soortgelijke 'pads'
die met klittenband op de zool
van een vlakschuurmachine be
vestigd worden. Festo heeft die
gladmakers in het programma.
Daarmee kun je trouwens ook
metaal, zelfs chroom weer als
nieuw oppolijsten.
Zowel voor kwasten als rollers
en pads geldt dat ze na gebruik
van verf of beits met water als
oplosmiddel onder de kraan uit
gespoeld kunnen worden. Kwas
ten met een koperen bus geven
tijdens het drogen geen roest-
verschijnselen te zien; de krop
van de kwast blijft dus vrij van
roestpoeder, dat bij een volgen
de verfklus verkleuring zou kun
nen veroorzaken.
Ondanks voortdurende internationale spanning zijn de geld- en kapi
taalmarkt redelijk stabiel gebleven op het niveau van vorige week.
Wij noteerden dan ook geen wijzingen in de hypotheekrentetarieven.
Hypotheekrente
per
14 augustus 1990
rente
vast
afsluit
provi-
rentepercentages
netto werkelijke
opgave rente bij fiscale
gedu
rende
sie in
konstant
35,1%
50%
ABN
spaarhyp.
spaarhyp.
spaarhyp.
ann. hyp.
ann. hyp.
5 jr
10 jr.
15 jr.
variab.
5 jr.
1,00
1,00
1,00
1,50
1,50
9,60
9.60
9,90
9,20
9,40
5,93
5.93
6,15
6,38
6,52
3,85
3,85
4,02
4,89
5,00
ABP
spaarhyp.
spaarhyp.
spaarhyp.
ann. hyp.
ann. hyp.
5 jr.
10 jr.
15 jr.
5 jr.
10 jr
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
9,40
9,40
9,40
9,20
9,20
5,76
5,76
5,76
6,35
6,35
3,71
3,71
3,71
4,87
4,87
Aegon
spaarhyp.
spaarhyp.
5/10 jr.
15/20 jr.
1,25
1,25
9,60
9,60
5,95
5,95
3,86
3.86
Amro
spaarhyp.
spaarhyp.
spaarhyp.
2 jr.
10 jr.
15 jr.
1,00
1,00
1,00
9,60
9,60
10,10
5,91
5,91
6,28
3,83
3,83
4,12
Amev
levensverz.
zorg-vrij-hyp. 5/10 jr.
zorg-vrij-hyp. 15/20 jr.
1,25
1,25
9,60
9,60
5,95
5,95
3,86
3,86
Bouwfonds
Ned. Gem.
spaarv.hyp.
spaarv.hyp.
spaarv.hyp.
5 jr.
10 jr.
renterust
1,00
1,00
1,00
9,50
9,60
9,60
5,85
5,93
5,93
3,79
3,85
3,85
CDK-bank
spaarhyp.
spaarhyp.
ann. hyp.
ann. hyp.
5 jr.
10 jr.
1 jr.
5 jr.
1,00
1,00
1,00
1,00
9,50
9,60
9,10
9,30
5,86
5,93
6,27
6,42
3,79
3,85
4,82
4,92
Centraal
Beheer
spaargar.hyp. 5/10 jr.
spaargar.hyp. 15/20 jr.
0,00
0,00
9,60
9,60
5,89
5,89
3,81
3,81
Centrale
exact-hyp.
exact-hyp.
5 jr.
10 jr.
1,25
1,25
9,40
9,40
5,80
5,80
3,75
3,75
Centrale
Volksbank
spaarhyp.
spaarhyp.
ann. hyp.
ann. hyp.
5 jr.
10 jr.
vr-
5 jr.
1,00
1,00
1,00
1,00
9,20
9,40
8,70
9,10
5,64
5,78
6,00
6,27
3,62
3,73
4,60
4,82
Delta Lloyd
hyp.tot.plan
hyp.tot.plan
5/10 jr.
15/20 jr.
1,25
1,25
9,60
9,60
5,95
5,95
3,86
3,86
Direktbank
besp.dir.hyp.
5 jr.
1,00
9,60
5,85
3,76
Nationale
Nederlanden
spaarhyp'.
spaarhyp.
5/10 jr.
15/20 jr.
1,25
1,25
9,60
9,60
5,95
5,95
3,86
3,86
NMB
ann. hyp.
ann. hyp.
1 jr.
5 jr.
1,50
1,50
9,20
9,40
6,38
6,52
4,89
5,00
Postbank
spaarhyp.
spaarhyp.
spaarhyp.
ann. hyp.
ann. hyp.
5 jr.
7 jr.
12 jr.
2 jr.
5 jr.
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
9,50
9,50
9,70
9,10
9,30
5,85
5,85
5,99
6,16
6,29
3,78
3,78
3,90
4,72
4,82
Rabo
Hyp.bank
(adviesrente)
(adviesrente)
sp.opt. hyp.
sp.opt. hyp.
sp.opt. hyp.
ann. hyp.
ann. hyp.
3 jr.
10 jr.
stabiel
var/1 jr.
4/5 jr.
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
9,50
9,60
9,60
8,90
9,40
5,84
5,91
5,90
6,11
6,48
3,77
3,83
3,81
4,69
4,97
Ver. Spaarb.
spaarhyp.
5 jr.
1,00
9,50
5,86
3,79
Westland
Utrecht
lage last.
lage last.
7 jr.
14 jr.
1,00
1,00
9,60
9,70
5,91
5,97
3,82
3,87
Zwolsche
Algemeene
za-hyp.plan
za-hyp.plan
5 jr.
10 jr.
1,00
1,00
9,30
9,30
5,70
5,70
3,66
3,66
De vermelde tarieven hebben betrekking op hypotheken met gemeente
garantie. De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op de totale netto
lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-percentages gelden voor een
man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad 150.000,-. Voor vrouwen
en/of bij andere leeftijden kunnen andere nwr-percentages gelden. Bij an
dere hypotheekbedragen wijkt de nwr bij een aantal instellingen enigszins
af.
i
Nu de grenzen tussen West- en Oost-Duitsland zijn geopend is
er wederzijds een uitwisseling ontstaan op velerlei terrein.
Ook op het gebied van mode. Voor het eerst waren er Oost
duitse mode-collecties te zien op de Westduitse modebeurs
Igedo Collections in Düsseldorf afgelopen week. Het ontwer
persduo Thomas Greis en Uli Haase toonde hun zomercollec
tie voor '91. Kenmerkend voor deze collectie is dit ensemble
gemaakt uit zijde, (foto AP)
